TEDSummit
Julia Bacha: How women wage conflict without violence
Julia Bacha: Jak kobiety pokojowo rozwiązują konflikty
Filmed:
Readability: 5.5
883,401 views
Chcesz zmieniać świat? Na początek powinieneś wiedzieć, że kampanie pokojowe mają o 100% więcej szans na powodzenie niż działania z użyciem siły. Dlaczego więc tak niewiele grup pamięta o tym w obliczu konfliktu? Producentka filmowa Julia Bacha dzieli się historiami o owocnych działaniach pokojowych oraz badaniami rzucającymi światło na kluczową rolę, jaką w konfliktach odgrywa kobiece przywództwo.
Julia Bacha - Filmmaker
Julia Bacha is the creative director at Just Vision, an organization that uses film and multimedia storytelling to foster constructive conversations on some of the most divisive issues of our times. Full bio
Julia Bacha is the creative director at Just Vision, an organization that uses film and multimedia storytelling to foster constructive conversations on some of the most divisive issues of our times. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
12 lat temu po raz pierwszy
sięgnęłam po kamerę,
sięgnęłam po kamerę,
00:12
Twelve years ago, I picked up
a camera for the first time
a camera for the first time
0
920
4136
00:17
to film the olive harvest
in a Palestinian village in the West Bank.
in a Palestinian village in the West Bank.
1
5080
4120
by nagrać zbiory oliwek w Palestynie
we wsi na Zachodnim Brzegu.
we wsi na Zachodnim Brzegu.
00:21
I thought I was there
to make a single documentary
to make a single documentary
2
9880
2416
Myślałam, że zrobię tam
tylko jeden reportaż
tylko jeden reportaż
00:24
and would then move on
to some other part of the world.
to some other part of the world.
3
12320
2856
i przeniosę się do innej części świata.
00:27
But something kept bringing me back.
4
15200
2280
Lecz coś ciągnęło mnie z powrotem.
00:30
Now, usually, when international audiences
hear about that part of the world,
hear about that part of the world,
5
18320
3976
Zwykle, gdy słyszy się
o tej części świata,
o tej części świata,
00:34
they often just want
that conflict to go away.
that conflict to go away.
6
22320
3536
chce się po prostu zakończenia konfliktu.
00:37
The Israeli-Palestinian conflict is bad,
and we wish it could just disappear.
and we wish it could just disappear.
7
25880
3640
Konflikt izraelsko-palestyński
jest tak zły, że chcemy, by zniknął.
jest tak zły, że chcemy, by zniknął.
00:42
We feel much the same way
about other conflicts around the world.
about other conflicts around the world.
8
30280
3200
Podobnie myślimy o innych
konfliktach na świecie.
konfliktach na świecie.
00:46
But every time we turn
our attention to the news,
our attention to the news,
9
34360
2936
Jednak za każdym razem,
gdy przeglądamy wiadomości,
gdy przeglądamy wiadomości,
00:49
it seems like one more country
has gone up in flames.
has gone up in flames.
10
37320
2960
wydaje się, że kolejny kraj
stanął w płomieniach.
stanął w płomieniach.
00:53
So I've been wondering
11
41800
1216
Zastanawiam się zatem
00:55
whether we should not start
looking at conflict in a different way --
looking at conflict in a different way --
12
43040
3320
czy nie powinniśmy spojrzeć na konflikt
z innej perspektywy.
z innej perspektywy.
00:59
whether instead of simply
wishing to end conflict,
wishing to end conflict,
13
47200
3936
Zamiast po prostu chcieć
jego zakończenia,
jego zakończenia,
01:03
we focus instead on how to wage conflict.
14
51160
4016
skupmy się na tym, jak go rozwiązać.
01:07
This has been a big question for me,
15
55200
2056
Dla mnie to ważna kwestia,
01:09
one I've pursued together with my team
at the nonprofit Just Vision.
at the nonprofit Just Vision.
16
57280
3640
nad którą pracujemy w Just Vision,
mojej organizacji non-profit
mojej organizacji non-profit
01:14
After witnessing several different kinds
of struggles in the Middle East,
of struggles in the Middle East,
17
62320
4096
Doświadczywszy kilku różnych konfliktów
na Bliskim Wschodzie,
na Bliskim Wschodzie,
01:18
I started noticing some patterns
on the more successful ones.
on the more successful ones.
