TEDGlobal 2011
Julian Treasure: 5 ways to listen better
Джулиан Трежер: Жақсы тыңдаудың 5 тәсілі
Filmed:
Readability: 3.6
8,060,876 views
Джулиан Трежер дыбыс жөніндегі эксперт: "Қарбалас әлемде тыңдау қабілетімізді жоғалтып бара жатырмыз", - дейді. Бұл қызықты видеода Джулиан Трежер ұйып тыңдаудың 5 тәсілімен бөліседі.
Julian Treasure - Sound consultant
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it. Full bio
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
We are losing our listening.
0
0
3000
Ттыңдау қабілетіміз төмендеп барады.
00:18
We spend roughly 60 percent of our communication time listening,
1
3000
4000
Сөйлесудің 60 пайызы тыңдаумен өтеді,
00:22
but we're not very good at it.
2
7000
2000
бірақ оның өзі қолымыздан келмейді.
00:24
We retain just 25 percent of what we hear.
3
9000
2000
Естігенде тек 25 пайызын есте сақтаймыз.
00:26
Now not you, not this talk,
4
11000
2000
Дәл қазір және сізге қатысты емес шығар,
00:28
but that is generally true.
5
13000
2000
бірақ бұл - дәлелденген ақпарат.
00:30
Let's define listening
6
15000
2000
Тыңдауға қатысты "дыбыс мағына жасайды"
00:32
as making meaning from sound.
7
17000
2000
деген анықтаманы қарастырып көрейік.
00:34
It's a mental process,
8
19000
2000
Бұл - ақыл-ой және
00:36
and it's a process of extraction.
9
21000
2000
нәтиже шығару процесі.
00:38
We use some pretty cool techniques to do this.
10
23000
2000
Бұған қатысты қызықты әдістер бар.
00:40
One of them is pattern recognition.
11
25000
2000
Оның бірі - үлгіні тану.
00:42
(Crowd Noise) So in a cocktail party like this,
12
27000
3000
(Көпшілік шуы) Осы ған ұқсас кеште
00:45
if I say, "David, Sara, pay attention,"
13
30000
2000
"Дэвид, Сара, тыңдаңдаршы" деп айтсам,
00:47
some of you just sat up.
14
32000
2000
кейбіреуіңіз назар аударуыңыз мүмкін.
00:49
We recognize patterns
15
34000
2000
Біз үлгіні тану үшін
00:51
to distinguish noise from signal,
16
36000
2000
сигналдан шуылды ажыратамыз,
00:53
and especially our name.
17
38000
2000
әсіресе, адам есімдерін бірден танимыз.
00:55
Differencing is another technique we use.
18
40000
2000
Біз қолдана алатын келесі әдіс - ажырату.
00:57
If I left this pink noise on for more than a couple of minutes,
19
42000
3000
Егер осы шу белгілі уақыт қосылып тұрса,
01:00
you would literally cease to hear it.
20
45000
2000
2 минуттан кейін шу сізге естілмей қалады.
01:02
We listen to differences,
21
47000
2000
яғни, айырмашылықты ажырата бастаймыз,
01:04
we discount sounds that remain the same.
22
49000
3000
ұқсас дыбыстарды қалдырып кетеміз.
01:07
And then there is a whole range of filters.
23
52000
3000
Келесі мәселе,
бізде көптеген сүзгі түрлері бар.
бізде көптеген сүзгі түрлері бар.
01:10
These filters take us from all sound
24
55000
3000
Бұл сүзгілер бізге қажетсіз
дыбыстарды жөндейді
дыбыстарды жөндейді
01:13
down to what we pay attention to.
25
58000
2000
[мәдениет, тіл, құндылық,
ұстаным, дәмелену]
ұстаным, дәмелену]
01:15
Most people are entirely unconscious
26
60000
2000
Көп адам бұл сүзгілер туралы
01:17
of these filters.
27
62000
2000
ештеңе білмейді.
01:19
But they actually create our reality in a way,
28
64000
3000
Олар белгілі бір дәрежеде
біздің шынайы өмірді қалыптастырады,
біздің шынайы өмірді қалыптастырады,
01:22
because they tell us what we're paying attention to right now.
