TEDSummit 2019
Margaret Heffernan: The human skills we need in an unpredictable world
Margaret Heffernan: Những kỹ năng cần thiết trong thế giới không thể đoán trước.
Filmed:
Readability: 4.6
2,773,555 views
"Càng phụ thuộc nhiều vào công nghệ để làm việc hiệu quả, chúng ta càng thiếu đi những kỹ năng cần có để đương đầu với những biến cố bất ngờ" - Nhà văn, và là doanh nhân Margaret Heffernan chia sẻ. Cô giải thích lý do tại sao ta cần nhiều loại kỹ năng ít liên quan đến công nghệ hơn. Đó là khả năng sáng tạo, sự khiêm tốn và lòng dũng cảm, để xử lý các vấn đề trong kinh doanh, chính trị, và cuộc sống trong thời kỳ không thể đoán trước được. "Ta đủ can đảm để sáng tạo ra những thứ chưa từng có", "Ta có thể tạo ra tương lai mà mình muốn".
Margaret Heffernan - Management thinker
The former CEO of five businesses, Margaret Heffernan explores the all-too-human thought patterns -- like conflict avoidance and selective blindness -- that lead organizations and managers astray. Full bio
The former CEO of five businesses, Margaret Heffernan explores the all-too-human thought patterns -- like conflict avoidance and selective blindness -- that lead organizations and managers astray. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Recently, the leadership team
of an American supermarket chain
of an American supermarket chain
0
731
3606
Gần đây, đội ngũ lãnh đạo
của một chuỗi siêu thị Mỹ
của một chuỗi siêu thị Mỹ
00:16
decided that their business
needed to get a lot more efficient.
needed to get a lot more efficient.
1
4361
3456
quyết định việc kinh doanh
cần phải cải thiện nhiều.
cần phải cải thiện nhiều.
00:19
So they embraced their digital
transformation with zeal.
transformation with zeal.
2
7841
3855
Vì vậy họ siết chặt việc áp dụng
sự cải tiến về mặt kỹ thuật số.
sự cải tiến về mặt kỹ thuật số.
00:24
Out went the teams
supervising meat, veg, bakery,
supervising meat, veg, bakery,
3
12174
3948
Các đội ra ngoài giám sát
thịt, rau và bánh ngọt,
thịt, rau và bánh ngọt,
00:28
and in came an algorithmic task allocator.
4
16146
4156
sau đó sử dụng thuật toán
phân bổ.
phân bổ.
Ngày nay, thay vì mọi người
làm việc cùng nhau,
làm việc cùng nhau,
00:32
Now, instead of people working together,
5
20914
2103
00:35
each employee went, clocked in,
got assigned a task, did it,
got assigned a task, did it,
6
23041
4241
thì mỗi người sẽ nhận công việc
và tự hoàn thành nó
và tự hoàn thành nó
00:39
came back for more.
7
27306
1578
cứ tiếp tục như vậy.
00:41
This was scientific
management on steroids,
management on steroids,
8
29429
3727
Đây là cách quản lý khoa học
về mặt steroids,
về mặt steroids,
00:45
standardizing and allocating work.
9
33180
2082
tiêu chuẩn hóa và phân bổ
công việc.
công việc.
00:47
It was super efficient.
10
35580
2090
Điều này cực kì hiệu quả.
00:50
Well, not quite,
11
38750
1366
Chà, cũng không hẳn
00:53
because the task allocator didn't know
12
41351
2326
bởi người phân bổ nhiệm vụ
không biết rằng
không biết rằng
00:55
when a customer was going
to drop a box of eggs,
to drop a box of eggs,
13
43701
2922
khi nào khách hàng sẽ đánh rơi
hộp trứng,
hộp trứng,
00:58
couldn't predict when some crazy kid
was going to knock over a display,
was going to knock over a display,
14
46647
3849
khi nào mấy đứa trẻ tinh nghịch
gõ lên màn hình,
gõ lên màn hình,
01:02
or when the local high school decided
15
50520
1916
hoặc khi nào trường trung học yêu cầu
01:04
that everybody needed
to bring in coconuts the next day.
to bring in coconuts the next day.
16
52460
2635
hôm sau mọi người phải mang
dừa đến trường.
dừa đến trường.
01:07
(Laughter)
17
55119
1000
(Cười)
01:08
Efficiency works really well
18
56143
2137
Tính hiệu quả hoạt động rất tốt
01:10
when you can predict
exactly what you're going to need.
exactly what you're going to need.
19
58304
3039
khi bạn có thể xác định chính xác
đâu là điều bạn cần.
đâu là điều bạn cần.
01:13
But when the anomalous
or unexpected comes along --
or unexpected comes along --
20
61815
3276
Nhưng, khi những điều bất thường
và không mong đợi xảy ra
và không mong đợi xảy ra
01:17
kids, customers, coconuts --
21
65115
2332
trẻ em, khách hàng hay dừa --
01:19
well, then efficiency
is no longer your friend.
is no longer your friend.
22
67471
2873
tính hiệu quả sẽ không còn là bạn
của ta nữa.
của ta nữa.
01:24
This has become a really crucial issue,
23
72074
2117
Nó trở thành một vấn đề
vô cùng quan trọng,
vô cùng quan trọng,
01:26
this ability to deal with the unexpected,
24
74215
2618
khả năng này nhằm đối phó
với điều bất ngờ,
với điều bất ngờ,
01:29
because the unexpected
is becoming the norm.
is becoming the norm.
25
77771
3457
bởi vì điều bất ngờ dần trở thành
chuẩn mực.
chuẩn mực.
