TED@NYC
Joy Sun: Should you donate differently?
Joy Sun: တစ်မူထူးပြီးလှူကြမလား။
Filmed:
Readability: 3.7
1,304,324 views
နည်းပညာက ကျွန်တော်တို့ကို ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ အချို့တဲ့ဆုံးသူတွေကို ငွေသားတွေ တိုက်ရိုက် ပေးလှူဖို့ အခွင့်အလမ်းကို ပေးပါတယ်။ ဒါကို ကျွန်တော်တို့လုပ်သင့်လား။ ဒီစဉ်းစားဖွယ်ရာ ဟောပြောချက်ထဲမှာ ဝါရင့် ထောက်ပံ့ရေးလုပ်သား Joy Sun က ဆင်းရဲသားတွေကိုကူညီဖို့ နည်းလမ်း ၂ခုကို လေ့လာဖော်ထုတ်ထားပါတယ်။
Joy Sun - Veteran aid worker
TED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities. Full bio
TED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
ကျွန်မသံသယရှိတာက
00:12
I suspect that
0
914
1409
ဒီပိုက်ဆံကို အာဖရိကမှာ
ထောက်ပံ့ရေးလုပ်သားတိုင်း
ထောက်ပံ့ရေးလုပ်သားတိုင်း
00:14
every aid worker in Africa
1
2323
1757
00:16
comes to a time in her career
2
4080
1593
သူတို့အလုပ်သက်တမ်းမှာ
ကာလတစ်ခုတော့ကြုံရတယ်
ကာလတစ်ခုတော့ကြုံရတယ်
00:17
when she wants to take all
the money for her project —
the money for her project —
3
5673
3316
ပိုက်ဆံအားလုံးသူရဲ့ပရောဂျက်
အတွက်ယူဆောင်ချင်တဲ့အခါပေါ့
အတွက်ယူဆောင်ချင်တဲ့အခါပေါ့
00:20
maybe it's a school or a training program —
4
8989
3102
ကျောင်းတစ်ကျောင်း ဒါမှမဟုတ်
လေ့ကျင့်ရေးအစီအစဉ်တစ်ခုမှာ
လေ့ကျင့်ရေးအစီအစဉ်တစ်ခုမှာ
00:24
pack it in a suitcase,
5
12091
1889
ဒါကို ခရီးဆောင်အိတ်ထဲ ထည့်၊
နိုင်ငံထဲကအဆင်းရဲဆုံး
နိုင်ငံထဲကအဆင်းရဲဆုံး
00:25
get on a plane flying over the
poorest villages in the country,
poorest villages in the country,
6
13980
3984
ရွာတွေပေါ်ကို ပျံသန်းတဲ့ လေယာဉ်ပေါ်ကိုတက်၊
00:29
and start throwing that money out the window.
7
17964
3184
ပြီးတော့ ပြူတင်းပေါက်ကနေ ပစ်ချတာလေ။
00:33
Because to a veteran aid worker,
8
21148
2316
ဝါရင့်ထောက်ပံ့ရေး လုပ်သားဖြစ်တာကြောင့်
00:35
the idea of putting cold, hard cash
9
23464
2707
အေးစက်၊ တောင့်တင်းတဲ့ပိုက်ဆံကို ကမ္ဘာပေါ်က
00:38
into the hands of the poorest people on Earth
10
26171
3039
အဆင်းရဲဆုံးသူတွေရဲ့လက်တွေထဲကို
ထည့်ပေးလိုက်ခြင်းဆိုတဲ့
ထည့်ပေးလိုက်ခြင်းဆိုတဲ့
00:41
doesn't sound crazy,
11
29210
1655
စိတ်ကူးဟာ ကြောင်တယ်လို့တော့ မထင်မိဘူး။
00:42
it sounds really satisfying.
