ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.

Why you should listen

One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.

This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”

“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"

In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”

Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>

More profile about the speaker
Dan Dennett | Speaker | TED.com
TED2003

Dan Dennett: The illusion of consciousness

Ο Νταν Ντένετ μιλάει για τη συνείδηση

Filmed:
3,868,782 views

Ο φιλόσοφος Νταν Ντένετ παρουσιάζει ένα πειστικό επιχείρημα ότι όχι μόνο δεν καταλαβαίνουμε τη συνείδησή μας, αλλά τον μισό καιρό ο εγκέφαλός μας ενεργά μας εξαπατά.
- Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:26
So I'm going to speakμιλώ about a problemπρόβλημα that I have
0
1000
3000
Πρόκειται λοιπόν να μιλήσω για ένα πρόβλημα που έχουμε
00:29
and that's that I'm a philosopherφιλόσοφος.
1
4000
3000
κι αυτό είναι ότι είμαι φιλόσοφος.
00:32
(LaughterΤο γέλιο)
2
7000
2000
(γέλια)
00:34
When I go to a partyκόμμα and people askπαρακαλώ me what do I do
3
9000
3000
Όταν πηγαίνω σε ένα πάρτι και με ρωτάνε τι κάνω
00:37
and I say, "I'm a professorκαθηγητής," theirδικα τους eyesμάτια glazeστιλβώ over.
4
12000
5000
και απαντάω "είμαι καθηγητής" τα μάτια τους παγώνουν.
00:42
When I go to an academicακαδημαϊκός cocktailκοκτέιλ partyκόμμα
5
17000
2000
Όταν πηγαίνω σε ένα ακαδημαϊκό κοκτέιλ πάρτι
00:44
and there are all the professorsκαθηγητές around, they askπαρακαλώ me what fieldπεδίο I'm in
6
19000
4000
και υπάρχουν όλοι οι καθηγητές γύρω, με ρωτούν σε ποιόν τομέα ανήκω
00:48
and I say, "philosophyφιλοσοφία" -- theirδικα τους eyesμάτια glazeστιλβώ over.
7
23000
3000
και λέω φιλοσοφία - τα μάτια τους παγώνουν.
00:51
(LaughterΤο γέλιο)
8
26000
2000
(γέλια)
00:53
When I go to a philosopher'sτου φιλοσόφου partyκόμμα
9
28000
3000
Όταν πηγαίνω σε πάρτι φιλοσόφων
00:56
(LaughterΤο γέλιο)
10
31000
3000
(γέλια)
00:59
and they askπαρακαλώ me what I work on and I say, "consciousnessσυνείδηση,"
11
34000
4000
και με ρωτάνε πάω σε ποιο θέμα δουλεύω και λέω συνείδηση,
01:03
theirδικα τους eyesμάτια don't glazeστιλβώ over -- theirδικα τους lipsχείλια curlμπούκλα into a snarlουρλιάζω.
12
38000
5000
τα μάτια τους δεν παγώνουν - μπερδεύουν τη γλώσσα τους.
01:08
(LaughterΤο γέλιο)
13
43000
1000
(γέλια)
01:09
And I get hootshoots of derisionχλευασμό and cacklescackles and growlsβρυχάται
14
44000
6000
Και εισπράττω χλευασμούς, χάχανα και δυσαρέσκεια
01:15
because they think, "That's impossibleαδύνατο! You can't explainεξηγώ consciousnessσυνείδηση."
15
50000
5000
γιατί νομίζουν ότι "Αυτό είναι αδύνατον!. Η συνείδηση δεν μπορεί να εξηγηθεί."
01:20
The very chutzpahchutzpah of somebodyκάποιος thinkingσκέψη
16
55000
2000
Και μόνο το θράσος ότι κάποιος
01:22
that you could explainεξηγώ consciousnessσυνείδηση is just out of the questionερώτηση.
17
57000
4000
θα προσπαθήσει να εξηγήσει τη συνείδηση είναι αδιανόητο.
01:26
My lateαργά, lamentedπαραπονέθηκε friendφίλος BobBob NozickΝόζικ, a fine philosopherφιλόσοφος,
18
61000
4000
Ο πολύκλαυστος φίλος μου Μπομπ Νόζικ, ένας εξαίρετος φιλόσοφος,
01:30
in one of his booksβιβλία, "PhilosophicalΦιλοσοφική ExplanationsΕξηγήσεις,"
19
65000
4000
σε ένα από τα βιβλία του, "Φιλοσοφικές εξηγήσεις,"
01:34
is commentingΣχολιάζοντας on the ethosήθος of philosophyφιλοσοφία --
20
69000
5000
σχολιάζει το ήθος της φιλοσοφίας ...
01:39
the way philosophersφιλόσοφοι go about theirδικα τους businessεπιχείρηση.
21
74000
2000
τον τρόπο με τον οποίο οι φιλόσοφοι λειτουργούν.
01:41
And he saysλέει, you know, "PhilosophersΦιλόσοφοι love rationalλογικός argumentδιαφωνία."
22
76000
4000
Και λέει, ξέρετε, "Οι φιλόσοφοι λατρεύουν τα λογικά επιχειρήματα."
01:45
And he saysλέει, "It seemsφαίνεται as if the idealιδανικό argumentδιαφωνία
23
80000
2000
Και λέει, "Φαίνεται ότι το ιδεώδες επιχείρημα
01:47
for mostπλέον philosophersφιλόσοφοι is you give your audienceακροατήριο the premisesκτίριο
24
82000
6000
για τους περισσότερους φιλόσοφους είναι να δώσουν στο κοινό της βάσεις του συλλογισμού
01:53
and then you give them the inferencesεξαγωγή συμπερασμάτων and the conclusionσυμπέρασμα,
25
88000
5000
και στη συνέχεια να δώσουν τα συμπεράσματα και το πόρισμα,
01:58
and if they don't acceptαποδέχομαι the conclusionσυμπέρασμα, they dieκαλούπι.
26
93000
4000
και το πόρισμα δεν γίνει δεκτό το κοινό πεθαίνει.
02:02
TheirΤους headsκεφάλια explodeεκραγεί." The ideaιδέα is to have an argumentδιαφωνία
27
97000
3000
Τα κεφάλια τους εκρήγνυνται. "Η ιδέα είναι να έχεις ένα επιχείρημα
02:05
that is so powerfulισχυρός that it knocksχτυπήματα out your opponentsαντιπάλους.
28
100000
4000
τόσο ισχυρό που κατατροπώνει τους αντιπάλους σου.
02:09
But in factγεγονός that doesn't changeαλλαγή people'sτων ανθρώπων mindsμυαλά at all.
29
104000
3000
Αλλά στην πραγματικότητα δεν αλλάζει καθόλου τη γνώμη των άλλων.
02:12
It's very hardσκληρά to changeαλλαγή people'sτων ανθρώπων mindsμυαλά
30
107000
1000
Είναι δύσκολο να αλλάξεις τη γνώμη των ανθρώπων
02:13
about something like consciousnessσυνείδηση,
31
108000
2000
για κάτι όπως η συνείδηση,
02:15
and I finallyτελικά figuredσχηματικός out the reasonλόγος for that.
32
110000
5000
και τελικά κατάλαβα το λόγο γιατί συμβαίνει αυτό.
02:20
The reasonλόγος for that is that everybody'sΌλοι είναι an expertειδικός on consciousnessσυνείδηση.
33
115000
4000
Ο λόγος γι αυτό είναι ότι όλοι είναι αυθεντίες στη συνείδηση.
02:24
We heardακούσει the other day that everybody'sΌλοι είναι got a strongισχυρός opinionγνώμη about videoβίντεο gamesΠαιχνίδια.
34
119000
4000
Ακούσαμε τις προάλλες ότι όλοι έχουν ισχυρή άποψη για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.
02:28
They all have an ideaιδέα for a videoβίντεο gameπαιχνίδι, even if they're not expertsειδικοί.
35
123000
3000
Όλοι έχουν γνώμη για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, ακόμα κι αν δεν είναι ειδικοί.
02:31
But they don't considerσκεφτείτε themselvesτους εαυτούς τους expertsειδικοί on videoβίντεο gamesΠαιχνίδια;
36
126000
3000
Αλλά δεν θεωρούν τους εαυτούς τους ειδικούς στα ηλεκτρονικά παιχνίδια,
02:34
they'veέχουν just got strongισχυρός opinionsγνώμες.
37
129000
1000
απλά έχουν ισχυρή άποψη.
02:35
I'm sure that people here who work on, say, climateκλίμα changeαλλαγή
38
130000
5000
Είμαι σίγουρος ότι αυτοί που δουλεύουν, ας πούμε, στην κλιματική αλλαγή
02:40
