TED2019
Elizabeth Dunn: Helping others makes us happier -- but it matters how we do it
Elizabeth Dunn: Giúp đỡ người khác khiến chúng ta hạnh phúc -- nhưng quan trọng là giúp đỡ như thế nào
Filmed:
Readability: 4.2
3,134,334 views
Nghiên cứu cho thấy rằng giúp đỡ người khác khiến chúng ta hạnh phúc hơn. Nhưng trong một nghiên cứu đột phá về sự rộng lượng và niềm vui của nhà tâm lí xã hội Elizabeth Dunn, bà đã nhận ra một điều: cách chúng ta giúp đỡ cũng rất quan trọng. Nếu chúng ta có thể tạo ra một sự thay đổi đúng đắn trong việc giúp đỡ người khác, chúng ta sẽ nhận ra cách tạo ra ảnh hưởng mạnh mẽ hơn -- và theo đó làm tăng lên sự hạnh phúc của chính mình. Bà nói "Hãy ngừng nghĩ về việc trao đi như là một sự bắt buộc về mặt đạo đức mà hãy bắt đầu nghĩ về nó như là một nguồn vui".
Elizabeth Dunn - Happiness researcher
Elizabeth Dunn discovers ways that people can optimize their use of time, money and technology in order to maximize their own happiness. Full bio
Elizabeth Dunn discovers ways that people can optimize their use of time, money and technology in order to maximize their own happiness. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So, I have a pretty fun job,
0
730
2999
Tôi có một công việc khá thú vị
đó là tìm ra điều khiến mọi người vui vẻ.
00:15
which is to figure out
what makes people happy.
what makes people happy.
1
3753
3279
Điều này rất vui, có thể bạn thấy
nó hơi vô ích
nó hơi vô ích
00:19
It's so fun, it might almost seen
a little frivolous,
a little frivolous,
2
7561
4750
00:24
especially at a time where
we're being confronted
we're being confronted
3
12335
2435
nhất là trong thời điểm
chúng ta đang gặp phải
một số vấn đề khá tiêu cực.
một số vấn đề khá tiêu cực.
00:26
with some pretty depressing headlines.
4
14794
2550
00:30
But it turns out that studying happiness
might provide a key
might provide a key
5
18087
4362
Nhưng hóa ra việc nghiên cứu
sự hạnh phúc
sự hạnh phúc
có thể đưa ra hướng giải đáp cho một trong
những vấn đề khó khăn nhất hiện nay.
những vấn đề khó khăn nhất hiện nay.
00:34
to solving some of the toughest
problems we're facing.
problems we're facing.
6
22473
3893
00:39
It's taken me almost a decade
to figure this out.
to figure this out.
7
27242
3711
Phải mất đến cả một thập kỉ
tôi mới nhận ra điều này.
tôi mới nhận ra điều này.
00:43
Pretty early on in my career,
8
31567
1649
Lúc mới bắt đầu công việc,
tôi đã cùng với đồng nghiệp
xuất bản một tờ báo "Khoa học",
xuất bản một tờ báo "Khoa học",
00:45
I published a paper in "Science"
with my collaborators,
with my collaborators,
9
33240
3296
00:48
entitled, "Spending Money
on Others Promotes Happiness."
on Others Promotes Happiness."
10
36560
3181
tựa là, "Tiêu tiền vào người khác
giúp mình hạnh phúc hơn."
giúp mình hạnh phúc hơn."
00:52
I was very confident in this conclusion,
11
40377
2938
Tôi đã rất tự tin vào giả thiết này,
00:55
except for one thing:
12
43339
2036
chỉ trừ một thứ:
00:57
it didn't seem to apply to me.
13
45399
3115
nó dường như không áp dụng cho tôi.
01:00
(Laughter)
14
48538
1228
(Tiếng cười)
01:01
I hardly ever gave money to charity,
15
49790
2302
Tôi rất hiếm khi góp tiền từ thiện,
01:04
and when I did,
16
52116
1192
và khi tôi làm,
01:05
I didn't feel that warm glow
I was expecting.
I was expecting.
17
53332
2842
tôi không cảm nhận được
sự ấm áp mà tôi đã mong đợi.
sự ấm áp mà tôi đã mong đợi.
Thế là tôi bắt đầu tự hỏi liệu
có điều gì sai trong nghiên cứu của tôi
có điều gì sai trong nghiên cứu của tôi
01:08
So I started to wonder if maybe
there was something wrong with my research
there was something wrong with my research
18
56723
6153
01:14
or something wrong with me.
19
62900
3003
hay là đối với tôi.
01:19
My own lackluster emotional response
to giving was especially puzzling
to giving was especially puzzling
20
67450
5844
Sự phản ứng cảm xúc lờ đờ của tôi
cực kì bối rối
cực kì bối rối
01:25
because my follow-up studies revealed
that even toddlers exhibited joy
that even toddlers exhibited joy
21
73318
5254
bởi vì nghiên cứu tiếp theo của tôi
cho thấy rằng ngay cả trẻ con
cho thấy rằng ngay cả trẻ con
cũng tỏ ra thích thú
từ việc trao cho người khác
từ việc trao cho người khác
01:30
from giving to others.
22
78596
1627
01:32
In one experiment, my colleagues
Kiley Hamlin, Lara Aknin and I
Kiley Hamlin, Lara Aknin and I
23
80803
3792
Trong một thí nghiệm, tôi và đồng nghiệp
của tôi Kiley Hamlin, Lara Aknin
của tôi Kiley Hamlin, Lara Aknin
01:36
brought kids just under
the age of two into the lab.
the age of two into the lab.
24
84619
3603
mang những đứa trẻ chỉ dưới hai tuổi
đến phòng thí nghiệm.
đến phòng thí nghiệm.