18
66440
4216
zaczęłam zauważać wzorce prowadzące
do rozwiązania niektórych z nich.
do rozwiązania niektórych z nich.
01:22
I wondered whether these variables
held across cases, and if they did,
held across cases, and if they did,
19
70680
4136
Zastanawiałam się, czy niektóre zmienne
powtarzają się w konkretnych przypadkach,
powtarzają się w konkretnych przypadkach,
a jeśli tak, jaką lekcję o konstruktywnym
rozwiązywaniu konfliktów
rozwiązywaniu konfliktów
01:26
what lessons we could glean
for waging constructive conflict,
for waging constructive conflict,
20
74840
4896
01:31
in Palestine, Israel and elsewhere.
21
79760
2840
możemy wyciągnąć z Palestyny, Izraela
i innych miejsc.
i innych miejsc.
01:36
There is some science about this.
22
84200
1720
Są na ten temat dane naukowe.
01:38
In a study of 323
major political conflicts
major political conflicts
23
86760
4176
W badaniu nad 323 poważnymi
konfliktami politycznymi
konfliktami politycznymi
01:42
from 1900 to 2006,
24
90960
2976
w latach 1900–2006
01:45
Maria Stephan and Erica Chenoweth
found that nonviolent campaigns
found that nonviolent campaigns
25
93960
5296
Maria Stephan i Erica Chenoweth wykazały,
że kampanie pokojowe
że kampanie pokojowe
01:51
were almost 100 percent more likely
to lead to success than violent campaigns.
to lead to success than violent campaigns.
26
99280
6240
niemal 100% cześciej niż akcje zbrojne,
prowadziły do ich rozwiązania.
prowadziły do ich rozwiązania.
01:58
Nonviolent campaigns are also
less likely to cause physical harm
less likely to cause physical harm
27
106080
4296
Kampanie pokojowe niosą też
mniejsze ryzyko wyrządzenia krzywdy
mniejsze ryzyko wyrządzenia krzywdy
biorącym udział w kampanii
02:02
to those waging the campaign,
28
110400
1936
oraz ich oponentom.
02:04
as well as their opponents.
29
112360
2136
02:06
And, critically, they typically lead
to more peaceful and democratic societies.
to more peaceful and democratic societies.
30
114520
5880
I najważniejsze - sprzyjają tworzeniu
pokojowych i demokratycznych społeczności.
pokojowych i demokratycznych społeczności.
02:13
In other words, nonviolent resistance
is a more effective and constructive way
is a more effective and constructive way
31
121320
4816
Zatem bierny opór jest bardziej efektywną
i konstruktywną formą
i konstruktywną formą
02:18
of waging conflict.
32
126160
1200
rozwiązywania konfliktów.
02:20
But if that's such an easy choice,
why don't more groups use it?
why don't more groups use it?
33
128720
3200
Skoro to takie proste,
dlaczego nie robi się tego częściej?
dlaczego nie robi się tego częściej?
02:25
Political scientist Victor Asal
and colleagues
and colleagues
34
133240
2656
Politolog Victor Asal
i jego współpracownicy
i jego współpracownicy
przyjrzeli się kilku czynnikom
02:27
have looked at several factors
35
135920
1776
02:29
that shape a political group's
choice of tactics.
choice of tactics.
36
137720
2560
kształtującym wybór taktyki
przez daną grupę.
przez daną grupę.
02:33
And it turns out
that the greatest predictor
that the greatest predictor
37
141200
2960
Okazuje się, że czynnikiem decydującym
02:37
of a movement's decision
to adopt nonviolence or violence
to adopt nonviolence or violence
38
145040
4296
o tym, czy grupa
wybierze przemoc, czy nie,
wybierze przemoc, czy nie,
nie jest przynależność
do prawicy lub lewicy,
do prawicy lub lewicy,
02:41
is not whether that group
is more left-wing or right-wing,
is more left-wing or right-wing,
39
149360
4336
02:45
not whether the group is more or less
influenced by religious beliefs,
influenced by religious beliefs,
40
153720
5096
ani również to, czy grupa jest pod wpływem
wierzeń religijnych,
wierzeń religijnych,
02:50
not whether it's up against
a democracy or a dictatorship,
a democracy or a dictatorship,
41
158840
3056
nie to, czy występuje przeciw demokracji
czy dyktaturze,
czy dyktaturze,
02:53
and not even the levels of repression
that that group is facing.
that that group is facing.
