TEDGlobal 2012
Eddie Obeng: Smart failure for a fast-changing world
Eddie Obeng: Bước lùi khôn ngoan trong một thế giới đổi thay chóng mặt.
Filmed:
Readability: 3.2
1,611,121 views
Thế giới đang thay đổi nhanh hơn sự nhận biết của nhiều người, trí tuệ con người khó bắt kịp được với đổi thay, nhà giáo dục kinh doanh Eddie Obeng cho biết. Trong bài nói chuyện hào hứng này, ông nêu bật ba thay đổi quan trọng chúng ta nên hiểu để có đối sách tốt hơn, và kêu gọi một văn hóa can đảm hơn để lựa chọn một "bước lùi khôn ngoan."
Eddie Obeng - Business Educator
Our environment changes faster than we can learn about it, Eddie Obeng says. How do we keep up? Full bio
Our environment changes faster than we can learn about it, Eddie Obeng says. How do we keep up? Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Over the past six months, I've spent my time
0
13
3843
Sáu tháng qua,
tôi dành thời gian đi du lịch.
tôi dành thời gian đi du lịch.
00:19
traveling. I think I've done 60,000 miles,
1
3856
3391
Tôi đi được 60.000 dặm
00:23
but without leaving my desk.
2
7247
2922
nhưng không hề
rời khỏi bàn mình.
rời khỏi bàn mình.
00:26
And the reason I can do that is because I'm actually two people.
3
10169
2846
Tôi làm được điều này
vì tôi có hai người.
vì tôi có hai người.
00:28
I look like one person but I'm two people. I'm Eddie who is here,
4
13015
2953
Tôi như một nhưng là hai.
Tôi là Eddie, ở đây,
Tôi là Eddie, ở đây,
00:31
and at the same time, my alter ego is a big green boxy
5
15968
4401
đồng thời cái tôi thứ hai
là khung lớn màu xanh
là khung lớn màu xanh
00:36
avatar nicknamed Cyber Frank.
6
20369
3680
avatar của tôi mang nick
Cyber Frank.
Cyber Frank.
00:39
So that's what I spend my time doing. I'd like to start,
7
24049
2809
Đó là những gì tôi làm.
Tôi muốn bắt đầu,
Tôi muốn bắt đầu,
00:42
if it's possible, with a test, because I do business stuff,
8
26858
3062
một thử nghiệm,
vì tôi làm kinh doanh,
vì tôi làm kinh doanh,
00:45
so it's important that we focus on outcomes.
9
29920
3584
nên quan trọng là
tập trung vào kết quả.
tập trung vào kết quả.
00:49
And then I struggled, because I was thinking to myself,
10
33504
1933
Tôi suy nghĩ rất lung,
00:51
"What should I talk? What should I do? It's a TED audience.
11
35437
2468
"Nên nói chuyện gì, làm gì,
trước cử tọa của TED?
trước cử tọa của TED?
00:53
It's got to be stretching. How am I going to make — ?"
12
37905
2808
Tình hình căng đây.
Mình sẽ xoay xở ra sao? "
Mình sẽ xoay xở ra sao? "
00:56
So I just hope I've got the level of difficulty right.
13
40713
3093
Tôi hy vọng
là qua được khó khăn.
là qua được khó khăn.
00:59
So let's just walk our way through this.
14
43806
2064
Nào ta hãy cùng nhau
làm trọn công việc này.
làm trọn công việc này.
01:01
Please could you work this through with me? You can shout out the answer if you like.
15
45870
3449
Vui lòng làm việc cùng tôi nhé?
Bạn có thể hét to câu trả lời nếu muốn.
Bạn có thể hét to câu trả lời nếu muốn.
01:05
The question is, which of these horizontal lines is longer?
16
49319
2182
Câu hỏi là, trong hai đường
nằm ngang này cái nào dài hơn?
nằm ngang này cái nào dài hơn?
01:07
The answer is?
17
51501
1146
Câu trả lời là...?
01:08
Audience: The same.Eddie Obeng: The same.
18
52647
2724
Khán giả: Giống nhau.
Eddie Obeng: Giống nhau.
Eddie Obeng: Giống nhau.
01:11
No, they're not the same. (Laughter)
19
55371
1747
Không, không giống nhau.
(Cười)
(Cười)
01:13
They're not the same. The top one is 10 percent longer than the bottom one.
20
57118
3629
Chúng không giống nhau.
Đường trên dài hơn đường dưới10%.
Đường trên dài hơn đường dưới10%.
01:16
So why did you tell me they were the same? Do you remember when we were kids at school,
21
60747
3309
Tại sao bạn nói giống nhau?
Bạn còn nhớ khi ta đi học,
Bạn còn nhớ khi ta đi học,
01:19
about that big, they played the same trick on us?
22
64056
2455
thầy cô cũng ra cùng một câu đố?
01:22
It was to teach us parallax. Do you remember?
23
66511
2337
Để dạy chúng ta về thị sai.
Bạn có nhớ không?
Bạn có nhớ không?
01:24
And you got, you said, "It's the same!" And you got it wrong.
24
68848
3147
Và bạn nhớ lại, nên mới nói,
"Nó giống nhau!" Và bạn sai.
"Nó giống nhau!" Và bạn sai.
01:27
You remember? And you learned the answer, and you've carried this answer in your head for 10, 20, 30, 40 years:
25
71995
3836
Bạn học được câu trả lời,
đã ghi nhớ câu này 10, 20, 30, 40 năm:
đã ghi nhớ câu này 10, 20, 30, 40 năm:
01:31
The answer is the same. The answer is the same. So when you're asked what the lengths are,
26
75831
3880
Câu trả lời là giống nhau.
