TEDGlobal 2010
Caroline Phillips: Hurdy-gurdy for beginners
Καρολάιν Φίλιπς: Χάρντι-γκάρντι για αρχάριους
Filmed:
Readability: 4.2
817,720 views
Η Καρολάιν Φίλιπς παίζει μελωδίες με ένα ελάχιστα γνωστό παραδοσιακό
όργανο: το χάρντι-γκάρντι, ή αλλιώς το βιολί με τον τροχό. Μια Βασκική μελωδία ακολουθεί το διασκεδαστικό της μάθημα για τη μοναδική ανατομία και τη χιλιόχρονη ιστορία του.
Caroline Phillips - Musician
Caroline Phillips' rich, soprano voice conjures up the far-and-wide cultures of the world, especially the sound and language of the Basque Country. Full bio
Caroline Phillips' rich, soprano voice conjures up the far-and-wide cultures of the world, especially the sound and language of the Basque Country. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Now, since this is TEDGlobal,
0
0
2000
Αφού αυτό είναι το TEDGlobal,
00:17
who can tell me what this is called in French?
1
2000
3000
ποιος μπορεί να μου πει
πώς ονομάζεται αυτό στα Γαλλικά;
πώς ονομάζεται αυτό στα Γαλλικά;
00:21
I see you're all up on the history of hurdy-gurdy --
2
6000
2000
Βλέπω ότι όλοι ξέρετε
την ιστορία του χάρντι-γκάρντι –
την ιστορία του χάρντι-γκάρντι –
00:23
"vielle à roue."
3
8000
2000
«βιέλ α ρου».
00:25
And in Spanish, "zanfona."
4
10000
2000
Και στα Ισπανικά, «σανφονιά».
00:27
And in Italian, "ghironda," okay?
5
12000
2000
Και στα Ιταλικά, «τζιρόντα», εντάξει;
00:29
Hurdy-gurdy, or wheel fiddle.
6
14000
3000
Χάρντι-γκάρντι, ή βιολί με τροχό.
00:32
So, these are the different kinds and shapes of the hurdy-gurdy.
7
17000
3000
Αυτά είναι τα διαφορετικά είδη
και μορφές του χάρντι-γκάρντι.
και μορφές του χάρντι-γκάρντι.
00:35
The hurdy-gurdy is the only musical instrument
8
20000
3000
Το χάρντι-γκάρντι
είναι το μοναδικό μουσικό όργανο
είναι το μοναδικό μουσικό όργανο
00:38
that uses a crank to turn a wheel
9
23000
3000
που μια μανιβέλα γυρίζει έναν τροχό,
00:41
to rub strings, like the bow of a violin,
10
26000
3000
ο οποίος τρίβει χορδές,
όπως το δοξάρι του βιολιού,
όπως το δοξάρι του βιολιού,
00:44
to produce music.
11
29000
2000
για να παράξει μουσική.
Έχει τρία διαφορετικά είδη χορδών.
00:46
It has three different kinds of strings.
12
31000
3000
00:49
The first string is the drone string,
13
34000
3000
Η πρώτη χορδή είναι η βουΐζουσα χορδή,
η οποία παίζει έναν συνεχόμενο ήχο
όπως η γκάιντα.
όπως η γκάιντα.
00:52
which plays a continuous sound like the bagpipe.
14
37000
3000
00:57
The second string is a melody string,
15
42000
2000
Η δεύτερη χορδή
είναι η χορδή της μελωδίας,
είναι η χορδή της μελωδίας,
00:59
which is played with a wooden keyboard tuned like a piano.
16
44000
3000
η οποία παίζεται με ένα ξύλινο
πληκτρολόγιο κουρδισμένο όπως το πιάνο.
πληκτρολόγιο κουρδισμένο όπως το πιάνο.
01:08
And the third string is pretty innovative.
17
53000
2000
Και η τρίτη χορδή είναι αρκετά καινοτόμα.
