TEDGlobal 2010
Marcel Dicke: Why not eat insects?
Marcel Dicke: Neden böcek yemeyelim?
Filmed:
Readability: 3.4
1,580,166 views
Marcel Dick herkesin tabağına böcek eklemek için iştah açıcı bir sunum yapıyor. Hassas midesi olanlara ve yemek düşkünlerine mesajı çekirge gibi lezzetlerin tatta, besin değerinde ve çevre sağlığında et rekabet ettiği.
Marcel Dicke - Ecological entomologist
Marcel Dicke wants us to reconsider our relationship with insects, promoting bugs as a tasty -- and ecologically sound -- alternative to meat in an increasingly hungry world. Full bio
Marcel Dicke wants us to reconsider our relationship with insects, promoting bugs as a tasty -- and ecologically sound -- alternative to meat in an increasingly hungry world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Okay, I'm going to show you
0
0
3000
Pekâlâ, şimdi size yine beslenme düzeniyle ilgili
00:18
again something about our diets.
1
3000
3000
bir şey göstereceğim.
00:21
And I would like to know what the audience is,
2
6000
3000
Önce dinleyiciyi tanımak istiyorum.
00:24
and so who of you ever ate insects?
3
9000
3000
Aranızda kimler daha önce böcek yedi?
00:29
That's quite a lot.
4
14000
2000
Bu epey çok.
00:31
(Laughter)
5
16000
2000
(Gülüşmeler)
00:33
But still, you're not representing
6
18000
2000
Ama yine de bütün dünya
00:35
the overall population of the Earth.
7
20000
2000
nüfusunu temsil etmiyorsunuz.
00:37
(Laughter)
8
22000
2000
(Gülüşmeler)
00:39
Because there's 80 percent out there that really eats insects.
9
24000
3000
Çünkü insanların %80'i gerçekten böcekle besleniyor.
00:42
But this is quite good.
10
27000
2000
Ama bu gerçekten iyi.
00:45
Why not eat insects? Well first, what are insects?
11
30000
3000
Neden böcek yemeyelim? İlk olarak, böcekler nedir?
00:48
Insects are animals that walk around on six legs.
12
33000
3000
Böcekler çevremizde dolanan altı bacaklı hayvanlardır.
00:51
And here you see just a selection.
13
36000
2000
Burada seçilmiş örnekler var.
00:53
There's six million species of insects on this planet,
14
38000
3000
Gezegen üzerinde altı milyon farklı böcek türü bulunuyor,
00:56
six million species.
15
41000
2000
altı milyon tür.
00:58
There's a few hundreds of mammals --
16
43000
2000
Bir kaç yüz memeli türü var --
01:00
six million species of insects.
17
45000
3000
altı milyon böcek türü var.
01:03
In fact, if we count all the individual organisms,
18
48000
3000
Aslında, bütün organizmaları sayacak olursak
01:06
we would come at much larger numbers.
19
51000
3000
daha geniş rakamlar elde edebiliriz.
01:09
In fact, of all animals on Earth,
20
54000
3000
Aslında, dünya üzerindeki bütün hayvanların
01:12
of all animal species,
21
57000
2000
bütün hayvan türlerinin
01:14
80 percent walks on six legs.
22
59000
2000
%80'i altı bacaklı.
01:16
But if we would count all the individuals,
23
61000
3000
Ama eğer bütün bireyleri sayabilsek
01:19
and we take an average weight of them,
24
64000
2000
ve bunların ortalama ağırlığını alsak
01:21
it would amount to something like 200 to 2,000 kilograms
25
66000
3000
dünya üzerindeki kişi başına
01:24
for each of you and me on Earth.
26
69000
3000
200 ile 2,000 kilo gibi bir şey ortaya çıkar.
01:27
That means that in terms of biomass,
27
72000
2000
Bu biyolojik kitle açısından böceklerin
01:29
insects are more abundant than we are,
28
74000
3000
bizden daha kalabalık olduğu anlamına geliyor.
01:32
and we're not on a planet of men,
29
77000
2000
İnsanların gezegeninde yaşamıyoruz
01:34
but we're on a planet of insects.
30
79000
2000
böceklerin gezegeninde yaşıyoruz.
01:37
Insects are not only there in nature,
31
82000
2000
Böcekler sadece doğada bulunmuyor
01:39
but they also are involved in our economy,
32
84000
2000
aynı zamanda ekonomimizde de yer alıyorlar
01:41
usually without us knowing.
33
86000
2000
genellikle bizim bilgimiz dışında.
01:43
There was an estimation,
34
88000
2000
Bir kaç yıl önce bir tahmine,
01:45
a conservative estimation, a couple of years ago
35
90000
2000
iyimser bir tahmine göre
01:47
that the U.S. economy
36
92000
2000
Amerikan ekonomisi bundan
01:49
benefited by 57 billion
37
94000
3000
yıllık 57 milyar dolar
01:52
dollars per year.
38
97000
2000
çıkar sağlıyor.
01:54
It's a number -- very large --
39
99000
3000
Çok büyük bir rakam, Amerikan
01:57
a contribution to the economy of the United States for free.
40
102000
3000
ekonomisine ücretsiz bir katkı.
02:00
And so I looked up what the economy was paying
41
105000
3000
Ben de ekonominin aynı yılda
02:03
for the war in Iraq
42
108000
2000
Irak'taki savaş için ne kadar
02:05
in the same year.