Khi được hỏi về độ dài mỗi đường,
Khi được hỏi về độ dài mỗi đường,
01:35
you say they're the same, but they're not the same, because I've changed it.
27
79711
2569
bạn nói giống nhau, nhưng chúng
không giống nhau, vì tôi đã thay đổi nó.
không giống nhau, vì tôi đã thay đổi nó.
01:38
And this is what I'm trying to explain has happened to us in the 21st century.
28
82280
4167
Đây chính là điều đang xảy ra
với chúng ta trong thế kỷ 21.
với chúng ta trong thế kỷ 21.
01:42
Somebody or something has changed the rules
29
86447
2298
Một ai đó, hoặc cái gì đó
đã thay đổi luật
đã thay đổi luật
01:44
about how our world works.
30
88745
2057
về cách vận hành
của thế giới chúng ta.
của thế giới chúng ta.
01:46
When I'm joking, I try and explain it happened at midnight,
31
90802
2906
Tôi nói pha chút bông đùa
rằng nó xảy ra lúc nửa đêm,
rằng nó xảy ra lúc nửa đêm,
01:49
you see, while we were asleep, but it was midnight 15 years ago. Okay?
32
93708
3836
khi ta đang ngủ, nhưng
đó là nửa đêm15 năm trước. Ok?
đó là nửa đêm15 năm trước. Ok?
01:53
You didn't notice it? But basically, what they do is,
33
97544
2615
Bạn không nhận ra?
Về cơ bản, cái họ làm là,
Về cơ bản, cái họ làm là,
01:56
they switched all the rules round, so that the way to
34
100159
2672
họ đổi tất cả quy tắc,
cho nên cách vận hành
cho nên cách vận hành
01:58
successfully run a business, an organization, or even a country,
35
102831
3592
thành công một doanh nghiệp,
một tổ chức, thậm chí một quốc gia,
một tổ chức, thậm chí một quốc gia,
02:02
has been deleted, flipped, and it's a completely new
36
106423
2681
đã bị xóa, thay, và hoàn toàn mới.
02:05
— you think I'm joking, don't you — there's a completely new set of rules in operation. (Laughter)
37
109104
4280
Bạn nghĩ tôi đùa ư, đã có một bộ
quy tắc hoạt động hoàn toàn mới. (Cười)
quy tắc hoạt động hoàn toàn mới. (Cười)
02:09
Did you notice that? I mean, you missed this one.
38
113384
1810
Bạn có nhận thấy thế?
Tôi muốn nói, có thể bạn sơ ý.
Tôi muốn nói, có thể bạn sơ ý.
02:11
You probably — No, you didn't. Okay. (Laughter)
39
115194
1835
Hay có lẽ, bạn đã thấy. Ok. (Cười)
02:12
My simple idea is that what's happened is,
40
117029
4342
Ý tưởng đơn giản của tôi là
những gì đã xảy ra,
những gì đã xảy ra,
02:17
the real 21st century around us isn't so obvious to us,
41
121371
3994
thế kỷ 21 thực tế quanh ta,
không phải ai cũng nhìn thấy rõ,
không phải ai cũng nhìn thấy rõ,
02:21
so instead we spend our time responding rationally
42
125365
3045
thay vào đó chúng ta dành thời gian
đáp ứng hợp lý
đáp ứng hợp lý
02:24
to a world which we understand and recognize,
43
128410
3173
với một thế giới
chúng ta hiểu và nhận ra,
chúng ta hiểu và nhận ra,
02:27
but which no longer exists.
44
131583
2419
nhưng không tồn tại nữa.
02:29
You don't believe me, do you? Okay. (Applause)
45
134002
2209
Bạn không tin tôi chăng? Ok. (Vỗ tay)
02:32
So let me take you on a little journey of many of the things I don't understand.
46
136211
4904
Ta hãy điểm qua một số điều
mà tôi không hiểu.
mà tôi không hiểu.
02:37
If you search Amazon for the word "creativity,"
47
141115
2592
Nếu bạn tìm kiếm trên Amazon
cho từ "sáng tạo,"
cho từ "sáng tạo,"
02:39
you'll discover something like 90,000 books.
48
143707
2367
bạn sẽ tìm đươc độ
90.000 cuốn sách.
90.000 cuốn sách.
02:41
If you go on Google and you look for "innovation + creativity,"
49
146074
2804
Tìm trên Google từ
"đổi mới+ sáng tạo,"
"đổi mới+ sáng tạo,"
02:44
you get 30 million hits. If you add the word "consultants," it doubles to 60 million. (Laughter)
50
148878
4259
bạn nhận được 30 triệu truy cập.
thêm "tư vấn", nó tăng thành 60 triệu. (Cười)
thêm "tư vấn", nó tăng thành 60 triệu. (Cười)
02:49
Are you with me? And yet, statistically, what you discover
51
153137
3185
Bạn theo dõi được chứ?
Về mặt thống kê, trong cái bạn thấy
Về mặt thống kê, trong cái bạn thấy
02:52
is that about one in 100,000 ideas is found making money
52
156322
2985
chỉ có 1 trong 100.000 ý tưởng
là kiếm ra tiền,
là kiếm ra tiền,
02:55
or delivering benefits two years after its inception.
53
159307
3123
hoặc mang lại lợi ích
sau hai năm.
sau hai năm.