29
67000
3000
себебі, сүзгілер - неге назар аударып
отырғанымызды көрсетеді.
отырғанымызды көрсетеді.
01:25
Give you one example of that:
30
70000
2000
Бір мысал келтірейін:
01:27
Intention is very important in sound, in listening.
31
72000
3000
Дыбыс үшін және тыңдау барысында,
ынта - маңызды роль атқарады.
ынта - маңызды роль атқарады.
01:30
When I married my wife,
32
75000
2000
Үйленгеннен кейін,
01:32
I promised her that I would listen to her every day
33
77000
2000
әйеліме оны алғаш тыңдаған сияқты
01:34
as if for the first time.
34
79000
2000
өмір бойы тыңдап өтемін деп уәде бердім.
01:36
Now that's something I fall short of on a daily basis.
35
81000
3000
Ал, қазір бұл уәде орындалмайтын
деңгейге жетті.
деңгейге жетті.
01:39
(Laughter)
36
84000
2000
(Күлкі)
01:41
But it's a great intention to have in a relationship.
37
86000
3000
Дегенмен, қарым-қатынас құру үшін -
керемет талпыныс болды.
керемет талпыныс болды.
01:44
But that's not all.
38
89000
2000
Мұнымен әлі біткен жоқ.
01:46
Sound places us in space and in time.
39
91000
3000
Дыбыс - бізге кеңістік пен уақытта
бағыт-бағдар көрсетеді.
бағыт-бағдар көрсетеді.
01:49
If you close your eyes right now in this room,
40
94000
3000
Дәл қазір осы бөлмеде көзіңізді жұмсаңыз
01:52
you're aware of the size of the room
41
97000
2000
реверберация және
01:54
from the reverberation
42
99000
2000
шағылысқан дыбыс арқылы
01:56
and the bouncing of the sound off the surfaces.
43
101000
2000
бөлменің көлемін елестетесіз.
01:58
And you're aware of how many people are around you
44
103000
2000
Қанша адам отырғанын біле аласыз,
02:00
because of the micro-noises you're receiving.
45
105000
3000
Оған себепші - қабылдап отырған
әлсіз дыбыстар.
әлсіз дыбыстар.
02:03
And sound places us in time as well,
46
108000
3000
Дыбыс бізді уақыт ішінде бағыттайды,
02:06
because sound always has
47
111000
2000
өйткені, дыбыс әрқашан
02:08
time embedded in it.
48
113000
2000
өз ішіне уақытты кірістіреді.
02:10
In fact, I would suggest that our listening is the main way
49
115000
2000
Жалпы, менің ойымша, тыңдау қабілеті,
02:12
that we experience the flow of time
50
117000
2000
уақыт ағынын сезуге көмектесетін
02:14
from past to future.
51
119000
2000
жалғыз әдіс.
02:16
So, "Sonority is time and meaning" -- a great quote.
52
121000
2000
"Үн - уақыт пен мағынадан тұрады.
02:18
I said at the beginning, we're losing our listening.
53
123000
3000
Басында біздің тыңдау қабілетіміз
төмендеп барады деп айттым.
төмендеп барады деп айттым.
02:21
Why did I say that?
54
126000
2000
Оны неліктен айттым деп ойлайсыз?
02:23
Well there are a lot of reasons for this.
55
128000
2000
Бұған бірнеше себеп бар.
02:25
First of all, we invented ways of recording --
56
130000
2000
Біріншіден, сақтау тәсілін ойлап таптық:
02:27
first writing, then audio recording
57
132000
2000
хат жазу, аудио жазба,
02:29
and now video recording as well.
58
134000
2000
қазір тіпті бейнежазба да бар.
02:31
The premium on accurate and careful listening
59
136000
3000
Нақты және мұқият тыңдау
02:34
has simply disappeared.
60
139000
2000
қажеттілікті талап етпейтін болды.