43
110000
2000
para harcadığına baktım.
02:07
It was 80 billion U.S. dollars.
44
112000
2000
80 milyar Amerikan doları.
02:09
Well we know that that
45
114000
2000
Bunun ucuz bir savaş
02:11
was not a cheap war.
46
116000
2000
olmadığını hepimiz biliyoruz.
02:13
So insects, just for free,
47
118000
2000
Yani böcekler, ücretsiz olarak,
02:15
contribute to the economy of the United States
48
120000
2000
Amerikan ekonomisine neredeyse aynı
02:17
with about the same order of magnitude,
49
122000
3000
büyüklükte bir katkıyı, herkes bilmese de,
02:20
just for free, without everyone knowing.
50
125000
2000
ücretsiz olarak sağlıyor.
02:22
And not only in the States,
51
127000
2000
Ve sadece Amerika'da da değil
02:24
but in any country, in any economy.
52
129000
2000
her ülke ve ekonomide.
02:26
What do they do?
53
131000
2000
Peki ne yapıyorlar?
02:28
They remove dung, they pollinate our crops.
54
133000
2000
Gübreleri temizliyorlar, ekinlerimizi polenliyorlar.
02:30
A third of all the fruits that we eat
55
135000
2000
Yediğimiz yiyeceklerin üçte biri
02:32
are all a result
56
137000
2000
böceklerin ürün geliştirmede yer
02:34
of insects taking care of the reproduction of plants.
57
139000
3000
almasının sonuçları.
02:37
They control pests,
58
142000
2000
Vebayı (pest) kontrol ediyorlar.
02:39
and they're food for animals.
59
144000
2000
Ve hayvanlar için gıda kaynağı.
02:41
They're at the start of food chains.
60
146000
2000
Besin zincirinin başlangıcındalar.
02:43
Small animals eat insects.
61
148000
2000
Küçük hayvanlar böceklerle besleniyor.
02:45
Even larger animals eat insects.
62
150000
2000
Daha büyük hayvanlar dahi böceklerle besleniyor.
02:47
But the small animals that eat insects
63
152000
2000
Ama böcekleri yiyen küçük hayvanlar
02:49
are being eaten by larger animals,
64
154000
2000
daha büyük hayvanlar tarafından yeniyorlar
02:51
still larger animals.
65
156000
2000
daha da büyük hayvanlar tarafından.
02:53
And at the end of the food chain, we are eating them as well.
66
158000
3000
Ve besin zincirinin sonunda, biz onları yiyoruz.
02:57
There's quite a lot of people that are eating insects.
67
162000
2000
Böcek yiyen oldukça fazla insan var.
02:59
And here you see me
68
164000
2000
Ve burada Çin'de iki milyona yakın nüfusuyla
03:01
in a small, provincial town in China, Lijiang --
69
166000
2000
küçük bir taşra kasabası olan Lijang'da
03:03
about two million inhabitants.
70
168000
2000
beni görüyorsunuz.
03:05
If you go out for dinner, like in a fish restaurant,
71
170000
3000
Eğer yemeğe dışarı çıkarsanız, yemek istediğiniz
03:08
where you can select which fish you want to eat,
72
173000
3000
balığı seçebildiğiniz bir balık restoranında olduğu gibi
03:11
you can select which insects you would like to eat.
73
176000
2000
yemek istediğiniz böceği seçebiliyorsunuz.
03:13
And they prepare it in a wonderful way.
74
178000
2000
Ve seçiminizi şahane bir şekilde hazırlıyorlar.
03:15
And here you see me enjoying a meal
75
180000
2000
Burada da beni tırtıl,
03:17
with caterpillars, locusts,
76
182000
3000
çekirge ve arı ile tatlandırılmış bir
03:20
bee pupae -- delicacies.
77
185000
3000
yemeği yerken görüyorsunuz.
03:23
And you can eat something new everyday.
78
188000
3000
Her gün yeni bir şey yiyebilirsiniz.
03:26
There's more than 1,000 species of insects
79
191000
3000
Gezegen üzerinde yenilen 1000'den fazla
03:29
that are being eaten all around the globe.
80
194000
3000
böcek türü var.
03:32
That's quite a bit more
81
197000
2000
Bu bizim yediğimiz inek,
03:34
than just a few mammals that we're eating,
82
199000
2000
domuz yada koyun gibi
03:36
like a cow or a pig
83
201000
2000
birkaç çeşit memeli türünden
03:38
or a sheep.
84
203000
2000
daha fazla kesinlikle.
03:40
More than 1,000 species --
85
205000
2000
1000'den fazla çeşit --
03:42
an enormous variety.
86
207000
3000
muazzam bir çeşitlilik.
03:45
And now you may think, okay,
87
210000
2000
Şimdi şöyle düşünebilirsiniz, tamam, Çin'deki
03:47
in this provincial town in China they're doing that, but not us.
88
212000
3000
bu taşra kasabasında bunu yapıyorlar ama biz yapmıyoruz.
03:50
Well we've seen already that quite some of you
89
215000
2000
Bazılarınızın ara sıra da olsa böcek yediğini
03:52
already ate insects maybe occasionally,
90
217000
3000
zaten biliyoruz.
03:55
but I can tell you that every one of you
91
220000
2000
Ama size içinizden her birinin, hiçbir istisna
03:57
is eating insects, without any exception.