01:10
It's also the only instrument
18
55000
2000
Είναι επίσης το μοναδικό όργανο
που χρησιμοποιεί αυτήν την τεχνική.
που χρησιμοποιεί αυτήν την τεχνική.
01:12
that uses this kind of technique.
19
57000
3000
01:15
It activates what's called the buzzing bridge, or the dog.
20
60000
3000
Ενεργοποιεί αυτό που ονομάζεται
η γέφυρα που βουίζει, ή το σκυλί.
η γέφυρα που βουίζει, ή το σκυλί.
01:19
When I turn the crank and I apply pressure,
21
64000
3000
Όταν λοιπόν γυρίζω τη μανιβέλα
και εφαρμόζω πίεση,
και εφαρμόζω πίεση,
01:25
it makes a sound like a barking dog.
22
70000
3000
κάνει έναν ήχο σαν σκυλί που γαβγίζει.
Όλα αυτά λοιπόν είναι αρκετά καινοτόμα,
01:29
So all of this is pretty innovative,
23
74000
2000
αν αναλογιστείτε
01:31
if you consider
24
76000
2000
ότι το χάρντι-γκάρντι εμφανίστηκε
πριν από περίπου χίλια χρόνια
πριν από περίπου χίλια χρόνια
01:33
that the hurdy-gurdy appeared about a thousand years ago
25
78000
2000
01:35
and it took two people to play it;
26
80000
2000
και χρειαζόταν δύο ανθρώπους,
έναν για να γυρίζει τη μανιβέλα,
01:37
one to turn the crank,
27
82000
2000
και ακόμα έναν –ναι–
για να παίζει τη μελωδία
για να παίζει τη μελωδία
01:39
and another person -- yes -- to play the melody
28
84000
2000
με το να σηκώνει μεγάλα ξύλινα μανταλάκια.
01:41
by physically pulling up large wooden pegs.
29
86000
3000
Ευτυχώς, όλα αυτά άλλαξαν
έναν με δύο αιώνες αργότερα.
έναν με δύο αιώνες αργότερα.
01:45
Luckily, all of this changed a couple of centuries later.
30
90000
3000
01:48
So, one person could actually play
31
93000
2000
Έτσι ένα άτομο μπορούσε να παίζει
01:50
and almost -- this is pretty heavy --
32
95000
2000
και σχεδόν -αυτό είναι αρκετά βαρύ-
να κρατάει το χάρντι-γκάρντι.
να κρατάει το χάρντι-γκάρντι.
01:52
carry the hurdy-gurdy.
33
97000
3000
01:55
The hurdy-gurdy has been used, historically, through the centuries
34
100000
3000
Το χάρντι-γκάρντι έχει χρησιμοποιηθεί
διαμέσου των αιώνων
διαμέσου των αιώνων
01:58
in mostly dance music
35
103000
2000
περισσότερο στην χορευτική μουσική
λόγω της μοναδικότητας της μελωδίας
λόγω της μοναδικότητας της μελωδίας
02:00
because of the uniqueness of the melody
36
105000
3000
02:03
combined with the acoustic boombox here.
37
108000
3000
σε συνδυασμό
με τον ακουστικό εξοπλισμό εδώ.
με τον ακουστικό εξοπλισμό εδώ.
02:06
And today, the hurdy-gurdy is used in all sorts of music --
38
111000
3000
Σήμερα το χάρντι-γκάρντι
χρησιμοποιείται σε όλα τα είδη μουσικής
χρησιμοποιείται σε όλα τα είδη μουσικής
02:09
traditional folk music,
39
114000
2000
-παραδοσιακή λαϊκή μουσική,
02:11
dance, contemporary
40
116000
2000
χορευτική, μοντέρνα
και μουσικές του κόσμου-
και μουσικές του κόσμου-
02:13
and world music --
41
118000
3000
02:16
in the U.K., in France, in Spain
42
121000
2000
στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γαλλία,
στην Ισπανία και στην Ιταλία.
