TEDGlobal 2010
Marcel Dicke: Why not eat insects?
Marcel Dicke: Kial ne manĝi insektojn?
Filmed:
Readability: 3.4
1,580,166 views
Marcel Dicke prezentas apetitvekan pledon pri la aldono de insektoj al ĉies dieto. Lia mesaĝo al naŭzemaj ĉefkuiristoj kaj frandemuloj: delikataĵoj kiel akridoj kaj raŭpoj konkuras kun viando laŭ gusto, nutreco kaj medirespekto.
Marcel Dicke - Ecological entomologist
Marcel Dicke wants us to reconsider our relationship with insects, promoting bugs as a tasty -- and ecologically sound -- alternative to meat in an increasingly hungry world. Full bio
Marcel Dicke wants us to reconsider our relationship with insects, promoting bugs as a tasty -- and ecologically sound -- alternative to meat in an increasingly hungry world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Okay, I'm going to show you
0
0
3000
Okej, mi tuj montros al vi
00:18
again something about our diets.
1
3000
3000
denove ion pri niaj dietoj.
00:21
And I would like to know what the audience is,
2
6000
3000
Kaj mi ŝatus koni la spektantaron.
00:24
and so who of you ever ate insects?
3
9000
3000
Kiuj el vi jam manĝis insektojn?
00:29
That's quite a lot.
4
14000
2000
Estas vere multe.
00:31
(Laughter)
5
16000
2000
< ridoj >
00:33
But still, you're not representing
6
18000
2000
Eĉ tiel, vi ne reprezentas
00:35
the overall population of the Earth.
7
20000
2000
la tutan loĝantaron de la Tero.
00:37
(Laughter)
8
22000
2000
< ridoj >
00:39
Because there's 80 percent out there that really eats insects.
9
24000
3000
Ĉar fakte 80% de la homaro manĝas insektojn.
00:42
But this is quite good.
10
27000
2000
Sed tio estas tre bona.
00:45
Why not eat insects? Well first, what are insects?
11
30000
3000
Kial ne manĝi insektojn? Bone, unue, kio estas insektoj?
00:48
Insects are animals that walk around on six legs.
12
33000
3000
Bestoj, kiuj moviĝas sur ses kruroj.
00:51
And here you see just a selection.
13
36000
2000
Kaj jen nur kelkaj el ili.
00:53
There's six million species of insects on this planet,
14
38000
3000
Estas ses milionoj da insekto-specioj sur tiu ĉi planedo,
00:56
six million species.
15
41000
2000
ses milionoj da specioj.
00:58
There's a few hundreds of mammals --
16
43000
2000
Estas kelkaj centoj da mamuloj -
01:00
six million species of insects.
17
45000
3000
kaj ses milionoj da insekto-specioj.
01:03
In fact, if we count all the individual organisms,
18
48000
3000
Fakte, kalkulante ĉiujn individuajn organismojn,
01:06
we would come at much larger numbers.
19
51000
3000
ni alvenus al multe pli granda nombro.
01:09
In fact, of all animals on Earth,
20
54000
3000
El ĉiuj bestoj sur la Tero,
01:12
of all animal species,
21
57000
2000
el ĉiuj bestospecioj,
01:14
80 percent walks on six legs.
22
59000
2000
80 elcentoj paŝas sur ses kruroj.
01:16
But if we would count all the individuals,
23
61000
3000
Sed se ni kalkulus ĉiujn individuojn
01:19
and we take an average weight of them,
24
64000
2000
kaj ties averaĝan pezon,
01:21
it would amount to something like 200 to 2,000 kilograms
25
66000
3000
ni atingus ion inter 200 kaj 2 mil kilogramoj
01:24
for each of you and me on Earth.
26
69000
3000
por ĉiu el ni sur la Tero.
01:27
That means that in terms of biomass,
27
72000
2000
Tio signifas, ke laŭ biomaso
01:29
insects are more abundant than we are,
28
74000
3000
insektoj estas pli abundaj ol ni.
01:32
and we're not on a planet of men,
29
77000
2000
Kaj ni ne estas sur planedo de homoj,
01:34
but we're on a planet of insects.
30
79000
2000
sed sur planedo de insektoj.
01:37
Insects are not only there in nature,
31
82000
2000
Insektoj ne troviĝas nur en la naturo,
01:39
but they also are involved in our economy,
32
84000
2000
ili estas ankaŭ parto de nia ekonomio,
01:41
usually without us knowing.
33
86000
2000
kutime senkonscie de ni.
01:43
There was an estimation,
34
88000
2000
Oni faris kalkulon,
01:45
a conservative estimation, a couple of years ago
35
90000
2000
moderan kalkulon, antaŭ kelkaj jaroj:
01:47
that the U.S. economy
36
92000
2000
la usona ekonomio
01:49
benefited by 57 billion
37
94000
3000
profitas je 57 miliardojn da dolaroj
01:52
dollars per year.
38
97000
2000
ĉiujare pro insektoj.
01:54
It's a number -- very large --
39
99000
3000
Tio estas nombro tre granda,
01:57
a contribution to the economy of the United States for free.
40
102000
3000
kaj grava kontribuo senpaga al la ekonomio de Usono,
02:00
And so I looked up what the economy was paying
41
105000
3000
kaj mi komparis ĝin kun la kosto
02:03
for the war in Iraq
42
108000
2000
de la milito en Irako
02:05
in the same year.
