TEDxRainier
Patricia Kuhl: The linguistic genius of babies
Պատրիցիա Քուլ. Երեխաների լեզվական տաղանդը
Filmed:
Readability: 4.2
3,424,262 views
TEDxRainier-ի ժամանակ Պատրիցիա Քուլը կիսվեց ապշեցուցիչ բացահայտումներով այն մասին, թե ինչպես են երեխաները լեզուներ սովորում` լսելով շրջապատող մարդկանց և «վիճակագրություն հավաքելով» այն հնչյունների մասին, որոնք նրանց անհրաժեշտ են: Լաբորատոր փորձերը (և ուղեղի նկարները) ցույց են տալիս, թե ինչպես են 6 ամսական երեխաներն օգտագործում շատ բարդ տրամաբանական կապեր, որպեսզի հասկանան իրենց աշխարհը:
Patricia Kuhl - Language
Patricia Kuhl studies how we learn language as babies, looking at the ways our brains form around language acquisition. Full bio
Patricia Kuhl studies how we learn language as babies, looking at the ways our brains form around language acquisition. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I want you to take a look at this baby.
0
0
3000
Ես ցանկանում եմ, որ դուք նայեք այս երեխային:
00:18
What you're drawn to are her eyes
1
3000
3000
Ձեզ, իհարկե, գրավում են նրա աչքերը
00:21
and the skin you love to touch.
2
6000
3000
և մաշկը, որին այնքան շատ եք ցանկանում դիպչել:
00:24
But today I'm going to talk to you about something you can't see --
3
9000
3000
Բայց այսօր ես պատրաստվում եմ խոսել մի բանի մասին, որը դուք չեք տեսնում,
00:27
what's going on up in that little brain of hers.
4
12000
3000
այն բանի մասին, թե ինչ է տեղի ունենում նրա փոքրիկ ուղեղում:
00:31
The modern tools of neuroscience
5
16000
2000
Նյարդաբանության ժամանակակից գործիքները
00:33
are demonstrating to us that what's going on up there
6
18000
3000
ցույց են տալիս մեզ, որ այնտեղ կատարվում են
00:36
is nothing short of rocket science.
7
21000
3000
բավական բարդ գործողություններ:
00:39
And what we're learning
8
24000
2000
Եվ այն, ինչ մենք ուսումնասիրում ենք,
00:41
is going to shed some light
9
26000
2000
որոշ չափով կբացատրի այն,
00:43
on what the romantic writers and poets
10
28000
3000
ինչը ռոմանտիկ գրողներն ու պոետները
00:46
described as the "celestial openness"
11
31000
3000
նկարագրել են որպես երեխայի ուղեղի
00:49
of the child's mind.
12
34000
2000
«աստվածային բացություն»:
00:51
What we see here
13
36000
2000
Այստեղ մենք տեսնում ենք
00:53
is a mother in India,
14
38000
2000
հնդիկ մայր,
00:55
and she's speaking Koro,
15
40000
2000
ով խոսում է կորո լեզվով,
00:57
which is a newly discovered language.
16
42000
2000
որը նոր բացահայտված լեզու է:
00:59
And she's talking to her baby.
17
44000
2000
Եվ նա զրուցում է իր երեխայի հետ:
01:01
What this mother --
18
46000
2000
Նա մեկն է
01:03
and the 800 people who speak Koro in the world --
19
48000
3000
այն 800 մարդկանցից, ովքեր խոսում են կորո լեզվով`
01:06
understands [is] that, to preserve this language,
20
51000
3000
հասկանալով, որ լեզուն պահպանելու համար
01:09
they need to speak it to the babies.
21
54000
3000
նրանք պետք է խոսեն այդ լեզվով իրենց երեխաների հետ:
01:12
And therein lies a critical puzzle.
22
57000
3000
Եվ ահա այստեղ է թաքնված հիմնական հանելուկը:
01:15
Why is it that you can't preserve a language
23
60000
2000
Ինչու՞ հնարավոր չէ պահպանել լեզուն`
01:17
by speaking to you and I, to the adults?
