TEDWomen 2013
Maya Penn: Meet a young entrepreneur, cartoonist, designer, activist ...
Maya Penn: လူငယ် စွန့်ဦးထွင်၊ ကာတွန်းပညာရှင်၊ ဒီဇိုင်းပညာရှင်၊ လှုပ်ရှားပြောင်းလဲရေးဝါဒီ တစ်ယောက်ကို တွေ့ဆုံလိုက်ပါ။
Filmed:
Readability: 4.1
1,654,266 views
Maya Penn ဟာ အသက် (၈)နှစ် အရွယ်မှာ သူမရဲ့ ပထမဆုံး ကုမ္ပဏီကိုစတင်ခဲ့ပြီး သူမရဲ့ ဖောက်သည်တွေ အတွက်ရော ကမ္ဘာမြေ အတွက်ပါ တာဝန်သိသူ ဖြစ်ရမလဲဆိုတာကို လေးလေးနက်နက် စဉ်းစားခဲ့ပါတယ်။ ဒီချစ်စရာကောင်းတဲ့ ဆွေးနွေးမှုမှာ သူမရဲ့ ဇာတ်လမ်းရယ် နောက်ပြီး သက်ဝင်လှုပ်ရှားနေတဲ့ကာတွန်း ရုပ်ကလေးတွေ၊ ဒီဇိုင်းတွေ၊ ကူးစက်လွယ်တဲ့ စွမ်းအင်တွေကို မျှဝေထားပါတယ်။
Maya Penn - Entrepreneur, animator, philanthropist ...
Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits. Full bio
Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:14
Server: May I help you, sir?
0
2866
4394
စားပွဲထိုး။ ဘာသုံးဆောင်ပါမလဲရှင်။
00:19
Customer: Uh, let's see.
1
7271
2760
ဈေးဝယ်သူ ။ အာ ၊ဟုတ်ကဲ့ ခဏကြည့်ပါရစေ။
00:22
Server: We have pan seared registry error
2
10031
1867
စားပွဲထိုး။ ။ကျွန်မတို့ဆီမှာ ရှိတာတွေကတော့
ပျက်စီးနေတဲ့ အချက်အလက်တွေနဲ့ဖြူးထားတဲ့
ပျက်စီးနေတဲ့ အချက်အလက်တွေနဲ့ဖြူးထားတဲ့
00:23
sprinkled with the finest corrupted data,
3
11898
1809
မီးဟပ်ထားတဲ့ မှတ်တမ်းအမှားတွေ ပါတဲ့
ဒယ်အိုး တစ်လုံးရယ်၊
ဒယ်အိုး တစ်လုံးရယ်၊
00:25
binary brioche, RAM sandwiches,
4
13710
2611
ဒွိစုံကိန်းစနစ်ပါတဲ့ ပေါင်မုန့်ချို အလုံးလေးရယ်၊
RAM အသားညှပ် ပေါင်မုန့်ရယ်၊
RAM အသားညှပ် ပေါင်မုန့်ရယ်၊
00:28
Conficker fitters,
5
16321
1322
Conficker ကြော်ရယ်၊
00:29
and a scripting salad with or
without polymorphic dressing,
without polymorphic dressing,
6
17643
2472
ပြီးတော့ ညွှန်ကြားချက်အဆင့်ဆင့်ပါတဲ့ အသုတ်တစ်ပွဲ၊ ကူးပြောင်းဖြစ်ပေါ်မှုတွေနဲ့ဖြူးထားတာ၊ ဖြူးမထားတာ ရှိတယ်။
00:32
and a grilled coding kabob.
7
20115
3185
နောက်ထပ်ရှိတာက စကားဝှက်တွေပါတဲ
ခပတ်ကင် တစ်ခု ပေါ့။
ခပတ်ကင် တစ်ခု ပေါ့။
00:38
Customer: I'd like a RAM sandwich
8
26626
2757
ဈေးဝယ်သူ။ ကျွန်တော် RAM အသားညှပ်ပေါင်မုန့် တစ်ခုနဲ့
00:41
and a glass of your finest Code 39.
9
29383
3510
ခင်ဗျားတို့ရဲ့ အကောင်းဆုံး ကုဒ် နံပတ် (၃၉)
တစ်ခွက်လိုချင်ပါတယ် ခင်ဗျာ။
တစ်ခွက်လိုချင်ပါတယ် ခင်ဗျာ။
00:44
Server: Would you like any desserts, sir?
10
32893
1851
စားပွဲထိုး။ အချို ပွဲရော ယူအုံးမလား ရှင်။
00:46
Our special is tracking cookie.
11
34744
2469
ကျွန်မတို့ရဲ့ အထူးအချို ပွဲကတော့
ခြေရာကောက် ကွတ်ကီးတွေပါ။
ခြေရာကောက် ကွတ်ကီးတွေပါ။
00:49
Customer: I'd like a batch of some
zombie tracking cookies, thank you.
zombie tracking cookies, thank you.
12
37213
3226
ဈေးဝယ်သူ ။ ကျွန်တော် ဖုတ်ကောင် ခြေရာကောက်
ကွတ်ကီး တစ်တွဲလိုချင်ပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
ကွတ်ကီး တစ်တွဲလိုချင်ပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
00:52
Server: Coming right up, sir.
13
40439
1689
စားပွဲထိုး။ ရပါပြီ ရှင်။
00:54
Your food will be served shortly.
