TEDxBrussels
Paddy Ashdown: The global power shift
Педи Ешдаун: Глобално поместување на моќта
Filmed:
Readability: 4.3
1,134,248 views
Педи Ешдаун тврди дека живееме во момент од историјата во кој што моќта се менува на начин како никогаш порано. Во фасцинантниот говор на TEDxBrussels тој ги изложува трите најголеми глобални поместувања кои според него ни претстојат во иднина.
Paddy Ashdown - Diplomat
Paddy Ashdown is a former member of the British Parliament and a diplomat with a lifelong commitment to international cooperation. Full bio
Paddy Ashdown is a former member of the British Parliament and a diplomat with a lifelong commitment to international cooperation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
There's a poem written
0
0
2000
Има една песна напишана
00:17
by a very famous English poet
1
2000
2000
од еден многу познат англиски поет
00:19
at the end of the 19th century.
2
4000
2000
некаде на крајот од 19 век.
00:21
It was said to echo in Churchill's brain
3
6000
3000
Велат дека одѕвонувала во умот на Черчил
00:24
in the 1930s.
4
9000
2000
во 1930-те.
00:26
And the poem goes:
5
11000
2000
Поемата оди вака:
00:28
"On the idle hill of summer,
6
13000
2000
„На тивкиот рид на летото,
00:30
lazy with the flow of streams,
7
15000
2000
мрзелив со текот на поточињата,
00:32
hark I hear a distant drummer,
8
17000
2000
слушам далечен татнеж,
00:34
drumming like a sound in dreams,
9
19000
2000
татни како звук во сон,
00:36
far and near and low and louder on the roads of earth go by,
10
21000
3000
далеку и блиску, гласно и погласно низ земјините патишта,
00:39
dear to friend and food to powder,
11
24000
3000
драг кон пријателот и храна за правот,
00:42
soldiers marching,
12
27000
2000
маршираат војници,
00:44
soon to die."
13
29000
2000
кои набрзо ќе умрат."
00:46
Those who are interested in poetry,
14
31000
2000
Оние кои сакаат поезија,
00:48
the poem is "A Shropshire Lad" written by A.E. Housman.
15
33000
3000
поемата се вика "A Shropshire Lad" напишана од А.Е.Хаусман
00:51
But what Housman understood,
16
36000
2000
Хаусман согледал,
00:53
and you hear it in the symphonies of Nielsen too,
17
38000
4000
а тоа го има и во симфониите на Нилсен исто така,
00:57
was that the long, hot, silvan summers
18
42000
4000
дека стабилноста карактеристична за
01:01
of stability of the 19th century
19
46000
2000
долгите и топли лета од 19 век
01:03
were coming to a close,
20
48000
2000
се ближи кон својот крај,
01:05
and that we were about to move
21
50000
2000
и дека наскоро ќе влеземе
01:07
into one of those terrifying periods of history
22
52000
2000
во еден од оние застрашувачки периоди од историјата
01:09
when power changes.
23
54000
2000
кога моќта се менува.
01:11
And these are always periods, ladies and gentlemen,
24
56000
2000
Овие периоди, дами и господа секогаш се,
01:13
accompanied by turbulence,
25
58000
3000
пропратени со турбуленции,
01:16
and all too often by blood.
26
61000
2000
и се почесто со крв.
01:18
And my message for you
27
63000
2000
Мојата порака за вас е
01:20
is that I believe we are condemned, if you like,
28
65000
2000
дека верувам дека ние сме осудени да живееме
01:22
to live at just one of those moments in history
29
67000
3000
во еден од таквите периоди од историјата
01:25
when the gimbals upon which
30
70000
2000
период во кој
01:27
the established order of power is beginning to change
31
72000
3000
воспоставениот поредок започнува да се менува
01:30
and the new look of the world,
32
75000
2000
и новиот изглед на светот,
01:32
the new powers that exist in the world,
33
77000
3000
новите моќи кои постојат во светот,
01:35
are beginning to take form.
34
80000
2000
почнуваат да се формираат.
01:37
And these are -- and we see it very clearly today --
35
82000
3000
Овие се -- тоа го гледаме јасно во денешно време --
01:40
nearly always highly turbulent times, highly difficult times,
36
85000
3000
речиси секогаш многу турбулентни и тешки времиња,
01:43
and all too often very bloody times.
37
88000
2000
и многу почесто крвави времиња.
01:45
By the way, it happens about once every century.
38
90000
3000
Колку да знаете, се случува еднаш во секој век.
01:48
You might argue that the last time it happened --
39
93000
2000
Можеби ќе кажете дека последен пат се случи --
01:50
and that's what Housman felt coming and what Churchill felt too --
40
95000
3000
а тоа како доаѓа го предосетил Хаусман како и Черчил --
01:53
was that when power passed from the old nations,
41
98000
3000
кога моќта премина од старите нации,
01:56
the old powers of Europe,
42
101000
2000
старите моќни Европски нации,
01:58
across the Atlantic to the new emerging power
43
103000
2000
преку Атлантикот кон ново растечката моќ
02:00
of the United States of America --
44
105000
2000
на Соединетите Американски Држави --
02:02
the beginning of the American century.
45
107000
2000
почетокот на Американскиот век.
02:04
And of course, into the vacuum
46
109000
2000
И се разбира, во вакумот
02:06
where the too-old European powers used to be
47
111000
3000
во кој се наоѓаа пре-старите Европски моќи
02:09
were played the two bloody catastrophes
48
114000
3000
беа одиграни двете крвави катастрофи
02:12
of the last century --
49
117000
2000
на минатиот век --
02:14
the one in the first part and the one in the second part: the two great World Wars.
50
119000
3000
едната во првиот дел и другата во вториот: двете големи Светски војни.
02:17
Mao Zedong used to refer to them as the European civil wars,
51
122000
3000
Мао Зедонг ги нарекуваше Европските граѓански војни,
02:20
and it's probably a more accurate way of describing them.
52
125000
3000
и веројатно е поверодостоен начин за нивно опишување.