12
30865
4076
ဒါက တကယ်ကို စိတ်ကျေနပ်စရာ ကောင်းပုံပါ
00:46
I had that moment right about the 10-year mark,
13
34941
2902
၁၀နှစ်လောက် အမှတ်အသားရှိတဲ့ အဲဒီကာလရှိခဲ့တယ်၊
00:49
and luckily, that's also when I learned
14
37843
2467
ကံကောင်းချင်တော့ ဒီအယူအဆဟာတကယ်ပဲ
00:52
that this idea actually exists,
15
40310
3664
ရှိနေတယ်ဆိုတာ သိလိုက်ရတဲ့ အခါမှာလည်း
00:55
and it might be just what the aid system needs.
16
43974
3843
ဒါဟာ ထောက်ပံ့ရေး စနစ်အတွက်
လိုအပ်မယ့်ဟာပါပဲ။
လိုအပ်မယ့်ဟာပါပဲ။
00:59
Economists call it an unconditional cash transfer,
17
47817
2703
စီးပွားရေးပညာရှင်တွေကတော့ ခြွင်းချက်မရှိ
ငွေလွှဲပြောင်းတာလို့ခေါ်တယ်။
ငွေလွှဲပြောင်းတာလို့ခေါ်တယ်။
01:02
and it's exactly that: It's cash given
18
50520
2160
ဒါအတိအကျပါပဲ။ ငွေကို ဘာအနှောင်အဖွဲ့မှ
01:04
with no strings attached.
19
52680
2272
မပါပဲ ပေးတာပါ။
01:06
Governments in developing countries
20
54952
1564
ဖွံဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေက အစိုးရတွေကတော့
01:08
have been doing this for decades,
21
56516
1676
ဒါကိုလုပ်နေတာ ဆယ်စုနှစ်ချီနေပါပြီ။
01:10
and it's only now, with more evidence
22
58192
2532
အခုအခါမှပဲ နောက်ထပ် သာဓကတွေနဲ့
နည်းပညာသစ်တွေက
နည်းပညာသစ်တွေက
01:12
and new technology that it's possible
23
60724
3191
အထောက်အပံ့ပို့ဆောင်ရေးအတွက်
01:15
to make this a model for delivering aid.
24
63915
4319
ဒီပုံစံတစ်ခုလုပ်ဖို့ အလားအလာရှိလာတော့တယ်။
01:20
It's a pretty simple idea, right?
25
68234
2914
တော်တော်လေးရိုးရှင်းတဲ့ စိတ်ကူးပါ၊
ဟုတ်တယ်နော်။
ဟုတ်တယ်နော်။
01:23
Well, why did I spend a decade doing other stuff
26
71148
4106
ကောင်းပြီ၊ဘာဖြစ်လို့ ဆင်းရဲသားတွေ
အတွက် အခြားဟာတွေလုပ်တာ
အတွက် အခြားဟာတွေလုပ်တာ
01:27
for the poor?
27
75254
2138
ဆယ်စုနှစ်တစ်ခု ကုန်ဆုံးခဲ့သလဲ။
01:29
Honestly, I believed that I could do more good
28
77392
3543
တကယ်တော့ ဆင်းရဲသားတွေ သူတို့ကိုယ်သူတို့လုပ်တာထက်
01:32
with money for the poor
29
80935
1946
သူတို့အတွက်ပိုက်ဆံကိုပို့ပေးရင်
ပိုကောင်းအောင်
ပိုကောင်းအောင်
01:34
than the poor could do for themselves.
30
82881
2610
လုပ်ပေးနိုင်တယ်လို့ ကျွန်မယုံကြည်ခဲ့မိခဲ့လို့ပါ။
01:37
I held two assumptions:
31
85491
1033
ယူဆချက် ၂ခုကို စွဲကိုင်ထားပါတယ်။
01:38
One, that poor people are poor in part
32
86524
2589
တစ်- ဆင်းရဲသားတွေ ဆင်းရဲကြတာက တစ်စိတ်အားဖြင့်
01:41
because they're uneducated and
33
89113
2002
ပညာမတတ်လို့၊ ကောင်းမွန်တဲ့
01:43
don't make good choices;
34
91115
2160
ရွေးချယ်မှုတွေ မလုပ်ခဲ့ကြလို့ပါ။
01:45
two is that we then need people like me
35
93275
2711
နှစ်- ဒါကြောင့် သူတို့လိုတာတွေကို
သူတို့ဆီကိုရောက်ရှိဖို့ကို
သူတို့ဆီကိုရောက်ရှိဖို့ကို
01:47
to figure out what they need and get it to them.