and globalπαγκόσμια warmingθέρμανση, or on the futureμελλοντικός of the InternetΣτο διαδίκτυο,
39
135000
5000
και την παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας, ή το μέλλον του ιντερνέτ,
02:45
encounterσυνάντηση people who have very strongισχυρός opinionsγνώμες
40
140000
2000
συναντούν ανθρώπους που έχουν ισχυρές απόψεις
02:47
about what's going to happenσυμβεί nextεπόμενος.
41
142000
3000
για το τι πρόκειται να γίνει.
02:50
But they probablyπιθανώς don't think of these opinionsγνώμες as expertiseεξειδίκευση.
42
145000
4000
Αλλά μάλλον δεν θεωρούν τις απόψεις τους ως πραγματογνωμοσύνη.
02:54
They're just stronglyδυνατά heldπου πραγματοποιήθηκε opinionsγνώμες.
43
149000
2000
Απλά έχουν ισχυρές απόψεις.
02:56
But with regardσχέση to consciousnessσυνείδηση, people seemφαίνομαι to think,
44
151000
4000
Αλλά σε σχέση με τη συνείδηση, οι άνθρωποι νομίζουν,
03:00
eachκαθε of us seemsφαίνεται to think, "I am an expertειδικός.
45
155000
3000
ο καθένας μας νομίζει, "Είμαι ειδικός.
03:03
SimplyΑπλά by beingνα εισαι consciousσυνειδητός, I know all about this."
46
158000
3000
Απλά επειδή έχω συνείδηση, ξέρω για το θέμα."
03:06
And so, you tell them your theoryθεωρία and they say,
47
161000
2000
Και έτσι, τους αναπτύσσεις τη θεωρία σου και απαντάνε,
03:08
"No, no, that's not the way consciousnessσυνείδηση is!
48
163000
1000
"Όχι, όχι, δεν είναι αυτό η συνείδηση!
03:09
No, you've got it all wrongλανθασμένος."
49
164000
2000
Όχι, κάνεις λάθος."
03:11
And they say this with an amazingφοβερο confidenceαυτοπεποίθηση.
50
166000
4000
Και το λένε αυτό με εκπληκτική βεβαιότητα.
03:15
And so what I'm going to try to do todayσήμερα
51
170000
2000
Και έτσι, αυτό που θα προσπαθήσω να κάνω σήμερα
03:17
is to shakeσέικ your confidenceαυτοπεποίθηση. Because I know the feelingσυναισθημα --
52
172000
3000
είναι να κλονίσω την βεβαιότητα αυτή. Γιατί ξέρω το αίσθημα --
03:20
I can feel it myselfεγώ ο ίδιος.
53
175000
2000
Την αισθάνομαι κι εγώ.
03:22
I want to shakeσέικ your confidenceαυτοπεποίθηση that you know your ownτα δικά innermostεσώτατο mindsμυαλά --
54
177000
6000
Θέλω να κλονίσω την βεβαιότητα ότι ξέρετε τον ενδότατο νου σας --
03:28
that you are, yourselvesσείς οι ίδιοι, authoritativeεπιτακτική about your ownτα δικά consciousnessσυνείδηση.
55
183000
5000
ότι είστε οι εσείς οι ίδιοι, αυθεντίες στη δική σας συνείδηση.
03:33
That's the orderΣειρά of the day here.
56
188000
3000
Αυτό είναι το πρόγραμμα της ημέρας.
03:36
Now, this niceόμορφη pictureεικόνα showsδείχνει a thought-balloonσκέψη-μπαλόνι, a thought-bubbleσκέψη-φούσκα.
57
191000
3000
Τώρα, αυτή η ωραία εικόνα δείχνει ένα μπαλόνι-σκέψη. Μια φυσαλίδα σκέψης.
03:39
I think everybodyόλοι understandsκαταλαβαίνει what that meansπου σημαίνει.
58
194000
2000
Πιστεύω ότι όλοι καταλαβαίνουν τι σημαίνει αυτό.
03:41
That's supposedυποτιθεμένος to exhibitέκθεμα the streamρεύμα of consciousnessσυνείδηση.
59
196000
3000
Υποτίθεται ότι δείχνει τη ροή της συνείδησης.
03:44
This is my favoriteαγαπημένη pictureεικόνα of consciousnessσυνείδηση that's ever been doneΈγινε.
60
199000
2000
Αυτή είναι η αγαπημένη μου εικόνα της συνείδησης που έχει γίνει ποτέ.
03:46
It's a SaulΣαούλ SteinbergSteinberg of courseσειρά μαθημάτων -- it was a NewΝέα YorkerYorker coverκάλυμμα.
61
201000
3000
Φυσικά είναι του Σαούλ Στάινμπεργκ - ήταν εξώφυλλο στον Νιού Γιόρκερ.
03:49
And this fellowσύντροφος here is looking at the paintingζωγραφική by BraqueΜπρακ.
62
204000
5000
Και αυτός εδώ κοιτάει έναν πίνακα του Μπράκ.
03:54
That remindsυπενθυμίζει him of the wordλέξη baroqueμπαρόκ, barrackΜπαράκ, barkφλοιός, poodlepoodle,
63
209000
4000
Αυτό μου θυμίζει τη λέξη μπαρόκ, μπάρακ (στρατώνας), μπάρκ (γαύγισμα), πουντλ (σκυλάκι κανίς),
03:58
SuzanneSuzanne R. -- he's off to the racesαγώνες.
64
213000
2000
Σουζάν Ρ. -- καθ' οδόν προς τις κούρσες.
04:00
There's a wonderfulεκπληκτικός streamρεύμα of consciousnessσυνείδηση here
65
215000
4000
Υπάρχει μια θαυμάσια ροή συνείδησης εδώ
04:04
and if you followακολουθηστε it alongκατά μήκος, you learnμαθαίνω a lot about this man.
66
219000
4000
και αν την ακολουθήσετε, μαθαίνετε πολλά για αυτόν τον άνθρωπο.
04:08
What I particularlyιδιαίτερα like about this pictureεικόνα, too,
67
223000
2000
Αυτό που ειδικά μου αρέσει επίσης σ' αυτή την εικόνα,
04:10
is that SteinbergSteinberg has renderedτετηγμένα the guy
68
225000
2000
είναι ότι ο Στάνιμπεργκ απέδωσε αυτόν τον άνθρωπο
04:12
in this sortείδος of pointillistpointillist styleστυλ.
69
227000
3000
με αυτή την τεχνική.
04:15
WhichΟποία remindsυπενθυμίζει us, as RodΡάβδος BrooksΜπρουκς was sayingρητό yesterdayεχθές:
70
230000
3000
Που μας θυμίζει, όπως έλεγε ο Ροντ Μπρουκς χθες:
04:18
what we are, what eachκαθε of us is -- what you are, what I am --
71
233000
4000
και αυτό που είμαστε, αυτό που ο καθένας από εμάς είναι - αυτό που είστε, αυτό που είμαι -
04:22
is approximatelyκατά προσέγγιση 100 trillionτρισεκατομμύριο little cellularκυτταρικός robotsρομπότ.
72
237000
6000
είναι περίπου 100 τρισεκατομμύρια μικρά κυτταρικά ρομπότ.
04:28
That's what we're madeέκανε of.
73
243000
2000
Απ' αυτά είμαστε φτιαγμένοι.
04:30
No other ingredientsσυστατικά at all. We're just madeέκανε of cellsκυττάρων, about 100 trillionτρισεκατομμύριο of them.
74
245000
4000
Καθόλου άλλα συστατικά. Είμαστε φτιαγμένοι από κύτταρα, περίπου 100 τρισεκατομμύρια από αυτά.
04:34
Not a singleμονόκλινο one of those cellsκυττάρων is consciousσυνειδητός;
75
249000
2000
Ούτε ένα από αυτά τα κύτταρα δεν έχει συνείδηση,
04:36
not a singleμονόκλινο one of those cellsκυττάρων knowsξέρει who you are, or caresφροντίζει.
76
251000
5000
ούτε ένα από αυτά τα κύτταρα δεν ξέρει ποιος είστε, ή ενδιαφέρεται.
04:41
SomehowΚατά κάποιο τρόπο, we have to explainεξηγώ
77
256000
2000
Με κάποιο τρόπο, πρέπει να εξηγήσουμε
04:43
how when you put togetherμαζί teamsτης ομάδας, armiesστρατοί, battalionsτάγματα
78
258000
4000
πως, όταν συνθέτουμε ομάδες, στρατούς, πλήθη
04:47
of hundredsεκατοντάδες of millionsεκατομμύρια of little roboticρομποτικό unconsciousαναίσθητος cellsκυττάρων --
79
262000
4000
εκατοντάδων εκατομμυρίων από μικρά ρομποτικά κύτταρα χωρίς συνείδηση -
04:51
not so differentδιαφορετικός really from a bacteriumβακτήριο, eachκαθε one of them --
80
266000
4000
όχι στ' αλήθεια διαφορετικά από ένα βακτηρίδιο, το καθένα από αυτά -
04:55
the resultαποτέλεσμα is this. I mean, just look at it.
81
270000
4000
το αποτέλεσμα είναι. Εννοώ, κοιτάξτε το.
04:59
The contentπεριεχόμενο -- there's colorχρώμα, there's ideasιδέες, there's memoriesαναμνήσεις,