02:23
Well, ladies and gentlemen,
53
128000
2000
Па, дами и господа,
02:25
we live at one of those times.
54
130000
2000
ние живееме во едно од тие времиња.
02:27
But for us, I want to talk about three factors today.
55
132000
3000
Денеска би сакал да зборувам за три фактори.
02:30
And the first of these, the first two of these,
56
135000
3000
Првиот од нив, првите два од нив, се
02:33
is about a shift in power.
57
138000
2000
однесуваат на поместување на моќта.
02:35
And the second is about some new dimension which I want to refer to,
58
140000
3000
Вториот се однесува на една нова димензија,
02:38
which has never quite happened in the way it's happening now.
59
143000
3000
која никогаш не се случила како што се случува сега.
02:41
But let's talk about the shifts of power that are occurring to the world.
60
146000
3000
Но прво да кажеме за поместувањата на моќта кои се случуваат денес.
02:44
And what is happening today
61
149000
2000
Она што се случува денес
02:46
is, in one sense, frightening
62
151000
2000
е, со еден збор, застрашувачко
02:48
because it's never happened before.
63
153000
3000
бидејќи никогаш не се случило порано.
02:51
We have seen lateral shifts of power --
64
156000
2000
Сме виделе хоризонтално поместување на моќта --
02:53
the power of Greece passed to Rome
65
158000
3000
моќта на Грција преминала во Рим
02:56
and the power shifts that occurred
66
161000
2000
и поместувањата на моќта кои се случиле
02:58
during the European civilizations --
67
163000
3000
за време на Европските цивилизации --
03:01
but we are seeing something slightly different.
68
166000
2000
но денес гледаме нешто малку поразлично.
03:03
For power is not just moving laterally
69
168000
2000
Моќта не се поместува само хоризонтално
03:05
from nation to nation.
70
170000
2000
од нација во нација.
03:07
It's also moving vertically.
71
172000
2000
Исто така се движи вертикално.
03:09
What's happening today is that the power that was encased,
72
174000
3000
Во денешно време, моќта која што беше затворена во,
03:12
held to accountability, held to the rule of law,
73
177000
3000
и која што важеше и која го овозможуваше владеењето на правото,
03:15
within the institution of the nation state
74
180000
3000
во институцијата наречена национална држава
03:18
has now migrated in very large measure onto the global stage.
75
183000
3000
во денешно време гледаме дека мигрираше на глобалната сцена.
03:21
The globalization of power --
76
186000
2000
Глобализацијата на моќта --
03:23
we talk about the globalization of markets,
77
188000
2000
ние зборуваме за глобализацијата на пазарите,
03:25
but actually it's the globalization of real power.
78
190000
4000
но всушност станува збор за глобализација на вистинската моќ.
03:29
And where, at the nation state level
79
194000
2000
И додека, на ниво на национална држава
03:31
that power is held to accountability
80
196000
2000
таа моќ се контролира со
03:33
subject to the rule of law,
81
198000
2000
помош на владеење на правото,
03:35
on the international stage it is not.
82
200000
3000
на интернационалната сцена не е таков случајот.
03:38
The international stage and the global stage where power now resides:
83
203000
3000
Интернационалната и глобална сцена каде што моментов моќта престојува:
03:41
the power of the Internet, the power of the satellite broadcasters,
84
206000
3000
моќта на Интернетот, моќта на сателитските емитувачи (ТВ),
03:44
the power of the money changers --
85
209000
3000
разменувачите на пари --
03:47
this vast money-go-round
86
212000
2000
оваа огромна количина на пари
03:49
that circulates now 32 times the amount of money necessary
87
214000
4000
која што циркулира и која е 32 пати повеќе одошто е потребно
03:53
for the trade it's supposed to be there to finance --
88
218000
3000
за едно нормално одвивање на трговијата --
03:56
the money changers, if you like,
89
221000
2000
разменувачите на пари,
03:58
the financial speculators
90
223000
2000
финансиските шпекуланти
04:00
that have brought us all to our knees quite recently,
91
225000
3000
кои не фрлија во бездна од неодамна,
04:03
the power of the multinational corporations
92
228000
2000
моќта на мултинационалните корпорации
04:05
now developing budgets
93
230000
3000
чиишто буџети се често
04:08
often bigger than medium-sized countries.
94
233000
2000
пати поголеми од оние на средно-големите земји.
04:10
These live in a global space
95
235000
2000
Овој живот на глобалната сцена
04:12
which is largely unregulated,
96
237000
2000
кој воглавно поминува нерегулиран,
04:14
not subject to the rule of law,
97
239000
3000
и кој не подлежи под владеењето на законот,
04:17
and in which people may act free of constraint.
98
242000
2000
и во кој луѓето може да се однесуваат како сакаат.
04:19
Now that suits the powerful
99
244000
3000
Тоа им одговара на моќните
04:22
up to a moment.
100
247000
2000
но само за момент.
04:24
It's always suitable for those who have the most power
101
249000
3000
Секогаш им одговара на оние кои имаат најмногу моќ
04:27
to operate in spaces without constraint,
102
252000
3000
да дејствуваат во средина каде нема ограничувања,
04:30
but the lesson of history is that, sooner or later,
103
255000
3000
меѓутоа она што не учи историјата е дека, порано или подоцна,
04:33
unregulated space --
104
258000
2000
нерегулираниот простор --
04:35
space not subject to the rule of law --
105
260000
2000
просторот кој не подлежи под закон --
04:37
becomes populated, not just by the things you wanted --
106
262000
3000
станува населен, не само од нештата што се погодни --
04:40
international trade, the Internet, etc. --
107
265000
2000
меѓународна трговија, Интернетот, итн. --
04:42
but also by the things you don't want --
108
267000
2000
туку и од нешта што не ги сакате --
04:44
international criminality, international terrorism.
109
269000
3000
меѓународен криминал, меѓународен тероризам.