36
95986
3738
တွက်ဆဖို့ ကျွန်မလို လူတွေလိုပါတယ်။
01:51
It turns out, the evidence says otherwise.
37
99724
4222
လက်တွေ့အရာတွေက တစ်နည်းတစ်ဖုံဖြစ်သွားတယ်။
01:55
In recent years, researchers have been studying
38
103946
2849
မကြာသေးခင်နှစ်တွေက သုတေသီတွေဟာ
ဆင်းရဲသားတွေကို ငွေသားပေးတဲ့အခါ
ဆင်းရဲသားတွေကို ငွေသားပေးတဲ့အခါ
01:58
what happens when we give poor people cash.
39
106795
3405
ဘာတွေဖြစ်ပေါ်တယ်ဆိုတာကို
လေ့လာနေခဲ့ကြတယ်။
လေ့လာနေခဲ့ကြတယ်။
02:02
Dozens of studies show across the board
40
110200
2671
ဘုတ်အဖွဲ့အသီးသီးရဲ့
ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ လေ့လာမှုတွေပါ
ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ လေ့လာမှုတွေပါ
02:04
that people use cash transfers
41
112871
2756
လူတွေဟာ လွှဲပြောင်းရရှိတဲ့ငွေကို
သူတို့ဘဝတိုးတက်ဖို့
သူတို့ဘဝတိုးတက်ဖို့
02:07
to improve their own lives.
42
115627
2168
အသုံးပြုကြတယ်လို့ ပြဆိုတယ်။
02:09
Pregnant women in Uruguay buy better food
43
117795
2848
Uruguay ကကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးတွေက
ပိုကောင်းတဲ့ အစားအစာတွေဝယ်
ပိုကောင်းတဲ့ အစားအစာတွေဝယ်
02:12
and give birth to healthier babies.
44
120643
2234
ပိုကျန်းမာတဲ့ ကလေးတွေ မွေးဖွားကြတယ်။
02:14
Sri Lankan men invest in their businesses.
45
122877
3094
သီရိလင်္ကာက အမျိုးသားတွေကတော့
စီပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ရင်းနှီးမြှပ်နှံကြတယ်။
စီပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ရင်းနှီးမြှပ်နှံကြတယ်။
02:17
Researchers who studied our work in Kenya
46
125971
2698
ကျွန်မတို့ အလုပ်ကိုလေ့လာကြတဲ့ ကင်ညာက
သုသေသီတွေတွေ့ရှိတာက
သုသေသီတွေတွေ့ရှိတာက
02:20
found that people invested in a range of assets,
47
128669
2917
လူတွေဟာ ပိုင်ဆိုင်မှုအမျိုးမျိုးမှာ
ရင်းနှီးမြှပ်နှံကြတယ်၊
ရင်းနှီးမြှပ်နှံကြတယ်၊
02:23
from livestock to equipment
to home improvements,
to home improvements,
48
131586
4350
မွေးမြူရေးသုံး ကိရိယာကနေ
အိမ်မွမ်းမံမှုအထိဖြစ်ပြီး
အိမ်မွမ်းမံမှုအထိဖြစ်ပြီး
02:27
and they saw increases in income
49
135936
2122
စီပွားရေးလုပ်ငန်းနဲ့ လယ်ယာလုပ်ငန်းတွေကနေ
02:30
from business and farming
50
138058
2383
ဝင်ငွေ တိုးပွားလာတာကို
02:32
one year after the cash was sent.
51
140441
3690
ငွေပို့ပေးပြီးတစ်နှစ်အကြာမှာ မြင်တွေ့ရပါတယ်။
02:36
None of these studies found that people
52
144131
2564
ဘယ်လေ့လာမှုကမှ လူတွေဟာ
02:38
spend more on drinking or smoking
53
146695
2409
အရက်သောက်တာတို့၊ ဆေးလိပ်တာတို့မှာ
ပိုက်ဆံပိုသုံးတာ
ပိုက်ဆံပိုသုံးတာ
02:41
or that people work less.