82
274000
4000
Το περιεχόμενο - υπάρχει χρώμα, υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μνήμες,
05:03
there's historyιστορία. And somehowκάπως all that contentπεριεχόμενο of consciousnessσυνείδηση
83
278000
4000
υπάρχει ιστορία. Και, με κάποιο τρόπο όλο αυτό το περιεχόμενο της συνείδησης
05:07
is accomplishedτέλειος by the busyαπασχολημένος activityδραστηριότητα of those hoardsορδές of neuronsνευρώνες.
84
282000
5000
επιτυγχάνεται από τη δραστηριότητα αυτών των ορδών από νευρώνες.
05:12
How is that possibleδυνατόν? ManyΠολλά people just think it isn't possibleδυνατόν at all.
85
287000
4000
Πως είναι δυνατόν αυτό; Πολλοί νομίζουν ότι απλά δεν είναι δυνατόν.
05:16
They think, "No, there can't be any
86
291000
2000
Νομίζουν, "Όχι, δεν μπορεί να υπάρχει καμία
05:18
sortείδος of naturalisticνατουραλιστική explanationεξήγηση of consciousnessσυνείδηση."
87
293000
4000
φυσική εξήγηση της συνείδησης."
05:22
This is a lovelyωραίος bookΒιβλίο by a friendφίλος of mineδικος μου namedόνομα LeeΛι SiegelSiegel,
88
297000
3000
Αυτό είναι ένα πολύ ωραίο βιβλίο ενός φίλου μου, του Λη Σίγκελ,
05:25
who'sποιος είναι a professorκαθηγητής of religionθρησκεία, actuallyπράγματι, at the UniversityΠανεπιστήμιο of HawaiiΧαβάη,
89
300000
3000
που είναι καθηγητής της θρησκείας μάλιστα, στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης,
05:28
and he's an expertειδικός magicianμάγος, and an expertειδικός
90
303000
2000
και είναι αυθεντία στη μαγεία, και αυθεντία
05:30
on the streetδρόμος magicμαγεία of IndiaΙνδία, whichοι οποίες is what this bookΒιβλίο is about,
91
305000
4000
στη μαγεία του πεζοδρομίου στην Ινδία, στην οποία αναφέρεται το βιβλίο,
05:34
"NetΔίχτυ of MagicΜαγεία."
92
309000
2000
"Δίχτυ Μαγείας."
05:36
And there's a passageπέρασμα in it whichοι οποίες I would love to shareμερίδιο with you.
93
311000
3000
Και υπάρχει μια παράγραφος που θα ήθελα να τη μοιραστώ μαζί σας.
05:39
It speaksμιλάει so eloquentlyεύγλωττα to the problemπρόβλημα.
94
314000
6000
Μιλάει τόσο πειστικά για το πρόβλημα.
05:45
"'I'm«Είμαι writingΓραφή a bookΒιβλίο on magicμαγεία,' I explainεξηγώ, and I'm askedερωτηθείς, 'Real«Πραγματική magicμαγεία?'
95
320000
5000
"Γράφω ένα βιβλίο για μαγεία," εξηγώ και με ρωτάνε "Αληθινή μαγεία;"
05:50
By 'real«πραγματική magicμαγεία,' people mean miraclesθαύματα,
96
325000
2000
Ως αληθινή μαγεία οι άνθρωποι θεωρούν τα θαύματα,
05:52
thaumaturgicalθαυματουργή actsπράξεις, and supernaturalυπερφυσικός powersεξουσίες.
97
327000
2000
θαυματουργές πράξεις, και υπερφυσικές δυνάμεις.
05:54
'No,' I answerαπάντηση. 'Conjuring«Ταχυδακτυλουργικά tricksκόλπα, not realπραγματικός magicμαγεία.'
98
329000
4000
"Όχι, απαντώ. Ταχυδακτυλουργικά τρικ, και όχι αληθινή μαγεία."
05:58
'RealΠραγματικό magicμαγεία,' in other wordsλόγια, refersαναφέρεται to the magicμαγεία that is not realπραγματικός;
99
333000
4000
Η αληθινή μαγεία, με άλλα λόγια, αναφέρεται στη μαγεία που δεν είναι αληθινή,
06:02
while the magicμαγεία that is realπραγματικός, that can actuallyπράγματι be doneΈγινε, is not realπραγματικός magicμαγεία."
100
337000
5000
ενώ η μαγεία που είναι αληθινή, που μπορεί να γίνει, δεν είναι αληθινή μαγεία."
06:07
(LaughterΤο γέλιο)
101
342000
4000
(γέλια)
06:11
Now, that's the way a lot of people feel about consciousnessσυνείδηση.
102
346000
4000
Λοιπόν, αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο πολλοί αντιμετωπίζουν τη συνείδηση.
06:15
(LaughterΤο γέλιο)
103
350000
1000
(γέλια)
06:16
RealΠραγματικό consciousnessσυνείδηση is not a bagτσάντα of tricksκόλπα.
104
351000
2000
Η αληθινή συνείδηση δεν είναι ένας σάκος με κόλπα.
06:18
If you're going to explainεξηγώ this as a bagτσάντα of tricksκόλπα,
105
353000
2000
Αν την εξηγήσουμε σαν να ήταν ένας σάκος με κόλπα,
06:20
then it's not realπραγματικός consciousnessσυνείδηση, whateverοτιδήποτε it is.
106
355000
3000
τότε δεν είναι αληθινή συνείδηση, ότι και να 'ναι.
06:23
And, as MarvinMarvin said, and as other people have said,
107
358000
6000
Και, όπως είπε ο Μάρβιν, και όπως έχουν πει κι άλλοι,
06:29
"ConsciousnessΣυνείδηση is a bagτσάντα of tricksκόλπα."
108
364000
3000
"Η συνείδηση είναι ένας σάκος με κόλπα".
06:32
This meansπου σημαίνει that a lot of people are just left completelyεντελώς dissatisfiedδυσαρεστημένος
109
367000
5000
Αυτό σημαίνει ότι πολλοί είναι απλά τελείως δυσαρεστημένοι
06:37
and incredulousδύσπιστος when I attemptαπόπειρα to explainεξηγώ consciousnessσυνείδηση.
110
372000
3000
και καχύποπτοι όταν προσπαθώ να εξηγήσω τη συνείδηση.
06:40
So this is the problemπρόβλημα. So I have to
111
375000
3000
Οπότε αυτό είναι το πρόβλημα. Άρα πρέπει να προσπαθήσω
06:43
do a little bitκομμάτι of the sortείδος of work
112
378000
3000
να κάνω λίγη από τη δουλειά
06:46
that a lot of you won'tσυνηθισμένος like,
113
381000
4000
που δεν θα αρέσει σε πολλούς από εσάς,
06:50
for the sameίδιο reasonλόγος that you don't like to see
114
385000
2000
για τον ίδιο λόγο που δεν σας αρέσει να
06:52
a magicμαγεία trickτέχνασμα explainedεξηγείται to you.
115
387000
2000
σας εξηγούν τα ταχυδακτυλουργικά κόλπα.
06:54
How manyΠολλά of you here, if somebodyκάποιος -- some smartέξυπνος aleckaleck --
116
389000
4000
Πόσοι από εσάς εδώ, αν κάποιος - κάποιος εξυπνάκιας -
06:58
startsξεκινά tellingαποτελεσματικός you how a particularιδιαιτερος magicμαγεία trickτέχνασμα is doneΈγινε,
117
393000
3000
αρχίσει να σας εξηγεί πως γίνεται ένα συγκεκριμένο κόλπο,
07:01
you sortείδος of want to blockΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ your earsαυτιά and say, "No, no, I don't want to know!
118
396000
3000
βουλώνετε τ' αυτιά σας και λέτε "Όχι, δεν θέλω να ξέρω!"
07:04
Don't take the thrillσυγκίνηση of it away. I'd ratherμάλλον be mystifiedκατορθώνω.
119
399000
3000
Μην αφαιρείς τη συγκίνηση. Προτιμάω να παραμυθιάζομαι.
07:07
Don't tell me the answerαπάντηση."
120
402000
3000
Μου μου λες πως γίνεται."
07:10
A lot of people feel that way about consciousnessσυνείδηση, I've discoveredανακαλύφθηκε.
121
405000
3000
Πολλοί αισθάνονται έτσι για τη συνείδηση, ανακάλυψα.
07:13
And I'm sorry if I imposeεπιβάλει some clarityσαφήνεια, some understandingκατανόηση on you.
122
408000
6000
Και λυπάμαι αν σας επιβάλλω κάποια εξήγηση, κάποια κατανόηση.
07:19
You'dΠου θα better leaveάδεια now if you don't want to know some of these tricksκόλπα.
123
414000
5000
Καλύτερα να φύγετε τώρα αν δεν θέλετε να μάθετε κάποια απ' αυτά τα κόλπα.
07:24
But I'm not going to explainεξηγώ it all to you.