04:47
The revelation of 9/11
110
272000
2000
Она што научивме од 9/11
04:49
is that even if you are the most powerful nation on earth,
111
274000
5000
е дека, без разлика на тоа што сте најмоќната нација на светот,
04:54
nevertheless,
112
279000
3000
сепак,
04:57
those who inhabit that space can attack you
113
282000
2000
оние кои живеат во тој простор можат да ве нападнат
04:59
even in your most iconic of cities
114
284000
2000
дури и во вашите најзначајни градови
05:01
one bright September morning.
115
286000
2000
во едно ведро Септемвриско утро.
05:03
It's said that something like 60 percent
116
288000
2000
Кружат гласини дека околу 60 проценти
05:05
of the four million dollars that was taken to fund 9/11
117
290000
3000
од четирите милиони долари кои биле потребни за спроведување на 9/11
05:08
actually passed through the institutions of the Twin Towers
118
293000
3000
всушност поминале низ институциите на Кулите Близначки
05:11
which 9/11 destroyed.
119
296000
2000
кои беа уништени во 9/11.
05:13
You see, our enemies also use this space --
120
298000
2000
Гледате, нашите непријатели исто така го користат овој простор --
05:15
the space of mass travel, the Internet, satellite broadcasters --
121
300000
3000
просторот на масовното патување, Интернетот, сателитските емитувачи --
05:18
to be able to get around their poison,
122
303000
3000
со цел како би можеле да ни наштетат,
05:21
which is about destroying our systems and our ways.
123
306000
3000
т.е. да го уништат нашиот систем и начин на живеење.
05:24
Sooner or later,
124
309000
2000
Порано или подоцна,
05:26
sooner or later,
125
311000
2000
порано или подоцна,
05:28
the rule of history
126
313000
2000
законот на историјата вели
05:30
is that where power goes
127
315000
2000
дека онаму каде што е моќта
05:32
governance must follow.
128
317000
3000
владеењето мора да биде присутно.
05:35
And if it is therefore the case, as I believe it is,
129
320000
2000
Доколку ја прифатиме премисата дека една од
05:37
that one of the phenomenon of our time
130
322000
2000
најзначајните карактеристики на нашето време
05:39
is the globalization of power,
131
324000
2000
е глобализација на моќта,
05:41
then it follows that one of the challenges of our time
132
326000
3000
оттука следи дека еден од предизвиците на нашето време
05:44
is to bring governance to the global space.
133
329000
3000
е инсталирање на владеењето на глобалната сцена.
05:47
And I believe that the decades ahead of us now
134
332000
3000
Верувам дека следниве декади кои следат
05:50
will be to a greater or lesser extent turbulent
135
335000
4000
ќе бидат помалку или повеќе турбулентни
05:54
the more or less we are able to achieve that aim:
136
339000
3000
во зависност од тоа колку сме способни да ја постигнеме целта:
05:57
to bring governance to the global space.
137
342000
2000
да го инсталираме владеењето на глобалната сцена.
05:59
Now notice, I'm not talking about government.
138
344000
2000
Да појаснам, јас не зборувам за влада.
06:01
I'm not talking about setting up
139
346000
2000
Не зборувам за поставување на
06:03
some global democratic institution.
140
348000
3000
некоја глобална демократска институција.
06:06
My own view, by the way, ladies and gentlemen,
141
351000
2000
Моето гледиште, патем, дами и господа,
06:08
is that this is unlikely to be done
142
353000
2000
е дека ова е помалку веројатно да го постигнеме
06:10
by spawning more U.N. institutions.
143
355000
2000
преку создавање на повеќе институции на О.Н.
06:12
If we didn't have the U.N., we'd have to invent it.
144
357000
2000
Доколку ги немавме О.Н., тогаш ќе моравме да ги создадеме.
06:14
The world needs an international forum.
145
359000
2000
Светот има потреба од меѓународен форум.
06:16
It needs a means by which you can legitimize international action.
146
361000
4000
Има потреба од инструменти преку кои ќе можете да го легитимизирате меѓународното дејство.
06:20
But when it comes to governance of the global space,
147
365000
2000
Меѓутоа кога станува збор за владеење на глобалната сцена,
06:22
my guess is this won't happen
148
367000
3000
претпоставувам дека ова нема да се случи
06:25
through the creation of more U.N. institutions.
149
370000
2000
преку создавање на повеќе О.Н. институции.
06:27
It will actually happen by the powerful coming together
150
372000
3000
Тоа ќе се случи преку моќно соединување
06:30
and making treaty-based systems,
151
375000
2000
и создавање на системи базирани врз договор,
06:32
treaty-based agreements,
152
377000
2000
согласности базирани на договор,
06:34
to govern that global space.
153
379000
2000
со чија помош ќе биде
06:36
And if you look, you can see them happening, already beginning to emerge.
154
381000
3000
И ако внимателно погледнете, ќе видите дека веќе почнуваат да се појавуваат.
06:39
The World Trade Organization: treaty-based organization,
155
384000
3000
Светската Трговска Организација: организација базирана на договор,
06:42
entirely treaty-based,
156
387000
2000
целосно базирана на договор,
06:44
and yet, powerful enough to hold even the most powerful, the United States,
157
389000
3000
и сепак, доволно моќна да бара одговорност доколку е потребно дури и од
06:47
to account if necessary.
158
392000
2000
најмоќните, Соединетите Држави.
06:49
Kyoto: the beginnings of struggling to create
159
394000
2000
Кјото: почетокот на борбата за создавање на
06:51
a treaty-based organization.
160
396000
2000
организација базирана на договор.
06:53
The G20:
161
398000
2000
Г-20:
06:55
we know now that we have to put together an institution
162
400000
2000
веќе знаеме дека треба да составиме институција која
06:57
which is capable of bringing governance
163
402000
2000
е способна да го контролира финансискиот
06:59
to that financial space for financial speculation.
164
404000
3000
простор наменет за финансиска шпекулација.
07:02
And that's what the G20 is, a treaty-based institution.
165
407000
3000
Токму тоа е Г20, институција базирана на договор.