43
110000
2000
en la sama jaro:
02:07
It was 80 billion U.S. dollars.
44
112000
2000
80 miliardoj da dolaroj.
02:09
Well we know that that
45
114000
2000
Nu, ni scias, ke tio
02:11
was not a cheap war.
46
116000
2000
ne estis malmultekosta milito.
02:13
So insects, just for free,
47
118000
2000
Do insektoj, simple senpage,
02:15
contribute to the economy of the United States
48
120000
2000
kontribuas al la ekonomio de Usono
02:17
with about the same order of magnitude,
49
122000
3000
kun proksimume samranga kvanto
02:20
just for free, without everyone knowing.
50
125000
2000
simple senpage, sciate de neniu ajn.
02:22
And not only in the States,
51
127000
2000
Kaj ne nur en Usono,
02:24
but in any country, in any economy.
52
129000
2000
sed en iu ajn lando, iu ajn ekonomio.
02:26
What do they do?
53
131000
2000
Kion ili faras?
02:28
They remove dung, they pollinate our crops.
54
133000
2000
Ili forigas ekskrementojn, polenumas kampojn.
02:30
A third of all the fruits that we eat
55
135000
2000
Unu triono de la fruktoj, kiujn ni manĝas
02:32
are all a result
56
137000
2000
ni ŝuldas al insektoj
02:34
of insects taking care of the reproduction of plants.
57
139000
3000
kiuj zorgas pri la reproduktado de la plantoj.
02:37
They control pests,
58
142000
2000
Ili ĉasas trudbestojn.
02:39
and they're food for animals.
59
144000
2000
Kaj estas manĝaĵo por predantoj.
02:41
They're at the start of food chains.
60
146000
2000
Ili situas ĉe la komenco de la manĝo-ĉeno.
02:43
Small animals eat insects.
61
148000
2000
Bestetoj manĝas insektojn.
02:45
Even larger animals eat insects.
62
150000
2000
Eĉ grandaj bestoj manĝas insektojn.
02:47
But the small animals that eat insects
63
152000
2000
Sed la bestetoj, kiuj manĝas insektojn
02:49
are being eaten by larger animals,
64
154000
2000
estas manĝataj de pli grandaj bestoj,
02:51
still larger animals.
65
156000
2000
de eĉ pli grandaj bestoj.
02:53
And at the end of the food chain, we are eating them as well.
66
158000
3000
Kaj ĉe la fino de la manĝo-ĉeno, ankaŭ de ni.
02:57
There's quite a lot of people that are eating insects.
67
162000
2000
Ja multaj homoj manĝas insektojn.
02:59
And here you see me
68
164000
2000
Kaj jen vi vidas min
03:01
in a small, provincial town in China, Lijiang --
69
166000
2000
en provinca urbeto de Ĉinio, Lijiang --
03:03
about two million inhabitants.
70
168000
2000
ĉirkaŭ du milionoj da loĝantoj.
03:05
If you go out for dinner, like in a fish restaurant,
71
170000
3000
Kiam vi manĝas eksterhejme, en fiŝa restoracio, ekz.
03:08
where you can select which fish you want to eat,
72
173000
3000
vi povas elekti kiun fiŝon vi volas manĝi,
03:11
you can select which insects you would like to eat.
73
176000
2000
Tie, vi povas elekti kiujn insektojn.
03:13
And they prepare it in a wonderful way.
74
178000
2000
Kaj oni pretigas ilin mirinde.
03:15
And here you see me enjoying a meal
75
180000
2000
Jen mi estas ĝuanta manĝon
03:17
with caterpillars, locusts,
76
182000
3000
kun raŭpoj, akridoj,
03:20
bee pupae -- delicacies.
77
185000
3000
abeloj, delikataĵoj.
03:23
And you can eat something new everyday.
78
188000
3000
Oni povas manĝi ion novan ĉiutage.
03:26
There's more than 1,000 species of insects
79
191000
3000
Estas pli ol mil specioj da insektoj
03:29
that are being eaten all around the globe.
80
194000
3000
manĝataj ĉirkaŭ la terglobo.
03:32
That's quite a bit more
81
197000
2000
Tio estas multe pli ol
03:34
than just a few mammals that we're eating,
82
199000
2000
la kelkaj mamuloj, kiujn ni manĝas:
03:36
like a cow or a pig
83
201000
2000
bovinoj, porkoj
03:38
or a sheep.
84
203000
2000
aŭ ŝafoj.
03:40
More than 1,000 species --
85
205000
2000
Pli ol 1 000 specioj --
03:42
an enormous variety.
86
207000
3000
grandega diverseco.
03:45
And now you may think, okay,
87
210000
2000
Kaj nun vi eble pensas, okej,
03:47
in this provincial town in China they're doing that, but not us.
88
212000
3000
en tiu ĉina urbeto tiel oni faras, sed ne tie ĉi.
03:50
Well we've seen already that quite some of you
89
215000
2000
Nu, ni jam vidis, ke pluraj el vi
03:52
already ate insects maybe occasionally,
90
217000
3000
jam manĝis insektojn, eĉ se nur okaze.
03:55
but I can tell you that every one of you
91
220000
2000
Sed mi povas aserti, ke ĉiu el vi
03:57
is eating insects, without any exception.