01:40
Now, as you might imagine,
25
88246
1263
Như bạn có thể tưởng tượng,
01:41
we had to work with a resource
that toddlers really care about,
that toddlers really care about,
26
89533
4276
chúng tôi phải làm việc với một thứ
mà tụi nhỏ thực sự quan tâm đến,
mà tụi nhỏ thực sự quan tâm đến,
01:45
so we used the toddler equivalent of gold,
27
93833
3685
nên chúng tôi đã dùng một thứ
tương đương với vàng đối với bọn trẻ,
tương đương với vàng đối với bọn trẻ,
01:49
namely, Goldfish crackers.
28
97542
2365
như là bánh quy Cá vàng.
01:51
(Laughter)
29
99931
1309
(Tiếng cười)
01:53
We gave kids this windfall
of Goldfish for themselves
of Goldfish for themselves
30
101264
3637
Chúng tôi đưa cho trẻ
những con cá vàng bất ngờ này
những con cá vàng bất ngờ này
01:56
and a chance to give
some of their Goldfish away
some of their Goldfish away
31
104925
3017
và một cơ hội để trao đi
một vài con của chúng
một vài con của chúng
01:59
to a puppet named Monkey.
32
107966
1986
cho một con rối tên là Monkey.
02:02
(Video) Researcher: I found
even more treats,
even more treats,
33
110495
2130
(Video) Nhà nghiên cứu: Cô có
một vài điều thú vị
một vài điều thú vị
02:04
and I'm going to give them all to you.
34
112649
2285
và cô sẽ đưa hết chúng cho con.
02:06
Toddler: Ooh. Thank you.
35
114958
2835
Đứa trẻ: Oh, cám ơn cô.
Nhà nghiên cứu: Nhưng mà
cô không còn điều thú vị nào nữa cả.
cô không còn điều thú vị nào nữa cả.
02:10
Researcher: But, you know,
I don't see any more treats.
I don't see any more treats.
36
118712
2726
02:13
Will you give one to Monkey?
37
121462
1652
Con có thể cho Monkey
một cái không?
một cái không?
02:16
Toddler: Yeah.
Researcher: Yeah?
Researcher: Yeah?
38
124278
1620
Đứa trẻ: Được ạ.
Nhà nghiên cứu: Được không?
Nhà nghiên cứu: Được không?
02:18
Toddler: Yeah.
39
126720
1461
Đứa trẻ: Được ạ.
Đây ạ.
02:24
Here.
40
132852
1156
02:26
Researcher: Ooh, yummy. Mmmm.
41
134032
3747
Nhà nghiên cứu: Oh, ngon quá. Mmmm.
02:30
Toddler: All gone, he ate it.
42
138862
1633
Đứa trẻ: Nó ăn hết rồi.
02:34
Elizabeth Dunn: Now, we trained
research assistants to watch these videos
research assistants to watch these videos
43
142186
3670
Bây giờ, chúng tôi đã đào tạo những người
trợ lý nghiên cứu cách xem video
trợ lý nghiên cứu cách xem video
02:37
and code toddlers' emotional reactions.
44
145880
2555
và giải mã những phản ứng cảm xúc
của bọn trẻ.
của bọn trẻ.
02:40
Of course, we didn't tell them
our hypotheses.
our hypotheses.
45
148459
2154
Tất nhiên, chúng tôi không nói
cho họ biết giả thuyết của mình.
cho họ biết giả thuyết của mình.
02:43
The data revealed that toddlers
were pretty happy
were pretty happy
46
151357
2812
Số liệu cho thấy rằng
bọn trẻ khá vui vẻ
bọn trẻ khá vui vẻ
02:46
when they got this pile
of Goldfish for themselves,
of Goldfish for themselves,
47
154193
2858
khi nhận được đống cá vàng đấy,
02:49
but they were actually even happier
48
157075
1834
nhưng chúng thực sự còn vui hơn
02:50
when they got to give
some of their Goldfish away.
some of their Goldfish away.
49
158933
2853
khi trao đi một vài con cá vàng
của mình.
của mình.
02:54
And this warm glow of giving
persists into adulthood.
persists into adulthood.
50
162423
4418
Và sự ấm áp của việc trao đi này
cũng tương tự đối với người lớn.
cũng tương tự đối với người lớn.
02:58
When we analyzed surveys
from more than 200,000 adults
from more than 200,000 adults
51
166865
4245
Khi chúng tôi phân tích
những cuộc khảo sát từ 200,000 người lớn
những cuộc khảo sát từ 200,000 người lớn
03:03
across the globe,
52
171134
1553
trên khắp thế giới,
03:04
we saw that nearly a third
of the world's population
of the world's population
53
172711
3212
chúng tôi nhận ra rằng
gần 1/3 dân số thế giới nói rằng
gần 1/3 dân số thế giới nói rằng
03:07
reported giving at least some money
to charity in the past month.
to charity in the past month.
54
175947
3924
họ đã quyên góp một chút tiền
vào từ thiện trong tháng trước.
vào từ thiện trong tháng trước.
03:12
Remarkably, in every
major region of the world,
major region of the world,
55
180535
4053
Điều đáng chú ý là trên mọi vùng lãnh thổ
lớn trên thế giới,
lớn trên thế giới,
03:16
people who gave money to charity
were happier than those who did not,
were happier than those who did not,
56
184612
4549
những người có quyên góp tiền vào từ thiện
hạnh phúc hơn những người không,
hạnh phúc hơn những người không,
03:21
even after taking into account
their own personal financial situation.
their own personal financial situation.
57
189185
3825
ngay cả sau khi tính đến những trường hợp
có vấn đề về tài chính cá nhân.
có vấn đề về tài chính cá nhân.
03:25
And this correlation wasn't trivial.
58
193769
2597
Và sự tương quan này không hề tầm thường.
