TEDIndia 2009
Shekhar Kapur: We are the stories we tell ourselves
Shekhar Kapur: Jesteśmy opowieściami, które sobie samym opowiadamy
Filmed:
Readability: 3.4
878,088 views
Skąd bierze się inspiracja twórcza? Na konferencji TEDIndia działający w Hollywood i Bollywood reżyser Shekhar Kapur ("Elizabeth", "Mr.India") dokładnie określa, co jest źródłem jego kreatywności: czysta, kompletna panika. Dzieli się potężnym sposobem na wyzwolenie drzemiącego w tobie bajarza.
Shekhar Kapur - Director and writer
Shekhar Kapur is a visionary filmmaker and storyteller who works at the intersection of art, myth and activism. Full bio
Shekhar Kapur is a visionary filmmaker and storyteller who works at the intersection of art, myth and activism. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So, I was just asked to go and shoot this film called "Elizabeth."
0
0
3000
A więc zostałem zwyczajnie poproszony o nakręcenie tego filmu pt. "Elizabeth." ["Elżbieta"]
00:18
And we're all talking about this great English icon and saying,
1
3000
3000
I tak sobie wszyscy gadamy o tej wielkiej brytyjskiej idolce i mówimy:
00:21
"She's a fantastic woman, she does everything.
2
6000
2000
"Ona jest fantastyczną kobietą. Ona robi wszystko.
00:23
How are we going to introduce her?"
3
8000
2000
W jaki sposób ją wprowadzimy?"
00:25
So we went around the table with the studio and the producers and the writer,
4
10000
2000
Daliśmy szansę wypowiedzieć się każdemu: ludziom ze studia, producentom i scenarzyście,
00:27
and they came to me and said, "Shekhar, what do you think?"
5
12000
2000
a kiedy przyszła kolej na mnie, powiedzieli: "Shekhar, co o tym sądzisz?"
00:29
And I said, "I think she's dancing."
6
14000
3000
A ja powiedziałem: "Sądzę, że ona tańczy."
00:32
And I could see everybody looked at me,
7
17000
3000
Widziałem, jak wszyscy na mnie patrzyli,
00:35
somebody said, "Bollywood."
8
20000
2000
ktoś powiedział: "Bollywood."
00:37
The other said, "How much did we hire him for?"
9
22000
2000
Ktoś inny powiedział: "Za ile go wynajęliśmy?"
00:39
And the third said, "Let's find another director."
10
24000
3000
Ktoś trzeci powiedział: "Znajdźmy sobie innego reżysera."
00:42
I thought I had better change.
11
27000
2000
Pomyślałem, że lepiej będzie, jeśli wymyślę coś innego.
00:44
So we had a lot of discussion on how to introduce Elizabeth,
12
29000
2000
Tak więc dużo dyskutowaliśmy nad tym, jak wprowadzić Elżbietę
00:46
and I said, "OK, maybe I am too Bollywood.
13
31000
3000
i powiedziałem, okej, może zbytnio myślę po "bollywoodzku".
00:49
Maybe Elizabeth, this great icon, dancing?
14
34000
2000
Może Elżbieta, ta wielka idolka, tańcząca?
00:51
What are you talking about?"
15
36000
2000
O czym ty mówisz?
00:53
So I rethought the whole thing,
16
38000
2000
Więc przemyślałem wszystko jeszcze raz
00:55
and then we all came to a consensus.
17
40000
2000
i wtedy wszyscy doszliśmy do porozumienia.
00:57
And here was the introduction of this
18
42000
2000
A oto jak wprowadziliśmy tą
00:59
great British icon called "Elizabeth."
19
44000
2000
wielką brytyjską idolkę, którą nazywają "Elizabeth."
01:06
Leicester: May I join you, my lady?
20
51000
3000
Leicester: Czy mogę się przyłączyć, moja Pani?
01:18
Elizabeth: If it please you, sir.
21
63000
3000
Elżbieta: Proszę, sir.
01:21
(Music)
22
66000
3000
(Muzyka)
02:05
Shekhar Kapur: So she was dancing.
23
110000
2000
Shekhar Kapur: A więc tańczyła.
02:07
So how many people who saw the film did not get
24
112000
3000
Więc, jak wielu ludzi z tych, którzy widzieli ten film nie pojęło,
02:10
that here was a woman in love,
25
115000
2000
że mamy tutaj zakochaną kobietę,
02:12
that she was completely innocent
26
117000
2000
że promieniowała całkowitą niewinnością,
02:14
and saw great joy in her life, and she was youthful?
27
119000
3000
że dostrzegała uroki życia i że była młodzieńcza?
02:17
And how many of you did not get that?
28
122000
3000
No i jak wielu z was tego nie pojęło?
02:21
That's the power of visual storytelling,
29
126000
2000
To jest potęga wizualnego opowiadania.
02:23
that's the power of dance, that's the power of music:
30
128000
3000
To jest potęga tańca. To jest potęga muzyki.
02:26
the power of not knowing.
31
131000
3000
Potęga niewiedzy.
02:29
When I go out to direct a film,
32
134000
2000
Kiedy wychodzę z domu, aby nakręcić film
02:31
every day we prepare too much, we think too much.
33
136000
2000
jest tak, że każdego dnia zbyt długo się przygotowujemy, zbyt wiele myślimy
02:33
Knowledge becomes a weight upon wisdom.
34
138000
3000
Wiedza staje się ciężarem dla mądrości.
02:36
You know, simple words lost
35
141000
2000
Wiecie, proste słowa utracone
02:38
in the quicksand of experience.
36
143000
4000
w ruchomych piaskach doświadczenia.
02:42
So I come up, and I say,
37
147000
2000
A więc pojawiam się na miejscu i mówię:
02:44
"What am I going to do today?" I'm not going to do what I planned to do,
38
149000
3000
"Co takiego będę dzisiaj robił?" Nie zamierzam robić tego, co zaplanowałem
02:47
and I put myself into absolute panic.
39
152000
3000
i wprowadzam się tym w stan kompletnej paniki.
02:50
It's my one way of getting rid of my mind,
40
155000
3000
To jest mój osobisty sposób na pozbycie się własnego umysłu -
02:53
getting rid of this mind that says,
41
158000
2000
pozbycie się tego umysłu, który mówi:
02:55
"Hey, you know what you're doing. You know exactly what you're doing.
42
160000
2000
"Hej, przecież wiesz, co robisz. Doskonale wiesz, co robisz."
02:57
You're a director, you've done it for years."
43
162000
2000
Jesteś reżyserem, robiłeś to od lat."
02:59
So I've got to get there
44
164000
2000
Muszę więc zrobić to, co muszę zrobić
03:01
and be in complete panic.
45
166000
2000
i doprowadzić się do stanu całkowitej paniki.
03:03
It's a symbolic gesture. I tear up the script,
46
168000
2000
Jest to więc symboliczny gest. Drę scenariusz na kawałki.
03:05
I go and I panic myself, I get scared.
47
170000
3000
Działam dalej i doprowadzam się do stanu paniki. Napędzam sobie strachu.
03:08
I'm doing it right now; you can watch me. I'm getting nervous,
48
173000
3000
Robię to w tej chwili. Możecie zobaczyć to sami. Staję się niespokojny.
