TED@NYC
Joy Sun: Should you donate differently?
Joy Sun: Czy powinniśmy pomagać inaczej?
Filmed:
Readability: 3.7
1,304,324 views
Technika pozwala nam przekazywać pieniądze bezpośrednio najbiedniejszym ludziom na świecie. Czy powinniśmy tak robić? W tej zmuszającej do myślenia prelekcji weteranka niesienia pomocy humanitarnej Joy Sun opisuje dwa sposoby wspierania ubogich.
Joy Sun - Veteran aid worker
TED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities. Full bio
TED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I suspect that
0
914
1409
Podejrzewam,
00:14
every aid worker in Africa
1
2323
1757
że każdy pracownik pomocy w Afryce
00:16
comes to a time in her career
2
4080
1593
dochodzi do momentu w karierze,
00:17
when she wants to take all
the money for her project —
the money for her project —
3
5673
3316
w którym chce wziąć
wszystkie pieniądze na projekt,
wszystkie pieniądze na projekt,
00:20
maybe it's a school or a training program —
4
8989
3102
program szkolny czy treningowy,
00:24
pack it in a suitcase,
5
12091
1889
spakować je do walizki,
00:25
get on a plane flying over the
poorest villages in the country,
poorest villages in the country,
6
13980
3984
wsiąść do samolotu lecącego
nad najbiedniejszymi wioskami w kraju
nad najbiedniejszymi wioskami w kraju
00:29
and start throwing that money out the window.
7
17964
3184
i wyrzucać pieniądze przez okno.
00:33
Because to a veteran aid worker,
8
21148
2316
Dla weterana pomocy
00:35
the idea of putting cold, hard cash
9
23464
2707
pomysł umieszczenia żywej gotówki
00:38
into the hands of the poorest people on Earth
10
26171
3039
w rękach najbiedniejszych ludzi na Ziemi
00:41
doesn't sound crazy,
11
29210
1655
nie brzmi jak szaleństwo.
00:42
it sounds really satisfying.
12
30865
4076
Brzmi satysfakcjonująco.
00:46
I had that moment right about the 10-year mark,
13
34941
2902
Miałam taki moment po 10 latach pracy.
00:49
and luckily, that's also when I learned
14
37843
2467
Na szczęście dowiedziałam się,
00:52
that this idea actually exists,
15
40310
3664
że taka idea już istnieje
00:55
and it might be just what the aid system needs.
16
43974
3843
i może być odpowiedzią
na potrzeby systemu pomocy.
na potrzeby systemu pomocy.
00:59
Economists call it an unconditional cash transfer,
17
47817
2703
Ekonomiści nazywają to
bezwarunkowym przekazem pieniężnym
bezwarunkowym przekazem pieniężnym
01:02
and it's exactly that: It's cash given
18
50520
2160
i tym to dokładnie jest:
przekazaniem gotówki
przekazaniem gotówki
01:04
with no strings attached.
19
52680
2272
bez żadnych warunków.
01:06
Governments in developing countries
20
54952
1564
Rządy rozwijających się państw
01:08
have been doing this for decades,
21
56516
1676
robią to od dziesięcioleci,
01:10
and it's only now, with more evidence
22
58192
2532
zaś obecnie, dzięki dodatkowym danym
01:12
and new technology that it's possible
23
60724
3191
i nowej technice,
01:15
to make this a model for delivering aid.
24
63915
4319
można zrobić z tego
cały model świadczenia pomocy.
cały model świadczenia pomocy.
01:20
It's a pretty simple idea, right?
25
68234
2914
Prosty pomysł, prawda?
01:23
Well, why did I spend a decade doing other stuff
26
71148
4106
Dlaczego więc spędziłam 10 lat,
01:27
for the poor?
27
75254
2138
robiąc dla biednych inne rzeczy?
01:29
Honestly, I believed that I could do more good
28
77392
3543
Szczerze - wierzyłam,
że mogę zrobić więcej dobrego
że mogę zrobić więcej dobrego
01:32
with money for the poor
29
80935
1946
z pieniędzmi dla biednych,
01:34
than the poor could do for themselves.
30
82881
2610
niż oni sami zrobiliby dla siebie.
Bazowałam na dwóch założeniach:
01:37
I held two assumptions:
31
85491
1033
01:38
One, that poor people are poor in part
32
86524
2589
po pierwsze, biedni ludzie
01:41
because they're uneducated and
33
89113
2002
nie mają odpowiedniego wykształcenia
01:43
don't make good choices;
34
91115
2160
i nie podejmują dobrych decyzji.
01:45
two is that we then need people like me
35
93275
2711
Po drugie, tacy jak ja są niezbędni,
01:47
to figure out what they need and get it to them.
36
95986
3738
by określić, czego potrzebują
biedni i im to dać.
biedni i im to dać.
