TEDWomen 2015
Mary Robinson: Why climate change is a threat to human rights
Mary Robinson: Waarom klimaatverandering een bedreiging is voor de mensenrechten
Filmed:
Readability: 4.5
1,378,632 views
Klimaatverandering is oneerlijk. Terwijl rijke landen kunnen vechten tegen stijgende zeeën en stervende akkers wordt het leven van arme mensen over de hele wereld nu al overhoop gegooid - en hun mensenrechten bedreigd - door dodelijke stormen, honger en het verlies van hun eigen land. Mary Robinson vraagt ons om aan te sluiten bij de beweging voor wereldwijde klimaatgerechtigheid.
Mary Robinson - Global leader
Mary Robinson served as president of Ireland from 1990 to 1997, and as UN High Commissioner for Human Rights from 1997 to 2002. She now leads a foundation devoted to climate justice. Full bio
Mary Robinson served as president of Ireland from 1990 to 1997, and as UN High Commissioner for Human Rights from 1997 to 2002. She now leads a foundation devoted to climate justice. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:19
A question I'm often asked is,
0
7208
1936
Een vraag die me vaak wordt gesteld,
00:21
where did I get my passion
for human rights and justice?
for human rights and justice?
1
9168
4807
is waar mijn passie voor mensenrechten
en rechtvaardigheid vandaan komt.
en rechtvaardigheid vandaan komt.
00:26
It started early.
2
14658
1184
Het begon vroeg.
00:28
I grew up in the west of Ireland,
3
16515
2277
Ik ben opgegroeid
in het westen van Ierland,
in het westen van Ierland,
00:30
wedged between four brothers,
4
18816
2061
ingeklemd tussen de vier broers,
00:32
two older than me and two younger than me.
5
20901
2397
twee oudere en twee jongere.
00:35
So of course I had to be
interested in human rights,
interested in human rights,
6
23695
3211
Dus natuurlijk had ik
interesse voor mensenrechten,
interesse voor mensenrechten,
00:38
and equality and justice,
7
26930
2505
en gelijkheid en rechtvaardigheid,
00:41
and using my elbows!
8
29459
1721
en mijn ellebogen gebruiken!
00:43
(Laughter)
9
31204
1813
(Gelach)
00:45
And those issues stayed
with me and guided me,
with me and guided me,
10
33041
2989
Die problemen bleven me bij
en leidden me.
en leidden me.
00:48
and in particular,
11
36054
1626
In het bijzonder
00:49
when I was elected the first
woman President of Ireland,
woman President of Ireland,
12
37704
4550
toen ik werd verkozen tot de eerste
vrouwelijke president van Ierland,
vrouwelijke president van Ierland,
00:54
from 1990 to 1997.
13
42278
2896
in 1990-1997.
00:57
I dedicated my presidency
14
45539
2517
Ik wijdde mijn voorzitterschap
01:00
to having a space for those who felt
marginalized on the island of Ireland,
marginalized on the island of Ireland,
15
48080
5457
aan degenen die zich gemarginaliseerd
voelden in Ierland.
voelden in Ierland.
01:05
and bringing together communities
from Northern Ireland
from Northern Ireland
16
53561
2729
We brachten gemeenschappen
uit Noord-Ierland samen
uit Noord-Ierland samen
01:08
with those from the Republic,
17
56314
1740
met die van de Republiek,
01:10
trying to build peace.
18
58078
1950
om vrede proberen op te bouwen.
01:12
And I went as the first Irish president
to the United Kingdom
to the United Kingdom
19
60465
5250
Ik ging als eerste Ierse president
naar het Verenigd Koninkrijk
naar het Verenigd Koninkrijk
01:17
and met with Queen Elizabeth II,
20
65739
2986
en ontmoette koningin Elizabeth II,
01:20
and also welcomed to my
official residence --
official residence --
21
68749
3808
en verwelkomde ook
op mijn officiële residentie -
op mijn officiële residentie -
01:24
which we call "Áras an Uachtaráin,"
the house of the president --
the house of the president --
22
72581
3779
die wij "Áras an Uachtaráin",
het huis van de president noemen-
het huis van de president noemen-
01:28
members of the royal family,
23
76384
2246
leden van de koninklijke familie,
01:30
including, notably, the Prince of Wales.
24
78654
2780
inclusief, met name,
de Prins van Wales.
de Prins van Wales.
01:33
And I was aware that at the time
of my presidency,
of my presidency,
25
81946
6362
Ik wist dat
tijdens mijn voorzitterschap
tijdens mijn voorzitterschap
01:40
Ireland was a country beginning
a rapid economic progress.
a rapid economic progress.
26
88332
4972
Ierland aan het begin stond
van een snelle economische vooruitgang.
van een snelle economische vooruitgang.
01:45
We were a country that was benefiting
from the solidarity of the European Union.
from the solidarity of the European Union.
27
93772
6768
We profiteerden van de solidariteit
van de Europese Unie.
van de Europese Unie.
01:53
Indeed, when Ireland first joined
the European Union in 1973,
the European Union in 1973,
28
101607
5004
Toen Ierland in 1973
toetrad tot de Europese Unie,
toetrad tot de Europese Unie,
01:58
there were parts of the country
that were considered developing,
that were considered developing,
29
106635
3356
waren er delen van het land
die als achtergebleven werden beschouwd,
die als achtergebleven werden beschouwd,
02:02
including my own beloved
native county, County Mayo.
native county, County Mayo.
30
110015
3480
waaronder mijn eigen geliefde
geboorteprovincie, County Mayo.
geboorteprovincie, County Mayo.
02:06
I led trade delegations
here to the United States,
here to the United States,
31
114563
4311
Ik leidde handelsdelegaties
naar de Verenigde Staten,
naar de Verenigde Staten,
02:10
to Japan, to India,
32
118898
2886
naar Japan, India,
02:13
to encourage investment,
to help to create jobs,
to help to create jobs,
33
121808
3266
om investeringen aan te moedigen,
om banen te creëren,
om banen te creëren,
voor de opbouw van onze economie,
02:17
to build up our economy,
34
125098
1326
voor de opbouw van ons systeem
van gezondheidszorg, onderwijs -
van gezondheidszorg, onderwijs -
02:18
to build up our health system,
our education --
our education --
35
126448
2294
02:20
our development.
36
128766
1341
onze ontwikkeling.
Wat ik als president
niet hoefde te doen,
niet hoefde te doen,
02:22
What I didn't have to do as president
37
130956
3020
02:26
was buy land on mainland Europe,
38
134000
4641
was grond kopen
op het vasteland van Europa,
op het vasteland van Europa,
02:30
so that Irish citizens could go there
because our island was going underwater.
because our island was going underwater.
39
138665
6236
zodat Ierse burgers daarheen kunnen,
mocht ons eiland
onder water komen te staan.
onder water komen te staan.
Waar ik niet over hoefde na te denken,
02:37
What I didn't have to think about,
40
145711
1630
hetzij als president
of als een constitutionele advocaat,
of als een constitutionele advocaat,
02:39
either as president
or as a constitutional lawyer,
or as a constitutional lawyer,
41
147365
2675
02:42
was the implications
for the sovereignty of the territory
for the sovereignty of the territory
42
150064
3652
waren de gevolgen voor de soevereiniteit
van het grondgebied
van het grondgebied
02:45
because of the impact of climate change.