14
42128
3390
လူကြီမင်းရဲ့ စားစရာကို ချက်ချင်းပဲ
ပြင်ပေးလိုက်ပါမယ်။
ပြင်ပေးလိုက်ပါမယ်။
00:57
(Applause)
15
45518
4072
(လက်ခုပ်သံများ)
01:04
Maya Penn: I've been drawing ever
since I could hold a crayon,
since I could hold a crayon,
16
52744
3289
Maya Penn: ကျွန်မ ရောင်စုံခဲတံကို
စကိုင်နိုင်ကတည်းက ပုံတွေကိုဆွဲနေခဲ့တာပါ။
စကိုင်နိုင်ကတည်းက ပုံတွေကိုဆွဲနေခဲ့တာပါ။
01:08
and I've been making animated flip books
17
56033
2083
နောက်ပြီး အသက် သုံးနှစ် သမီးကတည်းက ရုပ်ပုံကားချပ်
01:10
since I was three years old.
18
58116
1940
အရှင်ကလေးတွေပါတဲ့ စာအုပ်တွေကို ဖန်တီးနေခဲ့ပါတယ်။
01:12
At that age, I also learned
about what an animator was.
about what an animator was.
19
60056
3194
အဲဒီအသက်အရွယ်မှာ သက်ဝင်လှုပ်ရှားတဲ့ အရုပ်တွေကို
ဖန်တီးတဲ့ပညာရှင်ဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုတာကိုလည်း လေ့လာခဲ့ပါတယ်။
ဖန်တီးတဲ့ပညာရှင်ဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုတာကိုလည်း လေ့လာခဲ့ပါတယ်။
01:15
There was a program on TV about jobs
20
63250
2333
ကလေးအများစု မသိကြတဲ့ အလုပ်အကိုင်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး
01:17
most kids don't know about.
21
65583
1762
ရုပ်သံ အစီအဉ်တစ်ခုရှိခဲ့တယ်။
01:19
When I understood that an animator
22
67345
1756
သက်ဝင်လှုပ်ရှားတဲ့ အရုပ်တွေကို ဖန်တီးတဲ့ပညာရှင်ဆိုတာ
01:21
makes the cartoons I saw on TV,
23
69101
1832
ရုပ်မြင်သံကြားထဲမှာ ကျွန်မတွေ့ရတဲ့ ကာတွန်းတွေကို
ဖန်တီးသူပါလားလို့ ကျွန်မနားလည်သွားတဲ့ အချိန်မှာ
ဖန်တီးသူပါလားလို့ ကျွန်မနားလည်သွားတဲ့ အချိန်မှာ
01:22
I immediately said, "That's what I want to be."
24
70933
3781
ကျွန်မ ချက်ချင်းပြောမိတာက " ငါဖြစ်ချင်တာ ဒါပဲ" လို့ပေါ့။
01:26
I don't know if I said it mentally or out loud,
25
74714
2302
ဒါကို ကျွန်မ စိတ်ထဲကပဲ ပြောလိုက်မိတာလား၊
အသံထွက်ပြီး ပြောလိုက်မိတာလား ကျွန်မ မမှတ်မိပါဘူး။
အသံထွက်ပြီး ပြောလိုက်မိတာလား ကျွန်မ မမှတ်မိပါဘူး။
01:29
but that was a greatly defining moment in my life.
26
77016
3884
ဒါပေမဲ့ အဲဒါဟာ ကျွန်မဘဝကို အကြီးအကျယ်
ပြဋ္ဌာန်းပေးလိုက်တဲ့ ကာလတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ပြဋ္ဌာန်းပေးလိုက်တဲ့ ကာလတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
01:32
Animation and art has always been my first love.
27
80900
4327
လှုပ်ရှား ရုပ်ပုံများကို ဖန်တီးခြင်း နဲ့ ပန်းချီပညာဟာ
ကျွန်မရဲ့ အချစ်ဦး ဆိုပါတော့။
ကျွန်မရဲ့ အချစ်ဦး ဆိုပါတော့။
01:37
It was my love for technology that sparked the idea
28
85227
2123
ကျွန်မရဲ့ နည်းပညာကို ခုံမင်နှစ်သက်ခြင်းက
"Malicious Dish" ဆိုတဲ့
"Malicious Dish" ဆိုတဲ့
01:39
for "Malicious Dishes."
29
87350
1866
စိတ်ကူးကို အစပျိုးပေးခဲ့တာပါ။
01:41
There was a virus on my computer,
30
89216
1739
ကျွန်မ ကွန်ပြူတာကို ဗိုင်းရပ် ဝင်ကိုက်တော့
01:42
and I was trying to get rid of it,
31
90955
1647
ကျွန်မ အဲဒါကို ရှင်းထုတ်နေတုန်း
01:44
and all of a sudden, I just thought,
32
92602
1876
ရုတ်တရက်တွေးမိတာက
01:46
what if viruses have their own
little world inside the computer?
little world inside the computer?
33
94478
2940
"ကွန်ပြူတာထဲက ဗိုင်းရပ်တွေဆီမှာ သူတို့ကိုယ်ပိုင်
ကမ္ဘာကလေး ရှိနေမယ် ဆိုရင်ရော"ဆိုတာပါ။
ကမ္ဘာကလေး ရှိနေမယ် ဆိုရင်ရော"ဆိုတာပါ။
01:49
Maybe a restaurant where they meet up
34
97418
2119
သူတို့တတွေဟာ စားသောက်ဆိုင် တစ်ခုမှာ တွေ့ဆုံပြီး
01:51
and do virusy things?