42
161920
3600
ani nawet nie poziom represji,
z jakim ta grupa się spotyka.
z jakim ta grupa się spotyka.
Czynnikiem decydującym o tym,
czy grupa przyjmie metody pokojowe,
czy grupa przyjmie metody pokojowe,
02:58
The greatest predictor of a movement's
decision to adopt nonviolence
decision to adopt nonviolence
43
166640
4680
03:04
is its ideology regarding
the role of women in public life.
the role of women in public life.
44
172120
4440
jest jej spojrzenie na rolę kobiet
w życiu publicznym.
w życiu publicznym.
03:09
(Applause)
45
177160
3440
(Brawa)
03:15
When a movement includes in its discourse
46
183000
3096
Jeśli retoryka danego ruchu zawiera
pojęcie równouprawnienia płci,
03:18
language around gender equality,
47
186120
1736
03:19
it increases dramatically
the chances it will adopt nonviolence,
the chances it will adopt nonviolence,
48
187880
3336
szanse, że ruch ten wybierze
strategię niestosowania przemocy,
strategię niestosowania przemocy,
03:23
and thus, the likelihood it will succeed.
49
191240
2320
i szanse rozwiązania konfliktu
wyraźnie rosną.
wyraźnie rosną.
03:26
The research squared up
with my own documentation
with my own documentation
50
194280
2776
Wyniki tych badań są zgodne
z moją dokumentacją
z moją dokumentacją
03:29
of political organizing
in Israel and Palestine.
in Israel and Palestine.
51
197080
3336
na temat organizacji życia politycznego
w Izraelu i Palestynie.
w Izraelu i Palestynie.
03:32
I've noticed that movements which
welcome women into leadership positions,
welcome women into leadership positions,
52
200440
4416
Zauważyłam, że grupy pozwalające kobietom
obejmować stanowiska kierownicze,
obejmować stanowiska kierownicze,
03:36
such as the one I documented
in a village called Budrus,
in a village called Budrus,
53
204880
3296
takie jak ten ze wsi Budrus,
03:40
were much more likely
to achieve their goals.
to achieve their goals.
54
208200
2600
miały większe szanse na osiągnięcie
swoich celów.
swoich celów.
03:43
This village was under a real threat
of being wiped off the map
of being wiped off the map
55
211920
4016
Wsi tej groziło zniknięcie z mapy,
03:47
when Israel started building
the separation barrier.
the separation barrier.
56
215960
2840
kiedy Izrael rozpoczął budowę
muru bezpieczeństwa.
muru bezpieczeństwa.
03:51
The proposed route would require
57
219560
1856
Trasa jego przebiegu
03:53
the destruction of this community's
olive groves, their cemeteries
olive groves, their cemeteries
58
221440
4496
wymagała zniszczenia gajów oliwnych
i cmentarzy lokalnej społeczności,
i cmentarzy lokalnej społeczności,
03:57
and would ultimately
close the village from all sides.
close the village from all sides.
59
225960
2840
a ostatecznie zupełnie odcięłaby wioskę.
04:01
Through inspired local leadership,
60
229880
1656
Z inicjatywy lokalnych przywódców
04:03
they launched a nonviolent resistance
campaign to stop that from happening.
campaign to stop that from happening.
61
231560
3640
podjęto pokojową akcję oporu,
aby temu zapobiec.
aby temu zapobiec.
04:08
The odds were massively
stacked against them.
stacked against them.
62
236400
3120
Przeciwko druzgocącej przewadze oponentów
04:12
But they had a secret weapon:
63
240920
3000
lokalna społeczność miała tajną broń:
04:17
a 15-year-old girl
64
245880
1776
15-letnią dziewczynę,
04:19
who courageously jumped
in front of a bulldozer
in front of a bulldozer
65
247680
2736
która odważnie skoczyła przed buldożer
04:22
which was about to uproot
an olive tree, stopping it.
an olive tree, stopping it.
66
250440
3480
mający wyrwać z korzeniami
drzewo oliwne i zatrzymała go.
drzewo oliwne i zatrzymała go.
04:26
In that moment, the community
of Budrus realized what was possible
of Budrus realized what was possible
67
254640
3576
Wtedy właśnie społeczność Budrusu
zobaczyła, co może zrobić,
zobaczyła, co może zrobić,
04:30
if they welcomed and encouraged women
to participate in public life.
to participate in public life.
68
258240
4600
jeśli zaprosi kobiety do udziału
w życiu publicznym.
w życiu publicznym.
04:35
And so it was that the women of Budrus
went to the front lines day after day,
went to the front lines day after day,
69
263560
3856
I tak oto kobiety z Budrusu codziennie
wychodziły na ulice,
wychodziły na ulice,
04:39
using their creativity and acumen
to overcome multiple obstacles they faced
to overcome multiple obstacles they faced
70
267440
4456
używając kreatywności i bystrości,
by pokonać przeszkody czekające na nie
by pokonać przeszkody czekające na nie
w trwającym 10 miesięcy
pokojowym oporze.
pokojowym oporze.
04:43
in a 10-month unarmed struggle.
71
271920
2080
04:47
And as you can probably
tell at this point,
tell at this point,
72
275000
2000
Jak już się domyślacie,
w końcu wygrały.
04:49
they win at the end.
73
277024
1200
04:51
The separation barrier
was changed completely
was changed completely
74
279760
2936
Trasę muru bezpieczeństwa
przeprowadzono
przeprowadzono
04:54
to the internationally
recognized green line,
recognized green line,
75
282720
2736
wzdłuż uznawanej
na całym świecie zielonej linii,
na całym świecie zielonej linii,
04:57
and the women of Budrus
came to be known across the West Bank
came to be known across the West Bank
76
285480
3736
a kobiety z Budrusu zyskały sławę
na Zachodnim Brzegu,
na Zachodnim Brzegu,
05:01
for their indomitable energy.
77
289240
2000
dzięki swojej niezłomności.
05:04
(Applause)
78
292560
2736
(Brawa)
05:07
Thank you.
79
295320
1360
Dziekuję.
Przerwę na moment,
w czym mi właśnie pomogliście,
w czym mi właśnie pomogliście,
05:12
I want to pause for a second,
which you helped me do,
which you helped me do,
80
300560
2696
05:15
because I do want to tackle
two very serious misunderstandings
two very serious misunderstandings
81
303280
3936
bo chcę zapobiec dwóm istotnym
nieporozumieniom,
nieporozumieniom,
do których może tu dojść.
05:19
that could happen at this point.
82
307240
1600
05:21
The first one is that I don't believe
83
309840
3416
Po pierwsze, nie wierzę,
05:25
women are inherently or essentially
more peaceful than men.
more peaceful than men.
84
313280
5040
że kobiety są z natury
bardziej pokojowe niż mężczyźni.
bardziej pokojowe niż mężczyźni.
05:31
But I do believe that in today's world,
85
319800
3376
Wierzę, że w dzisiejszych czasach
05:35
women experience power differently.
86
323200
2880
kobiety inaczej doświadczają władzy.
05:39
Having had to navigate
being in the less powerful position
being in the less powerful position
87
327280
3176
Niejednokrotnie musiały radzić sobie,
będąc na słabszej pozycji,
będąc na słabszej pozycji,
05:42
in multiple aspects of their lives,
88
330480
2736
w wielu dziedzinach życia.
05:45
women are often more adept
89
333240
2336
Mają zatem większą wprawę
w dyskretnym forsowaniu
swojego stanowiska
swojego stanowiska
05:47
at how to surreptitiously
pressure for change
pressure for change
90
335600
3256
05:50
against large, powerful actors.
91
338880
2736
wobec silnych i znaczących graczy.
05:53
The term "manipulative," often charged
against women in a derogatory way,
against women in a derogatory way,
92
341640
4176
Często określa się je jako „manipulantki”,
co ma negatywny wydźwięk,
co ma negatywny wydźwięk,
05:57
reflects a reality in which women
have often had to find ways
have often had to find ways
93
345840
3976
ale oddaje realia, w jakich kobiety
musiały sobie radzić,
musiały sobie radzić,
06:01
other than direct confrontation
to achieve their goals.
to achieve their goals.
94
349840
3400
gdy nie mogły osiągnąć celów
w bezpośredniej konfrontacji.
w bezpośredniej konfrontacji.
06:06
And finding alternatives
to direct confrontation
to direct confrontation
95
354440
3536
A szukanie alternatywy dla konfrontacji
06:10
is at the core of nonviolent resistance.
96
358000
3080
jest podstawą pokojowych form oporu.
06:14
Now to the second
potential misunderstanding.
potential misunderstanding.
97
362360
2496
Teraz drugie nieporozumienie.
06:16
I've been talking a lot about
my experiences in the Middle East,
my experiences in the Middle East,
98
364880
3016
Dużo opowiadam o doświadczeniach
na Bliskim Wschodzie
na Bliskim Wschodzie
i pewnie niektórzy z was myślą,
06:19
and some of you might be thinking now
99
367920
1816
06:21
that the solution then is for us
to educate Muslim and Arab societies
to educate Muslim and Arab societies
100
369760
3776
że rozwiązaniem jest przekonanie
społeczności muzułmańskich i arabskich,
społeczności muzułmańskich i arabskich,
06:25
to be more inclusive of their women.
101
373560
1720
by włączały kobiety
w działalność publiczną.
w działalność publiczną.
06:27
If we were to do that,
they would be more successful.
they would be more successful.
102
375960
2880
Gdyby tak było,
prosperowałyby lepiej.
prosperowałyby lepiej.
06:33
They do not need this kind of help.
103
381200
2920
Nie potrzebują takiej pomocy.
06:36
Women have been part
of the most influential movements
of the most influential movements
104
384880
3416
Kobiety współtworzą
najbardziej wpływowe ruchy
najbardziej wpływowe ruchy
na Bliskim Wschodzie,
06:40
coming out of the Middle East,
105
388320
1520
06:43
but they tend to be invisible
to the international community.
to the international community.
106
391160
4896
lecz na arenie międzynarodowej
są niewidoczne.
są niewidoczne.
06:48
Our cameras are largely focused on the men
107
396080
2736
Nasze kamery częściej skupiają się
na mężczyznach
na mężczyznach
06:50
who often end up involved
in the more confrontational scenes
in the more confrontational scenes
108
398840
3056
często angażujących się w konfrontacje,
06:53
that we find so irresistible
in our news cycle.
in our news cycle.
109
401920
3520
co jest tak atrakcyjne dla naszych
programów informacyjnych.
programów informacyjnych.
06:58
And we end up with a narrative
that not only erases women
that not only erases women
110
406160
3776
Narracja, która w ten sposób powstaje,
nie tylko wymazuje udział kobiet
nie tylko wymazuje udział kobiet
07:01
from the struggles in the region
111
409960
1936
z konfliktów regionalnych,
07:03
but often misrepresents
the struggles themselves.
the struggles themselves.
112
411920
4640
ale również prowadzi do złej interpretacji
samych konfliktów.
samych konfliktów.
07:10
In the late 1980s,
an uprising started in Gaza,
an uprising started in Gaza,
113
418120
5136
Pod koniec lat 80.
w Gazie wybuchło powstanie,
w Gazie wybuchło powstanie,
07:15
and quickly spread to the West Bank
and East Jerusalem.
and East Jerusalem.
114
423280
3080
które szybko ogarnęło Zachodni Brzeg
i wschodnią Jerozolimę.
i wschodnią Jerozolimę.
07:19
It came to be known as the First Intifada,
115
427560
4056
Dziś znamy je jako pierwszą intifadę.
07:23
and people who have
any visual memory of it
any visual memory of it
116
431640
2336
Ci, którzy je pamiętają,
07:26
generally conjure up something like this:
117
434000
2800
podsumowują je tak:
07:29
Palestinian men
throwing rocks at Israeli tanks.
throwing rocks at Israeli tanks.
118
437680
3960
Palestyńscy mężczyźni rzucający kamieniami
w izraelskie czołgi.
w izraelskie czołgi.
07:34
The news coverage at the time
119
442800
1496
Media pokazywały,
07:36
made it seem like stones,
Molotov cocktails and burning tires
Molotov cocktails and burning tires
120
444320
4736
że rzucanie koktajli Mołotowa
i palenie opon
i palenie opon
07:41
were the only activities
taking place in the Intifada.
taking place in the Intifada.
121
449080
3040
to jedyne działania
podejmowane w czasie intifady.
podejmowane w czasie intifady.
07:45
This period, though, was also marked
by widespread nonviolent organizing
by widespread nonviolent organizing
122
453960
6376
Jednak w tym okresie podjęto również
wiele działań pokojowych,
wiele działań pokojowych,
07:52
in the forms of strikes, sit-ins
and the creation of parallel institutions.
and the creation of parallel institutions.
123
460360
4720
takich jak strajki, strajki okupacyjne
i tworzenie instytucji równoległych.
i tworzenie instytucji równoległych.
07:57
During the First Intifada,
124
465880
1376
Podczas pierwszej intifady
07:59
whole sectors of the Palestinian
civilian population mobilized,
civilian population mobilized,
125
467280
3336
mobilizowały się różne sektory
ludności cywilnej,
ludności cywilnej,
08:02
cutting across generations,
factions and class lines.
factions and class lines.
126
470640
3760
niezależnie od wieku,
partii i podziałów klasowych.
partii i podziałów klasowych.
08:07
They did this through networks
of popular committees,
of popular committees,
127
475200
2696
Robiły to poprzez sieć
popularnych towarzystw,
popularnych towarzystw,
08:09
and their use of direct action
and communal self-help projects
and communal self-help projects
128
477920
3496
których bezpośrednie działania
i wspólnotowe projekty samopomocy
i wspólnotowe projekty samopomocy
08:13
challenged Israel's very ability
129
481440
2416
kwestionowały zdolność Izraela
08:15
to continue ruling the West Bank and Gaza.
130
483880
2680
do rządzenia Zachodnim Brzegiem i Gazą.
08:19
According to the Israeli Army itself,
131
487600
2336
Według samej armii izraelskiej,
08:21
97 percent of activities
during the First Intifada were unarmed.
during the First Intifada were unarmed.
132
489960
5560
97% działań podczas pierwszej intifady
stanowiły działania pokojowe.
stanowiły działania pokojowe.
08:28
And here's another thing that is not
part of our narrative about that time.
part of our narrative about that time.
133
496840
3800
Jeden fakt jest zawsze pomijany,
gdy mowa o tych czasach.
gdy mowa o tych czasach.
08:33
For 18 months in the Intifada,
134
501320
2456
Przez 18 miesięcy intifady
08:35
women were the ones
calling the shots behind the scenes:
calling the shots behind the scenes:
135
503800
3816
to kobiety decydowały o biegu wydarzeń.
08:39
Palestinian women from all walks of life
136
507640
2496
Palestynki ze wszystkich środowisk,
08:42
in charge of mobilizing
hundreds of thousands of people
hundreds of thousands of people
137
510160
3416
odpowiedzialne za mobilizację
setek tysięcy ludzi,
setek tysięcy ludzi,
08:45
in a concerted effort to withdraw
consent from the occupation.
consent from the occupation.
138
513600
3880
próbowały wspólnie
zapobiec okupacji.
zapobiec okupacji.
08:50
Naela Ayyash, who strived to build
a self-sufficient Palestinian economy
a self-sufficient Palestinian economy
139
518760
5296
Naela Ayyash, która starała się zbudować
samowystarczalną gospodarkę palestyńską,
samowystarczalną gospodarkę palestyńską,
08:56
by encouraging women in Gaza
to grow vegetables in their backyards,
to grow vegetables in their backyards,
140
524080
5216
zachęcając kobiety do sadzenia
warzyw w ogródkach,
warzyw w ogródkach,
09:01
an activity deemed illegal
by the Israeli authorities at that time;
by the Israeli authorities at that time;
141
529320
3560
choć było to zakazane
przez izraelskie władze;
przez izraelskie władze;
09:06
Rabeha Diab, who took over
decision-making authority
decision-making authority
142
534320
3456
Rabeha Diab, która przejęła dowodzenie
w całym powstaniu,
09:09
for the entire uprising
143
537800
1416
09:11
when the men who had been running it
144
539240
1776
kiedy dowodzących nim mężczyzn
09:13
were deported;
145
541040
1200
deportowano;
09:15
Fatima Al Jaafari, who swallowed leaflets
containing the uprising's directives
containing the uprising's directives
146
543440
5496
Fatima Al Jaafari, która połykała ulotki
z instrukcjami dla powstańców
z instrukcjami dla powstańców
by móc rozprowadzać je
09:20
in order to spread them
across the territories
across the territories
147
548960
2776
i nie dać się złapać;
09:23
without getting caught;
148
551760
1560
oraz Zahira Kamal,
09:26
and Zahira Kamal,
149
554720
1656
która zapewniła kontynuację powstania,
09:28
who ensured the longevity of the uprising
150
556400
3296
zarządzając organizacją,
09:31
by leading an organization
151
559720
1536
09:33
that went from 25 women
to 3,000 in a single year.