92
222000
3000
olmadan, böcek yediğini söyleyebilirim.
04:00
You're eating at least
93
225000
2000
Günde en azından 500 gr
04:02
500 grams per year.
94
227000
2000
böcek tüketiyorsunuz.
04:04
What are you eating?
95
229000
2000
Ne yiyorsunuz?
04:06
Tomato soup, peanut butter,
96
231000
2000
Domates çorbası, fıstık ezmesi,
04:08
chocolate, noodles --
97
233000
2000
çikolata, erişte --
04:10
any processed food that you're eating
98
235000
2000
yediğiniz her hazır yiyecek
04:12
contains insects,
99
237000
2000
böcek içeriyor çünkü
04:14
because insects are here all around us,
100
239000
3000
böcekler her taraftalar ve
04:17
and when they're out there in nature
101
242000
2000
doğada var oldukları gibi
04:19
they're also in our crops.
102
244000
2000
ekinlerimizde de bulunuyorlar.
04:21
Some fruits get some insect damage.
103
246000
3000
Bazı meyveler böceklerden zarar görüyor.
04:24
Those are the fruits, if they're tomato,
104
249000
2000
Bu meyveler eğer domates ise
04:26
that go to the tomato soup.
105
251000
2000
zarar görenler domates çorbası oluyor,
04:28
If they don't have any damage, they go to the grocery.
106
253000
3000
eğer zarar görmemişlerse manava gidiyorlar
04:31
And that's your view of a tomato.
107
256000
3000
ve işte bu sizin domatese bakışınız.
04:34
But there's tomatoes that end up in a soup,
108
259000
3000
Ama domates çorbası olan domatesler de var.
04:37
and as long as they meet
109
262000
2000
Yiyecek Komitesinin ihtiyaçlarını
04:39
the requirements of the food agency,
110
264000
3000
karşıladıkları sürece, yiyeceklerin içinde
04:42
there can be all kinds of things in there,
111
267000
2000
her türlü madde bulunabiliyor,
04:44
no problem.
112
269000
2000
hiç sorun olmuyor.
04:46
In fact, why would we put these balls in the soup,
113
271000
3000
Aslında, bu topları neden çorbanın içine koyuyoruz,
04:49
there's meat in there anyway?
114
274000
2000
içlerinde zaten et yok mu?
04:51
(Laughter)
115
276000
4000
(Gülüşmeler)
04:55
In fact, all our processed foods
116
280000
2000
Bütün hazır yiyecekler, aslında
04:57
contain more proteins
117
282000
2000
farkında olduğumuzdan daha fazla
04:59
than we would be aware of.
118
284000
3000
protein içeriyor.
05:03
So anything is a good protein source already.
119
288000
3000
Yani her şey hâlihazırda bir protein deposu.
05:06
Now you may say,
120
291000
2000
Tabii şunu söyleyebilirsiniz:
05:08
"Okay, so we're eating 500 grams just by accident."
121
293000
3000
"o zaman sadece, tesadüfen, 500 gr böcek yiyoruz."
05:11
We're even doing this on purpose.
122
296000
2000
Sahip olduğumuz birçok yiyecekte
05:13
In a lot of food items that we have --
123
298000
2000
bunu farkında olarak yapıyoruz.
05:15
I have only two items
124
300000
2000
Burada sunumumda sadece
05:17
here on the slide --
125
302000
2000
iki tane örneğim var -
05:19
pink cookies or surimi sticks
126
304000
2000
pembe kurabiyeler ve surimi çubuğu
05:21
or, if you like, Campari --
127
306000
2000
yada seviyorsanız Campari.
05:23
a lot of our food products that are of a red color
128
308000
3000
Kırmızı renkli gıdalarımızın birçoğu
05:26
are dyed with a natural dye.
129
311000
3000
doğal renklendiriciler içeriyor.
05:29
The surimi sticks
130
314000
2000
Yengeç etinden Surimi çubukları
05:31
[of] crabmeat, or is being sold as crab meat,
131
316000
2000
ya da öyle olduğu söylenerek satılıyor
05:33
is white fish
132
318000
2000
beyaz balık eti
05:35
that's being dyed with cochineal.
133
320000
2000
kırmız ile renklendiriliyor.
05:37
Cochineal is a product
134
322000
2000
Kırmız maddesi atlas çiçeğinde (kaktüs)
05:39
of an insect that lives off these cacti.
135
324000
3000
yaşayan bir böcekten elde ediniliyor.
05:42
It's being produced in large amounts,
136
327000
3000
Peru'daki Kanarya adalarında
05:45
150 to 180 metric tons per year
137
330000
3000
yıllık 150-180 ton kilo civarında
05:48
in the Canary Islands in Peru,
138
333000
3000
büyük miktarlarda üretiliyor
05:51
and it's big business.
139
336000
2000
ve büyük bir gelir kapısı.
05:53
One gram of cochineal
140
338000
3000
Bir gram kırmız yaklaşık
05:56
costs about 30 euros.
141
341000
2000
olarak 30 Avroya mal ediliyor.
05:58
One gram of gold
142
343000
3000
Bir gram altın
06:01
is 30 euros.
143
346000
2000
30 Avro.
06:04
So it's a very precious thing
144
349000
3000
Yani yiyeceklerimizi renklendirmek için
06:07
that we're using to dye our foods.