01:33
It's why experts and forecasters
are reluctant to predict anything
are reluctant to predict anything
26
81660
4077
Do đó, các chuyên gia
và nhà tiên đoán
và nhà tiên đoán
lo ngại để dự đoán mọi thứ
01:37
more than 400 days out.
27
85761
2572
trong vòng 400 ngày.
Tại sao?
01:41
Why?
28
89054
1446
01:42
Because over the last 20 or 30 years,
29
90524
1924
Bởi trong 20 hoặc 30 năm qua,
01:44
much of the world has gone
from being complicated
from being complicated
30
92472
3810
phần lớn thế giới thay đổi từ rắc rối
01:48
to being complex --
31
96306
1296
sang phức tạp --
01:50
which means that yes, there are patterns,
32
98431
2283
nghĩa là tồn tại các mô hình
nhưng chúng không lặp lại
một cách thường xuyên.
một cách thường xuyên.
01:52
but they don't repeat
themselves regularly.
themselves regularly.
33
100738
2296
01:55
It means that very small changes
can make a disproportionate impact.
can make a disproportionate impact.
34
103440
4288
Nghĩa là, những thay đổi nhỏ
có thể mang lại
có thể mang lại
ảnh hưởng không cân xứng.
02:00
And it means that expertise
won't always suffice,
won't always suffice,
35
108244
2666
Đồng nghĩa với việc chuyên môn
sẽ không đủ đáp ứng,
sẽ không đủ đáp ứng,
bởi hệ thống này thay đổi nhanh
đến chóng mặt.
đến chóng mặt.
02:02
because the system
just keeps changing too fast.
just keeps changing too fast.
36
110934
3634
02:08
So what that means
37
116192
2632
Vì thế điều đó dẫn tới
02:10
is that there's a huge amount in the world
38
118848
2887
có rất nhiều nơi trên thế giới
hiện nay nói không với việc dự đoán.
hiện nay nói không với việc dự đoán.
02:13
that kind of defies forecasting now.
39
121759
2990
02:16
It's why the Bank of England will say
yes, there will be another crash,
yes, there will be another crash,
40
124773
3830
Đó là lý do tại sao Ngân hàng Anh cho hay
sẽ có thêm một vụ khủng hoảng khác
sẽ có thêm một vụ khủng hoảng khác
02:20
but we don't know why or when.
41
128627
2430
nhưng ta lại không biết
khi nào và tại sao.
khi nào và tại sao.
02:23
We know that climate change is real,
42
131807
2616
Ta biết biến đối khí hậu là thật
02:26
but we can't predict
where forest fires will break out,
where forest fires will break out,
43
134447
3076
nhưng không thể đoán được
lúc nào cháy rừng xảy ra,
lúc nào cháy rừng xảy ra,
02:29
and we don't know which factories
are going to flood.
are going to flood.
44
137547
3250
hay nhà máy nào sẽ bị nhấn chìm.
02:33
It's why companies are blindsided
45
141313
2691
Đó là lý do tại sao các công ty
bị thiệt hại
bị thiệt hại
02:36
when plastic straws
and bags and bottled water
and bags and bottled water
46
144028
4869
khi ống hút nhựa, túi ni-lông
và nước đóng chai
và nước đóng chai
02:40
go from staples to rejects overnight,
47
148921
3305
từ mặt hàng chủ yếu bỗng chốc
bị chối bỏ
bị chối bỏ
02:45
and baffled when a change in social mores
48
153488
3572
và thất bại khi sự thay đổi
thói quen của xã hội
thói quen của xã hội
02:49
turns stars into pariahs
and colleagues into outcasts:
and colleagues into outcasts:
49
157084
4540
biến người nổi tiếng thành
kẻ hạ đẳng
kẻ hạ đẳng
và đồng nghiệp thành kẻ bị ghét bỏ
02:55
ineradicable uncertainty.
50
163155
3054
với một sự bất định không thể
xóa bỏ.
xóa bỏ.
02:59
In an environment that defies
so much forecasting,
so much forecasting,
51
167319
4336
Trong một môi trường
phất lờ việc dự đoán,
phất lờ việc dự đoán,
03:03
efficiency won't just not help us,
52
171679
3204
thì tính hiệu quả chẳng giúp
được gì cho ta.
được gì cho ta.
03:06
it specifically undermines and erodes
our capacity to adapt and respond.
our capacity to adapt and respond.
53
174907
6954
Đặc biệt, nó ăn mòn và hủy hoại
khả năng thích ứng, phản hồi của ta
khả năng thích ứng, phản hồi của ta
03:16
So if efficiency is no longer
our guiding principle,
our guiding principle,
54
184055
3141
Vậy nếu tính hiệu quả
không còn là tiêu chí tiên phong,
không còn là tiêu chí tiên phong,
03:19
how should we address the future?
55
187220
1748
làm thế nào để định hướng
tương lai?
tương lai?
03:20
What kind of thinking
is really going to help us?
is really going to help us?
56
188992
2452
Lối suy nghĩ nào sẽ thật sự giúp được ta?
03:23
What sort of talents
must we be sure to defend?
must we be sure to defend?
57
191468
5147
Tài năng nào cần phải được duy trì?
03:29
I think that, where in the past we used to
think a lot about just in time management,
think a lot about just in time management,
58
197601
4885
Tôi nghĩ rằng ta đã quá quen với
cách quản lý thời gian,
cách quản lý thời gian,
03:34
now we have to start thinking
about just in case,
about just in case,
59
202510
3884
nên giờ ta nên nghĩ đến rủi ro
03:38
preparing for events
that are generally certain
that are generally certain
60
206418
3397
chuẩn bị cho những biến cố
có thể xảy ra
có thể xảy ra
03:41
but specifically remain ambiguous.