01:51
It turns out, the evidence says otherwise.
37
99724
4222
Mamy jednak dowody, że jest inaczej.
01:55
In recent years, researchers have been studying
38
103946
2849
W ostatnich latach
01:58
what happens when we give poor people cash.
39
106795
3405
badano, co dzieje się,
gdy biedni ludzie dostają pieniądze.
gdy biedni ludzie dostają pieniądze.
02:02
Dozens of studies show across the board
40
110200
2671
Dziesiątki badań pokazały,
02:04
that people use cash transfers
41
112871
2756
że ludzie używają tych pieniędzy,
02:07
to improve their own lives.
42
115627
2168
by poprawić jakość własnego życia.
02:09
Pregnant women in Uruguay buy better food
43
117795
2848
Urugwajskie kobiety w ciąży
kupują lepsze jedzenie
kupują lepsze jedzenie
02:12
and give birth to healthier babies.
44
120643
2234
i rodzą zdrowsze dzieci.
02:14
Sri Lankan men invest in their businesses.
45
122877
3094
Mężczyźni ze Sri Lanki
inwestują w swoją działalność gospodarczą.
inwestują w swoją działalność gospodarczą.
02:17
Researchers who studied our work in Kenya
46
125971
2698
Osoby badające nasze działania
w Kenii odkryły,
w Kenii odkryły,
02:20
found that people invested in a range of assets,
47
128669
2917
że ludzie inwestują
w szereg wartościowych rzeczy,
w szereg wartościowych rzeczy,
02:23
from livestock to equipment
to home improvements,
to home improvements,
48
131586
4350
od zwierząt hodowlanych
po narzędzia do remontu domu,
po narzędzia do remontu domu,
02:27
and they saw increases in income
49
135936
2122
odnotowując wzrost przychodów
02:30
from business and farming
50
138058
2383
z działalności gospodarczej oraz hodowli
02:32
one year after the cash was sent.
51
140441
3690
po roku od otrzymania pieniędzy.
02:36
None of these studies found that people
52
144131
2564
Żadne z badań nie pokazały,
02:38
spend more on drinking or smoking
53
146695
2409
że ludzie więcej piją lub palą,
02:41
or that people work less.
54
149104
2505
czy też mniej pracują.
02:43
In fact, they work more.
55
151609
4108
Tak naprawdę pracują więcej.
02:47
Now, these are all material needs.
56
155717
3263
To tylko korzyści materialne.
02:50
In Vietnam, elderly recipients used
57
158980
3171
W Wietnamie starsi ludzie
02:54
their cash transfers to pay for coffins.
58
162151
4511
używali pieniędzy do kupna trumien.
02:58
As someone who wonders if Maslow got it wrong,
59
166662
4011
Jako osoba zastanawiająca się,
czy Maslow się mylił,
czy Maslow się mylił,
03:02
I find this choice to prioritize spiritual needs
60
170673
4727
sądzę, że stawianie potrzeb
duchowych na pierwszym miejscu
duchowych na pierwszym miejscu
03:07
deeply humbling.
61
175400
2267
daje do myślenia.
03:09
I don't know if I would have chosen to give food
62
177667
2213
Nie wiem, czy sama podarowałabym jedzenie,
03:11
or equipment or coffins,
63
179880
3611
narzędzia czy trumnę,
03:15
which begs the question:
64
183491
2290
co prowadzi do pytania:
03:17
How good are we at allocating resources
65
185781
2996
Jak dobrze wydajemy nasze zasoby
na rzecz biednych?
na rzecz biednych?
03:20
on behalf of the poor?
66
188777
1845
Czy nasza pomoc przewyższa koszta?
03:22
Are we worth the cost?
67
190622
2895
03:25
Again, we can look at empirical evidence
68
193517
1943
Można spojrzeć na dowody empiryczne
03:27
on what happens when we give people stuff
69
195460
2790
odnośnie tego, co dzieje się,
03:30
of our choosing.
70
198250
2676
gdy dajemy ludziom rzeczy
wybrane przez nas samych.
wybrane przez nas samych.
03:32
One very telling study looked at a program in India
71
200926
2869
Jedno badanie dotyczyło
programu w Indiach,
programu w Indiach,
03:35
that gives livestock to the so-called ultra-poor,
72
203795
3307
w którym zwierzęta hodowlane
dostali tak zwani ultra-biedni.
dostali tak zwani ultra-biedni.
03:39
and they found that 30 percent of recipients
73
207102
3921
30% obdarowanych
03:43
had turned around and sold the
livestock they had been given
livestock they had been given
74
211023
4153
sprzedało otrzymane
zwierzęta gospodarskie,
zwierzęta gospodarskie,
03:47
for cash.
75
215176
3353
zyskując pieniądze.