145
352000
3000
kullandığımız çok kıymetli bir şey.
06:10
Now the situation in the world is going to change
146
355000
3000
Şimdi dünyadaki durum değişmek üzere
06:13
for you and me, for everyone on this Earth.
147
358000
2000
sizin ve benim için, dünya üzerindeki herkes için.
06:15
The human population is growing very rapidly
148
360000
3000
İnsan nüfusu çok hızlı bir şekilde artıyor
06:18
and is growing exponentially.
149
363000
2000
ve katlanarak artıyor.
06:20
Where, at the moment, we have
150
365000
2000
Şu anda dünyada altı ile yedi milyar
06:22
something between six and seven billion people,
151
367000
2000
arasında olan insan nüfusu
06:24
it will grow to about nine billion
152
369000
2000
2050 yılına geldiğimizde
06:26
in 2050.
153
371000
3000
dokuz milyara yükselecek.
06:29
That means that we have a lot more mouths to feed,
154
374000
3000
Bu da beslemek için daha fazla kişinin olacağı demek.
06:32
and this is something that worries more and more people.
155
377000
3000
Ve bu gittikçe daha fazla insanı endişelendiren bir şey.
06:35
There was an FAO conference last October
156
380000
2000
Geçtiğimiz Ekim ayında bu konuya odaklanmış bir
06:37
that was completely devoted to this.
157
382000
2000
Yiyecek ve Ziraat Organizasyonu konferansı vardı.
06:39
How are we going to feed this world?
158
384000
2000
Dünyayı nasıl besleyeceğiz?
06:41
And if you look at the figures up there,
159
386000
2000
Buradaki şekillere bakarsanız
06:43
it says that we have a third more mouths to feed,
160
388000
3000
besleyecek üçte bir daha fazla
06:46
but we need an agricultural production increase
161
391000
2000
nüfus olacak ama tarımsal üretimi
06:48
of 70 percent.
162
393000
2000
%70 oranında artırmamız gerekiyor.
06:50
And that's especially because this world population
163
395000
2000
Ve bu özellikle dünya nüfusunun gelişme gösterirken
06:52
is increasing,
164
397000
2000
sadece sayısal olarak değil
06:54
and it's increasing, not only in numbers,
165
399000
3000
aynı zamanda sağlık seviyesi olarak
06:57
but we're also getting wealthier,
166
402000
3000
artıyor olmasından ve kişi daha
07:00
and anyone that gets wealthier starts to eat more
167
405000
3000
sağlıklı oldukça daha fazla yemek yiyor
07:03
and also starts to eat more meat.
168
408000
3000
ve daha fazla et tüketiyor.
07:06
And meat, in fact, is something
169
411000
2000
Et ürünleri işin aslında
07:08
that costs a lot
170
413000
2000
tarım sektörümüzde çok
07:10
of our agricultural production.
171
415000
2000
maliyetli bir ürün.
07:12
Our diet consists, [in] some part, of animal proteins,
172
417000
3000
Beslenme düzenimiz bazı hayvansal proteinler
07:15
and at the moment, most of us here
173
420000
2000
üzerine kurulu şu anda ve çoğumuz
07:17
get it from livestock,
174
422000
2000
bunu çiftlik hayvanlarından
07:19
from fish, from game.
175
424000
2000
balıktan ve av hayvanlarından sağlıyoruz.
07:21
And we eat quite a lot of it.
176
426000
2000
Elbette eti fazlaca tüketiyoruz.
07:23
In the developed world it's on average
177
428000
3000
Gelişmiş ülkelerde yıllık et tüketimi
07:26
80 kilograms per person per year,
178
431000
3000
kişi başına ortalama 80 kg,
07:29
which goes up to 120
179
434000
2000
Birleşik Devletlerde bu
07:31
in the United States
180
436000
2000
120 kg kadar çıkıyor
07:33
and a bit lower in some other countries,
181
438000
2000
ve bazı ülkelerde daha da az olabiliyor
07:35
but on average 80 kilograms
182
440000
2000
ama ortalama tüketim miktarı yıllık
07:37
per person per year.
183
442000
2000
kişi başına 80 kg.
07:39
In the developing world it's much lower.
184
444000
3000
Gelişmekte olan ülkelerde bu miktar daha düşük.
07:42
It's 25 kilograms per person per year.
185
447000
2000
Yıllık kişi başına 25 kg.
07:44
But it's increasing enormously.
186
449000
2000
Ama giderek artıyor.
07:46
In China in the last 20 years,
187
451000
2000
Son 20 yılda Çin'de bu miktar
07:48
it increased from 20 to 50,
188
453000
3000
20 kg'dan 50 kg yükseldi
07:51
and it's still increasing.
189
456000
3000
ve yükselmeye devam ediyor.
07:54
So if a third of the world population
190
459000
3000
Yani eğer dünya nüfusunun üçte biri
07:57
is going to increase its meat consumption
191
462000
3000
et tüketimini ortalama 25 kg'dan 80 kg
08:00
from 25 to 80 on average,
192
465000
3000
çıkartacaksa ve bu üçte birlik
08:03
and a third of the world population
193
468000
2000
dünya nüfusu Çin'de ve
08:05
is living in China and in India,
194
470000
2000
Hindistan'da yaşıyorsa, muazzam
08:07
we're having an enormous demand on meat.