61
209839
2543
nhưng vẫn còn khá mơ hồ.
03:45
One example of this is the Coalition
for Epidemic Preparedness, CEPI.
for Epidemic Preparedness, CEPI.
62
213110
5198
Hiệp hội Phòng Ngừa Dịch Bệnh
(CEPI) là một ví dụ điển hình.
(CEPI) là một ví dụ điển hình.
03:50
We know there will be
more epidemics in future,
more epidemics in future,
63
218332
4096
Ta biết rằng trong tương lai,
sẽ có thêm nhiều dịch bệnh,
sẽ có thêm nhiều dịch bệnh,
03:54
but we don't know where or when or what.
64
222452
3886
nhưng ta lại không biết
ở đâu, khi nào hay là bệnh gì.
ở đâu, khi nào hay là bệnh gì.
03:58
So we can't plan.
65
226362
1941
Vì thế ta không thể lập kế hoạch.
04:00
But we can prepare.
66
228942
1651
Nhưng ta có thể chuẩn bị.
04:03
So CEPI's developing multiple vaccines
for multiple diseases,
for multiple diseases,
67
231257
5768
Do đó, CEPI đang phát triển
các loại vắc-xin cho nhiều loại bệnh
các loại vắc-xin cho nhiều loại bệnh
dù biết họ không thể đoán trước
loại vắc-xin nào
loại vắc-xin nào
04:09
knowing that they can't predict
which vaccines are going to work
which vaccines are going to work
68
237866
3547
sẽ phát huy được tính hiệu quả
04:13
or which diseases will break out.
69
241437
2020
hoặc dịch bệnh nào sẽ bùng phát,
04:15
So some of those vaccines
will never be used.
will never be used.
70
243481
2973
nên một số vắc-xin
sẽ không bao giờ được sử dụng.
sẽ không bao giờ được sử dụng.
04:18
That's inefficient.
71
246478
1472
Điều này chẳng hiệu quả.
04:20
But it's robust,
72
248794
1911
Nhưng nó cần thiết,
04:22
because it provides more options,
73
250729
1935
vì nó cho ta nhiều lựa chọn hơn,
04:24
and it means that we don't depend
on a single technological solution.
on a single technological solution.
74
252688
5010
nghĩa là ta không phụ thuộc vào
một giải pháp công nghệ nào cả.
một giải pháp công nghệ nào cả.
04:30
Epidemic responsiveness
also depends hugely
also depends hugely
75
258566
3368
Phản ứng dịch bệnh phần lớn
cũng phụ thuộc vào
cũng phụ thuộc vào
04:33
on people who know and trust each other.
76
261958
2917
những người biết
và tin tưởng lẫn nhau.
và tin tưởng lẫn nhau.
04:36
But those relationships
take time to develop,
take time to develop,
77
264899
2787
Nhưng những mối quan hệ này
cần thời gian để phát triển,
cần thời gian để phát triển,
04:39
time that is always in short supply
when an epidemic breaks out.
when an epidemic breaks out.
78
267710
4225
thời gian thì luôn luôn thiếu
khi một dịch bệnh bùng phát.
khi một dịch bệnh bùng phát.
04:43
So CEPI is developing relationships,
friendships, alliances now
friendships, alliances now
79
271959
5088
Vì vậy CEPI đang phát triển
các mối quan hệ, tình bạn,
hữu nghị ngay từ bây giờ
hữu nghị ngay từ bây giờ
04:50
knowing that some of those
may never be used.
may never be used.
80
278197
3196
dù biết một trong số đó
sẽ chẳng bao giờ dùng tới.
sẽ chẳng bao giờ dùng tới.
04:53
That's inefficient,
a waste of time, perhaps,
a waste of time, perhaps,
81
281949
3153
Nó chẳng hiệu quả tí nào,
hay có thể là lãng phí thời gian,
hay có thể là lãng phí thời gian,
04:57
but it's robust.
82
285126
1294
Nhưng nó cần thiết.
04:59
You can see robust thinking
in financial services, too.
in financial services, too.
83
287161
3805
Bạn có thể thấy lối suy nghĩ này
trong ngành dịch vụ tài chính.
trong ngành dịch vụ tài chính.
05:02
In the past, banks used to hold
much less capital
much less capital
84
290990
3754
Trong quá khứ, ngân hàng từng
nắm giữ ít vốn hơn
nắm giữ ít vốn hơn
05:06
than they're required to today,
85
294768
2223
so với hiện nay,
05:09
because holding so little capital,
being too efficient with it,
being too efficient with it,
86
297015
3741
bởi có một chút vốn và
sử dụng nó hiệu quả,
sử dụng nó hiệu quả,
05:12
is what made the banks
so fragile in the first place.
so fragile in the first place.
87
300780
3150
sẽ khiến cho các ngân hàng
dễ vỡ ở thời điểm ban đầu.
dễ vỡ ở thời điểm ban đầu.
05:16
Now, holding more capital
looks and is inefficient.
looks and is inefficient.
88
304581
5489
Giờ, họ đã có nhiều vốn hơn
nhưng sử dụng lại không hiệu quả.
nhưng sử dụng lại không hiệu quả.
05:22
But it's robust, because it protects
the financial system against surprises.
the financial system against surprises.