124
419000
4000
Αλλά δεν πρόκειται να σας εξηγήσω τα πάντα.
07:28
I'm going to do what philosophersφιλόσοφοι do.
125
423000
3000
Θα κάνω αυτό που κάνουν οι φιλόσοφοι.
07:31
Here'sΕδώ είναι how a philosopherφιλόσοφος explainsεξηγεί the sawing-the-lady-in-halfπριόνισμα-the-κυρία-σε-μισό trickτέχνασμα.
126
426000
6000
Να πως εξηγεί ένας φιλόσοφος το κόλπο που κόβουν μια γυναίκα στη μέση με το πριόνι.
07:37
You know the sawing-the-lady-in-halfπριόνισμα-the-κυρία-σε-μισό trickτέχνασμα?
127
432000
2000
Το ξέρετε το κόλπο που κόβουν τη γυναίκα στη μέση με το πριόνι;
07:39
The philosopherφιλόσοφος saysλέει, "I'm going to explainεξηγώ to you how that's doneΈγινε.
128
434000
4000
Ο φιλόσοφος λέει, "Θα σας εξηγήσω πως γίνεται αυτό.
07:43
You see, the magicianμάγος doesn't really saw the ladyκυρία in halfΉμισυ."
129
438000
5000
Βλέπετε, ο μάγος δεν κόβει στ' αλήθεια τη γυναίκα στη μέση.
07:48
(LaughterΤο γέλιο)
130
443000
2000
(γέλια)
07:50
"He merelyαπλώς makesκάνει you think that he does."
131
445000
4000
"Απλά σας κάνει να νομίζετε ότι την κόβει στη μέση."
07:54
And you say, "Yes, and how does he do that?"
132
449000
1000
Και ρωτάτε "Ναι, αλλά πως το κάνει αυτό;"
07:55
He saysλέει, "Oh, that's not my departmentτμήμα, I'm sorry."
133
450000
2000
Και απαντάει, "Ω, αυτό δεν είναι δική μου αρμοδιότητα, λυπάμαι."
07:57
(LaughterΤο γέλιο)
134
452000
5000
(γέλια)
08:02
So now I'm going to illustrateεικονογραφώ how philosophersφιλόσοφοι explainεξηγώ consciousnessσυνείδηση.
135
457000
3000
Οπότε τώρα θα σας δείξω πως οι φιλόσοφοι εξηγούν τη συνείδηση.
08:05
But I'm going to try to alsoεπίσης showπροβολή you
136
460000
3000
Θα προσπαθήσω επίσης να σας δείξω
08:08
that consciousnessσυνείδηση isn't quiteαρκετά as marvelousθαυμάσιος --
137
463000
3000
ότι η συνείδηση δεν είναι και τόσο σπουδαία -
08:11
your ownτα δικά consciousnessσυνείδηση isn't quiteαρκετά as wonderfulεκπληκτικός --
138
466000
2000
η συνείδησή σας δεν είναι και τόσο θαυμάσια -
08:13
as you mayενδέχεται have thought it is.
139
468000
2000
όπως ίσως νομίζετε.
08:15
This is something, by the way, that LeeΛι SiegelSiegel talksσυνομιλίες about in his bookΒιβλίο.
140
470000
4000
Αυτό είναι κάτι, παρεμπιπτόντως, για το οποίο ο Λι Σίγκελ μιλάει στο βιβλίο του.
08:19
He marvelsθαύματα at how he'llκόλαση do a magicμαγεία showπροβολή, and afterwardsέπειτα
141
474000
4000
Απορεί πως θα κάνει μια επίδειξη μαγείας και μετά
08:23
people will swearορκίζομαι they saw him do X, Y, and Z. He never did those things.
142
478000
4000
το κοινό ορκίζεται ότι τον είδαν να κάνει Χ, Ψ και Ω. Ποτέ δεν έκανε αυτά τα πράγματα.
08:27
He didn't even try to do those things.
143
482000
2000
Ούτε και προσπάθησε να κάνει αυτά τα πράγματα.
08:29
People'sΤων ανθρώπων memoriesαναμνήσεις inflateφουσκώνουν what they think they saw.
144
484000
4000
Η μνήμη των ανθρώπων υπερβάλλει για το τι νομίζουν ότι είδαν.
08:33
And the sameίδιο is trueαληθής of consciousnessσυνείδηση.
145
488000
3000
Και το ίδιο είναι αλήθεια για τη συνείδηση.
08:36
Now, let's see if this will work. All right. Let's just watch this.
146
491000
7000
Τώρα, ας δούμε αν αυτό λειτουργεί. Εντάξει. Ας δούμε αυτό.
08:43
Watch it carefullyπροσεκτικά.
147
498000
1000
Παρακολουθείστε προσεκτικά.
08:56
I'm workingεργαζόμενος with a youngνεαρός computer-animatorο υπολογιστής-animator documentarianντοκιμαντέρ
148
511000
3000
Δουλεύω με έναν νέο προγραμματιστή κινουμένων σχεδίων
08:59
namedόνομα NickNick DeamerDeamer, and this is a little demodemo that he's doneΈγινε for me,
149
514000
5000
που λέγεται Νικ Ντίμερ, και αυτό είναι μια επίδειξη που έκανε για μένα,
09:04
partμέρος of a largerμεγαλύτερος projectέργο some of you mayενδέχεται be interestedενδιαφερόμενος in.
150
519000
3000
τμήμα ενός μεγαλύτερου προγράμματος που ίσως να ενδιαφέρει μερικούς από σας.
09:07
We're looking for a backerστηριγμάτων.
151
522000
3000
Ψάχνουμε για χορηγό.
09:10
It's a feature-lengthμεγάλου μήκους documentaryντοκιμαντέρ on consciousnessσυνείδηση.
152
525000
4000
Είναι ένα ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους για τη συνείδηση.
09:14
OK, now, you all saw what changedάλλαξε, right?
153
529000
2000
ΟΚ, τώρα, όλοι είδατε τι άλλαξε, σωστά;
09:20
How manyΠολλά of you noticedπαρατήρησα that everyκάθε one of those squaresτετράγωνα changedάλλαξε colorχρώμα?
154
535000
5000
Πόσοι από σας παρατηρήσατε ότι κάθε ένα από αυτά τα τετράγωνα άλλαξε χρώμα;
09:25
EveryΚάθε one. I'll just showπροβολή you by runningτρέξιμο it again.
155
540000
4000
Όλοι. Θα σας το δείξω ξανά.
09:34
Even when you know that they're all going to changeαλλαγή colorχρώμα,
156
549000
5000
Ακόμα κι να ξέρετε ότι όλα θα αλλάξουν χρώμα,
09:39
it's very hardσκληρά to noticeειδοποίηση. You have to really concentrateσυγκεντρώνομαι
157
554000
4000
είναι πολύ δύσκολο να το παρατηρήσετε. Πρέπει να συγκεντρωθείτε πραγματικά
09:43
to pickδιαλέγω up any of the changesαλλαγές at all.
158
558000
3000
για να παρατηρήστε κάποιες από τις αλλαγές.
09:46
Now, this is an exampleπαράδειγμα -- one of manyΠολλά --
159
561000
5000
Τώρα, αυτό είναι ένα παράδειγμα - ένα από τα πολλά -
09:51
of a phenomenonφαινόμενο that's now beingνα εισαι studiedμελετημένος quiteαρκετά a bitκομμάτι.
160
566000
2000
ενός φαινομένου που τώρα μελετάται αρκετά.
09:53
It's one that I predictedπροβλεπόταν in the last pageσελίδα or two of my
161
568000
4000
Είναι κάτι που προέβλεψα στις 1-2 τελευταίες σελίδες του
09:57
1991 bookΒιβλίο, "ConsciousnessΣυνείδηση ExplainedΕξήγησε,"
162
572000
2000
βιβλίου μου το 1991, "Η Συνείδηση Ερμηνεύεται,"
09:59
where I said if you did experimentsπειράματα of this sortείδος,
163
574000
3000
όπου είπα ότι αν γίνουν τέτοιου τύπου πειράματα,
10:02
you'dεσείς find that people were unableανίκανος to pickδιαλέγω up really largeμεγάλο changesαλλαγές.
164
577000
3000
θα βρεθεί ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να ανιχνεύσουν μεγάλες διαφορές.
10:05
If there's time at the endτέλος,
165
580000
2000
Αν υπάρχει χρόνος στο τέλος,
10:07
I'll showπροβολή you the much more dramaticδραματικός caseπερίπτωση.
166
582000
3000
θα σας δείξω μια πιο εντυπωσιακή περίπτωση.
10:10
Now, how can it be that there are all those changesαλλαγές going on,
167
585000
5000
Τώρα, πως μπορεί να γίνονται όλες αυτές οι αλλαγές,
10:15
and that we're not awareενήμερος of them?
168
590000
3000
και να μην τις αντιλαμβάνεστε;
10:18
Well, earlierνωρίτερα todayσήμερα, JeffJeff HawkinsΧόκινς mentionedπου αναφέρθηκαν the way your eyeμάτι saccadesσακκαδικές κινήσεις,
