TEDxWomen 2011
Tan Le: My immigration story
Tan Le: Het verhaal van mijn immigratie
Filmed:
Readability: 3.5
1,296,505 views
In 2010 stond technologe Tan Le op het TEDGlobal-podium om een krachtig nieuw interface te demonstreren. Nu vertelt ze bij TEDxWomen een zeer persoonlijk verhaal: het verhaal van haar familie -- moeder, grootmoeder en zus -- met wie ze Vietnam ontvluchtte om een nieuw leven te beginnen.
Tan Le - Entrepreneur
Tan Le is the founder & CEO of Emotiv, a bioinformatics company that's working on identifying biomarkers for mental and other neurological conditions using electroencephalography (EEG). Full bio
Tan Le is the founder & CEO of Emotiv, a bioinformatics company that's working on identifying biomarkers for mental and other neurological conditions using electroencephalography (EEG). Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
How can I speak in 10 minutes
0
0
3000
Hoe kan ik in 10 minuten spreken
00:18
about the bonds of women over three generations,
1
3000
3000
over de banden tussen drie generaties vrouwen?
00:21
about how the astonishing strength of those bonds
2
6000
3000
Over de verbazingwekkende kracht van die banden,
00:24
took hold in the life
3
9000
2000
in het leven
00:26
of a four-year-old girl
4
11000
2000
van een 4-jarig meisje,
00:28
huddled with her young sister,
5
13000
2000
dat met haar jonge zusje,
00:30
her mother and her grandmother
6
15000
2000
haar moeder en haar grootmoeder
00:32
for five days and nights
7
17000
2000
vijf dagen en nachten ineengedoken
00:34
in a small boat in the China Sea
8
19000
2000
in een kleine boot zat op de Chinese zee,
00:36
more than 30 years ago,
9
21000
3000
ruim dertig jaar geleden.
00:39
bonds that took hold in the life of that small girl
10
24000
2000
Banden die het leven van dat kleine meisje
00:41
and never let go --
11
26000
3000
nooit meer hebben losgelaten --
00:44
that small girl now living in San Francisco
12
29000
2000
zelfs nu dat kleine meisje in San Francisco leeft
00:46
and speaking to you today?
13
31000
3000
en jullie vandaag toespreekt.
00:49
This is not a finished story.
14
34000
3000
Dit is geen voltooid verhaal.
00:52
It is a jigsaw puzzle still being put together.
15
37000
3000
Een legpuzzel die nog steeds gemaakt wordt.
00:55
Let me tell you about some of the pieces.
16
40000
4000
Laat ik enkele stukken ervan vertellen.
00:59
Imagine the first piece:
17
44000
2000
Stel je het eerste deel voor:
01:01
a man burning his life's work.
18
46000
3000
een man die zijn levenswerk verbrandt.
01:04
He is a poet, a playwright,
19
49000
3000
Hij is een dichter, een toneelschrijver,
01:07
a man whose whole life
20
52000
2000
een man wiens hele leven
01:09
had been balanced on the single hope
21
54000
2000
gebouwd was op die ene hoop
01:11
of his country's unity and freedom.
22
56000
3000
op de eenheid en vrijheid van zijn land.
01:14
Imagine him as the communists enter Saigon,
23
59000
3000
Stel je hem voor terwijl de communisten Saigon binnentrekken,
01:17
confronting the fact
24
62000
2000
en hij onder ogen zag
01:19
that his life had been a complete waste.
25
64000
2000
dat zijn leven verloren was gegaan.
01:21
Words, for so long his friends, now mocked him.
26
66000
3000
Woorden, die zo lang zijn vrienden waren, bespotten hem nu.
01:24
He retreated into silence.
27
69000
3000
Hij trok zich terug in stilte.
01:27
He died broken by history.
28
72000
4000
Hij stierf gebroken door de geschiedenis.
01:31
He is my grandfather.
29
76000
2000
Hij is mijn grootvader.
01:33
I never knew him in real life.
30
78000
4000
Ik heb hem niet gekend.
01:37
But our lives are much more than our memories.
31
82000
4000
Maar onze levens zijn veel meer dan onze herinneringen.
01:41
My grandmother never let me forget his life.
32
86000
3000
Mijn grootmoeder liet me zijn leven nooit vergeten.
01:44
My duty was not to allow it to have been in vain,
33
89000
3000
Mijn plicht was: niet toe te laten dat het voor niets was
01:47
and my lesson was to learn
34
92000
2000
en mijn les hieruit was
01:49
that, yes, history tried to crush us,
35
94000
3000
dat, ja, de geschiedenis probeerde ons te vermorzelen,
01:52
but we endured.
36
97000
2000
maar we doorstonden het.
01:54
The next piece of the jigsaw
37
99000
2000
Het volgende stuk van de legpuzzel
01:56
is of a boat in the early dawn
38
101000
2000
is van een boot die in alle vroegte,
01:58
slipping silently out to sea.
39
103000
3000
stilletjes de open zee opvoer.
02:01
My mother, Mai, was 18
40
106000
2000
Mijn moeder, Mai, was 18
02:03
when her father died --
41
108000
2000
toen haar vader stierf.
02:05
already in an arranged marriage,
42
110000
2000
Ze was reeds uitgehuwelijkt,
02:07
already with two small girls.
43
112000
3000
en met twee kleine meisjes.
02:10
For her, life had distilled itself into one task:
44
115000
3000
Haar leven had zich gedistilleerd tot één taak:
02:13
the escape of her family
45
118000
2000
de ontsnapping van haar familie
02:15
and a new life in Australia.
46
120000
3000
en een nieuw leven in Australië.
02:18
It was inconceivable to her
47
123000
2000
Het was ondenkbaar voor haar
02:20
that she would not succeed.
48
125000
2000
dat ze niet zou slagen.
02:22
So after a four-year saga that defies fiction,
49
127000
3000
Dus na een onbeschrijflijke vierjarige episode,
02:25
a boat slipped out to sea
50
130000
2000
glipte een als vissersvaartuig
02:27
disguised as a fishing vessel.
51
132000
3000
vermomde boot de open zee op.
02:30
All the adults knew the risks.
52
135000
3000
Alle volwassenen kenden de risico's.
02:33
The greatest fear was of pirates,
53
138000
2000
De grootste angst waren de piraten,
02:35
rape and death.
54
140000
2000
verkrachting en de dood.
02:37
Like most adults on the boat,
55
142000
2000
Net als de meeste volwassenen aan boord
02:39
my mother carried a small bottle of poison.
56
144000
4000
droeg mijn moeder een klein flesje vergif bij zich.
02:43
If we were captured, first my sister and I,
57
148000
3000
Als we gevangengenomen werden, zouden eerst
02:46
then she and my grandmother would drink.
58
151000
4000
ik en mijn zus, dan zij en mijn oma het drinken.
02:50
My first memories are from the boat --
59
155000
2000
Mijn eerste herinneringen zijn aan de boot --
02:52
the steady beat of the engine,
60
157000
2000
het staccato van de motor,
02:54
the bow dipping into each wave,
61
159000
3000
de boeg die elke golf induikt,
02:57
the vast and empty horizon.
62
162000
3000
de weidse en lege horizon.
03:00
I don't remember the pirates who came many times,
63
165000
3000
Ik herinner me niet de piraten die vaak kwamen,
03:03
but were bluffed by the bravado
64
168000
2000
maar overbluft werden door
03:05
of the men on our boat,
65
170000
2000
de mannen op onze boot,
03:07
or the engine dying
66
172000
2000
of de motor die het begaf
03:09
and failing to start for six hours.
67
174000
3000
en zes uur lang niet wilde starten.
03:12
But I do remember the lights on the oil rig
68
177000
2000
Maar ik herinner me wel de lichten op het olieplatform
03:14
off the Malaysian coast
69
179000
2000
bij de Maleise kust
03:16
and the young man who collapsed and died,
70
181000
3000
en de jonge man die bezweek en stierf,
03:19
the journey's end too much for him,
71
184000
3000
het einde van de reis buiten bereik voor hem.
03:22
and the first apple I tasted,
72
187000
2000
De eerste appel die ik proefde,
03:24
given to me by the men on the rig.
73
189000
3000
gekregen van de mannen op het platform.
03:27
No apple has ever tasted the same.
74
192000
3000
Geen appel heeft ooit hetzelfde gesmaakt.
03:32
After three months in a refugee camp,
75
197000
2000
Na drie maanden in een vluchtelingenkamp
03:34
we landed in Melbourne.
76
199000
2000
landden we in Melbourne.
03:36
And the next piece of the jigsaw
77
201000
2000
Het volgende deel van de legpuzzel
03:38
is about four women across three generations
78
203000
3000
gaat over vier vrouwen van drie generaties
03:41
shaping a new life together.
79
206000
3000
die samen een nieuw leven beginnen.
03:44
We settled in Footscray,
80
209000
2000
We vestigden ons in Footscray,
03:46
a working-class suburb
81
211000
2000
een arbeiders-buitenwijk
03:48
whose demographic is layers of immigrants.
82
213000
3000
die demografisch bestaat uit lagen van immigranten.
03:51
Unlike the settled middle-class suburbs,
83
216000
2000
Anders dan in de middenklasse-wijken
03:53
whose existence I was oblivious of,
84
218000
2000
wier bestaan buiten mijn blikveld lag,
03:55
there was no sense of entitlement in Footscray.
85
220000
3000
bestond het idee van rechten niet in Footscray.
03:58
The smells from shop doors were from the rest of the world.
86
223000
3000
De geuren van de winkeldeuren waren uit de rest van de wereld.
04:01
And the snippets of halting English
87
226000
2000
De flarden gebroken Engels
04:03
were exchanged between people
88
228000
2000
werden uitgewisseld tussen mensen
04:05
who had one thing in common,
89
230000
2000
met één ding gemeenschappelijk:
04:07
they were starting again.
90
232000
3000
ze begonnen opnieuw.
04:10
My mother worked on farms,
91
235000
2000
Mijn moeder werkte op boerderijen,
04:12
then on a car assembly line,
92
237000
2000
toen in een autofabriek,
04:14
working six days, double shifts.
93
239000
2000
zes dagen lang, dubbele diensten.
04:16
Somehow she found time to study English
94
241000
3000
Ze vond zelfs tijd om Engels te studeren
04:19
and gain IT qualifications.
95
244000
2000
en IT-kwalificaties te verdienen.
04:21
We were poor.
96
246000
2000
We waren arm.
04:23
All the dollars were allocated
97
248000
2000
Alle dollars werden uitgegeven,
04:25
and extra tuition in English and mathematics
98
250000
2000
en extra Engels en wiskundeonderwijs
04:27
was budgeted for
99
252000
2000
werden ingecalculeerd,
04:29
regardless of what missed out,
100
254000
3000
om het even wat erbij inschoot,
04:32
which was usually new clothes;
101
257000
2000
hetgeen meestal nieuwe kleren waren;
04:34
they were always secondhand.
102
259000
2000
ze waren meestal tweedehands.
04:36
Two pairs of stockings for school,
103
261000
3000
Twee paar panty's voor school,
04:39
each to hide the holes in the other.
104
264000
2000
eentje verhult de gaten van de andere.
04:41
A school uniform down to the ankles,
105
266000
2000
Een schooluniform tot op de enkels,
04:43
because it had to last for six years.
106
268000
4000
want het moest zes jaar lang meegaan.
04:47
And there were rare but searing chants
107
272000
2000
Er waren sporadische maar vlammende
04:49
of "slit-eye"
108
274000
2000
"spleetoog"-concerten
04:51
and the occasional graffiti:
109
276000
2000
en zo nu en dan graffiti:
04:53
"Asian, go home."
110
278000
2000
"Aziaat, rot op naar huis"
04:55
Go home to where?
111
280000
2000
Naar huis waar?
04:57
Something stiffened inside me.
112
282000
3000
Iets binnenin me ging steigeren.
05:00
There was a gathering of resolve
113
285000
2000
Mijn vastbeslotenheid nam toe
05:02
and a quiet voice saying, "I will bypass you."
114
287000
4000
en een stille stem zei: "Ik zal je achter me laten."
05:06
My mother, my sister and I
115
291000
2000
Mijn moeder, zuster en ik
05:08
slept in the same bed.
116
293000
3000
sliepen in hetzelfde bed.
05:11
My mother was exhausted each night,
117
296000
2000
Mijn moeder was elke avond uitgeput
05:13
but we told one another about our day
118
298000
2000
maar we vertelden elkaar over onze dag
05:15
and listened to the movements
119
300000
2000
en luisterden naar de geluiden
05:17
of my grandmother around the house.
120
302000
2000
van mijn grootmoeder in huis.
05:19
My mother suffered from nightmares
121
304000
2000
Mijn moeder leed aan nachtmerries
05:21
all about the boat.
122
306000
3000
over de boot.
05:24
And my job was to stay awake until her nightmares came
123
309000
3000
Het was mijn taak om wakker te blijven tot haar nachtmerries kwamen
05:27
so I could wake her.
124
312000
3000
zodat ik haar kon wekken.
05:30
She opened a computer store
125
315000
2000
Ze opende een computerzaak
05:32
then studied to be a beautician
126
317000
2000
en leerde toen voor schoonheidsspecialiste
05:34
and opened another business.
127
319000
2000
en startte nog een bedrijf.
05:36
And the women came with their stories
128
321000
2000
De vrouwen kwamen met hun verhalen
05:38
about men who could not make the transition,
129
323000
2000
over de mannen die de overgang niet konden maken,
05:40
angry and inflexible,
130
325000
2000
boos en inflexibel,
05:42
and troubled children caught between two worlds.
131
327000
3000
en gekwelde kinderen, gevangen tussen twee werelden.
05:45
Grants and sponsors were sought.
132
330000
3000
Toelages en sponsors werden gezocht.
05:48
Centers were established.
133
333000
2000
Centers werden opgericht.
05:50
I lived in parallel worlds.
134
335000
2000
Ik leefde in parallelle werelden.
05:52
In one, I was the classic Asian student,
135
337000
4000
In een daarvan was ik de klassieke Aziatische student,
05:56
relentless in the demands that I made on myself.
136
341000
3000
onaflatend in de eisen die ik aan mezelf stelde.
05:59
In the other, I was enmeshed in lives that were precarious,
137
344000
3000
In de andere zat ik verstrikt tussen levens die precair waren,
06:02
tragically scarred by violence,
138
347000
2000
en tragisch getekend door geweld,
06:04
drug abuse and isolation.
139
349000
3000
drugsgebruik en isolatie.
06:07
But so many over the years were helped.
140
352000
2000
Maar zovelen werden door de jaren geholpen.
06:09
And for that work, when I was a final year law student,
141
354000
3000
En voor dat werk, als laatstejaars rechtenstudent,
06:12
I was chosen as the young Australian of the year.
142
357000
3000
werd ik gekozen als "Jonge Australiër van het jaar".
06:15
And I was catapulted
143
360000
2000
Ik werd van het ene
06:17
from one piece of the jigsaw to another,
144
362000
2000
in het andere puzzelstukje gekatapulteerd,
06:19
and their edges didn't fit.
145
364000
2000
en de stukjes pasten niet.
06:21
Tan Le, anonymous Footscray resident,
146
366000
2000
Tan Le, anonieme Footscray-resident,
06:23
was now Tan Le, refugee and social activist,
147
368000
4000
was nu Tan Le, vluchteling en sociaal activist.
06:27
invited to speak in venues she had never heard of
148
372000
3000
Ik werd uitgenodigd te spreken op bijeenkomsten
06:30
and into homes whose existence
149
375000
2000
en in huizen waarvan ik me het bestaan
06:32
she could never have imagined.
150
377000
2000
nooit had kunnen voorstellen.
06:34
I didn't know the protocols.
151
379000
2000
Ik kende de protocollen niet.
06:36
I didn't know how to use the cutlery.
152
381000
3000
Ik wist niet welk bestek je moest gebruiken.
06:39
I didn't know how to talk about wine.
153
384000
3000
Ik wist niet hoe je over wijn sprak.
06:42
I didn't know how to talk about anything.
154
387000
4000
Ik wist niet hoe je over alles sprak.
06:46
I wanted to retreat to the routines and comfort
155
391000
3000
Ik wilde terug naar de routines en het comfort
06:49
of life in an unsung suburb --
156
394000
3000
van een onopvallend leven in de voorstad --
06:52
a grandmother, a mother and two daughters
157
397000
3000
een grootmoeder, moeder en twee dochters
06:55
ending each day as they had for almost 20 years,
158
400000
3000
die al bijna 20 jaar elke dag afsloten
06:58
telling one another the story of their day
159
403000
2000
door elkaar hun dag te vertellen
07:00
and falling asleep,
160
405000
2000
en in slaap te vallen;
07:02
the three of us still in the same bed.
161
407000
4000
nog steeds gedrieën in hetzelfde bed.
07:06
I told my mother I couldn't do it.
162
411000
4000
Ik vertelde mijn moeder dat ik het niet kon.
07:10
She reminded me that I was now the same age she had been
163
415000
3000
Ze herinnerde me eraan dat ik nu even oud was als zij
07:13
when we boarded the boat.
164
418000
3000
toen we aan boord gingen van de boot.
07:16
No had never been an option.
165
421000
3000
Nee was nooit een optie geweest.
07:19
"Just do it," she said,
166
424000
2000
"Doe het gewoon", zei ze,
07:21
"and don't be what you're not."
167
426000
3000
"en wees niet wie je niet bent."
07:24
So I spoke out on youth unemployment and education
168
429000
3000
Dus ik sprak me uit over jeugdwerkloosheid en onderwijs
07:27
and the neglect of the marginalized and the disenfranchised.
169
432000
3000
en de verwaarlozing van de gemarginaliseerden en rechtelozen.
07:30
And the more candidly I spoke,
170
435000
2000
Hoe openhartiger ik sprak,
07:32
the more I was asked to speak.
171
437000
3000
des te meer ik gevraagd werd.
07:35
I met people from all walks of life,
172
440000
3000
Ik ontmoette mensen uit alle sociale hoeken,
07:38
so many of them doing the thing they loved,
173
443000
2000
waarvan er zovelen hun hart volgden,
07:40
living on the frontiers of possibility.
174
445000
3000
en leefden op de grenzen van het mogelijke.
07:43
And even though I finished my degree,
175
448000
3000
Ondanks het behalen van mijn graad,
07:46
I realized I could not settle into a career in law.
176
451000
3000
realiseerde ik me dat een juridische carrière niet voor mij was.
07:49
There had to be another piece of the jigsaw.
177
454000
3000
Er moest nog een ander puzzelstukje zijn.
07:52
And I realized at the same time
178
457000
3000
Tegelijkertijd realiseerde ik me
07:55
that it is okay to be an outsider,
179
460000
2000
dat het oké is om buitenstaander te zijn,
07:57
a recent arrival,
180
462000
2000
een vreemde eend
07:59
new on the scene --
181
464000
2000
in de bijt --
08:01
and not just okay,
182
466000
2000
...en niet slechts oké,
08:03
but something to be thankful for,
183
468000
2000
maar iets om dankbaar voor te zijn.
08:05
perhaps a gift from the boat.
184
470000
3000
Misschien een geschenk van de boot.
08:08
Because being an insider
185
473000
2000
Want 'insider' zijn, kan
08:10
can so easily mean collapsing the horizons,
186
475000
2000
zo gemakkelijk betekenen dat je horizon versmalt,
08:12
can so easily mean
187
477000
2000
of dat je de vooroordelen
08:14
accepting the presumptions of your province.
188
479000
3000
van jouw provincie aanvaardt.
08:17
I have stepped outside my comfort zone enough now
189
482000
3000
Ik ben vaak genoeg uit mijn comfortzone gestapt
08:20
to know that, yes, the world does fall apart,
190
485000
2000
om te weten dat de wereld inderdaad uiteenvalt,
08:22
but not in the way that you fear.
191
487000
3000
maar niet zoals jij dat vreest.
08:25
Possibilities that would not have been allowed
192
490000
2000
Mogelijkheden die niet toegestaan waren,
08:27
were outrageously encouraged.
193
492000
2000
werden buitengewoon aangemoedigd.
08:29
There was an energy there,
194
494000
2000
Er was daar een energie,
08:31
an implacable optimism,
195
496000
2000
een onverzettelijk optimisme,
08:33
a strange mixture of humility and daring.
196
498000
3000
een vreemde mix van bescheidenheid en durf.
08:36
So I followed my hunches.
197
501000
2000
Dus ik volgde mijn ingevingen.
08:38
I gathered around me a small team of people
198
503000
3000
Ik verzamelde een klein team om me heen
08:41
for whom the label "It can't be done"
199
506000
2000
voor wie het label 'Dat is onmogelijk'
08:43
was an irresistible challenge.
200
508000
3000
een onweerstaanbare uitdaging vormde.
08:46
For a year we were penniless.
201
511000
2000
Een jaar lang waren we platzak.
08:48
At the end of each day, I made a huge pot of soup
202
513000
2000
Aan het eind van elke dag maakte ik een enorme pot soep
08:50
which we all shared.
203
515000
2000
die we met elkaar deelden.
08:52
We worked well into each night.
204
517000
3000
We werkten door tot 's nachts.
08:55
Most of our ideas were crazy,
205
520000
2000
De meeste van onze ideeën waren gestoord,
08:57
but a few were brilliant,
206
522000
2000
maar enkele waren er briljant,
08:59
and we broke through.
207
524000
3000
en we braken door.
09:02
I made the decision to move to the U.S.
208
527000
2000
Ik nam de beslissing om naar de V.S.
09:04
after only one trip.
209
529000
2000
te verhuizen na één enkele reis.
09:06
My hunches again.
210
531000
2000
Mijn ingevingen weer.
09:08
Three months later I had relocated,
211
533000
2000
Drie maanden later was ik verhuisd,
09:10
and the adventure has continued.
212
535000
3000
en het avontuur ging door.
09:13
Before I close though,
213
538000
2000
Voordat ik besluit,
09:15
let me tell you about my grandmother.
214
540000
3000
wil ik je nog vertellen over mijn grootmoeder.
09:18
She grew up at a time
215
543000
2000
Ze groeide op in een tijd
09:20
when Confucianism was the social norm
216
545000
2000
dat Confucianisme de sociale norm was
09:22
and the local Mandarin was the person who mattered.
217
547000
3000
en de lokale Mandarijn de persoon van belang.
09:25
Life hadn't changed for centuries.
218
550000
3000
Het leven was al eeuwenlang hetzelfde.
09:28
Her father died soon after she was born.
219
553000
4000
Haar vader stierf vlak na haar geboorte.
09:32
Her mother raised her alone.
220
557000
3000
Haar moeder voedde haar alleen op.
09:35
At 17 she became the second wife
221
560000
3000
Op haar 17e werd ze de tweede vrouw
09:38
of a Mandarin whose mother beat her.
222
563000
3000
van een Mandarijn wiens moeder haar sloeg.
09:41
With no support from her husband,
223
566000
2000
Steun van haar man kreeg ze niet,
09:43
she caused a sensation by taking him to court
224
568000
3000
en ze baarde opzien door hem aan te klagen
09:46
and prosecuting her own case,
225
571000
2000
en haar eigen betogen te voeren.
09:48
and a far greater sensation when she won.
226
573000
3000
Nog groter was de sensatie toen ze won.
09:51
(Laughter)
227
576000
2000
(Gelach)
09:53
(Applause)
228
578000
4000
(Applaus)
09:57
"It can't be done" was shown to be wrong.
229
582000
4000
"Het is onmogelijk" werd ongeldig verklaard.
10:03
I was taking a shower in a hotel room in Sydney
230
588000
3000
Ik nam een douche in een hotelkamer in Sydney
10:06
the moment she died
231
591000
2000
toen ze stierf in Melbourne,
10:08
600 miles away in Melbourne.
232
593000
3000
bijna 1000 km verderop.
10:11
I looked through the shower screen
233
596000
2000
Ik keek door de douchecabine
10:13
and saw her standing on the other side.
234
598000
3000
en zag haar aan de ander kant staan.
10:16
I knew she had come to say goodbye.
235
601000
2000
Ik wist dat ze afscheid was komen nemen.
10:18
My mother phoned minutes later.
236
603000
3000
Mijn moeder belde minuten later.
10:21
A few days later,
237
606000
2000
Enkele dagen later
10:23
we went to a Buddhist temple in Footscray
238
608000
2000
gingen we naar een Boeddhistische tempel in Footscray
10:25
and sat around her casket.
239
610000
2000
en zaten bij haar kist.
10:27
We told her stories
240
612000
2000
We vertelden haar verhalen
10:29
and assured her that we were still with her.
241
614000
3000
en verzekerden haar dat we nog steeds bij haar waren.
10:32
At midnight the monk came
242
617000
3000
Om middernacht kwam de monnik
10:35
and told us he had to close the casket.
243
620000
3000
ons vertellen dat hij de kist moest sluiten.
10:38
My mother asked us to feel her hand.
244
623000
3000
Mijn moeder vroeg ons haar hand te voelen.
10:41
She asked the monk,
245
626000
2000
Ze vroeg de monnik,
10:43
"Why is it that her hand is so warm
246
628000
2000
"Waarom is haar hand zo warm
10:45
and the rest of her is so cold?"
247
630000
3000
en de rest van haar zo koud?"
10:48
"Because you have been holding it since this morning," he said.
248
633000
4000
"Omdat u die vastgehouden heeft sinds vanmorgen", zei hij.
10:52
"You have not let it go."
249
637000
3000
"U hebt niet losgelaten".
10:57
If there is a sinew in our family,
250
642000
2000
Als er een vezel door onze familie loopt,
10:59
it runs through the women.
251
644000
2000
loopt die door de vrouwen.
11:01
Given who we were and how life had shaped us,
252
646000
3000
Door wie we waren en hoe het leven ons gevormd had,
11:04
we can now see
253
649000
2000
kunnen we nu zien
11:06
that the men who might have come into our lives
254
651000
2000
dat de mannen die in onze levens konden zijn gekomen
11:08
would have thwarted us.
255
653000
2000
ons gedwarsboomd zouden hebben.
11:10
Defeat would have come too easily.
256
655000
3000
Nederlaag zou te dichtbij zijn geweest.
11:13
Now I would like to have my own children,
257
658000
2000
Nu zou ik mijn eigen kinderen willen hebben,
11:15
and I wonder about the boat.
258
660000
3000
en ik mijmer over de boot.
11:18
Who could ever wish it on their own?
259
663000
3000
Wie zou het ze ooit toewensen?
11:21
Yet I am afraid of privilege,
260
666000
2000
Toch ben ik bang voor privilege,
11:23
of ease,
261
668000
2000
gemak,
11:25
of entitlement.
262
670000
2000
en verworven rechten.
11:27
Can I give them a bow in their lives,
263
672000
2000
Kan ik hen een boeg geven,
11:29
dipping bravely into each wave,
264
674000
3000
die dapper iedere golf induikt,
11:32
the unperturbed and steady beat of the engine,
265
677000
3000
de onverstoorbare slag van de motor,
11:35
the vast horizon
266
680000
2000
de weidse horizon
11:37
that guarantees nothing?
267
682000
2000
die niets garandeert?
11:39
I don't know.
268
684000
2000
Ik weet het niet.
11:41
But if I could give it
269
686000
2000
Maar als ik het ze kon geven
11:43
and still see them safely through,
270
688000
2000
en een behouden vaart bovendien,
11:45
I would.
271
690000
3000
zou ik dat doen.
11:48
(Applause)
272
693000
12000
(Applaus)
12:00
Trevor Neilson: And also, Tan's mother is here today
273
705000
3000
Trevor Neilson: Tans moeder is hier vandaag
12:03
in the fourth or fifth row.
274
708000
3000
in de vierde of vijfde rij.
12:06
(Applause)
275
711000
4000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Tan Le - EntrepreneurTan Le is the founder & CEO of Emotiv, a bioinformatics company that's working on identifying biomarkers for mental and other neurological conditions using electroencephalography (EEG).
Why you should listen
Tan Le is the co-founder and president of Emotiv. Before this, she headed a firm that worked on a new form of remote control that uses brainwaves to control digital devices and digital media. It's long been a dream to bypass the mechanical (mouse, keyboard, clicker) and have our digital devices respond directly to what we think. Emotiv's EPOC headset uses 16 sensors to listen to activity across the entire brain. Software "learns" what each user's brain activity looks like when one, for instance, imagines a left turn or a jump.
Le herself has an extraordinary story -- a refugee from Vietnam at age 4, she entered college at 16 and has since become a vital young leader in her home country of Australia.
Tan Le | Speaker | TED.com