89
310094
6053
Nhưng nó cần thiết, vì nó bảo vệ
hệ thống tài chính
hệ thống tài chính
khỏi những sự cố bất ngờ.
05:29
Countries that are really serious
about climate change
about climate change
90
317078
2994
Những quốc gia thực sự quan tâm
đến biến đổi khí hậu
đến biến đổi khí hậu
05:32
know that they have to adopt
multiple solutions,
multiple solutions,
91
320096
3554
biết rằng họ cần áp dụng
nhiều giải pháp
nhiều giải pháp
05:35
multiple forms of renewable energy,
92
323674
3028
nhiều nguồn năng lượng thay thế,
05:38
not just one.
93
326726
1329
mà không chỉ một.
05:40
The countries that are most advanced
have been working for years now,
have been working for years now,
94
328079
4860
Những đất nước tân tiến nhẩt
đã làm việc trong nhiều năm qua,
đã làm việc trong nhiều năm qua,
05:44
changing their water and food supply
and healthcare systems,
and healthcare systems,
95
332963
3666
để thay đổi hệ thống cấp nước,
lương thực và chăm sóc sức khỏe,
lương thực và chăm sóc sức khỏe,
05:48
because they recognize that by the time
they have certain prediction,
they have certain prediction,
96
336653
4612
bởi họ hiểu rằng lúc có được
những dự đoán
những dự đoán
05:53
that information may very well
come too late.
come too late.
97
341289
3311
thì thông tin này không còn là
vấn đề nữa.
vấn đề nữa.
05:57
You can take the same approach
to trade wars, and many countries do.
to trade wars, and many countries do.
98
345458
4456
Bạn có thể tiếp cận với chiến tranh
thương mại
thương mại
như nhiều nước đã làm.
06:01
Instead of depending on a single
huge trading partner,
huge trading partner,
99
349938
3823
Thay vì phụ thuộc vào duy nhất một
đối tác thương mại lớn,
đối tác thương mại lớn,
06:05
they try to be everybody's friends,
100
353785
2104
họ cố gắng làm bạn với mọi nhà,
06:07
because they know they can't predict
101
355913
2338
bởi họ biết rằng
mình không thể dự đoán
mình không thể dự đoán
06:10
which markets might
suddenly become unstable.
suddenly become unstable.
102
358275
3754
thị trường nào sẽ đột nhiên bất ổn.
06:14
It's time-consuming and expensive,
negotiating all these deals,
negotiating all these deals,
103
362053
4237
Thật tốn nhiều thời gian
và tiền bạc để đàm phán với tất cả,
và tiền bạc để đàm phán với tất cả,
06:18
but it's robust
104
366314
1158
nhưng nó cần thiết
06:19
because it makes their whole economy
better defended against shocks.
better defended against shocks.
105
367496
5411
bởi nó giúp cả nền kinh tế
được an toàn trước những cú sốc.
được an toàn trước những cú sốc.
06:24
It's particularly a strategy
adopted by small countries
adopted by small countries
106
372931
3679
Nó là một chiến lược
được áp dụng ở các nước nhỏ
được áp dụng ở các nước nhỏ
06:28
that know they'll never have
the market muscle to call the shots,
the market muscle to call the shots,
107
376634
4086
bởi họ biết sẽ không bao giờ
có thị trường đủ mạnh làm chủ cuộc chơi,
có thị trường đủ mạnh làm chủ cuộc chơi,
06:32
so it's just better to have
too many friends.
too many friends.
108
380744
3154
nên tốt hơn là có nhiều bạn.
Nhưng nếu bạn bị mắc kẹt
một trong những tổ chức này
một trong những tổ chức này
06:37
But if you're stuck
in one of these organizations
in one of these organizations
109
385922
2407
06:40
that's still kind of captured
by the efficiency myth,
by the efficiency myth,
110
388353
4895
nơi vẫn bị ám ảnh bởi
tính hiệu quả hoang đường,
tính hiệu quả hoang đường,
06:45
how do you start to change it?
111
393272
1762
thì làm thế nào để bạn
thay đổi nó?
thay đổi nó?
06:48
Try some experiments.
112
396011
1556
Cùng làm một vài thử nghiệm nhé.
06:50
In the Netherlands,
113
398421
1366
Ở Hà Lan,
06:51
home care nursing used to be run
pretty much like the supermarket:
pretty much like the supermarket:
114
399811
4714
dịch vụ điều dưỡng tại nhà
từng được kinh doanh
từng được kinh doanh
khá giống với siêu thị,
06:56
standardized and prescribed work
115
404549
2778
công việc được chuẩn hóa
và được quy định
và được quy định
06:59
to the minute:
116
407351
1768
đến từng phút:
07:01
nine minutes on Monday,
seven minutes on Wednesday,
seven minutes on Wednesday,
117
409143
3656
chín phút vào thứ Hai,
bảy phút vào thứ Tư,
bảy phút vào thứ Tư,
07:04
eight minutes on Friday.
118
412823
1714
tám phút vào thứ Sáu.
07:06
The nurses hated it.
119
414561
2382
Các y tá đều ghét điều đó.
07:08
So one of them, Jos de Blok,
120
416967
2372
Vì thế, một trong số họ, Jos de Blok,
07:11
proposed an experiment.
121
419363
1581
đã đề xuất một thử nghiệm.
07:13
Since every patient is different,
122
421564
1632
Bởi mỗi bệnh nhân đều khác nhau,
07:15
and we don't quite know
exactly what they'll need,
exactly what they'll need,
123
423220
2414
và ta không biết chính xác
đâu là điều họ cần,
đâu là điều họ cần,
07:17
why don't we just leave it
to the nurses to decide?
to the nurses to decide?