02:36
Secondly, the world is now so noisy,
61
141000
3000
Екіншіден, әлем түрлі шуға толы
02:39
(Noise) with this cacophony going on
62
144000
2000
(Шу) мына жағымсыз дыбыстар мен
02:41
visually and auditorily,
63
146000
3000
визуалды бытыраңқылық арасында,
02:44
it's just hard to listen;
64
149000
2000
дұрыс тыңдай алу қиынға соғып тұр,
02:46
it's tiring to listen.
65
151000
2000
тіпті, шаршатып жібереді. Бірақ,
02:48
Many people take refuge in headphones,
66
153000
2000
Көп адам құлақаспапқа жүгінеді,
02:50
but they turn big, public spaces like this,
67
155000
3000
олар осындай үлкен
қоғамдық жерлерді,
қоғамдық жерлерді,
02:53
shared soundscapes,
68
158000
2000
дыбыс кеңістіктерін,
02:55
into millions of tiny, little personal sound bubbles.
69
160000
4000
миллиондаған кішкентай
дыбыс көпіршіктеріне бөліп жатыр.
дыбыс көпіршіктеріне бөліп жатыр.
02:59
In this scenario, nobody's listening to anybody.
70
164000
3000
Осылай жалғасатын болса, адамдар
бір-бірін тыңдаудан қалады.
бір-бірін тыңдаудан қалады.
03:02
We're becoming impatient.
71
167000
2000
Біз сабырсыз болып барамыз.
03:04
We don't want oratory anymore,
72
169000
2000
Шешендік өнерді қажет деп таппаймыз,
03:06
we want sound bites.
73
171000
2000
оның орнына дыбыс үзінділерін қалаймыз.
03:08
And the art of conversation
74
173000
2000
Менің ойымша сөйлесу қабілеті
03:10
is being replaced -- dangerously, I think --
75
175000
2000
жеке бродкаст жасаумен
03:12
by personal broadcasting.
76
177000
2000
ығысып барады және ол - біз үшін қауіпті.
03:14
I don't know how much listening there is in this conversation,
77
179000
3000
Бүгінгі сөйлесу барысында қанша
тыңдау бар екенін білмедім
тыңдау бар екенін білмедім
03:17
which is sadly very common,
78
182000
2000
бірақ, бұндай жағдай - өте жиі кездеседі,
03:19
especially in the U.K.
79
184000
2000
әсіресе Ұлыбриятанияда.
03:21
We're becoming desensitized.
80
186000
2000
Біз зейінсіз болып барамыз.
03:23
Our media have to scream at us with these kinds of headlines
81
188000
3000
Медиа біздің назарымызды
өзіне қарату үшін,
өзіне қарату үшін,
03:26
in order to get our attention.
82
191000
2000
осындай тақырып пен айқайлауға мәжбүр.
03:28
And that means it's harder for us to pay attention
83
193000
2000
Бұл біз үшін өз кезегінде,
03:30
to the quiet, the subtle,
84
195000
2000
тыныш, нәзік, ұстамды ақпаратты,
03:32
the understated.
85
197000
3000
қабылдау қиындап бара жатқанын аңғартады.
03:35
This is a serious problem that we're losing our listening.
86
200000
3000
Тыңдау қабілетінің төмендеуі -
маңызды проблема.
маңызды проблема.
03:38
This is not trivial.
87
203000
2000
Бұл немқұрайлы қарайтын жайт емес.
03:40
Because listening is our access to understanding.
88
205000
3000
Өйткені, тыңдау - түсінудің басты кілті.
03:43
Conscious listening always creates understanding.
89
208000
4000
Дұрыс тыңдай білу әрқашан
ақпаратты түсінуге алып келеді.
ақпаратты түсінуге алып келеді.
03:47
And only without conscious listening
90
212000
3000
Тек дұрыс тыңдай алмағандықтан
03:50
can these things happen --
91
215000
2000
осындай жағдайлар орын алады.
03:52
a world where we don't listen to each other at all,
92
217000
2000
Егер бір-бірімізді дұрыс тыңдай алмасақ,
03:54
is a very scary place indeed.
93
219000
4000
мына әлем қорқынышты жерге айналып кетеді.