03:11
I don't know what to say, I don't know what I'm doing, I don't want to go there.
49
176000
3000
Nie wiem, co powiedzieć. Nie wiem, co robię. Nie chcę tam iść i tego robić.
03:14
And as I go there, of course, my A.D. says,
50
179000
2000
A kiedy idę na miejsce, mój dyrektor artystyczny oczywiście mówi:
03:16
"You know what you're going to do, sir." I say, "Of course I do."
51
181000
3000
"Chyba wie pan, co będzie pan robił?" Mówię: "Oczywiście, że wiem."
03:20
And the studio executives, they would say,
52
185000
2000
A pracujący dla studia kierownicy zwykle mawiali:
03:22
"Hey, look at Shekhar. He's so prepared."
53
187000
2000
"Hej, popatrzcie na Shekhara. Jest tak dobrze przygotowany."
03:24
And inside I've just been listening to Nusrat Fateh Ali Khan
54
189000
2000
A w duchu właśnie słuchałem Nusrat'a Fateh Ali Khan'a [pakistańskiego śpiewaka],
03:26
because he's chaotic.
55
191000
2000
ponieważ jest taki chaotyczny.
03:28
I'm allowing myself to go into chaos
56
193000
3000
Pozwalam sobie na popadnięcie w chaos,
03:31
because out of chaos, I'm hoping some moments of truth will come.
57
196000
3000
bo mam nadzieję, że z chaosu wyłonią się jakieś momenty prawdy.
03:35
All preparation is preparation.
58
200000
2000
Jakiekolwiek przygotowanie jest tylko przygotowaniem.
03:37
I don't even know if it's honest.
59
202000
2000
Nawet nie wiem, czy jest szczere.
03:39
I don't even know if it's truthful.
60
204000
2000
Nawet nie wiem, czy jest zgodne z prawdą.
03:41
The truth of it all comes on the moment, organically,
61
206000
3000
Cała prawda objawia się nagle, naturalnie, w sposób organiczny
03:44
and if you get five great moments
62
209000
2000
i jeśli otrzymasz pięć świetnych momentów
03:46
of great, organic stuff
63
211000
2000
świetnego, bliskiego naturze materiału
03:48
in your storytelling, in your film,
64
213000
2000
i zawrzesz je w swojej fabule, w swoim filmie, to
03:50
your film, audiences will get it.
65
215000
2000
odbiorcy twojego filmu zrozumieją, o co chodzi.
03:52
So I'm looking for those moments, and I'm standing there
66
217000
2000
Więc poszukuję takich momentów, stoję sobie tam na planie
03:54
and saying, "I don't know what to say."
67
219000
2000
i mówię: "Nie wiem, co powiedzieć."
03:56
So, ultimately, everybody's looking at you,
68
221000
2000
Tak więc w końcu wszyscy na ciebie patrzą,
03:58
200 people at seven in the morning
69
223000
2000
200 ludzi o siódmej rano,
04:00
who got there at quarter to seven, and you arrived at seven,
70
225000
2000
którzy przyszli za kwadrans siódma, a ty przybyłeś o siódmej
04:02
and everybody's saying,
71
227000
2000
i wszyscy mówią:
04:04
"Hey. What's the first thing? What's going to happen?"
72
229000
2000
"Hej, co będzie najpierw? Co się wydarzy?"
04:06
And you put yourself into a state of panic
73
231000
2000
A ty wprowadzasz się w stan paniki,
04:08
where you don't know, and so you don't know.
74
233000
3000
w którym nic nie wiesz, więc naprawdę tego nie wiesz.
04:11
And so, because you don't know,
75
236000
2000
A ponieważ tego nie wiesz,
04:13
you're praying to the universe because you're praying to the universe
76
238000
3000
modlisz się do wszechświata, bo modlisz się do wszechświata
04:16
that something -- I'm going to try and access the universe
77
241000
3000
to coś -- spróbuję uzyskać dostęp do wszechświata
04:19
the way Einstein -- say a prayer --
78
244000
2000
w sposób, w jaki Einstein -- zmówię modlitwę --
04:21
accessed his equations,
79
246000
2000
uzyskał dostęp -- do swoich równań --
04:23
the same source. I'm looking for the same source
80
248000
3000
to samo źródło -- szukam tego samego źródła,
04:26
because creativity comes from absolutely the same source
81
251000
2000
ponieważ kreatywność pochodzi z dokładnie tego samego źródła,
04:28
that you meditate somewhere outside yourself,
82
253000
2000
które osiągamy poprzez medytację, a które leży gdzieś poza tobą,
04:30
outside the universe.
83
255000
2000
poza wszechświatem.
04:32
You're looking for something that comes and hits you.
84
257000
2000
Szukasz czegoś, co przyjdzie do ciebie i co wyda ci się uderzające.
04:34
Until that hits you, you're not going to do the first shot.
85
259000
2000
Zanim cię to nie uderzy, nie zrobisz pierwszego ujęcia.
04:36
So what do you do?
86
261000
2000
A więc, co można zrobić?
04:38
So Cate says, "Shekhar, what do you want me to do?"
87
263000
2000
Więc Kate mówi: "Shekhar, co chcesz, żebym zrobiła?",
04:40
And I say, "Cate, what do you want to do?" (Laughter)
88
265000
3000
a ja mówię: "Kate, co ty chcesz zrobić? (Śmiech)
04:43
"You're a great actor, and I like to give to my actors --
89
268000
3000
"Jesteś świetną aktorką, a ja lubię coś dawać moim aktorom.
04:46
why don't you show me what you want to do?"
90
271000
2000
Może tak pokażesz mi, co sama chciałabyś zrobić?"
04:48
(Laughter)
91
273000
2000
(Śmiech)
04:50
What am I doing? I'm trying to buy time.
92
275000
2000
Co robię? Próbuję zyskać na czasie.
04:52
I'm trying to buy time.
93
277000
2000
Próbuję zyskać na czasie.
04:54
So the first thing about storytelling that I learned,
94
279000
2000
Tak więc pierwszą rzeczą, jaką nauczyłem się o opowiadaniu opowieści
04:56
and I follow all the time is: Panic.
95
281000
2000
i o której pamiętam przez cały czas to panika.
04:58
Panic is the great access of creativity
96
283000
3000
Panika stanowi świetny dostęp do kreatywności,
05:01
because that's the only way to get rid of your mind.
97
286000
2000
ponieważ jest to jedyny sposób na pozbycie się swojego umysłu.
05:03
Get rid of your mind.
98
288000
2000
Pozbądź się swojego umysłu.
05:05
Get out of it, get it out.
99
290000
2000
Wyjdź z niego. Wydostań go.
05:07
And let's go to the universe because
100
292000
2000
I chodźmy na spacer do wszechświata, bo
05:09
there's something out there that is more
101
294000
2000
tam jest coś, co jest bardziej
05:11
truthful than your mind,
102
296000
2000
wiarygodne i zgodne z prawdą, niż twój umysł,
05:13
that is more truthful than your universe.
103
298000
2000
co jest bardziej wiarygodne, niż twój wszechświat.