03:28
It looked like giving to charity
59
196908
2102
Nó giống như là
việc làm từ thiện
việc làm từ thiện
03:31
made about the same
difference for happiness
difference for happiness
60
199034
2422
tạo ra sự khác biệt về sự hạnh phúc
03:33
as having twice as much income.
61
201480
2663
giống như việc có gấp đôi thu nhập.
03:37
Now, as a researcher,
62
205857
2087
Bây giờ, là một nhà nghiên cứu,
03:39
if you're lucky enough
to stumble on an effect
to stumble on an effect
63
207968
2533
nếu bạn đủ may mắn để
nhận ra sự tác động này ở bản thân
nhận ra sự tác động này ở bản thân
03:42
that replicates around the world
in children and adults alike,
in children and adults alike,
64
210525
4112
giống như những đứa trẻ và người lớn
trên khắp thế giới
trên khắp thế giới
03:46
you start to wonder:
65
214661
1849
bạn sẽ bắt đầu tự hỏi rằng:
03:48
Could this be part of human nature?
66
216534
2800
Đây có phải là một phần tự nhiên
của con người không?
của con người không?
03:51
We know that pleasure
reinforces adaptive behaviors
reinforces adaptive behaviors
67
219848
4553
Chúng ta biết rằng sự hài lòng
sẽ củng cố những hành vi thích nghi
sẽ củng cố những hành vi thích nghi
03:56
like eating and sex
68
224425
1892
như việc ăn và làm tình
03:58
that help perpetuate our species,
69
226341
3051
để duy trì nòi giống của chúng ta,
04:01
and it looked to me like giving
might be one of those behaviors.
might be one of those behaviors.
70
229416
4375
và tôi thấy rằng việc trao đi
có thể là một trong những hành vi như thế.
có thể là một trong những hành vi như thế.
04:06
I was really excited about these ideas,
71
234639
2802
Tôi đã rất phấn khích
về những ý tưởng này,
về những ý tưởng này,
04:09
and I wrote about them
in the "New York Times."
in the "New York Times."
72
237465
2439
và tôi đã viết về chúng
trong tờ "New York Times."
trong tờ "New York Times."
04:12
One of the people who read this article
73
240457
2115
Một trong những người trong bài báo đấy
04:14
was my accountant.
74
242596
1602
là nhân viên kế toán của tôi.
04:16
(Laughter)
75
244222
3045
(Tiếng cười)
04:19
Yeah.
76
247291
1162
Đúng thế.
04:20
At tax time, I found myself
seated across from him,
seated across from him,
77
248477
4050
Trong thời gian đóng thuế,
tôi đã ngồi đối diện anh ấy,
tôi đã ngồi đối diện anh ấy,
04:24
watching as he slowly tapped his pen
78
252551
2960
xem anh ấy chầm chậm gõ bút
04:27
on the charitable giving line
of my tax return
of my tax return
79
255535
2880
lên dòng quyên góp từ thiện
trong bản kê khai thuế của tôi
trong bản kê khai thuế của tôi
04:30
with this look of, like,
80
258439
2017
với cái nhìn, giống như là,
sự phản đối được che đậy
một cách vụng về.
một cách vụng về.
04:32
poorly concealed disapproval.
81
260480
2397
04:34
(Laughter)
82
262901
2051
(Tiếng cười)
Mặc dù tôi gây dựng sự nghiệp của mình
bằng cách cho thấy sự tuyệt vời
bằng cách cho thấy sự tuyệt vời
04:36
Despite building my career
by showing how great giving can feel,
by showing how great giving can feel,
83
264976
4876
của sự trao đi mang lại, tôi thực sự
không trao đi nhiều lắm.
không trao đi nhiều lắm.
04:41
I actually wasn't doing very much of it.
84
269876
3534
04:45
So I resolved to give more.
85
273434
2591
Vì thế, tôi đã quyết định
trao đi nhiều hơn.
trao đi nhiều hơn.
04:48
Around that time,
86
276944
1834
Vào thời điểm đó,
04:50
devastating stories about
the Syrian refugee crisis
the Syrian refugee crisis
87
278802
3734
những câu chuyện khủng khiếp về
khủng hoảng tị nạn của người Syria
khủng hoảng tị nạn của người Syria
04:54
were everywhere.
88
282560
1639
có ở khắp mọi nơi.
04:56
I really wanted to help,
89
284826
1530
Tôi thực sự muốn giúp đỡ họ,
04:58
so I pulled out my credit card.
90
286380
2798
nên tôi đã rút thẻ tín dụng ra.
05:01
I knew my donations would probably
make a difference for someone somewhere,
make a difference for someone somewhere,
91
289202
5268
Tôi biết sự quyên góp của tôi sẽ tạo nên
một chút khác biệt cho ai đó ở nơi nào đó,
một chút khác biệt cho ai đó ở nơi nào đó,
05:06
but going to the website
of an effective charity
of an effective charity
92
294494
2930
nhưng việc lên trang web
của một tổ chức từ thiện có ảnh hưởng
của một tổ chức từ thiện có ảnh hưởng
05:09
and entering my Visa number
93
297448
2094
và nhập số Visa của mình
05:11
still just didn't feel like enough.
94
299566
2438
vẫn làm tôi cảm thấy chưa đủ.
05:15
That's when I learned
about the Group of Five.
about the Group of Five.
95
303091
3641
Đó là lúc tôi biết về G5.
05:19
The Canadian government
allows any five Canadians
allows any five Canadians
96
307717
3587
Chính phủ Canada cho phép
5 người Canada bất kì
5 người Canada bất kì
05:23
to privately sponsor a family of refugees.
97
311328
3092
tài trợ riêng cho
một gia đình người tị nạn.
một gia đình người tị nạn.
05:27
You have to raise enough money
to support the family
to support the family
98
315166
2767
Bạn phải có đủ tiền để cung cấp
cho gia đình đó
cho gia đình đó
05:29
for their first year in Canada,
99
317957
1933
trong một năm đầu tiên
họ sống ở Canada,
họ sống ở Canada,
05:31
and then they literally
get on a plane to your city.
get on a plane to your city.
