ABOUT THE SPEAKER
Marco Tempest - Techno-illusionist
Marco Tempest is a cyber illusionist, combining magic and technology to produce astonishing illusions.

Why you should listen

The Swiss magician began his performing career as a stage magician and manipulator, winning awards and establishing an international reputation. His interest in computer-generated imageryled him to incorporate video and digital technology in his work — and eventually to the development of a new form of contemporary illusion. The expansion of the Internet and social media provided more opportunities for digital illusions and ways of interacting with audiences and creating magically augmented realities. Tempest is a keen advocate of the open source community, working with artists, writers and technologists to create new experiences and research the practical uses of the technology of illusion. He is a Director’s Fellow at the MIT Media Lab.

More profile about the speaker
Marco Tempest | Speaker | TED.com
TED2012

Marco Tempest: The electric rise and fall of Nikola Tesla

Marco Tempest: Nikola Tesla ရဲ့ လျှပ်စစ်အနိမ့်၊ အမြင့်

Filmed:
1,806,712 views

မြေပုံထိုးပြခြင်းနဲ့ အဖွင့်အပိတ်လုပ်လို့ရတဲ့ အရုပ်ကားချပ် စာအုပ်တို့ကို ပေါင်းစပ်ပြီး Marco Tempest အမြင်မှာ ဖမ်းစားနိုင်တဲ့ "ရှင်သန်ခဲ့ဘူးသူတွေထဲက အကြီးကျယ်ဆုံး ပညာရှင်ကြီးလို့ ခေါ်ကြတဲ့ Nikola Tesla ရဲ့ ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြထားပါတယ်။ သူ့ရဲ့ထူးထူးကဲကဲ အောင်မြင်တဲ့ ပြန်လှန်လျှပ်စီး တီထွင်မှုကနေ သူရဲ့ တစ်ပြားမှမရှိခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံးနေ့တွေအထိပါ။
- Techno-illusionist
Marco Tempest is a cyber illusionist, combining magic and technology to produce astonishing illusions. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