195
472000
3000
bir et ihtiyacımız olacak demektir.
08:11
And of course, we are not there to say
196
476000
2000
Tabii ki de bunun sadece bizim için olduğunu
08:13
that's only for us, it's not for them.
197
478000
3000
onlar için olmadığını söyleyecek değiliz.
08:16
They have the same share that we have.
198
481000
2000
Bizimle aynı paylaşım oranına sahipler.
08:18
Now to start with, I should say
199
483000
2000
Başlangıç olarak şunu söylemeliyim ki
08:20
that we are eating way too much meat
200
485000
2000
batı dünyasında bizler
08:22
in the Western world.
201
487000
2000
çok fazla et tüketiyoruz.
08:24
We could do with much, much less --
202
489000
2000
Biliyorum ki bunun çok daha azıyla yetinebiliriz -
08:26
and I know, I've been a vegetarian for a long time,
203
491000
3000
ben uzun bir süredir vejetaryenim.
08:29
and you can easily do without anything.
204
494000
2000
Bunu hiçbir şey olmadan kolayca yapabilirsiniz.
08:31
You'll get proteins in any kind of food anyway.
205
496000
3000
Protein ihtiyacınızı her türlü yiyecekten sağlayacaksınız.
08:34
But then there's a lot of problems
206
499000
2000
Ama et tüketimiyle beraber gelen
08:36
that come with meat production,
207
501000
2000
birçok sorun var ve bununla
08:38
and we're being faced with that more and more often.
208
503000
3000
gittikçe daha fazla karşılaşıyoruz.
08:41
The first problem that we're facing is human health.
209
506000
3000
Karşılaştığımız ilk sorun insan sağlığı.
08:44
Pigs are quite like us.
210
509000
2000
Domuzlar çoğu yönden bizim gibiler
08:46
They're even models in medicine,
211
511000
3000
hatta tedavilerde model oluşturuyorlar,
08:49
and we can even transplant organs from a pig to a human.
212
514000
3000
ve bir domuzdan insana organ nakli yapabiliyoruz.
08:52
That means that pigs also share diseases with us.
213
517000
3000
Aynı zamanda bizimle hastalıkları da paylaşıyorlar.
08:55
And a pig disease,
214
520000
2000
Ve bir domuz hastalığı,
08:57
a pig virus, and a human virus
215
522000
2000
bir domuz virüsü ve insan virüsü
08:59
can both proliferate,
216
524000
2000
ikisi de yayılabiliyor.
09:01
and because of their kind of reproduction,
217
526000
2000
Ve üreme türlerinden dolayı
09:03
they can combine and produce a new virus.
218
528000
2000
birleşerek yeni bir virüs oluşturabiliyorlar.
09:05
This has happened in the Netherlands in the 1990s
219
530000
3000
Bu 1990lı yıllarda klasik domuz humması
09:08
during the classical swine fever outbreak.
220
533000
3000
patladığı dönemde Hollanda'da yaşandı.
09:11
You get a new disease that can be deadly.
221
536000
3000
Ölümcül olabilecek yeni bir virüs oluşuyor.
09:15
We eat insects -- they're so distantly related from us
222
540000
3000
Böcekleri yediğimizde, bizden o kadar uzaklar ki
09:18
that this doesn't happen.
223
543000
2000
buna benzer bir şey gerçekleşmiyor.
09:20
So that's one point for insects.
224
545000
3000
Bu, böcekler için bir puan.
09:23
(Laughter)
225
548000
2000
(Gülüşmeler)
09:25
And there's the conversion factor.
226
550000
3000
Şimdi de dönüşüm faktörü.
09:28
You take 10 kilograms of feed,
227
553000
2000
10 kilo yiyecek alarak
09:30
you can get one kilogram of beef,
228
555000
3000
bir kilo inek eti alabilirsiniz
09:33
but you can get nine kilograms of locust meat.
229
558000
2000
ama dokuz kilo çekirge eti alabilirsiniz.
09:35
So if you would be an entrepreneur,
230
560000
2000
Bu durumda bir girişimci olsanız
09:37
what would you do?
231
562000
2000
siz ne yaparsınız?
09:39
With 10 kilograms of input,
232
564000
2000
10 kilo yiyecek masrafı ile
09:41
you can get either one or nine kg. of output.
233
566000
3000
bir ya da dokuz kilo ürün elde edebilirsiniz.
09:44
So far we're taking
234
569000
2000
Şimdiye kadar bir kilo ürün
09:46
the one, or up to five kilograms of output.
235
571000
3000
elde ediyoruz, ya da beş kiloya kadar.
09:49
We're not taking the bonus yet.
236
574000
2000
Henüz asıl primi almıyoruz.
09:51
We're not taking the nine kilograms of output yet.
237
576000
3000
Dokuz kilo ürünü almıyoruz.
09:54
So that's two points for insects.
238
579000
2000
Bu da böcekler için iki puan.
09:56
(Laughter)
239
581000
2000
(Gülüşmeler)
09:58
And there's the environment.
240
583000
2000
Ve çevre.
10:00
If we take 10 kilograms of food --
241
585000
2000
Eğer 10 kilo yiyecek ile
10:02
(Laughter)
242
587000
2000
(Gülüşmeler)
10:04
and it results in one kilogram of beef,
243
589000
3000
1 kilo inek eti elde ediyorsak
10:07
the other nine kilograms are waste,
244
592000
2000
bunun diğer 9 kilosu atık madde
10:09
and a lot of that is manure.