92
222000
3000
manĝas insektojn, senescepte.
04:00
You're eating at least
93
225000
2000
Vi manĝas minimume
04:02
500 grams per year.
94
227000
2000
500 gramojn ĉiun jaron.
04:04
What are you eating?
95
229000
2000
Kion vi manĝas?
04:06
Tomato soup, peanut butter,
96
231000
2000
Tomato-supon, arakidan kremon,
04:08
chocolate, noodles --
97
233000
2000
ĉokoladon, nudelojn --
04:10
any processed food that you're eating
98
235000
2000
ĉiu prilaborita manĝaĵo, konsumita de vi
04:12
contains insects,
99
237000
2000
enhavas insektojn,
04:14
because insects are here all around us,
100
239000
3000
ĉar insektoj estas ĉie ĉirkaŭ ni.
04:17
and when they're out there in nature
101
242000
2000
Ili troviĝas en la naturo,
04:19
they're also in our crops.
102
244000
2000
sekve ankaŭ en niaj plantejoj.
04:21
Some fruits get some insect damage.
103
246000
3000
Kelkaj insektoj damaĝas fruktojn.
04:24
Those are the fruits, if they're tomato,
104
249000
2000
Kun la tiel difektitaj tomatoj, ekz.
04:26
that go to the tomato soup.
105
251000
2000
oni faras tomato-supon.
04:28
If they don't have any damage, they go to the grocery.
106
253000
3000
La nedifektitajn vendas la legomvendejo.
04:31
And that's your view of a tomato.
107
256000
3000
Jen la tomatoj, kiujn ni vidas,
04:34
But there's tomatoes that end up in a soup,
108
259000
3000
sed la cetero iras en la supo.
04:37
and as long as they meet
109
262000
2000
Kaj se ili kongruas kun
04:39
the requirements of the food agency,
110
264000
3000
la postuloj de la manĝaĵo-inspektejo,
04:42
there can be all kinds of things in there,
111
267000
2000
povas esti ĉiaj aĵoj en ili,
04:44
no problem.
112
269000
2000
senprobleme.
04:46
In fact, why would we put these balls in the soup,
113
271000
3000
Fakte kial meti tiujn bulojn en la supon,
04:49
there's meat in there anyway?
114
274000
2000
se estas viando en ĝi ĉiuokaze?
04:51
(Laughter)
115
276000
4000
04:55
In fact, all our processed foods
116
280000
2000
Niaj tutaj prilaboritaj manĝaĵoj
04:57
contain more proteins
117
282000
2000
enhavas pli da proteino
04:59
than we would be aware of.
118
284000
3000
ol ni povus prikonscii.
05:03
So anything is a good protein source already.
119
288000
3000
Do ĉio jam estas proteino-fonto.
05:06
Now you may say,
120
291000
2000
Nu vi povas diri:
05:08
"Okay, so we're eating 500 grams just by accident."
121
293000
3000
"Okej, ni do manĝas 500 gramojn nur hazarde".
05:11
We're even doing this on purpose.
122
296000
2000
Tamen, ankaŭ intence ni tion faras,
05:13
In a lot of food items that we have --
123
298000
2000
kun multaj bonkonataj manĝaĵoj.
05:15
I have only two items
124
300000
2000
Jen nur du ekzemploj
05:17
here on the slide --
125
302000
2000
en tiu bildo --
05:19
pink cookies or surimi sticks
126
304000
2000
rozkoloraj biskvitoj kaj surimio-bastonoj
05:21
or, if you like, Campari --
127
306000
2000
aŭ, se vi preferas, Campari.
05:23
a lot of our food products that are of a red color
128
308000
3000
Arego da manĝeblaj produktoj ruĝkoloraj
05:26
are dyed with a natural dye.
129
311000
3000
estas kolorigitaj per natura kolorigilo.
05:29
The surimi sticks
130
314000
2000
La surimio-bastonoj,
05:31
[of] crabmeat, or is being sold as crab meat,
131
316000
2000
el krabo-viando, aŭ ŝajna krabo-viando,
05:33
is white fish
132
318000
2000
estas fakte blanka fiŝaĵo
05:35
that's being dyed with cochineal.
133
320000
2000
kolorigita per koĉinelaĵo.
05:37
Cochineal is a product
134
322000
2000
Koĉinelaĵo estas produkto
05:39
of an insect that lives off these cacti.
135
324000
3000
de insekto, kiu vivas en kaktoj.
05:42
It's being produced in large amounts,
136
327000
3000
Ĝi estas produktata grandkvante
05:45
150 to 180 metric tons per year
137
330000
3000
je 150 ĝis 180 tunoj jare,
05:48
in the Canary Islands in Peru,
138
333000
3000
en la Kanariaj Insuloj, en Peruo,
05:51
and it's big business.
139
336000
2000
kaj estas granda negoco.
05:53
One gram of cochineal
140
338000
3000
Unu gramo da koĉinelaĵo
05:56
costs about 30 euros.
141
341000
2000
kostas ĉirkaŭ 30 eŭroj.
05:58
One gram of gold
142
343000
3000
Unu gramo da oro
06:01
is 30 euros.
143
346000
2000
valoras 30 eŭrojn.
06:04
So it's a very precious thing
144
349000
3000
Do ĝi estas tre altvalora varo,
06:07
that we're using to dye our foods.