03:50
The real irony is,
76
218529
1558
Co za ironia:
03:52
for every 100 dollars worth of assets
77
220087
2581
przekazanie dóbr o wartości 100 dolarów
03:54
this program gave someone,
78
222668
2152
pociąga za sobą wydatki
03:56
they spent another 99 dollars to do it.
79
224820
4686
w wysokości kolejnych 99 dolarów.
04:01
What if, instead, we use technology to put cash,
80
229506
3646
A gdyby za pomocą techniki
przekazywać gotówkę bezpośrednio,
przekazywać gotówkę bezpośrednio,
04:05
whether from aid agencies or from any one of us
81
233152
4587
czy to z agencji pomocy
czy od kogokolwiek z nas,
czy od kogokolwiek z nas,
04:09
directly into a poor person's hands.
82
237739
3770
prosto w ręce ubogich?
04:13
Today, three in four Kenyans use mobile money,
83
241509
2870
Dziś trzy czwarte Kenijczyków
używa mobilnej waluty,
używa mobilnej waluty,
04:16
which is basically a bank account that can run
84
244379
2823
czyli konta bankowego z dostępem
04:19
on any cell phone.
85
247202
1498
z każdego telefonu komórkowego.
04:20
A sender can pay a 1.6 percent fee
86
248700
3466
Opłata za przelew to 1.6%.
04:24
and with the click of a button
87
252166
2038
Wystarczy nacisnąć przycisk
04:26
send money directly to a recipient's account
88
254204
2951
i pieniądze zostają przesłane
prosto na konto odbiorcy,
prosto na konto odbiorcy,
04:29
with no intermediaries.
89
257155
2730
bez pośredników.
04:31
Like the technologies that are disrupting industries
90
259885
2863
Tak jak technika
zrewolucjonizowała przemysł
zrewolucjonizowała przemysł
04:34
in our own lives,
91
262748
1799
w naszym codziennym życiu,
04:36
payments technology in poor countries
92
264547
2563
tak płatności mobilne w biednych krajach
04:39
could disrupt aid.
93
267110
3107
mogą zmienić system pomocy.
04:42
It's spreading so quickly that it's possible
94
270217
2312
Upowszechniają się tak szybko,
04:44
to imagine reaching billions
95
272529
2532
że umożliwiają dotarcie
04:47
of the world's poor this way.
96
275061
2799
do miliardów biednych z całego świata.
04:49
That's what we've started to do at GiveDirectly.
97
277860
2621
Tak powstało GiveDirectly.
04:52
We're the first organization
98
280481
1665
Jesteśmy pierwszą organizacją
04:54
dedicated to providing cash transfers to the poor.
99
282146
3173
stworzoną w celu oferowania
biednym przekazów pieniężnych.
biednym przekazów pieniężnych.
04:57
We've sent cash to 35,000
people across rural Kenya
people across rural Kenya
100
285319
4668
Wysłaliśmy pieniądze
do prawie 35,000 ludzi z Kenii
do prawie 35,000 ludzi z Kenii
05:01
and Uganda
101
289987
1167
i Ugandy
05:03
in one-time payments of 1,000 dollars
102
291154
3178
w jednorazowych wpłatach po 1000 dolarów
05:06
per family.
103
294332
2585
na rodzinę.
05:08
So far, we've looked for the poorest people
104
296917
2260
Szukaliśmy najbiedniejszych
05:11
in the poorest villages, and in this part of the world,
105
299177
3303
z najbiedniejszych wiosek.
W tamtej części świata żyją oni
w domach z błota i słomy,
w domach z błota i słomy,
05:14
they're the ones living in homes
106
302480
1444
05:15
made of mud and thatch,
107
303924
1178
05:17
not cement and iron.
108
305102
2460
a nie z cementu i żelaza.
05:19
So let's say that's your family.
109
307562
2222
Powiedzmy, że to twoja rodzina.
05:21
We show up at your door with an Android phone.
110
309784
2452
Pojawiamy się w twoim domu
z telefonem z Androidem.
z telefonem z Androidem.
05:24
We'll get your name, take your photo
111
312236
2327
Spisujemy twoje nazwisko,
robimy zdjęcie tobie i twojej chatce,
robimy zdjęcie tobie i twojej chatce,
05:26
and a photo of your hut
112
314563
1416
05:27
and grab the GPS coordinates.
113
315979
2475
określamy współrzędne GPS.
05:30
That night, we send all the data to the cloud,
114
318454
2100
Tej samej nocy wysyłamy te dane do chmury,
05:32
and each piece gets checked
115
320554
2280
a niezależny zespół sprawdza wszystko,
05:34
by an independent team
116
322834
1878
05:36
using, for one example, satellite images.
117
324712
3391
na przykład przy użyciu
obrazów satelitarnych.
obrazów satelitarnych.