43
153740
2593
vanwege de gevolgen
van de klimaatverandering.
van de klimaatverandering.
02:49
But that is what President Tong,
of the Republic of Kiribati,
of the Republic of Kiribati,
44
157309
4771
Maar daar moet president Tong
van de republiek Kiribati
van de republiek Kiribati
02:54
has to wake up every morning
thinking about.
thinking about.
45
162104
2751
elke ochtend mee wakker worden.
02:57
He has bought land in Fiji
as an insurance policy,
as an insurance policy,
46
165470
5258
Hij heeft op Fiji grond gekocht
als een verzekeringspolis.
als een verzekeringspolis.
03:02
what he calls, "migration with dignity,"
47
170752
2996
Hij noemt dat 'migratie met waardigheid'
03:06
because he knows that his people
may have to leave their islands.
may have to leave their islands.
48
174537
4564
omdat zijn mensen hun eilanden
misschien zullen moeten verlaten.
misschien zullen moeten verlaten.
03:12
As I listened to President Tong
describing the situation,
describing the situation,
49
180295
5088
Toen ik president Tong
de situatie hoorde beschrijven,
de situatie hoorde beschrijven,
03:17
I really felt that this was a problem
that no leader should have to face.
that no leader should have to face.
50
185407
6371
had ik het gevoel dat geen enkele leider
hiermee geconfronteerd zou moeten worden.
hiermee geconfronteerd zou moeten worden.
03:24
And as I heard him speak
about the pain of his problems,
about the pain of his problems,
51
192194
5766
Toen ik hem hoorde spreken
over de pijn van zijn problemen,
over de pijn van zijn problemen,
03:29
I thought about Eleanor Roosevelt.
52
197984
2396
moest ik aan Eleanor Roosevelt denken.
03:33
I thought about her
and those who worked with her
and those who worked with her
53
201703
4376
Ik dacht aan haar en degenen
die met haar hadden samengewerkt
die met haar hadden samengewerkt
03:38
on the Commission on Human Rights,
which she chaired in 1948,
which she chaired in 1948,
54
206103
5078
in de Commissie voor de Mensenrechten,
waar ze in 1948 voorzitter van was,
waar ze in 1948 voorzitter van was,
03:43
and drew up the Universal
Declaration of Human Rights.
Declaration of Human Rights.
55
211205
4012
en de Universele Verklaring van
de Rechten van de Mens opstelden.
de Rechten van de Mens opstelden.
03:48
For them, it would have been unimaginable
56
216036
3578
Voor hen zou het ondenkbaar zijn geweest
03:51
that a whole country
could go out of existence
could go out of existence
57
219638
4634
dat een heel land kon ophouden te bestaan
03:56
because of human-induced climate change.
58
224296
3421
als gevolg van een door de mens
veroorzaakte klimaatverandering.
veroorzaakte klimaatverandering.
03:59
I came to climate change not as
a scientist or an environmental lawyer,
a scientist or an environmental lawyer,
59
227741
4749
Ik kwam niet als wetenschapper
of milieu-advocaat
bij de klimaatverandering terecht.
bij de klimaatverandering terecht.
04:04
and I wasn't really impressed
by the images of polar bears
by the images of polar bears
60
232514
3959
Ik was echt niet onder de indruk
van de beelden van ijsberen
van de beelden van ijsberen
of smeltende gletsjers.
04:08
or melting glaciers.
61
236497
1610
04:10
It was because of the impact on people,
62
238131
3524
Het was vanwege de impact op mensen,
en de impact op hun rechten -
04:14
and the impact on their rights --
63
242004
3073
04:17
their rights to food and safe water,
health, education and shelter.
health, education and shelter.
64
245101
5131
hun recht op voedsel en veilig water,
gezondheidszorg, onderwijs en onderdak.
gezondheidszorg, onderwijs en onderdak.
04:22
And I say this with humility,
65
250256
4377
Ik zeg dit met nederigheid
04:26
because I came late
to the issue of climate change.
to the issue of climate change.
66
254657
3935
want ik kwam laat tot de kwestie
van de klimaatverandering.
van de klimaatverandering.
04:30
When I served
67
258894
1151
Toen ik Hoge Commissaris van de VN
voor de Mensenrechten was
voor de Mensenrechten was
04:32
as UN High Commissioner for Human Rights
68
260069
2000
04:34
from 1997 to 2002,
69
262093
3230
in 1997-2002,
was klimaatverandering
voor mij geen prioriteit.
voor mij geen prioriteit.
04:37
climate change wasn't
at the front of my mind.
at the front of my mind.
70
265347
2206
04:39
I don't remember making
a single speech on climate change.
a single speech on climate change.
71
267577
3897
Ik herinner me van mij geen enkele
toespraak over klimaatverandering.
toespraak over klimaatverandering.
04:43
I knew that there was another
part of the United Nations --
part of the United Nations --
72
271498
3303
Ik wist dat een ander deel
van de Verenigde Naties -
van de Verenigde Naties -
04:46
the UN Convention on Climate Change --
73
274825
2158
het VN-Verdrag inzake Klimaatverandering -
04:49
that was dealing with
the issue of climate change.
the issue of climate change.
74
277007
3721
zich met klimaatverandering bezig hield.
04:52
It was later when I started
to work in African countries
to work in African countries
75
280752
4360
Dat kwam pas later,
toen ik in Afrikaanse landen
toen ik in Afrikaanse landen
04:57
on issues of development and human rights.
76
285136
3268
aan kwesties van ontwikkeling
en mensenrechten begon te werken.
en mensenrechten begon te werken.
05:00
And I kept hearing
this pervasive sentence:
this pervasive sentence:
77
288428
3262
Altijd opnieuw kreeg ik te horen:
05:03
"Oh, but things are so much worse now,
things are so much worse."
things are so much worse."
78
291714
4351
"Oh, maar alles is nu
zo veel slechter, veel erger."
zo veel slechter, veel erger."
05:08
And then I explored what was behind that;
79
296502
3366
Ik onderzocht wat daarachter zat:
05:11
it was about changes in the climate --
80
299892
3309
het ging over klimaatverandering -
05:15
climate shocks, changes in the weather.
81
303225
2920
klimaatschokken, weersveranderingen.
05:18
I met Constance Okollet,
82
306859
2028
I ontmoette Constance Okollet,
05:20
who had formed a women's group
in Eastern Uganda,
in Eastern Uganda,
83
308911
3158
die in Oost-Oeganda
een vrouwengroep had gevormd.
een vrouwengroep had gevormd.
05:24
and she told me that
when she was growing up,
when she was growing up,
84
312093
2627
Ze vertelde me dat toen ze opgroeide,
05:26
she had a very normal life in her village
and they didn't go hungry,
and they didn't go hungry,
85
314744
4333
het leven in haar dorp heel normaal was
en ze geen honger leden.
en ze geen honger leden.