100
319914
3676
và họ thực sự sẽ bay đến
thành phố của bạn.
thành phố của bạn.
05:36
One of the things that I think
is so cool about this program
is so cool about this program
101
324608
3750
Một trong những thứ tuyệt vời mà tôi thấy
ở chương trình này
ở chương trình này
05:40
is that no one is allowed to do it alone.
102
328382
2461
đó là không ai được cho phép
làm điều này một mình.
làm điều này một mình.
05:42
And instead of a Group of Five,
103
330867
2211
Và thay vì nhập hội với G5,
05:45
we ended up partnering
with a community organization
with a community organization
104
333102
2513
cuối cùng chúng tôi đã liên kết
với một tổ chức cộng đồng
với một tổ chức cộng đồng
05:47
and forming a group of 25.
105
335639
2887
và lập ra một nhóm 25 người.
05:51
After almost two years
of paperwork and waiting,
of paperwork and waiting,
106
339716
3771
Sau gần 2 năm làm thủ tục và chờ đợi,
chúng tôi biết rằng gia đình
mà chúng tôi giúp đỡ sẽ đến Vancouver
mà chúng tôi giúp đỡ sẽ đến Vancouver
05:55
we learned that our family
would be arriving in Vancouver
would be arriving in Vancouver
107
343511
2694
05:58
in less than six weeks.
108
346229
1858
trong vòng ít hơn 6 tuần.
06:00
They had four sons and a daughter,
109
348795
2522
Họ có 4 đứa con trai và 1 đứa con gái,
06:03
so we raced to find them a place to live.
110
351341
2921
nên chúng tôi đã nhanh chóng
tìm cho họ một chỗ ở.
tìm cho họ một chỗ ở.
06:06
We were very lucky to find them a house,
111
354786
2485
Chúng tôi đã rất may mắn
khi tìm cho họ một căn nhà,
khi tìm cho họ một căn nhà,
06:09
but it needed quite a bit of work.
112
357295
1689
nhưng nó cần được sửa lại một vài chỗ.
06:11
So my friends came out
on evenings and weekends
on evenings and weekends
113
359008
2948
Nên bạn của tôi đã đến đó
vào các buổi tối và ngày cuối tuần
vào các buổi tối và ngày cuối tuần
06:13
and painted and cleaned
and assembled furniture.
and assembled furniture.
114
361980
3319
để sơn lại, dọn dẹp và lắp ráp
các đồ đạc trong nhà.
các đồ đạc trong nhà.
06:17
When the big day came,
115
365807
1658
Khi ngày quan trọng đó đến,
06:19
we filled their fridge
with milk and fresh fruit
with milk and fresh fruit
116
367489
3406
chúng tôi chất đầy sữa và hoa quả tươi
vào trong tủ lạnh của họ
vào trong tủ lạnh của họ
06:22
and headed to the airport
to meet our family.
to meet our family.
117
370919
3480
và ra sân bay để gặp cả gia đình.
06:26
It was a little overwhelming for everyone,
118
374423
3765
Mọi người đều khá bất ngờ,
06:30
especially the four-year-old.
119
378212
1917
đặc biệt là cậu bé 4 tuổi.
06:32
His mother was reunited with her sister
120
380646
2927
Mẹ cậu vừa đoàn tụ với chị gái của cậu
06:35
who had come to Canada earlier
through the same program.
through the same program.
121
383597
3055
người đã đến Canada trước đó
thông qua chương trình tương tự.
thông qua chương trình tương tự.
06:39
They hadn't seen each other in 15 years.
122
387074
3517
Họ đã không gặp như trong vòng 15 năm.
06:43
When you hear that more than
5.6 million refugees have fled Syria,
5.6 million refugees have fled Syria,
123
391952
6418
Khi bạn biết rằng có hơn 5.6 triệu
người tị nạn đã trốn khỏi Syria,
người tị nạn đã trốn khỏi Syria,
06:50
you're faced with this tragedy
124
398394
2013
bạn sẽ đối mặt với tấn bi kịch
06:52
that the human brain hasn't really
evolved to comprehend.
evolved to comprehend.
125
400431
4710
mà não của con người
không thực sự nhận thức hết được.
không thực sự nhận thức hết được.
Điều này thực sự khó hiểu.
06:57
It's so abstract.
126
405165
1993
07:00
Before, if any of us had been asked
to donate 15 hours a month
to donate 15 hours a month
127
408746
3189
Trước đó, nếu ai đó trong chúng tôi
được yêu cầu dành ra 15 giờ mỗi tháng
được yêu cầu dành ra 15 giờ mỗi tháng
07:03
to help out with the refugee crisis,
128
411959
2575
để giúp đỡ vấn đề khủng hoảng tị nạn,
07:06
we probably would have said no.
129
414558
2090
chúng tôi chắc chắn sẽ trả lời là không.
07:09
But as soon as we took our family
to their new home in Vancouver,
to their new home in Vancouver,
130
417545
3501
Nhưng ngay khi chúng tôi đưa gia đình đó
về nhà mới của họ ở Vancouver,
về nhà mới của họ ở Vancouver,
07:13
we all had the same realization:
131
421070
2371
chúng tôi đều nhận ra rằng:
07:15
we were just going to do whatever it took
to help them be happy.
to help them be happy.
132
423465
3644
chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì
để giúp họ hạnh phúc.
để giúp họ hạnh phúc.
07:19
This experience made me think
a little more deeply about my research.
a little more deeply about my research.
133
427743
5782
Trải nghiệm này đã làm tôi nghĩ
thấu đáo hơn về nghiên cứu của mình.
thấu đáo hơn về nghiên cứu của mình.