54
149104
2505
ဒါမှမဟုတ် အလုပ်လျှော့လုပ်တာတွေ
မတွေ့ရပါဘူးတဲ့။
မတွေ့ရပါဘူးတဲ့။
02:43
In fact, they work more.
55
151609
4108
တကယ်တော့ သူတို့အလုပ် ပိုလုပ်ကြပါတယ်။
02:47
Now, these are all material needs.
56
155717
3263
ကဲဒါတွေက ရုပ်ဝတ္ထု လိုအပ်ချက်တွေပါ။
02:50
In Vietnam, elderly recipients used
57
158980
3171
ဗီယက်နမ်မှာ သက်ကြီးပိုင်း လက်ခံရရှိသူတွေဟာ
02:54
their cash transfers to pay for coffins.
58
162151
4511
သူတို့ရဲ့လွှဲပြောင်းရငွေကို အခေါင်းဖိုးအတွက်သုံးတယ်
02:58
As someone who wonders if Maslow got it wrong,
59
166662
4011
Maslow မှားသွားခဲ့တယ်ဆိုရင်ကော
ဆိုပြီး သိချင်လိုကြတယ်ဆိုရင်
ဆိုပြီး သိချင်လိုကြတယ်ဆိုရင်
03:02
I find this choice to prioritize spiritual needs
60
170673
4727
ကျွန်မမြင်မိတာက ဒီရွေးချယ်မှုဟာ
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်တွေကို
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်တွေကို
03:07
deeply humbling.
61
175400
2267
နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း နှိမ့်ချ ဦးစားပေးလိုက်ဖို့ပါ။
03:09
I don't know if I would have chosen to give food
62
177667
2213
အစားအသောက် ဒါမှမဟုတ် ခေါင်းတွေအတွက်ပဲ
03:11
or equipment or coffins,
63
179880
3611
ကျွန်မရွေးချယ်မလား ဆိုတာတော့ ကျွန်မမသိဘူး၊
03:15
which begs the question:
64
183491
2290
ဒါက မေးစရာဖြစ်လာပါတယ်။
03:17
How good are we at allocating resources
65
185781
2996
အရင်းအမြစ်တွေကို ဆင်းရဲသားတွေကိုယ်စား
ခန့်ခွဲပေးရာမှာ
ခန့်ခွဲပေးရာမှာ
03:20
on behalf of the poor?
66
188777
1845
ကျွန်မတို့တွေ ဘယ်လောက်များတော်ကြလဲ။
03:22
Are we worth the cost?
67
190622
2895
ကျွန်မတို့ဟာ ကုန်ကျစရိတ်အတွက် တန်ရဲ့လား။
03:25
Again, we can look at empirical evidence
68
193517
1943
နောက်ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ရွေးချယ်တဲ့
ပစ္စည်းတွေကို
ပစ္စည်းတွေကို
03:27
on what happens when we give people stuff
69
195460
2790
လူတွေကိုပေးတဲ့အခါ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့
မျက်မြင်ဒိဌ အထောက်အထားကို
မျက်မြင်ဒိဌ အထောက်အထားကို
03:30
of our choosing.
70
198250
2676
ကြည့်နိုင်ပါတယ်။
03:32
One very telling study looked at a program in India
71
200926
2869
အလွန်အမင်းဆင်းရဲတယ်ဆိုတဲ့
သူတွေကို ခြံမွေးတိရိစ္ဆာန်တွေပေးတဲ့
သူတွေကို ခြံမွေးတိရိစ္ဆာန်တွေပေးတဲ့
03:35
that gives livestock to the so-called ultra-poor,
72
203795
3307
အိန္ဒိယက အစီအစဉ် တစ်ခုကိုကြည့်ရှုတဲ့
လေ့လာမှုတစ်ခုက တွေ့ရှိတာက
လေ့လာမှုတစ်ခုက တွေ့ရှိတာက
03:39
and they found that 30 percent of recipients
73
207102
3921
လက်ခံရရှိသူ ၃၀ ရာနှုန်းဟာ
03:43
had turned around and sold the
livestock they had been given
livestock they had been given
74
211023
4153
သူတို့ကိုပေးထားတဲ့ ခြံမွေးတိရိစ္ဆာန်တွေကို
03:47
for cash.