မျက်လှည့်ပညာရှင်အနေနဲ့
ကျွန်တော်အမြဲစိတ်ဝင်စားတာက
00:17
As a magician, I'm always interested in performances that incorporate elements of illusion.
0
1170
5189
စိတ်ကိုလှည့်စားတဲ့ အရိပ်လက္ခဏာတွေ
ပေါင်းစပ်တဲ့ တင်ဆက်မှုတွေပါ။
00:22
And one of the most remarkable was the tanagra theater, which was popular in the
1
6372
5346
အထူးခြားဆုံးတစ်ခုကတော့ တာနာဂရာ ပြဇတ်ရုံပါ။
00:27
early part of the 20th century.
2
11718
2077
ဒါက ၂၀ရာစု အစပိုင်းမှာရေပန်းစားခဲ့ပါတယ်။
00:29
It used mirrors
3
13795
1916
ဇာတ်စင် အသေးစားလေး တစ်ခုပေါ်မှာ
00:31
to create the illusion of tiny people
4
15711
2798
တင်ဆက်နေတဲ့ လူလေးတွေရဲ့
ပုံရိပ်ယောင်ကို ဖန်တီးဖို့
00:34
performing on a miniature stage. Now, I won't use mirrors,
5
18509
4040
မှန်တွေကိုသုံးပါတယ်။
အခု ကျွန်တော် မှန်တွေကို မသုံးပါဘူး၊
00:38
but this is my digital tribute to the tanagra theater.
6
22549
5096
ဒါကတော့ တာနာဂရာပြဇတ်ရုံကို
ဒီဂျစ်တယ်နည်းနဲ့ ဂုဏ်ပြုတာပါ။
00:43
So let the story begin.
7
27645
6463
ဒီတော့ ဇာတ်လမ်းကို စခွင့်ပြုပါဗျာ။
00:50
On a dark and stormy night -- really! --
8
34108
4938
မှောင်မိုက်ပြီး မုန်တိုင်းထန်တဲ့
ညတစ်ညမှာပေါ့၊ တကယ်နော်။
00:54
it was the 10th of July, 1856.
9
39046
4103
၁၈၅၆ခု ဇူလိုင်လ ၁၀ရက်နေ့ကပါ။
00:59
Lightning lit the sky,
10
43157
1944
လျှပ်စီးက ကောင်းကင်မှာ လင်းလက်သွားပြီး
01:01
and a baby was born.
11
45101
2087
ကလေးတစ်ယောက် ဖွားမြင်ခဲ့တယ်။
01:03
His name was Nikola,
12
47188
3008
သူ့နာမည်က Nikola ၊
01:06
Nikola Tesla.
13
50196
1644
Nikola Tesla ပါ။
01:07
Now the baby grew into a very smart guy.
14
51840
3020
အခု ဒီကလေးဟာ လူတော်လေး
အဖြစ်ကြီးပြင်းလာခဲ့တယ်။
01:10
Let me show you.
15
54860
2144
ခင်ဗျားတို့ကို ပြပါရစေ။
01:12
Tesla, what is 236 multiplied by 501?
16
57004
7548
Tesla ရေ ၂၃၆ နဲ့ ၅၀၁ မြောက်လိုက်ရင်
ဘယ်လောက်လဲကွ။
01:20
Nikola Tesla: The result is 118,236.
17
64552
4546
Nikola Tesla: ရလဒ်က ၁၁၈၂၃၆ ပါခင်ဗျာ။
01:24
Marco Tempest: Now Tesla's brain worked in the most extraordinary way.
18
69098
4573
Marco Tempest: ကဲ Tesla ရဲ့ ဦးနှောက်ဟာ
အံ့မခန်းလုပ်ပြလိုက်တာပါ။
01:29
When a word was mentioned,
19
73671
2153
စကားလုံးတစ်လုံး ပြောလိုက်တဲ့အခါ
01:31
an image of it
20
75824
1063
ဒါရဲ့ အရိပ်တစ်ခုက
01:32
instantly appeared in his mind.
21
76887
3201
ချက်ချင်းပဲ သူ့စိတ်ထဲမှာ ပေါ်လာတယ်။
01:35
Tree. Chair. Girl.
22
80088
5712
သစ်ပင်၊ ထိုင်ခုံ၊ မိန်းကလေး
01:41
They were hallucinations, which vanished
23
85800
3183
ဒါတွေဟာ အာရုံခြောက်ခြားမှုတွေပါ။
01:44
the moment he touched them.
24
88983
1849
သူထိလိုက်တဲ့ အခိုက်မှာ ပျောက်ကွယ်သွားတာပါ။
01:46
Probably a form of synesthesia.
25
90832
3568
ဒွန်တွဲနေတဲ့ အာရုံခံစားမှုပုံစံတစ်ခု
ဖြစ်လောက်တယ်။
01:50
But it was something
26
94400
1424
ဒါပေမဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ဒါကို
01:51
he later turned to his advantage.
27
95824
3592
သူရဲ့တစ်ပန်းသာမှုအဖြစ်
သူပြောင်းလိုက်တဲ့ အရာတစ်ခုပါ။
ကျန်တဲ့သိပ္ပံပညာရှင်တွေ