07:25
Back in my lab,
134
433972
1300
Quay lại phòng thí nghiệm,
07:27
we'd seen the benefits of giving spike
135
435296
2792
chúng tôi nhận thấy
lợi ích của việc trao đi thực sự ý nghĩa
lợi ích của việc trao đi thực sự ý nghĩa
07:30
when people felt a real sense
of connection with those they were helping
of connection with those they were helping
136
438112
3976
khi con người thực sự cảm nhận được
sự kết nối giữa họ với những người họ giúp
sự kết nối giữa họ với những người họ giúp
07:34
and could easily envision
the difference they were making
the difference they were making
137
442112
2715
và dễ dàng hình dung được sự khác biệt
họ đang tạo nên
họ đang tạo nên
07:36
in those individuals' lives.
138
444851
1537
trong cuộc sống của những người kia.
07:39
For example, in one experiment,
139
447333
1871
Ví dụ, trong một thí nghiệm,
chúng tôi cho những người tham gia
một cơ hội để quyên góp một chút tiền
một cơ hội để quyên góp một chút tiền
07:41
we gave participants an opportunity
to donate a bit of money
to donate a bit of money
140
449228
2911
07:44
to either UNICEF or Spread the Net.
141
452163
2588
cho UNICEF hoặc Spread the Net.
07:46
We chose these charities intentionally,
142
454775
2272
Chúng tôi đã cố ý chọn
những tổ chức từ thiện này,
những tổ chức từ thiện này,
07:49
because they were partners and shared
the same critically important goal
the same critically important goal
143
457071
3851
bởi vì chúng đồng hành với nhau
và có cùng mục tiêu quan trọng
và có cùng mục tiêu quan trọng
07:52
of promoting children's health.
144
460946
1542
là nâng cao sức khỏe cho trẻ em.
07:55
But I think UNICEF is just
such a big, broad charity
such a big, broad charity
145
463798
4642
Nhưng tôi nghĩ rằng UNICEF
là một tổ chức từ thiện lớn và rộng
là một tổ chức từ thiện lớn và rộng
08:00
that it can be a little hard to envision
146
468464
1983
nên sẽ hơi khó một chút để hình dung ra
08:02
how your own small donation
will make a difference.
will make a difference.
147
470471
3230
sự quyên góp nhỏ bé của bạn
sẽ tạo ra sự khác biệt như thế nào.
sẽ tạo ra sự khác biệt như thế nào.
08:06
In contrast, Spread the Net
offers donors a concrete promise:
offers donors a concrete promise:
148
474245
5022
Ngược lại, Spread the Net mang đến cho
người quyên góp một sự đảm bảo chắc chắn:
người quyên góp một sự đảm bảo chắc chắn:
08:11
for every 10 dollars donated,
149
479291
1605
cứ mỗi 10$ được quyên góp,
08:12
they provide one bed net
to protect a child from malaria.
to protect a child from malaria.
150
480920
3669
họ sẽ cung cấp 1 cái giường
để bảo vệ trẻ khỏi bệnh sốt rét.
để bảo vệ trẻ khỏi bệnh sốt rét.
08:17
We saw that the more money
people gave to Spread the Net,
people gave to Spread the Net,
151
485368
3481
Chúng tôi nhận thấy rằng những người
quyên góp càng nhiều cho Spread the Net,
quyên góp càng nhiều cho Spread the Net,
08:20
the happier they reported
feeling afterward.
feeling afterward.
152
488873
3042
họ càng cảm thấy hạnh phúc sau đó.
08:24
In contrast, this emotional
return on investment
return on investment
153
492740
4130
Ngược lại, cảm xúc nhận được
từ việc quyên góp
từ việc quyên góp
08:28
was completely eliminated
when people gave money to UNICEF.
when people gave money to UNICEF.
154
496894
4485
hoàn toàn không có ở những người
quyên góp cho UNICEF.
quyên góp cho UNICEF.
08:33
So this suggests that just
giving money to a worthwhile charity
giving money to a worthwhile charity
155
501994
4087
Điều này chỉ ra rằng chỉ quyên góp tiền
cho một tổ chức từ thiện xứng đáng
cho một tổ chức từ thiện xứng đáng
08:38
isn't always enough.
156
506105
1489
luôn luôn không đủ.
08:39
You need to be able to envision
157
507997
2129
Bạn cần có thể hình dung ra
08:42
how, exactly, your dollars
are going to make a difference.
are going to make a difference.
158
510150
3645
một cách chính xác, rằng tiền của bạn
sẽ tạo nên sự khác biệt như thế nào.
sẽ tạo nên sự khác biệt như thế nào.
08:46
Of course, the Group of Five program
takes this idea to a whole new level.
takes this idea to a whole new level.
159
514524
4758
Tất nhiên, chương trình G5
đã mang ý tưởng này lên một tầm cao mới.
đã mang ý tưởng này lên một tầm cao mới.
08:51
When we first took on this project,
160
519678
1723
Lần đầu tiên đảm nhận dự án này,
08:53
we would talk about when
the refugees would arrive.
the refugees would arrive.
161
521425
3242
chúng tôi đã nói về thời điểm
mà người tị nạn sẽ đến.
mà người tị nạn sẽ đến.
08:57
Now, we just refer to them as our family.
162
525158
3448
Bây giờ, chúng tôi nói về họ
như là gia đình của mình.
như là gia đình của mình.
09:00
Recently, we took the kids ice skating,
163
528630
2592
Gần đây, chúng tôi đã đưa bọn trẻ
đi trượt băng,
đi trượt băng,
09:03
and later that day,
my six-year-old, Oliver, asked me,
my six-year-old, Oliver, asked me,
164
531246
4221
và sau ngày hôm đấy,
Oliver - 6 tuổi, đã hỏi tôi,
Oliver - 6 tuổi, đã hỏi tôi,
09:07
"Mommy, who is the oldest
kid in our family?"
kid in our family?"