35
99537
1593
ဗိုင်းရပ်တွေ လုပ်နေကျ သူတို့
လုပ်ချင် လုပ်နေကြမှာလား လို့ပေါ့။
လုပ်ချင် လုပ်နေကြမှာလား လို့ပေါ့။
01:53
And thus, "Malicious Dishes" was born.
36
101130
3372
ဒီလိုနဲ့ပဲ "Malicious Dish" ဆိုတာ
မွေဖွားလာခဲ့တယ်။
မွေဖွားလာခဲ့တယ်။
01:56
At four years old, my dad showed me
37
104502
2143
ကျွန်မအသက် လေးနှစ်မှာ အဖေက ကျွန်မကို
01:58
how to take apart a computer
and put it back together again.
and put it back together again.
38
106645
2868
ကွန်ပြူတာတစ်လုံးကို တစ်ခုချင်း ဖြုတ်ပြပြီး၊
ဘယ်လို ပြန်လည်ရမယ် ဆိုတာကို ပြသခဲ့တယ်။
ဘယ်လို ပြန်လည်ရမယ် ဆိုတာကို ပြသခဲ့တယ်။
02:01
That started my love for technology.
39
109513
2610
အဲဒါက ကျွန်မရဲ့ နည်းပညာအား ခုံမင်နှစ်သက်ဖို့အတွက်
လမ်းကို စပေးလိုက်တယ်။
လမ်းကို စပေးလိုက်တယ်။
02:04
I built my first website myself in HTML,
40
112123
3031
ကျွန်မရဲ့ ပထမဦးဆုံး ဝက်(ဘ်)ဆိုဒ်ကို
HTML ဖြင့် ကိုယ်တိုင်တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး
HTML ဖြင့် ကိုယ်တိုင်တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး
02:07
and I'm learning JavaScript and Python.
41
115154
2517
JavaScript နဲ့ Python ပရိုဂရမ်
ဘာသားစကားတွေကို လေ့လာသင်ယူနေပါတယ်။
ဘာသားစကားတွေကို လေ့လာသင်ယူနေပါတယ်။
02:09
I'm also working on an animated series
42
117671
1739
"The Pollinators"(
ဝတ်မှုံကူးသူများ) လို့ခေါ်တဲ့
ဝတ်မှုံကူးသူများ) လို့ခေါ်တဲ့
02:11
called "The Pollinators."
43
119410
1255
ကာတွန်း ဇာတ်လမ်း တွဲလေးကိုလည်း
ကျွန်မ ကြိုးစားနေပါတယ်။
ကျွန်မ ကြိုးစားနေပါတယ်။
02:12
It's about bees and other
pollinators in our environment
pollinators in our environment
44
120665
2216
ဒါကတော့ ပျားကလေးတွေနဲ့ကျွန်မတို့ပတ်ဝန်းကျင်ထဲက
ဝတ်မှုန်ကူးပေးတဲ့ အခြား သတ္တဝါကလေးတွေ အကြောင်း၊
ဝတ်မှုန်ကူးပေးတဲ့ အခြား သတ္တဝါကလေးတွေ အကြောင်း၊
02:14
and why they're so important.
45
122881
2369
ပြီးတော့ သူတို့ အရေးပါတာ ဘာကြောင့်လဲ
ဆိုတဲ့အကြောင်းပါ။
ဆိုတဲ့အကြောင်းပါ။
02:17
If plants aren't pollinated by the pollinators,
46
125250
2610
တကယ်လို့များ အပင်တွေကို ဝတ်မှုန်ကူးပေးတဲ့
သတ္တဝါလေးတွေကသာ ဝတ်မှုန် ကူးမပေးဘူး ဆိုရင်
သတ္တဝါလေးတွေကသာ ဝတ်မှုန် ကူးမပေးဘူး ဆိုရင်
02:19
then all creatures, including ourselves,
47
127860
1909
ဒီအပင်တွေကို မှီခိုနေရတဲ့ ကျွန်မတို့အပါအဝင်
02:21
that depend on these plants, would starve.
48
129769
2516
အခြားသက်ရှိတွေ အားလုံးဟာ ငတ်ပြတ် ကုန်တော့မှာပေါ့။
02:24
So I decided to take these cool creatures
49
132285
2208
ဒါကြောင့် အားကျစရာ ကောင်းတဲ့
အဲဒီ သတ္တဝါကလေးတွေကို အဓိကထားပြီး
အဲဒီ သတ္တဝါကလေးတွေကို အဓိကထားပြီး
02:26
and make a superhero team.
50
134493
3819
အာဂလူစွမ်းကောင်းအဖွဲ့ တစ်ခုဖန်တီးဖို့
ကျွန်မ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။
ကျွန်မ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။
02:30
(Applause)
51
138312
4555
(လက်ခုပ်သံများ)
02:38
(Foot stomp)
52
146202
3174
(ခြေဆောင့်နင်းသံ)
02:41
(Music)
53
149376
4141
(တေးဂီတသံ)
02:48
(Roar)
54
156028
2126
(မြည်ဟိန်းသံ)
02:50
Pollinator: Deforestsaurus! I should have known!
55
158154
2477
ဝက်မှုန်ကူးသူ: ဒီဖော်ရက်ဆောရပ်၊
ငါသိခဲ့ဖို့ကောင်းတယ်။
ငါသိခဲ့ဖို့ကောင်းတယ်။
02:52
I need to call on the rest of the Pollinators!