75
215176
3353
ရောင်စားလိုက်ကြတာကို တွေ့ရတယ်တဲ့။
03:50
The real irony is,
76
218529
1558
ရယ်စရာအဖြစ်က
03:52
for every 100 dollars worth of assets
77
220087
2581
ဒီအစီအစဉ်ကပေးတဲ့ ဒေါ်လာ ၁၀၀ တန်တဲ့
03:54
this program gave someone,
78
222668
2152
ပစ္စည်းတိုင်းအတွက် ဒါကိုလုပ်ဖို့
03:56
they spent another 99 dollars to do it.
79
224820
4686
နောက်ထပ် ၉၉ ဒေါ်လာကို စိုက်သုံးရခြင်းပါပဲ။
04:01
What if, instead, we use technology to put cash,
80
229506
3646
ဒီအစား ပိုက်ဆံထည့်ပေးဖို့ နည်းပညာသုံးမယ်
ဆိုရင်ရော၊
ဆိုရင်ရော၊
04:05
whether from aid agencies or from any one of us
81
233152
4587
ထောက်ပံ့ရေး အေဂျင်စီတွေကပဲဖြစ်ဖြစ်၊
ဆင်းရဲသားတစ်ယောက်ရဲ့ လက်ထဲ ထည့်ပေးမယ့်
ဆင်းရဲသားတစ်ယောက်ရဲ့ လက်ထဲ ထည့်ပေးမယ့်
04:09
directly into a poor person's hands.
82
237739
3770
ကျွန်မတို့ထဲက တစ်ယောက်ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။
04:13
Today, three in four Kenyans use mobile money,
83
241509
2870
ယနေ့ ကင်ညာက လူ၄ဦးမှာ၃ဦးက
မိုဘိုင်းပိုက်ဆံသုံးကြတယ်။
မိုဘိုင်းပိုက်ဆံသုံးကြတယ်။
04:16
which is basically a bank account that can run
84
244379
2823
ဒါက အခြေခံအားဖြင့်
ဘယ်ဆဲလ်ဖုန်းကိုမဆို သုံးလို့ရတဲ့
ဘယ်ဆဲလ်ဖုန်းကိုမဆို သုံးလို့ရတဲ့
04:19
on any cell phone.
85
247202
1498
ဘဏ်စာရင်းတစ်ခုပါ။
04:20
A sender can pay a 1.6 percent fee
86
248700
3466
ပေးပို့သူက ၁.၆ ရာခိုင်နှုန်း
ဝန်ဆောင်ခ ပေးရပြီး
ဝန်ဆောင်ခ ပေးရပြီး
04:24
and with the click of a button
87
252166
2038
ခလုတ်တစ်ချက် နှိပ်ရုံနဲ့ ပိုက်ဆံဟာ
04:26
send money directly to a recipient's account
88
254204
2951
ကြားခံလူတွေမပါပဲ လက်ခံသူရဲ့
04:29
with no intermediaries.
89
257155
2730
စာရင်းထဲကိုဝင်သွားမှာပါ။
04:31
Like the technologies that are disrupting industries
90
259885
2863
ကျွန်မတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင်ဘဝမှာ
လုပ်ငန်းတွေကို နှောင့်ယှက်နေကြတဲ့
လုပ်ငန်းတွေကို နှောင့်ယှက်နေကြတဲ့
04:34
in our own lives,
91
262748
1799
နည်းပညာတွေလိုပဲ
04:36
payments technology in poor countries
92
264547
2563
ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေက ငွေပေးချေတဲ့
နည်းပညာဟာထောက်ပံ့မှုကို
နည်းပညာဟာထောက်ပံ့မှုကို
04:39
could disrupt aid.