165
535491
2736
"Mẹ, ai là đứa lớn nhất
trong gia đình mình?"
trong gia đình mình?"
09:10
I assumed he was talking
about his plethora of cousins,
about his plethora of cousins,
166
538908
3624
Tôi cho rằng cậu bé đang nói về
việc có quá nhiều anh chị em trong nhà,
việc có quá nhiều anh chị em trong nhà,
09:14
and he was talking about them,
167
542556
2000
và cậu đang nói về họ,
09:16
but also about our Syrian family.
168
544580
2514
nhưng cũng là nói về gia đình người Syria
của chúng tôi.
của chúng tôi.
09:19
Since our family arrived,
169
547832
1841
Từ khi gia đình của chúng tôi
chuyển đến,
chuyển đến,
09:21
so many people and organizations
have offered to help,
have offered to help,
170
549697
4160
rất nhiều người và tổ chức
đã đề nghị giúp đỡ,
đã đề nghị giúp đỡ,
09:25
providing everything
from free dental fillings
from free dental fillings
171
553881
3545
cung cấp mọi thứ từ
phục hồi răng miễn phí
phục hồi răng miễn phí
09:29
to summer camps.
172
557450
2005
cho đến những trại hè.
09:32
It's made me see the goodness
that exists in our community.
that exists in our community.
173
560125
4097
Điều đó làm tôi nhận ra
sự tử tế tồn tại trong cộng đồng.
sự tử tế tồn tại trong cộng đồng.
09:36
Thanks to one donation,
174
564990
1587
Nhờ vào một sự quyên góp nọ,
09:38
the kids got to go to bike camp,
175
566601
2788
bọn trẻ được đi cắm trại xe đạp,
09:41
and every day of the week,
176
569413
1498
và mỗi ngày trong tuần,
09:42
some member of our group
tried to be there to cheer for them.
tried to be there to cheer for them.
177
570935
3092
một vài thành viên trong nhóm chúng tôi
sẽ cố gắng đến đó để cổ vũ chúng.
sẽ cố gắng đến đó để cổ vũ chúng.
09:46
I happened to be there
178
574591
1177
Tôi đã tình cờ đến đó
09:47
the day the training wheels
were supposed to come off,
were supposed to come off,
179
575792
2554
vào ngày mà những bánh xe phụ
được tháo ra,
được tháo ra,
09:50
and let me tell you, the four-year-old
did not think this was a good idea.
did not think this was a good idea.
180
578370
3965
và đứa bé 4 tuổi không nghĩ rằng
đó là một ý kiến hay.
đó là một ý kiến hay.
09:55
So I went over and talked to him
181
583483
2094
Nên tôi đã lại gần và nói chuyện với bé
09:57
about the long-term benefits
of riding without training wheels.
of riding without training wheels.
182
585601
3627
về những lợi ích lâu dài
của việc đi xe mà không có bánh xe phụ.
của việc đi xe mà không có bánh xe phụ.
10:01
(Laughter)
183
589252
2438
(Tiếng cười)
10:03
Then I remembered that he was four
and barely spoke English.
and barely spoke English.
184
591714
3903
Sau đấy tôi nhớ ra rằng cậu bé mới 4 tuổi
và không nói được tiếng Anh.
và không nói được tiếng Anh.
10:07
So I reverted to two words
he definitely knew:
he definitely knew:
185
595641
4017
Nên tôi trở lại với 2 từ
mà cậu bé chắc chắn biết:
mà cậu bé chắc chắn biết:
10:11
ice cream.
186
599682
1195
que kem.
10:13
You try without training wheels,
I'll buy you ice cream.
I'll buy you ice cream.
187
601535
3487
Con cứ thử đi mà không có bánh phụ đi,
cô sẽ mua kem cho con.
cô sẽ mua kem cho con.
10:17
Here's what happened next.
188
605046
1631
Và đây là những gì diễn ra sau đó.
10:19
(Video) ED: Yes. Yeah!
189
607565
2741
(Video) ED: Đúng rồi. Yeah!
10:22
Kid: I'm gonna try.
190
610330
1151
Đứa trẻ: Con sẽ thử ạ.
10:23
ED: Oh my God! Look at you go!
191
611505
1877
ED: Ôi trời! Nhìn con đi kìa!
10:25
(Squealing) Look at you go!
You're doing it all by yourself!
You're doing it all by yourself!
192
613406
2891
(Kêu lên) Nhìn con đi kìa!
Con đã tự làm được tất cả đó!
Con đã tự làm được tất cả đó!
10:28
(Audience) (Laughter)
193
616321
1205
(Khán giả) (Tiếng cười)
10:29
(Video) ED: Good job!
194
617550
2104
(Video) ED: Làm tốt lắm!
10:32
(Audience) (Laughter)
195
620142
1537
(Khán giả) (Tiếng cười)
10:33
(Applause)
196
621703
4459
(Vỗ tay)
10:38
ED: So this is the kind of helping
that human beings evolved to enjoy,
that human beings evolved to enjoy,
197
626186
5901
ED: Và đây là một hình thức giúp đỡ
mà con người tạo ra để vui vẻ,
mà con người tạo ra để vui vẻ,
10:44
but for 40 years,
198
632111
1911
nhưng trong 40 năm,
10:46
Canada was the only country in the world
199
634046
2447
Canada là quốc gia duy nhất trên thế giới
10:48
that allowed private citizens
to sponsor refugees.
to sponsor refugees.
200
636517
3460
cho phép công dân trong nước
tài trợ cho người tị nạn.
tài trợ cho người tị nạn.
10:52
Now -- Canada!
201
640565
2184
Bây giờ -- Canada!
10:54
(Applause)
202
642773
2160
(Vỗ tay)
10:56
It's pretty great.
203
644957
1316
Điều này khá là tuyệt vời.
10:59
Now Australia and the UK
are starting up similar programs.
are starting up similar programs.
204
647354
3546
Giờ thì Úc và các nước Anh đang bắt đầu
những chương trình tương tự.
những chương trình tương tự.
11:03
Just imagine how different
the refugee crisis could look
the refugee crisis could look
205
651613
3503
Hãy tưởng tượng xem khủng hoảng về tị nạn
sẽ khác như thế nào
sẽ khác như thế nào
11:07
if more countries made this possible.
206
655140
2459
nếu có càng nhiều quốc gia làm điều này.
11:10
Creating these kinds of meaningful
connections between individuals
connections between individuals
207
658647
3981
Tạo ra những sự kết nối đầy ý nghĩa này
giữa người với người
giữa người với người
11:14
provides an opportunity
to deal with challenges
to deal with challenges
208
662652
2867
sẽ mang đến một cơ hội
để giải quyết những thách thức
để giải quyết những thách thức
11:17
that feel overwhelming.
209
665543
2124
đầy gian nan này.
11:20
One of those challenges lies just blocks
from where I'm standing right now,
from where I'm standing right now,
210
668429
4929
Một trong những thách thức đó nằm ở
ngay chỗ tôi đang đứng bây giờ,
ngay chỗ tôi đang đứng bây giờ,
11:25
in the Downtown Eastside of Vancouver.
211
673382
2604
ở khu phố phía Đông của Vancouver.
11:28
By some measures, it's the poorest
urban postal code in Canada.
urban postal code in Canada.
212
676010
4328
Đây được đánh giá là khu phố
nghèo nhất Canada .
nghèo nhất Canada .
Chúng tôi đã tranh cãi rằng có nên
đưa một gia đình tị nạn đến đây không,
đưa một gia đình tị nạn đến đây không,
11:32
We actually debated whether
to bring over a family of refugees,
to bring over a family of refugees,
213
680854
3085
11:35
because there are so many people
right here already struggling.
right here already struggling.
214
683963
3652
bởi vì có rất nhiều người ở đây cũng
đang phải vật lộn với cuộc sống của họ.
đang phải vật lộn với cuộc sống của họ.
11:39
My friend Evan told me
that when he was a kid
that when he was a kid
215
687639
2684
Bạn tôi, Evan, nói rằng
khi anh ấy còn nhỏ
khi anh ấy còn nhỏ
11:42
and his parents drove
through this neighborhood,
through this neighborhood,
216
690347
2269
và khi bố mẹ anh ấy lái xe dọc khu phố,
11:44
he would duck down in the back seat.
217
692640
2517
anh ấy sẽ cúi đầu xuống ghế sau.
11:48
But Evan's parents
never would have guessed
never would have guessed
218
696077
2537
Nhưng bố mẹ của Evan
không bao giờ đoán được rằng
không bao giờ đoán được rằng
11:50
that when he grew up,
219
698638
1617
khi lớn lên,
11:52
he would open up the doors
of a local restaurant
of a local restaurant
220
700279
2701
anh ấy sẽ mở cánh cửa
của một nhà hàng địa phương
của một nhà hàng địa phương
11:55
and invite this community inside
to enjoy three-course dinners.
to enjoy three-course dinners.
221
703004
4315
và mời mọi người vào trong
để thưởng thức bữa tối với 3 món.
để thưởng thức bữa tối với 3 món.
11:59
The program that Evan helped build
is called "Plenty of Plates,"
is called "Plenty of Plates,"
222
707997
3871
Chương trình mà Evan đã giúp đỡ xây dựng
được gọi là "Nhiều món ngon",
được gọi là "Nhiều món ngon",
12:03
and the goal is not just
to provide free meals
to provide free meals
223
711892
2417
và mục tiêu của nó không chỉ là cung cấp
những bữa ăn miễn phí
những bữa ăn miễn phí
12:06
but to create moments of connection
224
714333
2026
mà còn tạo ra những khoảnh khắc
nhằm kết nối
nhằm kết nối
12:08
between people who otherwise
might never make eye contact.
might never make eye contact.
225
716383
3396
những con người sẽ không bao giờ
giao tiếp bằng ánh mắt với nhau.
giao tiếp bằng ánh mắt với nhau.
12:12
Each night, a local business
sponsors the dinner
sponsors the dinner
226
720216
3080
Mỗi tối, một doanh nghiệp địa phương
sẽ tài trợ bữa tối
sẽ tài trợ bữa tối
12:15
and sends a team of volunteers
227
723320
1928
và đưa một nhóm tình nguyện viên đến
12:17
who help make and serve the meal.
228
725272
1944
để giúp nấu nướng và phục vụ bữa ăn.
12:19
Afterward, the leftovers get distributed
to people who are out on the street,
to people who are out on the street,
229
727732
4886
Sau đó, thức ăn còn lại sẽ được phân phát
cho những người lang thang trên đường,
cho những người lang thang trên đường,
12:24
and importantly, there's enough money left
230
732642
2019
và quan trọng là, số tiền còn lại đủ để
12:26
to provide a thousand free lunches
for this community
for this community
231
734685
2520
cung cấp một nghìn bữa trưa miễn phí
cho cộng đồng
cho cộng đồng
12:29
in the days that follow.
232
737229
1570
vào ngày tiếp theo.
12:31
But the benefits of this program
extend beyond food.
extend beyond food.
233
739494
3600
Nhưng lợi ích của chương trình này
vượt qua cả thức ăn.
vượt qua cả thức ăn.
12:35
For the volunteers, it provides
an opportunity to engage with people,
an opportunity to engage with people,
234
743666
4657
Đối với tình nguyện viên, nó đã cung cấp
cho họ một cơ hội để kết nối với mọi người
cho họ một cơ hội để kết nối với mọi người
12:40
to sit down and hear their stories.