07:05
Now there's a problem there,
166
410000
2000
Меѓутоа, имаме проблем овде,
07:07
and we'll come back to it in a minute,
167
412000
2000
на кој ќе се вратиме за малку,
07:09
which is that if you bring the most powerful together
168
414000
3000
а тоа е дека, доколку ги соедините најмоќните заедно
07:12
to make the rules in treaty-based institutions,
169
417000
2000
за да ги создаваат правилата во една институција базирана на договор,
07:14
to fill that governance space,
170
419000
3000
која треба да го исполни тој вакум,
07:17
then what happens to the weak who are left out?
171
422000
3000
тогаш што ќе се случи со слабите кои се изоставени?
07:20
And that's a big problem,
172
425000
2000
Тоа е голем проблем,
07:22
and we'll return to it in just a second.
173
427000
2000
на кој ќе се навратиме за малку.
07:24
So there's my first message,
174
429000
2000
Мојата прва порака е дека,
07:26
that if you are to pass through these turbulent times
175
431000
3000
доколку сакате да поминете низ овие турбулентни времиња,
07:29
more or less turbulently,
176
434000
3000
помалку или повеќе турбулентни,
07:32
then our success in doing that
177
437000
2000
тогаш нашиот успех во тоа
07:34
will in large measure depend on our capacity
178
439000
2000
во голема мера ќе зависи од нашиот капацитет за
07:36
to bring sensible governance
179
441000
2000
инсталирање на размуно владеење
07:38
to the global space.
180
443000
2000
во глобалниот простор.
07:40
And watch that beginning to happen.
181
445000
3000
И веќе тоа почнува да се случува.
07:43
My second point is,
182
448000
2000
Мојата втора поента е,
07:45
and I know I don't have to talk to an audience like this
183
450000
2000
иако знам дека не морам да зборувам пред ваква публика
07:47
about such a thing,
184
452000
2000
за вакви работи,
07:49
but power is not just shifting vertically,
185
454000
3000
меѓутоа моќта не се менува само вертикално,
07:52
it's also shifting horizontally.
186
457000
2000
исто така се менува хоризонтално.
07:54
You might argue that the story, the history of civilizations,
187
459000
3000
Можеби ќе речете дека приказната, историјата на цивилизациите,
07:57
has been civilizations gathered around seas --
188
462000
3000
биле цивилизации собрани околу морињата --
08:00
with the first ones around the Mediterranean,
189
465000
3000
притоа првите биле собрани околу Медитеранот,
08:03
the more recent ones in the ascendents of Western power around the Atlantic.
190
468000
4000
додека неодамнешните Западни цивилизации се собрани околу Атлантикот.
08:07
Well it seems to me
191
472000
2000
Ми се чини дека
08:09
that we're now seeing a fundamental shift of power, broadly speaking,
192
474000
3000
во моментов сме сведоци на фундаментално поместување на моќта,
08:12
away from nations gathered around the Atlantic [seaboard]
193
477000
3000
подалеку од нациите собрани околу Атлантикот
08:15
to the nations gathered around the Pacific rim.
194
480000
2000
кон нациите собрани околу Пацификот.
08:17
Now that begins with economic power,
195
482000
2000
Сето тоа започнува со економската моќ,
08:19
but that's the way it always begins.
196
484000
2000
но секогаш на тој начин започнува.
08:21
You already begin to see the development of foreign policies,
197
486000
3000
Веќе гледате развивање на надворешните политики,
08:24
the augmentation of military budgets
198
489000
2000
зголемување на воените буџети кај
08:26
occurring in the other growing powers in the world.
199
491000
3000
другите растечки моќи низ светот.
08:29
I think actually
200
494000
2000
Всушност, мислам
08:31
this is not so much a shift from the West to the East;
201
496000
2000
дека ова и не е баш поместување од Запад кон Исток;
08:33
something different is happening.
202
498000
2000
нешто поразлично се случува.
08:35
My guess is, for what it's worth,
203
500000
2000
Претпоставувам дека
08:37
is that the United States will remain
204
502000
2000
Соединетите Држави ќе останат
08:39
the most powerful nation on earth
205
504000
2000
најмоќна нација на земјата
08:41
for the next 10 years, 15,
206
506000
3000
следните 10 години, 15
08:44
but the context in which she holds her power
207
509000
3000
меѓутоа контекстот во кој ја држи моќта, денеска
08:47
has now radically altered; it has radically changed.
208
512000
3000
е радикално променет.
08:50
We are coming out of 50 years,
209
515000
2000
Се приближувам до 50 години,
08:52
most unusual years, of history
210
517000
2000
најнеобичните години, од историјата
08:54
in which we have had a totally mono-polar world,
211
519000
3000
во кои имавме целосно моно-поларен свет,
08:57
in which every compass needle
212
522000
2000
во кој секој сите беа
08:59
for or against
213
524000
2000
за добро или зло
09:01
has to be referenced by its position to Washington --
214
526000
3000
насочени кон Вашнгтон --
09:04
a world bestrode by a single colossus.
215
529000
4000
свет доминиран од страна на еден џин.
09:08
But that's not a usual case in history.
216
533000
2000
Меѓутоа, ова не е вообичаено за историјата.
09:10
In fact, what's now emerging
217
535000
2000
Всушност, во моментов се појавува
09:12
is the much more normal case of history.
218
537000
2000
многу понормалното историско сценарио.
09:14
You're beginning to see the emergence
219
539000
2000
Започнувате да го гледате настанувањето на
09:16
of a multi-polar world.
220
541000
2000
мулти-поларниот свет.
09:18
Up until now,
221
543000
2000
Се до овој момент,
09:20
the United States has been the dominant feature of our world.
222
545000
3000
Соединетите Држави беа доминантната карактеристика на светот.
09:23
They will remain the most powerful nation,
223
548000
2000
Тие ќе останат најмоќна држава,
09:25
but they will be the most powerful nation
224
550000
2000
но тие ќе бидат најмоќна нација
09:27
in an increasingly multi-polar world.
225
552000
2000
во се повеќе мултиполарниот-свет.