02:58
It makes no sense. Companies make their expensive executives
54
162430
3013
Điều đó là vô nghĩa.
Các công ty tốn vô khối tiền điều hành
Các công ty tốn vô khối tiền điều hành
03:01
spend ages carefully preparing forecasts and budgets
55
165443
2560
mất khối thời gian
chuẩn bị dự báo và ngân sách
chuẩn bị dự báo và ngân sách
03:03
which are obsolete or need changing before they can be published.
56
168003
4060
thảy đều lỗi thời hoặc cần thay đổi
trước khi được công bố.
trước khi được công bố.
03:07
How is that possible? If you look at the visions we have,
57
172063
3723
Sao lại có thể như thế?
Nếu xem xét tầm nhìn hiện có,
Nếu xem xét tầm nhìn hiện có,
03:11
the visions of how we're going to change the world,
58
175786
1777
là cái sẽ giúp ta
thay đổi thế giới,
thay đổi thế giới,
03:13
the key thing is implementation. We have the vision.
59
177563
2625
thì điều quan trọng
là việc thực thi.
là việc thực thi.
03:16
We've got to make it happen.
60
180188
1356
Chúng ta có tầm nhìn.
Chúng ta cần làm cho nó xảy ra.
Chúng ta cần làm cho nó xảy ra.
03:17
We've spent decades professionalizing implementation.
61
181544
2992
Chúng ta mất hàng thập kỷ
chuyên môn hóa công tác thực thi.
chuyên môn hóa công tác thực thi.
03:20
People are supposed to be good at making stuff happen.
62
184536
2457
Những người giỏi về
tổ chức thực hiện.
tổ chức thực hiện.
03:22
However, if I use as an example a family of five
63
186993
4897
Tuy nhiên, lấy ví dụ
một gia đình 5 người
một gia đình 5 người
03:27
going on holiday, if you can imagine this,
64
191890
2734
ta tưởng tượng,
họ đang đi nghỉ
họ đang đi nghỉ
03:30
all the way from London all the way across to Hong Kong,
65
194624
4400
từ London tất cả đến Hồng Kông,
03:34
what I want you to think about is their budget is only 3,000 pounds of expenses.
66
199024
3909
ngân sách của họ
chỉ có 3.000 £.
chỉ có 3.000 £.
03:38
What actually happens is, if I compare this to the average
67
202933
3131
Nếu so với mức trung bình
03:41
real project, average real successful project,
68
206064
5787
của dự án thành công thực tế,
03:47
the family actually end up in Makassar, South Sulawesi,
69
211851
4226
thì gia đình này phải
dừng lại tại Makassar, South Sulawesi,
dừng lại tại Makassar, South Sulawesi,
03:51
at a cost of 4,000 pounds,
70
216077
3017
tiêu hết số tiền 4.000 £,
03:54
whilst leaving two of the children behind. (Laughter)
71
219094
2705
buộc để lại hai con
ở phía sau. (Cười)
ở phía sau. (Cười)
03:57
What I'm trying to explain to you is, there are things which don't make sense to us.
72
221799
4335
Tôi đang cố giải thích rằng
có những điều ta thấy vô lý.
có những điều ta thấy vô lý.
04:02
It gets even worse than that. Let me just walk you through this one.
73
226134
4285
Còn tệ hơn là vô lý nữa.
Hãy để tôi nói rõ hơn.
Hãy để tôi nói rõ hơn.
04:06
This is a quote, and I'll just pick words out of it.
74
230419
2574
Đây là một câu trích dẫn.
04:08
It says -- I'll put on the voice -- "In summary, your Majesty,
75
232993
3343
Câu ấy thế này, để tôi lồng tiếng,
"Muôn tâu Bệ hạ,
"Muôn tâu Bệ hạ,
04:12
the failure to foresee the timing, extent and severity
76
236336
3506
việc không nhìn thấy trước
thời gian, mức độ và tính nghiêm trọng
thời gian, mức độ và tính nghiêm trọng
04:15
of the crisis was due to the lack of creativity
77
239842
3763
của cuộc khủng hoảng
là do thiếu sự sáng tạo
là do thiếu sự sáng tạo
04:19
and the number of bright minds," or something like that.
78
243605
3398
và những đầu óc sáng sủa,"
đại loại thế.
đại loại thế.
04:22
This was a group of eminent economists apologizing to the Queen of England
79
247003
3808
Đây là các nhà kinh tế nổi tiếng
xin lỗi Nữ hoàng Anh
xin lỗi Nữ hoàng Anh
04:26
when she asked the question,
80
250811
2005
Khi Bà đặt câu hỏi,
04:28
"Why did no one tell us that the crisis was coming?" (Laughter)
81
252816
2939
"Sao không có ai báo với chúng ta
rằng cuộc khủng hoảng đang đến?" (Cười)
rằng cuộc khủng hoảng đang đến?" (Cười)
04:31
I'll never get my knighthood. I'll never get my knighthood. (Laughter)
82
255755
3503
Tôi không bao giờ được
phong tước Hiệp sĩ. (Cười)
phong tước Hiệp sĩ. (Cười)
04:35
That's not the important point. The thing you have to remember is,
83
259258
2228
Đó không là điều quan trọng.
Điều phải nhớ là,
Điều phải nhớ là,
04:37
these are eminent economists, some of the smartest people
84
261486
3462
đây là những nhà kinh tế nổi tiếng,
những người thông minh nhất hành tinh.
những người thông minh nhất hành tinh.