93
267110
3107
နှောက်ယှက်နိုင်ပါတယ်။
04:42
It's spreading so quickly that it's possible
94
270217
2312
ပျံ့နှံမှုဟာ မြန်လွန်းတော့ ဒီနည်းလမ်းနဲ့
04:44
to imagine reaching billions
95
272529
2532
သန်းထောင်နဲ့ချီတဲ့ ကမ္ဘာကြီးရဲ့
ဆင်းရဲသားတွေဆီရောက်ရှိဖို့
ဆင်းရဲသားတွေဆီရောက်ရှိဖို့
04:47
of the world's poor this way.
96
275061
2799
စိတ်ကူးလို့ရနိုင်ပါတယ်။
04:49
That's what we've started to do at GiveDirectly.
97
277860
2621
ဒါက ကျွန်မတို့တွေ GiveDirectly မှာ
စတင်လုပ်ကိုင်ထားတာပါ။
စတင်လုပ်ကိုင်ထားတာပါ။
04:52
We're the first organization
98
280481
1665
ကျွန်မတို့ဟာ ဆင်းရဲသားတွေကို ပိုက်ဆံလွှဲပို့ရာမှာ
04:54
dedicated to providing cash transfers to the poor.
99
282146
3173
ထောက်ပံ့ဖို့ ရည်စူးထားတဲ့
ပထမဦးဆုံးအဖွဲ့အစည်းပါ။
ပထမဦးဆုံးအဖွဲ့အစည်းပါ။
04:57
We've sent cash to 35,000
people across rural Kenya
people across rural Kenya
100
285319
4668
Kenya နဲ့ Uganda တစ်လွှားမှာရှိတဲ့ ကျေးလက်က
05:01
and Uganda
101
289987
1167
လူ ၃၅၀၀၀ကို မိသားစုတစ်စု
05:03
in one-time payments of 1,000 dollars
102
291154
3178
တစ်ကြိမ်ပေးပို့ငွေ ဒေါ်လာ ၁၀၀၀ နှုန်းနဲ့
05:06
per family.
103
294332
2585
ပေးပို့ပြီးပါပြီ။
05:08
So far, we've looked for the poorest people
104
296917
2260
အခုထိတော့ အဆင်းရဲဆုံးရွာတွေက
အဆင်းရဲဆုံးသူတွေကို
အဆင်းရဲဆုံးသူတွေကို
05:11
in the poorest villages, and in this part of the world,
105
299177
3303
ရှာထားပါတယ်၊ ကမ္ဘာ့ဒီအပိုင်းကလူတွေဟာ
05:14
they're the ones living in homes
106
302480
1444
ရွှံ့၊ သက်ကယ်နဲ့ ဆောက်ထားတဲ့အိမ်တွေမှာ၊
05:15
made of mud and thatch,
107
303924
1178
နေထိုင်သူများဖြစ်ပြီး
05:17
not cement and iron.
108
305102
2460
ဘိလပ်မြေ၊ သံနဲ့မဟုတ်ပါဘူး။
05:19
So let's say that's your family.
109
307562
2222
ဒီတော့ ဒါသင့်ရဲ့မိသားစုလို့ဆိုပါတော့။
05:21
We show up at your door with an Android phone.
110
309784
2452
ကျွန်မတို့သင့်တံခါးဝကို Android
ဖုန်းတစ်လုံးနဲ့ ရောက်လာတယ်။
ဖုန်းတစ်လုံးနဲ့ ရောက်လာတယ်။
05:24
We'll get your name, take your photo
111
312236
2327
သင့်ရဲ့နာမည်ကိုယူ၊ သင်နဲ့
05:26
and a photo of your hut
112
314563
1416
သင့်ရဲ့တဲကို ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီး
05:27
and grab the GPS coordinates.