στην Ισπανία και στην Ιταλία.
02:18
and in Italy.
43
123000
2000
02:20
And this kind of hurdy-gurdy takes anywhere from three to five years [to order and receive it].
44
125000
3000
Αυτό το είδος κάνει από 3 με 5 χρόνια
[Παραγγελία μέχρι παραλαβή].
[Παραγγελία μέχρι παραλαβή].
02:23
It's made by specialized luthiers,
45
128000
2000
Φτιάχνεται από εξειδικευμένους
οργανοποιούς παντού στην Ευρώπη.
οργανοποιούς παντού στην Ευρώπη.
02:25
also in Europe.
46
130000
2000
Και είναι πολύ δύσκολο να κουρδιστεί.
02:28
And it's very difficult to tune.
47
133000
2000
Λοιπόν, χωρίς άλλη καθυστέρηση,
θα θέλατε να το ακούσετε;
θα θέλατε να το ακούσετε;
02:32
So without further ado, would you like to hear it?
48
137000
2000
02:34
(Audience: Yes.)
49
139000
2000
(Κοινό: Ναι.)
ΚΦ: Δεν σας άκουσα.
ΚΦ: Δεν σας άκουσα.
02:36
Caroline Phillips: I didn't hear you. Would you like to hear it? (Audience: Yes!)
50
141000
2000
Θα θέλατε να το ακούσετε;
(Κοινό: Ναι!)
(Κοινό: Ναι!)
02:38
CP: Okay.
51
143000
2000
ΚΦ: Εντάξει.
02:40
There I go.
52
145000
2000
Ξεκινάω.
02:43
I'd like to sing in Basque,
53
148000
2000
Θα ήθελα να τραγουδήσω στα Βασκικά,
02:45
which is the language spoken in the Basque Country where I live,
54
150000
3000
η οποία είναι η γλώσσα που ομιλείται
στη Χώρα των Βάσκων όπου ζω,
στη Χώρα των Βάσκων όπου ζω,
02:48
in the region in France and Spain.
55
153000
2000
στην περιοχή ανάμεσα στη Γαλλία
και την Ισπανία.
και την Ισπανία.
(Μουσική)
02:51
(Music)
56
156000
4000
03:00
[Basque]
57
165000
5000
[Βασκικά]
03:45
(Music)
58
210000
5000
(Μουσική)
04:36
Thank you.
59
261000
2000
Ευχαριστώ.
04:38
(Applause)
60
263000
2000
(Χειροκρότημα)
04:40
This is a song that I wrote
61
265000
3000
Αυτό είναι ένα τραγούδι που έγραψα,
04:43
based on traditional Basque rhythms.
62
268000
3000
βασισμένο σε παραδοσιακούς
Βασκικούς ρυθμούς.
Βασκικούς ρυθμούς.
04:46
And this is a song that has a kind of a Celtic feel.
63
271000
3000
Και αυτό είναι ένα τραγούδι
με μια πιο Κελτική αίσθηση.
με μια πιο Κελτική αίσθηση.
04:50
(Music)
64
275000
10000
(Μουσική)
05:30
Thank you. Thank you.
65
315000
2000
Ευχαριστώ.
05:32
(Applause)
66
317000
2000
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Caroline Phillips - MusicianCaroline Phillips' rich, soprano voice conjures up the far-and-wide cultures of the world, especially the sound and language of the Basque Country.
Why you should listen
Californian-born, French-resident entrepreneur and musician Caroline Phillips is one half of Basque music duo Bidaia, alongside Mixel Ducau. Her searching, Moroccan- and East Indian-inflected vocals are accompanied by the distinctive, folky sounds of the hurdy-gurdy, an unfamiliar and unusual string instrument operated with a crank-turned wheel.
Throughout her years as a professional musician, Phillips has regularly performed in jazz clubs and toured with her one-woman show in the Caribbean and North Africa.
Caroline Phillips | Speaker | TED.com