56
160631
2418
ကျန်တဲ့ ဝက်မှုန်ကူးသူ အားလုံးတို့ကို
ဆင့်ခေါ်ဖို့လိုတယ်ဟေ့။
ဆင့်ခေါ်ဖို့လိုတယ်ဟေ့။
02:55
(Music)
57
163049
5771
(တေးဂီတသံ)
03:07
Thank you. (Applause)
58
175032
2492
(ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ရှင်) (လက်ခုပ်သံများ)
03:09
All of my animations start with ideas,
59
177524
3078
ကျွန်မရဲ့ ကာတွန်းရုပ်ကလေးတွေ အားလုံးဟာ
စိတ်ကူး ကိုယ်စီတွေနဲ့ စတင်ခဲ့ကြပါတယ်။
စိတ်ကူး ကိုယ်စီတွေနဲ့ စတင်ခဲ့ကြပါတယ်။
03:12
but what are ideas?
60
180602
3735
ဒါပေမယ့် စိတ်ကူးဆိုတာ ဘာတွေပါလိမ့်။
03:16
Ideas can spark a movement.
61
184337
3003
စိတ်ကူးဆိုတာ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုကို
အစပျိုး ပေးနိုင်တယ်။
အစပျိုး ပေးနိုင်တယ်။
03:19
Ideas are opportunities and innovation.
62
187340
3669
အခွင့်အလမ်းများ နဲ့ ဆန်သစ်ပြောင်းလဲခြင်း
တို့ဟာလည်း စိတ်ကူးတွေပါပဲ။
တို့ဟာလည်း စိတ်ကူးတွေပါပဲ။
03:23
Ideas truly are what make the world go round.
63
191009
3619
အမှန်တကယ်တော့ စိတ်ကူးတွေကမှ
ကမ္ဘာကြီးကို လည်ပတ်စေတဲ့ အရာတွေပဲပေါ့။
ကမ္ဘာကြီးကို လည်ပတ်စေတဲ့ အရာတွေပဲပေါ့။
03:26
If it wasn't for ideas, we wouldn't be
64
194628
2427
စိတ်ကူးတွေသာ မရှိခဲ့ကြဘူးဆိုရင်
အခုလို စက်မှုနည်းပညာ၊ ဆေးပညာ၊ အနုသုခုမ၊
အခုလို စက်မှုနည်းပညာ၊ ဆေးပညာ၊ အနုသုခုမ၊
03:29
where we are now with technology, medicine,
65
197055
1983
ယဉ်ကျေးမှုတွေနဲ့ ကျွန်မတို့ ရောက်နေတဲ့
နေရာကို ရောက်ရှိနိုင်ခဲ့ကြမှာ မဟုတ်သလို၊
နေရာကို ရောက်ရှိနိုင်ခဲ့ကြမှာ မဟုတ်သလို၊
03:31
art, culture, and how we even live our lives.
66
199038
4087
ကျွန်မတို့ အခုလို ဘဝပုံစံမျိုးဖြင့်
နေထိုင်နိုင်ခဲ့ကြမှာလည်း မဟုတ်ပါဘူး။
နေထိုင်နိုင်ခဲ့ကြမှာလည်း မဟုတ်ပါဘူး။
03:35
At eight years old, I took my ideas
67
203125
2262
ကျွန်မ ရှစ်နှစ်သမီး အရွယ်မှာ
ကျွန်မစိတ်ကူးတွေကို အခြေခံပြီး
ကျွန်မစိတ်ကူးတွေကို အခြေခံပြီး
03:37
and started my own business called Maya's Ideas,
68
205387
2944
"Maya's Ideas" (မာယာရဲ့စိတ်ကူးများ) ဆိုတဲ့
စီပွားရေး လုပ်ငန်းကလေး စတင်ခဲ့ပါတယ်။
စီပွားရေး လုပ်ငန်းကလေး စတင်ခဲ့ပါတယ်။
03:40
and my nonprofit, Maya's Ideas for the Planet.
69
208331
2776
ကမ္ဘာဂြိုဟ်အတွက် မာယာရဲ့ ကိုယ်ကျိုးမဖက်တဲ့
စိတ်ကူးတွေပေါ့နော်။
စိတ်ကူးတွေပေါ့နော်။
03:43
(Laughter)
70
211107
1746
(ရယ်သံများ)
03:44
And I make eco-friendly clothing and accessories.
71
212853
3451
ပြီးတော့ ဂေဟစနစ်နဲ့သဟဇာတဖြစ်မယ့် အဝတ်အစားတွေနဲ့
အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းတွေကို ကျွန်မ ထုတ်လုပ်ပါတယ်။
အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းတွေကို ကျွန်မ ထုတ်လုပ်ပါတယ်။
03:48
I'm 13 now, and although I started my business
72
216304
2670
အခု ကျွန်မအသက်က (၁၃)နှစ်ပါ။
ကျွန်မရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း စခဲ့တာက
ကျွန်မရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း စခဲ့တာက
03:50
in 2008,
73
218974
1412
(၂၀၀၈)က ဆိုပေမဲ့
03:52
my artistic journey started way before then.
74
220386
3310
ကျွန်မရဲ့ အနုပညာခရီးကတော့
အဲဒီ မတိုင်ခင်ကတည်းက စတင်ခဲ့တာပါ။
အဲဒီ မတိုင်ခင်ကတည်းက စတင်ခဲ့တာပါ။
03:55
I was greatly influenced by art, and I wanted to
75
223696
2290
အနုပညာရဲ့ ဩဇာဟာ ကျွန်မအပေါ် ကြီးလွန်းခဲ့လို့
ကျွန်မ လုပ်သမျှ အထဲကို
ကျွန်မ လုပ်သမျှ အထဲကို
03:57
incorporate it in everything I did, even my business.