245
594000
3000
ve bunun da çoğu gübre.
10:12
If you produce insects, you have less manure
246
597000
2000
Eğer böcek üretirseniz bir kilo et başına
10:14
per kilogram of meat that you produce.
247
599000
3000
daha az gübre üretirsiniz.
10:17
So less waste.
248
602000
2000
Yani daha az atık madde.
10:19
Furthermore, per kilogram of manure,
249
604000
3000
Üstelik, inek gübresi yerine
10:22
you have much, much less ammonia
250
607000
3000
böcek gübresi ürettiğinizde
10:25
and fewer greenhouse gases
251
610000
2000
bir kilo gübre karşılığında
10:27
when you have insect manure
252
612000
2000
çok daha az amonyak ve daha az
10:29
than when you have cow manure.
253
614000
2000
sera gazı üretmiş oluyorsunuz.
10:31
So you have less waste,
254
616000
2000
Yani daha az atık madde üretiyorsunuz
10:33
and the waste that you have is not as environmental malign
255
618000
3000
ve bu atık madde inek gübresi
10:36
as it is with cow dung.
256
621000
2000
kadar çevreye zararlı değil.
10:38
So that's three points for insects.
257
623000
2000
Bu da böcekler için üç puan.
10:40
(Laughter)
258
625000
3000
(Gülüşmeler)
10:43
Now there's a big "if," of course,
259
628000
2000
Şimdi elbette ki burada büyük bir 'eğer'
10:45
and it is if insects produce meat
260
630000
3000
söz konusu ve bu da böceklerin
10:48
that is of good quality.
261
633000
2000
iyi kalitede et üretmesi.
10:50
Well there have been all kinds of analyses
262
635000
2000
Bu konuda her türlü analiz yapıldı
10:52
and in terms of protein, or fat, or vitamins,
263
637000
3000
ve protein, yağ veya vitamin açısından
10:55
it's very good.
264
640000
2000
üretilen et gayet iyi.
10:57
In fact, it's comparable
265
642000
2000
Aslında şu anda et olarak
10:59
to anything we eat as meat at the moment.
266
644000
2000
tükettiğimiz her şeyle makayese edilebilir durumda.
11:01
And even in terms of calories, it is very good.
267
646000
2000
Ve kalori bakımından da çok iyi.
11:03
One kilogram of grasshoppers
268
648000
2000
Bir kilo çekirge eti
11:05
has the same amount of calories
269
650000
2000
10 tane hot-dog veya altı tane
11:07
as 10 hot dogs, or six Big Macs.
270
652000
2000
Big Mac ile aynı kaloriye sahip.
11:09
So that's four points for insects.
271
654000
2000
Yani böcekler için dört puan.
11:11
(Laughter)
272
656000
3000
(Gülüşmeler)
11:14
I can go on,
273
659000
2000
Buna böyle devam edebilir ve böceklere
11:16
and I could make many more points for insects,
274
661000
2000
daha fazla puan verebilirim ama
11:18
but time doesn't allow this.
275
663000
2000
zaman müsaade etmiyor.
11:20
So the question is, why not eat insects?
276
665000
2000
Sorumuz, neden böcek yemeyelim?
11:22
I gave you at least four arguments in favor.
277
667000
2000
Sizin için en az dört delil sundum.
11:24
We'll have to.
278
669000
2000
Bunu yapmak zorundayız.
11:26
Even if you don't like it,
279
671000
2000
Bunu sevmeseniz dahi
11:28
you'll have to get used to this
280
673000
2000
alışmak zorunda kalacaksınız.
11:30
because at the moment,
281
675000
2000
Çünkü hâlihazırda tarım
11:32
70 percent of all our agricultural land
282
677000
2000
alanlarımızın %70'i çiftlik
11:34
is being used to produce livestock.
283
679000
2000
hayvanlarını yetiştirmek için kullanılıyor.
11:36
That's not only the land
284
681000
2000
Bu sadece çiftlik hayvanlarının yetiştirildiği
11:38
where the livestock is walking and feeding,
285
683000
2000
alanları değil, aynı zamanda bu hayvanlardan
11:40
but it's also other areas
286
685000
2000
elde edilen ürünlerin
11:42
where the feed is being produced and being transported.
287
687000
3000
üretildiği ve taşındığı alanları kapsıyor.
11:45
We can increase it a bit
288
690000
2000
Bunu yağmur ormanlarını
11:47
at the expense of rainforests,
289
692000
2000
feda ederek biraz daha artırabiliriz
11:49
but there's a limitation very soon.
290
694000
2000
ama sonunda bu da kısıtlı.
11:51
And if you remember that we need to increase
291
696000
2000
Ve eğer tarımsal üretimi
11:53
agricultural production by 70 percent,
292
698000
2000
%70 oranında artırmamız gerektiğini hatırlarsanız
11:55
we're not going to make it that way.
293
700000
2000
bunu bu yoldan yapamayacağız.
11:57
We could much better change
294
702000
2000
Tercihimizi inek etinden
11:59
from meat, from beef,
295
704000
3000
böceklere değiştirerek
12:02
to insects.
296
707000
2000
daha iyi yapmış oluruz.