09:29
And you begin to see the alternative centers of power building up --
226
554000
3000
Веќе можете да ги видите алтернативните центри на моќта како настануваат --
09:32
in China, of course,
227
557000
2000
Кина, се разбира,
09:34
though my own guess is that China's ascent to greatness is not smooth.
228
559000
3000
иако според мое мислење искачувањето на Кина до врвот нема да биде глатко.
09:37
It's going to be quite grumpy
229
562000
2000
Ќе биде прилично турбулентно
09:39
as China begins to democratize her society
230
564000
2000
откако Кина ќе започне да го демократизира своето општество
09:41
after liberalizing her economy.
231
566000
2000
после либеризацијата на економијата.
09:43
But that's a subject of a different discussion.
232
568000
3000
Но, тоа е предмет за друга дискусија.
09:46
You see India, you see Brazil.
233
571000
2000
Доаѓа Индија, доаѓа Бразил.
09:48
You see increasingly
234
573000
2000
Се повеќе гледате
09:50
that the world now looks actually, for us Europeans,
235
575000
3000
дека светот сега всушност изгледа, за нас Европјаните,
09:53
much more like Europe in the 19th century.
236
578000
3000
како Европа од 19-от век.
09:56
Europe in the 19th century:
237
581000
2000
Европа во 19-от век:
09:58
a great British foreign secretary, Lord Canning,
238
583000
2000
големиот Британски надворешен секретар, Лорд Кенинг,
10:00
used to describe it as the "European concert of powers."
239
585000
3000
ја опишуваше како "Европски збир на моќи."
10:03
There was a balance, a five-sided balance.
240
588000
2000
Имало баланс, пето-страничен баланс.
10:05
Britain always played to the balance.
241
590000
3000
Британија секогаш играше на картата на балансот.
10:08
If Paris got together with Berlin,
242
593000
2000
Доколку Париз се здружеше со Берлин,
10:10
Britain got together with Vienna and Rome to provide a counterbalance.
243
595000
3000
Британија ќе се здружеше со Виена и Рим за да постигне контрабаланс.
10:13
Now notice,
244
598000
2000
Видете,
10:15
in a period which is dominated by a mono-polar world,
245
600000
2000
период во кој доминира моно-поларен свет,
10:17
you have fixed alliances --
246
602000
2000
имате фиксирани алијанси --
10:19
NATO, the Warsaw Pact.
247
604000
2000
НАТО, Варшавскиот Пакт.
10:21
A fixed polarity of power
248
606000
2000
Фиксиран поларитет на моќ
10:23
means fixed alliances.
249
608000
2000
значи фиксирани сојузи.
10:25
But a multiple polarity of power
250
610000
2000
Но, мултипла поларност на моќ
10:27
means shifting and changing alliances.
251
612000
2000
значи поместување и менување на сојузите.
10:29
And that's the world we're coming into,
252
614000
2000
Тоа е светот во кој веќе навлегуваме,
10:31
in which we will increasingly see
253
616000
2000
во кој се повеќе гледаме
10:33
that our alliances are not fixed.
254
618000
2000
дека нашите сојузи не се фиксирани.
10:35
Canning, the great British foreign secretary once said,
255
620000
2000
Кенинг, големиот Британски надворешен секретар еднаш рече,
10:37
"Britain has a common interest,
256
622000
2000
"Британија има заеднички интерес,
10:39
but no common allies."
257
624000
2000
но нема заеднички сојузници."
10:41
And we will see increasingly
258
626000
2000
Се повеќе ќе стануваме свесни
10:43
that even we in the West
259
628000
2000
дека дури и ние на Запад
10:45
will reach out, have to reach out,
260
630000
2000
ќе посегнеме, мораме да посегнеме,
10:47
beyond the cozy circle of the Atlantic powers
261
632000
2000
надвор од удобниот круг составен од Атлантските моќи
10:49
to make alliances with others
262
634000
2000
со цел како би направиле сојуз со другите
10:51
if we want to get things done in the world.
263
636000
3000
доколку сакаме да ги завршиме работите во светот.
10:54
Note, that when we went into Libya,
264
639000
2000
Имајте на ум дека кога отидовме во Либија,
10:56
it was not good enough for the West to do it alone;
265
641000
2000
не беше доволно Западот сам да ја заврши работата;
10:58
we had to bring others in.
266
643000
2000
моравме да вклучиме и други.
11:00
We had to bring, in this case, the Arab League in.
267
645000
3000
Моравме да ја вклучиме во овој случај, Арабската Лига.
11:03
My guess is Iraq and Afghanistan are the last times
268
648000
3000
Ирак и Авганистан беа последните задачи кои
11:06
when the West has tried to do it themselves,
269
651000
2000
Западот се обиде да ги реши сам,
11:08
and we haven't succeeded.
270
653000
2000
и притоа не успеавме.
11:10
My guess
271
655000
2000
Претпоставувам
11:12
is that we're reaching the beginning of the end of 400 years --
272
657000
3000
дека се наближуваме кон почетокот на крајот на 400-те години --
11:15
I say 400 years because it's the end of the Ottoman Empire --
273
660000
3000
Велам 400 години бидејќи тоа е крајот на Отоманската Империја --
11:18
of the hegemony of Western power,
274
663000
2000
од хегемонијата на Западната моќ,
11:20
Western institutions and Western values.
275
665000
3000
Западните институции и Западните вредности.
11:24
You know, up until now, if the West got its act together,
276
669000
3000
Знаете, се досега, доколку Западот дејствуваше заедно,
11:27
it could propose and dispose
277
672000
2000
можеше да влијае
11:29
in every corner of the world.
278
674000
2000
во секој дел од светот.
11:31
But that's no longer true.
279
676000
2000
Но, тоа веќе не е точно.
11:33
Take the last financial crisis
280
678000
2000
Земете ја последната финансиска криза
11:35
after the Second World War.
281
680000
2000
после Втората Светска Војна.