05:31
they knew that the seasons would come
as they were predicted to come,
as they were predicted to come,
86
319101
5329
De seizoenen kwamen als voorspeld,
05:36
they knew when to sow
and they knew when to harvest,
and they knew when to harvest,
87
324454
2777
ze wisten wanneer te zaaien
en wanneer te oogsten,
en wanneer te oogsten,
05:39
and so they had enough food.
88
327255
2372
en hadden zo genoeg voedsel.
05:42
But, in recent years,
89
330008
2325
Maar in de jaren
voorafgaand aan dit gesprek
05:44
at the time of this conversation,
90
332357
1924
05:46
they had nothing
but long periods of drought,
but long periods of drought,
91
334305
3230
hadden ze alleen maar
lange periodes van droogte,
lange periodes van droogte,
05:49
and then flash flooding,
92
337559
1651
en dan plotselinge overstromingen,
05:51
and then more drought.
93
339234
1721
en dan weer meer droogte.
05:53
The school had been destroyed,
94
341280
1541
Hun school was verwoest,
05:54
livelihoods had been destroyed,
95
342845
1539
bestaansmiddelen vernietigd,
05:56
their harvest had been destroyed.
96
344408
1774
hun oogst was vernietigd.
05:58
She forms this women's group
to try to keep her community together.
to try to keep her community together.
97
346206
4606
Ze stichtte een vrouwengroep
om te proberen
om te proberen
haar gemeenschap bij elkaar te houden.
06:03
And this was a reality
that really struck me,
that really struck me,
98
351169
5160
Dit was een realiteit die me echt raakte,
06:08
because of course,
Constance Okollet wasn't responsible
Constance Okollet wasn't responsible
99
356353
4385
want natuurlijk was niet
Constance Okollet verantwoordelijk
Constance Okollet verantwoordelijk
06:12
for the greenhouse gas emissions
that were causing this problem.
that were causing this problem.
100
360762
3666
voor de uitstoot van de broeikasgassen,
die dit probleem veroorzaakten.
die dit probleem veroorzaakten.
06:16
Indeed, I was very struck
about the situation in Malawi
about the situation in Malawi
101
364809
4142
Ik werd nog meer getroffen
door de situatie in Malawi
door de situatie in Malawi
06:20
in January of this year.
102
368975
1882
in januari dit jaar.
06:22
There was an unprecedented
flooding in the country,
flooding in the country,
103
370881
3127
Er vonden ongekende overstromingen plaats,
die ongeveer een derde van het land
onder lieten lopen.
onder lieten lopen.
06:26
it covered about a third of the country,
104
374032
2382
06:28
over 300 people were killed,
105
376438
2166
Meer dan 300 mensen stierven
06:30
and hundreds of thousands
lost their livelihoods.
lost their livelihoods.
106
378628
3293
en honderdduizenden
verloren hun levensonderhoud.
verloren hun levensonderhoud.
06:34
And the average person in Malawi
107
382388
3096
De gemiddelde persoon in Malawi
06:37
emits about 80 kg of CO2 a year.
108
385508
4943
stoot ongeveer 80 kg CO2 per jaar uit.
06:43
The average US citizen emits
about 17.5 metric tons.
about 17.5 metric tons.
109
391166
5524
De gemiddelde Amerikaanse burger
stoot ongeveer 17,5 ton uit.
stoot ongeveer 17,5 ton uit.
06:49
So those who are suffering
disproportionately
disproportionately
110
397126
3691
Degenen die onevenredig lijden
06:52
don't drive cars, don't have electricity,
don't consume very significantly,
don't consume very significantly,
111
400841
6841
rijden geen auto's, hebben geen
elektriciteit, consumeren niet veel,
elektriciteit, consumeren niet veel,
06:59
and yet they are feeling more and more
112
407706
3158
en toch voelen ze meer en meer
07:02
the impacts of the changes in the climate,
113
410888
4389
de effecten van de klimaatveranderingen,
07:07
the changes that are preventing them
from knowing how to grow food properly,
from knowing how to grow food properly,
114
415301
4269
de veranderingen die hen verhinderen
voedsel te telen
voedsel te telen
07:11
and knowing how
to look after their future.
to look after their future.
115
419594
3619
en voor hun toekomst te zorgen.
07:15
I think it was really
the importance of the injustice
the importance of the injustice
116
423514
7000
Vooral het onrecht
van dit alles bleef me bij.
van dit alles bleef me bij.
07:23
that really struck me very forcibly.
117
431031
3006
07:26
And I know that we're not able
to address some of that injustice
to address some of that injustice
118
434061
7000
Ik weet dat we niet in staat zijn
om dit onrecht aan te pakken,
om dit onrecht aan te pakken,
07:33
because we're not on course
for a safe world.
for a safe world.
119
441136
3467
omdat we niet streven
naar een veilige wereld.
naar een veilige wereld.
07:36
Governments around the world agreed
at the conference in Copenhagen,
at the conference in Copenhagen,
120
444627
6389
Regeringen zijn tijdens de conferentie
in Kopenhagen overeengekomen,
in Kopenhagen overeengekomen,
07:43
and have repeated it
at every conference on climate,
at every conference on climate,
121
451040
3714
en herhaalden het
bij elke klimaatconferentie,
bij elke klimaatconferentie,
07:46
that we have to stay
below two degrees Celsius
below two degrees Celsius
122
454778
3460
dat we onder de 2 °C
opwarming moeten blijven
opwarming moeten blijven
07:50
of warming above pre-Industrial standards.
123
458262
3387
ten opzichte van
de pre-industriële normen.
de pre-industriële normen.
07:53
But we're on course
for about four degrees.
for about four degrees.
124
461673
2912
Maar we zijn op koers naar 4 °C.
Dus staan we
voor een existentiële bedreiging
voor een existentiële bedreiging
07:56
So we face an existential threat
to the future of our planet.
to the future of our planet.
125
464609
4873
voor de toekomst van onze planeet.
08:01
And that made me realize
126
469506
1620
Dat deed me beseffen
08:03
that climate change is the greatest threat
to human rights in the 21st century.
to human rights in the 21st century.
127
471150
6083
dat de klimaatverandering
werkelijk de grootste bedreiging is
werkelijk de grootste bedreiging is
voor de mensenrechten in de 21e eeuw.
08:09
And that brought me then
to climate justice.
to climate justice.
128
477566
3635
Dat bracht me
naar klimaatgerechtigheid.
naar klimaatgerechtigheid.
08:13
Climate justice responds
to the moral argument --
to the moral argument --
129
481225
4159
Klimaatgerechtigheid is een antwoord
op het morele argument -
op het morele argument -
08:17
both sides of the moral argument --
130
485408
2032
beide kanten van het morele argument -
08:19
to address climate change.
131
487464
2418
om de klimaatverandering aan te pakken.
08:21
First of all,
132
489906
1151
Eerst en vooral
08:23
to be on the side of those who are
suffering most and are most effected.
suffering most and are most effected.
133
491081
3864
de kant te kiezen van degenen
die er het meest onder lijden.
die er het meest onder lijden.