04:40
on the planet. Do you see the challenge? (Laughter)
85
264948
3516
Các anh có thấy
những thách thức chăng? (Cười)
những thách thức chăng? (Cười)
04:44
It's scary. My friend and mentor, Tim Brown of IDEO,
86
268464
4547
Đó là điều đáng sợ.
Một người bạn và cũng là thầy tôi, Tim Brown của IDEO,
Một người bạn và cũng là thầy tôi, Tim Brown của IDEO,
04:48
he explains that design must get big, and he's right.
87
273011
3902
nói rằng phải có bản thiết kế lớn,
và anh ấy đúng.
và anh ấy đúng.
04:52
He wisely explains this to us. He says design thinking
88
276913
2619
anh ấy giải thích,
rằng tư duy kế hoạch
rằng tư duy kế hoạch
04:55
must tackle big systems for the challenges we have.
89
279532
2302
phải giải quyết các vấn đề hệ thống lớn
trước những thách thức hiện có.
trước những thách thức hiện có.
04:57
He's absolutely right.
90
281834
2137
Anh ấy hoàn toàn đúng.
04:59
And then I ask myself, "Why was it ever small?"
91
283971
3673
Và rồi tôi tự hỏi,
"Sao lại không là nhỏ?"
"Sao lại không là nhỏ?"
05:03
Isn't it weird? You know, if collaboration is so cool,
92
287644
3862
Thế chẳng là là kỳ sao?
Nếu hợp tác là có ích,
Nếu hợp tác là có ích,
05:07
is cross-functional working is so amazing,
93
291506
2133
thì kết hợp chéo chức năng
là rất tuyệt,
là rất tuyệt,
05:09
why did we build these huge hierarchies? What's going on?
94
293639
5226
sao phải xây những lớp lang
thứ bậc khổng lồ? Ta đang bị làm sao?
thứ bậc khổng lồ? Ta đang bị làm sao?
05:14
You see, I think what's happened, perhaps, is that
95
298865
4281
tôi nghĩ cái đang xảy ra là
05:19
we've not noticed that change I described earlier.
96
303146
4086
ta không nhận thấy sự thay đổi
mà tôi mô tả khi nãy.
mà tôi mô tả khi nãy.
05:23
What we do know is that the world has accelerated.
97
307232
2778
Ta biết rằng thế giới đã tăng tốc.
05:25
Cyberspace moves everything at the speed of light.
98
310010
2322
Không gian điều khiển di chuyển
với vận tốc ánh sáng.
với vận tốc ánh sáng.
05:28
Technology accelerates things exponentially.
99
312332
2472
Công nghệ tăng tốc
theo cấp số nhân.
theo cấp số nhân.
05:30
So if this is now, and that's the past,
100
314804
2162
Nếu đây là hiện tại,
và đó là quá khứ,
và đó là quá khứ,
05:32
and we start thinking about change, you know,
101
316966
1370
và ta bắt đầu nghĩ đến
sự thay đổi,
sự thay đổi,
05:34
all governments are seeking change, you're here seeking change,
102
318336
2571
các chính phủ tìm kiếm sự thay đổi,
bạn đây cũng tìm kiếm sự thay đổi,
bạn đây cũng tìm kiếm sự thay đổi,
05:36
everybody's after change, it's really cool. (Laughter)
103
320907
2671
mọi người đều tìm sự thay đổi,
điều đó thật là hay (Cười)
điều đó thật là hay (Cười)
05:39
So what happens is, we get this wonderful whooshing acceleration and change.
104
323578
4443
Cái xảy ra là sự tăng tốc
và thay đổi đang rồ ga sang số.
và thay đổi đang rồ ga sang số.
05:43
The speed is accelerating. That's not the only thing.
105
328021
4096
Tốc độ tăng.
Nhưng chưa hết.
Nhưng chưa hết.
05:48
At the same time, as we've done that, we've done something really weird.
106
332117
2671
Cùng lúc, chúng ta còn làm
một chuyện điên rồ nữa.
một chuyện điên rồ nữa.
05:50
We've doubled the population in 40 years,
107
334788
2649
Chúng ta tăng gấp đôi dân số
trong vòng 40 năm,
trong vòng 40 năm,
05:53
put half of them in cities, then connected them all up so they can interact.
108
337437
3614
Đặt một nửa số đó trong thành phố,
rồi kết nối họ lại để có thể tương tác.
rồi kết nối họ lại để có thể tương tác.
05:56
The density of the interaction of human beings is amazing.
109
341051
2869
Mật độ tương tác của người ta
đã đến độ kinh người.
đã đến độ kinh người.
05:59
There are charts which show all these movements of information. That density of information is amazing.
110
343920
4852
Biểu đồ cho ta thấy vận động của thông tin.
Mật độ thông tin khiến ta kinh ngạc.
Mật độ thông tin khiến ta kinh ngạc.
06:04
And then we've done a third thing.
111
348772
1634
Rồi loài người chúng ta
làm tiếp điều thứ ba.
làm tiếp điều thứ ba.
06:06
you know, for those of you who have as an office
112
350406
1995
Trước đây văn phòng chỉ là
một văn phòng
một văn phòng
06:08
a little desk underneath the stairs, and you say, well this is my little desk under the stairs,
113
352401
5469
chiếc bàn nhỏ dưới
chân cầu thang,
chân cầu thang,
06:13
no! You are sitting at the headquarters of a global corporation if you're connected to the Internet.