12:04
And then 80 percent of the world
297
709000
3000
Dünyanın %80'i zaten
12:07
already eats insects,
298
712000
2000
böcekle besleniyor,
12:09
so we are just a minority --
299
714000
2000
İngiltere, Amerika, Hollanda
12:11
in a country like the U.K., the USA,
300
716000
3000
veya diğer ülkelerde
12:14
the Netherlands, anywhere.
301
719000
3000
azınlık durumundayız.
12:17
On the left-hand side, you see a market in Laos
302
722000
2000
Sol tarafta, Laos'taki akşam yemeği için
12:19
where they have abundantly present
303
724000
2000
seçebileceğiniz bütün böcek çeşitlerini
12:21
all kinds of insects that you choose for dinner for the night.
304
726000
3000
sunan bir pazar görüyorsunuz.
12:26
On the right-hand side you see a grasshopper.
305
731000
2000
Sağ tarafta da bir çekirge.
12:28
So people there are eating them,
306
733000
3000
İnsanlar bu böcekleri yiyorlar ama sadece
12:31
not because they're hungry,
307
736000
2000
aç olduklarından değil bunların
12:33
but because they think it's a delicacy.
308
738000
2000
birer lezzet olduklarını düşündüklerinden.
12:35
It's just very good food.
309
740000
2000
Tek kelimeyle iyi bir yiyecek.
12:37
You can vary enormously.
310
742000
2000
Muazzam çeşitlilik sağlayabilirsiniz.
12:39
It has many benefits.
311
744000
2000
Birçok faydası var.
12:41
In fact, we have delicacy
312
746000
2000
Aslında biz de çekirgeye
12:43
that's very much like this grasshopper:
313
748000
2000
benzer bir lezzete sahibiz;
12:45
shrimps, a delicacy
314
750000
3000
karidesler, yüksek bir
12:48
being sold at a high price.
315
753000
2000
fiyattan satılan bir lezzet.
12:50
Who wouldn't like to eat a shrimp?
316
755000
2000
Kim karides yemek istemez ki?
12:52
There are a few people who don't like shrimp,
317
757000
2000
Karidesten hoşlanmayan birkaç insan vardır
12:54
but shrimp, or crabs,
318
759000
2000
ama karides ya da yengeç
12:56
or crayfish,
319
761000
2000
ya da kerevit
12:58
are very closely related.
320
763000
2000
çok yakın akrabalar.
13:00
They are delicacies.
321
765000
2000
Bunlar birer lezzet.
13:02
In fact, a locust is a "shrimp" of the land,
322
767000
3000
Aslen çekirgede karada yaşayan bir karides
13:05
and it would make very good into our diet.
323
770000
3000
ve beslenme düzenimize girebilir.
13:08
So why are we not eating insects yet?
324
773000
2000
O zaman neden hala böcek yemiyoruz?
13:10
Well that's just a matter of mindset.
325
775000
2000
Bu sadece bir görüş meselesi.
13:12
We're not used to it,
326
777000
2000
Buna alışık değiliz ve böcekleri
13:14
and we see insects as these organisms that are very different from us.
327
779000
3000
bizden çok farklı organizmalar olarak görüyoruz.
13:17
That's why we're changing the perception of insects.
328
782000
3000
Bu yüzden böcek algımızı değiştiriyoruz.
13:20
And I'm working very hard with my colleague, Arnold van Huis,
329
785000
3000
Meslektaşım Arnold van Huis ile beraber insanlara
13:23
in telling people what insects are,
330
788000
3000
böceklerin ne olduklarını, ne kadar
13:26
what magnificent things they are,
331
791000
2000
muhteşem olduklarını ve doğada yaptıkları
13:28
what magnificent jobs they do in nature.
332
793000
2000
muhteşem işleri anlatmak için çok sıkı çalışıyoruz.
13:30
And in fact, without insects,
333
795000
2000
Aslında böcekler olmadan
13:32
we would not be here in this room,
334
797000
2000
bu odada bulunuyor olmazdık.
13:34
because if the insects die out,
335
799000
2000
Çünkü eğer böcekler tükenirse
13:36
we will soon die out as well.
336
801000
3000
biz de kısa sürede yok oluruz.
13:39
If we die out, the insects will continue very happily.
337
804000
3000
Eğer biz ölürsek, böcekler mutlu mesut yaşarlar.
13:42
(Laughter)
338
807000
2000
(Gülüşmeler)
13:44
So we have to get used to the idea of eating insects.
339
809000
2000
Yani böcek yeme düşüncesine alışmak zorundayız.
13:46
And some might think, well they're not yet available.
340
811000
2000
Bazıları henüz bunların ulaşılabilir olmadığını düşünebilir.
13:48
Well they are.
341
813000
2000
Aslında öyleler.
13:50
There are entrepreneurs in the Netherlands that produce them,
342
815000
3000
Hollanda'da böcek üreten girişimciler var ve
13:53
and one of them is here in the audience,
343
818000
2000
onlardan bir tanesi de izleyiciler arasında,
13:55
Marian Peeters, who's in the picture.
344
820000
2000
bu resimde gördüğünüz kişi.
13:57
I predict that later this year, you'll get them in the supermarkets --
345
822000
3000
Bu yıl süper marketlerden alacağınızı tahmin ediyorum -
14:00
not visible, but as animal protein
346
825000
2000
görünür olarak değil ama yiyeceklerin
14:02
in the food.