08:27
And secondly,
134
495294
1357
Ten tweede,
08:28
to make sure that they're not left behind
again, when we start to move
again, when we start to move
135
496675
5001
om ervoor te zorgen dat ze niet opnieuw
worden achtergelaten, wanneer we
worden achtergelaten, wanneer we
de klimaatverandering beginnen
aan te pakken met klimaatactie,
aan te pakken met klimaatactie,
08:33
and start to address climate change
with climate action,
with climate action,
136
501700
2809
08:36
as we are doing.
137
504533
1522
zoals we aan het doen zijn.
08:39
In our very unequal world today,
138
507834
2794
In onze zeer ongelijke wereld van vandaag,
08:42
it's very striking how many
people are left behind.
people are left behind.
139
510652
3579
is het zeer opvallend hoeveel mensen
achtergelaten zijn.
achtergelaten zijn.
08:46
In our world of 7.2 billion people,
about 3 billion are left behind.
about 3 billion are left behind.
140
514929
6008
In onze wereld van 7,2 miljard mensen,
zijn ongeveer 3 miljard achtergelaten.
zijn ongeveer 3 miljard achtergelaten.
1,3 miljard heeft geen
toegang tot elektriciteit,
toegang tot elektriciteit,
08:53
1.3 billion don't have access
to electricity,
to electricity,
141
521262
4413
08:57
and they light their homes
with kerosene and candles,
with kerosene and candles,
142
525699
3504
en ze verlichten hun huizen
met kerosine en kaarsen,
met kerosine en kaarsen,
09:01
both of which are dangerous.
143
529227
1675
beide gevaarlijk.
09:02
And in fact they spend a lot of their
tiny income on that form of lighting.
tiny income on that form of lighting.
144
530926
6491
In feite ze besteden ze veel
van hun kleine inkomen
aan die vorm van verlichting.
aan die vorm van verlichting.
09:09
2.6 billion people cook on open fires --
145
537441
3853
2,6 miljard mensen koken op open vuur:
op kolen, hout en dierlijke mest.
09:13
on coal, wood and animal dung.
146
541794
3509
09:17
And this causes
about 4 million deaths a year
about 4 million deaths a year
147
545327
4674
Dit veroorzaakt
ongeveer 4 miljoen doden per jaar
ongeveer 4 miljoen doden per jaar
09:22
from indoor smoke inhalation,
148
550025
2222
door binnenshuis rook inademen,
09:24
and of course, most of those
who die are women.
who die are women.
149
552271
3910
en natuurlijk zijn de meesten
die eraan sterven, vrouwen.
die eraan sterven, vrouwen.
09:28
So we have a very unequal world,
150
556792
3841
We hebben dus een zeer ongelijke wereld.
09:33
and we need to change
from "business as usual."
from "business as usual."
151
561046
6055
We zullen daarom
de uitgesleten paden moeten verlaten.
de uitgesleten paden moeten verlaten.
09:39
And we shouldn't underestimate
the scale and the transformative nature
the scale and the transformative nature
152
567125
6064
We moeten de omvang
en de ingrijpendheid
en de ingrijpendheid
van de benodigde verandering
niet onderschatten.
niet onderschatten.
09:45
of the change which will be needed,
153
573213
2737
09:47
because we have to go to zero
carbon emissions by about 2050,
carbon emissions by about 2050,
154
575974
6589
Tegen 2050 moeten we namelijk
nul koolstofemissie bereiken
nul koolstofemissie bereiken
09:54
if we're going to stay below
two degrees Celsius of warming.
two degrees Celsius of warming.
155
582587
4365
als we onder de 2 °C
opwarming willen blijven.
opwarming willen blijven.
09:58
And that means we have to leave
about two-thirds of the known resources
about two-thirds of the known resources
156
586976
5000
Dat betekent dat ongeveer tweederde
van de bekende fossiele brandstoffen
van de bekende fossiele brandstoffen
10:04
of fossil fuels in the ground.
157
592000
2207
in de grond moeten blijven.
10:06
It's a very big change,
158
594564
1723
Het is een zeer grote verandering,
10:08
and it means that obviously,
159
596311
2532
en het betekent natuurlijk
dat geïndustrialiseerde landen
hun uitstoot moeten beperken,
hun uitstoot moeten beperken,
10:10
industrialized countries
must cut their emissions,
must cut their emissions,
160
598867
2642
10:13
must become much more energy-efficient,
161
601533
2071
veel energie-efficiënter moeten worden,
10:15
and must move as quickly as possible
to renewable energy.
to renewable energy.
162
603628
3936
en zo snel mogelijk
naar hernieuwbare energie moeten.
naar hernieuwbare energie moeten.
10:20
For developing countries
and emerging economies,
and emerging economies,
163
608199
4380
Voor de ontwikkelingslanden
en opkomende economieën
en opkomende economieën
10:24
the problem and the challenge
is to grow without emissions,
is to grow without emissions,
164
612603
4557
is het probleem de uitdaging
om te groeien zonder uitstoot,
om te groeien zonder uitstoot,
10:29
because they must develop;
they have very poor populations.
they have very poor populations.
165
617184
3314
omdat zij moeten ontwikkelen,
want hun bevolking is zeer arm.
want hun bevolking is zeer arm.
10:32
So they must develop without emissions,
and that is a different kind of problem.
and that is a different kind of problem.
166
620522
5760
Ze moeten ontwikkelen zonder uitstoot,
en dat is een ander soort probleem.
en dat is een ander soort probleem.
10:38
Indeed, no country in the world
has actually grown without emissions.
has actually grown without emissions.
167
626590
5015
Want let wel: geen enkel land ter wereld
is ooit gegroeid zonder uitstoot.
is ooit gegroeid zonder uitstoot.
Alle landen zijn ontwikkeld
dankzij fossiele brandstoffen,
dankzij fossiele brandstoffen,
10:44
All the countries have developed
with fossil fuels,
with fossil fuels,
168
632132
2404
10:46
and then may be moving
to renewable energy.
to renewable energy.
169
634560
2298
en kunnen dan overschakelen
op duurzame energie.
op duurzame energie.
10:48
So it is a very big challenge,
170
636882
2339
Het is dus een zeer grote uitdaging,
10:51
and it requires the total support
of the international community,
of the international community,
171
639245
4710
en het vereist de volledige steun
van de internationale gemeenschap,
van de internationale gemeenschap,
10:55
with the necessary finance and technology,
and systems and support,
and systems and support,
172
643979
4936
met de nodige financiën, technologie,
systemen en ondersteuning.
systemen en ondersteuning.
11:00
because no country can make itself safe
from the dangers of climate change.
from the dangers of climate change.
173
648939
6762
Geen enkel land
kan zich immers veiligstellen
kan zich immers veiligstellen
voor de gevaren van klimaatverandering.
11:08
This is an issue that requires
complete human solidarity.
complete human solidarity.
174
656007
4648
Dit is een probleem dat volledige
menselijke solidariteit vereist.
menselijke solidariteit vereist.
11:13
Human solidarity, if you like,
based on self-interest --
based on self-interest --
175
661306
3337
Als je wil, menselijke solidariteit
gebaseerd op eigenbelang -
gebaseerd op eigenbelang -
11:16
because we are all in this together,
176
664667
2280
want we zitten allemaal
in hetzelfde schuitje,
in hetzelfde schuitje,
11:18
and we have to work together
177
666971
1395
en we moeten samenwerken
11:20
to ensure that we reach
zero carbon by 2050.
zero carbon by 2050.