01:55
Where other scientists would play in their laboratory,
28
99416
3987
စမ်းသပ်ခန်းထဲမှာ အလုပ်လုပ်မယ့် အချိန်မှာ
01:59
Tesla created his inventions in his mind.
29
103403
4119
Tesla က သူ့မနောထဲမှာ
တီထွင်မှုတွေ ဖန်တီးနေခဲ့တယ်။
NT: ကျွန်တော် စိတ်ကြည်နူးတာက
ကျွန်တော်ဟာ အထူးကဲဆုံးပါရမီနဲ့
02:03
NT: To my delight, I discovered I could visualize my inventions with the greatest facility.
30
107538
6162
တီထွှင်မှုတွေကို
မြင်ယောင်နိုင်တယ်လို့ သိလိုက်တာပါ
MT: ဒါတွေက သူ့စိတ်ကူးရဲ့
02:09
MT: And when they worked in the vivid playground of his imagination,
31
113700
4148
တောက်ပတဲ့ ကစားကွင်းထဲမှာ
အလုပ်လုပ်နေချိန်
02:13
he would build them in his workshop.
32
117860
2750
သူ့ရဲ့ အလုပ်ရုံထဲမှာ ဒါတွေကို
တည်ဆောက်ပါလိမ့်မယ်။
02:16
NT: I needed no models, drawings or experiments.
33
120610
3772
NT: ကျွန်တော့မှာ ပုံစံတွေ၊ ပုံကြမ်းတွေ၊
စမ်းသပ်မှုတွေ မလိုခဲ့ပါဘူး။
02:20
I could picture them as real in my mind,
34
124382
3757
ဒါတွေကို ကျွန်တော့ မနောထဲမှာ
အရှိအတိုင်းပုံဖော်နိုင်ပြီး
02:24
and there I run it, test it and improve it.
35
128139
3530
ဒါကို အသုံးပြု၊ စမ်းသပ်၊ ပြီးတော့ မွမ်းမံတယ်။
02:27
Only then do I construct it.
36
131669
2854
ဒါပြီးတော့မှပဲ တည်ဆောက်တာပါ။
02:30
MT: His great idea
37
134523
1097
MT: သူ့ရဲ့ ကြီးကျယ်တဲ့ စိတ်ကူးက
02:31
was alternating current.
38
135620
2151
ပြန်လှန် လျှပ်စီးမှုပါ။
ဒါပေမဲ့ ဒါကိုအလုပ်ဖြစ်အောင် ဖန်တီးဖို့
02:33
But how could he convince the public that
39
137771
2504
သန်းချီပြီးလိုအပ်တဲ့ ဗို့အားတွေဟာ
02:36
the millions of volts required to make it work were safe?
40
140275
5034
လူတွေလက်ခံ ယုံကြည်လာအောင်
သူ ဘယ်လိုလုပ်နိုင်ခဲ့လဲ။
02:41
To sell his idea,
41
145309
1742
သူ့စိတ်ကူးကို လက်ခံလာစေဖို့
02:42
he became a showman.
42
147051
2584
သူဟာ ပွဲကျအောင် ပြတတ်သူ ဖြစ်လာပါတယ်။
02:45
NT: We are at the dawn of a new age,
43
149635
5302
NT: ကျွန်တော်တို့ဟာ ခေတ်သစ်တစ်ခု၊
02:50
the age of electricity.
44
154937
2227
လျှပ်စစ်ခေတ်ရဲ့ အရုဏ်ဦးမှာပါ။
02:53
I have been able, through careful invention, to
45
157164
3706
ဂရုတစိုက်လုပ်ထားတဲ့ တီထွင်မှုကနေ
02:56
transmit, with the mere flick of a switch,
46
160870
2460
ခလုတ်တစ်ခု လှုပ်ရုံလေးနဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်ကို
02:59
electricity across the ether.
47
163330
2261
တစ်ဖက်ဖက်ကနေ ထုတ်လွှင့်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။
03:01
It is the magic of science.
48
165591
3347
ဒါဟာ လောကဓာတ်ပညာရဲ့ မှော်အစွမ်းပါ။
03:04
(Applause)
49
168953
2577
(လက်ခုပ်သံများ)
03:07
Tesla has over 700 patents to his name:
50
171530
5728
Tesla မှာသူ့နာမည်နဲ့တင်ထားတဲ့
မူပိုင်ခွင့် မှတ်ပုံတင်မှု ရ၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။
03:13
radio, wireless telegraphy,
51
177258
5848
ရေဒီယို၊ ကြိုးမဲ့ကြေးနန်း၊
03:19
remote control, robotics.
52
183106
7315
အဝေးထိန်းကိရိယာ၊ စက်ရုပ် တီထွင်မှုပညာတွေပါ။
03:26