24
62000
3000
խոսելով մեծերի` իմ ու քո հետ:
01:20
Well, it's got to do with your brain.
25
65000
3000
Իրականում այն կապված է մեր ուղեղի հետ:
01:23
What we see here
26
68000
2000
Մենք այստեղ տեսնում ենք,
01:25
is that language has a critical period for learning.
27
70000
3000
որ լեզուն ունի սովորելու կրիտիկական ժամանակահատված:
01:28
The way to read this slide is to look at your age on the horizontal axis.
28
73000
3000
Այս պատկերը հասկանալու համար, անհրաժեշտ է գտնել ձեր տարիքը հորիզոնական առանցքի վրա:
01:31
(Laughter)
29
76000
3000
(Ծիծաղ)
01:34
And you'll see on the vertical
30
79000
2000
Իսկ ուղղահայաց առանցքի վրա կտեսնեք
01:36
your skill at acquiring a second language.
31
81000
2000
երկրորդ լեզու սովորելու կարողությունը:
01:38
Babies and children are geniuses
32
83000
2000
Փոքրիկներն ու երեխաները հանճարներ են,
01:40
until they turn seven,
33
85000
2000
մինչ կլրանա նրանց 7 տարին,
01:42
and then there's a systematic decline.
34
87000
3000
որից հետո նկատվում է ունակությունների կանոնավոր անկում:
01:45
After puberty, we fall off the map.
35
90000
2000
Սեռական հասունությունից հետո մենք լրիվ անհույս ենք։
01:47
No scientists dispute this curve,
36
92000
3000
Ոչ մի գիտնական չի ժխտում այս փաստը,
01:50
but laboratories all over the world
37
95000
2000
բայց լաբորատորիաներն ողջ աշխարհով մեկ
01:52
are trying to figure out why it works this way.
38
97000
3000
փորձում են բացահայտել, թե ինչու է այսպես:
01:55
Work in my lab is focused
39
100000
2000
Իմ փորձերը կենտրոնացած էին
01:57
on the first critical period in development --
40
102000
2000
զարգացման առաջին կրիտիկական ժամանակահատվածի վրա,
01:59
and that is the period in which
41
104000
2000
դա այն ժամանակահատվածն է,
02:01
babies try to master which sounds are used in their language.
42
106000
3000
երբ փոքրիկները փորձում են հասկանալ, թե ինչ հնչյուններ են օգտագործվում իրենց լեզվում:
02:04
We think, by studying how the sounds are learned,
43
109000
3000
Մենք կարծում ենք, որ իմանալով, թե ինչպես են ուսուցանվում հնչյունները,
02:07
we'll have a model for the rest of language,
44
112000
2000
մենք կունենանք լեզուն ամբողջությամբ սովորելու մոդելը,
02:09
and perhaps for critical periods that may exist in childhood
45
114000
3000
հավանաբար նաև մանկության այն ժամանակահատվածների համար,
02:12
for social, emotional
46
117000
2000
որոնք պատասխանատու են սոցիալական, զգայական
02:14
and cognitive development.
47
119000
2000
և ճանաչողական զարգացման համար:
02:16
So we've been studying the babies
48
121000
2000
Այսպիսով, մենք սկսեցինք ուսումնասիրել մանուկներին`
02:18
using a technique that we're using all over the world
49
123000
2000
օգտագործելով նույն մեթոդոլոգիան, որը կիրառում ենք ողջ աշխարհում
02:20
and the sounds of all languages.
50
125000
2000
և բոլոր լեզուների համար:
02:22
The baby sits on a parent's lap,
51
127000
2000
Մանկիկը նստում է ծնողի գրկում,
02:24
and we train them to turn their heads when a sound changes --
52
129000
2000
իսկ մենք սովորեցնում ենք նրանց պտտել գլուխը հնչյունի փոփոխման ժամանակ,
02:26
like from "ah" to "ee."
