TEDGlobal 2011
Jeremy Gilley: One day of peace
Ջերեմի Գիլեյ. Խաղաղության մեկ օր
Filmed:
Readability: 3.6
932,588 views
Ահա մի խենթ գաղափար. համոզել աշխարհին տարվա մեջ գեթ մեկ օր ապրել խաղաղության մեջ, յուրաքանչյուր տարվա սեպտեմբերի 21-ին: Այսքան էներգիայով լի և անկեղծ ելույթում Ջերեմի Գիլեյը պատմում է, թե ինչպես է իր խենթ գաղափարը դարձել իրական, այնքան իրական, որ օգնել է պատերազմական գոտիներում ապրող միլիոնավոր երեխաների:
Jeremy Gilley - Peace activist
Filmmaker Jeremy Gilley founded Peace One Day to create an annual day without conflict. And ... it's happening. What will you do to make peace on September 21? Full bio
Filmmaker Jeremy Gilley founded Peace One Day to create an annual day without conflict. And ... it's happening. What will you do to make peace on September 21? Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I was basically concerned about what was going on in the world.
0
0
3000
Ես լրջորեն անհանգստացած էի աշխարհում կատարվող իրադարձություններից:
00:18
I couldn't understand
1
3000
2000
Ես չէի կարողանում հասկանալ
00:20
the starvation, the destruction,
2
5000
2000
սովը, ավերածությունները,
00:22
the killing of innocent people.
3
7000
2000
անմեղ մարդկանց սպանությունները:
00:24
Making sense of those things
4
9000
2000
Այս ամենը ընկալելը:
00:26
is a very difficult thing to do.
5
11000
3000
բավական դժվար է:
00:29
And when I was 12, I became an actor.
6
14000
3000
Երբ ես 12 տարեկան էի, ես դերասան դարձա:
00:32
I was bottom of the class. I haven't got any qualifications.
7
17000
3000
Դասարանում ամենավատ սովորողն էի: Չէի հանձնում ոչ մի քննություն:
00:35
I was told I was dyslexic.
8
20000
3000
Ինձ նաև ասացին, որ դիսլեքսիկ եմ /կարդալու և գրելու խնդիրներ ունեի/:
00:38
In fact, I have got qualifications.
9
23000
2000
Ի վերջո ես հանձնեցի քննություններս:
00:40
I got a D in pottery, which was the one thing that I did get --
10
25000
2000
Խեցեգործությունից ես անբավարար գնահատական եմ ստացել,
00:42
which was useful, obviously.
11
27000
2000
միակ կարևոր բան, որ իրոք օգտակար էր:
00:44
And so concern
12
29000
2000
Մտահոգությունս այն է, որ բացատրեմ,
00:46
is where all of this comes from.
13
31000
2000
թե այս ամենը ինչից սկսեց:
00:48
And then, being an actor, I was doing these different kinds of things,
14
33000
3000
Եվ դերասան լինելով, ես անում էի այս բոլոր տարբեր բաները:
00:51
and I felt the content of the work that I was involved in
15
36000
2000
Ես զգում էի, որ այդ աշխատանքի բովանդակությունը, որնանում էի,
00:53
really wasn't cutting it, that there surely had to be more.
16
38000
3000
այդքան էլ արժեք չուներ, այն ավելին կարող էր լինել:
00:56
And at that point, I read a book by Frank Barnaby,
17
41000
2000
Ու հենց այդ ժամանակ ես կարդացի Ֆրանկ Բարնաբի գիրքը,
00:58
this wonderful nuclear physicist,
18
43000
2000
ատոմային ֆիզիակայի այդ հրաշալի մասնագետն ասում էր,
01:00
and he said that media had a responsibility,
19
45000
2000
որ զանգվածային լրատվամիջոցները պատասխանատու են,
01:02
that all sectors of society had a responsibility
20
47000
3000
ինչպես նաև հասարակության բոլոր հատվածները պատասխանատու են
01:05
to try and progress things and move things forward.
21
50000
2000
առաջընթաց ապահովելու և իրականացնելու համար:
01:07
And that fascinated me,
22
52000
2000
Եվ այդ միտքը հիացրեց ինձ,
01:09
because I'd been messing around with a camera most of my life.
23
54000
3000
քանի որ ես ողջ կյանքի ընթացքում շրջել եմ տեսախցիկով
01:12
And then I thought, well maybe I could do something.
24
57000
2000
և ինձ մի միտք պարուրեց, գուցե ես ինչ-որ բան կարողանամ անել:
01:14
Maybe I could become a filmmaker.
25
59000
2000
Գուցե կինո նկարեմ:
01:16
Maybe I can use the form of film constructively
26
61000
2000
Գուցե կարողանամ կինոյի կառուցողական մտածելակերպը
01:18
to in some way make a difference.
27
63000
2000
օգտագործեմ փոփոխություններ իրականացնելու համար:
01:20
Maybe there's a little change I can get involved in.
28
65000
3000
Գուցի մի չնչին փոփոխություն կա, որում կարող եմ ներգրավված լինել:
01:23
So I started thinking about peace,
29
68000
2000
Այսպիսով ես սկսեցի մտածել խաղաղության մասին,
01:25
and I was obviously, as I said to you,
30
70000
2000
և ես իրականում, ինչպես ասացի,
01:27
very much moved by these images,
31
72000
2000
շատ էի ոգևորված այդ գաղափարով,
01:29
trying to make sense of that.
32
74000
2000
փորձում էի դրան իմաստ հաղորդել:
01:31
Could I go and speak to older and wiser people
33
76000
2000
Կարո՞ղ էի գտնել ավելի տարիքով և խելացի մարդիկ,
01:33
who would tell me how they made sense
34
78000
2000
ովքեր ինձ կբացատրեին այս ամենի
01:35
of the things that are going on?
35
80000
2000
իմաստն ու եղելությունը:
01:37
Because it's obviously incredibly frightening.
36
82000
2000
Քանի որ այս ամենն անբացատրելի է և դաժան:
01:39
But I realized that,
37
84000
2000
Բայց հետո ես հասկացա,
01:41
having been messing around with structure as an actor,
38
86000
2000
որ ընդգրկվելով այս ամենի մեջ որպես դերասան,
01:43
that a series of sound bites in itself wasn't enough,
39
88000
3000
որ ունենալով միայն ներքին ձայնի մղումը, բավարար չէ,
01:46
that there needed to be a mountain to climb,
40
91000
2000
անհրաժեշտ է բարձրունք մագլցել,
01:48
there needed to be a journey that I had to take.
41
93000
2000
Անհրաժեշտ էր, ճանապարհ անցնել:
01:50
And if I took that journey,
42
95000
2000
Եվ եթե ես սկսեի այդ ճամփորդությունը,
01:52
no matter whether it failed or succeeded, it would be completely irrelevant.
43
97000
2000
ապա բացարձակապես կարևոր չէր արդյոք ես հաջողություն կունենայի, թե` կպարտվեի:
01:54
The point was that I would have something
44
99000
2000
Գլխավոր նպատակը հիմնային հարցը բացահայտելն էր`
01:56
to hook the questions of -- is humankind fundamentally evil?
45
101000
3000
արդյո՞ք մարդ արարածն ի սկզբանե չար է:
01:59
Is the destruction of the world inevitable? Should I have children?
46
104000
2000
Մի՞թե աշխարհի կործանումն անխուսափելի է: Արդյո՞ք երեխաներ ունենամ, թե` ոչ:
02:01
Is that a responsible thing to do? Etc., etc.
47
106000
3000
Արդյո՞ք դա պարտադիր է: Եվ այլն, և այլն:
02:04
So I was thinking about peace,
48
109000
2000
Եվ ես սկսեցի մտածել խաղաղության մասին,
02:06
and then I was thinking, well where's the starting point for peace?
49
111000
2000
ապա սկսեցի մտածել դրա սկզբնաղբյուրի մասին:
02:08
And that was when I had the idea.
50
113000
2000
Եվ հենց այդ պահին, ինձ մոտ այդ միտքը առաջացավ:
02:10
There was no starting point for peace.
51
115000
2000
Խաղաղության սկզբնաղբյուր չկա:
02:12
There was no day of global unity.
52
117000
2000
Չկար համաշխարհային միավորման որևէ օր:
02:14
There was no day of intercultural cooperation.