76
225986
3020
အနုပညာကို ပေါင်းစပ် ထည့်သွင်း ပေးချင်ခဲ့တာချည်းပဲ။
ကျွန်မရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ထဲမှာတောင်ပဲလေ။
ကျွန်မရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ထဲမှာတောင်ပဲလေ။
04:01
I would find different fabrics around the house,
77
229006
2003
ကျွန်မဟာ အိမ်ထဲမှာ အထည်စ အမျိုးမျိုးကို
တွေ့မိတိုင်း ပြောမိတာက
တွေ့မိတိုင်း ပြောမိတာက
04:03
and say, "This could be a scarf or a hat,"
78
231009
2255
"ဒါကလေးက ခေါင်းစည်း ပုဝါလုပ်လို့ရနိုင်တယ်။"
ဒါမှမဟုတ် "ဒါကလေးကတော့ ဦးထုပ်ချုပ် လို့ရတာပေါ့။"
ဒါမှမဟုတ် "ဒါကလေးကတော့ ဦးထုပ်ချုပ် လို့ရတာပေါ့။"
04:05
and I had all these ideas for designs.
79
233264
3110
ကျွန်မ စိတ်ကူးတွေ အားလုံးက ဒီဇိုင်းထွင်ဖို့ပဲ ဖြစ်နေတာကို။
04:08
I noticed when I wore my creations,
80
236374
1853
ကျွန်မရဲ့လက်ရာပုံ ဆန်းဆန်းကလေးတွေကို
ဝတ်သွားတဲ့အခါတွေမှာ ကျွန်မ သတိ ထားမိတာက
ဝတ်သွားတဲ့အခါတွေမှာ ကျွန်မ သတိ ထားမိတာက
04:10
people would stop me and say,
81
238227
1448
လူတွေက ကျွန်မကို တားပြီး မေးတတ်ကြတာက
04:11
"Wow, that's really cute. Where can I get one?"
82
239675
2057
"အားပါး၊ တကယ် ချစ်စရာလေးပါလား။ ဒါမျိုးဘယ်မှာ ဝယ်လို့ရမလဲ"လို့လေ။
04:13
And I thought, I can start my own business.
83
241732
3183
ဒါနဲ့ "ငါ ကိုယ်ပိုင် စီးပွားရေး စနိုင်တယ်" လို့
ကျွန်မစဉ်းစားမိတာပေါ့။
ကျွန်မစဉ်းစားမိတာပေါ့။
04:16
Now I didn't have any business plans
84
244915
1874
ဒါနဲ့ပဲ အသက် ရှစ်နှစ်အရွယ် ဆိုတော့
04:18
at only eight years old.
85
246789
1768
စီးပွားရေး စီမံကိန်းမျိုးဆိုတာ မရှိခဲ့ဘူးပေါ့။
04:20
I only knew I wanted to make pretty creations
86
248557
2027
ကျွန်မသိတာက ပတ်ဝန်းကျင်အတွက် ဘေးကင်းကာ
04:22
that were safe for the environment
87
250584
1255
လှပတဲ့ အသစ်အဆန်းလေးတွေကို
ဖန်တီးချင်စိတ် ရှိခဲ့တာပါ ။
ဖန်တီးချင်စိတ် ရှိခဲ့တာပါ ။
04:23
and I wanted to give back.
88
251839
2038
ပြီးတော့ ကျွန်မဘက်မှ နေပြီး တစ်စုံတစ်ခုကို
လုပ်ပေးချင်ခဲ့တာပါ။
လုပ်ပေးချင်ခဲ့တာပါ။
04:25
My mom taught me how to sew,
89
253877
1823
ကျွန်မအမေက အချုပ်အလုပ်ကို သင်ပေးတယ်။
04:27
and on my back porch, I would sit and make
90
255700
1997
ပြီးတော့ အိမ်အနောက်ဖက် ဝရန်တာမှာ ထိုင်ပြီး
04:29
little headbands out of ribbon,
91
257697
1521
ဖဲကြိုးစကနေ ခေါင်းစည်းလေးတွေ
ကျွန်မ ချုပ်၊ ချုပ်နေခဲ့တော့တာပေါ့။
ကျွန်မ ချုပ်၊ ချုပ်နေခဲ့တော့တာပေါ့။
04:31
and I would write down the names
and the price of each item.
and the price of each item.
92
259218
2600
ပြီးရင် တစ်ခုချင်းစီရဲ့ နာမည်တွေနဲ့
ဈေးနှုန်းကို ရေးချလိုက်တာပေါ့။
ဈေးနှုန်းကို ရေးချလိုက်တာပေါ့။
နောက်ထပ်ပြီး ဦးထုပ်တို့
လည်စည်းပုဝါတို့ အိတ်တို့လို
လည်စည်းပုဝါတို့ အိတ်တို့လို
04:33
I started making more items like hats,
93
261818
2070
04:35
scarves and bags.
94
263888
2206
ပစ္စည်းတွေကိုလည်း ကျွန်မ စတင်ပြီး
ထုတ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ထုတ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
04:38
Soon, my items began selling all over the world,
95
266094
2395
မကြာခင်မှာပဲ ကျွန်မရဲ့ပစ္စည်းလေးတွေဟာ
တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ရောင်းဖြစ်လာနိူင်ခဲ့ ပြီး
တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ရောင်းဖြစ်လာနိူင်ခဲ့ ပြီး
04:40
and I had customers in Denmark, Italy, Australia,
96
268489
2829
ဒိန်းမတ်၊ အီတလီ ၊ဩစတြေးလျ နဲ့
04:43
Canada and more.