113
315979
2475
GPS ညွှန်းချက်တွေကို တွဲလိုက်မယ်။
05:30
That night, we send all the data to the cloud,
114
318454
2100
အဲဒီညမှာ အချက်အလက်အားလုံးကို
cloud စနစ်ဆီကိုပို့ပြီး၊
cloud စနစ်ဆီကိုပို့ပြီး၊
05:32
and each piece gets checked
115
320554
2280
တစ်ပိုင်းချင်းစီကို သီးခြားအဖွဲ့တစ်ခုကနေ
05:34
by an independent team
116
322834
1878
စစ်ဆေးလိုက်တယ်၊
05:36
using, for one example, satellite images.
117
324712
3391
ဥပမာ ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်တွေပေါ့။
05:40
Then, we'll come back,
118
328103
1996
ဒီနောက် ကျွန်မတို့ပြန်လာပြီး
05:42
we'll sell you a basic cell phone
119
330099
2391
ဖုန်းမရှိသေးသူတွေကို
05:44
if you don't have one already,
120
332490
2267
ရိုးရိုးဆဲလ်ဖုန်းတစ်လုံး ရောင်းပေးမယ်၊
05:46
and a few weeks later,
121
334757
2321
သီတင်းပတ် အနည်းငယ်ကြာရင်
05:49
we send money to it.
122
337078
2291
ဖုန်းထဲကို ပိုက်ဆံထည့်ပေးတယ်။
05:51
Something that five years ago
123
339369
1561
လွန်ခဲ့တဲ့ ၅နှစ်တုန်းက မဖြစ်နိုင်ခဲ့ဘူးလို့
05:52
would have seemed impossible
124
340930
1528
ထင်ရတဲ့အရာကို
အခုတော့ ထူးထူးခြားခြားနဲ့
05:54
we can now do efficiently
125
342458
2885
ခြစားမှုကင်းကင်း
05:57
and free of corruption.
126
345343
2138
လုပ်လို့ရပါပြီ။
05:59
The more cash we give to the poor,
127
347481
2316
ချို့ငဲ့သူတွေကို ပိုက်ဆံပိုပေးနိုင်လေ၊
06:01
and the more evidence we have that it works,
128
349797
3656
ဒါက အလုပ်ဖြစ်တယ်လို့ အထောက်အထား ပိုရလေ၊
06:05
the more we have to reconsider
129
353453
2408
ကျွန်မတို့ပေးတဲ့ အရာတိုင်းကို
06:07
everything else we give.
130
355861
2489
ပြန်ပြီး သုံးသပ်ဖြစ်လေပါ။
06:10
Today, the logic behind aid is too often,
131
358350
3588
ဒီနေ့ ထောက်ပံ့မှုနောက်ကွယ်က
တွေးခေါ်မှုဟာ များသောအားဖြင့်တော့
တွေးခေါ်မှုဟာ များသောအားဖြင့်တော့
06:13
well, we do at least some good.
132
361938
3112
အင်း ကောင်းမှုတစ်ခုခုတော့ လုပ်တယ်ဆိုတာပါ။
06:17
When we're complacent
133
365050
1416
ကျွန်မတို့ရဲ့ အကန့်အသတ်အဖြစ်
06:18
with that as our bar,
134
366466
2370
ကျေနပ်နေတဲ့အခါ
06:20
when we tell ourselves that giving aid
135
368836
2592
ထောက်ပံ့ပေးတာဟာ လုံးလုံးမထောက်ပံ့တာထက်
06:23
is better than no aid at all,
136
371428
2914
ပိုကောင်းပါတယ်လို့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ်
ပြောတဲ့အခါမှာ
ပြောတဲ့အခါမှာ
06:26
we tend to invest inefficiently,
137
374342
2272
ကျွန်မတို့ဟာ ထိရောက်မှုမရှိပဲ
ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတတ်ကြတယ်။
ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတတ်ကြတယ်။
06:28
in our own ideas that strike us as innovative,
138
376614
3982
ကျွန်မတို့ ကိုယ်ပိုင်စိတ်ကူးတွေဟာ
အစီရင်ခံစာရေးရာမှာ
အစီရင်ခံစာရေးရာမှာ
06:32
on writing reports,
139
380596
2154
လေယာဉ်လက်မှတ်နဲ့ SUVတွေမှာ
ဆန်းသစ်မှုတွေအဖြစ်
ဆန်းသစ်မှုတွေအဖြစ်
06:34
on plane tickets and SUVs.
140
382750
3846
ကျွန်မတို့ကို သဘောပေါက်စေပါတယ်။
06:38
What if the logic was,
141
386596
2324
တွေးခေါ်မှုဖြစ်ခဲ့ရင်ရော
06:40
will we do better than cash given directly?
142
388920
5271
ငွေသားကို တိုက်ရိုက်ပေးတာထက်
ပိုကောင်းအောင် ကျွန်မတို့လုပ်နိုင်မလား
ပိုကောင်းအောင် ကျွန်မတို့လုပ်နိုင်မလား
06:46
Organizations would have to prove
143
394191
1510
ဆင်းရဲသားတွေ သူတို့ဘာသာ
လုပ်နိုင်တာထက်၊
လုပ်နိုင်တာထက်၊
06:47
that they're doing more good for the poor
144
395701
2229
အဖွဲ့အစည်းတွေက ပိုပြီးကောင်းအောင်
လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို
လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို
06:49
than the poor can do for themselves.
145
397930
2756
သူတို့ သက်သေပြဖို့တော့ လိုမှာပါ။
06:52
Of course, giving cash won't create public goods
146
400686
2948
တကယ်တမ်း ငွေသားပေးခြင်းဟာ ရောဂါကိုအမြစ်ဖြတ်တာ၊ခိုင်မာတဲ့အဖွဲ့အစည်း တည်ဆောက်တာတို့လို
06:55
like eradicating disease or
building strong institutions,
building strong institutions,
147
403634
5318
အများပိုင်ပစ္စည်းတွေကိုတော့
ဖန်တီးနိုင်မှာတော့ မဟုတ်ပေမည့်လည်း
ဖန်တီးနိုင်မှာတော့ မဟုတ်ပေမည့်လည်း
07:00
but it could set a higher bar
148
408952
2226
သီးခြားမိသားစုတွေရဲ့ ဘဝတိုးတက်ဖို့ ကျွန်မတို့
07:03
for how we help individual families
149
411178
2962
ဘယ်လို ကူညီပေးဖို့အတွက် ပိုမြင့်မားတဲ့
07:06
improve their lives.
150
414140
3026
အကန့်တော့ သတ်မှတ်ပေးနိုင်တာပေါ့။
07:09
I believe in aid.
151
417166
1563
ထောက်ပံ့မှုကို ကျွန်မယုံကြည်တယ်။
07:10
I believe most aid is better than just
152
418729
3099
အထောက်အပံ့အများစုဟာ လေယာဉ်ကနေ ပိုက်ဆံ
07:13
throwing money out of a plane.
153
421828
1912
ပစ်ချပေးတာထက် ပိုကောင်းတယ်လို့ ယုံကြည်တယ်။
07:15
I am also absolutely certain
154
423740
2548
အရမ်းကို လုံးဝသေချာတာကတော့
07:18
that a lot of aid today
155
426288
2233
ဒီနေ့ အထောက်အပံ့အများအပြားဟာ
ဆင်းရဲသားတွေကို
ဆင်းရဲသားတွေကို
07:20
isn't better than giving directly to the poor.
156
428521
3525
တိုက်ရိုက်ပေးတာထက် ပိုမကောင်းတာပါ။
07:24
I hope that one day, it will be.
157
432046
3876
တစ်နေ့တော့ ဒါဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့
မျှော်လင့်ပါတယ်။
မျှော်လင့်ပါတယ်။
07:27
Thank you.
158
435922
2056
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
07:29
(Applause)
159
437978
3967
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Joy Sun - Veteran aid workerTED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities.
Why you should listen
The idea of using mobile technology to put cash directly into the hands of the poorest people on earth doesn’t sound crazy to veteran aid worker Joy Sun — it sounds deeply satisfying. In this talk, she talks about what happens when we use technology to give cash instead of services to the poor.
Joy Sun | Speaker | TED.com