114
357870
6391
nhưng khi kết nối với Internet
nó thành bản doanh một công ty toàn cầu.
nó thành bản doanh một công ty toàn cầu.
06:20
What's happened is, we've changed the scale.
115
364261
2914
Điều gì xảy ra?
Chúng ta đã thay đổi quy mô.
Chúng ta đã thay đổi quy mô.
06:23
Size and scale are no longer the same.
116
367175
2947
Chiều kích và quy mô
không còn như cũ nữa.
không còn như cũ nữa.
06:26
And then add to that, every time you tweet,
117
370122
3222
Thêm vào đó,
mỗi khi bạn tweet điều gì,
mỗi khi bạn tweet điều gì,
06:29
over a third of your followers follow from a country
118
373344
2790
hơn một phần ba người hưởng ứng
từ những quốc gia
từ những quốc gia
06:32
which is not your own.
119
376134
2908
không phải là nước bạn.
06:34
Global is the new scale. We know that.
120
379042
3009
Toàn cầu là quy mô mới.
Chúng ta biết điều đó.
Chúng ta biết điều đó.
06:37
And so people say things like, "The world is now a turbulent place." Have you heard them saying things like that?
121
382051
4012
Và rồi người ta nói "Thế giới bây giờ
hỗn loạn." Bạn đã nghe thế chưa?
hỗn loạn." Bạn đã nghe thế chưa?
06:41
And they use it as a metaphor. Have you come across this?
122
386063
2761
Và họ nói như một ẩn dụ.
Bạn có gặp những câu đại để?
Bạn có gặp những câu đại để?
06:44
And they think it's a metaphor, but this is not a metaphor.
123
388824
3133
Họ nghĩ nó là một ẩn dụ,
nhưng đây không là ẩn dụ.
nhưng đây không là ẩn dụ.
06:47
It's reality. As a young engineering student, I remember
124
391957
3217
Đây là thực tế.
Hồi là sinh viên kỹ thuật, tôi nhớ
Hồi là sinh viên kỹ thuật, tôi nhớ
06:51
going to a demonstration where they basically,
125
395174
3991
có xem một thao diễn,
06:55
the demonstrator did something quite intriguing.
126
399165
2411
người làm thao diễn
làm khá hấp dẫn.
làm khá hấp dẫn.
06:57
What he did was, he got a transparent pipe — have you seen this demonstration before? —
127
401576
5182
Ông có một đường ống trong suốt,
bạn đã thấy trình diễn này chưa? —
bạn đã thấy trình diễn này chưa? —
07:02
he attached it to a tap. So effectively what you had was,
128
406758
3416
ông gắn một vòi nước vào ống.
07:06
you had a situation where — I'll try and draw the tap
129
410174
3175
tôi sẽ cố vẽ cái vòi nước,
07:09
and the pipe, actually I'll skip the tap. The taps are hard.
130
413349
2715
vẽ cái vòi hơi khó,
07:11
Okay? So I'll write the word "tap." Is that okay? It's a tap. (Laughter)
131
416064
3198
nên tôi viết từ "vòi" vào đây.
Được chưa? Đây là vòi nước. (Cười)
Được chưa? Đây là vòi nước. (Cười)
07:15
Okay, so he attaches it to a transparent pipe, and he turns the water on.
132
419262
3802
Ông gắn nó vào đường ống trong suốt,
và ông bật nước.
và ông bật nước.
07:18
And he says, do you notice anything? And the water is whooshing down this pipe.
133
423064
2621
Và nước chảy xuống
đường ống này.
đường ống này.
07:21
I mean, this is not exciting stuff. Are you with me?
134
425685
3121
Đây chưa có gì thú vị.
Bạn có theo dõi được không?
Bạn có theo dõi được không?
07:24
So the water goes up. He turns it back down. Great.
135
428806
4118
Vậy là nước chảy lên.
Ông làm nó chảy xuống. Tuyệt.
Ông làm nó chảy xuống. Tuyệt.
07:28
And he says, "Anything you notice?" No. Then he sticks a needle into the pipe,
136
432924
3712
Ông nói, "Bạn để ý thấy gì không?"
Không. Rồi ông cắm chiếc kim vào thành ống
Không. Rồi ông cắm chiếc kim vào thành ống
07:32
and he connects this to a container, and he fills
137
436636
2176
chiếc kim nối với một cái hộp
đựng mực xanh
đựng mực xanh
07:34
the container up with green ink. You with me?
138
438812
3321
Cái hộp đầy mực xanh lá cây.
Bạn theo dõi được không?
Bạn theo dõi được không?
07:38
So guess what happens? A thin green line comes out
139
442133
3790
Ta đoán thử điều gì xảy ra?
Một dòng màu xanh lá cây mỏng đi ra,
Một dòng màu xanh lá cây mỏng đi ra,
07:41
as it flows down the pipe. It's not that interesting.
140
445923
4346
nó chảy xuống đường ống.
Nó chưa có gì là thú vị.
Nó chưa có gì là thú vị.
07:46
And then he turns the water up a bit, so it starts coming back in. And nothing changes.
141
450269
4292
Ông cho nước chảy lên,
rồi nó lại chảy xuống. Và không có gì thay đổi.
rồi nó lại chảy xuống. Và không có gì thay đổi.
07:50
So he's changing the flow of the water, but it's just a boring green line.
142
454561
3186
Ông tăng dòng chảy của nước,
vẫn một dòng xanh lá cây nhàm chán.
vẫn một dòng xanh lá cây nhàm chán.
07:53
He adds some more. He adds some more. And then something weird happens.