178
668390
5390
om ervoor te zorgen dat we
tegen 2050 aan nul koolstof zitten.
tegen 2050 aan nul koolstof zitten.
11:26
The good news is that change is happening,
179
674675
2763
Het goede nieuws is, dat het
aan het veranderen is.
aan het veranderen is.
11:29
and it's happening very fast.
180
677462
1904
En het gaat heel snel.
11:32
Here in California,
181
680131
1274
Hier in Californië
11:33
there's a very ambitious
emissions target to cut emissions.
emissions target to cut emissions.
182
681429
4006
is er een zeer ambitieuze doelstelling
om de uitstoot te beperken.
om de uitstoot te beperken.
11:37
In Hawaii, they're passing legislation
183
685966
2805
In Hawaï maken ze wetten
om 100% hernieuwbare energie
te bereiken tegen 2045.
te bereiken tegen 2045.
11:40
to have 100 percent
renewable energy by 2045.
renewable energy by 2045.
184
688795
4626
11:45
And governments are very ambitious
around the world.
around the world.
185
693731
3650
Overheden over de hele wereld
zijn zeer ambitieus.
zijn zeer ambitieus.
11:49
In Costa Rica, they have committed
to being carbon-neutral by 2021.
to being carbon-neutral by 2021.
186
697731
4667
Costa Rica gaat voor
koolstofneutraal tegen 2021.
koolstofneutraal tegen 2021.
11:55
In Ethiopia, the commitment
is to be carbon-neutral by 2027.
is to be carbon-neutral by 2027.
187
703110
6068
Ethiopië wil koolstofneutraal
zijn tegen 2027.
zijn tegen 2027.
12:01
Apple have pledged that their factories
in China will use renewable energy.
in China will use renewable energy.
188
709921
6215
Apple heeft beloofd
dat hun fabrieken in China
dat hun fabrieken in China
hernieuwbare energie zullen gebruiken.
12:08
And there is a race on at the moment
189
716440
2853
Er is op dit moment een race gaande
12:11
to convert electricity
from tidal and wave power,
from tidal and wave power,
190
719317
3937
om elektriciteit te halen
uit getijden- en golfenergie,
uit getijden- en golfenergie,
12:15
in order that we can leave
the coal in the ground.
the coal in the ground.
191
723278
4219
zodat we de steenkool
in de grond kunnen laten.
in de grond kunnen laten.
12:19
And that change is both welcome
and is happening very rapidly.
and is happening very rapidly.
192
727521
4823
Die verandering is even welkom
als dat ze snel gebeurt.
als dat ze snel gebeurt.
12:24
But it's still not enough,
193
732368
1385
Maar het is nog niet genoeg,
12:25
and the political will
is still not enough.
is still not enough.
194
733777
2267
Er is nog steeds
niet genoeg politieke wil.
niet genoeg politieke wil.
12:28
Let me come back to President Tong
and his people in Kiribati.
and his people in Kiribati.
195
736475
4967
Kijk naar president Tong
en zijn volk op Kiribati.
en zijn volk op Kiribati.
12:34
They actually could be able to live
on their island and have a solution,
on their island and have a solution,
196
742077
6791
Ze zouden eigenlijk op hun eiland
kunnen leven en een oplossing hebben,
kunnen leven en een oplossing hebben,
maar het zou veel politieke wil vergen.
12:40
but it would take a lot of political will.
197
748892
2221
12:43
President Tong told me
about his ambitious idea
about his ambitious idea
198
751600
4148
President Tong vertelde me
over zijn ambitieuze idee
over zijn ambitieuze idee
12:47
to either build up or even float
the little islands where his people live.
the little islands where his people live.
199
755772
6360
om kleine eilanden te bouwen, of zelfs
te laten drijven, waar zijn mensen wonen.
te laten drijven, waar zijn mensen wonen.
12:55
This, of course, is beyond
the resources of Kiribati itself.
the resources of Kiribati itself.
200
763018
4066
Dit gaat uiteraard de middelen
van Kiribati te boven.
van Kiribati te boven.
12:59
It would require great solidarity
and support from other countries,
and support from other countries,
201
767425
3731
Er zou solidariteit en steun
van andere landen nodig zijn.
van andere landen nodig zijn.
13:03
and it would require
the kind of imaginative idea
the kind of imaginative idea
202
771180
4222
Het zou evenveel verbeelding vereisen
13:07
that we bring together when we want
to have a space station in the air.
to have a space station in the air.
203
775426
4553
als het lanceren van een ruimtestation.
13:12
But wouldn't it be wonderful
to have this engineering wonder
to have this engineering wonder
204
780436
4855
Maar zou het niet geweldig zijn
om dit technisch wonder te hebben
om dit technisch wonder te hebben
13:17
and to allow a people to remain
in their sovereign territory,
in their sovereign territory,
205
785315
3533
en de mensen op hun soevereine
grondgebied te laten blijven wonen,
grondgebied te laten blijven wonen,
13:20
and be part of the community of nations?
206
788872
3119
en deel uitmaken
van de gemeenschap van volkeren?
van de gemeenschap van volkeren?
13:24
That is the kind of idea
that we should be thinking about.
that we should be thinking about.
207
792015
4783
Aan dat soort idee moeten we denken.
13:29
Yes, the challenges
of the transformation we need are big,
of the transformation we need are big,
208
797681
4774
De uitdagingen van de transformatie
die we nodig hebben, zijn groot,
die we nodig hebben, zijn groot,
13:34
but they can be solved.
209
802479
2548
maar ze kunnen worden opgelost.
13:37
We are actually, as a people,
210
805051
2031
We zijn feitelijk, als één volk,
13:39
very capable of coming together
to solve problems.
to solve problems.
211
807106
3294
heel goed in staat
om samen problemen op te lossen.
om samen problemen op te lossen.
13:42
I was very conscious of this
as I took part this year
as I took part this year
212
810806
3634
Daarvan was ik me zeer bewust
toen ik dit jaar deelnam
toen ik dit jaar deelnam
13:46
in commemoration of the 70th anniversary
213
814464
3757
aan de herdenking van de 70e verjaardag
13:50
of the end of the Second
World War in 1945.
World War in 1945.
214
818245
4665
van het einde
van de Tweede Wereldoorlog in 1945.
van de Tweede Wereldoorlog in 1945.
13:55
1945 was an extraordinary year.
215
823744
2601
1945 was een bijzonder jaar.
13:59
It was a year when the world faced
216
827367
2606
Het was een jaar waarin de wereld
14:01
what must have seemed almost
insoluble problems --
insoluble problems --
217
829997
3527
voor schijnbaar
onoplosbare problemen stond:
onoplosbare problemen stond:
14:05
the devastation of the world wars,
particularly the Second World War;
particularly the Second World War;
218
833548
4549
de verwoesting van de wereldoorlogen,
in het bijzonder de Tweede Wereldoorlog,
in het bijzonder de Tweede Wereldoorlog,
14:10
the fragile peace that had
been brought about;
been brought about;
219
838121
3207
de broze vrede die was bewerkstelligd,
14:13
the need for a whole
economic regeneration.
economic regeneration.
220
841352
2634
de noodzaak van een
totale economische regeneratie.
totale economische regeneratie.
14:16
But the leaders of that time
didn't flinch from this.
didn't flinch from this.
221
844643
4225
Maar de leiders
van die tijd gaven geen krimp.
van die tijd gaven geen krimp.
14:20
They had the capacity, they had
a sense of being driven by
a sense of being driven by
222
848892
4330
Zij hadden de capaciteit,
ze hadden een gevoel van gedrevenheid
ze hadden een gevoel van gedrevenheid
14:25
never again must the world
have this kind of problem.
have this kind of problem.
223
853246
4051
door het idee dat
de hele wereld nooit meer
de hele wereld nooit meer
dit soort problemen mocht hebben.
14:29
And they had to build structures
for peace and security.
for peace and security.
224
857321
3716
Ze moesten structuren voor vrede
en veiligheid opbouwen.
en veiligheid opbouwen.
14:33
And what did we get?
What did they achieve?
What did they achieve?
225
861061
3461
En wat kregen we? Wat bereikten ze?
14:36
The Charter of the United Nations,
226
864546
2619
Het Handvest van de Verenigde Naties,
14:39
the Bretton Woods institutions,
as they're called, The World Bank,
as they're called, The World Bank,
227
867189
3551
de Bretton Woods-instellingen:
de Wereldbank en
het Internationaal Monetair Fonds.
het Internationaal Monetair Fonds.
14:42
and the International Monetary Fund.
228
870764
2437
14:45
A Marshall Plan for Europe,
a devastated Europe,
a devastated Europe,
229
873225
3374
Een Marshallplan om Europa,
een verwoest Europa,
een verwoest Europa,
14:48
to reconstruct it.
230
876623
1922
te reconstrueren.
14:50
And indeed a few years later,
231
878569
2061
En niet te vergeten, een paar jaar later,
14:52
the Universal Declaration of Human Rights.
232
880654
3153
de Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens.
van de Rechten van de Mens.
14:56
2015 is a year that is similar
in its importance
in its importance
233
884364
5614
2015 is een jaar van vergelijkbaar belang
15:02
to 1945, with similar challenges
and similar potential.
and similar potential.
234
890002
4851
als 1945, met vergelijkbare uitdagingen
en vergelijkbare mogelijkheden.
en vergelijkbare mogelijkheden.
15:07
There will be two big summits this year:
235
895377
3023
Er zullen dit jaar
twee grote toppen doorgaan:
twee grote toppen doorgaan:
15:10
the first one, in September in New York,
236
898424
2779
de eerste, in september in New York,
15:13
is the summit for the sustainable
development goals.
development goals.
237
901227
3285
is de top van de doelstellingen
inzake duurzame ontwikkeling.
inzake duurzame ontwikkeling.
15:17
And then the summit in Paris in December,
to give us a climate agreement.
to give us a climate agreement.
238
905071
5478
Dan is er de top in Parijs in december,
om ons een klimaatakkoord te geven.
om ons een klimaatakkoord te geven.
15:23
The sustainable development goals
are intended to help countries
are intended to help countries
239
911365
6327
De doelstellingen
inzake duurzame ontwikkeling
inzake duurzame ontwikkeling
zijn bedoeld om landen
duurzaam te helpen wonen,
duurzaam te helpen wonen,
15:29
to live sustainably,
in tune with Mother Earth,
in tune with Mother Earth,
240
917716
4110
in harmonie met Moeder Aarde,
15:33
not to take out of Mother Earth
and destroy ecosystems,
and destroy ecosystems,
241
921850
5326
niet om Moeder Aarde uit te putten
en ecosystemen te vernietigen,
en ecosystemen te vernietigen,
15:39
but rather, to live in harmony
with Mother Earth,
with Mother Earth,
242
927200
3614
maar om in harmonie
te leven met Moeder Aarde,
te leven met Moeder Aarde,
15:42
by living under sustainable development.
243
930838
3829
door te leven
onder duurzame ontwikkeling.
onder duurzame ontwikkeling.
15:46
And the sustainable development goals
244
934691
2373
De doelstellingen
inzake duurzame ontwikkeling
inzake duurzame ontwikkeling
zal voor alle landen in werking treden
15:49
will come into operation for all countries
245
937088
2385
15:51
on January 1, 2016.
246
939497
2872
op 1 januari 2016.
15:54
The climate agreement --
247
942814
1177
Het klimaatakkoord -
15:56
a binding climate agreement --
248
944015
1516
een bindend klimaatakkoord -
15:57
is needed because
of the scientific evidence
of the scientific evidence
249
945555
3664
is nodig wegens
het wetenschappelijk bewijs
het wetenschappelijk bewijs
16:01
that we're on a trajectory
for about a four-degree world
for about a four-degree world
250
949243
2917
dat we op vier graden
temperatuurstijging afstevenen.
temperatuurstijging afstevenen.
16:04
and we have to change course
to stay below two degrees.
to stay below two degrees.
251
952184
3488
Daarom is er een koerswijziging nodig
om onder de twee graden te blijven.
om onder de twee graden te blijven.
16:08
So we need to take steps
that will be monitored and reviewed,
that will be monitored and reviewed,
252
956033
5524
Daarom moeten we stappen nemen
die gecontroleerd
en beoordeeld zullen worden,
en beoordeeld zullen worden,
zodat we de ambitie
kunnen blijven opkrikken
kunnen blijven opkrikken
16:13
so that we can keep increasing
the ambition of how we cut emissions,
the ambition of how we cut emissions,
253
961581
4398
van uitstootvermindering
16:18
and how we move more rapidly
to renewable energy,
to renewable energy,
254
966003
3116
en het sneller overschakelen
naar hernieuwbare energie,
naar hernieuwbare energie,
16:21
so that we have a safe world.
255
969143
3003
zodat we een veilige wereld krijgen.
16:27
The reality is that this issue
is much too important
is much too important
256
975665
6183
De realiteit is dat deze kwestie
veel te belangrijk is
veel te belangrijk is
16:33
to be left to politicians
and to the United Nations.
and to the United Nations.
257
981872
3563
om te worden overgelaten aan politici
en de Verenigde Naties.
en de Verenigde Naties.
16:37
(Laughter)
258
985459
1001
(Gelach)
16:38
It's an issue for all of us,
259
986484
1578
Het is een zaak van ons allemaal,
16:40
and it's an issue where we need
more and more momentum.
more and more momentum.
260
988086
3964
en het is een probleem waar we ons
meer en meer moeten achter zetten.
meer en meer moeten achter zetten.
16:44
Indeed, the face of
the environmentalist has changed,
the environmentalist has changed,
261
992911
3485
Het gezicht van de milieuactivist
is veranderd vanwege
de rechtvaardigheidsdimensie.
de rechtvaardigheidsdimensie.
16:48
because of the justice dimension.