03:58
So I'd like to share with you
94
223000
2000
Сонымен, мен сіздермен пайдалы және
04:00
five simple exercises, tools you can take away with you,
95
225000
3000
сіздің тыңдау қабілетіңізді
арттыратын
арттыратын
04:03
to improve your own conscious listening.
96
228000
2000
бес қарапайым әдіспен бөліскім келіп тұр.
04:05
Would you like that?
97
230000
2000
Сіздерге қажет пе?
04:07
(Audience: Yes.) Good.
98
232000
2000
(Көрермендер: Иә) Жақсы.
04:09
The first one is silence.
99
234000
2000
Біріншісі - тыныштық.
04:11
Just three minutes a day of silence
100
236000
2000
күніне үш минут ішінде
04:13
is a wonderful exercise
101
238000
2000
тыңдау қабілетін емдеу үшін үшін,
04:15
to reset your ears and to recalibrate
102
240000
2000
таптырмас жаттығу және нәтижесінде
04:17
so that you can hear the quiet again.
103
242000
2000
қайтадан тыныш дыбыстарды ести аласыз.
04:19
If you can't get absolute silence,
104
244000
2000
Мүлде тыныш жер таба алмасаңыз,
04:21
go for quiet, that's absolutely fine.
105
246000
3000
жай ғана тыныш болса да жақсы.
04:24
Second, I call this the mixer.
106
249000
3000
жай ғана тыныш болса да жақсы.
04:27
(Noise) So even if you're in a noisy environment like this --
107
252000
3000
(Шу) Егер сіз осындай шулы ортада
болсаңыз
болсаңыз
04:30
and we all spend a lot of time in places like this --
108
255000
3000
негізі, біз күнде осындай жерде
уақыт өткіземіз
уақыт өткіземіз
04:33
listen in the coffee bar
109
258000
2000
кафенің ішінде назар аударып көріңіз,
04:35
to how many channels of sound can I hear?
110
260000
2000
дыбыстың қанша арнасын естіп тұрсыз?
04:37
How many individual channels in that mix am I listening to?
111
262000
3000
Миксер шығарып жатқан дыбыстың
қанша арнасын естіп тұрсыз?
қанша арнасын естіп тұрсыз?
04:40
You can do it in a beautiful place as well, like in a lake.
112
265000
3000
Жаттығуды әдемі жерде жасауға болады,
мысалы, көлдің жағасында.
мысалы, көлдің жағасында.
04:43
How many birds am I hearing?
113
268000
2000
Қанша құстың дауысын естіп тұрмын?
04:45
Where are they? Where are those ripples?
114
270000
2000
Олар қайда тұр? Бұл қандай үн болды екен?
04:47
It's a great exercise
115
272000
2000
Бұл тыңдау сапасын арттыруға арналған
04:49
for improving the quality of your listening.
116
274000
3000
керемет жаттығу.
04:52
Third, this exercise I call savoring,
117
277000
2000
Үшіншісін мен рахаттану деп атаймын,
04:54
and this is a beautiful exercise.
118
279000
2000
бұл - өте әдемі жаттығу.
04:56
It's about enjoying mundane sounds.
119
281000
2000
Күнделікті дыбыстардан рахаттану.
04:58
This, for example, is my tumble dryer.
120
283000
3000
Мысалға: бұл дыбыс кептіргіште.
05:01
(Dryer) It's a waltz.
121
286000
2000
(Кептіргіш) Бұл- вальс.
05:03
One, two, three. One, two, three. One, two, three.
122
288000
3000
Бір, екі, үш. БІр, екі, үш. Бір, екі, үш.
05:06
I love it.
123
291000
2000
Мен бұл дыбысты жақсы көремін.
05:08
Or just try this one on for size.
124
293000
2000
Немесе мына дыбысты сезіп көріңіз.
05:10
(Coffee grinder)
125
295000
9000
(Кофе майдалағыш)
05:19
Wow!
126
304000
2000
Мәссаған!
05:21
So mundane sounds can be really interesting if you pay attention.
127
306000
2000
Күнделікті дыбыстар өте қызықты.
05:23
I call that the hidden choir.
128
308000
2000
Мен мұны көрінбейтін хор деп атаймын.