05:40
Then, we'll come back,
118
328103
1996
Potem wracamy,
05:42
we'll sell you a basic cell phone
119
330099
2391
sprzedajemy ci prosty telefon,
05:44
if you don't have one already,
120
332490
2267
jeśli żadnego nie masz,
05:46
and a few weeks later,
121
334757
2321
zaś kilka tygodni później
05:49
we send money to it.
122
337078
2291
wysyłamy na niego pieniądze.
05:51
Something that five years ago
123
339369
1561
Coś, co pięć lat temu
05:52
would have seemed impossible
124
340930
1528
wydawałoby się niemożliwe,
05:54
we can now do efficiently
125
342458
2885
teraz robimy wydajnie
05:57
and free of corruption.
126
345343
2138
i bez korupcji.
05:59
The more cash we give to the poor,
127
347481
2316
Im więcej pieniędzy dajemy biednym,
06:01
and the more evidence we have that it works,
128
349797
3656
im więcej mamy przesłanek,
że system działa,
że system działa,
06:05
the more we have to reconsider
129
353453
2408
tym bardziej widać,
że konieczne jest nowe podejście
że konieczne jest nowe podejście
06:07
everything else we give.
130
355861
2489
do wszystkiego innego, co dajemy.
06:10
Today, the logic behind aid is too often,
131
358350
3588
Obecnie często opieramy
logikę pomocy na tym,
logikę pomocy na tym,
06:13
well, we do at least some good.
132
361938
3112
byleby zrobić coś dobrego.
06:17
When we're complacent
133
365050
1416
Gdy zadowala nas taki cel,
06:18
with that as our bar,
134
366466
2370
06:20
when we tell ourselves that giving aid
135
368836
2592
gdy mówimy sobie, że taka pomoc
06:23
is better than no aid at all,
136
371428
2914
jest lepsza niż żadna,
06:26
we tend to invest inefficiently,
137
374342
2272
często inwestujemy niewłaściwie,
06:28
in our own ideas that strike us as innovative,
138
376614
3982
w nasze własne pomysły,
które akurat wydają się nam innowacyjne,
które akurat wydają się nam innowacyjne,
06:32
on writing reports,
139
380596
2154
w generowanie sprawozdań,
06:34
on plane tickets and SUVs.
140
382750
3846
w bilety lotnicze i samochody terenowe.
06:38
What if the logic was,
141
386596
2324
A gdyby przyjąć logikę
06:40
will we do better than cash given directly?
142
388920
5271
dawania pieniędzy bezpośrednio?
Organizacje musiałyby udowodnić,
06:46
Organizations would have to prove
143
394191
1510
06:47
that they're doing more good for the poor
144
395701
2229
że robią więcej dobrego dla biednych,
06:49
than the poor can do for themselves.
145
397930
2756
niż oni dla siebie samych.
06:52
Of course, giving cash won't create public goods
146
400686
2948
Oczywiście pieniądze
nie tworzą dóbr publicznych,
nie tworzą dóbr publicznych,
06:55
like eradicating disease or
building strong institutions,
building strong institutions,
147
403634
5318
jak eliminacja chorób
czy budowanie silnych instytucji.
czy budowanie silnych instytucji.
07:00
but it could set a higher bar
148
408952
2226
Mogą jednak postawić wyżej poprzeczkę
07:03
for how we help individual families
149
411178
2962
w niesieniu pomocy rodzinom
07:06
improve their lives.
150
414140
3026
i w polepszaniu warunków ich życia.
07:09
I believe in aid.
151
417166
1563
Wierzę w pomoc.
07:10
I believe most aid is better than just
152
418729
3099
Wierzę, że pomoc jest czymś więcej
07:13
throwing money out of a plane.
153
421828
1912
niż zrzucaniem pieniędzy z samolotu.
07:15
I am also absolutely certain
154
423740
2548
Jestem też całkowicie pewna,
07:18
that a lot of aid today
155
426288
2233
że większość pomocy dzisiaj
07:20
isn't better than giving directly to the poor.
156
428521
3525
nie jest lepsza od bezpośredniego
dawanie pieniędzy ubogim.
dawanie pieniędzy ubogim.
07:24
I hope that one day, it will be.
157
432046
3876
Mam nadzieję, że pewnego dnia będzie.
07:27
Thank you.
158
435922
2056
Dziękuję.
07:29
(Applause)
159
437978
3967
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Joy Sun - Veteran aid workerTED Fellow Joy Sun helped to launch a rare type of charity. GiveDirectly lets donors transfer money directly into the hands of impoverished people — empowering them to set their own goals and priorities.
Why you should listen
The idea of using mobile technology to put cash directly into the hands of the poorest people on earth doesn’t sound crazy to veteran aid worker Joy Sun — it sounds deeply satisfying. In this talk, she talks about what happens when we use technology to give cash instead of services to the poor.
Joy Sun | Speaker | TED.com