TED2012
Michael Tilson Thomas: Music and emotion through time
Μάικλ Τίλσον Τόμας: Η μουσική και το συναίσθημα μέσα στο χρόνο
Filmed:
Readability: 4.1
1,667,198 views
Σε αυτήν την επική περίληψη, ο Μάικλ Τίλσον Τόμας ακολουθεί τα ίχνη της ανάπτυξης της κλασικής μουσικής μέσα από την ανάπτυξη της μουσικής σημειογραφίας, της ηχογράφησης και του ρεμίξ.
Michael Tilson Thomas - Musician, Conductor
Conductor Michael Tilson Thomas (call him MTT) is an all-around music educator -- connecting with global audiences, young musicians and concertgoers in San Francisco and London. Full bio
Conductor Michael Tilson Thomas (call him MTT) is an all-around music educator -- connecting with global audiences, young musicians and concertgoers in San Francisco and London. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Well when I was asked to do this TEDTalk, I was really chuckled,
0
917
2363
Όταν λοιπόν μου ζητήθηκε να δώσω την ομιλία αυτή για το TEDTalks, χαμογέλασα
00:19
because, you see, my father's name was Ted,
1
3280
3793
γιατί, βλέπετε, το όνομα του πατέρα μου ήταν Τεντ,
00:22
and much of my life, especially my musical life,
2
7073
4014
και μεγάλο κομμάτι της ζωής μου, ιδιαίτερα της μουσικής μου ζωής,
00:26
is really a talk that I'm still having with him,
3
11087
3121
είναι στην πραγματικότητα μία συζήτηση που ακόμα κάνω μαζί του,
00:30
or the part of me that he continues to be.
4
14208
3748
ή με το κομμάτι του εαυτού μου το οποίο συνεχίζει να είναι αυτός.
00:33
Now Ted was a New Yorker, an all-around theater guy,
5
17956
3604
Ο Τεντ, λοιπόν, ήταν Νεοϋορκέζος, ένας πολυτάλαντος άνθρωπος του θεάτρου,
00:37
and he was a self-taught illustrator and musician.
6
21560
4315
και ήταν αυτοδίδακτος εικονογράφος και μουσικός.
00:41
He didn't read a note,
7
25875
1535
Δε διάβαζε νότες,
00:43
and he was profoundly hearing impaired.
8
27410
2965
και ήταν σε μεγάλο βαθμό βαρήκοος.
00:46
Yet, he was my greatest teacher.
9
30375
3258
Και όμως, υπήρξε ο μεγαλύτερός μου δάσκαλος.
00:49
Because even through the squeaks of his hearing aids,
10
33633
3437
Γιατί ακόμη και μέσα από τους διαπεραστικούς ήχους του ακουστικού βαρηκοΐας του,
00:52
his understanding of music was profound.
11
37070
3180
η μουσική του κατανόηση ήταν βαθιά.
00:56
And for him, it wasn't so much the way the music goes
12
40250
3381
Και γι' αυτόν, δεν ήταν τόσο το πώς πάει η μουσική
00:59
as about what it witnesses and where it can take you.
13
43631
4196
όσο ήταν αυτό που μαρτυρά και πού μπορεί αυτό να σε οδηγήσει.
01:03
And he did a painting of this experience,
14
47827
2617
Έκανε μία ζωγραφιά αυτής της εμπειρίας,
01:06
which he called "In the Realm of Music."
15
50444
3089
την οποία ονόμασε «Στο Βασίλειο της Μουσικής».
01:09
Now Ted entered this realm every day by improvising
16
53533
6488
Ο Τεντ, λοιπόν, έμπαινε σε αυτό το βασίλειο κάθε μέρα αυτοσχεδιάζοντας
01:15
in a sort of Tin Pan Alley style like this.
17
60021
2781
σε στυλ Τιν Παν Άλι, κάπως έτσι:
01:18
(Music)
18
62802
6842
(Μουσική)
01:25
But he was tough when it came to music.
19
69644
3354
Αλλά ήταν σκληρός σε ό,τι αφορούσε στη μουσική.
01:28
He said, "There are only two things that matter in music:
20
72998
2706
Έλεγε ότι «Υπάρχουν μόνο δύο πράγματα που έχουν σημασία στη μουσική:
01:31
what and how.
21
75704
2213
το "τι" και το "πώς".
01:33
And the thing about classical music,
22
77917
3787
Και όσον αφορά την κλασική μουσική,
01:37
that what and how, it's inexhaustible."
23
81704
3328
αυτό το τί και το πώς, είναι ανεξάντλητα».
01:40
That was his passion for the music.
24
85032
2168
Αυτό ήταν το πάθος του για τη μουσική.
01:43
Both my parents really loved it.
25
87200
1857
Και οι δυο γονείς μου τη λάτρευαν.
01:44
They didn't know all that much about it,
26
89057
2258
Δε γνώριζαν και πολλά γι' αυτή,
01:47
but they gave me the opportunity to discover it
27
91315
3727
όμως μου έδωσαν την ευκαιρία να την ανακαλύψω
01:50
together with them.
28
95042
1916
μαζί τους.
01:52
And I think inspired by that memory,
29
96958
3212
Και νομίζω, εμπνευσμένος από αυτήν την ανάμνηση,
01:56
it's been my desire to try and bring it
30
100170
2003
η επιθυμία μου είναι να προσπαθήσω να τη φέρω
01:58
to as many other people as I can,
31
102173
1045
σε όσους περισσότερους ανθρώπους μπορώ,
01:59
sort of pass it on through whatever means.
32
103218
3574
να την παραδώσω λίγο-πολύ με κάθε τρόπο.
02:02
And how people get this music, how it comes into their lives,
33
106792
5010
Πώς οι άνθρωποι λαμβάνουν αυτή τη μουσική, πώς μπαίνει στις ζωές τους,
02:07
really fascinates me.
34
111802
1456
πραγματικά με συναρπάζει.
02:09
One day in New York, I was on the street
35
113258
2257
Μια μέρα στη Νέα Υόρκη, ήμουν στο δρόμο
02:11
and I saw some kids playing baseball between stoops and cars and fire hydrants.