124
425658
2687
tại sao ta không để nó
cho các y tá quyết định?
cho các y tá quyết định?
07:21
Sound reckless?
125
429267
1370
Nghe có vẻ liều lĩnh nhỉ?
07:22
(Laughter)
126
430661
1395
(Cười)
07:24
(Applause)
127
432080
2120
(Vỗ tay)
07:26
In his experiment, Jos found
the patients got better
the patients got better
128
434224
4134
Trong thí nghiệm của mình,
Jos nhận ra bệnh nhân hồi phục rất nhanh,
Jos nhận ra bệnh nhân hồi phục rất nhanh,
07:30
in half the time,
129
438382
2529
07:32
and costs fell by 30 percent.
130
440935
3679
và chi phí giảm đến 30%.
07:37
When I asked Jos what had surprised him
about his experiment,
about his experiment,
131
445920
4212
Khi tôi hỏi Jos điều gì đã khiến anh
bất ngờ về cuộc thí nghiệm này,
bất ngờ về cuộc thí nghiệm này,
07:42
he just kind of laughed and he said,
132
450156
1793
anh ấy chỉ cười và nói,
07:43
"Well, I had no idea it could be so easy
133
451973
3192
''Chà, tôi không nghĩ thật dễ dàng
07:47
to find such a huge improvement,
134
455189
2590
để đạt được sự cải thiện
rõ rệt đến vậy,
rõ rệt đến vậy,
07:49
because this isn't the kind of thing
you can know or predict
you can know or predict
135
457803
3623
bởi nó không phải điều mà bạn
có thể biết hoặc dự đoán được
có thể biết hoặc dự đoán được
07:53
sitting at a desk
or staring at a computer screen."
or staring at a computer screen."
136
461450
2830
nếu chỉ ngồi hay nhìn chằm chằm
vào màn hình máy tính.''
vào màn hình máy tính.''
07:56
So now this form of nursing
has proliferated across the Netherlands
has proliferated across the Netherlands
137
464734
3774
Thế nên, giờ đây kiểu điều dưỡng này
đang phát triển rộng khắp Hà Lan
08:00
and around the world.
138
468532
1734
và trên toàn thế giới.
08:02
But in every new country
it still starts with experiments,
it still starts with experiments,
139
470290
3220
Nhưng ở mỗi đất nước,
nó vẫn chỉ là thử nghiệm,
nó vẫn chỉ là thử nghiệm,
08:05
because each place is slightly
and unpredictably different.
and unpredictably different.
140
473534
4858
bởi mỗi nơi thì hơi khác biệt
và khó đoán được.
và khó đoán được.
08:11
Of course, not all experiments work.
141
479246
3950
Tất nhiên, không phải
mọi thử nghiệm đều hiệu quả.
mọi thử nghiệm đều hiệu quả.
08:15
Jos tried a similar approach
to the fire service
to the fire service
142
483220
3056
Jos đã cố áp dụng
cách tiếp cận tương tự
cách tiếp cận tương tự
với dịch vụ cứu hỏa
08:18
and found it didn't work because
the service is just too centralized.
the service is just too centralized.
143
486300
3537
nhưng không thành công
bởi nó quá tập trung hoá.
bởi nó quá tập trung hoá.
08:21
Failed experiments look inefficient,
144
489861
2563
Những thử nghiệm thất bại
có vẻ không đem lại hiệu quả,
có vẻ không đem lại hiệu quả,
08:24
but they're often the only way
you can figure out
you can figure out
145
492448
3183
nhưng nó là cách duy nhất
để ta tìm ra
để ta tìm ra
08:27
how the real world works.
146
495655
2274
thế giới thực vận hành như thế nào.
08:30
So now he's trying teachers.
147
498280
3033
Bây giờ, anh ấy đang áp dụng nó
với giáo viên.
với giáo viên.
08:34
Experiments like that require creativity
148
502746
3747
Các thử nghiệm thế này đòi hỏi
sự sáng tạo
sự sáng tạo
08:38
and not a little bravery.
149
506517
2307
và không cần chút bản lĩnh nào cả.
08:41
In England --
150
509613
1563
Ở Anh --
08:43
I was about to say in the UK,
but in England --
but in England --
151
511978
2905
Tôi định nói là ở Vương quốc Anh
nhưng ở Anh --
nhưng ở Anh --
08:46
(Laughter)
152
514907
1742
(Cười)
08:48
(Applause)
153
516673
4314
(Vỗ tay)
08:53
In England, the leading rugby team,
or one of the leading rugby teams,
or one of the leading rugby teams,
154
521363
4086
Ở Anh, đội bóng bầu dục hàng đầu,
hay một trong những đội hàng đầu
hay một trong những đội hàng đầu
08:57
is Saracens.
155
525473
1360
là đội Saracens.
08:59
The manager and the coach there realized
that all the physical training they do
that all the physical training they do
156
527299
5065
Người quản lý và huấn luyện viên
nhận ra
nhận ra
mọi khoá huấn luyện thể chất
09:04
and the data-driven
conditioning that they do
conditioning that they do
157
532388
2714
và những chuẩn hoá được
quyết định bởi dữ liệu
quyết định bởi dữ liệu
09:07
has become generic;
158
535126
1154
đều giống nhau;
09:08
really, all the teams
do exactly the same thing.
do exactly the same thing.
159
536304
2790
Thực ra, tất cả các đội đều
luyện tập cùng một khoá.
luyện tập cùng một khoá.
09:11
So they risked an experiment.