53
119000
2000
Չկար միջմշակութային համագործակցության որևէ օր:
02:16
There was no day when humanity came together,
54
121000
2000
Չկար այնպիսի մի օր, որ մարդիկ հավաքվեն,
02:18
separate in all of those things
55
123000
2000
անկախ ամեն ինչից,
02:20
and just shared it together --
56
125000
2000
և միասին հանգեն այն մտքին,
02:22
that we're in this together,
57
127000
2000
որ մենք միասին ենք,
02:24
and that if we united and we interculturally cooperated,
58
129000
3000
և եթե մենք միասին գործենք և ունենանք միջմշակութային համագործակցություն,
02:27
then that might be the key to humanity's survival.
59
132000
2000
ապա հենց դա կհանդիսանա մարդկության փրկության բանալին:
02:29
That might shift the level of consciousness
60
134000
2000
Եվ մենք կկարողանանք տեղափոխել գիտակցության ուղղությունը
02:31
around the fundamental issues that humanity faces --
61
136000
3000
դեպի մարդկության առջև ծառացած խնդիրները,
02:34
if we did it just for a day.
62
139000
2000
եթե մենք ընդամենը այդպիսի մի օր ունենանք:
02:36
So obviously we didn't have any money.
63
141000
2000
Այսպիսով, իրականում, մենք ընդհանրապես փող չունեինք:
02:38
I was living at my mom's place.
64
143000
3000
Ես ապրում եմ մորս տանը:
02:41
And we started writing letters to everybody.
65
146000
3000
Եվ մենք սկսեցինք բոլորին նամակներ գրել:
02:44
You very quickly work out what is it that you've got to do
66
149000
3000
Ընթացքում արագ սկսում ես կողմնորոշվել,
02:47
to fathom that out.
67
152000
2000
թե ինչպես շարունակել:
02:49
How do you create a day voted by every single head of state in the world
68
154000
3000
Թե ինչպես անել, որ աշխարհի բոլոր պետությունների ղեկավարները
02:52
to create the first ever Ceasefire Nonviolence Day,
69
157000
2000
համաձայնության գան Հրադադարի և առանց բռնության օր հայտարարելու շուրջ,
02:54
the 21st of September?
70
159000
2000
և այդ օրը լինի սեպտեմբերի 21-ը:
02:56
And I wanted it to be the 21st of September
71
161000
2000
Ես ուզում էի, որ հենց սեպտեմբերի 21-ը լինի այդ օրը,
02:58
because it was my granddad's favorite number.
72
163000
2000
քանի որ այն պապուս սիրելի թիվն էր:
03:00
He was a prisoner of war.
73
165000
2000
Նա գերեվարվել է պատերազմի ժամանակ:
03:02
He saw the bomb go off at Nagasaki.
74
167000
2000
Նա տեսել է Նագասակիի ռմբակոծությունը:
03:04
It poisoned his blood. He died when I was 11.
75
169000
3000
Դա թունավորել է նրա արյունը: Նա մահացավ, երբ ես 11 տարեկան էի:
03:07
So he was like my hero.
76
172000
2000
Նա իմ հերոսն էր:
03:09
And the reason why 21 was the number is
77
174000
2000
Եվ ահա պատճառը, թե ինչու հատկապես 21-ին.
03:11
700 men left, 23 came back,
78
176000
2000
700 մարդ մեկնեց, միայն 23-ը վերադարձան,
03:13
two died on the boat and 21 hit the ground.
79
178000
2000
երկուսը մահացան նավում և միայն 21-ը փրկվեցին:
03:15
And that's why we wanted it to be the 21st of September as the date of peace.
80
180000
3000
Ահա թե ինչու մենք շատ էինք ուզում, որ հենց սեպտեմբերի 21-ը լինի այդ օրը:
03:18
So we began this journey,
81
183000
2000
Այսպիսով, մենք սկսեցինք այս ճամփորդությունը
03:20
and we launched it in 1999.
82
185000
2000
1999 թվականին:
03:22
And we wrote to heads of state, their ambassadors,
83
187000
3000
Մենք գրեցինք նախագահներին, դեսպաններին,
03:25
Nobel Peace laureates, NGOs, faiths,
84
190000
2000
Նոբելյան մրցանակակիրներին, ՀԿ-ներին, կրոնական կազմակերպություններին,
03:27
various organizations -- literally wrote to everybody.
85
192000
3000
տարբեր կազմակերպությունների. բառիս բուն իմաստով` բոլորին:
03:30
And very quickly, some letters started coming back.
86
195000
3000
Եվ շատ արագ սկսեցինք ստանալ պատասխաններ:
03:33
And we started to build this case.
87
198000
3000
Եվ մենք սկսեցիք կառուցել այս ամենը:
03:36
And I remember the first letter.
88
201000
2000
Ես հիշում եմ առաջին նամակը:
03:38
One of the first letters was from the Dalai Lama.
89
203000
2000
Առաջին նամակներից մեկը Դալայ Լամայից էր:
03:40
And of course we didn't have the money; we were playing guitars
90
205000
2000
Իհարկե, մենք փող չունեինք, մենք կիթառ էինք նվագում
03:42
and getting the money for the stamps that we were sending out all of [this mail].
91
207000
3000
և վաստակած գումարով նամականիշներ էինք գնում, որ նամակները ուղարկենք:
03:45
A letter came through from the Dalai Lama saying,
92
210000
2000
Դալայ Լամայից ստացված նամակում ասվում էր.
03:47
"This is an amazing thing. Come and see me.
93
212000
2000
«Սա ապշեցուցիչ է: Եկեք ինձ մոտ հանդիպման:
03:49
I'd love to talk to you about the first ever day of peace."
94
214000
2000
Ես կցանկանայի զրուցել ձեզ հետ խաղաղության առաջին օրվա մասին:»
03:51
And we didn't have money for the flight.
95
216000
2000
Մենք փող չունեինք տոմսերի համար:
03:53
And I rang Sir Bob Ayling, who was CEO of BA at the time,
96
218000
3000
Ես զանգահարեցի սըր Բոբ Էյլինգին, ով այդ ժամանակ Բրիտանական ավիաուղիների տնօրենն էր
03:56
and said, "Mate, we've got this invitation.
97
221000
2000
և ասացի. «Եղբայր, մենք այսպիսի հրավերք ենք ստացել:
03:58
Could you give me a flight? Because we're going to go see him."
98
223000
3000
Կարո՞ղ եք ինձ մի թռիչք նվիրել: Քանի որ մենք ուզում ենք գնալ և հադիպել նրա հետ:»
04:01
And of course, we went and saw him and it was amazing.
99
226000
2000
Եվ իհարկե, մենք գնացինք և հադիպեցինք նրան և դա հրաշալի էր:
04:03
And then Dr. Oscar Arias came forward.
100
228000
2000
Ապա ընդառաջ եկավ դոկտոր Օսկար Արիասը:
04:05
And actually, let me go back to that slide,
101
230000
2000
Թույլ տվեք այս մասին վերադառնամ,
04:07
because when we launched it in 1999 --
102
232000
2000
քանի որ, երբ մենք սկսեցինք 1999-ին,
04:09
this idea to create the first ever day of ceasefire and non-violence --
103
234000
3000
բռնություն չկիրառելու և հրադադարի առաջին օրվա գաղափարը,
04:12
we invited thousands of people.
104
237000
2000
մենք հազարավոր մարդկանց հրավիրեցինք:
04:14
Well not thousands -- hundreds of people, lots of people --
105
239000
3000
Ոչ հազարավոր, հարյուրավոր մարդկանց, շատ մարդկանց,
04:17
all the press, because we were going to try and create
106
242000
2000
բոլոր լրատվամիջոցներին, քանի որ մենք պատրաստվում էինք ստեղծել
04:19
the first ever World Peace Day, a peace day.
107
244000
2000
աննախադեպ Համաշխարհային խաղաղության օր, խաղաղության մի օր:
04:21
And we invited everybody,
108
246000
2000
Եվ մենք հրավիրեցինք բոլորին,
04:23
and no press showed up.
109
248000
2000
սակայն ոչ մի լրատվամիջոց չարձագանքեց:
04:25
There were 114 people there -- they were mostly my friends and family.
110
250000
3000
Ընդամենը 114 մարդ էր եկել` հիմնականում ընկերներս և ընտանիքս:
04:28
And that was kind of like the launch of this thing.
111
253000
2000
Եվ դա այս ամենի սկզբի պես մի բան էր:
04:30
But it didn't matter because we were documenting, and that was the thing.
112
255000
3000
Բայց հոգ չէ, քանի որ մենք ամենը նկարահանում էինք, ահա թե ինչն էր կարևոր:
04:33
For me, it was really about the process.
113
258000
2000
Ինձ համար կարևորն ընթացքն էր:
04:35
It wasn't about the end result.
114
260000
2000
Եվ ոչ` արդյունքը:
04:37
And that's the beautiful thing about the camera.
115
262000
2000
Այս ամենը կարծես հենց տեսախցիկի համար լիներ:
04:39
They used to say the pen is mightier than the sword. I think the camera is.
116
264000
3000
Ընդունված է ասել, որ գրիչը թրից ուժեղ է: Ես կարծում եմ տեսախցիկն ավելի է:
04:42
And just staying in the moment with it was a beautiful thing
117
267000
2000
Եվ պարզապես որևէ պահում մնալը գեղեցիկ բան է,
04:44
and really empowering actually.
118
269000
2000
և իրականում չափազանց ոգեշնչող է:
04:46
So anyway, we began the journey.
119
271000
2000
Ինչևէ, մենք սկսեցինք ճամփորդությունը:
04:48
And here you see people like Mary Robinson, I went to see in Geneva.
120
273000
3000
Ահա այստեղ կարող եք տեսնել մարդկանց, օրինակ Մերի Ռոբինսոնին, որին տեսնելու համար գնացել էի Ժնև:
04:51
I'm cutting my hair, it's getting short and long,
121
276000
2000
Ես անընդհատ կտրում էի մազերս, նրանք մեկ կարճանում էին, մեկ` երկարում,
04:53
because every time I saw Kofi Annan,
122
278000
2000
քանի որ ամեն անգամ Քոֆի Անանին տեսնելիս,
04:55
I was so worried that he thought I was a hippie that I cut it,
123
280000
3000
անհանգստանում էի, թե նա ինձ հիպպիի տեղ կդնի:
04:58
and that was kind of what was going on.
124
283000
2000
Ահա թե ինչպես էր ամենն ընթանում:
05:00
(Laughter)
125
285000
3000
(Ծիծաղ)
05:03
Yeah, I'm not worried about it now.
126
288000
2000
Այո, ես այժմ դրա համար չեմ անհանգստանում:
05:05
So Mary Robinson,
127
290000
2000
Այսպիսով, Մերի Ռոբինսոնը
05:07
she said to me, "Listen, this is an idea whose time has come. This must be created."
128
292000
3000
ինձ ասաց. «Սա մի գաղափար է, որի իրականացման ժամանակը եկել է: Այն պետք է իրականացվի»
05:10
Kofi Annan said, "This will be beneficial to my troops on the ground."
129
295000
3000
Քոֆի Անանն ասաց. «Սա շատ օգտակար կլինի մարդկության համար»
05:13
The OAU at the time, led by Salim Ahmed Salim,
130
298000
2000
Աֆրիկական երկրների միասնության կազմակերպությունը, որ այդ ժամանակ ղեկավարում էր
05:15
said, "I must get the African countries involved."
131
300000
2000
Սալիմ Ահմեդ Սալիմը, ասաց. «Ես պետք է Աֆրիկայի երկրներին նույնպես ներգրավեմ»
05:17
Dr. Oscar Arias, Nobel Peace laureate,
132
302000
2000
Նոբելյան մրցանակակիր դոկտոր Օսկար Արիասը,
05:19
president now of Costa Rica,
133
304000
2000
Կոստա Ռիկայի ներկայիս նախագահը,
05:21
said, "I'll do everything that I can."
134
306000
2000
ասաց. «Ես կանեմ ամեն հնարավորը, ինչ կարող եմ»
05:23
So I went and saw Amr Moussa at the League of Arab States.
135
308000
3000
Ես գնացի Արաբական Նահանգներ և հանդիպեցի Ամր Մուսային,
05:26
I met Mandela at the Arusha peace talks,
136
311000
2000
հանդիպեցի նաև Մանդելային Արուշայի խաղաղության զեկույցի ժամանակ:
05:28
and so on and so on and so on --
137
313000
2000
Եվ այսպես շարունակ.
05:30
while I was building the case
138
315000
2000
միևնույն ժամանակ փաստեր էի փնտրում,
05:32
to prove whether this idea
139
317000
2000
որպեսզի ապացուցեմ այդ գաղափարի
05:34
would make sense.
140
319000
2000
կարևորությունը:
05:36
And then we were listening to the people. We were documenting everywhere.
141
321000
3000
Մենք լսում էինք բոլոր մարդկանց: Փաստեր էինք հավաքում ամենուրեք:
05:39
76 countries in the last 12 years, I've visited.
142
324000
3000
Վերջին 12 տարում այցելել եմ 76 երկիր:
05:42
And I've always spoken to women and children wherever I've gone.
143
327000
2000
Եվ որտեղ էլ լինեի, զրուցում էի կանանց և երեխաների հետ:
05:44
I've recorded 44,000 young people.
144
329000
2000
Այդ ընթացքում ձայնագրել եմ 44,000 երիտասարդների:
05:46
I've recorded about 900 hours of their thoughts.
145
331000
2000
Նրանց մտքերի ժապավենը կազմել է 900 ժամ:
05:48
I'm really clear about how young people feel
146
333000
3000
Ես հստակ հասկանում էի, թե ինչ են զգում երիտասարդները,
05:51
when you talk to them about this idea
147
336000
2000
երբ դու խոսում ես նրանց հետ այն գաղափարի շուրջ,
05:53
of having a starting point for their actions for a more peaceful world
148
338000
3000
որը սկզբնաքար է դառնալու առավել խաղաղ աշխարհ ունենալու բաղձանքի համար`
05:56
through their poetry, their art, their literature,
149
341000
2000
նրանց պոեզիայի, արվեստի, գրականության միջոցով,
05:58
their music, their sport, whatever it might be.
150
343000
2000
նրանց երաժշտության, սպորտի և ամենի միջոցով:
06:00
And we were listening to everybody.
151
345000
2000
Եվ մենք լսում էինք բոլորին:
06:02
And it was an incredibly thing, working with the U.N.
152
347000
2000
Անբացատրելի և անփոխանցելի զգացում էր աշխատել ՄԱԿ-ի հետ,
06:04
and working with NGOs and building this case.
153
349000
2000
ինչպես նաև հասարակական կազմակերպությունների հետ և միասին հիմքեր ստեղծել այդ գաղափարի համար:
06:06
I felt that I was presenting a case
154
351000
2000
Ես այնպիսի զգացողություն ունեի, կարծես մի գործ էի կազմակերպում
06:08
on behalf of the global community
155
353000
2000
համաշխարհային հանրության կողմից`
06:10
to try and create this day.
156
355000
2000
փորձել և կերտել այդ օրը:
06:12
And the stronger the case and the more detailed it was,
157
357000
2000
Ինչքան առաջ էինք ընթանում և ավելի մանրամասն ուսումնասիրում,
06:14
the better chance we had of creating this day.
158
359000
3000
այդքան ավելի լավ հնարավորություններ էին առաջանում այն կազմակերպելու համար:
06:17
And it was this stuff, this,
159
362000
3000
Ահա այսպես էին ընթանում մեր աշխատանքները,
06:20
where I actually was in the beginning
160
365000
2000
երբ ես դեռևս այս ամենի ակունքներում էի,
06:22
kind of thinking no matter what happened, it didn't actually matter.
161
367000
2000
իրականում կարևոր չէր, թե ինչ կլինի, իսկապես կարևոր չէր:
06:24
It didn't matter if it didn't create a day of peace.
162
369000
2000
Նույնիսկ կարևոր չէր, եթե պատահաբար խաղաղության օր չունենայինք:
06:26
The fact is that, if I tried and it didn't work,
163
371000
3000
Այդ ժամանակ կլիներ փաստը, որ ես փորձեցի և չստացվեց,
06:29
then I could make a statement
164
374000
2000
ապա կարող էի գալ եզրահանգման, որ
06:31
about how unwilling the global community is to unite --
165
376000
2000
համաշխարհային հանրությունը այնքան կամք չունեցավ միավորվելու,
06:33
until, it was in Somalia, picking up that young girl.
166
378000
3000
այս ամենը տևեց որոշ ժամանակ, մինչ ես հանդիպեցի այդ սոմալացի աղջնակին:
06:36
And this young child
167
381000
2000
Նա մի փոքրիկ աղջիկ էր,
06:38
who'd taken about an inch and a half out of her leg with no antiseptic,
168
383000
3000
ում ոտքից մոտ չորս սանտիմետրանոց կտոր էին հեռացրել առանց հակաբորբոքային միջոցների,
06:41
and that young boy who was a child soldier,
169
386000
2000
և այն փոքրիկ տղային, ով փոքրիկ զինվոր էր,
06:43
who told me he'd killed people -- he was about 12 --
170
388000
3000
ով ինձ ասաց, որ պետք է սպանի մարդկանց, նա ընդամենը տասներկու տարեկան էր,
06:46
these things made me realize
171
391000
3000
ահա սրանք ստիպեցին ինձ հասկանալ, որ
06:49
that this was not a film that I could just stop.
172
394000
3000
սա ընդամենը ֆիլմ չէ, որ մի օր կարող եմ դադարեցնել:
06:52
And that actually, at that moment something happened to me,
173
397000
3000
Հենց այդ պահին, ինչ-որ բան կատարվեց ինձ հետ,
06:55
which obviously made me go, "I'm going to document.
174
400000
2000
որը ստիպեց ինձ շարունակել. «Ես կշարունակեմ հավաքագրել:
06:57
If this is the only film that I ever make,
175
402000
2000
Եվ եթե նույնիսկ սա իմ կյանքի միակ ֆիլմը լինի,
06:59
I'm going to document until this becomes a reality."
176
404000
3000
ես շարունակելու եմ նկարահանել, մինչև այն կդառնա իրականություն »
07:02
Because we've got to stop, we've got to do something
177
407000
3000
Քանի որ մենք պետք է կանգ առնեինք, մենք պետք է ինչ-որ բան անեինք,
07:05
where we unite --
178
410000
2000
որտեղ մենք կմիավորվեինք`
07:07
separate from all the politics and religion
179
412000
2000
անկախ քաղաքական և կրոնական ուղղությունների,
07:09
that, as a young person, is confusing me.
180
414000
2000
ահա թե ինչն էր ինձ` որպես երիտասարդի, անհանգստացնում:
07:11
I don't know how to get involved in that process.
181
416000
2000
Ես չգիտեի ինչպես մասնակցել այդ գործընթացներին:
07:13
And then on the seventh of September, I was invited to New York.
182
418000
3000
Եվ ահա սեպտեմբերի յոթին ինձ հրավիրեցին Նյու Յորք:
07:16
The Costa Rican government and the British government
183
421000
2000
Կոստա Ռիկայի և Բրիտանիայի կառավարությունները
07:18
had put forward to the United Nations General Assembly,
184
423000
2000
ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեայում,
07:20
with 54 co-sponsors,
185
425000
2000
54 համա-հովանավորների հետ,
07:22
the idea of the first ever Ceasefire Nonviolence Day,
186
427000
3000
առաջադրել էին Հրադադարի և առանց բռնության օրվա իրագործման գաղափարը
07:25
the 21st of September, as a fixed calendar date,
187
430000
3000
և որպես հստակ օր ընտրել էին Սեպտեմբերի 21-ը,
07:28
and it was unanimously adopted by every head of state in the world.
188
433000
3000
ինչն էլ փակ քվեարկության արդյունքում միաձայն ընդունվել էր բոլոր երկրների ղեկավարների կողմից:
07:31
(Applause)
189
436000
7000
(Ծափահարություններ)
07:38
Yeah, but there were hundreds of individuals, obviously, who made that a reality.
190
443000
4000
Այո, բայց իրականում այս ամենն իրականացավ հարյուրավոր մարդկանց օգնության շնորհիվ:
07:42
And thank you to all of them.
191
447000
2000
Ես շնորհակալ եմ նրանց բոլորից:
07:44
That was an incredible moment.
192
449000
2000
Դա անհավատալի պահ էր:
07:46
I was at the top of the General Assembly just looking down into it and seeing it happen.
193
451000
2000
Ես գլխավոր ասամբլեայի վերևում էի և դիտում էի, թե ինչպես է ամենը ընթանում:
07:48
And as I mentioned, when it started,
194
453000
2000
Եվ ինչպես նշեցի, երբ դեռ ամենասկզբում էինք,
07:50
we were at the Globe, and there was no press.
195
455000
2000
երբ արդեն կայինք, չկային լրատվամիջոցները:
07:52
And now I was thinking, "Well, the press it really going to hear this story."
196
457000
3000
Եվ հիմա ես մտածում եմ. «Լրատվամիջոցները շուտով կլսեն սրա մասին:»
07:55
And suddenly, we started to institutionalize this day.
197
460000
3000
Եվ հանկարծ, մենք սկսեցինք օրինականացնել այդ օրը:
07:58
Kofi Annan invited me on the morning of September the 11th
198
463000
2000
Քոֆի Անանը սեպտեմբերի 11-ի առավոտյան ինձ հրավիրեց
08:00
to do a press conference.
199
465000
2000
պրես-կոնֆերանսի:
08:02
And it was 8:00 AM when I stood there.
200
467000
2000
Առավոտյան 8:00-ն էր, երբ ես այնտեղ կանգնեցի:
08:04
And I was waiting for him to come down, and I knew that he was on his way.
201
469000
3000
Ես սպասում էի նրա իջնելուն և իմացա, որ արդեն ճանապարհին է:
08:07
And obviously he never came down. The statement was never made.
202
472000
3000
Իրականում նա չեկավ: Եվ հայտարարությունը չկայացավ:
08:10
The world was never told there was a day of global ceasefire and nonviolence.
203
475000
3000
Եվ աշխարհին երբեք չասվեց, որ համաշխարհային հրադադարի և առանց բռնությունների օր է լինելու:
08:13
And it was obviously a tragic moment
204
478000
2000
Եվ սա աղետալի պահ էր
08:15
for the thousands of people who lost their lives,
205
480000
2000
հազարավոր մարդկանց համար, ովքեր կորցրին իրենց կյանքը
08:17
there and then subsequently all over the world.
206
482000
3000
այդ պահին և հետագայում նաև ողջ աշխարհով մեկ:
08:20
It never happened.
207
485000
2000
Դա երբեք չիրականացավ:
08:22
And I remember thinking,
208
487000
2000
Եվ ես հիշում եմ, թե ինչ մտածեցի այդ պահին.
08:24
"This is exactly why, actually,
209
489000
2000
«Ահա, թե հատկապես ինչու
08:26
we have to work even harder.
210
491000
3000
մենք պետք է ավելի շատ աշխատենք:
08:29
And we have to make this day work.
211
494000
2000
Եվ մենք պետք է այդ օրը իրականություն դարձնենք:
08:31
It's been created; nobody knows.
212
496000
2000
այն ստեղծվել է, բայց ոչ ոք դրա մասին չգիտի:
08:33
But we have to continue this journey,
213
498000
2000
Բայց մենք պետք է շարունակենք այս ճանապարհը
08:35
and we have to tell people,
214
500000
2000
և այդ ճանապարհին մենք պետք է պատմենք մարդկանց
08:37
and we have to prove it can work."
215
502000
2000
և պետք է ապացուցենք, որ դա կաշխատի:»
08:39
And I left New York freaked,
216
504000
2000
Ես Նյու Յորքից հեռացա չափազանց նեղսրտած,
08:41
but actually empowered.
217
506000
2000
բայց իրականում ավելի ուժ գտած:
08:43
And I felt inspired
218
508000
2000
Ես ոգեշնչված էի զգում
08:45
by the possibilities
219
510000
2000
այն հնարավորություններով,
08:47
that if it did, then maybe we wouldn't see things like that.
220
512000
4000
որոնց կատարվելուց հետո, մենք այսպիսի բաներ չէինք տեսնի:
08:51
I remember putting that film out and going to cynics.
221
516000
2000
Ես հիշում եմ, թե ինչպես սկսեցինք ֆիլմը ցուցադրել:
08:53
I was showing the film,
222
518000
2000
Ես ցույց էի տալիս ֆիլմը
08:55
and I remember being in Israel and getting it absolutely slaughtered
223
520000
2000
և հիշում եմ, երբ Իսրայելում էի պարզապես ապշեցի, մի քանի երիտասարդներ
08:57
by some guys having watched the film --
224
522000
2000
ֆիլմը նայելուց հետո ասացին, որ
08:59
that it's just a day of peace, it doesn't mean anything.
225
524000
3000
դա ընդամենը խաղաղության օր է, և ոչ մի այլ նշանակություն չունի:
09:02
It's not going to work; you're not going to stop the fighting in Afghanistan;
226
527000
2000
Դա չի աշխատի, և դրանով չենք կարող դադարեցնել Աֆղանստանի պատերազմը,
09:04
the Taliban won't listen, etc., etc.
227
529000
3000
Թալիբանը չի լսի, և այլն, և այլն:
09:07
It's just symbolism.
228
532000
2000
Դա ընդամենը սիմվոլիզմ է:
09:09
And that was even worse
229
534000
2000
Եվ ամենասարսափելին այն էր,
09:11
than actually what had just happened in many ways,
230
536000
2000
որ իրականում հենց այդպես էլ կատարվում էր,
09:13
because it couldn't not work.
231
538000
5000
քանի որ այն չէր կարող աշխատել:
09:18
I'd spoken in Somalia, Burundi, Gaza, the West Bank,
232
543000
2000
Ես զրուցեցի Սոմալիի, Բուրունդի, Գազայի, Արևմտյան աշխարհի,
09:20
India, Sri Lanka, Congo, wherever it was,
233
545000
2000
Հնդկաստանի, Շրի լանկայի, Կոնգոյի բնակիչների հետ,
09:22
and they'd all tell me, "If you can create a window of opportunity,
234
547000
2000
և նրանք բոլորն ինձ ասացին. «Եթե դու կարողանաս հնարավորությունների պատուհան բացել,
09:24
we can move aid, we can vaccinate children.
235
549000
2000
մենք կարող ենք վերացնել ՄԻԱՎ-ը, պատվաստենք երեխաներին:
09:26
Children can lead their projects.
236
551000
2000
Երեխաները կարող են իրենց ծրագրերը իրականացնել:
09:28
They can unite. They can come together. If people would stop, lives will be saved."
237
553000
3000
Նրանք կարող են համախմբվել: Միավորվել: Եթե մարդիկ դադարեն պատերազմել, շատ կյանքեր կփրկվեն:»
09:31
That's what I'd heard.
238
556000
2000
Ահա թե ինչ ես լսեցի:
09:33
And I'd heard that from the people who really understood what conflict was about.
239
558000
3000
Եվ ես այս բառերը լսում էի նրանցից, ովքեր իրականում հասկանում էին ինչ ասել է հակամարտություն:
09:36
And so I went back to the United Nations.
240
561000
2000
Այդպիսով ես վերադարձա Միավորված Ազգերի Կազմակերպություն:
09:38
I decided that I'd continue filming and make another movie.
241
563000
2000
Ես որոշեցի շարունակել նկարահանել և մի այլ ֆիլմ պատրաստել:
09:40
And I went back to the U.N. for another couple of years.
242
565000
3000
Ես հետ վերադարձա ՄԱԿ ևս մի քանի տարով:
09:43
We started moving around the corridors of the U.N. system,
243
568000
2000
Մենք սկսեցինք շրջել ՄԱԿ-ի ընձեռած միջանցքներով,
09:45
governments and NGOs,
244
570000
2000
կառավարություններով և ՀԿ-ներով,
09:47
trying desperately to find somebody
245
572000
2000
հուսահատորեն փորձելով գտնել մեկին,
09:49
to come forward and have a go at it,
246
574000
2000
ով ընդառաջ կգար և կփորձեր մեզ հետ,
09:51
see if we could make it possible.
247
576000
2000
տեսնել` արդյո՞ք կարող ենք այդ գաղափարն իրականացնել:
09:53
And after lots and lots of meetings obviously,
248
578000
2000
Բազում, բազում հանդիպումներից հետո,
09:55
I'm delighted that this man, Ahmad Fawzi,
249
580000
2000
պարզապես հիացած մնացի ահա այս մարդով` Ահմեդ Ֆավզի,
09:57
one of my heroes and mentors really,
250
582000
2000
իմ հերոսներից և իրական ուսուցիչներից մեկը,
09:59
he managed to get UNICEF involved.
251
584000
2000
ով կարողացավ ներգրավել UNICEF-ին:
10:01
And UNICEF, God bless them, they said, "Okay, we'll have a go."
252
586000
2000
Եվ UNICEF-ից, Աստված օրհնի նրանց, ասացին. «Շատ լավ, մենք կսկսենք այդ գործը:»
10:03
And then UNAMA became involved in Afghanistan.
253
588000
2000
Աֆղանստանում UNAMA-ն միացավ /Աֆղանստանում ՄԱԿ-ի Աջակցող Առաքելություն/:
10:05
It was historical. Could it work in Afghanistan
254
590000
2000
Դա պատմական իրադարձություն էր: Արդյո՞ք այս ամենը կաշխատի Աֆղանստանում
10:07
with UNAMA and WHO
255
592000
2000
UNAMA-ի և Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության
10:09
and civil society, etc., etc., etc.?
256
594000
2000
և քաղաքացիական հասարակության հետ, և այլն, և այլն, և այլն:
10:11
And I was getting it all on film and I was recording it,
257
596000
3000
Ես այդ ամենը միավորեցի և սկսեցի նկարահանել,
10:14
and I was thinking, "This is it. This is the possibility of it maybe working.
258
599000
3000
և մտածում էի. «Ահա սա է այն հնարավորությունը, որ կարող է աշխատել:
10:17
But even if it doesn't, at least the door is open
259
602000
3000
Իսկ եթե այն չստացվի, ապա մի բացված դուռ կհանդիսանա,
10:20
and there's a chance."
260
605000
2000
որն էլ իր հետ կբերի նոր հնարավորություն:»
10:22
And so I went back to London,
261
607000
2000
Այսպիսով ես վերադարձա Լոնդոն,
10:24
and I went and saw this chap, Jude Law.
262
609000
2000
ես գնացի և տեսա այս տղային, Ջուդի Լոուին.
10:26
And I saw him because he was an actor, I was an actor,
263
611000
2000
Ես նրան հանդիպեցի, քանի որ նա դերասան էր, ես էլ դերասան էի:
10:28
I had a connection to him,
264
613000
2000
Ես նրա հետ կապ հաստատեցի, քանի որ
10:30
because we needed to get to the press, we needed this attraction,
265
615000
2000
մենք լրատվամիջոցների ներգրավման կարիք ունեինք, մեզ գրավչություն էր հարկավոր,
10:32
we needed the media to be involved.
266
617000
2000
մենք ԶԼՄ-ների կարիքն ունեինք:
10:34
Because if we start pumping it up a bit maybe more people would listen
267
619000
3000
Եթե մենք սկսենք այդ ամենի մասին ավելի շատ խոսել, հնարավոր է, որ ավելի շատ մարդ կտեղեկանա
10:37
and there'd be more --
268
622000
2000
և իհարկե ավելի մեծ մասշտաբներ կլինեն,
10:39
when we got into certain areas,
269
624000
2000
երբ մենք մտնենք որոշ առանձին շրջաններ,
10:41
maybe there would be more people interested.
270
626000
2000
գուցե այնտեղ ավելի շատ հետաքրքրված մարդիկ գտնվեն:
10:43
And maybe we'd be helped financially a little bit more,
271
628000
2000
եվ գուցե մենք մի փոքր ավելի շատ ֆինանսական օգնություն կունենանք,
10:45
which had been desperately difficult.
272
630000
2000
որը հուսահատության չափ դժվար էր:
10:47
I won't go into that.
273
632000
2000
Ես դրան չէի գնա:
10:49
So Jude said, "Okay, I'll do some statements for you."
274
634000
2000
Այսպիսով Ջուդին ասաց. «Ես մի քանի հայտարարություն կանեմ քեզ համար»
10:51
While I was filming these statements, he said to me, "Where are you going next?"
275
636000
2000
Այդ հայտարարությունները նկարահանելու ժամանակ, նա ինձ ասաց. «Իսկ հաջորդ քայլը ո՞րն է լինելու»
10:53
I said, "I'm going to go to Afghanistan." He said, "Really?"
276
638000
2000
Ես ասացի. «Ես պատրաստվում եմ Աֆղանստան գնալ» Նա ասաց. «Իսկապե՞ս»
10:55
And I could sort of see a little look in his eye of interest.
277
640000
3000
Ես նրա աչքերի մեջ որոշակի հետաքրքրություն տեսա:
10:58
So I said to him, "Do you want to come with me?
278
643000
2000
Եվ ես ասացի նրան. «Կցանկանա՞ս ինձ հետ գալ:
11:00
It'd be really interesting if you came.
279
645000
2000
Իսկապես շատ հետաքրքիր կլինի, եթե դու գաս:
11:02
It would help and bring attention.
280
647000
2000
Դա կօգնի և ուշադրություն կգրավի:
11:04
And that attention
281
649000
2000
Եվ այդ ուշադրությունը
11:06
would help leverage the situation,
282
651000
2000
կօգնի հասնել ցանկալի նպատակին,
11:08
as well as all of the other sides of it."
283
653000
2000
ինչպես նաև կարգավորել մնացած բոլոր մասերը»:
11:10
I think there's a number of pillars to success.
284
655000
2000
Կարծում եմ հաջողության հասնելու բազում հենասյուներ կան:
11:12
One is you've got to have a great idea.
285
657000
2000
Որոնցից մեկը հրաշալի գաղափար ունենալն է:
11:14
The other is you've got to have a constituency, you've got to have finance,
286
659000
3000
Հաջորդ կարևոր պայմանը` հետևորդները, շահառուներն են, ինչպես նաև ֆինանսական միջոցները,
11:17
and you've got to be able to raise awareness.
287
662000
2000
և անպայման պետք է կարողանաս բարձրացնել տեղեկացվածության մակարդակը:
11:19
And actually I could never raise awareness by myself, no matter what I'd achieved.
288
664000
3000
Իրականում, ես երբեք չեմ կարողացել միայնակ կազմակերպել տեղեկացնելու գործընթացը, անկախ իմ գործունեությունից:
11:22
So these guys were absolutely crucial.
289
667000
3000
Այդ պատճառով այս տղաները շատ կարևոր նշանակություն ունեցան:
11:25
So he said yes,
290
670000
2000
Եվ նա ասաց` այո
11:27
and we found ourselves in Afghanistan.
291
672000
2000
և մենք հայտնվեցինք Աֆղանստանում:
11:29
It was a really incredible thing that when we landed there,
292
674000
3000
Անհավատալի ու անհավանական էր, երբ մենք վայրէջք կատարեցինք
11:32
I was talking to various people, and they were saying to me,
293
677000
3000
և ես սկսեցի զրուցել մարդկանց հետ, բոլորն ինձ ասում էին.
11:35
"You've got to get everybody involved here.
294
680000
2000
«Դու պետք է բոլոին ներգրավես այս գործի մեջ:
11:37
You can't just expect it to work. You have to get out and work."
295
682000
3000
Դու չես կարող պարզապես սպասել, որ այն աշխատի: Դու պետք է դուրս գաս ու ինքդ աշխատեցնես»:
11:40
And we did, and we traveled around,
296
685000
3000
Մենք այդպես էլ արեցինք, շրջեցինք ողջ տարածքով
11:43
and we spoke to elders, we spoke to doctors, we spoke to nurses,
297
688000
3000
զրուցեցինք մեծերի, բժիշկների, բուժսպասարկող անձնակազմի հետ,
11:46
we held press conferences, we went out with soldiers,
298
691000
3000
մամուլի ասուլիսներ կազմակերպեցինք, զրուցեցինք զինվորների հետ,
11:49
we sat down with ISAF, we sat down with NATO,
299
694000
2000
քննարկեցինք Անվտանգության ապահովման միջազգային ուժերի /ISAF/ և ՆԱՏՕ-ի հետ,
11:51
we sat down with the U.K. government.
300
696000
2000
մենք բանակցեցինք Մեծ Բրիտանիայի կառավարության հետ:
11:53
I mean, we basically sat down with everybody --
301
698000
3000
Մենք, իրականում, զրուցել ենք յուրաքանչյուրի հետ`
11:56
in and out of schools with ministers of education,
302
701000
2000
դպրոցներում և դրանցից դուրս, կրթության նախարարի հետ,
11:58
holding these press conferences,
303
703000
2000
ով կազմակերպել էր մամուլի ասուլիսը,
12:00
which of course, now were loaded with press, everybody was there.
304
705000
3000
ինչն, իհարկե, բազմամարդ էր, բոլորն այնտեղ էին:
12:03
There was an interest in what was going on.
305
708000
2000
Շատ մեծ հետաքրքրություն կար ծավալվող իրադարձությունների շուրջ:
12:05
This amazing woman, Fatima Gailani, was absolutely instrumental in what went on
306
710000
4000
Ահա այս հրաշալի կինը` Ֆատիմա Մագալանին, շատ կարևոր դեր խաղաց այս գործընթացում,
12:09
as she was the spokesperson for the resistance against the Russians.
307
714000
3000
քանի որ նա Ռուսաստանի դեմ պայքարողների ներկայացուցիչն էր:
12:12
And her Afghan network
308
717000
2000
Եվ նրա աֆղանական ցանցը
12:14
was just absolutely everywhere.
309
719000
2000
գրեթե ամենուր էր:
12:16
And she was really crucial in getting the message in.
310
721000
2000
Նա իսկապես կարևորագույն օղակ հանդիսացավ:
12:18
And then we went home. We'd sort of done it.
311
723000
2000
Այս ամենից հետո մենք վերադարձանք տուն: Կարծես ինչ-որ բան արեցինք:
12:20
We had to wait now and see what happened.
312
725000
2000
Այժմ մնում էր միայն սպասել և տեսնել, թե ինչ կկատարվի:
12:22
And I got home,
313
727000
2000
Ես վերադարձա տուն
12:24
and I remember one of the team bringing in a letter to me
314
729000
3000
և հիշեցի թիմերից մեկին, ով ինձ նամակ էր բերել
12:27
from the Taliban.
315
732000
2000
Թալիբանից:
12:29
And that letter basically said, "We'll observe this day.
316
734000
3000
Այդ նամակում մասնավորապես ասված էր. «Մենք կհետևենք այդ օրվան:
12:32
We will observe this day.
317
737000
2000
Մենք կհետևենք այդ օրվան:
12:34
We see it as a window of opportunity.
318
739000
2000
Եվ կդիտարկենք այն որպես հնարավորությունների պատուհան:
12:36
And we will not engage. We're not going to engage."
319
741000
3000
Բայց մենք չենք միանա: Մենք չենք պատրաստվում միանալ»:
12:39
And that meant that humanitarian workers
320
744000
3000
Սա նշանակում էր, որ մարդասիրական ջոկատների աշխատակիցները
12:42
wouldn't be kidnapped or killed.
321
747000
3000
չէին առևանգվի կամ սպանվի:
12:45
And then suddenly, I obviously knew at this point, there was a chance.
322
750000
3000
Եվ հանկարծ, ես լիովին գիտակցեցի, որ շանս կա:
12:48
And days later,
323
753000
2000
Օրեր հետո,
12:50
1.6 million children were vaccinated against polio
324
755000
3000
1.6 միլիոն երեխա պատվաստվեց պոլիմիլիտի դեմ,
12:53
as a consequence of everybody stopping.
325
758000
2000
որպես դադարեցված գործողությունների հետևանք:
12:55
(Applause)
326
760000
10000
(Ծափահարություններ)
13:05
And like the General Assembly,
327
770000
2000
Ես շատ հավանեցի այդ միավորվածությունը,
13:07
obviously the most wonderful, wonderful moment.
328
772000
2000
ամենհրաշալի պահն էր դա:
13:09
And so then we wrapped the film up and we put it together
329
774000
2000
Այսպես մենք ամփոփեցինք ֆիլմը և միացրինք միմյանց,
13:11
because we had to go back.
330
776000
2000
ապա ստիպված էինք հետ գնալ:
13:13
We put it into Dari and Pashto. We put it in the local dialects.
331
778000
3000
Մենք թարգմանեցինք այն դարի և պաշտո լեզուներով (աֆղաներենի տարբեր բարբառներ)` տեղային դիալեկտներով:
13:16
We went back to Afghanistan,
332
781000
2000
Մենք վերադարձանք Աֆղանստան,
13:18
because the next year was coming, and we wanted to support.
333
783000
3000
քանի որ արդեն հաջորդ տարին էր մոտենում և մենք պետք է աջակցեինք:
13:21
But more importantly, we wanted to go back,
334
786000
2000
Բայց մեր վերադարձի ամենակարևոր պատճառն այն էր,
13:23
because these people in Afghanistan were the heroes.
335
788000
2000
որ Աֆղանստանի մարդիկ հերոսներ էին:
13:25
They were the people who believed in peace
336
790000
3000
Նրանք մարդիկ էին, ովքեր հավատում էին խաղաղությանը
13:28
and the possibilities of it, etc., etc. -- and they made it real.
337
793000
3000
և դրա հնարավորությանը, և այլն, և այլն. և նրանք իրականացրին դա:
13:31
And we wanted to go back and show them the film
338
796000
2000
Մենք ուզում էինք վերադառնալ և ցույց տալ նրանց ֆիլմը
13:33
and say, "Look, you guys made this possible. And thank you very much."
339
798000
3000
և ասել. «Ժողովուրդ, տեսե'ք, այս ամենը դուք իրականություն դարձրեցիք: Անչափ շնորհակալ ենք ձեզ»:
13:36
And we gave the film over.
340
801000
2000
Եվ մենք ավարտեցինք ֆիլմը:
13:38
Obviously it was shown, and it was amazing.
341
803000
2000
Իհարկե այն ցուցադրվեց: Ապշեցուցիչ էր:
13:40
And then that year, that year, 2008,
342
805000
3000
Եվ հենց այդ տարի, 2008թ-ին,
13:43
this ISAF statement from Kabul, Afghanistan, September 17th:
343
808000
3000
սեպտեմբերի 17-ին Աֆղանստանի մայրաքաղաք Քաբուլից ISAF-ը հայտարարեց.
13:46
"General Stanley McChrystal,
344
811000
2000
«Գեներալ Ստենլի ՄակԿրիստալը,
13:48
commander of international security assistance forces in Afghanistan,
345
813000
2000
Աֆղանստանում միջազգային անվտանգության ապահովման ուժերի հրամանատարը
13:50
announced today ISAF will not conduct offensive military operations
346
815000
3000
հայտարարեց, որ սեպտեմբերի 21-ին ISAF-ը չի իրականացնի
13:53
on the 21st of September."
347
818000
2000
և ոչ մի ռազմական գործողություն»:
13:55
They were saying they would stop.
348
820000
2000
Նրանք ասում էին, որ կդադարեցնեն:
13:57
And then there was this other statement
349
822000
2000
Դրան հետևեց մեկ այլ հայտարարություն
13:59
that came out from the U.N. Department of Security and Safety
350
824000
3000
Անվտանգության և ապահովության դեպարտամենտից,
14:02
saying that, in Afghanistan,
351
827000
2000
որում ասվում էր, որ Աֆղանստանում,
14:04
because of this work,
352
829000
2000
այս աշխատանքների հետևանքով,
14:06
the violence was down by 70 percent.
353
831000
2000
բռնությունը նվազել է 70 տոկոսով:
14:08
70 percent reduction in violence on this day at least.
354
833000
3000
70 տոկոս բռնության նվազում այդ օրվա ընթացքում:
14:11
And that completely blew my mind
355
836000
2000
Սա ամբողջովին կլանեց իմ ուղեղը,
14:13
almost more than anything.
356
838000
2000
ավելի քան որևէ այլ բան:
14:15
And I remember being stuck in New York, this time because of the volcano,
357
840000
3000
Եվ ես հիշում եմ, որ մնացել էի Նյու Յորքում, այս անգամ հրաբխի պատճառով,
14:18
which was obviously much less harmful.
358
843000
2000
որը, ակնհայտորեն, պակաս վնասակար էր:
14:20
And I was there thinking about what was going on.
359
845000
2000
Եվ ես այնտեղ նստած մտածում էի, թե ինչ է կատարվում:
14:22
And I kept thinking about this 70 percent.
360
847000
2000
Շարունակում էի մտածել այդ 70 տոկոսի մասին:
14:24
70 percent reduction in violence --
361
849000
2000
Բռնության 70 տոկոս նվազում,
14:26
in what everyone said was completely impossible
362
851000
2000
ինչը բոլորին լիովին անհնար էր թվում
14:28
and you couldn't do.
363
853000
2000
և բոլորն ասում էին, որ չեմ կարող դա անել:
14:30
And that made me think that, if we can get 70 percent in Afghanistan,
364
855000
3000
Այս ամենը ստիպեց ինձ մտածել, որ եթե մենք կարողացանք հասնել 70 տոկոսի Աֆղանստանում,
14:33
then surely we can get 70 percent reduction everywhere.
365
858000
5000
ապա մենք նույն ցուցանիշը կարող ենք ստանալ ամենուրեք:
14:38
We have to go for a global truce.
366
863000
2000
Մենք պետք է գնանք համընդհանուր զինադադարի ուղով:
14:40
We have to utilize this day of ceasefire and nonviolence
367
865000
2000
Մենք պետք է օգտագործենք այդ օրը հրադադարի և բռնություններից զերծ պահելու համար
14:42
and go for a global truce,
368
867000
2000
և շարունակենք գնալ դեպի համընդհանուր զինադադար,
14:44
go for the largest recorded cessation of hostilities,
369
869000
3000
գնալ դեպի ռազմական գործողությունների ամենամասշտաբային դադարեցման
14:47
both domestically and internationally, ever recorded.
370
872000
3000
ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային մասշտաբով, որը երբևէ գրանցվել է:
14:50
That's exactly what we must do.
371
875000
2000
Ահա թե ինչ պետք է անենք:
14:52
And on the 21st of September this year,
372
877000
2000
եվ այս տարվա սեպտեմբերի 21-ին
14:54
we're going to launch that campaign at the O2 Arena
373
879000
2000
մենք պատրաստվում ենք սկսել այդ գործընթացը Օ2 մարզադաշտում,
14:56
to go for that process,
374
881000
2000
սկսել մի գործընթաց
14:58
to try and create the largest recorded cessation of hostilities.
375
883000
3000
և փորձել իրագործել ռազմական գործողությունների դադարեցման ամենից մեծամասշտաբ ձայնագրումը:
15:01
And we will utilize all kinds of things --
376
886000
2000
Մենք կօգտագործենք բոլոր միջոցները`
15:03
have a dance and social media
377
888000
2000
կօգտագործեք սոցցանցերը,
15:05
and visiting on Facebook and visit the website, sign the petition.
378
890000
3000
ֆեյսբուքը, կայցելենք վեբ-կայքեր, միջնորդություն կկազմակերպենք:
15:08
And it's in the six official languages of the United Nations.
379
893000
3000
Եվ այս ամենը ՄԱԿ-ի վեց պաշտոնական լեզուներով:
15:11
And we'll globally link with government, inter-government,
380
896000
2000
Մենք կմիավորենք կառավարություններին, կառավարական կազմակերպություններին,
15:13
non-government, education, unions, sports.
381
898000
2000
ՀԿ-ներին, կրթությանը, միություններին, սպորտին:
15:15
And you can see the education box there.
382
900000
2000
Եվ այդտեղ դուք ականատես կլինեք կրթական մի արկղի:
15:17
We've got resources at the moment in 174 countries
383
902000
3000
Այս պահին մենք ունենենք ներգրավված 174 երկրներ`
15:20
trying to get young people to be the driving force
384
905000
2000
փորձելով գտնել երիտասարդների, որոնք կարող են շարժիչ ուժ հանդիսանալ
15:22
behind the vision of that global truce.
385
907000
3000
այդ համընդհանուր զինադադարի տեսլականի համար:
15:25
And obviously the life-saving is increased, the concepts help.
386
910000
3000
Եվ ակնհայտորեն ավելացավ փրկված կյանքերի թիվը, գաղափարն օգնեց:
15:28
Linking up with the Olympics --
387
913000
2000
Կապելով այն օլիմպիադայի հետ`
15:30
I went and saw Seb Coe. I said, "London 2012 is about truce.
388
915000
2000
ես գնացի և հանդիպեցի Սեբ Քոի հետ. «Լոնդոն 2012-ը թող նվիրված լինի հրադադարին:
15:32
Ultimately, that's what it's about."
389
917000
2000
Ի վերջո, իմաստը հենց դրանում է»:
15:34
Why don't we all team up? Why don't we bring truce to life?
390
919000
2000
Ինչու՞ բոլորս չմիավորվենք: Ինչու՞ հրադադարը չդարձնենք իրականություն:
15:36
Why don't you support the process of the largest ever global truce?
391
921000
3000
Ինչու չաջակցենք երբևէ ամենամասշտաբային հրադադարի կազմակերպման գործընթացին:
15:39
We'll make a new film about this process.
392
924000
2000
Մենք նոր ֆիլմ կպատրաստենք դրա վերաբերյալ:
15:41
We'll utilize sport and football.
393
926000
2000
Մենք կօգտագործենք սպորտը և ֆուտբոլը:
15:43
On the Day of Peace, there's thousands of football matches all played,
394
928000
3000
Խաղաղության օրը ֆուտբոլի հազարավոր հանդիպումներ կկայանան
15:46
from the favelas of Brazil to wherever it might be.
395
931000
2000
Բրազիլիայից մինչև ուր որ կհասնի:
15:48
So, utilizing all of these ways
396
933000
2000
Այսպիսով, օգտագործելով այս միջոցները`
15:50
to inspire individual action.
397
935000
3000
կխրախուսենք անհատական գործողությունները:
15:53
And ultimately, we have to try that.
398
938000
2000
Եվ մենք իսկապես պետք է դա փորձենք:
15:55
We have to work together.
399
940000
2000
Մենք պետք է միասին աշխատենք:
15:57
And when I stand here in front of all of you,
400
942000
2000
Եվ երբ այստեղ` ձեր առջև կանգնած և
15:59
and the people who will watch these things,
401
944000
2000
նաև այն մարդկանց առաջ կանգնած, ովքեր պետք է սա նայեն,
16:02
I'm excited, on behalf of everybody I've met,
402
947000
2000
ես շատ հուզվում եմ, կասեմ այն մարդկանց անունից, ում հետ ես հանդիպել եմ.
16:04
that there is a possibility that our world could unite,
403
949000
3000
հնարավոր է, որ մի օր մեր աշխարհը միավորվի
16:07
that we could come together as one,
404
952000
2000
և հանդես գա որպես մեկ ամբողջություն,
16:09
that we could lift the level of consciousness around the fundamental issues,
405
954000
2000
որպեսզի կարողանանք բարձրացնել հիմնաքարային գաղափարների վերաբերյալ իրազեկվածությունը,
16:11
brought about by individuals.
406
956000
2000
որը առաջ է բերվում անհատների կողմից:
16:13
I was with Brahimi, Ambassador Brahimi.
407
958000
2000
Ես գնացի Բրահամիի մոտ, դեսպան Բրահամիի,
16:15
I think he's one of the most incredible men
408
960000
2000
ես կարծում եմ, որ նա ամենահարմար մարդն է
16:17
in relation to international politics -- in Afghanistan, in Iraq.
409
962000
3000
Աֆղանստանի և Իրաքի հետ միջազգային քաղաքականության ոլորտում:
16:20
He's an amazing man.
410
965000
2000
Նա հրաշալի մարդ է:
16:22
And I sat with him a few weeks ago.
411
967000
2000
Ես զրուցում էին նրա հետ մի քանի շաբաթ առաջ:
16:24
And I said to him, "Mr. Brahimi, is this nuts, going for a global truce?
412
969000
3000
Եվ ես նրան ասացի: «Պարոն Բրահամի, արդյոք նրանք պատրաստվում են հրադադարի:
16:27
Is this possible? Is it really possible that we could do this?"
413
972000
2000
Արդյո՞ք դա հնարավոր է: Մի՞թե իրականում մենք կարող ենք դա անել»:
16:29
He said, "It's absolutely possible."
414
974000
2000
Նա ասաց. «Դա միանգամայն հնարավոր է»:
16:31
I said, "What would you do?
415
976000
2000
Ես ասացի. «Ի՞նչ եք պատրսատվում անել:
16:33
Would you go to governments and lobby and use the system?"
416
978000
2000
Դուք գնալու եք կառավարությունների մոտ և համոզե՞ք նրանց»:
16:35
He said, "No, I'd talk to the individuals."
417
980000
2000
Նա ասաց. «Ո'չ, ես զրուցելու եմ անհատների հետ:»
16:37
It's all about the individuals.
418
982000
2000
Այս ամենը անհատներին է վերաբերում:
16:39
It's all about you and me.
419
984000
2000
Ինձ ու ձեզ:
16:41
It's all about partnerships.
420
986000
2000
Այս ամենը համագործակցություն է:
16:43
It's about your constituencies; it's about your businesses.
421
988000
2000
Այն ձեր ընտրությունն է, ձեր գործը:
16:45
Because together, by working together,
422
990000
2000
Քանի որ միասին, աշխատելով միասին,
16:47
I seriously think we can start to change things.
423
992000
3000
ես լրջորեն կարծում եմ, որ մենք կարող ենք սկսել փոխել իրերի ընթացքը:
16:50
And there's a wonderful man sitting in this audience, and I don't know where he is,
424
995000
3000
Մի հրաշալի մարդ կա այստեղ հավաքվածների մեջ, չգիտեմ` որտեղ է նա հիմա,
16:53
who said to me a few days ago -- because I did a little rehearsal --
425
998000
3000
ով մի քանի օր առաջ իմ փորձերի ժամանակ ինձ ասաց.
16:56
and he said, "I've been thinking about this day
426
1001000
3000
«Ես մտածում էի այդ օրվա մասին
16:59
and imagining it as a square
427
1004000
2000
և այն պատկերացնում էի քառակուսու տեսքով
17:01
with 365 squares,
428
1006000
2000
կազմված 365 քառակուսիներից
17:03
and one of them is white."
429
1008000
2000
և նրանցից մեկը սպիտակ էր»:
17:05
And it then made me think about a glass of water, which is clear.
430
1010000
3000
Սա ստիպեց ինձ մտածել մեկ գավաթ մաքուր ջրի մասին:
17:08
If you put one drop,
431
1013000
2000
Եթե դու մի կաթիլ դնես,
17:10
one drop of something, in that water,
432
1015000
2000
մի կաթիլ ինչ-որ բան դնես այդ ջրի մեջ,
17:12
it'll change it forever.
433
1017000
3000
այն անվերադարձ կփոխվի:
17:15
By working together, we can create peace one day.
434
1020000
2000
Աշխատելով միասին, մենք կարող ենք խաղաղություն ստեղծել:
17:17
Thank you TED. Thank you.
435
1022000
2000
Շնորհակալ եմ TED: Շնորհակալություն:
17:19
(Applause)
436
1024000
3000
(Ծափահարություններ)
17:22
Thank you.
437
1027000
2000
Շնորհակալություն:
17:24
(Applause)
438
1029000
4000
(Ծափահարություններ)
17:28
Thanks a lot.
439
1033000
2000
Շատ շնորհակալ եմ:
17:30
(Applause)
440
1035000
2000
(Ծափահարություններ)
17:32
Thank you very much. Thank you.
441
1037000
3000
Անչափ շնորհակալ եմ: Շնորհակալություն:
ABOUT THE SPEAKER
Jeremy Gilley - Peace activistFilmmaker Jeremy Gilley founded Peace One Day to create an annual day without conflict. And ... it's happening. What will you do to make peace on September 21?
Why you should listen
A day of peace. It seems lovely and hopeful to those of us lucky enough to live in peace already. But to those living in war, a day of peace, a temporary cease-fire, is not only lovely, it's incredibly practical. On a day when no bullets fly, families can go to the clinic, mosquito nets can be given out, and kids who've known only war can learn what peace looks like, sounds like. In short, it's a window of opportunity to build peace. For the past 10 years, filmmaker Jeremy Gilley has been promoting September 21 as a true international day of ceasefire, a day to carry out humanitarian aid in the world's most dangerous zones. The practical challenge is huge, starting with: how to convince both parties in a conflict to put down their weapons and trust the other side to do the same? But Gilley has recorded successes. For instance, on September 21, 2008, some 1.85 million children under 5 years old, in seven Afghan provinces where conflict has previously prevented access, were given a vaccine for polio.
On September 21, 2011, Gilley will start the 365-day-long countdown to Truce 2012, a hoped-for global day of guns-down ceasefire and worldwide action toward peace.
He says: "The only logical progression is to work towards a global cessation of hostilities on Peace Day -- from violence in our homes and schools, through to armed conflict."
Jeremy Gilley | Speaker | TED.com