97
271318
2607
ကနေဒါ စသဖြင့် အခြားနိုင်ငံတွေမှာ
ကျွန်မရဲ့ ဖောက်သည်တွေ ရှိလာပါတယ်။
ကျွန်မရဲ့ ဖောက်သည်တွေ ရှိလာပါတယ်။
04:45
Now, I had a lot to learn about my business,
98
273925
2584
အခုတော့ ကျွန်မဟာ ကျွန်မလုပ်ငန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး
အများကြီးလေ့လာသင်ယူဖို့လိုနေတာပေါ့။
အများကြီးလေ့လာသင်ယူဖို့လိုနေတာပေါ့။
04:48
like branding and marketing,
99
276509
1675
ကိုယ့်တံဆိပ်ကို ကြော်ငြာဖို့၊ ဈေးကွက်တင်ရေး ကိစ္စတို့
04:50
staying engaged with my customers,
100
278184
1758
ဖောက်သည်တွေနဲ့ ဆက်ဆံရတဲ့
ကိစ္စတွေ စသဖြင့်ပေါ့။
ကိစ္စတွေ စသဖြင့်ပေါ့။
04:51
and seeing what sold the most and the least.
101
279942
3481
ဘယ်ပစ္စည်းက ရောင်းအား အကောင်းဆုံး နဲ့ ဘယ်ဟာက အနည်းဆုံး
ဆိုတာတွေကိုလည်း လေ့လာရတာတို့ပေါ့။
ဆိုတာတွေကိုလည်း လေ့လာရတာတို့ပေါ့။
04:55
Soon, my business really started to take off.
102
283423
2414
နောက်မကြာခင်မှာပဲ ကျွန်မလုပ်ငန်းဟာ
တကယ့်ကိုပဲ ထောင်တက်လာခဲ့တာပေါ့။
တကယ့်ကိုပဲ ထောင်တက်လာခဲ့တာပေါ့။
04:57
Then one day, Forbes magazine
contacted me when I was 10 years old.
contacted me when I was 10 years old.
103
285837
4247
ဒီလိုနဲ့ တစ်နေ့တွင်၊ (၁၀)နှစ်သမီးအရွယ်မှာ
Forbes မဂ္ဂဇင်းကြီးက ကျွန်မကို ဆက်သွယ်လာပါတယ်။
Forbes မဂ္ဂဇင်းကြီးက ကျွန်မကို ဆက်သွယ်လာပါတယ်။
05:02
(Laughter)
104
290084
1593
(ရယ်သံများ)
05:03
They wanted to feature me and my company
105
291677
2337
သူတို့ရဲ့ မဂ္ဂဇင်းထဲမှာ
ကျွန်မနဲ့ ကျွန်မရဲ့ကုမ္ပဏီအကြောင်းကို
ကျွန်မနဲ့ ကျွန်မရဲ့ကုမ္ပဏီအကြောင်းကို
05:06
in their article.
106
294014
2022
ဆောင်းပါး ရေးပြီး ထည့်သွင်း ဖေါ်ပြချင်လို့တဲ့လေ။
05:08
Now a lot of people ask me,
107
296036
2081
အခုဆို လူတော်တော်များတို့က
ကျွန်မကိုမေးကြတာက
ကျွန်မကိုမေးကြတာက
05:10
why is your business eco-friendly?
108
298117
2426
"ကျွန်မရဲ့စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဟာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီး
ဂေဟစနစ်နဲ့ သဟဇာတ ဖြစ်တာလဲ။"
ဂေဟစနစ်နဲ့ သဟဇာတ ဖြစ်တာလဲ။"
05:12
I've had a passion for protecting the environment
109
300543
2524
ကျွန်မက ငယ်ငယ်ကလေးတည်းက ပတ်ဝန်းကျင် နဲ့
ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိကြတဲ့ သတ္တဝါတွေကို
ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိကြတဲ့ သတ္တဝါတွေကို
05:15
and its creatures since I was little.
110
303067
2041
ကာကွယ်ချင်တဲ့စိတ်ဟာ ထက်သန်ပြင်းပြနေခဲ့တာပါ။
05:17
My parents taught me at an early age
111
305108
1917
ကျွန်မ ငယ်ငယ်ကလေးတည်းက ကျွန်မ မိဘတွေက
ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုတာ ပြန်လည် ပေးဆပ်ရမယ့် တာဝန် ရှိတယ်၊
ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုတာ ပြန်လည် ပေးဆပ်ရမယ့် တာဝန် ရှိတယ်၊
05:19
about giving back and being a
good steward to the environment.
good steward to the environment.
112
307025
3294
ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူကောင်း တစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့လိုတယ်
ဆိုတာကို သွန်သင်ဆုံးမခဲ့တာပါ။
ဆိုတာကို သွန်သင်ဆုံးမခဲ့တာပါ။
05:22
I heard about how the dyes in some clothing
113
310319
2066
တစ်ချို့ အဝတ်အထည်တွေမှာပါတဲ့ ဆိုးဆေးတွေ
05:24
or the process of even making the items
114
312385
2146
ဒါမှမဟုတ် ပစ္စည်းတွေ ထုတ်လုပ်ရေး
လုပ်ငန်းစဉ် ထဲမှာတောင်မှ
လုပ်ငန်းစဉ် ထဲမှာတောင်မှ
05:26
was harmful to the people and the planet,
115
314531
2579
လူတွေ နဲ့ ကမ္ဘာဂြိုဟအတွက် အန္တရာယ်တွေ ရှိကြောင်းကို
ကျွန်မ ကြားသိခဲ့ရပါတယ်။
ကျွန်မ ကြားသိခဲ့ရပါတယ်။
05:29
so I started doing my own research,
116
317110
2149
ဒါကြောင့် ကျွန်မဟာ ကိုယ်ပိုင်
သုသေသန အချို့ပြုလုပ်ခဲ့ရာ
သုသေသန အချို့ပြုလုပ်ခဲ့ရာ
05:31
and I discovered that even
after dyeing has being completed,
after dyeing has being completed,
117
319259
3105
ကျွန်မ တွေ့ရှိလိုက်ရတာ ကတော့
ဆေးဆိုးပြီးသွားတဲ့ နောက်မှာတောင်
ဆေးဆိုးပြီးသွားတဲ့ နောက်မှာတောင်
05:34
there is a waste issue that gives a negative impact
118
322364
2026
ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်စေတဲ့
စွန့်ပစ်ပစ္စည်းဆိုင်ရာ
စွန့်ပစ်ပစ္စည်းဆိုင်ရာ
05:36
on the environment.
119
324390
1614
ပြဿနာ ဆက်လက် ရှိနေတုန်းပါ။
05:38
For example, the grinding of materials,
120
326004
1983
ဥမပမာ ဆိုပါတော့ လိုတဲ့ပစ္စည်းတွေကို
ကြိတ်ချေတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊
ကြိတ်ချေတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊
05:39
or the dumping of dried powder materials.
121
327987
2731
ဒါမှမဟုတ် ခြောက်ပြီးသား အမှုန့်တွေကို
စုပုံထားတာပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။
စုပုံထားတာပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။
05:42
These actions can pollute the air,
122
330718
1700
ဒီလုပ်ဆောင်မှုတွေကလည်း လေထုကို
ညစ်ညမ်းစေနိုင်ပါတယ်။
ညစ်ညမ်းစေနိုင်ပါတယ်။
05:44
making it toxic to anyone or anything that inhales it.
123
332418
3763
အဲဒါကို ရှုရှိက်မိတဲ့ ဘယ်သူမဆို၊
ဘယ်အရာမဆိုကို အဆိပ်သင့်စေပါတယ်။
ဘယ်အရာမဆိုကို အဆိပ်သင့်စေပါတယ်။
05:48
So when I started my business,
124
336181
1464
ဒါကြောင့် ကျွန်မရဲ့ စီးပွားရေး
လုပ်ငန်းကို စလုပ်တော့
လုပ်ငန်းကို စလုပ်တော့
05:49
I knew two things:
125
337645
2356
ကျွန်မ သိတဲ့ အကြောင်းအရာ
နှစ်ခု ရှိခဲ့ပါတယ်။
နှစ်ခု ရှိခဲ့ပါတယ်။
05:52
All of my items had to be eco-friendly,
126
340001
2712
ကျွန်မရဲ့ပစ္စည်းတွေ အားလုံးဟာ
ဂေဟစနစ်နဲ့ သဟာဇာတဖြစ်ရမယ်။
ဂေဟစနစ်နဲ့ သဟာဇာတဖြစ်ရမယ်။
05:54
and 10 to 20 percent of the profits I made
127
342713
2269
ပြီးတော့ ကျွန်မရရှိတဲ့ အကျိုးအမြတ်ထဲက
05:56
went to local and global charities
128
344982
1660
(၁၀) ရာခိုင်နှုန်းကနေ (၂၀) ရာခိုင်နှုန်းအထိကို
ပြည်တွင်း နဲ့ ကမ္ဘာအနှံ့မှာရှိတဲ့
ပြည်တွင်း နဲ့ ကမ္ဘာအနှံ့မှာရှိတဲ့
05:58
and environmental organizations.
129
346642
2077
လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ
အဖွဲ့အစည်းတွေကို ပေးလှူ ဖို့ပါ။
အဖွဲ့အစည်းတွေကို ပေးလှူ ဖို့ပါ။
06:00
(Applause)
130
348719
3868
(လက်ခုပ်သံများ)
06:04
I feel I'm part of the new wave of entrepreneurs
131
352587
2549
ကျွန်မဟာ အောင်မြင်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုကို
ထူထောင်ဖို့ကို သာမက
ထူထောင်ဖို့ကို သာမက
06:07
that not only seeks to have a successful business,
132
355136
2262
ရှာဖွေရုံတင်မကပဲ ရေရှည် တည်တံ့တဲ့
အနာဂတ်ကို အာမခံပေးရေးကိုပါ အားထုတ်နေကြတဲ့
အနာဂတ်ကို အာမခံပေးရေးကိုပါ အားထုတ်နေကြတဲ့
06:09
but also a sustainable future.
133
357398
2776
စွန့်ဦးတီထွင်သူတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှု အသစ်ထဲမှာ
ပါဝင်နေသူ တစ်ဦးဖြစ်တယ်လို့ ခံစားမိပါတယ်။
ပါဝင်နေသူ တစ်ဦးဖြစ်တယ်လို့ ခံစားမိပါတယ်။
06:12
I feel that I can meet the needs of my customers
134
360174
1989
ပိုပြီးစိမ်းလန်းတဲ့ အနာဂတ် တစ်ခုထဲမှာ
နေထိုင်ဖို့ဆိုင်ရာ
နေထိုင်ဖို့ဆိုင်ရာ
06:14
without compromising the
ability of future generations
ability of future generations
135
362163
2830
အနာဂတ် မျိုးဆက်တွေရဲ့ စွမ်းပကားကို
ထိခိုက် နစ်နာရခြင်း မရှိပဲနဲ့ ကျွန်မ ဖောက်သည်တွေရဲ့
ထိခိုက် နစ်နာရခြင်း မရှိပဲနဲ့ ကျွန်မ ဖောက်သည်တွေရဲ့
06:16
to live in a greener tomorrow.