145
352000
3000
uzata por kolorigi niajn manĝaĵojn.
06:10
Now the situation in the world is going to change
146
355000
3000
Nun la situacio en la mondo estas ŝanĝiĝonta
06:13
for you and me, for everyone on this Earth.
147
358000
2000
por vi kaj por mi kaj por ĉiu sur la Tero.
06:15
The human population is growing very rapidly
148
360000
3000
La homa loĝantaro kreskas tre rapide
06:18
and is growing exponentially.
149
363000
2000
kaj kreskas eksponenciale.
06:20
Where, at the moment, we have
150
365000
2000
Se nun estas
06:22
something between six and seven billion people,
151
367000
2000
inter ses kaj sep miliardojn da homoj,
06:24
it will grow to about nine billion
152
369000
2000
tiu nombro kreskos ĝis proks. naŭ miliardoj
06:26
in 2050.
153
371000
3000
en 2050.
06:29
That means that we have a lot more mouths to feed,
154
374000
3000
Tio signifas, ke ni havos multe pli da buŝoj por manĝigi.
06:32
and this is something that worries more and more people.
155
377000
3000
Kaj tio malkvietigas pli kaj pli da homoj.
06:35
There was an FAO conference last October
156
380000
2000
Okazis konferenco de MAO (Manĝaĵ- kaj Agrikultur-Organizo)
06:37
that was completely devoted to this.
157
382000
2000
en Oktobro tute dediĉita al tio.
06:39
How are we going to feed this world?
158
384000
2000
Kiel ni manĝigos tiun mondon?
06:41
And if you look at the figures up there,
159
386000
2000
Kaj la nombroj sur l'ekrano
06:43
it says that we have a third more mouths to feed,
160
388000
3000
montras, ke ni havas unu trionon pli da buŝoj por manĝigi,
06:46
but we need an agricultural production increase
161
391000
2000
sed ni bezonas kreskigi la agrikulturan produktadon
06:48
of 70 percent.
162
393000
2000
je 70 elcentoj.
06:50
And that's especially because this world population
163
395000
2000
Kaj tio des pli, ke la mondoloĝantaro
06:52
is increasing,
164
397000
2000
kreskas
06:54
and it's increasing, not only in numbers,
165
399000
3000
kaj ĝi kreskas ne nur laŭnombre,
06:57
but we're also getting wealthier,
166
402000
3000
Ni ankaŭ fariĝas pli bonhavaj,
07:00
and anyone that gets wealthier starts to eat more
167
405000
3000
kaj kiu fariĝas bonhava, tiu ekmanĝas pli
07:03
and also starts to eat more meat.
168
408000
3000
kaj ankaŭ ekmanĝas pli da viando.
07:06
And meat, in fact, is something
169
411000
2000
Kaj viando, fakte, estas io,
07:08
that costs a lot
170
413000
2000
kio kostas multe
07:10
of our agricultural production.
171
415000
2000
al nia agrikultura produktado.
07:12
Our diet consists, [in] some part, of animal proteins,
172
417000
3000
Nia dieto konsistas iagrade el bestaj proteinoj,
07:15
and at the moment, most of us here
173
420000
2000
kaj nuntempe ni plejmulte
07:17
get it from livestock,
174
422000
2000
obtenas tion el la brutaro,
07:19
from fish, from game.
175
424000
2000
fiŝoj kaj ĉasaĵoj.
07:21
And we eat quite a lot of it.
176
426000
2000
Kaj ni manĝas multon da tio.
07:23
In the developed world it's on average
177
428000
3000
En la evoluinta landaro konsumiĝas
07:26
80 kilograms per person per year,
178
431000
3000
averaĝe 80 kilogramoj po kapo ĉiujare,
07:29
which goes up to 120
179
434000
2000
kaj tio atingas 120
07:31
in the United States
180
436000
2000
en Usono
07:33
and a bit lower in some other countries,
181
438000
2000
kaj iomete malpli en kelkaj aliaj landoj,
07:35
but on average 80 kilograms
182
440000
2000
sed averaĝe 80 kilogramoj
07:37
per person per year.
183
442000
2000
po homo ĉiujare.
07:39
In the developing world it's much lower.
184
444000
3000
En la evolulandoj estas multe malpli.
07:42
It's 25 kilograms per person per year.
185
447000
2000
Temas pri 25 kilogramoj.
07:44
But it's increasing enormously.
186
449000
2000
Sed tio ege kreskas.
07:46
In China in the last 20 years,
187
451000
2000
En Ĉinio dum la lastaj 20 jaroj,
07:48
it increased from 20 to 50,
188
453000
3000
tio kreskis de 20 al 50
07:51
and it's still increasing.
189
456000
3000
kaj plu kreskas.
07:54
So if a third of the world population
190
459000
3000
Do se unu triono de la mondoloĝantaro
07:57
is going to increase its meat consumption
191
462000
3000
kreskigas sian viando-konsumadon
08:00
from 25 to 80 on average,
192
465000
3000
de 25 al 80 kilogramoj, averaĝe,
08:03
and a third of the world population
193
468000
2000
kaj unu triono de la mondo
08:05
is living in China and in India,
194
470000
2000
vivas en Ĉinio kaj en Barato,
08:07
we're having an enormous demand on meat.
195
472000
3000
ni havas grandegan postulon por viando.