143
457747
2867
Ông cho nước chảy mạnh hơn.
Và mạnh hơn. Có điều kỳ lạ xảy ra.
Và mạnh hơn. Có điều kỳ lạ xảy ra.
07:56
There's this little flicker, and then as he turns it ever so slightly more,
144
460614
5156
Đó là dòng chỉ xanh nhấp nháy,
ông lại mở nước mạnh hơn tí nữa,
ông lại mở nước mạnh hơn tí nữa,
08:01
the whole of that green line disappears, and instead
145
465770
2975
thì cả đường xanh lá cây biến mất,
thay vào đó
thay vào đó
08:04
there are these little sort of inky dust devils close to the needle.
146
468745
3360
là những vẩn mực nhỏ
ở gần đầu kim.
ở gần đầu kim.
08:08
They're called eddies. Not me. And they're violently dispersing the ink
147
472105
3164
Và nước cuộn chảy hòa tan mực
08:11
so that it actually gets diluted out, and the color's gone.
148
475269
3684
mực bị pha loãng
màu của nó biến đi.
màu của nó biến đi.
08:14
What's happened in this world of pipe
149
478953
4013
Điều xảy ra
trong ống này
trong ống này
08:18
is somebody has flipped it. They've changed the rules from laminar to turbulent.
150
482966
3927
là ai đó đã thay đổi luật,
từ êm ả sang hỗn loạn.
từ êm ả sang hỗn loạn.
08:22
All the rules are gone. In that environment, instantly,
151
486893
3681
Tất cả các quy tắc đã đổi.
Trong môi trường đó, ngay lập tức,
Trong môi trường đó, ngay lập tức,
08:26
all the possibilities which turbulence brings are available,
152
490574
4119
các khả năng nhiễu loạn
có thể đều mở sẵn,
có thể đều mở sẵn,
08:30
and it's not the same as laminar.
153
494693
2842
và không còn êm ả như cũ.
08:33
And if we didn't have that green ink, you'd never notice.
154
497535
4958
Nếu không có màu mực xanh lá cây,
ta sẽ không bao giờ để ý.
ta sẽ không bao giờ để ý.
08:38
And I think this is our challenge, because somebody
155
502493
3297
Và tôi nghĩ đây
là thách thức của chúng ta,
là thách thức của chúng ta,
08:41
has actually increased — and it's probably you guys with all your tech and stuff —
156
505790
4104
như ai đã vặn nước tăng,
với công nghệ và đủ thứ hàng -
với công nghệ và đủ thứ hàng -
08:45
the speed, the scale and the density of interaction.
157
509894
3981
tốc độ, quy mô và mật độ tương tác.
08:49
Now how do we cope and deal with that?
158
513875
1699
Giờ làm thế nào ta đối phó
và xử lý nó?
và xử lý nó?
08:51
Well, we could just call it turbulence, or we could try and learn.
159
515574
3433
Vâng, ta có thể an phận nó là hỗn loạn,
hoặc có thể gắng tìm hiểu.
hoặc có thể gắng tìm hiểu.
08:54
Yes, learn, but I know you guys grew up in the days when
160
519007
5098
Tìm hiểu, nhưng tôi biết
các bạn lớn lên trong thời buổi
các bạn lớn lên trong thời buổi
09:00
there were actually these things called correct answers,
161
524105
2804
có cái gọi là câu trả lời đúng,
09:02
because of the answer you gave me to the horizontal line puzzle,
162
526909
3161
giống câu trả lời bạn đã
trả lời tôi về hai đường nằm ngang,
trả lời tôi về hai đường nằm ngang,
09:05
and you believe it will last forever.
163
530070
1813
và bạn tin rằng
nó đúng mãi mãi.
nó đúng mãi mãi.
09:07
So I'll put a little line up here which represents learning,
164
531883
3427
Đường tôi vẽ đây
mô tả sự học tập,
mô tả sự học tập,
09:11
and that's how we used to do it. We could see things,
165
535310
2175
như cách ta vốn vẫn làm.
Ta có thể nhìn thấy sự việc,
Ta có thể nhìn thấy sự việc,
09:13
understand them, take the time to put them into practice.
166
537485
2513
hiểu nó, dành thời gian
đưa chúng vào thực hiện.
đưa chúng vào thực hiện.
09:15
Out here is the world. Now, what's happened to our pace
167
539998
3849
Thế giới là đây.
Nhưng thế giới giờ đã tăng tốc
Nhưng thế giới giờ đã tăng tốc
09:19
of learning as the world has accelerated? Well, if you work
168
543847
3245
thế còn tốc độ học tập?
Vâng, nếu làm việc
Vâng, nếu làm việc
09:22
for a corporation, you'll discover it's quite difficult to work
169
547092
2546
cho một công ty,
bạn sẽ thấy khá khó khăn
bạn sẽ thấy khá khó khăn
09:25
on stuff which your boss doesn't approve of, isn't in the strategy,
170
549638
2946
nếu làm cái ông chủ không chấp nhận,
điều không nằm trong chiến lược,
điều không nằm trong chiến lược,
09:28
and anyway, you've got to go through your monthly meetings.
171
552584
2605
dù sao, bạn phải dự
cuộc họp hàng tháng.
cuộc họp hàng tháng.
09:31
If you work in an institution, one day you will get them to make that decision.
172
555189
5368
Nếu bạn làm việc trong một viện,
có lúc bạn sẽ phải ra quyết định.
có lúc bạn sẽ phải ra quyết định.