to 3,000 in a single year.
152
561280
4920
w której liczba kobiet wzrosła
z 25 do 3000 w ciągu jednego roku.
z 25 do 3000 w ciągu jednego roku.
Pomimo ich niezwykłych osiągnięć,
09:40
Despite their extraordinary achievements,
153
568840
2336
09:43
none of these women have made it
into our narrative of the First Intifada.
into our narrative of the First Intifada.
154
571200
5000
dla żadnej z tych kobiet nie ma miejsca
w historii pierwszej intifady.
w historii pierwszej intifady.
09:49
We do this in other parts
of the globe, too.
of the globe, too.
155
577880
2120
Podobne rzeczy dzieją się
na całym świecie.
na całym świecie.
W podręcznikach historii,
w naszej świadomości zbiorowej
w naszej świadomości zbiorowej
09:52
In our history books, for instance,
and in our collective consciousness,
and in our collective consciousness,
156
580800
4216
to mężczyźni są mówcami i twarzami
09:57
men are the public faces and spokespersons
157
585040
3056
walki o równość rasową w USA
w latach 60.
w latach 60.
10:00
for the 1960s struggle
for racial justice in the United States.
for racial justice in the United States.
158
588120
4080
Jednak kobiety również stanowiły
ważną siłę napędową,
ważną siłę napędową,
10:05
But women were also
a critical driving force,
a critical driving force,
159
593440
3416
mobilizując i organizując się,
wychodząc na ulice.
wychodząc na ulice.
10:08
mobilizing, organizing,
taking to the streets.
taking to the streets.
160
596880
3080
Ilu z nas myśli o Septimie Clark
10:12
How many of us think of Septima Clark
161
600800
2536
10:15
when we think of the United States
Civil Rights era?
Civil Rights era?
162
603360
2600
w kontekście walki
o prawa obywatelskie w USA?
o prawa obywatelskie w USA?
Zaskakująco niewielu.
10:20
Remarkably few.
163
608080
1200
10:22
But she played a crucial role
in every phase of the struggle,
in every phase of the struggle,
164
610800
4416
A odegrała ona ważną rolę
na każdym etapie tej walki,
na każdym etapie tej walki,
zwłaszcza dzięki podkreślaniu
znaczenia edukacji.
znaczenia edukacji.
10:27
particularly by emphasizing
literacy and education.
literacy and education.
165
615240
3656
Jest omijana, ignorowana,
10:30
She's been omitted, ignored,
166
618920
2496
10:33
like so many other women
who played critical roles
who played critical roles
167
621440
3696
jak wiele innych kobiet,
które odegrały kluczowe role
które odegrały kluczowe role
10:37
in the United States
Civil Rights Movement.
Civil Rights Movement.
168
625160
2040
w walce o prawa obywatelskie
w USA.
w USA.
Nie chodzi o uznanie zasług.
10:41
This is not about getting credit.
169
629920
2080
To sprawa znacznie głębsza.
10:45
It's more profound than that.
170
633360
1600
10:48
The stories we tell matter deeply
to how we see ourselves,
to how we see ourselves,
171
636400
4136
Nasza historia świadczy o tym,
jak postrzegamy samych siebie
10:52
and to how we believe movements are run
172
640560
2696
oraz sposób prowadzenia
i rozwiązywania konfliktów.
i rozwiązywania konfliktów.
10:55
and how movements are won.
173
643280
1880
10:57
The stories we tell about a movement
like the First Intifada
like the First Intifada
174
645960
2856
Historie opowiadane
o pierwszej intifadzie
o pierwszej intifadzie
lub o walce
o prawa obywatelskie w USA,
o prawa obywatelskie w USA,
11:00
or the United States Civil Rights era
175
648840
1936
11:02
matter deeply
and have a critical influence
and have a critical influence
176
650800
4096
mają ogromne znaczenie i wpływ
na wybory podejmowane
przez Palestyńczyków,
przez Palestyńczyków,
11:06
in the choices Palestinians,
177
654920
2656
Amerykanów
11:09
Americans
178
657600
1296
i ludzi na całym świecie
11:10
and people around the world will make
179
658920
2096
w obliczu niesprawiedliwości
11:13
next time they encounter an injustice
180
661040
2296
i walki z nią.
11:15
and develop the courage to confront it.
181
663360
2280
11:18
If we do not lift up the women who played
critical roles in these struggles,
critical roles in these struggles,
182
666560
4256
Jeśli pominiemy rolę kobiet
w tych sporach,
w tych sporach,
11:22
we fail to offer up role models
to future generations.
to future generations.
183
670840
3960
nie uda nam się dostarczyć
wzorców przyszłym pokoleniom.
wzorców przyszłym pokoleniom.
Bez wzorców trudniej jest kobietom
11:28
Without role models, it becomes harder
184
676200
3056
zająć należną im pozycję
11:31
for women to take up their rightful space
185
679280
3016
11:34
in public life.
186
682320
1200
w życiu publicznym.
Jak już powiedziałam,
11:37
And as we saw earlier,
187
685320
2136
11:39
one of the most critical variables
188
687480
1816
jednym z najważniejszych czynników
11:41
in determining whether
a movement will be successful or not
a movement will be successful or not
189
689320
4176
w określeniu, czy dany ruch
osiągnie swój cel,
osiągnie swój cel,
jest jego spojrzenie na rolę kobiet
11:45
is a movement's ideology
regarding the role of women
regarding the role of women
190
693520
4016
11:49
in public life.
191
697560
1200
w życiu publicznym.
11:52
This is a question of whether we're moving
192
700320
2056
To pokazuje, czy zmierzamy
w stronę bardziej demokratycznych
społeczeństw.
społeczeństw.
11:54
towards more democratic
and peaceful societies.
and peaceful societies.
193
702400
2880
11:59
In a world where so much
change is happening,
change is happening,
194
707240
2496
W świecie,
w którym zmienia się tak wiele,
w którym zmienia się tak wiele,
12:01
and where change is bound to continue
at an increasingly faster pace,
at an increasingly faster pace,
195
709760
4240
a zmiany postępują coraz szybciej,
pytanie nie dotyczy tego,
czy konflikt będzie miał miejsce,
czy konflikt będzie miał miejsce,
12:06
it is not a question
of whether we will face conflict,
of whether we will face conflict,
196
714880
3720
12:11
but rather a question
197
719680
1536
lecz które historie
wpłyną na
12:13
of which stories will shape
198
721240
3376
sposób jego rozwiązania.
12:16
how we choose to wage conflict.
199
724640
2920
Dziękuję.
12:20
Thank you.
200
728560
1456
12:22
(Applause)
201
730040
4802
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Julia Bacha - FilmmakerJulia Bacha is the creative director at Just Vision, an organization that uses film and multimedia storytelling to foster constructive conversations on some of the most divisive issues of our times.
Why you should listen
Bacha started her filmmaking career writing and editing Control Room (2004), a documentary about the inner workings of the Arab satellite television channel Al Jazeera. She then wrote and co-directed Encounter Point (2006) and directed Budrus (2009), both stories of courageous bridge-building between Palestinians and Israelis in a highly volatile environment. Her most recent film, My Neighborhood (2012), follows a Palestinian teenager struggling to reclaim his home in East Jerusalem from Jewish settlers. She is now directing a film about the Palestinian women who secretly led the First Intifada, for which she was awarded a 2016 Guggenheim Fellowship.
Julia Bacha | Speaker | TED.com