05:25
It's around us all the time.
129
310000
2000
Ол әрқашан біздің қасымызда.
05:27
The next exercise
130
312000
2000
Келесі жаттығу
05:29
is probably the most important of all of these,
131
314000
2000
қалған жаттығулырдың ішінде ең маңыздысы,
05:31
if you just take one thing away.
132
316000
2000
егер тек біреуін таңдайтын болсаңыз.
05:33
This is listening positions --
133
318000
2000
Бұл - тыңдау позициясы:
05:35
the idea that you can move your listening position
134
320000
3000
басты идея - тыңдау позициясын
тыңдап тұрғанның
тыңдап тұрғанның
05:38
to what's appropriate to what you're listening to.
135
323000
2000
өзіңізге қолайлысына өзгерте аласыз.
05:40
This is playing with those filters.
136
325000
2000
Бұл - сүзгілермен ойнай білу деген сөз.
05:42
Do you remember, I gave you those filters at the beginning.
137
327000
2000
Басында сүзгілер туралы айтып едім ғой?
05:44
It's starting to play with them as levers,
138
329000
2000
Сүзгі туралы өзге бағыттарда жылжуы үшін
05:46
to get conscious about them and to move to different places.
139
331000
3000
тетік ретінде қолданса болады.
05:49
These are just some of the listening positions,
140
334000
2000
Қолданатын тыңдау позициясының түрлері.
05:51
or scales of listening positions, that you can use.
141
336000
3000
немесе позиция дәрежесі деп атасақ болады.
05:54
There are many.
142
339000
2000
Олар өте көп.
05:56
Have fun with that. It's very exciting.
143
341000
2000
Олар көңілді және қызықты.
05:58
And finally, an acronym.
144
343000
2000
Соңғысы - акроним.
06:00
You can use this in listening, in communication.
145
345000
3000
Сіз бұл жаттығуды тыңдауда және сөйлесуде
қолдансаңыз болады.
қолдансаңыз болады.
06:03
If you're in any one of those roles --
146
348000
2000
Егер сіз мына рөлдің
бірінде болсаңыз,
бірінде болсаңыз,
06:05
and I think that probably is everybody who's listening to this talk --
147
350000
4000
меніңше осы баяндаманы
тыңдап отырған бәрі —
тыңдап отырған бәрі —
06:09
the acronym is RASA,
148
354000
2000
акроним мынадай: RASA,
06:11
which is the Sanskrit word
149
356000
2000
санскрит сөзі,
06:13
for juice or essence.
150
358000
2000
"шәрбат" немесе "мән" дегенді білдіреді.
06:15
And RASA stands for Receive,
151
360000
2000
RASA мағынасы: Receive - "Қабылдау",
06:17
which means pay attention to the person;
152
362000
2000
яғни сөйлесушіге назар аудару,
06:19
Appreciate, making little noises
153
364000
2000
Appreciate - "Ризашылығыңызды" білдіру:
06:21
like "hmm," "oh," "okay";
154
366000
2000
"хмм", "о", "түсіндім" деу арқылы;
06:23
Summarize, the word "so" is very important in communication;
155
368000
3000
Summarize - "түйіндеу", "жақсы"
сұқбаттасқанда өте маңызды сөз;
сұқбаттасқанда өте маңызды сөз;
06:26
and Ask, ask questions afterward.
156
371000
4000
Ask - "сұрау", нәтижесінде сұрақ қойыңыз.
06:30
Now sound is my passion, it's my life.
157
375000
2000
Дауыс - бұл менің құмарым және өмірім.
06:32
I wrote a whole book about it. So I live to listen.
158
377000
2000
Бұл туралы тұтас бір кітап жаздым.
Тыңдау үшін өмір сүрем.
Тыңдау үшін өмір сүрем.
06:34
That's too much to ask from most people.
159
379000
3000
Көп адамнан
бұны талап ету мүмкін емес.
бұны талап ету мүмкін емес.