09:36
And if you work in a market where people believe in cycles,
173
560557
2735
Nếu bạn làm việc trong thị trường
nơi người ta tin vào chu kỳ,
nơi người ta tin vào chu kỳ,
09:39
it's even funnier, because you have to wait all the way
174
563292
2387
thì thậm chí còn buồn cười hơn,
bởi vì bạn phải đợi
bởi vì bạn phải đợi
09:41
for the cycle to fail before you go, "There's something wrong." You with me?
175
565679
3623
đến hết chu kỳ rồi mới có thể nói
"có cái gì đó sai rồi đây." Bạn có hiểu tôi?
"có cái gì đó sai rồi đây." Bạn có hiểu tôi?
09:45
So it's likely that the line, in terms of learning, is pretty flat.
176
569302
5552
Vậy, đồ thị của học tập,
là khá bằng phẳng.
là khá bằng phẳng.
09:50
You with me? This point over here, the point at which
177
574854
4197
Bạn hiểu ý tôi?
Thời điểm này - tại đó
Thời điểm này - tại đó
09:54
the lines cross over, the pace of change
178
579051
3903
Hai đường cắt nhau,
tốc độ của thay đổi
tốc độ của thay đổi
09:58
overtakes the pace of learning,
179
582954
3144
đã vượt quá tốc độ học tập,
10:01
and for me, that is what I was describing
180
586098
2885
với tôi, đó là điều mô tả
10:04
when I was telling you about midnight.
181
588983
3257
khi nói với bạn về lúc nửa đêm.
Nó thì liên quan gì tới chúng ta?
Nó thì liên quan gì tới chúng ta?
10:08
So what does it do to us? Well, it completely transforms what we have to do,
182
592240
3161
Nó biến đổi nhiệm vụ
của chúng ta hoàn toàn,
của chúng ta hoàn toàn,
10:11
many mistakes we make. We solve last year's problems
183
595401
3639
chúng ta phạm nhiều sai lầm.
Chúng ta giải quyết vấn đề năm ngoái
Chúng ta giải quyết vấn đề năm ngoái
10:14
without thinking about the future. If you try and think about it,
184
599040
2736
mà không nghĩ về tương lai.
Nếu bạn cố nghĩ về nó,
Nếu bạn cố nghĩ về nó,
10:17
the things you're solving now, what problems are they going to bring in the future?
185
601776
2936
điều bạn đang giải quyết bây giờ,
sẽ mang lại gì trong tương lai?
sẽ mang lại gì trong tương lai?
10:20
If you haven't understood the world you're living in,
186
604712
2520
Nếu bạn không hiểu thế giới
mà bạn đang sống,
mà bạn đang sống,
10:23
it's almost impossible to be absolutely certain that what you're going to deliver fits.
187
607232
3616
thì gần như chắc chắn
bạn đang làm điều không phù hợp.
bạn đang làm điều không phù hợp.
10:26
I'll give you an example, a quick one. Creativity and ideas,
188
610848
3408
Tôi sẽ cho bạn một ví dụ.
Về sáng tạo và các ý tưởng.
Về sáng tạo và các ý tưởng.
10:30
I mentioned that earlier. All the CEOs around me, my clients, they want innovation,
189
614256
3041
Tất cả CEO và khách hàng của tôi
đều muốn đổi mới,
đều muốn đổi mới,
10:33
so they seek innovation. They say to people, "Take risks and be creative!"
190
617297
3304
Họ tìm cách đổi mới. Họ nói,
"Chấp nhận rủi ro để không ngừng sáng tạo!"
"Chấp nhận rủi ro để không ngừng sáng tạo!"
10:36
But unfortunately the words get transformed as they travel through the air.
191
620601
2927
Tiếc thay câu này
qua không khí đến tai người nghe, thành ra
qua không khí đến tai người nghe, thành ra
10:39
Entering their ears, what they hear is, "Do crazy things and then I'll fire you." Why? (Laughter) Because —
192
623528
4121
"Nếu các anh cứ điên rồ,
thì chúng tôi sẵn sàng sa thải."(Cười)
thì chúng tôi sẵn sàng sa thải."(Cười)
10:43
Why? Because in the old world, okay, in the old world,
193
627649
3655
Tại sao? Bởi vì thế giới cũ,
Okay, trong thế giới cũ,
Okay, trong thế giới cũ,
10:47
over here, getting stuff wrong was unacceptable.
194
631304
2465
ở đó việc nhận dạng sai
là không được chấp nhận.
là không được chấp nhận.
10:49
If you got something wrong, you'd failed. How should you be treated?
195
633769
2632
Nếu anh hiểu sai, thì anh thất bại.
Người ta nên xử thế nào với anh?
Người ta nên xử thế nào với anh?
10:52
Well, harshly, because you could have asked somebody who had experience.
196
636401
3136
Vâng, một cách thẳng thừng,
vì lẽ ra anh nên hỏi người có kinh nghiệm.
vì lẽ ra anh nên hỏi người có kinh nghiệm.
10:55
So we learned the answer and we carried this in our heads for 20, 30 years, are you with me?
197
639537
5064
Đằng này ta đã học được câu trả lời và cứ
giữ nó trong đầu 20, 30 năm, bạn hiểu ý tôi?
giữ nó trong đầu 20, 30 năm, bạn hiểu ý tôi?
11:00
The answer is, don't do things which are different.
198
644601
2703
Câu trả lời là,
đừng làm điều gì khác thường.
đừng làm điều gì khác thường.