05:15
[unclear], you said that yesterday. I'm just repeating it
104
300000
2000
[niewyraźne] powiedziałeś to wczoraj. Ja to tylko powtarzam,
05:17
because that's what I follow constantly
105
302000
2000
bo to jest to, co bez przerwy stosuję,
05:19
to find the shunyata somewhere, the emptiness.
106
304000
3000
aby znaleźć gdzieś shunyatę, czyli pustkę.
05:22
Out of the emptiness comes a moment of creativity.
107
307000
3000
Z pustki wyłania się moment kreatywności.
05:25
So that's what I do.
108
310000
2000
Tak więc to jest to, co robię.
05:27
When I was a kid -- I was about eight years old.
109
312000
2000
Kiedy byłem dzieckiem -- miałem wtedy jakieś 8 lat.
05:29
You remember how India was. There was no pollution.
110
314000
3000
Pamiętacie, jakie były Indie. Nie było zanieczyszczenia.
05:32
In Delhi, we used to live -- we used to call it a chhat or the khota.
111
317000
4000
W Delhi mieszkaliśmy w czymś, co zwykliśmy nazywaliśmy chata albo khota.
05:36
Khota's now become a bad word. It means their terrace --
112
321000
3000
Khota jako słowo nabrało negatywnego znaczenia. Oznacza taras tego budynku --
05:39
and we used to sleep out at night.
113
324000
2000
i zwykle przesypialiśmy noc na zewnątrz.
05:41
At school I was being just taught about physics,
114
326000
2000
W szkole dopiero co zaczęli nas uczyć fizyki
05:43
and I was told that
115
328000
3000
i powiedziano mi, że
05:46
if there is something that exists,
116
331000
2000
jeśli coś istnieje,
05:48
then it is measurable.
117
333000
3000
to da się to zmierzyć.
05:51
If it is not measurable,
118
336000
2000
Jeśli nie da się tego zmierzyć,
05:53
it does not exist.
119
338000
2000
to to nie istnieje.
05:55
And at night I would lie out, looking at the unpolluted sky,
120
340000
3000
I tak sobie leżałem nocami pod gołym, wolnym od zanieczyszczeń niebem,
05:58
as Delhi used to be at that time when I was a kid,
121
343000
3000
bo Delhi miało jeszcze takie niebo nad sobą, gdy byłem dzieckiem
06:01
and I used to stare at the universe and say,
122
346000
3000
i zwykle wpatrywałem się w widoczny kawałek wszechświata i mówiłem:
06:04
"How far does this universe go?"
123
349000
2000
"Jak daleko rozciąga się wszechświat?"
06:06
My father was a doctor.
124
351000
2000
Mój ojciec był lekarzem.
06:08
And I would think, "Daddy, how far does the universe go?"
125
353000
3000
I tak sobie myślałem głośno: "Tato, jak daleko sięga wszechświat?"
06:11
And he said, "Son, it goes on forever."
126
356000
3000
A on powiedział: "Synku, on jest nieskończony."
06:14
So I said, "Please measure forever
127
359000
3000
A więc powiedziałem: "Proszę, powiedz, ile to "nieskończoność",
06:17
because in school they're teaching me
128
362000
2000
bo w szkole uczą mnie,
06:19
that if I cannot measure it, it does not exist.
129
364000
3000
że jak nie mogę czegoś zmierzyć, to to nie istnieje.
06:22
It doesn't come into my frame of reference."
130
367000
3000
Nie mogę sobie tego wyobrazić - nie mam żadnego punktu odniesienia."
06:25
So, how far does eternity go?
131
370000
2000
A więc, jak daleko rozciąga się wieczność?
06:27
What does forever mean?
132
372000
2000
Co to znaczy "na zawsze"?
06:29
And I would lie there crying at night
133
374000
3000
Bywało, że leżałem i płakałem w nocy,
06:32
because my imagination could not touch creativity.
134
377000
3000
bo moja wyobraźnia nie mogła dosięgnąć kreatywności.
06:35
So what did I do?
135
380000
2000
Co więc zrobiłem?
06:37
At that time, at the tender age of seven,
136
382000
2000
W tamtym czasie, gdy miałem zaledwie siedem lat
06:39
I created a story.
137
384000
2000
stworzyłem opowieść.
06:41
What was my story?
138
386000
2000
Co to była za opowieść?
06:43
And I don't know why, but I remember the story.
139
388000
3000
I nie wiem dlaczego, ale pamiętam tą opowieść.
06:46
There was a woodcutter
140
391000
2000
Był sobie drwal,
06:48
who's about to take his ax and chop a piece of wood,
141
393000
3000
który miał za moment wziąć siekierę do ręki i porąbać kawałek drewna,
06:51
and the whole galaxy is one atom of that ax.
142
396000
4000
a cała galaktyka jest jednym atomem tej siekiery.
06:56
And when that ax hits that piece of wood,
143
401000
3000
A kiedy ta siekiera trafi w ten kawałek drewna,
06:59
that's when everything will destroy
144
404000
2000
to jest to moment, w którym wszystko się zniszczy
07:01
and the Big Bang will happen again.
145
406000
2000
i Wielki Wybuch nastąpi ponownie.
07:03
But all before that there was a woodcutter.
146
408000
2000
Ale na samym początku był sobie drwal...
07:05
And then when I would run out of that story,
147
410000
2000
A potem, gdy zabrakło mi ciągu dalszego dla tej opowieści,
07:07
I would imagine that woodcutter's universe
148
412000
3000
wyobrażałem sobie, ze wszechświat tego drwala
07:10
is one atom in the ax of another woodcutter.
149
415000
3000
jest atomem w siekierze innego drwala.
07:13
So every time, I could tell my story again and again
150
418000
3000
W ten sposób mogłem opowiadać swoją opowieść raz za razem
07:16
and get over this problem,
151
421000
2000
i rozwiązać ten problem,
07:18
and so I got over the problem.
152
423000
3000
więc tak rozwiązałem ten problem.
07:21
How did I do it? Tell a story.
153
426000
3000
Jak to zrobiłem? Opowiadając opowieść.
07:24
So what is a story?
154
429000
2000
A więc czym jest opowieść?
07:26
A story is our -- all of us --
155
431000
3000
Opowieść jest nasza -- dotyczy to każdego z nas.
07:29
we are the stories we tell ourselves.
156
434000
3000
Jesteśmy opowieściami, które sobie samym opowiadamy.
07:32
In this universe, and this existence,
157
437000
4000
W tym wszechświecie i w tym istnieniu,
07:36
where we live with this duality
158
441000
2000
gdzie żyjemy z tym dualizmem,
07:38
of whether we exist or not
159
443000
2000
pomiędzy tym, czy istniejemy czy też nie
07:40
and who are we,
160
445000
2000
i tym, kim jesteśmy.
07:42
the stories we tell ourselves are the stories
161
447000
3000
Opowieści, jakie sobie opowiadamy są opowieściami,
07:45
that define the potentialities
162
450000
2000
które definiują potencjały, czyli możliwości
07:47
of our existence.
163
452000
2000
naszego istnienia.
07:49
We are the stories we tell ourselves.
164
454000
3000
Jesteśmy opowieściami, które opowiadamy sobie samym.