08:11
And of course, we are not there to say
196
476000
2000
Kaj certe ni ne povas diri:
08:13
that's only for us, it's not for them.
197
478000
3000
ĝi estas nur por ni, ne por ili.
08:16
They have the same share that we have.
198
481000
2000
Ili havas la saman rajton kiel ni.
08:18
Now to start with, I should say
199
483000
2000
Nun, antaŭ ĉio, mi devus specifi
08:20
that we are eating way too much meat
200
485000
2000
ke ni manĝas ja tro da viando
08:22
in the Western world.
201
487000
2000
en la okcidenta mondo.
08:24
We could do with much, much less --
202
489000
2000
Ni povus vivi per multe, multe malpli --
08:26
and I know, I've been a vegetarian for a long time,
203
491000
3000
kaj mi, delonga vegetarano, pri tio certas.
08:29
and you can easily do without anything.
204
494000
2000
Oni ja povas facile vivi sen iu ajn viando.
08:31
You'll get proteins in any kind of food anyway.
205
496000
3000
Vi akiros proteinojn en ia ajn manĝaĵo ĉiuokaze.
08:34
But then there's a lot of problems
206
499000
2000
Sed ankaŭ, amason da problemoj
08:36
that come with meat production,
207
501000
2000
kaŭzas viando-produktado
08:38
and we're being faced with that more and more often.
208
503000
3000
kaj ni alfrontas ilin pli kaj pli ofte.
08:41
The first problem that we're facing is human health.
209
506000
3000
La unua rilatas al la homa sano.
08:44
Pigs are quite like us.
210
509000
2000
Porkoj estas tre similaj al ni.
08:46
They're even models in medicine,
211
511000
3000
Ili eĉ rolas kiel modelo en medicino.
08:49
and we can even transplant organs from a pig to a human.
212
514000
3000
Oni povas eĉ transplanti porkajn organojn al homo.
08:52
That means that pigs also share diseases with us.
213
517000
3000
Tio signifas, ke porkoj ankaŭ kunhavas malsanojn kun ni.
08:55
And a pig disease,
214
520000
2000
Kaj porka malsano,
08:57
a pig virus, and a human virus
215
522000
2000
porka viruso kaj homa viruso
08:59
can both proliferate,
216
524000
2000
povas ambaŭ disvastiĝi.
09:01
and because of their kind of reproduction,
217
526000
2000
Kaj pro ilia maniero reproduktiĝi,
09:03
they can combine and produce a new virus.
218
528000
2000
ili povas kombiniĝi kaj estigi novan viruson.
09:05
This has happened in the Netherlands in the 1990s
219
530000
3000
Ja okazis en Nederlando en la 1990-aj,
09:08
during the classical swine fever outbreak.
220
533000
3000
dum la epidemio de klasika porka febro.
09:11
You get a new disease that can be deadly.
221
536000
3000
Estiĝas nova malsano, kiu povas esti mortiga.
09:15
We eat insects -- they're so distantly related from us
222
540000
3000
Sed insektoj tiel malproksimas al ni,
09:18
that this doesn't happen.
223
543000
2000
ke manĝi ilin ne povas tion okazigi.
09:20
So that's one point for insects.
224
545000
3000
Jen poento por insektoj.
09:23
(Laughter)
225
548000
2000
09:25
And there's the conversion factor.
226
550000
3000
Kaj gravas ankaŭ la transformada faktoro.
09:28
You take 10 kilograms of feed,
227
553000
2000
Oni bezonas 10 kilogramojn da nutraĵoj
09:30
you can get one kilogram of beef,
228
555000
3000
por ekhavi unu kilogramon da bifsteko,
09:33
but you can get nine kilograms of locust meat.
229
558000
2000
sed per tio oni ekhavas naŭ kg. da akrida viando.
09:35
So if you would be an entrepreneur,
230
560000
2000
Do se vi estus entreprenisto,
09:37
what would you do?
231
562000
2000
kion vi farus?
09:39
With 10 kilograms of input,
232
564000
2000
Per 10 kg. da krudmaterialo
09:41
you can get either one or nine kg. of output.
233
566000
3000
vi povas havi unu aŭ naŭ kg. da produktaĵo.
09:44
So far we're taking
234
569000
2000
Ĝis nun ni elektas
09:46
the one, or up to five kilograms of output.
235
571000
3000
inter unu ĝis kvin kg. da produktaĵo.
09:49
We're not taking the bonus yet.
236
574000
2000
Ni do ankoraŭ ne prenas la bonuson,
09:51
We're not taking the nine kilograms of output yet.
237
576000
3000
la naŭ kilogramojn da produktaĵo.
09:54
So that's two points for insects.
238
579000
2000
Do jen du poentoj por la insektoj.
09:56
(Laughter)
239
581000
2000
09:58
And there's the environment.
240
583000
2000
Kaj gravas ankaŭ la naturmedio.
10:00
If we take 10 kilograms of food --
241
585000
2000
Se ni prenas 10 kg. da manĝaĵoj
10:02
(Laughter)
242
587000
2000
10:04
and it results in one kilogram of beef,
243
589000
3000
kaj tio rezultigas unu kilogramon da bifsteko,
10:07
the other nine kilograms are waste,
244
592000
2000
la ceteraj naŭ kilogramoj forĵetaĵendas,
10:09
and a lot of that is manure.
245
594000
3000
kaj multo el tio estas sterko.