262
996420
2309
16:50
It's now an issue
for faith-based organizations,
for faith-based organizations,
263
998753
3220
Het is nu een kwestie voor
op geloof gebaseerde organisaties,
op geloof gebaseerde organisaties,
16:53
under very good leadership
from Pope Francis,
from Pope Francis,
264
1001997
3172
onder de zeer goede leiding
van paus Franciscus,
van paus Franciscus,
16:57
and indeed, the Church of England,
265
1005193
1772
en ook de Kerk van Engeland,
16:58
which is divesting from fossil fuels.
266
1006989
2443
die niet meer investeert
in fossiele brandstoffen.
in fossiele brandstoffen.
17:01
It's an issue for the business community,
267
1009456
3758
Het is een probleem
voor het bedrijfsleven,
voor het bedrijfsleven,
17:05
and the good news is
268
1013238
1404
en het goede nieuws is
17:06
that the business community
is changing very rapidly --
is changing very rapidly --
269
1014666
2910
dat het bedrijfsleven
zeer snel verandert -
zeer snel verandert -
17:09
except for the fossil fuel industries --
270
1017600
2185
behalve dan de fossiele-
brandstofindustrie -
brandstofindustrie -
17:11
(Laughter)
271
1019809
1595
(Gelach)
17:13
Even they are beginning
to slightly change their language --
to slightly change their language --
272
1021428
3296
Zelfs zij beginnen hun woorden
wat aan te passen -
wat aan te passen -
al is het maar een beetje.
17:16
but only slightly.
273
1024748
981
Maar niet alleen
evolueert het bedrijfsleven
evolueert het bedrijfsleven
17:17
But business is not only moving rapidly
to the benefits of renewable energy,
to the benefits of renewable energy,
274
1025753
4691
snel naar de voordelen
van hernieuwbare energie,
van hernieuwbare energie,
maar men vraagt politici
hen meer signalen te geven,
hen meer signalen te geven,
17:22
but is urging politicians
to give them more signals,
to give them more signals,
275
1030468
2723
17:25
so that they can move even more rapidly.
276
1033215
1975
zodat het nog sneller kan gaan.
17:27
It's an issue for the trade
union movement.
union movement.
277
1035214
2001
Het is een probleem voor de vakbeweging.
17:29
It's an issue for the women's movement.
278
1037239
2023
Het is een probleem
voor de vrouwenbeweging.
voor de vrouwenbeweging.
17:31
It's an issue for young people.
279
1039286
2078
Het is een probleem voor de jongeren.
17:33
I was very struck when I learned
that Jibreel Khazan,
that Jibreel Khazan,
280
1041388
5802
Ik was erg getroffen
toen ik hoorde dat Jibreel Khazan,
toen ik hoorde dat Jibreel Khazan,
17:39
one of the Greensboro Four who had
taken part in the Woolworth sit-ins,
taken part in the Woolworth sit-ins,
281
1047214
5644
één van de Greensboro Vier die hadden
deelgenomen aan de Woolworth sit-ins,
deelgenomen aan de Woolworth sit-ins,
17:44
said quite recently that
282
1052882
1514
onlangs zei dat klimaatverandering
17:46
climate change is the lunch counter
moment for young people.
moment for young people.
283
1054420
6002
het ‘lunch counter'-
moment is voor jongeren.
moment is voor jongeren.
17:52
So, lunch counter moment
for young people of the 21st century --
for young people of the 21st century --
284
1060446
4288
Dus, het ‘lunch counter'-moment
voor de jongeren van de 21ste eeuw -
voor de jongeren van de 21ste eeuw -
17:56
the sort of real human rights issue
of the 21st century,
of the 21st century,
285
1064758
4341
een echte mensenrechtenkwestie
van de 21e eeuw.
van de 21e eeuw.
18:01
because he said it is
the greatest challenge
the greatest challenge
286
1069123
2770
Hij zei dat het de grootste uitdaging
18:03
to humanity and justice in our world.
287
1071917
3592
voor de mensheid en voor
gerechtigheid in onze wereld zou worden.
gerechtigheid in onze wereld zou worden.
18:08
I recall very much
the Climate March last September,
the Climate March last September,
288
1076391
4106
Ik herinner me nog de Klimaatmars
in september vorig jaar;
in september vorig jaar;
18:12
and that was a huge momentum,
289
1080521
1801
dat was een enorme impuls,
18:14
not just in New York,
but all around the world.
but all around the world.
290
1082346
2962
niet alleen in New York,
maar in de hele wereld.
maar in de hele wereld.
18:17
and we have to build on that.
291
1085332
2270
Daar moeten we op verder bouwen.
18:19
I was marching with some
of The Elders family,
of The Elders family,
292
1087626
3111
Ik marcheerde met enkelen van 'The Elders'
18:22
and I saw a placard
a little bit away from me,
a little bit away from me,
293
1090761
5027
en zag een beetje verder een bord,
maar we liepen zo dicht op elkaar gepakt -
18:27
but we were wedged so closely together --
294
1095812
1954
18:29
because after all, there were 400,000
people out in the streets of New York --
people out in the streets of New York --
295
1097790
3675
want er waren 400.000 mensen
in de straten van New York -
in de straten van New York -
18:33
so I couldn't quite get to that placard,
296
1101489
1913
dus ik kon er niet bij geraken,
18:35
I would have just liked to have been
able to step behind it,
able to step behind it,
297
1103426
3081
maar ik was graag
achter dat bord opgestapt,
achter dat bord opgestapt,
18:38
because it said, "Angry Grannies!"
298
1106531
2446
omdat er "Kwaaie Oma’s!" op stond.
18:41
(Laughter)
299
1109001
1323
(Gelach)
18:42
That's what I felt.
300
1110348
1454
Dat is wat ik voelde.
18:43
And I have five grandchildren now,
301
1111826
3973
Ik heb nu vijf kleinkinderen.
Ik voel me heel gelukkig
18:47
I feel very happy as an Irish grandmother
to have five grandchildren,
to have five grandchildren,
302
1115823
4288
als Ierse grootmoeder
met vijf kleinkinderen.
met vijf kleinkinderen.
18:52
and I think about their world,
303
1120135
3043
Ik denk na over hun wereld,
18:55
and what it will be
like when they will share that world
like when they will share that world
304
1123202
3161
en hoe hij zal uitzien
als ze hem zullen delen
als ze hem zullen delen
18:58
with about 9 billion other people in 2050.
305
1126387
4046
met ongeveer 9 miljard mensen in 2050.
19:03
We know that inevitably it will
be a climate-constrained world,
be a climate-constrained world,
306
1131574
4655
We weten dat het onvermijdelijk
een klimaatbeschadigde wereld zal zijn,
een klimaatbeschadigde wereld zal zijn,
19:08
because of the emissions
we've already put up there,
we've already put up there,
307
1136253
2849
door de uitstoot die we
er al hebben in losgelaten,
er al hebben in losgelaten,
19:11
but it could be a world that is much
more equal and much fairer,
more equal and much fairer,
308
1139126
5397
maar het zou een gelijkere
en eerlijker wereld kunnen zijn,
en eerlijker wereld kunnen zijn,
19:16
and much better for health,
and better for jobs
and better for jobs
309
1144547
2582
en beter voor de gezondheid,
met betere banen
met betere banen
19:19
and better for energy security,
310
1147153
1972
en beter voor de energiezekerheid,
19:21
than the world we have now,
311
1149149
1827
dan de wereld die we nu hebben.