235
748347
2909
ngồi xuống và lắng nghe
những câu chuyện của họ.
những câu chuyện của họ.
12:43
After this experience,
one volunteer changed his commute
one volunteer changed his commute
236
751733
4153
Sau trải nghiệm đó, một tình nguyện viên
đã thay đổi việc đi lại của anh ấy
đã thay đổi việc đi lại của anh ấy
12:47
so that instead of avoiding
this neighborhood,
this neighborhood,
237
755910
2879
nên thay vì tránh mặt hàng xóm,
12:50
he walks through it,
238
758813
1502
anh ấy đi qua họ,
12:52
smiling or making eye contact
as he passes familiar faces.
as he passes familiar faces.
239
760339
4020
cười hoặc nhìn thẳng vào mắt họ
khi anh gặp những gương mặt quen.
khi anh gặp những gương mặt quen.
12:57
All of us are capable
of finding joy in giving.
of finding joy in giving.
240
765270
3773
Tất cả chúng ta đều có thể tìm ra
sự vui vẻ từ việc trao đi.
sự vui vẻ từ việc trao đi.
13:01
But we shouldn't expect this
to happen automatically.
to happen automatically.
241
769551
3189
Nhưng chúng ta không nên mong đợi
điều này tự động diễn ra.
điều này tự động diễn ra.
13:05
Spending money helping others
doesn't necessarily promote happiness.
doesn't necessarily promote happiness.
242
773359
4292
Để dành tiền giúp đỡ người khác
không nhất thiết sẽ hạnh phúc hơn.
không nhất thiết sẽ hạnh phúc hơn.
13:09
Instead, it matters how we do it.
243
777675
3099
Thay vào đó, cách mà chúng ta giúp đỡ
quan trọng hơn nhiều.
quan trọng hơn nhiều.
13:13
And if we want people to give more,
244
781223
2689
Và nếu chúng ta muốn mọi người
trao đi nhiều hơn,
trao đi nhiều hơn,
13:15
we need to subvert the way we think
about charitable giving.
about charitable giving.
245
783936
4126
chúng ta cần phải phá vỡ cái cách
mà chúng ta nghĩ về việc từ thiện.
mà chúng ta nghĩ về việc từ thiện.
13:20
We need to create opportunities to give
246
788086
2535
Chúng ta cần tạo ra nhiều cơ hội
để trao đi
để trao đi
13:22
that enable us to appreciate
our shared humanity.
our shared humanity.
247
790645
3457
điều này sẽ giúp chúng ta trân trọng
cộng đồng chung hơn.
cộng đồng chung hơn.
Nếu một trong số các bạn
làm việc cho một tổ chức từ thiện,
làm việc cho một tổ chức từ thiện,
13:26
If any of you work for a charity,
248
794737
2436
13:29
don't reward your donors
with pens or calendars.
with pens or calendars.
249
797197
3444
Đừng thưởng cho những người quyên góp
những cái bút hoặc những cuốn lịch.
những cái bút hoặc những cuốn lịch.
13:33
(Applause)
250
801959
3819
(Vỗ tay)
13:37
Reward them with the opportunity
251
805802
1877
Thưởng cho họ những cơ hội
13:39
to see the specific impact
that their generosity is having
that their generosity is having
252
807703
4260
để họ nhìn thấy được sự tác động cụ thể
mà sự rộng lượng của họ mang lại
mà sự rộng lượng của họ mang lại
13:43
and to connect with the individuals
and communities they're helping.
and communities they're helping.
253
811987
4504
và kết nối họ với những cá nhân
và cộng đồng mà họ đang giúp đỡ.
và cộng đồng mà họ đang giúp đỡ.
13:49
We're used to thinking about giving
as something we should do.
as something we should do.
254
817519
4937
Chúng ta thường nghĩ về việc trao đi
như là một điều chúng ta nên làm.
như là một điều chúng ta nên làm.
13:54
And it is.
255
822480
1333
Và đúng là như vậy.
13:56
But in thinking about it this way,
256
824551
2558
Nhưng nghĩ theo cách này
13:59
we're missing out on one of
the best parts of being human:
the best parts of being human:
257
827133
4759
thì chúng ta đang bỏ lỡ một trong những
điều tuyệt vời nhất khi là một con người:
điều tuyệt vời nhất khi là một con người:
14:03
that we have evolved to find joy
in helping others.
in helping others.
258
831916
4528
rằng chúng ra cần tìm ra sự vui vẻ
từ việc giúp đỡ người khác.
từ việc giúp đỡ người khác.
14:09
Let's stop thinking about giving
as just this moral obligation
as just this moral obligation
259
837041
5246
Hãy ngừng nghĩ về việc trao đi
như là một sự bắt buộc về mặt đạo đức
như là một sự bắt buộc về mặt đạo đức
14:14
and start thinking of it
as a source of pleasure.
as a source of pleasure.
260
842311
4050
và bắt đầu nghĩ về nó
như là một nguồn vui.
như là một nguồn vui.
14:18
Thank you.
261
846782
1194
Cám ơn các bạn.
14:20
(Applause)
262
848000
4873
(Vỗ tay).
ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Dunn - Happiness researcherElizabeth Dunn discovers ways that people can optimize their use of time, money and technology in order to maximize their own happiness.
Why you should listen
When Elizabeth Dunn got her first job, she wondered what to do with the money that was suddenly appearing in her bank account. So she teamed up with her friend Mike Norton (at Harvard) to figure out how people could use money to buy the most happiness. She and Norton wrote a book called Happy Money, which presents five research-based principles designed to help individuals and organizations use their money in happier ways. It was selected by the Washington Post as one of the "top 20 books every leader should read."
Recently, her work has focused on how people navigate trade-offs between time and money, and how mobile technology can both support and undermine human happiness. Dunn is an avid skier and surfer, and she survived a shark attack.
Elizabeth Dunn | Speaker | TED.com