10:12
If you produce insects, you have less manure
246
597000
2000
Produktante insektojn, oni havas malpli da sterko
10:14
per kilogram of meat that you produce.
247
599000
3000
po kilogramo da produktita viando.
10:17
So less waste.
248
602000
2000
Do malpli da forĵetaĵoj.
10:19
Furthermore, per kilogram of manure,
249
604000
3000
Krome, po kilogramo da sterko
10:22
you have much, much less ammonia
250
607000
3000
oni havas malpli, multe malpli da amoniako
10:25
and fewer greenhouse gases
251
610000
2000
kaj malpli da forcejefikaj gasoj
10:27
when you have insect manure
252
612000
2000
kiam oni havas insektan sterkon
10:29
than when you have cow manure.
253
614000
2000
kompare al la sterko bovina.
10:31
So you have less waste,
254
616000
2000
Do oni havas malpli da forĵetaĵoj
10:33
and the waste that you have is not as environmental malign
255
618000
3000
ne tiel medidamaĝaj
10:36
as it is with cow dung.
256
621000
2000
kiel bovina fekaĵo.
10:38
So that's three points for insects.
257
623000
2000
Do, tri poentoj por la insektoj.
10:40
(Laughter)
258
625000
3000
10:43
Now there's a big "if," of course,
259
628000
2000
Nu, restas kompreneble grava "ĉu":
10:45
and it is if insects produce meat
260
630000
3000
se insektoj produktas viandon
10:48
that is of good quality.
261
633000
2000
ĉu ĝi estas bonvkalita?
10:50
Well there have been all kinds of analyses
262
635000
2000
Nu, estis faritaj ĉiaj analizoj
10:52
and in terms of protein, or fat, or vitamins,
263
637000
3000
kaj laŭ proteinoj, graso aŭ vitaminoj,
10:55
it's very good.
264
640000
2000
ĝi tre bonas.
10:57
In fact, it's comparable
265
642000
2000
Fakte, ĝi estas komparebla
10:59
to anything we eat as meat at the moment.
266
644000
2000
al ĉio, kion ni manĝas kiel viandon nun.
11:01
And even in terms of calories, it is very good.
267
646000
2000
Kaj laŭ kalorioj, ĝi estas tre bona.
11:03
One kilogram of grasshoppers
268
648000
2000
Unu kilogramo da akridoj
11:05
has the same amount of calories
269
650000
2000
enhavas la saman kvanton da kalorioj
11:07
as 10 hot dogs, or six Big Macs.
270
652000
2000
kiel 10 "hot dogs" aŭ 6 Big Macs.
11:09
So that's four points for insects.
271
654000
2000
Do jen kvar poentoj por la insektoj.
11:11
(Laughter)
272
656000
3000
11:14
I can go on,
273
659000
2000
Mi povus daŭrigi
11:16
and I could make many more points for insects,
274
661000
2000
kaj fari multe pliajn poentojn al la insektoj,
11:18
but time doesn't allow this.
275
663000
2000
sed la tempo ne permesas tion nun.
11:20
So the question is, why not eat insects?
276
665000
2000
Do la demando estas: kial ne manĝi insektojn?
11:22
I gave you at least four arguments in favor.
277
667000
2000
Mi donis almenaŭ kvar porajn argumentojn.
11:24
We'll have to.
278
669000
2000
Nepros.
11:26
Even if you don't like it,
279
671000
2000
Eĉ se vi ne ŝatas tion,
11:28
you'll have to get used to this
280
673000
2000
nepros alkutimiĝi al tio.
11:30
because at the moment,
281
675000
2000
ĉar nuntempe
11:32
70 percent of all our agricultural land
282
677000
2000
70 elcentoj el ĉiuj niaj agrokulturaj teroj
11:34
is being used to produce livestock.
283
679000
2000
estas uzataj por produktado de brutoj.
11:36
That's not only the land
284
681000
2000
Ne temas nur pri la tero
11:38
where the livestock is walking and feeding,
285
683000
2000
kie la brutoj paŝas kaj paŝtiĝas
11:40
but it's also other areas
286
685000
2000
sed ankaŭ pri aliaj areoj
11:42
where the feed is being produced and being transported.
287
687000
3000
kie ilia manĝaĵo estas produktata kaj transportata.
11:45
We can increase it a bit
288
690000
2000
Ni povas plivastigi tion iomete,
11:47
at the expense of rainforests,
289
692000
2000
je kosto de la pluvarbaroj,
11:49
but there's a limitation very soon.
290
694000
2000
kun baldaŭ atingota limo.
11:51
And if you remember that we need to increase
291
696000
2000
Kaj se vi memoras, ke ni bezonas kreskigi
11:53
agricultural production by 70 percent,
292
698000
2000
la agrokulturan produktadon je 70%,
11:55
we're not going to make it that way.
293
700000
2000
certas, ke ni ne faros tion laŭ vojo tia.
11:57
We could much better change
294
702000
2000
Ni povus transiri
11:59
from meat, from beef,
295
704000
3000
de viando, de bifsteko,
12:02
to insects.
296
707000
2000
al insektoj.
12:04
And then 80 percent of the world
297
709000
3000
Kaj jam 80 elcentoj de la mondo
12:07
already eats insects,
298
712000
2000
manĝas insektojn,
12:09
so we are just a minority --
299
714000
2000
do ni estas malplimulto --
12:11
in a country like the U.K., the USA,
300
716000
3000
en lando kiel Britio, kiel Usono,
12:14
the Netherlands, anywhere.