19:23
if we have switched sufficiently
and early enough to renewable energy,
and early enough to renewable energy,
312
1151000
7000
Als we maar genoeg en vroeg genoeg
naar hernieuwbare energie omschakelen,
naar hernieuwbare energie omschakelen,
en niemand achterlaten.
19:30
and no one is left behind.
313
1158222
2432
19:32
No one is left behind.
314
1160678
2395
En niemand achterlaten.
19:35
And just as we've been
looking back this year --
looking back this year --
315
1163736
3580
Net zoals we dit jaar in 2015
70 jaar terugkijken naar 1945 -
70 jaar terugkijken naar 1945 -
19:39
in 2015 to 1945, looking back 70 years --
316
1167340
5507
zou graag ik denken
dat ze terug zullen kijken
dat ze terug zullen kijken
19:44
I would like to think
that they will look back,
that they will look back,
317
1172871
2564
19:47
that world will look back
35 years from 2050,
35 years from 2050,
318
1175459
4849
naar die wereld van 35 jaar terug
vanuit 2050,
vanuit 2050,
19:52
35 years to 2015,
319
1180332
2874
35 jaar terug naar 2015,
19:55
and that they will say,
320
1183230
2818
en dat zij dan zullen zeggen:
19:58
"Weren't they good
to do what they did in 2015?
to do what they did in 2015?
321
1186072
4107
"Hebben ze het niet goed gedaan in 2015?
20:02
We really appreciate that they took
the decisions that made a difference,
the decisions that made a difference,
322
1190203
5475
We waarderen echt dat ze de beslissingen
namen die het verschil maakten,
namen die het verschil maakten,
20:07
and that put the world
on the right pathway,
on the right pathway,
323
1195702
2938
en de wereld op de goede weg zetten,
waar wij nu van profiteren."
20:10
and we benefit now from that pathway,"
324
1198664
2706
Dat zij het gevoel zullen hebben
20:13
that they will feel that somehow
we took our responsibilities,
we took our responsibilities,
325
1201394
3881
dat wij onze verantwoordelijkheden namen,
20:17
we did what was done
in 1945 in similar terms,
in 1945 in similar terms,
326
1205299
4159
op soortgelijke wijze
als hoe we dat deden in 1945.
als hoe we dat deden in 1945.
20:21
we didn't miss the opportunity,
327
1209482
2421
Dat we de kans niet misten,
20:23
we lived up to our responsibilities.
328
1211927
2182
en onze verantwoordelijkheden
niet ontliepen.
niet ontliepen.
20:26
That's what this year is about.
329
1214133
3172
Daar gaat het dit jaar over.
Voor mij wordt het
het best weergegeven
het best weergegeven
20:29
And somehow for me,
330
1217688
1350
20:31
it's captured in words of somebody
that I admired very much.
that I admired very much.
331
1219062
4294
met de woorden van iemand
die ik erg bewonderde.
die ik erg bewonderde.
20:35
She was a mentor of mine,
she was a friend,
she was a friend,
332
1223380
2333
Ze was mijn mentor, een vriend,
20:37
she died much too young,
333
1225737
1948
ze stierf veel te jong.
20:39
she was an extraordinary personality,
334
1227709
2005
Ze was een buitengewone persoonlijkheid,
20:41
a great champion of the environment:
335
1229738
2484
een groot voorvechter van het milieu:
20:44
Wangari Maathai.
336
1232246
1824
Wangari Maathai.
20:46
Wangari said once,
337
1234627
2626
Wangari zei eens,
20:49
"In the course of history,
338
1237277
1954
"In de loop van de geschiedenis
20:51
there comes a time
when humanity is called upon
when humanity is called upon
339
1239255
4011
komt er een moment
dat de mensheid wordt opgeroepen
dat de mensheid wordt opgeroepen
20:55
to shift to a new level of consciousness,
340
1243290
4751
om over te schakelen
naar een nieuw bewustzijnsniveau
naar een nieuw bewustzijnsniveau
21:00
to reach a higher moral ground."
341
1248065
3457
om een hogere morele grond te bereiken."
21:04
And that's what we have to do.
342
1252135
1919
Dat is wat we moeten doen.
21:06
We have to reach
a new level of consciousness,
a new level of consciousness,
343
1254078
3288
We moeten een nieuw
bewustzijnsniveau bereiken,
bewustzijnsniveau bereiken,
21:09
a higher moral ground.
344
1257390
1967
een hogere morele grond.
21:11
And we have to do it this year
in those two big summits.
in those two big summits.
345
1259791
3841
Dat moet dit jaar in die twee
grote toppen gebeuren.
grote toppen gebeuren.
21:16
And that won't happen unless
we have the momentum
we have the momentum
346
1264108
3598
Het zal niet gebeuren,
zonder de impuls
zonder de impuls
21:19
from people around the world who say:
347
1267730
3147
van mensen over de hele wereld die zeggen:
21:22
"We want action now,
348
1270901
1520
"We willen nu actie,
21:24
we want to change course,
349
1272445
1571
we willen van koers veranderen,
we willen een veilige wereld
21:26
we want a safe world,
350
1274040
1373
21:27
a safe world for future generations,
351
1275437
2175
voor toekomstige generaties,
21:29
a safe world for our children
and our grandchildren,
and our grandchildren,
352
1277636
2608
voor onze kinderen
en onze kleinkinderen.
en onze kleinkinderen.
21:32
and we're all in this together."
353
1280268
2271
We zitten allemaal in hetzelfde schuitje."
21:34
Thank you.
354
1282563
1160
Dankjewel.
(Applaus)
21:35
(Applause)
355
1283747
5245
ABOUT THE SPEAKER
Mary Robinson - Global leaderMary Robinson served as president of Ireland from 1990 to 1997, and as UN High Commissioner for Human Rights from 1997 to 2002. She now leads a foundation devoted to climate justice.
Why you should listen
Mary Robinson is president of the Mary Robinson Foundation: Climate Justice, and the United Nations Secretary-General’s Special Envoy on Climate Change. She was the president of Ireland from 1990-1997 and UN High Commissioner for Human Rights from 1997-2002, and is now a member of The Elders and the Club of Madrid. She is also a member of the Lead Group of the Scaling Up Nutrition (SUN) Movement. In 2009, she was awarded the Presidential Medal of Freedom by Barack Obama, and between March 2013 and August 2014 she served as the UN Secretary General’s Special Envoy for the Great Lakes region of Africa.
A former president of the International Commission of Jurists and former chair of the Council of Women World Leaders, Robinson was founder and president of Realizing Rights: The Ethical Globalization Initiative, from 2002 to 2010. Robinson’s memoir, Everybody Matters, was published in 2012.
More profile about the speakerA former president of the International Commission of Jurists and former chair of the Council of Women World Leaders, Robinson was founder and president of Realizing Rights: The Ethical Globalization Initiative, from 2002 to 2010. Robinson’s memoir, Everybody Matters, was published in 2012.
Mary Robinson | Speaker | TED.com