53
131000
2000
օրինակ` «ա»-ից «ե»:
02:28
If they do so at the appropriate time,
54
133000
2000
Եթե նրանք դա անում են ճիշտ ժամանակին,
02:30
the black box lights up
55
135000
2000
սև արկղիկը լուսավորվում է
02:32
and a panda bear pounds a drum.
56
137000
2000
և պանդան սկսում է թմբկահարել:
02:34
A six-monther adores the task.
57
139000
2000
Վեց ամսական փոքրիկները հրճվանքի մեջ են սրանից:
02:36
What have we learned?
58
141000
2000
Ի՞նչ ենք մենք բացահայտել:
02:38
Well, babies all over the world
59
143000
2000
Աշխարհի բոլոր փոքրիկները,
02:40
are what I like to describe
60
145000
2000
ինչպիսին ես նրանց անվանում,
02:42
as "citizens of the world."
61
147000
2000
աշխարհի քաղաքացիներ են,
02:44
They can discriminate all the sounds of all languages,
62
149000
3000
նրանք կարող են տարբերակել բոլոր լեզուների հնչյունները,
02:47
no matter what country we're testing and what language we're using,
63
152000
3000
անկախ մեր կողմից փորձարկվող երկրից և լեզվից։
02:50
and that's remarkable because you and I can't do that.
64
155000
3000
Եվ սա շատ ուշագրավ է, քանի որ դուք և ես դա անել չենք կարող:
02:53
We're culture-bound listeners.
65
158000
2000
Մենք մշակութային սահմաններ ունեցող լսողներ ենք:
02:55
We can discriminate the sounds of our own language,
66
160000
2000
Մենք կարող ենք տարբերել մեր սեփական լեզվի հնչյունները
02:57
but not those of foreign languages.
67
162000
2000
բայց ոչ օտար լեզուների հնչյունները:
02:59
So the question arises:
68
164000
2000
Եվ հարց է ծագում,
03:01
when do those citizens of the world
69
166000
2000
ե՞րբ են աշխարհի այս քաղաքացիները
03:03
turn into the language-bound listeners that we are?
70
168000
3000
վերածվում լեզվական սահմաններ ունեցող ընկալողների, ինչպիսին մենք ենք:
03:06
And the answer: before their first birthdays.
71
171000
3000
Եվ դրա պատասխանն է՝ մինչև նրանց առաջին ծննդյան օրը:
03:09
What you see here is performance on that head-turn task
72
174000
3000
Այստեղ մենք տեսնում ենք գլխի պտույտով փորձի ներկայացումը
03:12
for babies tested in Tokyo and the United States,
73
177000
2000
Տոկիոյի և ԱՄՆ-ի փոքրիկների հետ,
03:14
here in Seattle,
74
179000
2000
այստեղ Սիեթլում,
03:16
as they listened to "ra" and "la" --
75
181000
2000
նրանք լսում էին «ռա» և «լա» հնչյունները,
03:18
sounds important to English, but not to Japanese.
76
183000
3000
որոնք շատ կարևոր են անգլերեն լեզվում, բայց ոչ ճապոներենում:
03:21
So at six to eight months the babies are totally equivalent.
77
186000
3000
Այսպիսով, 6-8 ամսական երեխաների ցուցանիշները լիովին համընկնում են:
03:24
Two months later something incredible occurs.
78
189000
3000
Ընդամենը 2 ամիս անց ինչ-որ անհավանական բան է կատարվում:
03:27
The babies in the United States are getting a lot better,
79
192000
2000
ԱՄՆ-ի փոքրիկները սկսում են ավելի լավ տվյալներ ցուցադրել,
03:29
babies in Japan are getting a lot worse,
80
194000
2000
իսկ Ճապոնիայի փոքրիկները` ավելի վատ,
03:31
but both of those groups of babies
81
196000
2000
բայց այդ փոքրիկների երկու խումբն էլ պատրաստվում են
03:33
are preparing for exactly the language that they are going to learn.
82
198000
3000
հենց այն լեզուն սովորելուն, որը նրանք պետք է ապագայում սովորեն:
03:36
So the question is: what's happening
83
201000
3000
Եվ այսպես, հարցը հետևյալն է. ի՞նչ է պատահում
03:39
during this critical two-month period?