136
364993
2588
လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိူင်မယ်လို့
ကျွန်မ ခံစားမိပါတယ်။
ကျွန်မ ခံစားမိပါတယ်။
06:19
We live in a big, diverse and beautiful world,
137
367581
2599
ကျွန်မတို့ဟာ ကြီးမား၊ ထွေပြားပြီး လှပတဲ့ ကမ္ဘာကြီးထဲမှာ
နေထိုင်နေကြရတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းတရားက
နေထိုင်နေကြရတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းတရားက
06:22
and that makes me even more passionate to save it.
138
370180
2456
ကျွန်မကို ဒီကမ္ဘာမြေကြီးကို ကယ်တင်ဖို့
ပိုပြီးတော့တောင် စိတ်ထက်သန် ပြင်းပြလာစေပါတယ်။
ပိုပြီးတော့တောင် စိတ်ထက်သန် ပြင်းပြလာစေပါတယ်။
06:24
But it's never enough to just
to get it through your heads
to get it through your heads
139
372636
2378
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ ကမ္ဘာကြီးမှာ
ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို
ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို
06:27
about the things that are happening in our world.
140
375014
2182
ကျွန်မတို့ရဲ့ ခေါင်းတွေထဲမှာ သိရှိနားလည်ခြင်းဟာ
မလုံလောက်သေးပါဘူး။
မလုံလောက်သေးပါဘူး။
06:29
It takes to get it through your hearts,
141
377196
2300
အဲဒါတွေကို စိတ်နှလုံးသားတွေအထိ
သိရှိနားလည်အောင် လုပ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
သိရှိနားလည်အောင် လုပ်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
06:31
because when you get it through your heart,
142
379496
1608
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒါကို စိတ်နှလုံးသားထဲအထိ
နားလည်သိရှိသွားပြီ ဆိုရင်
နားလည်သိရှိသွားပြီ ဆိုရင်
06:33
that is when movements are sparked.
143
381104
2171
ဦးတည် လှုပ်ရှားမှုတွေ အစပျိုးလာတော့မှာ မို့လို့ပါ။
06:35
That is when opportunities
144
383275
1299
ဒါဟာ အခွင့်အလမ်းတွေကို၊
06:36
and innovation are created,
145
384574
1672
ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတွေကို၊
ဖန်တီးနိုင်တဲ့ အချိန်ဖြစ်ပြီး
ဖန်တီးနိုင်တဲ့ အချိန်ဖြစ်ပြီး
06:38
and that is why ideas come to life.
146
386246
3033
ဒါကြောင့်လည်း ကျွန်မတို့ရဲ့ စိတ်ကူးတွေ
ဘဝထဲမှာ ရုပ်လုံးပေါ်လာကြတာပါ။
ဘဝထဲမှာ ရုပ်လုံးပေါ်လာကြတာပါ။
06:41
Thank you, and peace and blessings.
147
389279
5027
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ရှင်။ အားလုံး ငြိမ်းချမ်းပြီး
ကောင်းချီးမင်္ဂလာနဲ့ပြည့်စုံကြပါစေ။
ကောင်းချီးမင်္ဂလာနဲ့ပြည့်စုံကြပါစေ။
06:46
(Applause)
148
394312
5632
(လက်ခုပ်သံများ)
06:51
Thank you. (Applause)
149
399944
2771
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ရှင်။ (လက်ခုပ်သံများ)
06:54
Pat Mitchell: So, you heard Maya talk about
150
402715
3300
Pat Mitchell: ကဲ အားလုံးကြားခဲ့ကြတဲ့ အတိုင်းပါပါပဲရှင်။
မယုံနိုင်လောက်အောင်တော်တဲ့
မယုံနိုင်လောက်အောင်တော်တဲ့
06:58
the amazing parents who are behind
151
406015
2823
ဒီအမျိုးသမီးလေးရဲ့နောက်ကွယ်မှာ
ရပ်လျက် ရှိနေခဲ့ကြတာက
ရပ်လျက် ရှိနေခဲ့ကြတာက
07:00
this incredible woman. Where are they?
152
408838
2217
အရမ်းကို အံ့ဩစရာကောင်းတဲ့ သူ့မိဘတွေပဲလို့
မာယာက ပြောပြောနေခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ဘယ်မှာပါလိမ့်။
မာယာက ပြောပြောနေခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ဘယ်မှာပါလိမ့်။
07:03
Please, Mr. and Mrs. Penn. Would you just -- Ah!
153
411055
2998
Mr နဲ့ Mrs Penn ကျေးဇူးပြုပြီး .......ကြွရောက်.......အာဟာ ။
07:06
(Applause)
154
414053
3754
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Maya Penn - Entrepreneur, animator, philanthropist ...Maya Penn makes eco-friendly clothes and accessories, which she sells on a site she built -- and gives away a percent of the profits.
Why you should listen
To sell her line of luscious knit scarves and eco-friendly hats, teenaged entrepreneur Maya Penn built and maintains her own retail website. (She started the business when she was 8.) She’s also an animator and a geek, and an eager evangelist of teaching kids of be entrepreneurs at any age. Bursting with ideas, she recently started a side nonprofit called Maya’s Ideas 4 The Planet.
Maya Penn | Speaker | TED.com