He even photographed the bones of the human body.
53
190421
5406
လူ့ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အရိုးတွေကိုတောင်
ဓာတ်ပုံရိုက်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ မြင့်မားတဲ့ ညွှန်ပြချက်ကတော့
03:31
But the high point was the realization of a childhood dream:
54
195827
4552
ကလေးဘဝ အိပ်မက်ကို
အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ခဲ့ခြင်းပါ။
03:36
harnessing the raging powers of Niagara Falls,
55
200379
5272
Niagara Falls ရဲ့ ပြင်းထန်တဲ့
စွမ်းအားတွေကို ထိန်းချုပ်အသုံးချပြီး
03:41
and bringing light to the city.
56
205651
4496
မြို့တော်ဆီ အလင်းဓာတ် ယူဆောင်ပေးခြင်းပါ။
03:46
But Tesla's success didn't last.
57
210147
7184
ဒါပေမဲ့ Tesla ရဲ့ အောင်မြင်မှုက မကြာခဲ့ပါဘူး။
03:53
NT: I had bigger ideas.
58
217331
2473
NT: ပိုကြီးမားတဲ့ စိတ်ကူးတွေ
ကျွန်တော့မှာရှိခဲ့ပါတယ်။
03:55
Illuminating the city was only the beginning.
59
219804
3182
မြို့တော်ကို အလင်းရောင်ပေးခြင်းဟာ
အစပဲရှိပါသေးတယ်။
03:58
A world telegraphy center -- imagine news,
60
222986
4744
ကမ္ဘာ့ ကြေးနန်း ဗဟိုဌာန တစ်ခု၊ သတင်းတွေ၊
စာတိုတွေ၊ အသံတွေ၊
04:03
messages, sounds, images delivered to
61
227730
3947
ရုပ်ပုံတွေ၊ ကမ္ဘာထဲက ဘယ်နေရာကိုမဆို
04:07
any point in the world
62
231677
1653
ချက်ချင်း ကြိုးမဲ့ပို့နိုင်တယ်လို့
04:09
instantly and wirelessly.
63
233330
3953
စိတ်ကူးကြည့်လိုက်ပါ။
MT: ကြီးကျယ်တဲ့စိတ်ကူး တစ်ခုပါ။
ကြီးမားတဲ့ ပရောဂျက်ဖြစ်ခဲ့တာပေါ့။
04:13
MT: It's a great idea; it was a huge project. Expensive, too.
64
237283
4492
စျေးကလည်း ကြီးတာပေါ့ဗျာ။
04:17
NT: They wouldn't give me the money.
65
241775
2655
NT: သူတို့က ကျွန်တော့ကို
ပိုက်ဆံပေးမှာမဟုတ်ဘူးဗျ။
MT: အင်း တစ်ခြားဂြိုဟ်တွေကို
ဆက်သွယ်ဖို့ သုံးလို့ရနိုင်တယ်ဆိုတာ
04:20
MT: Well, maybe you shouldn't have told them it could be used to contact other planets.
66
244430
3238
သူတို့ကို မပြောပြသင့်ခဲ့ဘူးလို့
ဆိုနိုင်တာပေါ့။
04:23
NT: Yes, that was a big mistake.
67
247668
4223
NT: ဟုတ်တာပေါ့၊ ဒါက အမှားကြီးတစ်ခုပါ။
MT: တီထွင်သူ တစ်ယောက်အနေနဲ့
04:27
MT: Tesla's career as an inventor never recovered.
68
251891
4218
Tesla ရဲ့ သက်မွေးလုပ်ငန်းဟာ လုံးလုံး နလံမထူလာခဲ့ဘူး။
04:32
He became a recluse.
69
256109
1856
တစ်ကိုယ်တော်သမား ဖြစ်သွားခဲ့တယ်။
04:33
Dodged by death,
70
257965
1800
မရဏကိုရှောင်တိမ်း
04:35
he spent much of his time
71
259765
1744
သူ့အချိန် တော်တော်များများကို
04:37
in his suite at the Waldorf-Astoria.
72
261509
2928
Waldorf-Astoria မှာရှိတဲ့
သူ့တိုက်ခန်းမှာ ကုန်ဆုံးခဲ့ရှာတယ်။
04:40
NT: Everything I did, I did for mankind,
73
264437
5408
NT: ကျွန်တော်လုပ်ခဲ့တဲ့ အရာတိုင်းဟာ
လူသားတွေအတွက်၊
လူချမ်းသာတွေရဲ့ ကြမ်းကြုတ်မှုကြောင့်
ဆင်းရဲသားတွေ
04:45
for a world where there would be no humiliation of the poor by the violence of the rich,
74
269845
6919
အရှက်တကွဲ အကျိုးနည်းဖွယ်ရာ
မရှိတော့မယ့် ကမ္ဘာတစ်ခုအတွက်ပါ၊
04:52
where products of intellect, science and art
75
276764
3880