84
204000
2000
այդ 2 ամիսների ընթացքում:
03:41
This is the critical period for sound development,
85
206000
2000
Սա ձայնային զարգացման կրիտիկական զարգացման փուլն է,
03:43
but what's going on up there?
86
208000
2000
բայց ի՞նչ է կատարվում այդ ընթացքում:
03:45
So there are two things going on.
87
210000
2000
Երկու բան է կատարվում:
03:47
The first is that the babies are listening intently to us,
88
212000
3000
Առաջին. երեխաները շատ ուշադիր լսում են մեզ,
03:50
and they're taking statistics as they listen to us talk --
89
215000
3000
և մեր խոսակցության ընթացքում վիճակագրություն են հավաքում,
03:53
they're taking statistics.
90
218000
2000
այո, վիճակագրություն են հավաքում:
03:55
So listen to two mothers speaking motherese --
91
220000
3000
Ահա լսենք երկու մայրերին, ովքեր խոսում են մայրական լեզվով,
03:58
the universal language we use when we talk to kids --
92
223000
3000
համընդհանուր լեզու, որը մենք օգտագործում ենք երեխաների հետ խոսելիս,
04:01
first in English and then in Japanese.
93
226000
3000
առաջինը` անգլերեն և մյուսը` ճապոներեն:
04:04
(Video) English Mother: Ah, I love your big blue eyes --
94
229000
3000
(Տեսանյութ) Անգլախոս մայր․ Ես սիրում եմ քո մեծ կապույտ աչքերը`
04:07
so pretty and nice.
95
232000
3000
այնքան գեղեցիկ և հրաշալի:
04:11
Japanese Mother: [Japanese]
96
236000
6000
Ճապոնացի մայրը. (ճապոներեն)
04:17
Patricia Kuhl: During the production of speech,
97
242000
2000
Պատրիցիա Քուլ. Խոսքի ստեղծման ընթացքում,
04:19
when babies listen,
98
244000
2000
երբ երեխաները լսում են,
04:21
what they're doing is taking statistics
99
246000
2000
նրանք վիճակագրական տվյալներ են հավաքում
04:23
on the language that they hear.
100
248000
3000
այն լեզվի մասին, որը լսում են:
04:26
And those distributions grow.
101
251000
3000
Եվ այդ տվյալների բազան մեծանում է:
04:29
And what we've learned
102
254000
2000
Մենք հասկացանք,
04:31
is that babies are sensitive to the statistics,
103
256000
3000
որ փոքրիկները շատ զգայուն են այդ վիճակագրության հանդեպ,
04:34
and the statistics of Japanese and English are very, very different.
104
259000
3000
և, որ անգլերենի ու ճապոներենի վիճակագրությունը շատ, շատ տարբեր է:
04:37
English has a lot of Rs and Ls.
105
262000
3000
Անգլերենն ունի բազում «ռ»-եր և «լ»-եր,
04:40
The distribution shows.
106
265000
2000
ինչպես ցույց է տալիս բաշխումը:
04:42
And the distribution of Japanese is totally different,
107
267000
2000
Ճապոներենի բաշխումը լիովին տարբեր է,
04:44
where we see a group of intermediate sounds,
108
269000
3000
այնտեղ մենք կարող ենք հաճախ հանդիպել միջանկյալ հնչյունների մի խումբ,
04:47
which is known as the Japanese "R."
109
272000
3000
որը հայտնի է, որպես ճապոներեն «ռ»:
04:50
So babies absorb
110
275000
2000
Այսպիսով, երեխաներն ուսումնասիրում են
04:52
the statistics of the language
111
277000
2000
լեզվի վիճակագրությունը,
04:54
and it changes their brains;
112
279000
2000
և դա փոխում է նրանց ուղեղը`
04:56
it changes them from the citizens of the world
113
281000
2000
աշխարհի քաղաքացիից նրանց դարձնելով
04:58
to the culture-bound listeners that we are.
114
283000
3000
մշակութային սահմաններով լսողների, ինչպիսին մենք ենք:
05:01
But we as adults
115
286000
2000
Բայց մենք` մեծահասակներս,
05:03
are no longer absorbing those statistics.
116
288000
2000
այլևս չենք ընդունում այդ վիճակագրությունը:
05:05
We're governed by the representations in memory
117
290000
3000
Մենք կառավարվում ենք այն հիշողություններով,
05:08
that were formed early in development.
118
293000
3000
որոնք ձևավորվել են վաղ զարգացման շրջանում:
05:11
So what we're seeing here
119
296000
2000
Եվ ահա մենք տեսնում ենք,
05:13
is changing our models of what the critical period is about.
120
298000
3000
որ այդ կրիտիկական ժամանակահատվածում տեղի է ունենում մոդելների փոփոխություն:
05:16
We're arguing from a mathematical standpoint
121
301000
3000
Քննարկելով խնդիրը մաթեմատիկական տեսանկյունից`
05:19
that the learning of language material may slow down
122
304000
3000
լեզվի ուսուցումը կարող է դադարել,
05:22
when our distributions stabilize.
123
307000
2000
երբ բաշխումը կարգավորվում է:
05:24
It's raising lots of questions about bilingual people.
124
309000
3000
Իհարկե այն խնդիրներ է առաջացնում երկլեզու մարդկանց մոտ:
05:27
Bilinguals must keep two sets of statistics in mind at once
125
312000
4000
Նրանք ստիպված են ուղեղում պահել երկու վիճակագրություն միաժամանակ
05:31
and flip between them, one after the other,
126
316000
3000
և տեղափոխվել մեկից մյուսը`
05:34
depending on who they're speaking to.
127
319000
2000
կախված նրանից, թե ում հետ են խոսում:
05:36
So we asked ourselves,
128
321000
2000
Մենք հարցրեցինք ինքներս մեզ.
05:38
can the babies take statistics on a brand new language?
129
323000
3000
կարո՞ղ են երեխաները վիճակագրություն հավաքել ամբողջովին նոր լեզուների մասին:
05:41
And we tested this by exposing American babies
130
326000
2000
Եվ մենք սա փորձարկեցինք` առաջարկելով ամերիկացի երեխային,
05:43
who'd never heard a second language
131
328000
2000
ով երբեք չէր լսել ոչ մի օտար լեզու,
05:45
to Mandarin for the first time during the critical period.
132
330000
3000
առաջին անգամ լսել չիներեն կրիտիկական ժամանակահատվածում:
05:48
We knew that, when monolinguals were tested
133
333000
2000
Երբ միալեզու երեխաների հետ ենք փորձարկում,
05:50
in Taipei and Seattle on the Mandarin sounds,
134
335000
3000
Թայպեյում կամ Սիեթլում չիներեն լեզվի հնչյունները,
05:53
they showed the same pattern.
135
338000
2000
նրանք ցուցադրում են նույն արդյունքները:
05:55
Six to eight months, they're totally equivalent.
136
340000
2000
6-8 ամսականների արդյունքները լիովին նույնն էին:
05:57
Two months later, something incredible happens.
137
342000
3000
Երկու ամիս անց ինչ-որ անհասկանալի բան է կատարվում:
06:00
But the Taiwanese babies are getting better, not the American babies.
138
345000
3000
Թայվանի երեխաները ավելի լավ արդյունք են ցույց տալիս, իսկ ամերիկացի երեխաները՝ ոչ:
06:03
What we did was expose American babies during this period
139
348000
3000
Եվ մենք տվեցինք ամերիկացի երեխաներին լսել չինարեն
06:06
to Mandarin.
140
351000
2000
իրենց կրիտիկական ժամանակահատվածի ընթացքում:
06:08
It was like having Mandarin relatives come and visit for a month
141
353000
3000
Դա նման է նրան, որ չինացի բարեկամներ են եկել ձեր տուն
06:11
and move into your house
142
356000
2000
մի քանի ամսով
06:13
and talk to the babies for 12 sessions.
143
358000
2000
և խոսում են երեխաների հետ 12 դասընթացի ընթացքում:
06:15
Here's what it looked like in the laboratory.
144
360000
2000
Ահա, թե ինչպես էր դա տեղի ունենում:
06:17
(Video) Mandarin Speaker: [Mandarin]
145
362000
22000
(Տեսանյութ) Չինարեն:
06:39
PK: So what have we done to their little brains?
146
384000
2000
ՊՔ. Այսպիսով, ի՞նչ արեցինք մենք նրանց ուղեղի հետ:
06:41
(Laughter)
147
386000
3000
(Ծիծաղ)
06:44
We had to run a control group
148
389000
2000
Մեզ անհրաժեշտ էր վերահսկող խումբ,
06:46
to make sure that just coming into the laboratory
149
391000
2000
որպեսզի համոզվենք, որ լաբորատորիա գալը
06:48
didn't improve your Mandarin skills.
150
393000
2000
չի ազդում չինարենի զարգաման աստիճանի վրա:
06:50
So a group of babies came in and listened to English.
151
395000
2000
Երեխաների մի խումբ գալիս էր և լսում էր անգլերեն:
06:52
And we can see from the graph
152
397000
2000
Եվ գծապատկերից կարող ենք տեսնել,
06:54
that exposure to English didn't improve their Mandarin.
153
399000
2000
որ անգլերենի իմացությունը չի զարգացրել նրանց չինարենը:
06:56
But look at what happened to the babies
154
401000
2000
Բայց տեսեք, թե ինչ է տեղի ունեցել այն երեխաների հետ,
06:58
exposed to Mandarin for 12 sessions.
155
403000
2000
ովքեր չինարենի 12 դասընթաց են անցել:
07:00
They were as good as the babies in Taiwan
156
405000
2000
Նրանք նույնքան լավ արդյունք ունեն, որքան Թայվանի երեխաները,
07:02
who'd been listening for 10-and-a-half months.
157
407000
3000
ովքեր 10.5 ամիս լսել են չինարեն:
07:05
What it demonstrated
158
410000
2000
Սա ցույց է տալիս,
07:07
is that babies take statistics on a new language.
159
412000
2000
որ երեխաները վերցնում են նաև նոր լեզվի վիճակագրությունը:
07:09
Whatever you put in front of them, they'll take statistics on.
160
414000
4000
Եվ ինչ էլ նրանց առաջարկեք, նրանք կվերցնեն համապատասխան վիճակագրությունը:
07:13
But we wondered what role
161
418000
2000
Բայց մեզ հետաքրքիր էր,
07:15
the human being played
162
420000
2000
թե ինչ դեր է խաղում մարդը
07:17
in this learning exercise.
163
422000
2000
այս ուսուցման ընթացքում:
07:19
So we ran another group of babies
164
424000
2000
Եվ մենք սկսեցինք երեխաների մեկ ուրիշ խմբին
07:21
in which the kids got the same dosage, the same 12 sessions,
165
426000
3000
առաջարկել նույն 12 դասընթացը, բայց արդեն
07:24
but over a television set
166
429000
2000
հեռուստացույցով
07:26
and another group of babies who had just audio exposure
167
431000
3000
և երեխաների մի այլ խումբ էլ նույնն անցնում էր միայն աուդիո համակարգով
07:29
and looked at a teddy bear on the screen.
168
434000
2000
և նայում էր էկրանին պատկերված փափուկ արջուկին:
07:31
What did we do to their brains?
169
436000
3000
Ի՞նչ էինք անում մենք նրանց ուղեղների հետ:
07:34
What you see here is the audio result --
170
439000
3000
Ահա աուդիո փորձի արդյունքները,
07:37
no learning whatsoever --
171
442000
2000
ոչինչ չի ընկալվել,
07:39
and the video result --
172
444000
3000
և տեսանյութով փորձը`
07:42
no learning whatsoever.
173
447000
2000
նույնպես ոչ մի արդյունք:
07:44
It takes a human being
174
449000
2000
Երեխաներին անհրաժեշտ են մարդիկ,
07:46
for babies to take their statistics.
175
451000
2000
որպեսզի երեխաները վիճակագրություն հավաքեին:
07:48
The social brain is controlling
176
453000
2000
Վիճակագրության ընդունման ժամանակ
07:50
when the babies are taking their statistics.
177
455000
2000
կարևորագույնը սոցիալական ուղեղն է:
07:52
We want to get inside the brain
178
457000
2000
Մենք ցանկանում ենք մտնել ուղեղի մեջ
07:54
and see this thing happening
179
459000
2000
և տեսնել, թե ինչ է կատարվում,
07:56
as babies are in front of televisions,
180
461000
2000
երբ երեխան նստած է հեռուստացույցի առաջ,
07:58
as opposed to in front of human beings.
181
463000
2000
և երբ նա գտնվում է մարդու առջև:
08:00
Thankfully, we have a new machine,
182
465000
2000
Բարեբախտաբար մենք ունենք նոր սարքավորում,
08:02
magnetoencephalography,
183
467000
2000
մագնիսական էնցեֆալոգրաֆ,
08:04
that allows us to do this.
184
469000
2000
ինչը թույլ է տալիս մեզ դա անել:
08:06
It looks like a hair dryer from Mars.
185
471000
2000
Սա կարծես Մարսից բերված մազերի հարդարիչ լինի:
08:08
But it's completely safe,
186
473000
2000
Բայց այն լիովին անվտանգ է,
08:10
completely non-invasive and silent.
187
475000
3000
անլար և անձայն:
08:13
We're looking at millimeter accuracy
188
478000
2000
Տարածության մեջ
08:15
with regard to spatial
189
480000
2000
միլիմետրի ճշտությամբ
08:17
and millisecond accuracy
190
482000
2000
և միլիվայրկյանի համընկմամբ
08:19
using 306 SQUIDs --
191
484000
2000
օգտագործելով 306 SQUID.
08:21
these are Superconducting
192
486000
2000
սա քվանտային փոխանցման
08:23
QUantum Interference Devices --
193
488000
2000
ամենաարագ փոխադրիչն է,
08:25
to pick up the magnetic fields
194
490000
2000
մենք կարողանում ենք որսալ մագնիսական դաշտերը,
08:27
that change as we do our thinking.
195
492000
2000
որոնք փոփոխվում են մեր մտածելու ժամանակ:
08:29
We're the first in the world
196
494000
2000
Մենք առաջինն էինք աշխարհում,
08:31
to record babies
197
496000
2000
որ այս սարքի օգնությամբ
08:33
in an MEG machine
198
498000
2000
ձայնագրեցինք երեխաներին
08:35
while they are learning.
199
500000
2000
իրենց ուսուցման ընթացքում:
08:37
So this is little Emma.
200
502000
2000
Ահա փոքրիկ Էմման:
08:39
She's a six-monther.
201
504000
2000
Նա 6 ամսական է։
08:41
And she's listening to various languages
202
506000
2000
Եվ նա լսում է տարբեր լեզուներ
08:43
in the earphones that are in her ears.
203
508000
3000
իր ականջակալների միջոցով:
08:46
You can see, she can move around.
204
511000
2000
Ահա դուք տեսնում եք, որ նա ազատ շարժվում է:
08:48
We're tracking her head
205
513000
2000
մենք հետևում ենք նրա գլխի շարժումներին
08:50
with little pellets in a cap,
206
515000
2000
գլխարկի միջի փոքրիկ գնդակների օգնությամբ,
08:52
so she's free to move completely unconstrained.
207
517000
3000
այնպես որ նա կարողանում է ազատ շարժվել:
08:55
It's a technical tour de force.
208
520000
2000
Սա տեխնոլոգիական հմտություն է:
08:57
What are we seeing?
209
522000
2000
Ի՞նչ ենք մենք տեսնում:
08:59
We're seeing the baby brain.
210
524000
2000
Մենք տեսնում ենք երեխայի ուղեղը:
09:01
As the baby hears a word in her language
211
526000
3000
Երբ երեխան լսում է ինչ-որ բառ հարազատ լեզվով,
09:04
the auditory areas light up,
212
529000
2000
ուղեղի լսողական զգայարանները վառվում են,
09:06
and then subsequently areas surrounding it
213
531000
2000
ապա նրանց շրջապատող հատվածը,
09:08
that we think are related to coherence,
214
533000
3000
որը, ինչպես մենք ենք կարծում, պատասխանատու է
09:11
getting the brain coordinated with its different areas,
215
536000
2000
ուղեղի տարբեր հատվածների կապակցման
09:13
and causality,
216
538000
2000
և պատճառահետևանքային կապերով,
09:15
one brain area causing another to activate.
217
540000
3000
ուղեղի տարբեր մասերի ակտիվացման համար:
09:18
We are embarking
218
543000
2000
Մենք թևակոխում ենք
09:20
on a grand and golden age
219
545000
3000
երեխայի ուղեղի ուսումնասիրման և գիտելիքների
09:23
of knowledge about child's brain development.
220
548000
3000
մի հրաշալի ու ոսկե դարաշրջան:
09:26
We're going to be able to see a child's brain
221
551000
2000
Մենք կկարողանանք տեսնել երեխայի ուղեղը,
09:28
as they experience an emotion,
222
553000
2000
մինչ երեխան ինչ-որ բան է զգում,
09:30
as they learn to speak and read,
223
555000
2000
մինչ նա սովորում է խոսել և կարդալ,
09:32
as they solve a math problem,
224
557000
2000
կամ լուծում է մաթեմատիկական խնդիրներ,
09:34
as they have an idea.
225
559000
2000
և նոր գաղափարներ ունենում:
09:36
And we're going to be able to invent brain-based interventions
226
561000
3000
Եվ մենք հնարավորություն կունենանք միջամտելու այդ պրոցեսներին
09:39
for children who have difficulty learning.
227
564000
3000
ընկալման խնդիրներ ունեցող երեխաների դեպքում:
09:42
Just as the poets and writers described,
228
567000
3000
Ճիշտ այնպես, ինչպես պոետներն ու գրողներն էին նկարագրում,
09:45
we're going to be able to see, I think,
229
570000
2000
կարծում եմ, մենք կկարողանակ տեսնել
09:47
that wondrous openness,
230
572000
2000
այդ հրաշալի բացությունը,
09:49
utter and complete openness,
231
574000
2000
երեխայի ուղեղի
09:51
of the mind of a child.
232
576000
3000
բացարձակ և ամբողջական բացությունը:
09:54
In investigating the child's brain,
233
579000
2000
Երեխայի ուղեղի ուսումնասիրման ժամանակ,
09:56
we're going to uncover deep truths
234
581000
2000
մենք պատրաստվում ենք բացահայտել իրական ճշմարտությունն այն մասին,
09:58
about what it means to be human,
235
583000
2000
թե ինչ է նշանակում լինել մարդ արարած,
10:00
and in the process,
236
585000
2000
և այդ ընթացքում,
10:02
we may be able to help keep our own minds open to learning
237
587000
2000
մենք հավանաբար ի վիճակի կլինենք անել այնպես, որպեսզի մեր ուղեղի սովորելու հակումը
10:04
for our entire lives.
238
589000
2000
բաց մնա ողջ կյանքի ընթացքում:
10:06
Thank you.
239
591000
2000
Շնորհակալություն։
10:08
(Applause)
240
593000
3000
(Ծափահարություններ)
ABOUT THE SPEAKER
Patricia Kuhl - LanguagePatricia Kuhl studies how we learn language as babies, looking at the ways our brains form around language acquisition.
Why you should listen
Patricia Kuhl is co-director of the Institute for Brain and Learning Sciences at the University of Washington. She's internationally recognized for her research on early language and brain development, and studies that show how young children learn. Kuhl’s work has played a major role in demonstrating how early exposure to language alters the brain. It has implications for critical periods in development, for bilingual education and reading readiness, for developmental disabilities involving language, and for research on computer understanding of speech.
Patricia Kuhl | Speaker | TED.com