11:03
And then suddenly we tell them to and it doesn't work.
199
647304
2223
Và sau đó đột nhiên điều này
không còn hiệu nghiệm nữa.
không còn hiệu nghiệm nữa.
11:05
You see, in reality, there are two ways you can fail in our new world.
200
649527
2612
Thực tế, trong thế giới mới
ta có thể thất bại theo hai cách
ta có thể thất bại theo hai cách
11:08
One, you're doing something that you should follow a procedure to, and it's a very difficult thing,
201
652139
3851
Một, bạn đang làm việc tuân theo
quy trình và nó là một việc rất khó khăn,
quy trình và nó là một việc rất khó khăn,
11:11
you're sloppy, you get it wrong. How should you be treated? You should probably be fired.
202
655990
3482
bạn lại tùy tiện, bạn xử lý sai.
Người ta sẽ xử thế nào? Có thể bạn bị sa thải.
Người ta sẽ xử thế nào? Có thể bạn bị sa thải.
11:15
On the other hand, you're doing something new, no one's ever done before,
203
659472
3232
Hai, bạn đang làm cái mới,
trước đây chưa có ai có làm,
trước đây chưa có ai có làm,
11:18
you get it completely wrong. How should you be treated?
204
662704
1980
bạn làm sai hoàn toàn.
Người ta sẽ xử thế nào?
Người ta sẽ xử thế nào?
11:20
Well, free pizzas! You should be treated better than the people who succeed.
205
664684
3612
Vâng, bánh pizza miễn phí !
Bạn nên được đối xử tốt hơn người thành công.
Bạn nên được đối xử tốt hơn người thành công.
11:24
It's called smart failure. Why? Because you can't put it on your C.V.
206
668296
3488
Nó được gọi là sự thất bại thông minh.
Tại sao? Vì không thể đưa nó vào C.V.
Tại sao? Vì không thể đưa nó vào C.V.
11:27
So what I want to leave you, then, is with the explanation
207
671784
2729
Điều tôi muốn lưu lại hôm nay,
là lời giải thích
là lời giải thích
11:30
of why I actually traveled 60,000 miles from my desk.
208
674513
3824
lý do tại sao tôi đi du lịch
60.000 dặm từ bàn của tôi.
60.000 dặm từ bàn của tôi.
11:34
When I realized the power of this new world,
209
678337
2040
Khi tôi nhận ra sức mạnh
của thế giới mới này,
của thế giới mới này,
11:36
I quit my safe teaching job, and set up a virtual business school,
210
680377
4372
Tôi bỏ việc giảng dạy êm ấm,
lập một trường kinh doanh qua mạng,
lập một trường kinh doanh qua mạng,
11:40
the first in the world, in order to teach people how to make this happen,
211
684749
3795
trường đầu tiên trên thế giới,
dạy mọi người cách xúc tiến công việc,
dạy mọi người cách xúc tiến công việc,
11:44
and I used some of my learnings about some of the rules which I'd learned on myself.
212
688544
5333
và tôi đã sử dụng một số bài học
về các quy tắc mà tôi đã học.
về các quy tắc mà tôi đã học.
11:49
If you're interested, worldaftermidnight.com, you'll find out more,
213
693877
3049
Nếu bạn quan tâm, hãy vào
worldaftermidnight.com,
worldaftermidnight.com,
11:52
but I've applied them to myself for over a decade,
214
696926
2920
tôi đã áp dụng chúng cho mình
trong hơn một thập kỷ,
trong hơn một thập kỷ,
11:55
and I'm still here, and I still have my house, and the most important thing is,
215
699846
3749
và tôi vẫn còn ở đây, tôi vẫn còn nhà,
và điều quan trọng nhất là,
và điều quan trọng nhất là,
11:59
I hope I've done enough to inject a little green ink into your lives,
216
703595
5380
tôi hy vọng đã tiêm một chút mực
màu xanh lá cây vào cuộc sống của bạn,
màu xanh lá cây vào cuộc sống của bạn,
12:04
so that when you go away and you're making your next
217
708975
2743
để khi ra về, khi ra một quyết định
hợp lý và nhạy cảm cho mình,
hợp lý và nhạy cảm cho mình,
12:07
absolutely sensible and rational decision, you'll take some time to think,
218
711718
4599
bạn sẽ để thời gian suy nghĩ,
12:12
"Hmm, I wonder whether this also makes sense
219
716317
3080
"Hmm, tôi tự hỏi,
liệu điều này còn có lý
liệu điều này còn có lý
12:15
in our new world after midnight." Thank you very much.
220
719397
2783
trong thế giới mới sau nửa đêm."
Cảm ơn rất nhiều.
Cảm ơn rất nhiều.
12:18
(Applause)
221
722180
7050
(Vỗ tay)
12:25
Thank you, thank you. (Applause)
222
729230
6429
Cảm ơn các bạn, cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Eddie Obeng - Business EducatorOur environment changes faster than we can learn about it, Eddie Obeng says. How do we keep up?
Why you should listen
What will business look like in 5 years? (Er, what does it look like now?) Eddie Obeng helps executives keep up with a business and social environment that's changing faster than we can know. Through Pentacle, his online business school, Obeng teaches a theory of management that focuses on adaptation to change. Called "New World Management," it's all about forming and re-forming workgroups, constantly re-evaluating metrics, and being open to all kinds of learning, from hands-on group exercises to a virtual lecture hall/meeting room called the QUBE.
Eddie Obeng | Speaker | TED.com