11:37
The West got together --
282
682000
2000
Западот се соедини --
11:39
the Bretton Woods Institution, World Bank, International Monetary Fund --
283
684000
3000
Bretton Woods Институцијата, Светската Банка, Интернационалниот Монетарен Фонд --
11:42
the problem solved.
284
687000
2000
и проблемот е решен.
11:44
Now we have to call in others.
285
689000
2000
Денеска мораме да им се обратиме на другите.
11:46
Now we have to create the G20.
286
691000
2000
Сега мораме да го формираме Г20.
11:48
Now we have to reach beyond the cozy circle
287
693000
2000
Сега мораме да посегнеме надвор од удобниот круг
11:50
of our Western friends.
288
695000
2000
составен од нашите Западни пријатели.
11:52
Let me make a prediction for you,
289
697000
2000
Ќе направам едно предвидување,
11:54
which is probably even more startling.
290
699000
3000
кое веројатно е уште поневеројатно.
11:57
I suspect we are now reaching the end
291
702000
3000
Претпоставувам дека се доближуваме до крајот
12:00
of 400 years
292
705000
2000
на 400-те години
12:02
when Western power was enough.
293
707000
2000
од Западната моќ која е и повеќе од доволна.
12:04
People say to me, "The Chinese, of course,
294
709000
2000
Луѓето ми велат, "Кинезите никогаш
12:06
they'll never get themselves involved
295
711000
2000
нема да се вовлечат во одржување
12:08
in peace-making, multilateral peace-making around the world."
296
713000
2000
на мирот, мултелатерално чување на светскиот мир."
12:10
Oh yes? Why not?
297
715000
2000
Дали? Зошто не?
12:12
How many Chinese troops
298
717000
2000
Колку Кинески трупи
12:14
are serving under the blue beret, serving under the blue flag,
299
719000
2000
служат под плавата беретка, служат под плавото знаме,
12:16
serving under the U.N. command in the world today?
300
721000
2000
служат под командата на О.Н. во светот денес?
12:18
3,700.
301
723000
2000
3,700.
12:20
How many Americans? 11.
302
725000
3000
Колку Американци? 11.
12:23
What is the largest naval contingent
303
728000
2000
Кој е најголемиот морски контингент
12:25
tackling the issue of Somali pirates?
304
730000
3000
кој се занимава со Сомалиските пирати?
12:28
The Chinese naval contingent.
305
733000
2000
Кинескиот морски контингент.
12:30
Of course they are, they are a mercantilist nation.
306
735000
2000
Тоа се подразбира, тие се трговска нација.
12:32
They want to keep the sea lanes open.
307
737000
2000
Тие сакаат морските води да бидат отворени.
12:34
Increasingly, we are going to have to do business
308
739000
3000
Се повеќе, ќе мораме да правиме бизнис со
12:37
with people with whom we do not share values,
309
742000
3000
луѓе со кои не споделуваме исти вредности,
12:40
but with whom, for the moment, we share common interests.
310
745000
3000
но со кои, во тој момент, споделуваме заеднички интереси.
12:43
It's a whole new different way
311
748000
2000
Станува збор за потполно поинаков начин
12:45
of looking at the world that is now emerging.
312
750000
3000
на гледање кон светот кој денеска се раѓа.
12:48
And here's the third factor,
313
753000
2000
И еве го третиот фактор,
12:50
which is totally different.
314
755000
3000
кој е целосно различен.
12:53
Today in our modern world,
315
758000
2000
Денеска во нашиот модерен свет,
12:55
because of the Internet,
316
760000
2000
поради Интернетот,
12:57
because of the kinds of things people have been talking about here,
317
762000
3000
поради работите за кои зборуваа луѓето овде,
13:00
everything is connected to everything.
318
765000
4000
се е поврзано со се.
13:04
We are now interdependent.
319
769000
2000
Сега сме меѓузависни.
13:06
We are now interlocked,
320
771000
2000
Сега сме испреплетени,
13:08
as nations, as individuals,
321
773000
2000
како нации, како личности,
13:10
in a way which has never been the case before,
322
775000
2000
на начин кој што не е познат од порано,
13:12
never been the case before.
323
777000
3000
непознат од порано.
13:15
The interrelationship of nations,
324
780000
2000
Поврзаноста на нациите,
13:17
well it's always existed.
325
782000
2000
од секогаш постоела.
13:19
Diplomacy is about managing the interrelationship of nations.
326
784000
3000
Дипломатијата служи за одржување на врските помеѓу нациите.
13:22
But now we are intimately locked together.
327
787000
2000
Но, денеска ние сме интимно повзрани едни со други.
13:24
You get swine flu in Mexico,
328
789000
2000
Имате свински грип во Мексико,
13:26
it's a problem for Charles de Gaulle Airport
329
791000
2000
а тоа е проблем за аеродромот Шарл де Гол
13:28
24 hours later.
330
793000
2000
24 часа подоцна.
13:30
Lehman Brothers goes down, the whole lot collapses.
331
795000
3000
Леман Браќата(банка) пропаѓа, а по нејзе и многу други.
13:33
There are fires in the steppes of Russia,
332
798000
3000
Имате пожари во Руските степи, а од тоа следат
13:36
food riots in Africa.
333
801000
2000
востанија за храна во Африка.
13:38
We are all now deeply, deeply, deeply interconnected.
334
803000
4000
Денеска сме сите длабоко, длабоко меѓусебно поврзани.
13:42
And what that means
335
807000
3000
Тоа значи дека
13:45
is the idea of a nation state acting alone,
336
810000
4000
идејата за национална држави која функционира сама,
13:49
not connected with others,
337
814000
2000
и неповрзана со другите,
13:51
not working with others,
338
816000
2000
која не соработува со другите,
13:53
is no longer a viable proposition.
339
818000
2000
повеќе не е соодветна опција.