160
539683
2332
Vì vậy, họ liều để làm
một cuộc thí nghiệm.
một cuộc thí nghiệm.
09:14
They took the whole team away,
even in match season,
even in match season,
161
542039
4245
Họ đưa cả đội, ngay cả khi
đang trong mùa giải,
đang trong mùa giải,
09:18
on ski trips
162
546308
1415
đi trượt tuyết
09:19
and to look at social projects in Chicago.
163
547747
3294
và tham gia các hoạt động xã hội
ở Chicago.
ở Chicago.
09:23
This was expensive,
164
551065
1526
Điều này rất tốn kém,
09:24
it was time-consuming,
165
552615
1952
và tốn thời gian,
09:26
and it could be a little risky
166
554591
1681
và có thể là hơi liều lĩnh
09:28
putting a whole bunch of rugby players
on a ski slope, right?
on a ski slope, right?
167
556296
3774
để tống một đống cầu thủ
bóng bầu dục
bóng bầu dục
lên một cái dốc trượt tuyết, nhỉ?
09:32
(Laughter)
168
560094
1047
(Cười)
09:33
But what they found was that
the players came back
the players came back
169
561165
3344
Nhưng họ phát hiện ra rằng
từ khi trở về
từ khi trở về
09:36
with renewed bonds
of loyalty and solidarity.
of loyalty and solidarity.
170
564533
5266
mối quan hệ của họ
bền vững và đoàn kết hơn.
bền vững và đoàn kết hơn.
09:41
And now when they're on the pitch
under incredible pressure,
under incredible pressure,
171
569823
3409
Giờ đây khi trên đấu trường
đầy áp lực,
đầy áp lực,
09:45
they manifest what the manager
calls "poise" --
calls "poise" --
172
573256
4426
họ bộc lộ ''sự điềm tĩnh''
mà người quản lý dạy --
mà người quản lý dạy --
09:50
an unflinching, unwavering dedication
173
578515
4159
và sự cống hiến hết mình
09:54
to each other.
174
582698
1475
cùng nhau.
09:56
Their opponents are in awe of this,
175
584824
3753
Đối thủ của họ rất ngưỡng mộ
điều này,
điều này,
10:00
but still too in thrall
to efficiency to try it.
to efficiency to try it.
176
588601
4152
nhưng còn hoài nghi tính hiệu quả
để thử nghiệm phương pháp này.
để thử nghiệm phương pháp này.
10:05
At a London tech company, Verve,
177
593783
2032
Tại một công ty công nghệ
ở London, Verve,
ở London, Verve,
10:07
the CEO measures just about
everything that moves,
everything that moves,
178
595839
3343
vị CEO có thể đo lường
tất cả những thứ vận động được,
tất cả những thứ vận động được,
10:11
but she couldn't find anything
that made any difference
that made any difference
179
599206
3024
nhưng cô không thể tìm cách cải tiến
10:14
to the company's productivity.
180
602254
2127
năng suất của công ty.
10:16
So she devised an experiment
that she calls "Love Week":
that she calls "Love Week":
181
604405
3755
Vì thế, cô đã nghĩ ra một phép thử
gọi là "Tuần lễ tình yêu"
gọi là "Tuần lễ tình yêu"
10:20
a whole week where each employee
has to look for really clever,
has to look for really clever,
182
608184
4537
suốt một tuần, mỗi nhân viên
cần tìm ra những điều thật tử tế
cần tìm ra những điều thật tử tế
10:24
helpful, imaginative things
183
612745
2279
tiện ích và đầy sáng tạo
10:27
that a counterpart does,
184
615048
1800
mà đồng nghiệp mình làm được
10:28
call it out and celebrate it.
185
616872
2464
công khai và khen ngợi việc làm đó.
10:31
It takes a huge amount of time and effort;
186
619360
2117
Việc này cần nhiều thời gian
và sự nỗ lực;
và sự nỗ lực;
10:33
lots of people would call it distracting.
187
621501
3037
nhiều người cho rằng
điều này thật phiền toái.
điều này thật phiền toái.
10:36
But it really energizes the business
188
624562
2232
Nhưng nó tiếp năng lượng
cho việc kinh doanh
cho việc kinh doanh
10:38
and makes the whole company
more productive.
more productive.
189
626818
3638
và khiến cả công ty đạt hiệu quả
cao hơn.
cao hơn.
10:44
Preparedness, coalition-building,
190
632048
3306
Sự chuẩn bị, hợp tác,
10:47
imagination, experiments,
191
635378
3582
khả năng sáng tạo,
các thử nghiệm,
các thử nghiệm,
10:50
bravery --
192
638984
1167
sự dũng cảm --
trong thời đại khó tiên đoán được,
10:53
in an unpredictable age,
193
641028
1597
10:54
these are tremendous sources
of resilience and strength.
of resilience and strength.
194
642649
5668
đây là những nguồn lực vô tận
của sự kiên cường và sức mạnh.
của sự kiên cường và sức mạnh.
11:00
They aren't efficient,
195
648673
2568
Chúng không hiệu quả,
11:04
but they give us limitless capacity
196
652278
2669
nhưng cho ta khả năng
không giới hạn
không giới hạn
11:06
for adaptation, variation and invention.
197
654971
4495
cho việc thích nghi, tính đa dạng
và sáng tạo.
và sáng tạo.
11:12
And the less we know about the future,
198
660284
2422
Càng ít biết về tương lai,
11:14
the more we're going to need
these tremendous sources
these tremendous sources
199
662730
5402
thì ta càng cần thêm
nhiều nguồn lực hùng mạnh
nhiều nguồn lực hùng mạnh
11:20
of human, messy, unpredictable skills.
200
668156
5621
của nhân loại, sự lộn xộn
những kỹ năng khó đoán trước.
những kỹ năng khó đoán trước.
11:27
But in our growing
dependence on technology,
dependence on technology,
201
675336
4060
Nhưng khi sự lệ thuộc vào
công nghệ không ngừng tăng,
công nghệ không ngừng tăng,
11:32
we're asset-stripping those skills.
202
680318
3350
thì chính ta đang tước đi
những kỹ năng đó.
những kỹ năng đó.
11:36
Every time we use technology
203
684642
3565
Mỗi khi ta sử dụng công nghệ
11:40
to nudge us through a decision or a choice
204
688231
4192
để nhanh chóng đưa ra quyết định,
sự lựa chọn
sự lựa chọn
11:44
or to interpret how somebody's feeling
205
692447
2314
hay để diễn tả cảm xúc
của một ai đó
của một ai đó
11:46
or to guide us through a conversation,
206
694785
2177
hoặc dẫn ta vào
một cuộc nói chuyện,
một cuộc nói chuyện,
11:48
we outsource to a machine
what we could, can do ourselves,
what we could, can do ourselves,
207
696986
5114
ta để máy móc làm công việc
mà chính mình có thể làm được
mà chính mình có thể làm được
11:54
and it's an expensive trade-off.
208
702124
2524
và đây là một sự đánh đổi đắt giá
11:57
The more we let machines think for us,
209
705847
2902
Càng để máy móc làm chủ mình,
12:01
the less we can think for ourselves.
210
709780
2869
thì ta càng trở nên bị động.
12:05
The more --
211
713661
1153
Càng nhiều
12:06
(Applause)
212
714838
4570
(Vỗ tay)
12:11
The more time doctors spend
staring at digital medical records,
staring at digital medical records,
213
719432
4721
Càng dành nhiều thời gian nhìn
chăm chăm vào dữ liệu bệnh án
chăm chăm vào dữ liệu bệnh án
12:16
the less time they spend
looking at their patients.
looking at their patients.
214
724177
3386
bác sĩ càng có ít thời gian hơn
cho bệnh nhân.
cho bệnh nhân.
12:20
The more we use parenting apps,
215
728325
2788
Càng dùng nhiều ứng dụng
cho bậc phụ huynh,
cho bậc phụ huynh,
12:23
the less we know our kids.
216
731137
2157
ta càng khó hiểu con mình hơn.
12:26
The more time we spend with people that
we're predicted and programmed to like,
we're predicted and programmed to like,
217
734310
5086
Càng nhiều thời gian để tiên đoán
và mặc định người mình thích
và mặc định người mình thích
12:31
the less we can connect with people
who are different from ourselves.
who are different from ourselves.
218
739420
3710
ta càng biết ít hơn về những ai
khác biệt với mình.
khác biệt với mình.
12:35
And the less compassion we need,
the less compassion we have.
the less compassion we have.
219
743154
5027
Và càng ít lòng trắc ẩn ta cần,
thì ta càng nhận lại ít.
thì ta càng nhận lại ít.
12:41
What all of these
technologies attempt to do
technologies attempt to do
220
749825
3534
Điều mà công nghệ cố gắng làm
12:45
is to force-fit a standardized model
of a predictable reality
of a predictable reality
221
753383
6797
là nhằm đưa một mô hình
chuẩn hóa của thực tại có thể đoán được
chuẩn hóa của thực tại có thể đoán được
12:52
onto a world that is
infinitely surprising.
infinitely surprising.
222
760204
3368
lên một thế giới đầy rẫy bất ngờ.
12:56
What gets left out?
223
764926
1352
Vậy đâu là điều còn sót lại?
12:58
Anything that can't be measured --
224
766965
2603
Bất cứ điều gì không thể đo được -
13:02
which is just about
everything that counts.
everything that counts.
225
770451
2359
thì nó lại là thứ có giá trị.
13:05
(Applause)
226
773810
6965
(Vỗ tay)
13:14
Our growing dependence on technology
227
782854
4087
Sự phụ thuộc không ngừng
vào công nghệ
vào công nghệ
13:18
risks us becoming less skilled,
228
786965
3773
khiến ta trở nên thiếu kỹ năng
13:22
more vulnerable
229
790762
1595
dễ bị tổn thương hơn
13:24
to the deep and growing complexity
230
792381
2951
trong sự phức tạp ngày càng tăng
13:27
of the real world.
231
795356
1373
của thế giới thực tại.
13:29
Now, as I was thinking about
the extremes of stress and turbulence
the extremes of stress and turbulence
232
797951
5384
Giờ, mỗi khi nghĩ về đỉnh điểm
của sự căng thẳng và hỗn loạn
của sự căng thẳng và hỗn loạn
13:35
that we know we will have to confront,
233
803359
2656
cái mà ta biết rõ mình sẽ phải
đương đầu,
đương đầu,
13:39
I went and I talked to
a number of chief executives
a number of chief executives
234
807412
2952
tôi đã đến và nói chuyện với
một số giám đốc điều hành
một số giám đốc điều hành
13:42
whose own businesses had gone
through existential crises,
through existential crises,
235
810388
4168
mà công ty họ đã vượt qua
những giai đoạn khủng hoảng hiện sinh,
những giai đoạn khủng hoảng hiện sinh,
13:46
when they teetered
on the brink of collapse.
on the brink of collapse.
236
814580
2888
khi họ đứng trên bờ vực phá sản.
13:50
These were frank,
gut-wrenching conversations.
gut-wrenching conversations.
237
818594
4808
Đó là những cuộc nói chuyện
thẳng thắn và xúc động.
thẳng thắn và xúc động.
13:56
Many men wept just remembering.
238
824302
3277
Nhiều ông giám đốc đã khóc
khi nhớ lại những trải nghiệm đó.
khi nhớ lại những trải nghiệm đó.
14:00
So I asked them:
239
828214
1514
Tôi đã hỏi họ:
14:02
"What kept you going through this?"
240
830603
2065
Điều gì giúp ông vượt qua giai đoạn đó?
14:05
And they all had exactly the same answer.
241
833328
2654
Và tất cả đều có chung câu trả lời.
14:08
"It wasn't data or technology," they said.
242
836006
3110
''Không phải là dữ liệu hay công nghệ,
14:11
"It was my friends and my colleagues
243
839926
3385
mà chính bạn bè và đồng nghiệp
14:15
who kept me going."
244
843335
1336
đã giúp tôi đứng vững.''
14:17
One added, "It was pretty much
the opposite of the gig economy."
the opposite of the gig economy."
245
845173
5315
Một người nói thêm: "Nó khá đối lập với
nền kinh tế tự do.''
nền kinh tế tự do.''
14:24
But then I went and I talked to a group
of young, rising executives,
of young, rising executives,
246
852056
3734
Sau đó, tôi đã đến và nói chuyện
với một nhóm giám đốc trẻ,
với một nhóm giám đốc trẻ,
14:27
and I asked them,
247
855814
1807
và hỏi họ,
''Ai là bạn bè của bạn ở công ty?''
14:29
"Who are your friends at work?"
248
857645
1542
14:31
And they just looked blank.
249
859211
1778
Họ nhìn mơ hồ.
14:33
"There's no time."
250
861765
1850
''Không có thời gian.''
14:35
"They're too busy."
251
863639
1809
''Họ quá bận rộn.''
14:37
"It's not efficient."
252
865472
1438
''Có bạn chẳng mang lại
ích lợi gì cả.''
ích lợi gì cả.''
14:39
Who, I wondered, is going to give them
253
867906
3572
Tôi tự hỏi, ai sẽ tiếp thêm cho họ
14:43
imagination and stamina and bravery
254
871502
4539
trí tưởng tượng, sức chịu đựng
và lòng dũng cảm
và lòng dũng cảm
14:48
when the storms come?
255
876065
1516
khi khó khăn ập đến?
14:51
Anyone who tries to tell you
that they know the future
that they know the future
256
879694
3643
Bất cứ ai nói với bạn rằng
họ biết trước rằng tương lai
họ biết trước rằng tương lai
14:55
is just trying to own it,
257
883361
2198
đang cố tự mình làm chủ nó,
14:57
a spurious kind of manifest destiny.
258
885583
3308
quả là sự khoác lác về vận mệnh.
15:01
The harder, deeper truth is
259
889794
2321
Sự thật càng trần trụi
15:05
that the future is uncharted,
260
893126
2409
thì tương lai càng khó xác định,
15:07
that we can't map it till we get there.
261
895559
2244
đến nỗi ta chẳng thể biết
cho đến khi nó xảy ra.
cho đến khi nó xảy ra.
15:10
But that's OK,
262
898734
2063
Nhưng không sao cả
15:12
because we have so much imagination --
263
900821
3017
bởi ta có trí tưởng tượng
vô cùng lớn --
vô cùng lớn --
15:15
if we use it.
264
903862
1447
nếu ta biết sử dụng nó.
15:17
We have deep talents
of inventiveness and exploration --
of inventiveness and exploration --
265
905333
5477
Chúng ta có tài năng sâu sắc của
sự sáng tạo và khám phá
sự sáng tạo và khám phá
15:22
if we apply them.
266
910834
1777
nếu ta áp dụng nó.
15:24
We are brave enough to invent things
we've never seen before.
we've never seen before.
267
912635
5517
Ta đủ dũng cảm để tạo ra
những thứ ta chưa từng nhìn thấy.
những thứ ta chưa từng nhìn thấy.
15:31
Lose those skills,
268
919175
1615
Nếu mất những kỹ năng đó,
15:33
and we are adrift.
269
921810
1722
ta sẽ mất phương hướng.
15:36
But hone and develop them,
270
924384
2725
Nếu rèn luyện và phát triển chúng,
15:40
we can make any future we choose.
271
928498
2458
ta có thể tự có được tương lai
mà mình muốn.
mà mình muốn.
15:44
Thank you.
272
932382
1174
Cảm ơn mọi người.
15:45
(Applause)
273
933580
6086
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Margaret Heffernan - Management thinkerThe former CEO of five businesses, Margaret Heffernan explores the all-too-human thought patterns -- like conflict avoidance and selective blindness -- that lead organizations and managers astray.
Why you should listen
How do organizations think? In her book Willful Blindness, Margaret Heffernan examines why businesses and the people who run them often ignore the obvious -- with consequences as dire as the global financial crisis and Fukushima Daiichi nuclear disaster.
Heffernan began her career in television production, building a track record at the BBC before going on to run the film and television producer trade association IPPA. In the US, Heffernan became a serial entrepreneur and CEO in the wild early days of web business. She now blogs for the Huffington Post and BNET.com. Her latest book, Beyond Measure, a TED Books original, explores the small steps companies can make that lead to big changes in their culture.
Margaret Heffernan | Speaker | TED.com