169
593000
5000
Λοιπόν, νωρίτερα σήμερα, ο Τζεφ Χώκινς ανέφερε τον τρόπο που το μάτι κάνει σακκαδικές κινήσεις,
10:23
the way your eyeμάτι movesκινήσεις around threeτρία or fourτέσσερα timesφορές a secondδεύτερος.
170
598000
3000
τον τρόπο που το μάτι κινείται τρεις με τέσσερις φορές το δευτερόλεπτο.
10:26
He didn't mentionαναφέρω the speedΤαχύτητα. Your eyeμάτι is constantlyσυνεχώς in motionκίνηση,
171
601000
3000
Δεν ανέφερε την ταχύτητα. Το μάτι βρίσκεται σε συνεχή κίνηση,
10:29
movingκίνηση around, looking at eyesμάτια, nosesμύτες, elbowsτους αγκώνες,
172
604000
3000
περιστρέφεται κοιτώντας μάτια, μύτες, αγκώνες,
10:32
looking at interestingενδιαφέρων things in the worldκόσμος.
173
607000
2000
κοιτώντας ενδιαφέροντα πράγματα στον κόσμο.
10:34
And where your eyeμάτι isn't looking,
174
609000
2000
Και εκεί που δεν κοιτάει το μάτι,
10:36
you're remarkablyσημαντικά impoverishedξεπεσμένος in your visionόραμα.
175
611000
3000
η όραση είναι σημαντικά φτωχότερη.
10:39
That's because the fovealβοθρίου partμέρος of your eyeμάτι,
176
614000
3000
Αυτό γίνεται γιατί η ωχρά κηλίδα του ματιού,
10:42
whichοι οποίες is the high-resolutionυψηλής ανάλυσης partμέρος,
177
617000
2000
που είναι το τμήμα υψηλής ανάλυσης,
10:44
is only about the sizeμέγεθος of your thumbnailμικρογραφία heldπου πραγματοποιήθηκε at armsόπλα lengthμήκος.
178
619000
3000
είναι περίπου το μέγεθος του νυχιού με το χέρι τεντωμένο.
10:47
That's the detailλεπτομέρεια partμέρος.
179
622000
2000
Αυτό είναι το τμήμα της λεπτομέρειας.
10:49
It doesn't seemφαίνομαι that way, does it?
180
624000
3000
Δεν μοιάζει να είναι έτσι, σωστά;
10:52
It doesn't seemφαίνομαι that way, but that's the way it is.
181
627000
2000
Δεν φαίνεται να είναι έτσι, αλλά έτσι είναι.
10:54
You're gettingνα πάρει in a lot lessπιο λιγο informationπληροφορίες than you think.
182
629000
4000
Προσλαμβάνετε πολύ λιγότερες πληροφορίες απ' ότι νομίζετε.
10:58
Here'sΕδώ είναι a completelyεντελώς differentδιαφορετικός effectαποτέλεσμα. This is a paintingζωγραφική by BellottoBellotto.
183
633000
6000
Να ένα τελείως διαφορετικό φαινόμενο. Αυτός είναι ένας πίνακας το Μπελότο.
11:04
It's in the museumμουσείο in NorthΒόρεια CarolinaΚαρολίνα.
184
639000
2000
Βρίσκεται στο μουσείο της Βόρειας Καρολίνας.
11:06
BellottoBellotto was a studentμαθητης σχολειου of Canaletto'sCanaletto του.
185
641000
3000
Ο Μπελότο ήταν μαθητής του Καναλέτο.
11:09
And I love paintingsΠΙΝΑΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ like that --
186
644000
1000
Και μου αρέσουν πίνακες σαν αυτόν -
11:10
the paintingζωγραφική is actuallyπράγματι about as bigμεγάλο as it is right here.
187
645000
4000
ο πίνακας είναι στην πραγματικότητα όσο μεγάλος είναι εδώ.
11:14
And I love CanalettosCanalettos, because CanalettoCanaletto has this fantasticφανταστικός detailλεπτομέρεια,
188
649000
3000
Και μου αρέσουν οι πίνακες του Καναλέτο γιατί έχουν φανταστική λεπτομέρεια,
11:17
and you can get right up
189
652000
3000
και μπορείτε να πάτε κοντά
11:20
and see all the detailsΛεπτομέριες on the paintingζωγραφική.
190
655000
3000
και να δείτε όλες τις λεπτομέρειες στον πίνακα.
11:23
And I startedξεκίνησε acrossαπέναντι the hallαίθουσα in NorthΒόρεια CarolinaΚαρολίνα,
191
658000
5000
Και ξεκίνησα από τη μια άκρη της αίθουσας στη Βόρεια Καρολίνα
11:28
because I thought it was probablyπιθανώς a CanalettoCanaletto,
192
663000
2000
γιατί σκέφτηκα ότι μάλλον ήταν Καναλέτο,
11:30
and would have all that in detailλεπτομέρεια.
193
665000
2000
και θα είχε όλη αυτή τη λεπτομέρεια.
11:32
And I noticedπαρατήρησα that on the bridgeγέφυρα there, there's a lot of people --
194
667000
3000
Και πρόσεξα ότι εκεί στη γέφυρα υπήρχαν πολλοί άνθρωποι -
11:35
you can just barelyμετά βίας see them walkingτο περπάτημα acrossαπέναντι the bridgeγέφυρα.
195
670000
3000
και μόλις ξεχωρίζουν καθώς διασχίζουν τη γέφυρα.
11:38
And I thought as I got closerπιο κοντά
196
673000
1000
Και σκέφτηκα καθώς πλησίαζα
11:39
I would be ableικανός to see all the detailλεπτομέρεια of mostπλέον people,
197
674000
3000
ότι θα μπορούσα να δω τις λεπτομέρειες των περισσότερων,
11:42
see theirδικα τους clothesρούχα, and so forthΕμπρός.
198
677000
2000
να δω τα ρούχα τους κλπ κλπ.
11:44
And as I got closerπιο κοντά and closerπιο κοντά, I actuallyπράγματι screamedφώναξε.
199
679000
4000
Και καθώς πλησίαζα όλο και πιο κοντά στην κυριολεξία ξεφώνησα.
11:48
I yelledφώναξε out because when I got closerπιο κοντά,
200
683000
2000
Φώναξα γιατί καθώς πήγα πιο κοντά,
11:50
I foundβρέθηκαν the detailλεπτομέρεια wasn'tδεν ήταν there at all.
201
685000
4000
ανακάλυψα ότι η λεπτομέρεια δεν υπήρχε καθόλου.
11:54
There were just little artfullyέντεχνα placedτοποθετείται blobsκηλίδες of paintχρώμα.
202
689000
4000
Ήταν απλά σταγόνες μπογιάς καλλιτεχνικά τοποθετημένες.
11:58
And as I walkedπερπάτησε towardsπρος the pictureεικόνα,
203
693000
3000
Και καθώς προχώρησα προς τον πίνακα,
12:01
I was expectingαναμένουν detailλεπτομέρεια that wasn'tδεν ήταν there.
204
696000
3000
περίμενα να δω λεπτομέρεια που δεν υπήρχε.
12:04
The artistκαλλιτέχνης had very cleverlyέξυπνα suggestedπρότεινε people and clothesρούχα
205
699000
5000
Ο καλλιτέχνης πρότεινε πολύ έξυπνα ανθρώπους και ρούχα
12:09
and wagonsβαγόνια and all sortsείδος of things,
206
704000
3000
και άμαξες και διάφορα άλλα πράγματα,
12:12
and my brainεγκέφαλος had takenληφθεί the suggestionπρόταση.
207
707000
3000
και ο εγκέφαλός μου δέχτηκε την πρόταση.
12:15
You're familiarοικείος with a more recentπρόσφατος technologyτεχνολογία, whichοι οποίες is -- There,
208
710000
6000
Είστε εξοικειωμένοι με μια πιο πρόσφατη τεχνολογία που είναι - εκεί.
12:21
you can get a better viewθέα of the blobsκηλίδες.
209
716000
2000
Μπορείτε να δείτε καλύτερα τις σταγονες.
12:23
See, when you get closeΚοντά
210
718000
2000
Βλέπετε, όταν πάτε πιο κοντά
12:25
they're really just blobsκηλίδες of paintχρώμα.
211
720000
5000
είναι στ' αλήθεια μόνο σταγόνες μπογιάς.
12:30
You will have seenείδα something like this -- this is the reverseΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ effectαποτέλεσμα.
212
725000
6000
Θα είχατε δει κάτι σαν κι αυτό - αυτό είναι το αντίστροφο αποτέλεσμα.
12:44
I'll just give that to you one more time.
213
739000
3000
Θα σας το δείξω άλλη μια φορά.
12:47
Now, what does your brainεγκέφαλος do when it takes the suggestionπρόταση?
214
742000
7000
Τώρα, τι κάνει ο εγκέφαλος όταν δέχεται μια πρόταση;
12:54
When an artfulέξυπνος blobάμορφη μάζα of paintχρώμα or two, by an artistκαλλιτέχνης,
215
749000
5000
Όταν μια-δυο καλλιτεχνικές σταγόνες μπογιάς από ένα καλλιτέχνη,
12:59
suggestsπροτείνει a personπρόσωπο -- say, one of
216
754000
6000
προτείνουν ένα πρόσωπο - ας πούμε έναν από
13:05
MarvinMarvin Minsky'sMinsky του little societyκοινωνία of mindμυαλό --
217
760000
2000
το μικρό σύλλογο του νου του Μάρβιν Μίνσκυ -
13:07
do they sendστείλετε little paintersΖωγράφοι out to fillγέμισμα in all the detailsΛεπτομέριες in your brainεγκέφαλος somewhereκάπου?
218
762000
5000
στέλνουν μικρούς ζωγράφους να συμπληρώσουν όλες τις λεπτομέρειες κάπου στον εγκέφαλό σας;
13:12
I don't think so. Not a chanceευκαιρία. But then, how on EarthΓη is it doneΈγινε?
219
767000
5000
Δεν νομίζω. Σε καμία περίπτωση. Αλλά τότε, πως στο καλό γίνεται;
13:17
Well, rememberθυμάμαι the philosopher'sτου φιλοσόφου explanationεξήγηση of the ladyκυρία?
220
772000
5000
Λοιπόν, θυμάστε την εξήγηση του φιλοσόφου για την γυναίκα;
13:22
It's the sameίδιο thing.
221
777000
3000
Είναι το ίδιο πράγμα.
13:25
The brainεγκέφαλος just makesκάνει you think that it's got the detailλεπτομέρεια there.
222
780000
3000
Ο εγκέφαλος σας κάνει να νομίζετε ότι έχει όλη τη λεπτομέρεια.
13:28
You think the detail'sλεπτομέρεια του there, but it isn't there.
223
783000
3000
Νομίζετε ότι η λεπτομέρεια είναι εκεί αλλά δεν είναι.
13:31
The brainεγκέφαλος isn't actuallyπράγματι puttingβάζοντας the detailλεπτομέρεια in your headκεφάλι at all.
224
786000
3000
Ο εγκέφαλος στην πραγματικότητα δεν βάζει τη λεπτομέρεια στο κεφάλι σας.
13:34
It's just makingκατασκευή you expectαναμένω the detailλεπτομέρεια.
225
789000
3000
Απλά σας κάνει να περιμένετε τη λεπτομέρεια.
13:37
Let's just do this experimentπείραμα very quicklyγρήγορα.
226
792000
3000
Ας κάνουμε αυτό το πείραμα στα γρήγορα.
13:40
Is the shapeσχήμα on the left the sameίδιο as the shapeσχήμα on the right, rotatedμε περιστροφή?
227
795000
5000
Είναι το σχήμα στα αριστερά το ίδιο με αυτό στα δεξιά περιστραμμένο;
13:45
Yes.
228
800000
2000
Ναι.
13:47
How manyΠολλά of you did it by rotatingΠεριστρεφόμενη the one on the left
229
802000
2000
Πόσοι από εσάς το έκαναν περιστρέφοντας αυτό στα αριστερά
13:49
in your mind'sτου μυαλού eyeμάτι, to see if it matchedταιριάζει up with the one on the right?
230
804000
3000
με το νου σας, για να δείτε αν ταίριαζε με αυτό στα δεξιά;
13:52
How manyΠολλά of you rotatedμε περιστροφή the one on the right? OK.
231
807000
4000
Και πόσοι περιστρέψατε αυτό στα δεξιά; Εντάξει.
13:56
How do you know that's what you did?
232
811000
2000
Πως ξέρετε ότι αυτό κάνατε;
13:58
(LaughterΤο γέλιο)
233
813000
3000
(γέλια)
14:01
There's in factγεγονός been a very interestingενδιαφέρων debateδημόσια συζήτηση
234
816000
2000
Πράγματι έχει υπάρξει μια πολύ ενδιαφέρουσα αντιπαράθεση
14:03
ragingοργισμένος for over 20 yearsχρόνια in cognitiveγνωστική scienceεπιστήμη --
235
818000
3000
που κρατάει πάνω από 20 χρόνια στη γνωστική επιστήμη -
14:06
variousδιάφορος experimentsπειράματα startedξεκίνησε by RogerΡότζερ ShepherdΒοσκός,
236
821000
2000
διάφορα πειράματα που ξεκίνησαν από τον Ρότζερ Σέπαρντ,
14:08
who measuredμετρημένος the angularΓωνιακή velocityταχύτητα of rotationπεριστροφή of mentalδιανοητικός imagesεικόνες.
237
823000
5000
που μέτρησε τη γωνιακή ταχύτητα της περιστροφής νοητικών εικόνων.
14:13
Yes, it's possibleδυνατόν to do that.
238
828000
2000
Ναι, είναι δυνατό να γίνει αυτό.
14:15
But the detailsΛεπτομέριες of the processεπεξεργάζομαι, διαδικασία are still in significantσημαντικός controversyαμφισβήτηση.
239
830000
7000
Αλλά οι λεπτομέρειες της διαδικασίας είναι ακόμα υπό συζήτηση.
14:22
And if you readανάγνωση that literatureβιβλιογραφία, one of the things
240
837000
3000
Και αν διαβάσετε τη βιβλιογραφία, ένα από τα πράγματα
14:25
that you really have to come to termsόροι with is
241
840000
3000
που πρέπει να κατανοήσετε είναι
14:28
even when you're the subjectθέμα in the experimentπείραμα, you don't know.
242
843000
2000
ότι ακόμα και είστε το υποκείμενο του πειράματος, δεν ξέρετε.
14:30
You don't know how you do it.
243
845000
2000
Δεν ξέρετε πως το κάνετε.
14:32
You just know that you have certainβέβαιος beliefsτις πεποιθήσεις.
244
847000
3000
Απλά ξέρετε ότι έχετε κάποια πιστεύω.
14:35
And they come in a certainβέβαιος orderΣειρά, at a certainβέβαιος time.
245
850000
3000
Και ότι έρχονται με κάποια σειρά, κάποια στιγμή.
14:38
And what explainsεξηγεί the factγεγονός that that's what you think?
246
853000
2000
Και τι εξηγεί το γεγονός ότι αυτό είναι που σκέφτεστε;
14:40
Well, that's where you have to go backstageπαρασκήνια and askπαρακαλώ the magicianμάγος.
247
855000
4000
Λοιπόν, εδώ πρέπει να πάτε στα καμαρίνια και να ρωτήσετε τον ταχυδακτυλουργό.
14:44
This is a figureεικόνα that I love: BradleyBradley, PetriePetrie, and DumaisDumais.
248
859000
4000
Αυτή είναι η εικόνα που λατρεύω. Μπράντλυ, Πέτρι και Ντουμάις
14:48
You mayενδέχεται think that I've cheatedεξαπατημένοι,
249
863000
2000
Μπορεί να πιστεύετε ότι σας εξαπάτησα,
14:50
that I've put a little whiter-than-whiteλευκότερο-από-άσπρα boundaryΌριο there.
250
865000
5000
ότι έβαλα λίγο πιο άσπρο από το άσπρο όριο εκεί.
14:55
How manyΠολλά of you see that sortείδος of boundaryΌριο,
251
870000
2000
Πόσοι από σας είδαν αυτό το όριο,
14:57
with the NeckerNecker cubeκύβος floatingεπιπλέων in frontεμπρός of the circlesκύκλους?
252
872000
3000
με τον κύβο του Νέκερ να αιωρείται μπροστά από τους κύκλους;
15:00
Can you see it?
253
875000
2000
Το βλέπετε;
15:02
Well, you know, in effectαποτέλεσμα, the boundary'sτου ορίου really there, in a certainβέβαιος senseέννοια.
254
877000
5000
Λοιπόν, ξέρετε, στην ουσία το όριο είναι στ' αλήθεια εκεί, κατά κάποιο τρόπο.
15:07
Your brainεγκέφαλος is actuallyπράγματι computingχρήση υπολογιστή that boundaryΌριο,
255
882000
3000
Ο εγκέφαλός σας υπολογίζει αυτό το όριο,
15:10
the boundaryΌριο that goesπηγαίνει right there.
256
885000
5000
το όριο που πάει εδώ.
15:15
But now, noticeειδοποίηση there are two waysτρόπους of seeingβλέπων the cubeκύβος, right?
257
890000
2000
Αλλά τώρα, παρατηρείστε ότι υπάρχουν δυο τρόποι για να δείτε τον κύβο, σωστά;
15:17
It's a NeckerNecker cubeκύβος.
258
892000
2000
Είναι ένας κύβος του Νέκερ.
15:19
EverybodyΟ καθένας can see the two waysτρόπους of seeingβλέπων the cubeκύβος? OK.
259
894000
4000
Όλοι βλέπετε τους δυο τρόπους που μπορούμε να δούμε τον κύβο, σωστά;
15:23
Can you see the fourτέσσερα waysτρόπους of seeingβλέπων the cubeκύβος?
260
898000
4000
Μπορείτε να δείτε τους τέσσερις τρόπους που μπορούμε να δούμε τον κύβο;
15:27
Because there's anotherαλλο way of seeingβλέπων it.
261
902000
2000
Γιατί υπάρχει κι άλλος τρόπος να τον δούμε.
15:29
If you're seeingβλέπων it as a cubeκύβος floatingεπιπλέων in frontεμπρός of some circlesκύκλους,
262
904000
3000
Αν τον βλέπετε ως ένα κύβο που αιωρείται μπροστά από κάποιους κύκλους,
15:32
some blackμαύρος circlesκύκλους, there's anotherαλλο way of seeingβλέπων it.
263
907000
3000
μερικούς μαύρους κύκλους, υπάρχει κι άλλος τρόπος να τον δείτε.
15:35
As a cubeκύβος, on a blackμαύρος backgroundΙστορικό,
264
910000
2000
Ως ένα κύβο σε μαύρο φόντο,
15:37
as seenείδα throughδιά μέσου a pieceκομμάτι of SwissΕλβετική cheeseτυρί.
265
912000
2000
όπως αν τον βλέπατε μέσα από ένα κομμάτι Ελβετικό τυρί.
15:39
(LaughterΤο γέλιο)
266
914000
3000
(γέλια)
15:42
Can you get it? How manyΠολλά of you can't get it? That'llΠου θα help.
267
917000
6000
Το καταλαβαίνετε; Πόσοι το καταλαβαίνετε; Αυτό θα βοηθήσει.
15:48
(LaughterΤο γέλιο)
268
923000
2000
(γέλια)
15:50
Now you can get it. These are two very differentδιαφορετικός phenomenaπρωτοφανής.
269
925000
5000
Τώρα μπορείτε να το καταλάβετε. Αυτά είναι δύο πολύ διαφορετικά φαινόμενα.
15:55
When you see the cubeκύβος one way, behindπίσω the screenοθόνη,
270
930000
6000
Όταν βλέπετε τον κύβο με ένα τρόπο, πίσω από την οθόνη,
16:01
those boundariesσύνορα go away.
271
936000
2000
τα όρια εξαφανίζονται.
16:03
But there's still a sortείδος of fillingπλήρωση in, as we can tell if we look at this.
272
938000
5000
Αλλά παραμένει ένα είδος γεμίσματος όπως φαίνεται όταν κοιτάμε αυτό.
16:08
We don't have any troubleταλαιπωρία seeingβλέπων the cubeκύβος, but where does the colorχρώμα changeαλλαγή?
273
943000
4000
Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να δούμε τον κύβο, αλλά που είναι η αλλαγή χρώματος;
16:12
Does your brainεγκέφαλος have to sendστείλετε little paintersΖωγράφοι in there?
274
947000
3000
Χρειάζεται ο εγκέφαλός σας να στείλει μικρούς ζωγράφους εκεί;
16:15
The purple-paintersμωβ-ζωγράφοι and the green-paintersπράσινο-ζωγράφοι
275
950000
2000
ΟΙ κόκκινοι ζωγράφοι και οι πράσινοι ζωγράφοι
16:17
fightπάλη over who'sποιος είναι going to paintχρώμα that bitκομμάτι behindπίσω the curtainκουρτίνα? No.
276
952000
3000
ανταγωνίζονται ποιος θα ζωγραφίσει πίσω από την κουρτίνα; Όχι.
16:20
Your brainεγκέφαλος just letsεπιτρέπει it go. The brainεγκέφαλος doesn't need to fillγέμισμα that in.
277
955000
4000
Ο εγκέφαλός σας τα παρατάει. Δεν χρειάζεται να συμπληρώσει τίποτα.
16:29
When I first startedξεκίνησε talkingομιλία about
278
964000
3000
Όταν πρωτοάρχισα να μιλάω για
16:32
the BradleyBradley, PetriePetrie, DumaisDumais exampleπαράδειγμα that you just saw --
279
967000
4000
το παράδειγμα των Μπράντλυ, Πέτρι και Ντουμάις που μόλις είδατε -
16:36
I'll go back to it, this one --
280
971000
4000
Ξαναπάω σ' αυτό, αυτό εδώ -
16:40
I said that there was no filling-inσυμπλήρωση behindπίσω there.
281
975000
7000
Είπα ότι δεν υπήρχε συμπλήρωμα εδώ πίσω.
16:47
And I supposedυποτιθεμένος that that was just a flatδιαμέρισμα truthαλήθεια, always trueαληθής.
282
982000
3000
Και υπέθεσα ότι αυτή ήταν η απλή αλήθεια, πάντα αλήθεια.
16:50
But RobRob VanΒαν LierLier has recentlyπρόσφατα shownαπεικονίζεται that it isn't.
283
985000
5000
Αλλά ο Ρομπ Βαν Λίερ πρόσφατα έδειξε ότι δεν είναι.
16:55
Now, if you think you see some paleχλωμός yellowκίτρινος --
284
990000
5000
Τώρα, αν νομίζετε ότι βλέπετε λίγο απαλό κίτρινο -
17:00
I'll runτρέξιμο this a fewλίγοι more timesφορές.
285
995000
2000
Θα το τρέξω μερικές φορές ακόμα.
17:02
Look in the grayγκρί areasπεριοχές,
286
997000
4000
Κοιτάξτε στις γκρι περιοχές,
17:06
and see if you seemφαίνομαι to see something sortείδος of shadowyσκιώδης movingκίνηση in there --
287
1001000
5000
και προσέξτε αν βλέπετε κάτι σα σκιά να κινείται εκεί -
17:11
yeah, it's amazingφοβερο. There's nothing there. It's no trickτέχνασμα.
288
1006000
7000
ναι! Είναι καταπληκτικό. Δεν υπάρχει τίποτε εκεί. Δεν είναι κόλπο.
17:18
["FailureΑποτυχία to DetectΑνίχνευση ChangesΑλλαγές in ScenesΣκηνές" slideολίσθηση]
289
1013000
6000
Αυτή είναι η δουλειά του Ρον Ρένσνινκ που σε κάποιο βαθμό
17:24
This is RonRon Rensink'sΤου Rensink work, whichοι οποίες was in some degreeβαθμός
290
1019000
2000
ήταν εμπνευσμένη απ' αυτή την πρόταση στο τέλος του βιβλίου.
17:26
inspiredεμπνευσμένος by that suggestionπρόταση right at the endτέλος of the bookΒιβλίο.
291
1021000
4000
Επιτρέψτε μου να σταματήσω αυτό για ένα δευτερόλεπτο.
17:30
Let me just pauseπαύση this for a secondδεύτερος if I can.
292
1025000
2000
Αυτό είναι τύφλωση αλλαγής.
17:32
This is change-blindnessαλλαγή-τύφλωση.
293
1027000
2000
Αυτό που πρόκειται να δείτε είναι δύο εικόνες,
17:34
What you're going to see is two picturesεικόνες,
294
1029000
2000
που η κάθε μία είναι λίγο διαφορετική από την άλλη.
17:36
one of whichοι οποίες is slightlyελαφρώς differentδιαφορετικός from the other.
295
1031000
2000
Βλέπετε εδώ την κόκκινη σκεπή και την γκρι σκεπή,
17:38
You see here the redτο κόκκινο roofστέγη and the grayγκρί roofστέγη,
296
1033000
3000
και ανάμεσά τους θα υπάρχει μια μάσκα,
17:41
and in betweenμεταξύ them there will be a maskμάσκα,
297
1036000
2000
που είναι απλά μια λευκή οθόνη, για περίπου ένα τέταρτο του δευτερολέπτου.
17:43
whichοι οποίες is just a blankκενό screenοθόνη, for about a quarterτέταρτο of a secondδεύτερος.
298
1038000
4000
Οπότε θα δείτε την πρώτη εικόνα, και μετά τη μάσκα.
17:47
So you'llθα το κάνετε see the first pictureεικόνα, then a maskμάσκα,
299
1042000
2000
Ύστερα τη δεύτερη εικόνα, και μετά τη μάσκα.¼
17:49
then the secondδεύτερος pictureεικόνα, then a maskμάσκα.
300
1044000
2000
Και αυτό θα συνεχιστεί και στόχος σας είναι ως υποκείμενα
17:51
And this will just continueνα συνεχίσει, and your jobδουλειά as the subjectθέμα
301
1046000
4000
να πιέσετε το κουμπί όταν δείτε την αλλαγή.
17:55
is to pressτύπος the buttonκουμπί when you see the changeαλλαγή.
302
1050000
3000
Λοιπόν, δείχνουμε την πρωτότυπη εικόνα για 240 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Λευκό.
17:58
So, showπροβολή the originalπρωτότυπο pictureεικόνα for 240 millisecondsχιλιοστά του δευτερολέπτου. BlankΚενό.
303
1053000
8000
Δείχνουμε την επόμενη εικόνα για 240 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Λευκό.
18:06
ShowΕμφάνιση the nextεπόμενος pictureεικόνα for 240 millisecondsχιλιοστά του δευτερολέπτου. BlankΚενό.
304
1061000
6000
Και συνεχίζουμε έως ότου το υποκείμενο πιέζει το κουμπί λέγοντας
18:12
And keep going, untilμέχρις ότου the subjectθέμα pressesΠρέσες the buttonκουμπί, sayingρητό,
305
1067000
4000
"Βλέπω την αλλαγή."
18:16
"I see the changeαλλαγή."
306
1071000
2000
Και τώρα θα γίνουμε υποκείμενα στο πείραμα.
18:18
So now we're going to be subjectsμαθήματα in the experimentπείραμα.
307
1073000
3000
Θα ξεκινήσουμε εύκολα. Μερικά παραδείγματα.
18:21
We're going to startαρχή easyεύκολος. Some examplesπαραδείγματα.
308
1076000
9000
Κανένα πρόβλημα εδώ.
18:30
No troubleταλαιπωρία there.
309
1085000
2000
Βλέπετε όλοι; Εντάξει.
18:32
Can everybodyόλοι see? All right.
310
1087000
3000
Πράγματι, τα υποκείμενα του Ρέσνικ χρειάστηκαν λίγο παραπάνω
18:35
IndeedΠράγματι, Rensink'sΤου Rensink subjectsμαθήματα tookπήρε only a little bitκομμάτι more
311
1090000
4000
από ένα δευτερόλεπτο για να πατήσουν το κουμπί.
18:39
than a secondδεύτερος to pressτύπος the buttonκουμπί.
312
1094000
2000
Το βλέπετε;
18:46
Can you see that one?
313
1101000
1000
2,9 δευτερόλεπτα.
18:55
2.9 secondsδευτερολέπτων.
314
1110000
2000
Πόσοι δεν το έχετε δει ακόμα;
19:04
How manyΠολλά don't see it still?
315
1119000
3000
Τι υπάρχει στη σκεπή αυτού του αχυρώνα;
19:07
What's on the roofστέγη of that barnσιταποθήκη?
316
1122000
2000
(γέλια)
19:09
(LaughterΤο γέλιο)
317
1124000
3000
Είναι εύκολο.
19:20
It's easyεύκολος.
318
1135000
2000
Είναι γέφυρα ή αποβάθρα;
19:46
Is it a bridgeγέφυρα or a dockαποβάθρα?
319
1161000
2000
Υπάρχουν μερικά ακόμα πιο θεαματικά, και θα τελειώσω.
19:52
There are a fewλίγοι more really dramaticδραματικός onesαυτές, and then I'll closeΚοντά.
320
1167000
4000
Θέλω να δείτε μερικά που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά.
19:56
I want you to see a fewλίγοι that are particularlyιδιαίτερα strikingεκπληκτικός.
321
1171000
4000
Αυτό γιατί είναι τόσο μεγάλο κι όμως είναι δύσκολο να το δει κανείς.
20:00
This one because it's so largeμεγάλο and yetΑκόμη it's prettyαρκετά hardσκληρά to see.
322
1175000
7000
Το βλέπετε;
20:07
Can you see it?
323
1182000
3000
Το ακροατήριο: Ναι
20:10
AudienceΤο κοινό: Yes.
324
1185000
2000
Βλέπετε τις σκιές που κινούνται μπρος-πίσω; Αρκετά μεγάλο.
20:12
DanDan DennettΝτένετ: See the shadowsσκιές going back and forthΕμπρός? PrettyΌμορφο bigμεγάλο.
325
1187000
3000
Ώστε, ο μέσος χρόνος είναι 15 δευτερόλεπτα
20:23
So 15.5 secondsδευτερολέπτων is the medianδιάμεσος time
326
1198000
4000
για τα υποκείμενα σ' αυτό το πείραμα.
20:27
for subjectsμαθήματα in his experimentπείραμα there.
327
1202000
2000
Αυτό το λατρεύω, θα τελειώσω μ' αυτό,
20:29
I love this one. I'll endτέλος with this one,
328
1204000
3000
γιατί είναι τόσο εμφανές και σημαντικό.
20:32
just because it's suchτέτοιος an obviousφανερός and importantσπουδαίος thing.
329
1207000
3000
Πόσοι δεν το έχετε δει ακόμα; Πόσοι δεν το έχετε δει ακόμα;
20:37
How manyΠολλά still don't see it? How manyΠολλά still don't see it?
330
1212000
6000
Πόσοι κινητήρες υπάρχουν στο φτερό αυτού του Μπόινγκ;
20:43
How manyΠολλά enginesκινητήρες on the wingπτέρυγα of that BoeingBoeing?
331
1218000
3000
(γέλια)
20:46
(LaughterΤο γέλιο)
332
1221000
1000
Ακριβώς στη μέση της φωτογραφίας!
20:47
Right in the middleΜέσης of the pictureεικόνα!
333
1222000
6000
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
20:53
ThanksΕυχαριστώ very much for your attentionπροσοχή.
334
1228000
1000
Αυτό που ήθελα να σας δείξω είναι ότι οι επιστήμονες,
20:54
What I wanted to showπροβολή you is that scientistsΕπιστήμονες,
335
1229000
5000
χρησιμοποιούν τις εξωτερικές μεθόδους σε τρίτο πρόσωπο,
20:59
usingχρησιμοποιώντας theirδικα τους from-the-outsideαπό-the-έξω, third-personτρίτο πρόσωπο methodsμεθόδων,
336
1234000
4000
μπορούν να σας πουν πράγματα για τη συνείδησή σας
21:03
can tell you things about your ownτα δικά consciousnessσυνείδηση
337
1238000
2000
που ούτε θα τα ονειρευόσασταν.
21:05
that you would never dreamόνειρο of,
338
1240000
2000
Και ότι, ουσιαστικά, δεν είστε αυθεντία
21:07
and that, in factγεγονός, you're not the authorityεξουσία
339
1242000
2000
στη συνείδησή σας όπως νομίζετε ότι είστε.
21:09
on your ownτα δικά consciousnessσυνείδηση that you think you are.
340
1244000
2000
Και στ' αλήθεια κάνουμε μεγάλη πρόοδο
21:11
And we're really makingκατασκευή a lot of progressπρόοδος
341
1246000
2000
στην διατύπωση μιας θεωρίας του νου.
21:13
on comingερχομός up with a theoryθεωρία of mindμυαλό.
342
1248000
3000
Ο Τζεφ Χώκινς, σήμερα το πρωί, περιέγραφε την προσπάθειά του
21:16
JeffJeff HawkinsΧόκινς, this morningπρωί, was describingπεριγράφοντας his attemptαπόπειρα
343
1251000
6000
να αναπτύξει μια θεωρία, μια καλή, μεγάλη θεωρία, στη νευροεπιστήμη.
21:22
to get theoryθεωρία, and a good, bigμεγάλο theoryθεωρία, into the neuroscienceνευροεπιστήμη.
344
1257000
4000
Και έχει δίκιο. Αυτό είναι το πρόβλημα.
21:26
And he's right. This is a problemπρόβλημα.
345
1261000
5000
Ο διευθυντής της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ - ήμουν εκεί για μια ομιλία
21:31
HarvardΧάρβαρντ MedicalΙατρική SchoolΣχολείο onceμια φορά -- I was at a talk --
346
1266000
2000
είπε κάποτε, "Στο εργαστήριό μας έχουμε ένα ρητό.
21:33
directorδιευθυντής of the labεργαστήριο said, "In our labεργαστήριο, we have a sayingρητό.
347
1268000
4000
Αν δουλεύετε σε ένα νευρώνα, αυτό είναι νευροεπιστήμη.
21:37
If you work on one neuronνευρώνας, that's neuroscienceνευροεπιστήμη.
348
1272000
3000
Αν δουλέτετε σε δύο νευρώνες, αυτό είναι ψυχολογία."
21:40
If you work on two neuronsνευρώνες, that's psychologyΨυχολογία."
349
1275000
3000
(γέλια)
21:43
(LaughterΤο γέλιο)
350
1278000
4000
Χρειαζόμαστε περισσότερη θεωρία, και μπορεί να αναπτυχθεί από πάνω προς τα κάτω.
21:47
We have to have more theoryθεωρία, and it can come as much from the topμπλουζα down.
351
1282000
3000
Σας ευχαριστώ πολύ.
21:50
Thank you very much.
352
1285000
2000
(χειροκρότημα)
21:52
(ApplauseΧειροκροτήματα)
353
1287000
4000
Translated by Yanni Arvanitis
Reviewed by Nicholas Koutris

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.

Why you should listen

One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.

This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”

“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"

In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”

Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>

More profile about the speaker
Dan Dennett | Speaker | TED.com