07:54
So that's as wide as we look at stories.
165
459000
2000
Tak więc to jest najszersza definicja opowieści, jaką będziemy się zajmować.
07:56
A story is the relationship
166
461000
2000
Opowieść to relacja,
07:58
that you develop between who you are,
167
463000
4000
jaką rozwijasz pomiędzy tym, kim jesteś
08:02
or who you potentially are,
168
467000
2000
lub tym, kim możesz się stać,
08:04
and the infinite world, and that's our mythology.
169
469000
3000
a niekończonym światem - i to jest nasza mitologia.
08:07
We tell our stories,
170
472000
3000
Opowiadamy nasze opowieści,
08:10
and a person without a story does not exist.
171
475000
3000
bo osoba bez opowieści nie istnieje.
08:13
So Einstein told a story
172
478000
3000
A więc Einstein opowiedział opowieść
08:16
and followed his stories and came up with theories
173
481000
3000
i wsłuchiwał się w swoje opowieści, i wymyślił swoje teorie,
08:19
and came up with theories and then came up with his equations.
174
484000
3000
i wymyślił swoje teorie i wymyślił swoje równania.
08:22
Alexander had a story that his mother used to tell him,
175
487000
3000
Aleksander [Wielki] miał opowieść, którą opowiadała mu jego matka,
08:25
and he went out to conquer the world.
176
490000
2000
i wyruszył w drogę, by podbić świat.
08:27
We all, everybody, has a story that they follow.
177
492000
3000
My wszyscy, każdy z nas, ma opowieść, którą śledzimy.
08:30
We tell ourselves stories.
178
495000
2000
Opowiadamy sobie opowieści.
08:32
So, I will go further, and I say,
179
497000
3000
Tak więc pójdę o krok dalej i powiem tak:
08:35
"I tell a story, and therefore I exist."
180
500000
2000
Opowiadam opowieść, więc jestem.
08:37
I exist because there are stories,
181
502000
2000
Istnieję, ponieważ istnieją opowieści,
08:39
and if there are no stories, we don't exist.
182
504000
2000
a jeśli opowieści nie istnieją, to my nie istniejemy.
08:41
We create stories to define our existence.
183
506000
3000
Tworzymy opowieści, aby zdefiniować naszą egzystencję.
08:44
If we do not create the stories,
184
509000
2000
Jeśli nie tworzymy opowieści,
08:46
we probably go mad.
185
511000
3000
prawdopodobnie tracimy zmysły.
08:49
I don't know; I'm not sure, but that's what I've done all the time.
186
514000
3000
Nie wiem. Nie jestem pewien, ale to jest to, co robiłem przez cały ten czas.
08:52
Now, a film.
187
517000
4000
Co zaś tyczy się filmu...
08:56
A film tells a story.
188
521000
2000
Film opowiada opowieść.
08:58
I often wonder when I make a film -- I'm thinking of making a film of the Buddha --
189
523000
3000
Często się zastanawiam, kiedy robię film -- Myślę o zrobieniu filmu o Buddzie --
09:01
and I often wonder: If Buddha had all the elements
190
526000
4000
i się często zastanawiam: gdyby Budda miał wszystkie materiały,
09:05
that are given to a director --
191
530000
2000
jakie dostaje reżyser,
09:07
if he had music, if he had visuals, if he had a video camera --
192
532000
3000
jeśli miałby muzykę, miałby materiały wizualne, jeśli miałby kamerę,
09:10
would we get Buddhism better?
193
535000
2000
to czy zrozumielibyśmy Buddyzm lepiej?
09:12
But that puts some kind of burden on me.
194
537000
2000
To jednak obarcza mnie pewnego rodzaju ciężarem.
09:14
I have to tell a story
195
539000
2000
Muszę opowiedzieć opowieść
09:16
in a much more elaborate way,
196
541000
2000
w bardziej złożony sposób,
09:18
but I have the potential.
197
543000
2000
ale mam możliwość...
09:20
It's called subtext.
198
545000
2000
nazywa się to podtekstem.
09:22
When I first went to Hollywood, they said --
199
547000
2000
Kiedy pierwszy raz trafiłem do Hollywood, powiedzieli --
09:24
I used to talk about subtext, and my agent came to me,
200
549000
2000
zdarzało mi się mówić o podtekście i mój agent przyszedł do mnie:
09:26
"Would you kindly not talk about subtext?"
201
551000
3000
"Czy łaskawie mógłbyś przestać mówić o podtekście?"
09:29
And I said, "Why?" He said, "Because nobody is going to give you a film
202
554000
2000
A ja powiedziałem: "Dlaczego?" On powiedział: "Bo nikt Ci nie powierzy filmu,
09:31
if you talk about subtext.
203
556000
2000
jeśli będziesz gadał o podtekście.
09:34
Just talk about plot
204
559000
2000
Po prostu mów o fabule
09:36
and say how wonderful you'll shoot the film,
205
561000
2000
i mów o tym, w jak wspaniały sposób nakręcisz ten film,
09:38
what the visuals will be."
206
563000
2000
jaka będzie oprawa wizualna."
09:40
So when I look at a film,
207
565000
2000
A więc kiedy patrzymy na film,
09:42
here's what we look for:
208
567000
2000
to szukamy następującej rzeczy:
09:44
We look for a story on the plot level,
209
569000
3000
szukamy opowieści na poziomie fabuły,
09:47
then we look for a story
210
572000
2000
potem szukamy opowieści
09:49
on the psychological level,
211
574000
2000
na poziomie psychologicznym,
09:51
then we look for a story on the political level,
212
576000
3000
potem szukamy opowieści na poziomie politycznym,
09:54
then we look at a story
213
579000
2000
a potem szukamy opowieści
09:56
on a mythological level.
214
581000
2000
na poziomie mitologicznym.
09:58
And I look for stories on each level.
215
583000
2000
I szukam opowieści na każdym poziomie.
10:00
Now, it is not necessary
216
585000
2000
Tak w ogóle, nie ma konieczności,
10:02
that these stories agree with each other.
217
587000
3000
aby te opowieści się zgadzały ze sobą nawzajem.
10:05
What is wonderful is,
218
590000
2000
To, co jest wspaniałe, to fakt, że
10:07
at many times, the stories will contradict with each other.
219
592000
4000
w wielu momentach te opowieści będą ze sobą sprzeczne.
10:11
So when I work with Rahman who's a great musician,
220
596000
2000
Więc kiedy współpracuję z Rahmanem, który jest świetnym muzykiem,
10:13
I often tell him, "Don't follow what the script already says.
221
598000
4000
często mu mówię: "Nie trzymaj się tego, co już napisano w scenariuszu.
10:17
Find that which is not.
222
602000
2000
Znajdź to, czego jeszcze nie napisano.
10:19
Find the truth for yourself,
223
604000
2000
Znajdź swoją własną prawdę,
10:21
and when you find the truth for yourself,
224
606000
2000
a jeśli znajdziesz swoją własną prawdę,
10:23
there will be a truth in it, but it may contradict the plot,
225
608000
2000
to będzie w tym pewna prawda, choć może przeczyć fabule,
10:25
but don't worry about it."