347
827000
2000
içinde hayvan proteini olarak.
14:06
And maybe by 2020,
348
831000
3000
2020 yılında belki de, bunları
14:09
you'll buy them just knowing that this is an insect that you're going to eat.
349
834000
3000
yiyeceğinizin bir böcek olduğunu bilerek satın alacaksınız.
14:12
And they're being made in the most wonderful ways.
350
837000
3000
En şaşılacak yollarda hazırlanıyorlar.
14:15
A Dutch chocolate maker.
351
840000
3000
Alman bir çikolata üreticisi.
14:18
(Music)
352
843000
3000
(Müzik)
14:55
(Applause)
353
880000
2000
(Alkış)
14:57
So there's even a lot of design to it.
354
882000
2000
Birçok farklı üretim şekli de var.
14:59
(Laughter)
355
884000
3000
(Gülüşmeler)
15:02
Well in the Netherlands, we have an innovative Minister of Agriculture,
356
887000
3000
Hollanda'da yenilikçi bir tarım bakanımız var
15:05
and she puts the insects on the menu
357
890000
2000
ve bakanlığındaki restoranda
15:07
in her restaurant in her ministry.
358
892000
3000
menüye böcekleri de koyuyor.
15:10
And when she got all the Ministers of Agriculture of the E.U.
359
895000
3000
Kısa zaman önce Lahey'de
15:13
over to the Hague recently,
360
898000
3000
AB tarım bakanlarının hepsiyle bir araya geldiğinde
15:16
she went to a high-class restaurant,
361
901000
3000
yüksek sınıf bir restorana gitti ve
15:19
and they ate insects all together.
362
904000
2000
hep beraber böcek yediler.
15:21
It's not something that is a hobby of mine.
363
906000
3000
Bu benim hobim olan bir şey değil
15:24
It's really taken off the ground.
364
909000
2000
gerçekten geniş bir alanda popüler.
15:26
So why not eat insects?
365
911000
2000
Yani neden böcek yemeyelim?
15:28
You should try it yourself.
366
913000
2000
Siz, kendiniz denemelisiniz.
15:30
A couple of years ago, we had 1,750 people all together
367
915000
3000
Bir kaç yıl önce, Wageningen'da bir alanda
15:33
in a square in Wageningen town,
368
918000
3000
1750 kişi toplandık hep beraber ve
15:36
and they ate insects at the same moment,
369
921000
2000
aynı anda böcek yediler ve
15:38
and this was still big, big news.
370
923000
3000
bu yine de büyük bir olaydı.
15:41
I think soon it will not be big news anymore when we all eat insects,
371
926000
3000
Yakın zamanda, hepimiz böcek yediğimizde bunun büyük olay
15:44
because it's just a normal way of doing.
372
929000
2000
olmayacağını çünkü bunun yapması normal bir şey olduğunu düşünüyorum.
15:46
So you can try it yourself today,
373
931000
3000
Bugün kendiniz bunu deneyebilirsiniz
15:49
and I would say, enjoy.
374
934000
3000
ve bende 'tadını çıkarın' derim.
15:52
And I'm going to show to Bruno some first tries,
375
937000
3000
Bruno'ya birkaç ilk örnek göstereceğim
15:55
and he can have the first bite.
376
940000
3000
ve ilk lokmayı alabilir.
15:58
(Applause)
377
943000
9000
(Alkış)
16:10
Bruno Giussani: Look at them first. Look at them first.
378
955000
3000
Bruno Giussani: İlk önce onlara bakın, ilk önce bakın.
16:13
Marcel Dicke: It's all protein.
379
958000
2000
Marcel Dicke: Hepsi protein.
16:16
BG: That's exactly the same [one] you saw in the video actually.
380
961000
3000
BG: Aslında bu videoda gördüğünüzün aynısı
16:19
And it looks delicious.
381
964000
2000
ve lezzetli görünüyor.
16:21
They just make it [with] nuts or something.
382
966000
3000
Sadece fındık gibi bir şeyle yapıyorlar.
16:24
MD: Thank you.
383
969000
2000
MD: Teşekkürler.
16:26
(Applause)
384
971000
2000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Marcel Dicke - Ecological entomologistMarcel Dicke wants us to reconsider our relationship with insects, promoting bugs as a tasty -- and ecologically sound -- alternative to meat in an increasingly hungry world.
Why you should listen
Marcel Dicke likes challenging preconceptions. He demonstrated that plants, far from being passive, send SOS signals by emitting volatile substances when under attack by pests, attracting carnivorous insects to eat their enemies. Dicke opened a new field of research and won the NWO-Spinoza award, the Dutch Nobel prize. Now he wants to change Western minds about insects -- especially insects as food.
"People hate bugs, but without insects we might not even exist," he says. Dicke's PR crusade began in the 1990s, as a lecture series. Then his team made world headlines when they convinced 20,000 people to attend an insect-eating festival in Waginegen. Today, Dicke leads what he says is fast-growing research into insect agriculture, and predicts that insects will be on Dutch supermarket shelves this year. And does the former vegetarian eat bugs? "At least once a week. Locusts are nice cooked with garlic and herbs, served with rice or vegetables."
Read the UN's 2013 report, Edible Insects: Future Prospects for Food and Feed Security >>
Marcel Dicke | Speaker | TED.com