36
115515
5405
και είδα κάτι παιδιά να παίζουν μπέιζμπολ ανάμεσα σε σκαλιά και αμάξια και πυροσβεστικούς κρουνούς.
02:16
And a tough, slouchy kid got up to bat,
37
120920
2701
Ένα σκληρό, αδέξιο παιδί σηκώθηκε να χτυπήσει με το ρόπαλο,
02:19
and he took a swing and really connected.
38
123621
2704
κι έκανε ένα χτύπημα και πραγματικά κόλλησε.
02:22
And he watched the ball fly for a second,
39
126325
1702
Και είδε τη μπάλα να πετάει για δευτερόλεπτα,
02:23
and then he went, "Dah dadaratatatah.
40
128027
3404
και μετά άρχισε να τραγουδά, «Νταντανταρατατατα.
02:27
Brah dada dadadadah."
41
131431
3486
Μπρα νταντα νταντανταντα».
02:30
And he ran around the bases.
42
134917
1833
Και έτρεξε γύρω-γύρω στις βάσεις.
02:32
And I thought, go figure.
43
136750
2735
Και σκέφτηκα, κοίτα να δεις.
02:35
How did this piece of 18th century Austrian aristocratic entertainment
44
139485
5081
Πώς αυτό το κομμάτι Αυστριακής αριστοκρατικής διασκέδασης του 18ου αιώνα
02:40
turn into the victory crow of this New York kid?
45
144566
4672
έγινε το νικητήριο κραύγασμα ενός παιδιού από τη Νέα Υόρκη;
02:45
How was that passed on? How did he get to hear Mozart?
46
149238
4402
Πώς μεταβιβάστηκε αυτό; Πώς αυτό το παιδί έφτασε να ακούει Μότσαρτ;
02:49
Well when it comes to classical music,
47
153640
1921
Λοιπόν, όσον αφορά την κλασική μουσική,
02:51
there's an awful lot to pass on,
48
155561
2256
υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα να μεταβιβάσεις,
02:53
much more than Mozart, Beethoven or Tchiakovsky.
49
157817
3737
πολλά περισσότερα από Μότσαρτ, Μπετόβεν ή Τσαϊκόφσκι.
02:57
Because classical music
50
161554
1612
Γιατί η κλασική μουσική
02:59
is an unbroken living tradition
51
163166
3417
είναι μία αδιάκοπη ζωντανή παράδοση
03:02
that goes back over 1,000 years.
52
166583
3250
που χρονολογείται πάνω από μια χιλιετία.
03:05
And every one of those years
53
169833
2044
Και κάθε ένα από αυτά τα χρόνια
03:07
has had something unique and powerful to say to us
54
171877
3498
είχε κάτι μοναδικό και ισχυρό να μας πει
03:11
about what it's like to be alive.
55
175375
3225
σχετικά με το πώς είναι να είσαι ζωντανός.
03:14
Now the raw material of it, of course,
56
178600
2559
Η πρώτη ύλη της, είναι φυσικά
03:17
is just the music of everyday life.
57
181159
1716
η μουσική της καθημερινής ζωής.
03:18
It's all the anthems and dance crazes
58
182875
3033
Είναι όλοι οι ύμνοι και οι χορευτικές τρέλες
03:21
and ballads and marches.
59
185908
1735
και οι μπαλάντες και οι πομπές.
03:23
But what classical music does
60
187643
2690
Αλλά αυτό που κάνει η κλασική μουσική
03:26
is to distill all of these musics down,
61
190333
4860
είναι να διυλίζει όλες αυτές τις μουσικές,
03:31
to condense them to their absolute essence,
62
195193
3686
να τις περικόπτει στην απόλυτη ουσία τους,
03:34
and from that essence create a new language,
63
198879
3288
και από αυτή την ουσία να δημιουργεί μια νέα γλώσσα,
03:38
a language that speaks very lovingly and unflinchingly
64
202167
5485
μια γλώσσα που να μιλάει με πολλή αγάπη και χωρίς να διστάζει
03:43
about who we really are.
65
207652
2100
για το ποιοι πραγματικά είμαστε.
03:45
It's a language that's still evolving.
66
209752
2844
Είναι μια γλώσσα που ακόμα εξελίσσεται.
03:48
Now over the centuries it grew into the big pieces we always think of,
67
212596
3571
Με το πέρασμα των αιώνων αναπτύχθηκε στα μεγάλα κομμάτια που πάντα σκεφτόμαστε,
03:52
like concertos and symphonies,
68
216167
3000
όπως κοντσέρτα και συμφωνίες,
03:55
but even the most ambitious masterpiece
69
219167
3331
αλλά ακόμη και το πιο φιλόδοξο αριστούργημα
03:58
can have as its central mission
70
222498
2419
μπορεί να έχει ως κεντρική του αποστολή
04:00
to bring you back to a fragile and personal moment --
71
224917
4500
να σας πάει πίσω σε μια ευάλωτη και προσωπική στιγμή --
04:05
like this one from the Beethoven Violin Concerto.
72
229417
3208
όπως αυτήν εδώ από το κοντσέρτο για βιολί του Μπετόβεν.
04:08
(Music)
73
232625
22386
(Μουσική)
04:30
It's so simple, so evocative.
74
255011
5984
Είναι τόσο απλή, τόσο υποβλητική.
04:36
So many emotions seem to be inside of it.
75
260995
2860
Τόσα πολλά συναισθήματα φαίνεται να εμπεριέχονται σ' αυτήν.
04:39
Yet, of course, like all music,
76
263855
1728
Κι όμως, όπως κάθε μουσική, σαφώς,
04:41
it's essentially not about anything.
77
265583
2459
δεν αφορά τίποτα στην ουσία.
04:43
It's just a design of pitches and silence and time.
78
268042
3783
Είναι απλώς ένα σχέδιο τόνων και σιγής και χρόνου.
04:47
And the pitches, the notes, as you know, are just vibrations.
79
271825
4092
Και οι τόνοι, οι νότες, όπως ξέρετε, είναι απλώς δονήσεις.
04:51
They're locations in the spectrum of sound.