06:37
But I believe that every human being
160
382000
2000
Бірақ барлық адамның
06:39
needs to listen consciously
161
384000
2000
ықыласпен тыңдау қажеттілігіне сенемін,
06:41
in order to live fully --
162
386000
2000
рахаттанып өмір сүруі үшін,
06:43
connected in space and in time
163
388000
2000
уақыт пен кеңістік арқылы
06:45
to the physical world around us,
164
390000
2000
айналамыздағы физикалық әлеммен байланыса,
06:47
connected in understanding to each other,
165
392000
2000
бір-бірімізді түсіне отырып
өмір сүру үшін,
өмір сүру үшін,
06:49
not to mention spiritually connected,
166
394000
2000
рухани байланысты айтпағанда.
06:51
because every spiritual path I know of
167
396000
2000
Себебі маған таныс әрбір
рухани байланыстың
рухани байланыстың
06:53
has listening and contemplation
168
398000
2000
негізінде
06:55
at its heart.
169
400000
2000
тыңдау мен пайымдау жатыр.
06:57
That's why
170
402000
2000
Сол себепті бізге
06:59
we need to teach listening in our schools
171
404000
2000
тыңдау қабілетін мектепте
07:01
as a skill.
172
406000
2000
маңызды сабақ ретінде оқыту керек.
07:03
Why is it not taught? It's crazy.
173
408000
2000
Не үшін оқытпайды? Ақылға сыймайды.
07:05
And if we can teach listening in our schools,
174
410000
3000
Егер біз бұны мектепте оқыта алсақ,
07:08
we can take our listening off that slippery slope
175
413000
3000
астарлап сөйлеген сөздердің
барлығын толық түсінер едік,
барлығын толық түсінер едік,
07:11
to that dangerous, scary world that I talked about
176
416000
3000
бағана айтқан қатігез қорқынышты өмір
күтіп тұр десе,
күтіп тұр десе,
07:14
and move it to a place where everybody is consciously listening all the time --
177
419000
3000
барлығы ниет қойып тыңдар еді,
07:17
or at least capable of doing it.
178
422000
2000
немесе тырысар еді.
07:19
Now I don't know how to do that,
179
424000
2000
Бұның жауабы мен шешімін білмеймін,
07:21
but this is TED,
180
426000
2000
бірақ бұл - TED,
07:23
and I think the TED community is capable of anything.
181
428000
3000
TED қауымы барлық жауабын
біледі деп сенемін.
біледі деп сенемін.
07:26
So I invite you to connect with me, connect with each other,
182
431000
3000
Сонымен, сіздерді арамыздағы байланыстарды
құруға шақырамын,
құруға шақырамын,
07:29
take this mission out and let's get listening taught in schools,
183
434000
3000
мақсат қойып, тыңдауды мектепте
оқытатындай жасайық,
оқытатындай жасайық,
07:32
and transform the world in one generation to a conscious listening world --
184
437000
3000
сөйтіп, ұрпақтың бірін
ықыласпен тыңдайтын әлемге -
ықыласпен тыңдайтын әлемге -
07:35
a world of connection,
185
440000
2000
байланысқан әлемге,
07:37
a world of understanding and a world of peace.
186
442000
3000
түсінетін әлемге және
бейбітшілік әлеміне айналдырайық.
бейбітшілік әлеміне айналдырайық.
07:40
Thank you for listening to me today.
187
445000
2000
Зейін қойып тыңдағандарыңызға рақмет.
07:42
(Applause)
188
447000
2000
(Қол соғу)
ABOUT THE SPEAKER
Julian Treasure - Sound consultantJulian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it.
Why you should listen
Julian Treasure is the chair of the Sound Agency, a firm that advises worldwide businesses -- offices, retailers, airports -- on how to design sound in their physical spaces and communication. He asks us to pay attention to the sounds that surround us. How do they make us feel: productive, stressed, energized, acquisitive?
Treasure is the author of the book Sound Business, a manual for effective sound use in every aspect of business. His most recent book, How to be Heard: Secrets for Powerful Speaking and Listening, based on his TED Talk, offers practical exercises to improve communication skills and an inspiring vision for a sonorous world of effective speaking, conscious listening and understanding. He speaks globally on this topic.
Julian Treasure | Speaker | TED.com