301
719000
3000
Nederlando k.c.
12:17
On the left-hand side, you see a market in Laos
302
722000
2000
Maldekstre vi vidas bazaron en Laoso
12:19
where they have abundantly present
303
724000
2000
kie oni abunde havas
12:21
all kinds of insects that you choose for dinner for the night.
304
726000
3000
ĉiajn insektojn, kiujn oni elektas por la vespermanĝo.
12:26
On the right-hand side you see a grasshopper.
305
731000
2000
Dekstre vi vidas akridon.
12:28
So people there are eating them,
306
733000
3000
Do homoj manĝas tion
12:31
not because they're hungry,
307
736000
2000
ne ĉar ili malsatas,
12:33
but because they think it's a delicacy.
308
738000
2000
sed ĉar ili opinias ĝin frandaĵo.
12:35
It's just very good food.
309
740000
2000
Ĝi simple estas bona manĝaĵo.
12:37
You can vary enormously.
310
742000
2000
Oni povas ege diversigi.
12:39
It has many benefits.
311
744000
2000
Ĝi havas plurajn avantaĝojn.
12:41
In fact, we have delicacy
312
746000
2000
Fakte ni havas frandaĵon
12:43
that's very much like this grasshopper:
313
748000
2000
tre similan al tiu akrido.
12:45
shrimps, a delicacy
314
750000
3000
Salikokoj, frandaĵo
12:48
being sold at a high price.
315
753000
2000
altpreze vendata.
12:50
Who wouldn't like to eat a shrimp?
316
755000
2000
Kiu ne ŝatas manĝi salikokojn?
12:52
There are a few people who don't like shrimp,
317
757000
2000
Malmultaj ne ŝatas salikokojn,
12:54
but shrimp, or crabs,
318
759000
2000
sed salikokoj, aŭ kraboj,
12:56
or crayfish,
319
761000
2000
aŭ kankroj,
12:58
are very closely related.
320
763000
2000
estas tre proksimrilataj.
13:00
They are delicacies.
321
765000
2000
Ili estas frandaĵoj.
13:02
In fact, a locust is a "shrimp" of the land,
322
767000
3000
Lokusto estas salikoko de la tero
13:05
and it would make very good into our diet.
323
770000
3000
kaj ĝi perfekte taŭgus en nia dieto.
13:08
So why are we not eating insects yet?
324
773000
2000
Do kial ni ankoraŭ ne manĝas insektojn?
13:10
Well that's just a matter of mindset.
325
775000
2000
Nu, tio estas simpla demando de sinteno.
13:12
We're not used to it,
326
777000
2000
Ni ne estas alkutimitaj
13:14
and we see insects as these organisms that are very different from us.
327
779000
3000
kaj vidas insektojn kiel organismoj, kiuj malsamas al ni.
13:17
That's why we're changing the perception of insects.
328
782000
3000
Tial ni ŝanĝas la manieron vidi insektojn.
13:20
And I'm working very hard with my colleague, Arnold van Huis,
329
785000
3000
Kaj mi intense laboras kun mia kolego, Arnold van Huis,
13:23
in telling people what insects are,
330
788000
3000
rakontante al la homoj tion, kio insektoj estas,
13:26
what magnificent things they are,
331
791000
2000
kiaj mirindaĵoj ili estas,
13:28
what magnificent jobs they do in nature.
332
793000
2000
kian mirindan laboron ili faras en la naturo.
13:30
And in fact, without insects,
333
795000
2000
Kaj fakte, sen insektoj,
13:32
we would not be here in this room,
334
797000
2000
ni ne estus tie ĉi, en tiu ĉi ĉambro.
13:34
because if the insects die out,
335
799000
2000
Ĉar se insektoj formortus,
13:36
we will soon die out as well.
336
801000
3000
ankaŭ ni baldaŭ malaperus.
13:39
If we die out, the insects will continue very happily.
337
804000
3000
Se ni estingiĝus, la insektoj plu ekzistus tre feliĉe.
13:42
(Laughter)
338
807000
2000
< ridoj >
13:44
So we have to get used to the idea of eating insects.
339
809000
2000
Ni do devas alkutimiĝi al la ideo manĝi insektojn:
13:46
And some might think, well they're not yet available.
340
811000
2000
Iuj diros: nu, ili ankoraŭ ne estas disponeblaj.
13:48
Well they are.
341
813000
2000
Male, ili ja estas.
13:50
There are entrepreneurs in the Netherlands that produce them,
342
815000
3000
Entreprenistoj en Nederlando produktas ilin,
13:53
and one of them is here in the audience,
343
818000
2000
kaj unu el ili troviĝas tie ĉi en la spektantaro,
13:55
Marian Peeters, who's in the picture.
344
820000
2000
Marian Peeters, kiu estas sur la bildo.
13:57
I predict that later this year, you'll get them in the supermarkets --
345
822000
3000
Laŭ mi, antaŭ la jarfino, vi trovos tion en la superbazaroj --
14:00
not visible, but as animal protein
346
825000
2000
ne videbla, sed kiel bestoproteino
14:02
in the food.
347
827000
2000
en la manĝaĵo.