13:55
Because the actions of a nation state
340
820000
3000
Тоа е така бидејќи дејностите на националната држава
13:58
are neither confined to itself,
341
823000
2000
не се ограничени во нејзе внатре,
14:00
nor is it sufficient for the nation state itself
342
825000
2000
и бидејќи не е доволно самата држава
14:02
to control its own territory,
343
827000
2000
да ја контролира својата територија,
14:04
because the effects outside the nation state
344
829000
3000
бидејќи ефектите кој се јавуваат надвор од државата
14:07
are now beginning to affect what happens inside them.
345
832000
3000
веќе почнуваат да влијаат врз внатрешните случувања.
14:10
I was a young soldier
346
835000
2000
Бев млад војник
14:12
in the last of the small empire wars of Britain.
347
837000
4000
во последната од неколкуте мали империјални војни на Британија.
14:16
At that time, the defense of my country
348
841000
2000
Во тоа време, одбраната на мојата земја
14:18
was about one thing and one thing only:
349
843000
3000
се вртеше околу едно прашање:
14:21
how strong was our army, how strong was our air force,
350
846000
3000
колку е силна нашата војска, нашето воздухопловство,
14:24
how strong was our navy and how strong were our allies.
351
849000
2000
колку е силна морнарицата и колку се силни нашите сојузници.
14:26
That was when the enemy was outside the walls.
352
851000
2000
Тоа беше време кога непријателот е надвор од ѕидините.
14:28
Now the enemy is inside the walls.
353
853000
3000
Сега непријателот е внатре.
14:31
Now if I want to talk about the defense of my country,
354
856000
2000
Денеска ако сакам да зборувам за одбрана на мојата земја,
14:33
I have to speak to the Minister of Health
355
858000
2000
морам да зборувам со Министерот за Здравство
14:35
because pandemic disease is a threat to my security,
356
860000
3000
бидејќи пандемските болести се закана за мојата безбедност,
14:38
I have to speak to the Minister of Agriculture
357
863000
2000
морам да зборувам со Министерот за Земјоделство
14:40
because food security is a threat to my security,
358
865000
2000
бидејќи сигурноста на храната е закана за мојата безбедност,
14:42
I have to speak to the Minister of Industry
359
867000
4000
морам да зборувам со Министерот за Индустрија
14:46
because the fragility of our hi-tech infrastructure
360
871000
3000
бидејќи кревкоста на нашата хај-тек инфраструктура
14:49
is now a point of attack for our enemies --
361
874000
2000
денеска е цел на напад од страна на непријателите --
14:51
as we see from cyber warfare --
362
876000
2000
како што веќе гледаме во сајбер војните --
14:53
I have to speak to the Minister of Home Affairs
363
878000
3000
морам да зборувам со Министерот за Внатрешни Работи
14:56
because who has entered my country,
364
881000
2000
бидејќи оној кој влегол во мојата земја,
14:58
who lives in that terraced house in that inner city
365
883000
3000
оној кој живее во куќите лоцирани во гетоата
15:01
has a direct effect on what happens in my country --
366
886000
2000
има директно влијание врз случувањата во мојата земја --
15:03
as we in London saw in the 7/7 bombings.
367
888000
4000
како што видивме во бомбашките напади од 7/7 во Лондон.
15:07
It's no longer the case that the security of a country
368
892000
3000
Безбедноста на земјата повеќе не зависи само од
15:10
is simply a matter for its soldiers and its ministry of defense.
369
895000
3000
нејзините војници и нејзиното министерство за одбрана.
15:13
It's its capacity to lock together its institutions.
370
898000
3000
Туку од нејзиниот капацитет да ги координира сопствените институции.
15:16
And this tells you something very important.
371
901000
3000
Ова ви кажува нешто многу важно.
15:19
It tells you that, in fact,
372
904000
2000
Ви кажува, дека,
15:21
our governments, vertically constructed,
373
906000
3000
нашите влади, кои се вертикално конструирани,
15:24
constructed on the economic model of the Industrial Revolution --
374
909000
2000
конструирани според економскиот модел од Индустриската Револуција --
15:26
vertical hierarchy, specialization of tasks,
375
911000
3000
вертикална хиерархија, специјализација на задачите,
15:29
command structures --
376
914000
2000
командни структури --
15:31
have got the wrong structures completely.
377
916000
2000
дека тие се потполно погрешно конструирани.
15:33
You in business know
378
918000
2000
Вие кои сте во бизнисот знаете
15:35
that the paradigm structure of our time, ladies and gentlemen,
379
920000
2000
дека парадигматската структура на нашето време, дами и господа,
15:37
is the network.
380
922000
2000
е мрежата.
15:39
It's your capacity to network that matters,
381
924000
2000
Она што е важно е вашата способност да се поврзете,
15:41
both within your governments and externally.
382
926000
3000
внатре во вашите влади, но и надворешно.
15:44
So here is Ashdown's third law.
383
929000
2000
И еве го Ешдауновиот трет закон.
15:46
By the way, don't ask me about Ashdown's first law and second law
384
931000
3000
Патем, не прашувајте ме за првиот и вториот Ешдаунов закон
15:49
because I haven't invented those yet;
385
934000
2000
бидејќи сеуште не сум ги измислил;
15:51
it always sounds better if there's a third law, doesn't it?
386
936000
2000
секогаш звучи подобро кога има трет закон, зарем не?
15:53
Ashdown's third law is that in the modern age,
387
938000
3000
Ешдауновиот трет закон е дека во модерната доба,
15:56
where everything is connected to everything,
388
941000
2000
каде се е поврзано со се,
15:58
the most important thing about what you can do
389
943000
3000
најважната работа
16:01
is what you can do with others.
390
946000
2000
е тоа што можете да направите со другите.
16:03
The most important bit about your structure --
391
948000
2000
Најважниот елемент на вашата структура --
16:05
whether you're a government, whether you're an army regiment,
392
950000
2000
без разлика дали сте влада, или сте армиски полк,
16:07
whether you're a business --
393
952000
2000
дали сте претпријатие --
16:09
is your docking points, your interconnectors,
394
954000
2000
се вашите точки за поврзување, интерконекции,
16:11
your capacity to network with others.
395
956000
2000
тоа е вашата способност да се поврзете со другите.