226
610000
2000
ale nie martw się o to."
10:29
So, the sequel to "Elizabeth," "Golden Age."
227
614000
3000
Tak więc kolejna część filmu "Elizabeth" to "Elizabeth: Złoty wiek."
10:32
When I made the sequel to "Elizabeth," here was a story that
228
617000
2000
Kiedy nakręciłem kolejną część "Elizabeth", opowieść
10:34
the writer was telling:
229
619000
2000
opowiedziana przez scenarzystę była następująca:
10:36
A woman who was threatened
230
621000
3000
kobieta, której zagrażał
10:39
by Philip II
231
624000
2000
Filip II
10:41
and was going to war,
232
626000
2000
i która wybierała się na wojnę,
10:43
and was going to war, fell in love with Walter Raleigh.
233
628000
2000
wybierając się na wojnę zakochała się w Walterze Raleigh'u.
10:45
Because she fell in love with Walter Raleigh,
234
630000
3000
Ponieważ zakochała się w Walterze Raleigh'u
10:48
she was giving up the reasons she was a queen,
235
633000
2000
powody, dla których została królową przestawały się liczyć.
10:50
and then Walter Raleigh
236
635000
2000
A potem Walter Raleigh
10:52
fell in love with her lady in waiting,
237
637000
2000
zakochał się w damie jej dworu,
10:54
and she had to decide whether she was a queen going to war
238
639000
2000
a ona musiała wybrać między byciem królową idącą na wojnę,
10:56
or she wanted...
239
641000
3000
a tym, co chciała...
11:00
Here's the story I was telling:
240
645000
3000
A oto opowieść, jaką ja opowiadałem.
11:03
The gods up there,
241
648000
2000
Byli sobie bogowie gdzieś tam w niebie.
11:05
there were two people.
242
650000
2000
Było dwoje ludzi.
11:07
There was Philip II, who was divine
243
652000
3000
Był sobie Filip II, który był istotą boską ["divine" to też "religijny"],
11:10
because he was always praying,
244
655000
3000
ponieważ wiecznie się modlił
11:13
and there was Elizabeth, who was divine,
245
658000
2000
i była sobie Elżbieta, która była istotą boską,
11:15
but not quite divine because she thought she was divine,
246
660000
2000
ale była nie do końca boska, ponieważ myślała, że jest istotą boską,
11:17
but the blood of being mortal flowed in her.
247
662000
3000
ale tak naprawdę płynęła w niej krew śmiertelnika.
11:20
But the divine one was unjust,
248
665000
3000
Ten religijny Filip II był jednak niesprawiedliwy,
11:23
so the gods said,
249
668000
2000
więc bogowie powiedzieli:
11:25
"OK, what we need to do is
250
670000
2000
"Okej, a więc to, co musimy zrobić, to
11:27
help the just one."
251
672000
3000
pomóc tej sprawiedliwej."
11:30
And so they helped the just one.
252
675000
2000
A więc pomogli tej sprawiedliwej.
11:32
And what they did was, they sent Walter Raleigh down
253
677000
3000
Zrobili następującą rzecz: zesłali Waltera Raleigh'a,
11:35
to physically separate her mortal self
254
680000
3000
aby fizycznie rozdzielił jej śmiertelną część
11:38
from her spirit self.
255
683000
2000
od jej duchowej części.
11:40
And the mortal self was the girl
256
685000
2000
I tą śmiertelną częścią była ta dziewczyna,
11:42
that Walter Raleigh was sent,
257
687000
2000
po którą posłano Waltera Raleigh'a
11:44
and gradually he separated her
258
689000
3000
i on stopniowo rozdzielił jej dwie części,
11:47
so she was free to be divine.
259
692000
2000
tak by mogła swobodnie wyrażać swoją boskość.
11:49
And the two divine people fought,
260
694000
2000
I ta dwójka boskich istot walczyła,
11:51
and the gods were on the side of divinity.
261
696000
2000
a bogowie byli po stronie boskości.
11:53
Of course, all the British press got really upset.
262
698000
3000
Oczywiście, brytyjska prasa była wściekła.
11:57
They said, "We won the Armada."
263
702000
3000
Powiedzieli: "To my pokonaliśmy Wielką Armadę."
12:00
But I said, "But the storm won the Armada.
264
705000
2000
A ja powiedziałem: "Ale to sztorm pokonał Wielką Armadę.
12:02
The gods sent the storm."
265
707000
2000
To bogowie zesłali sztorm."
12:04
So what was I doing?
266
709000
2000
Co takiego próbowałem przez to osiągnąć?
12:06
I was trying to find a mythic reason
267
711000
2000
Próbowałem znaleźć mitologiczny powód
12:08
to make the film.
268
713000
2000
dla zrobienia tego filmu.
12:10
Of course, when I asked Cate Blanchett, I said, "What's the film about?"
269
715000
3000
Oczywiście, kiedy zapytałem Kate Blanchett, powiedziałem "O czym jest film?"
12:13
She said, "The film's about a woman
270
718000
2000
Powiedziała: "Film jest o kobiecie,
12:15
coming to terms with growing older."
271
720000
3000
która próbuje się pogodzić z tym, że się starzeje."
12:18
Psychological.
272
723000
2000
Psychologicznie powiedziane.
12:20
The writer said "It's about history, plot."
273
725000
3000
Scenarzysta powiedział, że to jest o historii, intrydze.
12:23
I said "It's about mythology,
274
728000
2000
Ja powiedziałem, że to o mitologii,
12:25
the gods."
275
730000
2000
o bogach.
12:27
So let me show you a film --
276
732000
2000
Pozwólcie, że pokażę wam film --
12:29
a piece from that film --
277
734000
2000
fragment tego filmu --
12:31
and how a camera also --
278
736000
2000
i jak kamera również --
12:33
so this is a scene, where in my mind,
279
738000
2000
a więc to jest scena, gdzie okiem wyobraźni widziałem,
12:35
she was at the depths of mortality.
280
740000
3000
jak była na dnie, najbliżej swej śmiertelności.
12:38
She was discovering what mortality actually means,
281
743000
3000
Zaczynała odkrywać, co to właściwie znaczy być śmiertelnym,
12:41
and if she is at the depths of mortality,
282
746000
3000
a jeśli jest w na dnie swej śmiertelności,
12:44
what really happens.
283
749000
2000
to, co się naprawdę dzieje?
12:46
And she's recognizing the dangers of mortality
284
751000
2000
Zaczyna sobie uświadamiać zagrożenia wynikające ze śmiertelności
12:48
and why she should break away from mortality.
285
753000
3000
i to, dlaczego powinna się od niej uwolnić.
12:51
Remember, in the film, to me,
286
756000
2000
Jak pamiętacie, w filmie
12:53
both her and her lady in waiting
287
758000
2000
zarówno ona, jak i jej dama dworu
12:55
were parts of the same body,
288
760000
2000
były częściami tego samego ciała -
12:57
one the mortal self
289
762000
2000
jedno było jej śmiertelną częścią
12:59
and one the spirit self.
290
764000
3000
a jedno było jej duchową częścią.
13:02
So can we have that second?
291
767000
2000
Czy mogę poprosić o pokazanie tej drugiej?
13:04
(Music)
292
769000
2000
(Muzyka)
13:06
Elizabeth: Bess?
293
771000
2000
Elżbieta: Bess?
13:10
Bess?
294
775000
2000
Bess?
13:13
Bess Throckmorton?
295
778000
2000
Bess Throckmorton?
13:20
Bess: Here, my lady.
296
785000
2000
Bess: Tutaj jestem, moja Pani.
13:22
Elizabeth: Tell me, is it true?
297
787000
2000
Elżbieta: Powiedz, czy to prawda?
13:24
Are you with child?
298
789000
3000
Czy spodziewasz się dziecka?
13:28
Are you with child?
299
793000
2000
Czy spodziewasz się dziecka?
13:30
Bess: Yes, my lady.
300
795000
2000
Bess: Tak, moja Pani.
13:32
Elizabeth: Traitorous.
301
797000
3000
Elżbieta: Ty zdrajczyni.
13:35
You dare to keep secrets from me?
302
800000
2000
Śmiesz utrzymywać przede mną sekrety?
13:37
You ask my permission before you rut,
303
802000
3000
Należało zapytać o moje pozwolenie, zanim zaczęłaś swoją ruję,
13:40
before you breed.
304
805000
2000
zanim zaczęłaś się starać o potomstwo.
13:42
My bitches wear my collars.
305
807000
2000
Moje suki noszą moje obroże.
13:44
Do you hear me? Do you hear me?
306
809000
2000
Czy słyszysz, co do ciebie mówię? Słyszysz?
13:46
Walsingham: Majesty. Please, dignity. Mercy.
307
811000
3000
Walsingham: Wasza wysokość. Proszę, wasza godność. Litości.
13:49
Elizabeth: This is no time for mercy, Walsingham.
308
814000
3000
Elżbieta: To nie jest czas na litość, Walsingham.
13:52
You go to your traitor brother and leave me to my business.
309
817000
3000
Idź do swojego zdradzieckiego brata i zostaw mnie w spokoju.
13:55
Is it his?
310
820000
2000
Czy jest jego?
13:57
Tell me. Say it. Is the child his? Is it his?
311
822000
3000
Powiedz mi. Powiedz to. Czy to jego dziecko? Czy jest jego?
14:00
Bess: Yes.
312
825000
2000
Bess: Tak.
14:02
My lady,
313
827000
2000
Moja Pani,
14:04
it is my husband's child.
314
829000
3000
to dziecko mojego męża.
14:09
Elizabeth: Bitch! (Cries)
315
834000
3000
Elżbieta: Suka! (Płacze)
14:12
Raleigh: Majesty.
316
837000
2000
Raleigh: Wasza Wysokość.
14:14
This is not the queen I love and serve.
317
839000
3000
To nie jest królowa, którą kocham i której służę.
14:22
Elizabeth: This man has seduced a ward of the queen,
318
847000
3000
Elżbieta: Ten człowiek uwiódł podopieczną królowej,
14:25
and she has married without royal consent.
319
850000
3000
a ona wzięła ślub bez królewskiego przyzwolenia.
14:29
These offenses are punishable by law. Arrest him.
320
854000
3000
Te wykroczenia są karane przez prawo. Aresztować go.
14:33
Go.
321
858000
2000
Idź.
14:39
You no longer have the queen's protection.
322
864000
3000
Od tej chwili nie masz już królewskiej protekcji.
14:43
Bess: As you wish, Majesty.
323
868000
3000
Bess: Jak sobie życzysz, Wasza Wysokość.
14:46
Elizabeth: Get out! Get out! Get out!
324
871000
3000
Elżbieta: Wynoś się! Wynoś się! Wynoś się!
14:53
Get out.
325
878000
2000
Wynoś się.
14:55
(Music)
326
880000
3000
(Muzyka)
15:16
Shekhar Kapur: So, what am I trying to do here?
327
901000
3000
Shekhar Kapur: A więc, co próbuję tutaj przez to osiągnąć?
15:20
Elizabeth has realized,
328
905000
2000
Elżbieta uświadomiła sobie
15:22
and she's coming face-to-face
329
907000
2000
i staje twarzą w twarz
15:24
with her own sense of jealousy,
330
909000
2000
z jej własnym uczuciem zazdrości,
15:26
her own sense of mortality.
331
911000
2000
jej własnym poczuciem śmiertelności.
15:28
What am I doing with the architecture?
332
913000
3000
Co takiego robię tutaj z architekturą?
15:31
The architecture is telling a story.
333
916000
2000
Architektura opowiada opowieść.
15:33
The architecture is telling a story
334
918000
2000
Architektura opowiada opowieść
15:35
about how, even though she's the most powerful woman
335
920000
2000
o tym, jak - mimo tego, że jest najpotężniejszą kobietą
15:37
in the world at that time,
336
922000
2000
na świecie w tamtych czasach -
15:39
there is the other, the architecture's bigger.
337
924000
3000
jest coś jeszcze potężniejszego, architektura jest większa.
15:43
The stone is bigger than her because stone is an organic.
338
928000
2000
Kamień jest większy od niej, ponieważ kamień jest nieorganiczny.
15:45
It'll survive her.
339
930000
2000
"Przeżyje" ją.
15:47
So it's telling you, to me, stone is part of her destiny.
340
932000
3000
Mówi to nam, w moim odczuciu, że kamień jest częścią jej przeznaczenia.
15:51
Not only that, why is the camera looking down?
341
936000
3000
Ale to nie wszystko, dlaczego kamera spogląda w dół?
15:54
The camera's looking down at her because she's in the well.
342
939000
3000
Kamera spogląda na nią z góry, ponieważ ona jest w studni.
15:57
She's in the absolute well
343
942000
2000
Ona jest w studni
15:59
of her own sense of being mortal.
344
944000
3000
swego poczucia własnej śmiertelności.
16:02
That's where she has to pull herself out
345
947000
3000
To jest moment, w którym musi się wydostać
16:05
from the depths of mortality,
346
950000
2000
z głębin śmiertelności,
16:07
come in, release her spirit.
347
952000
2000
uwolnić własnego ducha.
16:09
And that's the moment where, in my mind,
348
954000
2000
I to jest moment, gdzie, w moim przekonaniu,
16:11
both Elizabeth and Bess are the same person.
349
956000
3000
zarówno Elżbieta, jak i Bess są tą samą osobą.
16:14
But that's the moment
350
959000
2000
To jest jednak moment, gdzie
16:16
she's surgically removing herself from that.
351
961000
3000
z niemal chirurgiczną bolesnością oddziela się od niej.
16:19
So the film is operating on
352
964000
2000
Tak więc film operuje na
16:21
many many levels in that scene.
353
966000
2000
wielu, wielu poziomach podczas tej sceny.
16:23
And how we tell stories
354
968000
2000
I to, jak opowiadamy opowieści
16:25
visually, with music, with actors,
355
970000
3000
za pomocą materiałów wizualnych, muzyki, aktorów...
16:28
and at each level it's a different sense
356
973000
2000
na każdym poziomie znaczenie jest inne
16:30
and sometimes contradictory to each other.
357
975000
3000
i czasem sprzeczne z pozostałymi.
16:34
So how do I start all this?
358
979000
5000
Jak więc się za to wszystko zabieram?
16:39
What's the process of telling a story?
359
984000
3000
Jak przebiega proces opowiadania opowieści?
16:42
About ten years ago,
360
987000
2000
Około dziesięciu lat temu
16:44
I heard this little thing from a politician,
361
989000
3000
usłyszałem pewną rzecz od polityka,
16:47
not a politician that was very well respected in India.
362
992000
3000
ale takiego, który nie był szczególnie szanowany w Indiach.
16:50
And he said that these people in the cities,
363
995000
3000
Powiedział, że ci ludzie w miastach
16:53
in one flush, expend as much water
364
998000
4000
za jednym spłuknięciem zużywają tyle wody,
16:57
as you people in the rural areas
365
1002000
2000
ile wy ludzie w wiejskich regionach
16:59
don't get for your family for two days.
366
1004000
3000
nie dostajecie przez dwa dni.
17:02
That struck a chord, and I said, "That's true."
367
1007000
3000
Wywarło to na mnie duże wrażenie i powiedziałem sobie: "To prawda."
17:05
I went to see a friend of mine,
368
1010000
2000
Poszedłem się zobaczyć z moim przyjacielem
17:07
and he made me wait
369
1012000
2000
i on kazał mi czekać
17:09
in his apartment in Malabar Hill
370
1014000
2000
w swoim mieszkaniu na dwudziestym piętrze
17:11
on the twentieth floor,
371
1016000
2000
w dzielnicy Malabar Hill,
17:13
which is a really, really upmarket area in Mumbai.
372
1018000
2000
która jest naprawdę ekskluzywną częścią Mumbaju [Bombaju].
17:15
And he was having a shower for 20 minutes.
373
1020000
2000
No i brał prysznic przez 20 minut.
17:17
I got bored and left, and as I drove out,
374
1022000
2000
Znudziło mnie czekanie i poszedłem sobie, a kiedy wyjeżdżałem,
17:19
I drove past the slums of Bombay,
375
1024000
2000
minąłem slumsy w Bombaju,
17:21
as you always do,
376
1026000
2000
jak zwykle zresztą - tego nie da się uniknąć
17:23
and I saw lines and lines in the hot midday sun
377
1028000
2000
i widziałem kolejki ludzi stojących w prażącym południowym słońcu, kolejki
17:25
of women and children with buckets
378
1030000
3000
kobiet i dzieci z wiaderkami,
17:28
waiting for a tanker
379
1033000
2000
czekających na cysternę,
17:30
to come and give them water.
380
1035000
2000
która przyjedzie i dostarczy im wody.
17:32
And an idea started to develop.
381
1037000
2000
W mojej głowie zaczął kiełkować pewien pomysł.
17:34
So how does that become a story?
382
1039000
2000
Jak można zrobić z tego opowieść?
17:36
I suddenly realized that we are heading towards disaster.
383
1041000
3000
Nagle uświadomiłem sobie, że zmierzamy w stronę katastrofy.
17:39
So my next film is called "Paani"
384
1044000
2000
Więc mój kolejny film nazywa się "Paani",
17:41
which means water.
385
1046000
2000
co oznacza "wodę".
17:43
And now, out of the mythology of that,
386
1048000
2000
Następnie, na podstawie opracowanej mitologii
17:45
I'm starting to create a world.
387
1050000
2000
zaczynam tworzyć świat.
17:47
What kind of world do I create,
388
1052000
2000
Co to za świat, który tworzę
17:49
and where does the idea, the design of that come?
389
1054000
3000
i skąd się bierze pomysł na niego, sposób jego zaprojektowania?
17:52
So, in my mind, in the future,
390
1057000
2000
Tak więc, okiem swego umysłu widzę, że w przyszłości
17:54
they started to build flyovers.
391
1059000
3000
zaczęli budować wiadukty.
17:57
You understand flyovers? Yeah?
392
1062000
2000
Wiecie, co to są wiadukty? Tak?
17:59
They started to build flyovers
393
1064000
2000
Zaczęli budować wiadukty,
18:01
to get from A to B faster,
394
1066000
2000
żeby dostać się od punktu A do B szybciej,
18:03
but they effectively went from one area of relative wealth
395
1068000
3000
ale faktycznie przedostawali się z jednego w miarę bogatego obszaru
18:06
to another area of relative wealth.
396
1071000
2000
do drugiego w miarę bogatego obszaru.
18:08
And then what they did was
397
1073000
2000
Następną rzeczą, jaką zrobili
18:10
they created a city above the flyovers.
398
1075000
2000
było stworzenie miasta ponad tymi wiaduktami.
18:12
And the rich people moved to the upper city
399
1077000
3000
i bogaci ludzie przenieśli się do wyżej położonego miasta,
18:15
and left the poorer people in the lower cities,
400
1080000
3000
zostawiając biednych ludzi w niżej położonych miastach;
18:18
about 10 to 12 percent of the people
401
1083000
3000
około 10 do 12 procent ludzi
18:21
have moved to the upper city.
402
1086000
2000
przeniosło się do wyżej położonego miasta.
18:23
Now, where does this upper city and lower city come?
403
1088000
2000
No, a teraz skąd wziął się pomysł na wyżej i niżej położone miasto?
18:25
There's a mythology in India about --
404
1090000
2000
Istnieją pewne mity w Indiach o --
18:27
where they say, and I'll say it in Hindi,
405
1092000
3000
w których powiedziane jest - powiem to może w języku hindi
18:30
[Hindi]
406
1095000
4000
[w języku hindi]
18:34
Right. What does that mean?
407
1099000
2000
W porządku, ale co to znaczy?
18:36
It says that the rich are always sitting on the shoulders
408
1101000
3000
Mówi, że bogaci zawsze siedzą na barkach
18:39
and survive on the shoulders of the poor.
409
1104000
2000
i są w stanie przetrwać, siedząc na barkach biednych.
18:41
So, from that mythology, the upper city and lower city come.
410
1106000
2000
A więc z tej mitologii wywodzi się wyżej i niżej położone miasto.
18:43
So the design has a story.
411
1108000
3000
Sposób zaprojektowania tego miejsca ma więc swoją historię.
18:46
And now, what happens is that the people of the upper city,
412
1111000
3000
To, co się dzieje w następnie - ludzie z wyżej położonego miasta
18:49
they suck up all the water.
413
1114000
2000
wysysają całą wodę.
18:51
Remember the word I said, suck up.
414
1116000
2000
Zwróćcie uwagę na słowo, jakiego użyłem - "wysysają".
18:53
They suck up all the water, keep to themselves,
415
1118000
2000
Wysysają całą wodę, zatrzymują ją dla siebie
18:55
and they drip feed the lower city.
416
1120000
2000
i dostarczają niżej położonemu miastu tyle wody, co kroplówka.
18:57
And if there's any revolution, they cut off the water.
417
1122000
2000
Jeśli wybucha jakaś rewolucja, oni odcinają dopływ wody.
18:59
And, because democracy still exists,
418
1124000
3000
A ponieważ nadal istnieje demokracja,
19:02
there's a democratic way in which you say
419
1127000
3000
istnieje demokratyczny sposób powiedzenia:
19:05
"Well, if you give us what [we want], we'll give you water."
420
1130000
3000
cóż, jeśli dacie nam to, czego [my chcemy], my damy wam wodę.
19:08
So, okay my time is up.
421
1133000
2000
A więc, w porządku, mój czas dobiega końca.
19:10
But I can go on about telling you
422
1135000
2000
Mógłbym wam jeszcze tak długo opowiadać o tym,
19:12
how we evolve stories,
423
1137000
2000
jak rozbudowujemy opowieści
19:14
and how stories effectively are who we are
424
1139000
3000
i o tym, że opowieści są faktycznie tym, czym jesteśmy my
19:17
and how these get translated into the particular discipline
425
1142000
2000
i o tym, jak zostają one "przetłumaczone" na tą konkretną dziedzinę sztuki,
19:19
that I am in, which is film.
426
1144000
2000
w której działam, czyli film.
19:21
But ultimately, what is a story? It's a contradiction.
427
1146000
3000
Ale co najważniejsze, czym jest opowieść? To sprzeczność.
19:24
Everything's a contradiction.
428
1149000
2000
Wszystko jest sprzecznością.
19:26
The universe is a contradiction.
429
1151000
2000
Wszechświat jest sprzecznością.
19:28
And all of us are constantly looking for harmony.
430
1153000
2000
A my wszyscy ciągle szukamy harmonii.
19:30
When you get up, the night and day is a contradiction.
431
1155000
2000
Kiedy wstajesz z łóżka, noc i dzień są sprzecznością.
19:32
But you get up at 4 a.m.
432
1157000
2000
Kiedy jednak wstajesz o czwartej nad ranem.
19:34
That first blush of blue is where the night and day
433
1159000
2000
Pierwszy rumieniec błękitu jest miejscem, gdzie noc i dzień
19:36
are trying to find harmony with each other.
434
1161000
3000
próbują znaleźć stan harmonii między sobą.
19:39
Harmony is the notes that Mozart didn't give you,
435
1164000
3000
Harmonia to nuty, których Mozart nie umieścił na partyturze,
19:42
but somehow the contradiction of his notes suggest that.
436
1167000
2000
ale w jakiś sposób sprzeczność nut to sugeruje.
19:44
All contradictions of his notes suggest the harmony.
437
1169000
4000
Wszystkie sprzeczności pomiędzy jego nutami sugerują istnienie harmonii.
19:48
It's the effect of looking for harmony
438
1173000
2000
To jest rezultat szukania harmonii
19:50
in the contradiction that exists in a poet's mind,
439
1175000
3000
w sprzeczności, jaka istnieje w umyśle poety,
19:53
a contradiction that exists in a storyteller's mind.
440
1178000
3000
sprzeczności, jaka istnieje w umyśle autora opowieści.
19:56
In a storyteller's mind, it's a contradiction of moralities.
441
1181000
3000
W umyśle autora opowieści istnieje sprzeczność między moralnościami.
19:59
In a poet's mind, it's a conflict of words,
442
1184000
2000
W umyśle poety istnieje sprzeczność między słowami.
20:01
in the universe's mind, between day and night.
443
1186000
3000
W umyśle wszechświata - między dniem a nocą.
20:04
In the mind of a man and a woman,
444
1189000
2000
W umyśle mężczyzny i kobiety
20:06
we're looking constantly at
445
1191000
2000
ciągle patrzymy na
20:08
the contradiction between male and female,
446
1193000
2000
sprzeczność pomiędzy tym, co męskie i żeńskie.
20:10
we're looking for harmony within each other.
447
1195000
2000
Szukamy harmonii pomiędzy jednym a drugim.
20:12
The whole idea of contradiction,
448
1197000
3000
W zamyśle sprzeczność,
20:15
but the acceptance of contradiction
449
1200000
3000
wyłączając akceptację sprzeczności,
20:18
is the telling of a story, not the resolution.
450
1203000
2000
jest pretekstem do opowiedzenia opowieści - nie chodzi o jej rozwiązanie.
20:20
The problem with a lot of the storytelling in Hollywood
451
1205000
2000
Problem w tym, w jaki sposób opowiada się opowieści w Hollywood
20:22
and many films, and as [unclear] was saying in his,
452
1207000
3000
i co dotyczy wielu filmów, polega na tym,
20:25
that we try to resolve the contradiction.
453
1210000
3000
że próbujemy rozwiązać sprzeczność.
20:28
Harmony is not resolution.
454
1213000
2000
Harmonia nie jest rozwiązaniem.
20:30
Harmony is the suggestion of a thing
455
1215000
2000
Harmonia jest sugestią czegoś,
20:32
that is much larger than resolution.
456
1217000
2000
co jest znacznie potężniejsze, niż rozwiązanie.
20:34
Harmony is the suggestion of something
457
1219000
2000
Harmonia jest sugestią czegoś,
20:36
that is embracing and universal
458
1221000
3000
co jest wszechstronne i uniwersalne,
20:39
and of eternity and of the moment.
459
1224000
2000
co jest zarówno wieczne, jak i ulotne.
20:41
Resolution is something that is far more limited.
460
1226000
4000
Rozwiązanie jest czymś znacznie bardziej ograniczonym.
20:45
It is finite; harmony is infinite.
461
1230000
3000
Jest skończone. Harmonia jest nieskończona.
20:48
So that storytelling, like all other contradictions in the universe,
462
1233000
3000
Tak więc opowiadanie opowieści, jak wszystkie sprzeczności we wszechświecie
20:51
is looking for harmony and infinity
463
1236000
3000
dąży do osiągnięcia harmonii i nieskończoności
20:54
in moral resolutions, resolving one, but letting another go,
464
1239000
3000
w kwestii rozwiązań moralnych konfliktów, rozwiązując jeden i uwalniając drugi,
20:57
letting another go and creating a question that is really important.
465
1242000
4000
uwalniając kolejny i nasuwając na myśl pytanie, które jest bardzo ważne.
21:01
Thank you very much.
466
1246000
2000
Dziękuję bardzo.
21:03
(Applause)
467
1248000
3000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Shekhar Kapur - Director and writerShekhar Kapur is a visionary filmmaker and storyteller who works at the intersection of art, myth and activism.
Why you should listen
Golden Globe-winning director Shekhar Kapur makes lush, international period films -- such as Elizabeth and The Four Feathers -- and Indian hits like Mr. India and Bandit Queen. Most recently, Kapur's short film "Passages"" is part of the October 2009 film anthology New York, I Love You. Also this October, he sat on the judging panel for 1 Minute to Save the World, a competition for short films about climate change. (And yes, last summer, he was a judge on India's Got Talent.)
His forthcoming film Paani – the hindi word for water – explores mumbai's shrinking supply of water and its distribution underworld. equally at home in hollywood and Bollywood, he's also a comics mogul; in 2006 he co-founded Virgin Comics as a venue for turning Indian and Hindu myths into pop-culture icons. For the company, now reorganized as Liquid Comics, he cocreated the series Ramayan 3392 A.D., based on the Ramayana. His newest Liquid series: Devi.
Shekhar Kapur | Speaker | TED.com