14:06
And maybe by 2020,
348
831000
3000
Kaj eble ĉirkaŭ 2020
14:09
you'll buy them just knowing that this is an insect that you're going to eat.
349
834000
3000
vi akiros ilin sciante, ke ja estas insektoj, kiujn vi manĝos.
14:12
And they're being made in the most wonderful ways.
350
837000
3000
Oni jam pretigas ilin laŭ plej mirindaj manieroj.
14:15
A Dutch chocolate maker.
351
840000
3000
Nederlanda ĉokolado-fabrikanto.
14:18
(Music)
352
843000
3000
14:55
(Applause)
353
880000
2000
14:57
So there's even a lot of design to it.
354
882000
2000
Estas eĉ multo da dizajno en ĝi.
14:59
(Laughter)
355
884000
3000
15:02
Well in the Netherlands, we have an innovative Minister of Agriculture,
356
887000
3000
Bone, en Nederlando ni havas novigeman ministrinon pri agrokulturo
15:05
and she puts the insects on the menu
357
890000
2000
kaj ŝi metas insektojn sur la menuo
15:07
in her restaurant in her ministry.
358
892000
3000
de la restoracio en ŝia ministrejo.
15:10
And when she got all the Ministers of Agriculture of the E.U.
359
895000
3000
Kiam ŝi kunvenigis ĉiujn agrokulturajn ministrojn de Eŭropa Unio
15:13
over to the Hague recently,
360
898000
3000
en Hago antaŭnelonge
15:16
she went to a high-class restaurant,
361
901000
3000
ŝi elektis altnivelan restoracion
15:19
and they ate insects all together.
362
904000
2000
kaj ili ĉiuj manĝis insektojn kune.
15:21
It's not something that is a hobby of mine.
363
906000
3000
Ne temas pri hobio mia.
15:24
It's really taken off the ground.
364
909000
2000
Ĝi vere ekas enradikiĝi.
15:26
So why not eat insects?
365
911000
2000
Do kial ne manĝi insektojn?
15:28
You should try it yourself.
366
913000
2000
Vi devus mem provi.
15:30
A couple of years ago, we had 1,750 people all together
367
915000
3000
Kelkajn jarojn antaŭe ni kunigis 1 750 homojn
15:33
in a square in Wageningen town,
368
918000
3000
sur la placo de la vilaĝo Wageningen
15:36
and they ate insects at the same moment,
369
921000
2000
kaj ili samtempe manĝis insektojn,
15:38
and this was still big, big news.
370
923000
3000
kaj tio estis tiuepoke, surprizega novaĵo.
15:41
I think soon it will not be big news anymore when we all eat insects,
371
926000
3000
Baldaŭ, ne plu estos frapa novaĵo: ni ĉiuj manĝos insektojn,
15:44
because it's just a normal way of doing.
372
929000
2000
ĉar tio estas normala.
15:46
So you can try it yourself today,
373
931000
3000
Do vi povus gustumi mem hodiaŭ
15:49
and I would say, enjoy.
374
934000
3000
kaj mi certas, ke vi ŝatos.
15:52
And I'm going to show to Bruno some first tries,
375
937000
3000
Kaj mi montros al Bruno kelkajn unuajn provojn
15:55
and he can have the first bite.
376
940000
3000
kaj li povas havi la unuan peceton.
15:58
(Applause)
377
943000
9000
< aplaŭdoj >
16:10
Bruno Giussani: Look at them first. Look at them first.
378
955000
3000
Bruno Giussani: Unue rigardu ilin. Unue rigardu ilin.
16:13
Marcel Dicke: It's all protein.
379
958000
2000
Marcel Dicke: Nur proteinoj.
16:16
BG: That's exactly the same [one] you saw in the video actually.
380
961000
3000
Bruno: Estas precize kiel tiu, kiun vi vidis per la video.
16:19
And it looks delicious.
381
964000
2000
Kaj ĝi ŝajnas bongustega.
16:21
They just make it [with] nuts or something.
382
966000
3000
kvazaŭ farita el nuksoj aŭ simile.
16:24
MD: Thank you.
383
969000
2000
MD: Dankon.
16:26
(Applause)
384
971000
2000
ABOUT THE SPEAKER
Marcel Dicke - Ecological entomologistMarcel Dicke wants us to reconsider our relationship with insects, promoting bugs as a tasty -- and ecologically sound -- alternative to meat in an increasingly hungry world.
Why you should listen
Marcel Dicke likes challenging preconceptions. He demonstrated that plants, far from being passive, send SOS signals by emitting volatile substances when under attack by pests, attracting carnivorous insects to eat their enemies. Dicke opened a new field of research and won the NWO-Spinoza award, the Dutch Nobel prize. Now he wants to change Western minds about insects -- especially insects as food.
"People hate bugs, but without insects we might not even exist," he says. Dicke's PR crusade began in the 1990s, as a lecture series. Then his team made world headlines when they convinced 20,000 people to attend an insect-eating festival in Waginegen. Today, Dicke leads what he says is fast-growing research into insect agriculture, and predicts that insects will be on Dutch supermarket shelves this year. And does the former vegetarian eat bugs? "At least once a week. Locusts are nice cooked with garlic and herbs, served with rice or vegetables."
Read the UN's 2013 report, Edible Insects: Future Prospects for Food and Feed Security >>
Marcel Dicke | Speaker | TED.com