80
275917
2953
Είναι τοποθεσίες στο ηχητικό φάσμα.
04:54
And whether we call them 440 per second, A,
81
278870
4101
Και είτε τις αποκαλούμε 440 το δευτερόλεπτο, Λα,
04:58
or 3,729, B flat -- trust me, that's right --
82
282971
6718
είτε 3.729, Σι ύφεση --πιστέψτε με, έτσι είναι--
05:05
they're just phenomena.
83
289689
4096
είναι απλώς φαινόμενα.
05:09
But the way we react to different combinations of these phenomena
84
293785
3757
Αλλά ο τρόπος με το οποίο αντιδρούμε στους διάφορους συνδυασμούς αυτών των φαινομένων
05:13
is complex and emotional and not totally understood.
85
297542
3794
είναι περίπλοκος και συναισθηματικός και όχι απόλυτα κατανοητός.
05:17
And the way we react to them has changed radically over the centuries,
86
301336
3831
Ο τρόπος που αντιδρούμε σε αυτούς έχει αλλάξει ριζικά με το πέρασμα των αιώνων,
05:21
as have our preferences for them.
87
305167
2375
όπως έχουν αλλάξει και οι προτιμήσεις μας γι' αυτούς.
05:23
So for example, in the 11th century,
88
307542
3291
Για παράδειγμα, λοιπόν, τον 11ο αιώνα,
05:26
people liked pieces that ended like this.
89
310833
3840
στους ανθρώπους άρεσαν κομμάτια που τελείωναν έτσι:
05:30
(Music)
90
314673
11733
(Μουσική)
05:42
And in the 17th century, it was more like this.
91
326406
5156
Και το 17ο αιώνα ήταν περισσότερο κάπως έτσι:
05:47
(Music)
92
331562
5438
(Μουσική)
05:52
And in the 21st century ...
93
337000
3842
Και τον 21ο αιώνα...
05:56
(Music)
94
340842
7408
(Μουσική)
06:04
Now your 21st century ears are quite happy with this last chord,
95
348250
5319
Τα αυτιά σας που είναι του 21ου αιώνα είναι αρκετά ευχαριστημένα με αυτήν την τελευταία συγχορδία,
06:09
even though a while back it would have puzzled or annoyed you
96
353569
3473
παρόλο που πριν από κάποιο καιρό θα σας είχε παραξενέψει ή ενοχλήσει
06:12
or sent some of you running from the room.
97
357042
1500
ή θα σας έκανε να τρέξετε έξω από την αίθουσα.
06:14
And the reason you like it
98
358542
1416
Ο λόγος που σας αρέσει
06:15
is because you've inherited, whether you knew it or not,
99
359958
2488
είναι γιατί έχετε κληρονομήσει, είτε το ξέρατε είτε όχι,
06:18
centuries-worth of changes
100
362446
2554
αλλαγές πολλών αιώνων
06:20
in musical theory, practice and fashion.
101
365000
3500
στη μουσική θεωρία, στην πρακτική και τη μόδα.
06:24
And in classical music we can follow these changes very, very accurately
102
368500
5090
Στην κλασική μουσική μπορούμε να ακολουθήσουμε αυτές τις αλλαγές με πάρα πολύ ακρίβεια
06:29
because of the music's powerful silent partner,
103
373590
3983
εξαιτίας του ισχυρού, σιωπηλού συντρόφου της μουσικής,
06:33
the way it's been passed on: notation.
104
377573
3629
τον τρόπο που έχει μεταφερθεί: τη μουσική σημειογραφία.
06:37
Now the impulse to notate,
105
381202
1965
Την παρόρμηση, τώρα, για να γράψουμε νότες,
06:39
or, more exactly I should say, encode music
106
383167
2791
ή, πιο ακριβέστερα θα έπρεπε να πω, να κωδικοποιήσουμε μουσική
06:41
has been with us for a very long time.
107
385958
3058
την έχουμε εδώ και πολύ καιρό.
06:44
In 200 B.C., a man named Sekulos
108
389016
3901
Το 200 π.Χ., ένας άντρας με το όνομα Σέκουλος
06:48
wrote this song for his departed wife
109
392917
2950
έγραψε αυτό το τραγούδι για τη νεκρή γυναίκα του
06:51
and inscribed it on her gravestone
110
395867
1591
και το χάραξε στην ταφόπλακά της
06:53
in the notational system of the Greeks.
111
397458
2625
με το σύστημα νοτών των Ελλήνων.
06:55
(Music)
112
400083
27375
(Μουσική)
07:23
And a thousand years later,
113
427458
2417
Χίλια χρόνια αργότερα,
07:25
this impulse to notate took an entirely different form.
114
429875
4010
αυτή η παρόρμηση να γράψει νότες πήρε μία εντελώς διαφορετική μορφή.
07:29
And you can see how this happened
115
433885
1365
Μπορείτε να δείτε πώς αυτό συνέβη
07:31
in these excerpts from the Christmas mass "Puer Natus est nobis,"
116
435250
6583
σε αυτά τα αποσπάσματα από τη Χριστουγεννιάτικη λειτουργία «Puer Natus est nobis»,
07:37
"For Us is Born."
117
441833
2375
«Για εμάς γεννιέται».
07:40
(Music)
118
444208
4633
(Μουσική)
07:44
In the 10th century, little squiggles were used
119
448841
2242
Τον 10ο αιώνα, μικρές μουτζούρες χρησιμοποιούνταν
07:46
just to indicate the general shape of the tune.
120
451083
3042
μόνο για να δείξουν τη γενική μορφή της μελωδίας.
07:50
And in the 12th century, a line was drawn, like a musical horizon line,
121
454125
7042
Και το 12ο αιώνα, ζωγραφίστηκε μία γραμμή, σαν μία γραμμή μουσικού ορίζοντα,
07:57
to better pinpoint the pitch's location.
122
461167
3578
για να εντοπίζει καλύτερα τη θέση του τόνου.
08:00
And then in the 13th century, more lines and new shapes of notes
123
464745
8330
Και μετά, το 13ο αιώνα, περισσότερες γραμμές και νότες με καινούργια σχήματα
08:08
locked in the concept of the tune exactly,
124
473090
3618
κατοχύρωσαν ακριβώς την έννοια του κουρδίσματος,
08:12
and that led to the kind of notation we have today.
125
476708
2667
κι αυτό οδήγησε στο είδος μουσικής σημειογραφίας που έχουμε σήμερα.
08:15
Well notation not only passed the music on,
126
479375
3671
Η μουσική σημειογραφία, λοιπόν, όχι μόνο μετέφερε τη μουσική,
08:18
notating and encoding the music changed its priorities entirely,
127
483046
4681
το γράψιμο σε νότες και η κωδικοποίηση της μουσικής άλλαξαν τελείως τις προτεραιότητές της,
08:23
because it enabled the musicians
128
487727
1956
διότι παρείχε τη δυνατότητα στους μουσικούς
08:25
to imagine music on a much vaster scale.
129
489683
3656
να φανταστούν τη μουσική σε μία πολύ μεγαλύτερη κλίμακα.
08:29
Now inspired moves of improvisation
130
493339
3328
Τώρα οι εμπνευσμένες κινήσεις του αυτοσχεδιασμού
08:32
could be recorded, saved, considered, prioritized,
131
496667
4000
θα μπορούν να καταγράφονται, να αποθηκεύονται, να υπολογίζονται, να μπαίνουν σε προτεραιότητα,
08:36
made into intricate designs.
132
500667
2541
να γίνονται περίπλοκα σχέδια.
08:39
And from this moment, classical music became
133
503208
3240
Και από αυτή τη στιγμή, η κλασική μουσική έγινε
08:42
what it most essentially is,
134
506448
2594
αυτό που ουσιαστικά είναι,
08:44
a dialogue between the two powerful sides of our nature:
135
509042
5041
ένας διάλογος μεταξύ δύο ισχυρών πλευρών της φύσης μας:
08:49
instinct and intelligence.
136
514083
2375
Του ένστικτου και της ευφυΐας.
08:52
And there began to be a real difference at this point
137
516458
3375
Ξεκίνησε να υπάρχει μία πραγματική διαφορά σε αυτό το σημείο
08:55
between the art of improvisation
138
519833
2917
μεταξύ της τέχνης του αυτοσχεδιασμού
08:58
and the art of composition.
139
522750
1408
και της τέχνης της σύνθεσης.
09:00
Now an improviser senses and plays the next cool move,
140
524158
4517
Ο αυτοσχεδιαστής αισθάνεται και παίζει την επόμενη καλή κίνηση,
09:04
but a composer is considering all possible moves,
141
528675
3617
αλλά ο συνθέτης σκέφτεται όλες τις πιθανές κινήσεις,
09:08
testing them out, prioritizing them out,
142
532292
3319
τις δοκιμάζει, τις βάζει σε προτεραιότητα,
09:11
until he sees how they can form a powerful and coherent design
143
535611
4472
μέχρι να δει πώς μπορούν να σχηματίσουν ένα δυναμικό και συνεκτικό σχέδιο
09:15
of ultimate and enduring coolness.
144
540083
4407
απόλυτης και παντοτινής άνεσης.
09:20
Now some of the greatest composers, like Bach,
145
544490
1552
Κάποιοι, τώρα, από τους μεγαλύτερους συνθέτες, όπως ο Μπαχ,
09:21
were combinations of these two things.
146
546042
2229
υπήρξαν συνδυασμός αυτών των δύο πραγμάτων.
09:24
Bach was like a great improviser with a mind of a chess master.
147
548271
4285
Ο Μπαχ ήταν ένας σπουδαίος αυτοσχεδιαστής με το μυαλό ενός μετρ του σκακιού.
09:28
Mozart was the same way.
148
552556
1944
Ο Μότσαρτ το ίδιο.
09:30
But every musician strikes a different balance
149
554500
3246
Αλλά ο κάθε μουσικός πετυχαίνει μια διαφορετική ισορροπία
09:33
between faith and reason, instinct and intelligence.
150
557746
3796
μεταξύ πίστης και λογικής, ενστίκτου και ευφυΐας.
09:37
And every musical era had different priorities of these things,
151
561542
4908
Κάθε μουσική εποχή είχε διαφορετικές προτεραιότητες αυτών των πραγμάτων,
09:42
different things to pass on, different 'whats' and 'hows'.
152
566450
3967
διαφορετικά πράγματα να μεταβιβάσει, διαφορετικά «τι» και «πως».
09:46
So in the first eight centuries or so of this tradition
153
570417
4568
Τους πρώτους, οχτώ περίπου αιώνες αυτής της παράδοσης
09:50
the big 'what' was to praise God.
154
574985
2848
το μεγάλο «τι» ήταν να δοξάζουμε το Θεό.
09:53
And by the 1400s, music was being written
155
577833
2625
Και μέχρι το 1400 γραφόταν μουσική
09:56
that tried to mirror God's mind
156
580458
4084
που προσπαθούσε να αντικατοπτρίσει το μυαλό του Θεού
10:00
as could be seen in the design of the night sky.
157
584542
3916
όπως φαίνεται στο σχέδιο του νυχτερινού ουρανού.
10:04
The 'how' was a style called polyphony,
158
588458
3292
Το «πως» ήταν ένα στυλ που λεγόταν πολυφωνία,
10:07
music of many independently moving voices
159
591750
3750
μουσική πολλών ανεξάρτητα κινούμενων φωνών
10:11
that suggested the way the planets seemed to move
160
595500
2708
που υπονοούσαν τον τρόπο με τον οποίο φαίνονταν να κινούνται οι πλανήτες
10:14
in Ptolemy's geocentric universe.
161
598208
2629
στο γεωκεντρικό σύμπαν του Πτολεμαίου.
10:16
This was truly the music of the spheres.
162
600837
3786
Αυτή ήταν πραγματικά η μουσική των σφαιρών.
10:20
(Music)
163
604623
29294
(Μουσική)
10:49
This is the kind of music that Leonardo DaVinci would have known.
164
633917
5250
Αυτό είναι το είδος της μουσικής που ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι θα είχε γνωρίσει.
10:55
And perhaps its tremendous intellectual perfection and serenity
165
639167
3598
Και ίσως η τεράστια διανοητική του τελειότητα και γαλήνη
10:58
meant that something new had to happen --
166
642765
2860
σήμαιναν ότι κάτι καινούργιο έπρεπε να συμβεί --
11:01
a radical new move, which in 1600 is what did happen.
167
645625
4125
μία νέα, ριζική κίνηση η οποία όντως συνέβη το 1600.
11:05
(Music) Singer: Ah, bitter blow!
168
649750
6833
(Μουσική) Τραγουδιστής: Αχ, πικρό φύσημα!
11:12
Ah, wicked, cruel fate!
169
656583
4792
Αχ, κακή, απάνθρωπη μοίρα!
11:17
Ah, baleful stars!
170
661375
6917
Αχ, λυπημένα άστρα!
11:24
Ah, avaricious heaven!
171
668292
6958
Αχ, άπληστε ουρανέ!
11:31
MTT: This, of course, was the birth of opera,
172
675250
3708
ΜΤΤ: Αυτό, φυσικά, ήταν η γέννηση της όπερας,
11:34
and its development put music on a radical new course.
173
678958
2612
και η ανάπτυξή της έβαλε τη μουσική σε μία νέα πρωτοποριακή πορεία.
11:37
The what now was not to mirror the mind of God,
174
681570
4340
Το «τι» δεν ήταν τώρα να αντικατοπτρίσουμε το μυαλό του Θεού,
11:41
but to follow the emotion turbulence of man.
175
685925
2950
αλλά να ακολουθήσουμε τη συναισθηματική αναταραχή του ανθρώπου.
11:44
And the how was harmony,
176
688875
3292
Και το «πως» ήταν αρμονία,
11:48
stacking up the pitches to form chords.
177
692167
3291
στοιβάζοντας τους τόνους για να δημιουργήσουμε συγχορδίες.
11:51
And the chords, it turned out,
178
695458
1750
Και οι συγχορδίες, απ' ό,τι φάνηκε,
11:53
were capable of representing incredible varieties of emotions.
179
697208
4084
στάθηκαν ικανές να απεικονίσουν απίστευτες ποικιλίες συναισθημάτων.
11:57
And the basic chords were the ones we still have with us,
180
701292
4799
Οι βασικές συγχορδίες ήταν αυτές που ακόμη έχουμε μαζί μας,
12:01
the triads,
181
706091
1261
οι τρίφωνες συγχορδίες,
12:03
either the major one,
182
707352
3259
είτε η μείζων τρίφωνη συγχορδία,
12:06
which we think is happy,
183
710611
4608
η οποία νομίζουμε πως είναι χαρούμενη,
12:11
or the minor one,
184
715219
3345
είτε η ελάσσων τρίφωνη συγχορδία,
12:14
which we perceive as sad.
185
718564
3936
την οποία εκλαμβάνουμε σαν λυπητερή.
12:18
But what's the actual difference between these two chords?
186
722500
3269
Αλλά ποια είναι η ουσιαστική διαφορά μεταξύ αυτών των δύο συγχορδιών;
12:21
It's just these two notes in the middle.
187
725769
2237
Είναι μόνο αυτές οι δύο νότες στη μέση.
12:23
It's either E natural,
188
728006
2965
Είναι ή η Μι,
12:26
and 659 vibrations per second,
189
730971
4700
και 659 δονήσεις το δευτερόλεπτο,
12:31
or E flat, at 622.
190
735687
4688
ή η Μι ύφεση, στις 622.
12:36
So the big difference between human happiness and sadness?
191
740375
5625
Άρα η μεγάλη διαφορά μεταξύ ανθρώπινης χαράς και λύπης;
12:41
37 freakin' vibrations.
192
746000
2750
37 χαζοδονήσεις.
12:44
So you can see in a system like this
193
748750
3917
Επομένως, μπορείτε να δείτε ότι σε ένα τέτοιο σύστημα
12:48
there was enormous subtle potential
194
752667
2029
υπήρχε τεράστια λεπτή δυνατότητα
12:50
of representing human emotions.
195
754696
1875
να απεικονιστούν ανθρώπινα συναισθήματα.
12:52
And in fact, as man began to understand more
196
756571
3733
Πράγματι, καθώς ο άνθρωπος άρχισε να καταλαβαίνει περισσότερο
12:56
his complex and ambivalent nature,
197
760304
2163
την περίπλοκη και αμφίθυμη φύση του,
12:58
harmony grew more complex to reflect it.
198
762467
2658
η αρμονία έγινε πιο περίπλοκη για να την αντικατοπτρίσει.
13:01
Turns out it was capable of expressing emotions
199
765125
4059
Απ' ό,τι φαίνεται ήταν ικανή να εκφράζει συναισθήματα
13:05
beyond the ability of words.
200
769184
1733
πέρα από την ικανότητα των λέξεων.
13:06
Now with all this possibility,
201
770917
3333
Με όλη αυτή τη δυνατότητα, τώρα,
13:10
classical music really took off.
202
774250
4083
απογειώθηκε πραγματικά η κλασική μουσική.
13:14
It's the time in which the big forms began to arise.
203
778333
3396
Είναι η εποχή που οι μεγάλες μορφές ξεκίνησαν να παρουσιάζονται.
13:17
And the effects of technology began to be felt also,
204
781729
4604
Και οι επιδράσεις της τεχνολογίας ξεκίνησαν επίσης να γίνονται αισθητές,
13:22
because printing put music, the scores, the codebooks of music,
205
786333
4436
διότι η εκτύπωση έβαλε τη μουσική, τις παρτιτούρες, τα βιβλία κωδικών της μουσικής,
13:26
into the hands of performers everywhere.
206
790769
2010
στα χέρια των καλλιτεχνών παντού στον κόσμο.
13:28
And new and improved instruments
207
792779
2221
Νέα και βελτιωμένα όργανα
13:30
made the age of the virtuoso possible.
208
795000
3292
κατέστησαν δυνατή την εποχή του βιρτουόζου.
13:34
This is when those big forms arose --
209
798292
3250
Τότε είναι που παρουσιάστηκαν εκείνες οι μεγάλες μορφές --
13:37
the symphonies, the sonatas, the concertos.
210
801542
3119
οι συμφωνίες, οι σονάτες, τα κοντσέρτα.
13:40
And in these big architectures of time,
211
804661
4006
Και στις μεγάλες αυτές αρχιτεκτονικές του καιρού,
13:44
composers like Beethoven could share the insights of a lifetime.
212
808667
5708
συνθέτες όπως ο Μπετόβεν μπόρεσαν να μοιραστούν τις βαθιές γνώσεις μιας ζωής.
13:50
A piece like Beethoven's Fifth
213
814375
2460
Ένα κομμάτι σαν την Πέμπτη συμφωνία του Μπετόβεν,
13:52
basically witnessing how it was possible
214
816835
4358
στην ουσία δείχνει πώς ήταν δυνατό
13:57
for him to go from sorrow and anger,
215
821193
5517
γι' αυτόν να περάσει από τη θλίψη στο θυμό,
14:02
over the course of a half an hour,
216
826710
3707
σε διάστημα μισής ώρας,
14:06
step by exacting step of his route,
217
830417
3791
βήμα προς βήμα καθορίζοντας την πορεία του,
14:10
to the moment when he could make it across to joy.
218
834208
4340
ως τη στιγμή που κατάφερε να περάσει στη χαρά.
14:14
(Music)
219
838548
22494
(Μουσική)
14:36
And it turned out the symphony could be used for more complex issues,
220
861042
5041
Και η συμφωνία κατέληξε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πιο περίπλοκα θέματα,
14:41
like gripping ones of culture,
221
866083
2627
για παράδειγμα συγκλονιστικά θέματα κουλτούρας,
14:44
such as nationalism or quest for freedom
222
868710
2748
όπως ο εθνικισμός ή η αναζήτηση για ελευθερία
14:47
or the frontiers of sensuality.
223
871458
3871
ή τα όρια του αισθησιασμού.
14:51
But whatever direction the music took,
224
875329
3771
Αλλά ό,τι κατεύθυνση και να πήρε η μουσική,
14:55
one thing until recently was always the same,
225
879100
2538
ένα πράγμα παρέμενε πάντα, μέχρι και πρόσφατα, το ίδιο,
14:57
and that was when the musicians stopped playing,
226
881638
3029
και τότε είναι που σταμάτησαν να παίζουν οι μουσικοί,
15:00
the music stopped.
227
884667
2375
η μουσική σταμάτησε.
15:02
Now this moment so fascinates me.
228
887042
3363
Αυτή η στιγμή είναι που τόσο με συναρπάζει.
15:06
I find it such a profound one.
229
890405
1911
Τη βρίσκω τόσο βαθιά.
15:08
What happens when the music stops?
230
892316
1367
Τι γίνεται όταν σταματά η μουσική;
15:09
Where does it go? What's left?
231
893683
3442
Που πηγαίνει; Τι απομένει;
15:13
What sticks with people in the audience at the end of a performance?
232
897125
3288
Τι μένει στο κοινό στο τέλος μιας παράστασης;
15:16
Is it a melody or a rhythm
233
900413
1772
Είναι μια μελωδία ή ένας ρυθμός
15:18
or a mood or an attitude?
234
902185
2780
ή μια διάθεση ή μία στάση;
15:20
And how might that change their lives?
235
904965
2269
Και πώς μπορεί αυτό να αλλάξει τις ζωές τους;
15:23
To me this is the intimate, personal side of music.
236
907234
3933
Για μένα, αυτή είναι η στενή, προσωπική πλευρά της μουσικής.
15:27
It's the passing on part. It's the 'why' part of it.
237
911167
4541
Είναι το κομμάτι που μεταβιβάζεται. Είναι το «γιατί» αυτού.
15:31
And to me that's the most essential of all.
238
915708
3258
Και για μένα αυτό είναι το πιο ουσιώδες απ' όλα.
15:34
Mostly it's been a person-to-person thing,
239
918966
3959
Ήταν περισσότερο ένα πράγμα ανθρώπου προς άνθρωπο,
15:38
a teacher-student, performer-audience thing,
240
922925
2607
κάτι μεταξύ δασκάλου-μαθητή, ένα πράγμα μεταξύ καλλιτέχνη-κοινού,
15:41
and then around 1880 came this new technology
241
925532
2777
και τότε, γύρω στο 1880 ήρθε αυτή η νέα τεχνολογία
15:44
that first mechanically then through analogs then digitally
242
928309
2691
που πρώτα μηχανικά, μετά αναλογικά, μετά ψηφιακά
15:46
created a new and miraculous way of passing things on,
243
931000
4287
δημιούργησε έναν καινούργιο και θαυμάσιο τρόπο, μολονότι απρόσωπο,
15:51
albeit an impersonal one.
244
935287
1788
να μεταφέρονται τα πράγματα.
15:52
People could now hear music all the time,
245
937075
3717
Οι άνθρωποι μπορούσαν τώρα να ακούνε μουσική όλη την ώρα,
15:56
even though it wasn't necessary
246
940792
875
παρόλο που δεν ήταν απαραίτητο γι' αυτούς
15:57
for them to play an instrument, read music or even go to concerts.
247
941667
4541
να παίζουν κάποιο μουσικό όργανο, να διαβάζουν μουσική ή ακόμη να πηγαίνουν σε συναυλίες.
16:02
And technology democratized music by making everything available.
248
946208
5304
Η τεχνολογία έκανε δημοκρατική τη μουσική κάνοντας τα πάντα διαθέσιμα.
16:07
It spearheaded a cultural revolution
249
951512
1761
Ηγήθηκε μίας πολιτισμικής επανάστασης
16:09
in which artists like Caruso and Bessie Smith were on the same footing.
250
953273
4860
στην οποία καλλιτέχνες όπως ο Καρούζο και η Μπέσι Σμιθ βρίσκονταν στην ίδια βάση.