အဲဒီမှာ အသိဉာဏ်၊ သိပ္ပံပညာနဲ့ အနုပညာရဲ့
ထုတ်ကုန်တွေဟာ
04:56
will serve society for the betterment and beautification of life.
76
280644
5973
ပိုကောင်းမွန်ပြီး လှပတဲ့ဘဝအတွက်
လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ဖြည့်ဆည်းပေးမှာပါ။
05:02
MT: Nikola Tesla died on the 7th of
January, 1943.
77
286617
5878
MT: Nikola Tesla ဟာ ၁၉၄၃ ခု
ဇန်နဝါရီ ၇ရက်မှာ သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။
05:08
His final resting place
78
292497
2149
သူ့ရဲ့ နောက်ဆုံး လဲလျောင်းရာကတော့
05:10
is a golden globe that contains his ashes
79
294646
3464
Belgrade မှာရှိတဲ့ Nikola Tesla Museum က
05:14
at the Nikola Tesla Museum in Belgrade.
80
298110
3320
သူ့အရိုးပြာတွေ ထည့်ထားတဲ့
ရွှေကမ္ဘာလုံးထဲမှာပါ။
05:17
His legacy is with us still.
81
301430
3513
သူ့အမွေအနှစ်ကတော့
ကျွန်တော်တို့နဲ့အတူ ရှိနေဆဲပါ။
05:20
Tesla became the man who lit the world,
82
304943
4212
Tesla ဟာ ကမ္ဘာမြေကို အလင်းပေးသူ
တစ်ယောက် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
05:25
but this was only the beginning.
83
309155
2360
ဒါပေမဲ့ ဒါဟာ အစပဲရှိပါသေးတယ်။
05:27
Tesla's insight was profound.
84
311515
3384
သူ့ရဲ့ထိုးထွင်းဉာဏ်ကတော့ နက်ရှိုင်းလှပါတယ်။
05:30
NT: Tell me, what will man do when the forests disappear,
85
314899
4919
NT: ပြောကြဗျာ၊ သစ်တောတွေ
ကွယ်ပျောက်ပြီး၊ ကျောက်မီးသွေးသိုက်တွေ
05:35
and the coal deposits are exhausted?
86
319818
3577
ကုန်ခန်းသွားတဲ့အခါ လူသားတွေ ဘာလုပ်ကြမလဲ။
05:39
MT: Tesla thought he had the answer.
87
323395
2480
MT: သူ့မှာအဖြေရှိတယ်လို့ Tesla ကထင်တယ်။
05:41
We are still asking the question.
88
325875
7211
ကျွန်တော်တို့ကတော့ ဒီမေးခွန်းကို
မေးနေတုန်းပဲလေ။
05:48
Thank you.
89
333086
2214
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
05:51
(Applause)
90
335300
4529
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Marco Tempest - Techno-illusionist
Marco Tempest is a cyber illusionist, combining magic and technology to produce astonishing illusions.

Why you should listen

The Swiss magician began his performing career as a stage magician and manipulator, winning awards and establishing an international reputation. His interest in computer-generated imageryled him to incorporate video and digital technology in his work — and eventually to the development of a new form of contemporary illusion. The expansion of the Internet and social media provided more opportunities for digital illusions and ways of interacting with audiences and creating magically augmented realities. Tempest is a keen advocate of the open source community, working with artists, writers and technologists to create new experiences and research the practical uses of the technology of illusion. He is a Director’s Fellow at the MIT Media Lab.

More profile about the speaker
Marco Tempest | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee