TEDGlobal 2007
Chris Abani: Telling stories from Africa
Chris Abani over verhalen uit Afrika
Filmed:
Readability: 3.9
718,823 views
In dit zeer persoonlijke praatje zegt de Nigeriaanse schrijver Chris Abani dat “wat we weten over hoe te zijn wie we zijn” uit verhalen komt. Hij zoekt naar het hart van Afrika door haar gedichten en vertellingen, zijn eigen vertellingen inbegrepen.
Chris Abani - Novelist, poet
Imprisoned three times by the Nigerian government, Chris Abani turned his experience into poems that Harold Pinter called "the most naked, harrowing expression of prison life and political torture imaginable." His novels include GraceLand (2004) and The Virgin of Flames (2007). Full bio
Imprisoned three times by the Nigerian government, Chris Abani turned his experience into poems that Harold Pinter called "the most naked, harrowing expression of prison life and political torture imaginable." His novels include GraceLand (2004) and The Virgin of Flames (2007). Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
I just heard the best joke about Bond Emeruwa.
0
0
3000
Zojuist hoorde ik de beste grap over Bond Emeruwa,
00:28
I was having lunch with him just a few minutes ago,
1
3000
3000
een paar minuten geleden zat ik met hem te lunchen,
00:31
and a Nigerian journalist comes -- and this will only make sense
2
6000
2000
en een Nigeriaanse journalist komt – en dit snapt u alleen
00:33
if you've ever watched a James Bond movie --
3
8000
3000
wanneer u ooit een James Bond film gezien heeft -
00:36
and a Nigerian journalist comes up to him and goes,
4
11000
2000
en een Nigeriaanse journalist komt op hem af en zegt,
00:38
"Aha, we meet again, Mr. Bond!"
5
13000
3000
'Aha, zo ontmoeten we elkaar wederom, Meneer Bond!'
00:41
(Laughter)
6
16000
2000
(Gelach)
00:43
It was great.
7
18000
1000
Ah, het was geweldig.
00:44
So, I've got a little sheet of paper here,
8
19000
4000
Dus, ik heb hier een klein stukje papier,
00:48
mostly because I'm Nigerian and if you leave me alone,
9
23000
2000
vooral omdat ik Nigeriaans ben en als je me mijn gang laat gaan
00:50
I'll talk for like two hours.
10
25000
2000
dan spreek ik gerust twee uur lang.
00:52
I just want to say good afternoon, good evening.
11
27000
6000
Maar, ik wil alleen goedemiddag, goedenavond zeggen.
00:58
It's been an incredible few days.
12
33000
2000
Het zijn een paar ongelooflijke dagen geweest.
01:00
It's downhill from now on. I wanted to thank Emeka and Chris.
13
35000
3000
Vanaf hier gaat het alleen nog maar bergafwaarts. Ik wilde Emeka en Chris bedanken.
01:03
But also, most importantly, all the invisible people behind TED
14
38000
4000
Maar ook, vooral, alle onzichtbare mensen achter de schermen
01:07
that you just see flitting around the whole place
15
42000
3000
die u hier overal ziet rondflitsen
01:10
that have made sort of this space for such a diverse and robust conversation.
16
45000
6000
en die deze plaats hebben gecreëerd voor zo een divers en krachtig gesprek.
01:16
It's really amazing.
17
51000
3000
Het is echt verbazingwekkend.
01:19
I've been in the audience.
18
54000
2000
En ik ben publiek geweest.
01:21
I'm a writer, and I've been watching people with the slide shows
19
56000
4000
Ik ben een schrijver en heb naar mensen gekeken met diavoorstellingen
01:25
and scientists and bankers, and I've been feeling a bit
20
60000
4000
en wetenschappers en bankiers, en ik voelde me een beetje als een
01:29
like a gangsta rapper at a bar mitzvah.
21
64000
3000
gangsta rapper op een bar mitzvah.
01:32
(Laughter)
22
67000
2000
(Gelach)
01:34
Like, what have I got to say about all this?
23
69000
4000
Eh, wat heb ik over dit alles te vertellen?
01:38
And I was watching Jane [Goodall] yesterday,
24
73000
2000
En gisteren keek ik naar Jane [Goodall]
01:40
and I thought it was really great, and I was watching
25
75000
2000
en ik vond het echt geweldig, en ik keek naar
01:42
those incredible slides of the chimpanzees, and I thought,
26
77000
4000
die ongelooflijke dia's van de chimpansees, en ik dacht,
01:46
"Wow. What if a chimpanzee could talk, you know? What would it say?"
27
81000
5000
'Wow. Wat als een chimpansee kon spreken, weet je? Wat zou hij zeggen?
01:51
My first thought was, "Well, you know, there's George Bush."
28
86000
2000
Mijn eerste gedachte was, 'Wel, weet je, we hebben George Bush.”
01:53
But then I thought, "Why be rude to chimpanzees?"
29
88000
6000
Maar toen dacht ik, 'Waarom grof zijn tegen chimpansees?'
01:59
I guess there goes my green card.
30
94000
2000
Waarschijnlijk is mijn kans op een green card nu wel verkeken.
02:01
(Laughter)
31
96000
2000
(Gelach)
02:03
There's been a lot of talk about narrative in Africa.
32
98000
3000
Er wordt een hoop gesproken over verhalen vertellen in Afrika.
02:06
And what's become increasingly clear to me is that
33
101000
4000
En wat steeds duidelijker voor me is geworden, is dat
02:10
we're talking about news stories about Africa;
34
105000
3000
we het hebben over nieuwsberichten over Afrika;
02:13
we're not really talking about African narratives.
35
108000
2000
we hebben het niet over Afrikaanse verhalen.
02:15
And it's important to make a distinction, because if the news is anything to go by,
36
110000
4000
En het is belangrijk een onderscheid te maken, want als we afgaan op het nieuws,
02:19
40 percent of Americans can't -- either can't afford health insurance
37
114000
6000
kunnen 40% van de Amerikanen zich geen – ze kunnen zich geen ziektekostenverzekering veroorloven
02:25
or have the most inadequate health insurance,
38
120000
3000
of hebben een onvoldoende dekkende ziektekostenverzekering
02:28
and have a president who, despite the protest
39
123000
3000
en ze hebben een president die, ondanks de protesten
02:31
of millions of his citizens -- even his own Congress --
40
126000
3000
van miljoenen van zijn burgers – zelfs van zijn eigen Congress --
02:34
continues to prosecute a senseless war.
41
129000
3000
doorgaat met het voortzetten van een nutteloze oorlog.
02:37
So if news is anything to go by,
42
132000
2000
Dus als we ons laten leiden door het nieuws,
02:39
the U.S. is right there with Zimbabwe, right?
43
134000
3000
dan zijn de VS net als Zimbabwe, toch?
02:42
Which it isn't really, is it?
44
137000
4000
Wat ze niet zijn, nietwaar?
02:46
And talking about war, my girlfriend has this great t-shirt
45
141000
2000
En, sprekende over oorlog – mijn vriendin heeft een geweldig T-shirt
02:48
that says, "Bombing for peace is like fucking for virginity."
46
143000
5000
waarop staat, 'bombarderen voor vrede is als neuken voor maagdelijkheid.'
02:53
It's amazing, isn't it?
47
148000
3000
Verbazingwekkend, niet?
02:56
The truth is, everything we know about America,
48
151000
9000
De waarheid is, Amerikanen – alles wat we weten over Amerika,
03:05
everything Americans come to know about being American,
49
160000
2000
alles wat Amerikanen te weten komen over Amerikaans zijn,
03:07
isn't from the news.
50
162000
2000
komt niet van het nieuws.
03:09
I live there.
51
164000
2000
Het – we – ik woonde daar,
03:11
We don't go home at the end of the day and think,
52
166000
2000
We gaan niet naar huis aan het einde van de dag en denken,
03:13
"Well, I really know who I am now
53
168000
1000
'Nu, ik weet nu echt wie ik ben
03:14
because the Wall Street Journal says that the Stock Exchange
54
169000
4000
omdat het Wall Street Journal zegt dat de beurs
03:18
closed at this many points."
55
173000
2000
op een bepaald aantal punten gesloten is.”
03:20
What we know about how to be who we are comes from stories.
56
175000
3000
Wat we weten over hoe te zijn wie we zijn, komt uit verhalen.
03:23
It comes from the novels, the movies, the fashion magazines.
57
178000
3000
Het komt uit de romans, de films, de modebladen.
03:26
It comes from popular culture.
58
181000
2000
Het komt uit de populaire cultuur.
03:28
In other words, it's the agents of our imagination
59
183000
2000
Met andere woorden, het is de substantie van onze verbeelding
03:30
who really shape who we are. And this is important to remember,
60
185000
4000
die ons maakt zoals we werkelijk zijn. En dat is belangrijk om te onthouden,
03:34
because in Africa
61
189000
3000
omdat, weet u, in Afrika,
03:37
the complicated questions we want to ask about
62
192000
4000
de ingewikkelde vragen die we willen vragen over
03:41
what all of this means has been asked
63
196000
2000
wat dit allemaal betekent al zijn gevraagd
03:43
from the rock paintings of the San people,
64
198000
4000
van de rotsschilderingen van het San volk
03:47
through the Sundiata epics of Mali, to modern contemporary literature.
65
202000
4000
via het Sundiata epos van Mali tot moderne, hedendaagse literatuur.
03:51
If you want to know about Africa, read our literature --
66
206000
3000
Wanneer u over Afrika wilt leren, lees dan onze literatuur --
03:54
and not just "Things Fall Apart," because that would be like saying,
67
209000
4000
en niet alleen 'Things Fall Apart', want dat zou zijn als te zeggen,
03:58
"I've read 'Gone with the Wind' and so I know everything about America."
68
213000
4000
'Ik heb Gone with the Wind gelezen en nu weet ik alles over Amerika.'
04:02
That's very important.
69
217000
2000
Dat is heel belanrijk.
04:04
There's a poem by Jack Gilbert called "The Forgotten Dialect of the Heart."
70
219000
4000
Er is een gedicht van Jack Gilbert, genaamd 'The Forgotten Dialect of the Heart' (het vergeten dialect van het hart).
04:08
He says, "When the Sumerian tablets were first translated,
71
223000
5000
Hij zegt, 'Toen de Soemerische kleitabletten voor het eerst werden vertaald,
04:13
they were thought to be business records.
72
228000
3000
dacht men dat het zakelijke verslagen waren.
04:16
But what if they were poems and psalms?
73
231000
2000
Maar wat als het gedichten of psalmen waren?
04:18
My love is like twelve Ethiopian goats
74
233000
4000
Mijn liefde is als twaalf Ethiopische geiten
04:22
standing still in the morning light.
75
237000
4000
die stil staan in het ochtendgloren.
04:26
Shiploads of thuja are what my body wants to say to your body.
76
241000
5000
Scheepsladingen vol thuja is wat mijn lichaam aan uw lichaam wil zeggen.
04:31
Giraffes are this desire in the dark."
77
246000
4000
Giraffen zijn het verlangen in het donker.'
04:35
This is important.
78
250000
1000
Dit is belangrijk.
04:36
It's important because misreading is really the chance
79
251000
3000
Het is belangrijk, omdat met een verkeerde interpretatie er echt een kans
04:39
for complication and opportunity.
80
254000
2000
op complicatie en mogelijkheid is.
04:41
The first Igbo Bible was translated from English
81
256000
4000
De eerste Igbo bijbel is vertaald vanuit het Engels
04:45
in about the 1800s by Bishop Crowther,
82
260000
2000
rond 1800 door bisschop Crowther,
04:47
who was a Yoruba.
83
262000
1000
die een Yoruba stamgenoot was.
04:48
And it's important to know Igbo is a tonal language,
84
263000
3000
Het is belangrijk te weten dat Igbo een toontaal is,
04:51
and so they'll say the word "igwe" and "igwe":
85
266000
4000
en zo zeggen ze het woord 'igwe' en 'igwe':
04:55
same spelling, one means "sky" or "heaven,"
86
270000
4000
dezelfde spelling, het een betekent 'lucht' of 'hemel',
04:59
and one means "bicycle" or "iron."
87
274000
3000
en het andere betekent 'fiets' of 'ijzer'.
05:02
So "God is in heaven surrounded by His angels"
88
277000
4000
Dus 'God is in de hemel, omgeven door zijn engelen'
05:06
was translated as --
89
281000
2000
werd vertaald als --
05:08
[Igbo].
90
283000
4000
[Igbo vertaling]
05:12
And for some reason, in Cameroon, when they tried
91
287000
2000
En om de een of andere reden, in Kameroen, toen ze probeerden
05:14
to translate the Bible into Cameroonian patois,
92
289000
2000
de Bijbel te vertalen in Kameroense dialecten
05:16
they chose the Igbo version.
93
291000
2000
kozen zij voor de Igbo versie.
05:18
And I'm not going to give you the patois translation;
94
293000
2000
En ik geef u niet de vertaling naar het dialect;
05:20
I'm going to make it standard English.
95
295000
1000
ik vertaal het in 'standaard Engels'.
05:21
Basically, it ends up as "God is on a bicycle with his angels."
96
296000
7000
Dan klinkt het als 'God zit op een fiets met zijn engelen.'
05:28
This is good, because language complicates things.
97
303000
5000
Dit is goed, want taal compliceert zaken.
05:33
You know, we often think that language mirrors
98
308000
2000
Weet u, we denken vaak dat taal
05:35
the world in which we live, and I find that's not true.
99
310000
4000
de wereld waarin we leven spiegelt, en dat vind ik niet juist.
05:39
The language actually makes the world in which we live.
100
314000
5000
De taal creëert de wereld waarin wij leven.
05:44
Language is not -- I mean, things don't have
101
319000
2000
Taal is niet -- ik bedoel, dingen hebben geen
05:46
any mutable value by themselves; we ascribe them a value.
102
321000
3000
veranderlijke waarde van zichzelf; we schrijven hen een waarde toe.
05:49
And language can't be understood in its abstraction.
103
324000
3000
En taal kan niet worden begrepen in haar abstractie.
05:52
It can only be understood in the context of story,
104
327000
2000
Zij kan alleen worden begrepen in de context van het verhaal.
05:54
and everything, all of this is story.
105
329000
4000
en alles -- dit alles -- is verhaal.
05:58
And it's important to remember that,
106
333000
2000
En het is belangrijk om dat te onthouden,
06:00
because if we don't, then we become ahistorical.
107
335000
4000
want als we dat niet doen, dan worden we ahistorisch.
06:04
We've had a lot of -- a parade of amazing ideas here.
108
339000
3000
We hebben een hoop -- een parade van geweldige ideeën gehad hier.
06:07
But these are not new to Africa.
109
342000
2000
Maar deze zijn niet nieuw voor Afrika.
06:09
Nigeria got its independence in 1960.
110
344000
3000
Nigeria is onafhankelijk geworden in 1960.
06:12
The first time the possibility for independence was discussed
111
347000
4000
De eerste keer dat de mogelijkheid voor onafhankelijkheid werd besproken
06:16
was in 1922, following the Aba women's market riots.
112
351000
4000
was in 1922, na de marktopstand van de Aba vrouwen.
06:20
In 1967, in the middle of the Biafran-Nigerian Civil War,
113
355000
4000
In 1967, middenin de Biafra-Nigeriaanse burgeroorlog,
06:24
Dr. Njoku-Obi invented the Cholera vaccine.
114
359000
4000
heeft Dr. Njoku-Obi het choleravaccin uitgevonden.
06:28
So, you know, the thing is to remember that
115
363000
2000
Dus, weet u, het is goed dit te onthouden,
06:30
because otherwise, 10 years from now,
116
365000
2000
omdat anders, over 10 jaar
06:32
we'll be back here trying to tell this story again.
117
367000
4000
we hier weer zullen zijn, om te proberen dit verhaal opnieuw te vertellen.
06:36
So, what it says to me then is that it's not really --
118
371000
5000
Dus....wat het voor mij betekent, is dat het niet echt --
06:41
the problem isn't really the stories that are being told
119
376000
2000
het probleem is niet echt de verhalen die verteld worden
06:43
or which stories are being told,
120
378000
2000
of welke verhalen er verteld worden;
06:45
the problem really is the terms of humanity
121
380000
3000
eigenlijk is het probleem de voorwaarden van de menselijkheid
06:48
that we're willing to bring to complicate every story,
122
383000
3000
die we bereid zijn in te zetten om elk verhaal te vervlechten,
06:51
and that's really what it's all about.
123
386000
3000
en juist dat is waar het allemaal om draait.
06:54
Let me tell you a Nigerian joke.
124
389000
2000
Ik zal u een Nigeriaanse grap vertellen.
06:56
Well, it's just a joke, anyway.
125
391000
2000
Tja, het is in elk geval maar een grapje.
06:58
So there's Tom, Dick and Harry and they're working construction.
126
393000
4000
Tom, Dick en Harry werken in de bouw.
07:02
And Tom opens up his lunch box and there's rice in it,
127
397000
3000
Tom opent zijn lunchbox en er zit rijst in,
07:05
and he goes on this rant about, "Twenty years,
128
400000
2000
en hij gaat hierover tekeer, "Al twintig jaar,
07:07
my wife has been packing rice for lunch.
129
402000
2000
pakt mijn vrouw rijst in als lunch.
07:09
If she does it again tomorrow, I'm going to throw myself
130
404000
2000
Als ze dat morgen weer doet, dan zal ik
07:11
off this building and kill myself."
131
406000
2000
van dit gebouw springen en zelfmoord plegen."
07:13
And Dick and Harry repeat this.
132
408000
2000
En Dick en Harry herhalen dit.
07:15
The next day, Tom opens his lunchbox, there's rice,
133
410000
2000
De volgende dag doet Tom weer zijn lunchbox open en er zit rijst in
07:17
so he throws himself off and kills himself,
134
412000
2000
dus springt hij van het gebouw en pleegt hij zelfmoord.
07:19
and Tom, Dick and Harry follow.
135
414000
2000
en Dick en Harry volgen.
07:21
And now the inquest -- you know, Tom's wife
136
416000
2000
En tijdens de lijkschouwing -- weet u, Tom's vrouw
07:23
and Dick's wife are distraught.
137
418000
1000
en Dick's vrouw zijn radeloos.
07:24
They wished they'd not packed rice.
138
419000
2000
Ze wensten dat ze de rijst niet hadden ingepakt.
07:26
But Harry's wife is confused, because she said, "You know,
139
421000
3000
Maar Harry's vrouw is verward, omdat ze zei, "Weet je,
07:29
Harry had been packing his own lunch for 20 years."
140
424000
3000
Harry heeft zijn lunchbox 20 jaar lang zelf klaargemaakt."
07:32
(Laughter)
141
427000
4000
(Gelach)
07:36
This seemingly innocent joke, when I heard it as a child in Nigeria,
142
431000
5000
Dit ogenschijnlijk onschuldige grapje, dat ik hoorde toen ik nog een kind was in Nigeria,
07:41
was told about Igbo, Yoruba and Hausa,
143
436000
2000
werd verteld over Igbo, Yoruba en Hausa,
07:43
with the Hausa being Harry.
144
438000
2000
waarin Harry Hausa was.
07:45
So what seems like an eccentric if tragic joke about Harry
145
440000
4000
Dus wat een excentriek en tevens tragisch grapje over Harry lijkt
07:49
becomes a way to spread ethnic hatred.
146
444000
4000
wordt een manier om etnische haat te verspreiden.
07:53
My father was educated in Cork, in the University of Cork, in the '50s.
147
448000
4000
Mijn vader heeft gestudeerd in Cork, aan de universiteit van Cork, in de jaren 50.
07:57
In fact, every time I read in Ireland,
148
452000
2000
Feitelijk, elke keer als ik een lezing geef in Ierland,
07:59
people get me all mistaken and they say,
149
454000
2000
vergissen mensen zich en zeggen,
08:01
"Oh, this is Chris O'Barney from Cork."
150
456000
2000
"Oh, dit is Chris O'Barney uit Cork."
08:03
But he was also in Oxford in the '50s,
151
458000
4000
Maar hij was ook in Oxford in de jaren 50,
08:07
and yet growing up as a child in Nigeria,
152
462000
2000
en hij had -- toen hij als kind in Nigeria opgroeide,
08:09
my father used to say to me, "You must never eat or drink
153
464000
3000
mijn vader zei altijd tegen me, "Je moet nooit eten of drinken
08:12
in a Yoruba person's house because they will poison you."
154
467000
5000
in het huis van een Yoruba, want ze zullen je vergiftigen."
08:17
It makes sense now when I think about it,
155
472000
2000
Het is zinnig wanneer ik er nu over nadenk,
08:19
because if you'd known my father,
156
474000
1000
want als je mijn vader zou hebben gekend,
08:20
you would've wanted to poison him too.
157
475000
3000
dan zou je hem ook hebben willen vergiftigen.
08:23
(Laughter)
158
478000
5000
(Gelach)
08:28
So I was born in 1966, at the beginning
159
483000
4000
Ik ben geboren in 1966, aan het begin
08:32
of the Biafran-Nigerian Civil War, and the war ended after three years.
160
487000
6000
van de Biafra-Nigeriaanse burgeroorlog en de oorlog eindigde na drie jaar.
08:38
And I was growing up in school and the federal government
161
493000
3000
Ik ontwikkelde me op school en de centrale regering
08:41
didn't want us taught about the history of the war,
162
496000
3000
wilde niet dat we de geschiedenis van de oorlog leerden,
08:44
because they thought it probably would make us
163
499000
3000
omdat ze dachten dat het ons waarschijnlijk
08:47
generate a new generation of rebels.
164
502000
2000
tot een nieuwe generatie van rebellen zou maken.
08:49
So I had a very inventive teacher, a Pakistani Muslim,
165
504000
3000
Maar ik had een zeer vindingrijke leraar, een moslim uit Pakistan,
08:52
who wanted to teach us about this.
166
507000
2000
die ons hierover wilde leren.
08:54
So what he did was to teach us Jewish Holocaust history,
167
509000
4000
Hij deed dit door ons te leren over de geschiedenis van de Joodse Holocaust,
08:58
and so huddled around books with photographs of people in Auschwitz,
168
513000
5000
en liet boeken zien met foto's van mensen in Auschwitz,
09:03
I learned the melancholic history of my people
169
518000
3000
ik leerde over het melancholische verhaal van mijn volk
09:06
through the melancholic history of another people.
170
521000
2000
door het melancholische verhaal van een ander volk.
09:08
I mean, picture this -- really picture this.
171
523000
2000
Ik bedoel, stelt u zich voor -- stelt u zich dit echt voor.
09:10
A Pakistani Muslim teaching Jewish Holocaust history
172
525000
5000
Een moslim uit Pakistan die les geeft over de Joodse Holocaust
09:15
to young Igbo children.
173
530000
1000
aan jonge Igbo kinderen.
09:16
Story is powerful.
174
531000
2000
Het verhaal is krachtig.
09:18
Story is fluid and it belongs to nobody.
175
533000
2000
Het verhaal is vloeiend en het behoort aan niemand toe.
09:20
And it should come as no surprise
176
535000
2000
En het zou dan ook niet als een verrassing moeten komen
09:22
that my first novel at 16 was about Neo-Nazis
177
537000
3000
dat mijn eerste roman op 16-jarige leeftijd over neo-nazi's ging
09:25
taking over Nigeria to institute the Fourth Reich.
178
540000
3000
die Nigeria wilden overnemen om er het Vierde Rijk te stichten.
09:28
It makes perfect sense.
179
543000
1000
Geheel logisch.
09:29
And they were to blow up strategic targets
180
544000
4000
En ze zouden strategische doelen laten ontploffen
09:33
and take over the country, and they were foiled
181
548000
2000
het land overnemen, maar het werd verijdeld
09:35
by a Nigerian James Bond called Coyote Williams,
182
550000
4000
door een Nigeriaanse James Bond genaamd Coyote Williams,
09:39
and a Jewish Nazi hunter.
183
554000
3000
en een Jood -- een Joodse nazi-jager.
09:42
And it happened over four continents.
184
557000
1000
En het speelde zich af op vier continenten.
09:43
And when the book came out, I was heralded as Africa's answer
185
558000
3000
En toen het boek uitkwam, werd ik aangekondigd als Afrika's antwoord
09:46
to Frederick Forsyth, which is a dubious honor at best.
186
561000
4000
op Frederick Forsyth, wat op zijn best een twijfelachtige eer is.
09:50
But also, the book was launched in time for me to be accused
187
565000
3000
Maar ook werd het boek op tijd uitgebracht zodat ik kon worden beschuldigd
09:53
of constructing the blueprint for a foiled coup attempt.
188
568000
4000
van het beramen van een verijdelde poging tot een staatsgreep.
09:57
So at 18, I was bonded off to prison in Nigeria.
189
572000
5000
Dus toen ik 18 was, werd ik naar de gevangenis in Nigeria gebracht.
10:02
I grew up very privileged, and it's important
190
577000
1000
Ik ben zeer bevoorrecht opgegroeid, en het is belangrijk
10:03
to talk about privilege, because we don't talk about it here.
191
578000
3000
om over voorrechten te spreken, want we spreken er hier niet over.
10:06
A lot of us are very privileged.
192
581000
2000
Velen van ons zijn bevoorrecht.
10:08
I grew up -- servants, cars, televisions, all that stuff.
193
583000
4000
Ik ben opgegroeid met bedienden, auto's, tv's en al dat spul.
10:12
My story of Nigeria growing up was very different from the story
194
587000
3000
Mijn verhaal over opgroeiend Nigeria is heel anders dan het verhaal dat
10:15
I encountered in prison, and I had no language for it.
195
590000
4000
ik tegenkwam in de gevangenis, en ik had er geen taal voor.
10:19
I was completely terrified, completely broken,
196
594000
4000
Ik stond doodsangsten uit, ik was volledig gebroken,
10:23
and kept trying to find a new language,
197
598000
4000
en bleef proberen om een nieuwe taal te vinden,
10:27
a new way to make sense of all of this.
198
602000
3000
een nieuwe manier om hier iets zinnigs in te ontdekken.
10:30
Six months after that, with no explanation,
199
605000
3000
Zes maanden later, zonder enige uitleg,
10:33
they let me go.
200
608000
1000
lieten ze me gaan.
10:34
Now for those of you who have seen me at the buffet tables know
201
609000
2000
Nu, zij die mij hebben gezien aan het buffet weten
10:36
that it was because it was costing them too much to feed me.
202
611000
3000
dat het was omdat het hen te veel kostte om me te voeden.
10:39
(Laughter)
203
614000
9000
(Gelach)
10:48
But I mean, I grew up with this incredible privilege,
204
623000
2000
Maar ik bedoel, ik groeide op met dit ongelooflijke voorrecht,
10:50
and not just me -- millions of Nigerians
205
625000
2000
en niet alleen ik -- miljoenen Nigerianen
10:52
grew up with books and libraries.
206
627000
2000
zijn opgegroeid met boeken en bibliotheken.
10:54
In fact, we were talking last night about how all
207
629000
4000
Feitelijk, we waren er gisteren al over aan het spreken hoe alle
10:58
of the steamy novels of Harold Robbins
208
633000
2000
sensuele romans van Harold Robbins
11:00
had done more for sex education of horny teenage boys in Africa
209
635000
4000
meer hebben gedaan voor de sexuele voorlichting van geile tienerjongens in Afrika
11:04
than any sex education programs ever had.
210
639000
4000
dan welk sexueel voorlichtingsprogramma dan ook.
11:08
All of those are gone.
211
643000
2000
Dit alles is verdwenen.
11:10
We are squandering the most valuable resource
212
645000
2000
We verspillen het waardevolste hulpmiddel
11:12
we have on this continent: the valuable resource
213
647000
2000
dat we op dit continent hebben; het waardevolle hulpmiddel
11:14
of the imagination.
214
649000
2000
van de verbeelding.
11:16
In the film, "Sometimes in April" by Raoul Peck,
215
651000
3000
In de film, "Sometimes in April" gemaakt door Raoul Peck
11:19
Idris Elba is poised in a scene with his machete raised,
216
654000
4000
houdt Idris Elba in een scene een opgeheven machete gereed,
11:23
and he's being forced by a crowd to chop up his best friend --
217
658000
4000
en wordt door een menigte gedwongen om zijn beste vriend in stukken te hakken --
11:27
fellow Rwandan Army officer, albeit a Tutsi --
218
662000
3000
ook een Rwandese legerofficier, alhoewel hij Tutsi is --
11:30
played by Fraser James.
219
665000
2000
gespeeld door Fraser James.
11:32
And Fraser's on his knees, arms tied behind his back,
220
667000
4000
En terwijl Fraser op zijn knieën zit, met zijn armen op zijn rug gebonden,
11:36
and he's crying.
221
671000
2000
en hij huilt.
11:38
He's sniveling.
222
673000
1000
Hij is aan het snikken.
11:39
It's a pitiful sight.
223
674000
1000
Het is een zielig gezicht.
11:40
And as we watch it, we are ashamed.
224
675000
5000
En als we kijken, schamen we ons.
11:45
And we want to say to Idris, "Chop him up.
225
680000
3000
En we willen roepen naar Idris, "Hak hem in stukken.
11:48
Shut him up."
226
683000
2000
Laat hem stil zijn."
11:50
And as Idris moves, Fraser screams, "Stop!
227
685000
4000
En wanneer Idris beweegt, schreeuwt Fraser, "Stop!
11:54
Please stop!"
228
689000
2000
Alstublieft stop!"
11:56
Idris pauses, then he moves again,
229
691000
3000
Idris pauzeert, dan beweegt hij opnieuw,
11:59
and Fraser says, "Please!
230
694000
3000
en Fraser zegt, "Alstublieft!
12:02
Please stop!"
231
697000
2000
Alstublieft stop!"
12:04
And it's not the look of horror and terror on Fraser's face that stops Idris or us;
232
699000
6000
En het is niet de blik van ontzetting en schrik in Fraser's gezicht die Idris of ons stopt;
12:10
it's the look in Fraser's eyes.
233
705000
2000
het is de blik in Fraser's ogen.
12:12
It's one that says, "Don't do this.
234
707000
4000
Het is de blik die zegt, "Doe dit niet.
12:16
And I'm not saying this to save myself,
235
711000
2000
En ik zeg dit niet om mezelf te redden,
12:18
although this would be nice. I'm doing it to save you,
236
713000
4000
alhoewel dat leuk zou zijn, ik doe het om jou te redden,
12:22
because if you do this, you will be lost."
237
717000
4000
want als je dit doet, dan ben je verloren."
12:26
To be so afraid that you're standing in the face
238
721000
3000
Om zo bang te zijn, dat je in het aangezicht
12:29
of a death you can't escape and that you're soiling yourself
239
724000
2000
van een dood staat waaraan je niet kunt ontsnappen en dat je jezelf vervuilt
12:31
and crying, but to say in that moment,
240
726000
2000
en huilt, maar om op dat moment te zeggen,
12:33
as Fraser says to Idris, "Tell my girlfriend I love her."
241
728000
4000
zoals Fraser tegen Idris zei, "Zeg mijn vriendin dat ik van haar houd."
12:37
In that moment, Fraser says,
242
732000
4000
Op dat moment, zegt Fraser,
12:41
"I am lost already, but not you ... not you."
243
736000
5000
"Ik ben al verloren, maar jij niet...jij niet."
12:46
This is a redemption we can all aspire to.
244
741000
3000
Dit is een verlossing waarnaar we allen kunnen streven.
12:49
African narratives in the West, they proliferate.
245
744000
4000
Afrikaanse verhalen in het Westen, zij verspreiden zich.
12:53
I really don't care anymore.
246
748000
1000
Het kan me niet meer schelen.
12:54
I'm more interested in the stories we tell about ourselves --
247
749000
4000
Ik ben meer geïnteresseerd in de verhalen die we over onszelf vertellen --
12:58
how as a writer, I find that African writers
248
753000
5000
hoe ik als schrijver, vind dat Afrikaanse schrijvers
13:03
have always been the curators of our humanity on this continent.
249
758000
3000
altijd de bewaarders zijn geweest van onze menselijkheid op dit continent.
13:06
The question is, how do I balance narratives that are wonderful
250
761000
6000
De vraag is, hoe balanceer ik de verhalen die prachtig zijn
13:12
with narratives of wounds and self-loathing?
251
767000
4000
met verhalen over wonden en zelfhaat?
13:16
And this is the difficulty that I face.
252
771000
3000
En dit is het probleem dat ik tegenkom.
13:19
I am trying to move beyond political rhetoric
253
774000
2000
Ik probeer verder te gaan dan politieke retoriek
13:21
to a place of ethical questioning.
254
776000
2000
en uit te komen bij ethische vragen.
13:23
I am asking us to balance the idea
255
778000
3000
Ik vraag ons het idee te balanceren
13:26
of our complete vulnerability with the complete notion
256
781000
4000
van onze volledige kwetsbaarheid met de volledige notie
13:30
of transformation of what is possible.
257
785000
2000
van transformatie of wat mogelijk is.
13:32
As a young middle-class Nigerian activist,
258
787000
2000
Als een jonge Nigeriaanse activist uit de middenklasse,
13:34
I launched myself along with a whole generation of us
259
789000
3000
heb ik mezelf samen met een hele generatie van ons gestort in
13:37
into the campaign to stop the government.
260
792000
3000
in een campagne om de regering te stoppen.
13:40
And I asked millions of people,
261
795000
2000
En ik vroeg miljoenen mensen,
13:42
without questioning my right to do so,
262
797000
2000
zonder me af te vragen of ik het recht had om dit te doen,
13:44
to go up against the government.
263
799000
2000
om tegen de regering in te gaan.
13:46
And I watched them being locked up in prison and tear gassed.
264
801000
2000
En ik keek toe hoe ze opgesloten werden en er traangas tegen hen werd gebruikt.
13:48
I justified it, and I said, "This is the cost of revolution.
265
803000
3000
Ik rechtvaardigde het, en ik zei, "Dit zijn de kosten van de revolutie.
13:51
Have I not myself been imprisoned?
266
806000
2000
Heb ik zelf niet in de gevangenis gezeten?
13:53
Have I not myself been beaten?"
267
808000
2000
Ben ik zelf niet geslagen geworden?"
13:55
It wasn't until later, when I was imprisoned again,
268
810000
3000
Het was niet tot later, toen ik weer gevangen genomen werd,
13:58
that I understood the real meaning of torture,
269
813000
2000
dat ik begreep wat het betekent om gemarteld te worden,
14:00
and how easy your humanity can be taken from you,
270
815000
3000
en hoe makkelijk de menselijkheid van je afgenomen kan worden,
14:03
for the time I was engaged in war,
271
818000
3000
sinds de tijd dat ik bezig was met de oorlog,
14:06
righteous, righteous war.
272
821000
3000
een rechtvaardige, rechtvaardige oorlog.
14:09
Excuse me.
273
824000
3000
Neemt u mij niet kwalijk.
14:12
Sometimes I can stand before the world --
274
827000
2000
Soms kan ik voor de wereld staan --
14:14
and when I say this, transformation
275
829000
2000
en als ik dit zeg, verandering
14:16
is a difficult and slow process --
276
831000
2000
is een moeilijk en traag proces.
14:18
sometimes I can stand before the world and say,
277
833000
3000
Soms kan ik voor de wereld staan en zeggen,
14:21
"My name is Chris Abani.
278
836000
2000
"Mijn naam is Chris Abani.
14:23
I have been human six days, but only sometimes."
279
838000
3000
Ik ben zes dagen mens geweest, slechts soms."
14:26
But this is a good thing.
280
841000
2000
Maar dit is een goede zaak.
14:28
It's never going to be easy.
281
843000
2000
Het zal nooit gemakkelijk zijn.
14:30
There are no answers.
282
845000
2000
Er zijn geen antwoorden
14:32
As I was telling Rachel from Google Earth,
283
847000
2000
Zoals ik Rachel van Google Earth vertelde,
14:34
that I had challenged my students in America --
284
849000
2000
dat ik mijn studenten in Amerika uitgedaagd had --
14:36
I said, "You don't know anything about Africa, you're all idiots."
285
851000
3000
Ik zei, "Jullie weten niets over Afrika, jullie zijn allemaal idoten."
14:39
And so they said, "Tell me about Africa, Professor Abani."
286
854000
3000
En dus zeiden zij, "Vertel me over Afrika, Professor Abani."
14:42
So I went to Google Earth and learned about Africa.
287
857000
3000
Dus ging ik naar Google Earth en leerde ik over Afrika.
14:45
And the truth be told, this is it, isn't it?
288
860000
3000
En de waarheid moet verteld worden, zo is het, nietwaar?
14:48
There are no essential Africans,
289
863000
1000
Er zijn geen wezenlijke Afrikanen,
14:49
and most of us are as completely ignorant as everyone else
290
864000
2000
en de meesten van ons zijn geheel onwetend net als ieder ander
14:51
about the continent we come from,
291
866000
2000
over het continent waar we vandaan komen,
14:53
and yet we want to make profound statements about it.
292
868000
3000
en toch willen we er diepgaande uitspraken over doen.
14:56
And I think if we can just admit that we're all trying
293
871000
2000
En ik denk dat als we gewoon kunnen toegeven dat we allen aan het proberen zijn
14:58
to approximate the truth of our own communities,
294
873000
3000
om de waarheid van onze eigen gemeenschap te benaderen,
15:01
it will make for a much more nuanced
295
876000
2000
dan zal dit zorgen voor een genuanceerder
15:03
and a much more interesting conversation.
296
878000
3000
en veel interessanter gesprek.
15:06
I want to believe that we can be agnostic about this,
297
881000
4000
Ik wil geloven dat we hierover agnostisch kunnen zijn,
15:10
that we can rise above all of this.
298
885000
2000
dat we hier boven kunnen staan.
15:12
When I was 10, I read James Baldwin's "Another Country,"
299
887000
4000
Toen ik 10 was, las ik James Baldwin's "Another Country,"
15:16
and that book broke me.
300
891000
2000
en dat boek brak me.
15:18
Not because I was encountering homosexual sex and love
301
893000
3000
Niet omdat ik geconfronteerd werd met homoseksuele seks en liefde
15:21
for the first time, but because the way James wrote about it
302
896000
3000
voor de eerste keer, maar omdat de manier hoe James erover schreef
15:24
made it impossible for me to attach otherness to it.
303
899000
3000
het mij onmogelijk maakte om anders-zijn ermee te verbinden.
15:27
"Here," Jimmy said.
304
902000
2000
"Hier," zei Jimmy.
15:29
"Here is love, all of it."
305
904000
2000
"Hier is liefde, alles."
15:31
The fact that it happens in "Another Country"
306
906000
2000
Het feit dat het in "Another Country" gebeurde
15:33
takes you quite by surprise.
307
908000
3000
komt als een verrassing.
15:36
My friend Ronald Gottesman says there are three kinds of people in the world:
308
911000
2000
Mijn vriend Ronald Gottesman zegt dat er drie soorten mensen in de wereld zijn:
15:38
those who can count, and those who can't.
309
913000
3000
zij die kunnen tellen, en zij die het niet kunnen.
15:41
(Laughter)
310
916000
4000
(Gelach)
15:45
He also says that the cause of all our trouble
311
920000
3000
Hij zegt ook dat de oorzaak van al onze problemen
15:48
is the belief in an essential, pure identity:
312
923000
3000
het geloof in een wezenlijke, pure identiteit is:
15:51
religious, ethnic, historical, ideological.
313
926000
5000
religieus, etnisch, historisch, ideologisch.
15:56
I want to leave you with a poem by Yusef Komunyakaa
314
931000
3000
Ik wil afscheid nemen met een gedicht geschreven door Yusef Komunyakaa
15:59
that speaks to transformation.
315
934000
3000
dat gaat over verandering.
16:02
It's called "Ode to the Drum," and I'll try and read it
316
937000
3000
Het heet "Ode aan de trommel," en ik zal proberen het aan u voor te lezen
16:05
the way Yusef would be proud to hear it read.
317
940000
3000
op een manier waarop Yusef trots zou zijn om het voorgelezen te horen worden.
16:11
"Gazelle, I killed you for your skin's exquisite touch,
318
946000
6000
"Gazelle, ik heb je gedood vanwege je huid die zo voortreffelijk voelt,
16:17
for how easy it is to be nailed to a board
319
952000
3000
vanwege het gemak waarmee het kan worden vastgenageld tegen een plank
16:20
weathered raw as white butcher paper.
320
955000
4000
ruw verweerd als wit slagerspapier.
16:24
Last night I heard my daughter praying for the meat here at my feet.
321
959000
5000
Gisteravond hoorde ik mijn dochter bidden voor het vlees hier aan mijn voeten.
16:29
You know it wasn't anger that made me stop my heart till the hammer fell.
322
964000
4000
Je weet dat het niet woede was die mijn hart deed stoppen toen de hamer neerkwam.
16:33
Weeks ago, you broke me as a woman
323
968000
3000
Weken geleden, brak je me zoals een vrouw
16:36
once shattered me into a song beneath her weight,
324
971000
4000
mij eens verbrijzelde in een lied onder haar gewicht,
16:40
before you slouched into that grassy hush.
325
975000
3000
voordat je in de grasachtige stilte sloop.
16:43
And now I'm tightening lashes, shaped in hide as if around a ribcage,
326
978000
5000
En nu maak ik de riemen vaster, de huid vormend als om een ribbenkast,
16:48
shaped like five bowstrings.
327
983000
2000
gevormd als vijf bogen.
16:50
Ghosts cannot slip back inside the body's drum.
328
985000
3000
Geesten kunnen niet terugglippen in de trommel van het lichaam.
16:53
You've been seasoned by wind, dusk and sunlight.
329
988000
4000
Je bent verweerd door wind, duisternis en zonlicht.
16:57
Pressure can make everything whole again.
330
992000
4000
Druk kan alles weer heel maken,
17:01
Brass nails tacked into the ebony wood,
331
996000
2000
messing spijkers geslagen in het ebbenhout
17:03
your face has been carved five times.
332
998000
3000
je gezicht is vijf maal in hout gesneden.
17:06
I have to drive trouble in the hills.
333
1001000
2000
Ik moet weg, problemen in de heuvels.
17:08
Trouble in the valley,
334
1003000
2000
Problemen in de vallei.
17:10
and trouble by the river too.
335
1005000
2000
En ook problemen bij de rivier.
17:12
There is no palm wine, fish, salt, or calabash.
336
1007000
4000
Er is geen palmwijn, vis, zout, of kalebas.
17:16
Kadoom. Kadoom. Kadoom.
337
1011000
4000
Kadoom. Kadoom. Kadoom.
17:20
Ka-doooom.
338
1015000
2000
Ka-doooom.
17:22
Now I have beaten a song back into you.
339
1017000
4000
Nu heb ik een lied terug in jou geslagen,
17:26
Rise and walk away like a panther."
340
1021000
4000
verrijs en loop weg als een panter."
17:30
Thank you.
341
1025000
2000
Dank u.
17:32
(Applause)
342
1027000
13000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Chris Abani - Novelist, poetImprisoned three times by the Nigerian government, Chris Abani turned his experience into poems that Harold Pinter called "the most naked, harrowing expression of prison life and political torture imaginable." His novels include GraceLand (2004) and The Virgin of Flames (2007).
Why you should listen
Chris Abani's first novel, published when he was 16, was Masters of the Board, a political thriller about a foiled Nigerian coup. The story was convincing enough that the Nigerian government threw him in jail for inciting a coincidentally timed real-life coup. Imprisoned and tortured twice more, he channeled the experience into searing poetry.
Abani's best-selling 2004 novel GraceLand is a searing and funny tale of a young Nigerian boy, an Elvis impersonator who moves through the wide, wild world of Lagos, slipping between pop and traditional cultures, art and crime. It's a perennial book-club pick, a story that brings the postcolonial African experience to vivid life.
Now based in Los Angeles, Abani published The Virgin of Flames in 2007. He is also a publisher, running the poetry imprint Black Goat Press.
Chris Abani | Speaker | TED.com