16:14
And technology pushed composers to tremendous extremes,
251
958133
3921
Η τεχνολογία ώθησε συνθέτες σε τρομερά άκρα,
16:17
using computers and synthesizers
252
962054
1700
χρησιμοποιώντας υπολογιστές και συνθεσάιζερ
16:19
to create works of intellectually impenetrable complexity
253
963754
2919
για να δημιουργήσουν έργα αδιαπέραστης διανοητικά περιπλοκής
16:22
beyond the means of performers and audiences.
254
966673
4535
πέρα από τα μέσα των καλλιτεχνών και του κοινού.
16:27
At the same time technology,
255
971208
2500
Την ίδια στιγμή, η τεχνολογία,
16:29
by taking over the role that notation had always played,
256
973708
3292
παίρνοντας το ρόλο που πάντα ανήκε στη μουσική σημειογραφία,
16:32
shifted the balance within music between instinct and intelligence
257
977000
4542
μετακίνησε την ισορροπία μέσα στην ίδια τη μουσική μεταξύ ενστίκτου και ευφυΐας
16:37
way over to the instinctive side.
258
981542
3291
στη μακρινή, ενστικτώδη μεριά.
16:40
The culture in which we live now
259
984833
1890
Η κουλτούρα στην οποία ζούμε τώρα
16:42
is awash with music of improvisation
260
986723
3069
είναι γεμάτη με μουσική αυτοσχεδιασμού
16:45
that's been sliced, diced, layered
261
989792
1625
που έχει κοπεί σε φέτες, σε κομματάκια, σε λωρίδες
16:47
and, God knows, distributed and sold.
262
991417
3750
και, ο Θεός το ξέρει, έχει διανεμηθεί και πουληθεί.
16:51
What's the long-term effect of this on us or on music?
263
995167
3287
Ποιο είναι το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα αυτού για εμάς ή για τη μουσική;
16:54
Nobody knows.
264
998454
1007
Κανένας δεν ξέρει.
16:55
The question remains: What happens when the music stops?
265
999461
3722
Η ερώτηση παραμένει: Τι συμβαίνει όταν η μουσική σταματά;
16:59
What sticks with people?
266
1003183
1951
Τι μένει στον κόσμο;
17:01
Now that we have unlimited access to music, what does stick with us?
267
1005165
3952
Τώρα που έχουμε απεριόριστη πρόσβαση στη μουσική, τι είναι αυτό που μας μένει;
17:05
Well let me show you a story of what I mean
268
1009117
2420
Αφήστε με, λοιπόν, να σας δείξω μια ιστορία για το τι εννοώ
17:07
by "really sticking with us."
269
1011537
1792
με το «μας μένει πραγματικά».
17:09
I was visiting a cousin of mine in an old age home,
270
1013329
3088
Είχα πάει να επισκεφτώ έναν ξάδερφό μου σε ένα γηροκομείο,
17:12
and I spied a very shaky old man
271
1016417
3335
και κατασκόπευσα έναν πολύ αδύναμο ηλικιωμένο άντρα
17:15
making his way across the room on a walker.
272
1019752
2277
να διασχίζει το δωμάτιο με βοηθητικό πλαίσιο βαδίσματος.
17:17
He came over to a piano that was there,
273
1022029
2516
Πλησίασε σε ένα πιάνο που βρισκόταν εκεί,
17:20
and he balanced himself and began playing something like this.
274
1024545
4330
ισορρόπησε τον εαυτό του κι άρχισε να παίζει κάτι σαν αυτό:
17:24
(Music)
275
1028875
4535
(Μουσική)
17:29
And he said something like, "Me ... boy ... symphony ... Beethoven."
276
1033410
8863
Και είπε κάτι σαν: «Εγώ...αγόρι...συμφωνία...Μπετόβεν».
17:38
And I suddenly got it,
277
1042273
1552
Και ξαφνικά το κατάλαβα,
17:39
and I said, "Friend, by any chance are you trying to play this?"
278
1043825
2920
και είπα, «Φίλε, προσπαθείς μήπως να παίξεις αυτό;»
17:42
(Music)
279
1046745
4951
(Μουσική)
17:47
And he said, "Yes, yes. I was a little boy.
280
1051696
2429
Και είπε, «Ναι, ναι. Ήμουν μικρό αγόρι.
17:50
The symphony: Isaac Stern, the concerto, I heard it."
281
1054125
4596
Τη συμφωνία: Ισαάκ Στερν, το κοντσέρτο, την άκουσα».
17:54
And I thought, my God,
282
1058721
1683
Και σκέφτηκα, Θεέ μου,
17:56
how much must this music mean to this man
283
1060404
2846
πόσα πολλά μπορεί να σημαίνει αυτή η μουσική γι' αυτόν τον άντρα
17:59
that he would get himself out of his bed, across the room
284
1063250
4117
για να σηκωθεί από το κρεβάτι, ως την άλλη άκρη του δωματίου
18:03
to recover the memory of this music
285
1067367
3300
για να ανακτήσει την ανάμνηση αυτής της μουσικής
18:06
that, after everything else in his life is sloughing away,
286
1070667
2908
που, μετά από όλα τ' άλλα στη ζωή του που απομακρύνονται,
18:09
still means so much to him?
287
1073575
2258
ακόμη σημαίνει τόσα γι' αυτόν;
18:11
Well, that's why I take every performance so seriously,
288
1075833
3923
Γι' αυτό, λοιπόν, αντιμετωπίζω τόσο σοβαρά την κάθε παράσταση,
18:15
why it matters to me so much.
289
1079756
1750
γιατί είναι τόσο σημαντική για μένα.
18:17
I never know who might be there, who might be absorbing it
290
1081506
3452
Ποτέ δεν ξέρω ποιος θα είναι εκεί, ποιος μπορεί να την απορροφά
18:20
and what will happen to it in their life.
291
1084958
1750
και τι θα συμβεί σε αυτήν μέσα στη ζωή τους.
18:22
But now I'm excited that there's more chance than ever before possible
292
1086708
5087
Αλλά τώρα είμαι ενθουσιασμένος που υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες από ποτέ
18:27
of sharing this music.
293
1091795
1330
για να μοιραστώ αυτή τη μουσική.
18:29
That's what drives my interest in projects
294
1093125
1746
Αυτό είναι που κινεί το ενδιαφέρον μου σε δουλειές
18:30
like the TV series "Keeping Score" with the San Francisco Symphony
295
1094871
3379
όπως η τηλεοπτική σειρά «Κίπινγκ Σκορ» με τη Συμφωνική του Σαν Φρανσίσκο
18:34
that looks at the backstories of music,
296
1098250
2567
η οποία ασχολείται με τις ιστορίες πίσω από τη μουσική,
18:36
and working with the young musicians at the New World Symphony
297
1100817
3177
και δουλεύει με νέους μουσικούς στη Συμφωνική του Νέου Κόσμου
18:39
on projects that explore the potential
298
1103994
1594
σε έργα που εξερευνούν τη δυνατότητα
18:41
of the new performing arts centers
299
1105588
3506
των νέων κέντρων ερμηνευτικών τεχνών
18:44
for both entertainment and education.
300
1109094
2374
και για ψυχαγωγία και για εκπαίδευση.
18:47
And of course, the New World Symphony
301
1111468
1967
Και φυσικά, η Συμφωνική του Νέου Κόσμου
18:49
led to the YouTube Symphony and projects on the internet
302
1113435
3648
οδήγησε στη Συμφωνική ορχήστρα YouTube και σε έργα στο διαδίκτυο
18:52
that reach out to musicians and audiences all over the world.
303
1117083
3004
που απευθύνονται σε μουσικούς και κοινό σε όλον τον κόσμο.
18:55
And the exciting thing is all this is just a prototype.
304
1120087
4780
Και το συναρπαστικό είναι ότι όλα αυτά είναι απλώς ένα μοντέλο.
19:00
There's just a role here for so many people --
305
1124867
2238
Υπάρχει ένας ρόλος εδώ για τόσους πολλούς ανθρώπους --
19:03
teachers, parents, performers --
306
1127121
2796
δασκάλους, γονείς, καλλιτέχνες --
19:05
to be explorers together.
307
1129917
2860
για να είναι μαζί. εξερευνητές.
19:08
Sure, the big events attract a lot of attention,
308
1132777
2785
Σίγουρα, τα μεγάλα γεγονότα τραβούν πολλή προσοχή,
19:11
but what really matters is what goes on every single day.
309
1135562
3480
αλλά αυτό που πραγματικά έχει σημασία είναι ό,τι συμβαίνει κάθε μέρα.
19:14
We need your perspectives, your curiosity, your voices.
310
1139042
4470
Χρειαζόμαστε τη δική σας οπτική γωνία, την περιέργειά σας, τις φωνές σας.
19:19
And it excites me now to meet people
311
1143512
3090
Και με συναρπάζει τώρα να γνωρίζω ανθρώπους
19:22
who are hikers, chefs, code writers, taxi drivers,
312
1146602
3098
που είναι πεζοπόροι, μάγειρες, οδηγοί ταξί, που γράφουν κώδικες,
19:25
people I never would have guessed who loved the music
313
1149700
2765
άνθρωποι που αγαπούν τη μουσική, και που ποτέ δε θα το είχα φανταστεί,
19:28
and who are passing it on.
314
1152465
1115
και που τη μεταδίδουν.
19:29
You don't need to worry about knowing anything.
315
1153580
3741
Δε χρειάζεται να ανησυχείτε για το αν γνωρίζετε κάτι.
19:33
If you're curious, if you have a capacity for wonder, if you're alive,
316
1157321
3762
Αν είστε περίεργος, αν έχετε την ικανότητα να αναρωτιέστε, αν είστε ζωντανοί,
19:36
you know all that you need to know.
317
1161083
3060
τότε γνωρίζετε όσα χρειάζεται να γνωρίζετε.
19:40
You can start anywhere. Ramble a bit.
318
1164143
2209
Μπορείτε να ξεκινήσετε από οπουδήποτε. Περιπλανηθείτε λιγάκι.
19:42
Follow traces. Get lost. Be surprised, amused inspired.
319
1166352
4104
Ακολουθήστε ίχνη. Χαθείτε. Εκπλαγείτε, διασκεδάστε, εμπνευστείτε.
19:46
All that 'what', all that 'how' is out there
320
1170456
4619
Όλα αυτά τα «τι», όλα τα «πως» βρίσκονται εκεί έξω στον κόσμο
19:50
waiting for you to discover its 'why',
321
1175075
2463
περιμένοντάς σας να ανακαλύψετε τα «γιατί» τους,
19:53
to dive in and pass it on.
322
1177569
3058
να βουτήξετε και να το μεταδώσετε.
19:56
Thank you.
323
1180627
2498
Σας ευχαριστώ.
19:59
(Applause)
324
1183125
7112
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Michael Tilson Thomas - Musician, ConductorConductor Michael Tilson Thomas (call him MTT) is an all-around music educator -- connecting with global audiences, young musicians and concertgoers in San Francisco and London.
Why you should listen
As a conductor, Michael Tilson Thomas might be best known for his interpretation of the emotionally charged music of Gustav Mahler. But his legacy won't stop at his Grammy-winning recordings of the complete Mahler symphony cycle with his home orchestra, the San Francisco Symphony. He's also the founder of the New World Symphony, an orchestra that helps to educate young and gifted musicians as obsessed with their craft as he. Since its establishment in 1987, New World Symphony has launched the careers of more than 700 young musicians, and in its new Miami Beach concert hall designed by Frank Gehry, it's bringing well-played classical music to a truly popular audience.
He's the guest conductor of the London Symphony Orchestra -- and the artistic director of the YouTube Symphony Orchestra (YTSO), a 96-member ensemble selected from online video auditions. Tilson Thomas conducted the YTSO at Carnegie Hall in 2009 and in 2011 in Sydney, Australia. And he's the creator of the Keeping Score education program for public schools, which uses PBS TV, web, radio and DVDs, and a K-12 curriculum to make classical music more accessible. In 2010, Tilson Thomas was awarded the National Medal of Arts, the highest award given to artists by the US government.
Michael Tilson Thomas | Speaker | TED.com