16:13
You understand that in industry;
396
958000
2000
Вие во индустријата го разбирате ова;
16:15
governments don't.
397
960000
3000
но, не и владите.
16:18
But now one final thing.
398
963000
2000
Сега уште за крај нешто да кажам.
16:20
If it is the case, ladies and gentlemen -- and it is --
399
965000
3000
Доколку е вистина, дами и господа -- а, вистина е --
16:23
that we are now locked together
400
968000
2000
дека сме меѓусебно зависни
16:25
in a way that has never been quite the same before,
401
970000
2000
на начин како никогаш порано,
16:27
then it's also the case that we share a destiny with each other.
402
972000
4000
тогаш е вистина дека ние споделуваме заедничка судбина.
16:31
Suddenly and for the very first time,
403
976000
3000
Наеднаш и за прв пат,
16:34
collective defense, the thing that has dominated us
404
979000
3000
колективната одбрана, начинот на кој ги
16:37
as the concept of securing our nations,
405
982000
2000
обезбедувавме нашите нации,
16:39
is no longer enough.
406
984000
2000
повеќе не е доволен.
16:41
It used to be the case
407
986000
2000
Порано важеше дека
16:43
that if my tribe was more powerful than their tribe, I was safe;
408
988000
2000
ако моето племе е помоќно од нивното племе, тогаш сум безбеден;
16:45
if my country was more powerful than their country, I was safe;
409
990000
3000
ако мојата земја е помоќна од нивната земја, тогаш сум безбеден;
16:48
my alliance, like NATO, was more powerful than their alliance, I was safe.
410
993000
3000
мојата алијанса, како НАТО, e помоќна од нивната алијанса, безбеден сум.
16:51
It is no longer the case.
411
996000
2000
Повеќе не е така.
16:53
The advent of the interconnectedness
412
998000
3000
Настанокот на меѓуповрзаноста
16:56
and of the weapons of mass destruction
413
1001000
2000
и на оружјата за масовно уништување
16:58
means that, increasingly,
414
1003000
2000
значи дека, се повеќе,
17:00
I share a destiny with my enemy.
415
1005000
2000
јас делам судбина со мојот непријател.
17:02
When I was a diplomat
416
1007000
2000
Кога бев дипломат при
17:04
negotiating the disarmament treaties with the Soviet Union
417
1009000
3000
договарањето на договорите за разоружување со Советскиот Сојуз
17:07
in Geneva in the 1970s,
418
1012000
2000
во Женева во 1970-те,
17:09
we succeeded because we understood
419
1014000
2000
успеавме бидејќи разбравме дека
17:11
we shared a destiny with them.
420
1016000
2000
делиме заедничка судбина со нив.
17:13
Collective security is not enough.
421
1018000
3000
Колективната безбедност не е доволна.
17:16
Peace has come to Northern Ireland
422
1021000
2000
Мирот дојде во Северна Ирска
17:18
because both sides realized that the zero-sum game couldn't work.
423
1023000
3000
бидејќи двете страни сватија дека таквата тактика нема да им успее.
17:21
They shared a destiny with their enemies.
424
1026000
3000
Тие споделуваа судбина со нивните непријатели.
17:24
One of the great barriers to peace in the Middle East
425
1029000
2000
Едната од поголемите бариери за мир на Блискиот Исток
17:26
is that both sides, both Israel and, I think, the Palestinians,
426
1031000
3000
е тоа што двете страни, и Израел, и Палестинците,
17:29
do not understand
427
1034000
2000
не разбираат
17:31
that they share a collective destiny.
428
1036000
3000
дека делат заедничка судбина.
17:34
And so suddenly, ladies and gentlemen,
429
1039000
2000
И така наеднаш, дами и господа,
17:36
what has been the proposition
430
1041000
2000
она што беше претпоставка за
17:38
of visionaries and poets down the ages
431
1043000
3000
визионерите и поетите низ сиве овие години
17:41
becomes something we have to take seriously
432
1046000
2000
станува нешто кое што треба сериозно да го сфатиме
17:43
as a matter of public policy.
433
1048000
2000
како дел од јавната политика.
17:45
I started with a poem, I'll end with one.
434
1050000
3000
Почнав со поема, ќе завршам со уште една.
17:48
The great poem of John Donne's.
435
1053000
3000
Големата поема од Џон Дон.
17:51
"Send not for whom the bell tolls."
436
1056000
4000
"Испратен не за кого бијат камбаните."
17:55
The poem is called "No Man is an Island."
437
1060000
2000
Поемата се вика "Ниту еден Човек е Остров."
17:57
And it goes:
438
1062000
2000
Оди вака:
17:59
"Every man's death affected me,
439
1064000
3000
"Смртта на секој човек ме погоди,
18:02
for I am involved in mankind,
440
1067000
2000
бидејќи сум вовлечен во човештвото,
18:04
send not to ask
441
1069000
2000
испратен не за да праша
18:06
for whom the bell tolls,
442
1071000
2000
за кого бијат камбаните,
18:08
it tolls for thee."
443
1073000
2000
бијат за тебе."
18:10
For John Donne, a recommendation of morality.
444
1075000
3000
За Џон Дон, ова е препорака за моралност.
18:13
For us, I think,
445
1078000
2000
За нас е, мислам,
18:15
part of the equation for our survival.
446
1080000
3000
дел од равенката за нашето преживување.
18:18
Thank you very much.
447
1083000
2000
Ви благодарам многу.
18:20
(Applause)
448
1085000
3000
(Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Paddy Ashdown - DiplomatPaddy Ashdown is a former member of the British Parliament and a diplomat with a lifelong commitment to international cooperation.
Why you should listen
Throughout his career, Paddy Ashdown has moved across the international stage. He served as a Royal Marine and an intelligence officer in MI6, the Secret Intelligence Service of the United Kingdom, before becoming a member of Parliament. In 1988 he became the first leader of the newly formed Liberal Democrat party. After leaving Parlaiment he served as the High Representative for Bosnia and Herzegovina.
Paddy Ashdown | Speaker | TED.com