TED2009
Elizabeth Gilbert: Your elusive creative genius
Elizabeth Gilbert: Ons ongrijpbare creatieve genie
Filmed:
Readability: 3.7
19,049,771 views
Elizabeth Gilbert houdt een beschouwing over de ondoenlijke grootsheid die we van artiesten en genieën verwachten -- en poneert in een grappige, persoonlijke en verrassend ontroerende talk de radicale stelling dat mensen niet zozeer een genie 'zijn' maar een genie 'hebben'.
Elizabeth Gilbert - Writer
The author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both. Full bio
The author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I am a writer.
0
985
1567
Ik ben schrijver.
00:15
Writing books is my profession but it's more than that, of course.
1
2552
3760
Boeken schrijven is mijn werk,
maar ook zoveel meer dan dat.
maar ook zoveel meer dan dat.
00:19
It is also my great lifelong love and fascination.
2
6312
3924
Mijn hele leven lang
ben ik al bezeten van schrijven
ben ik al bezeten van schrijven
00:23
And I don't expect that that's ever going to change.
3
10236
2915
en ik denk niet dat dat
ooit zal veranderen.
ooit zal veranderen.
00:25
But, that said, something kind of peculiar has happened recently
4
13151
5035
Toch is er onlangs
iets eigenaardigs gebeurd
iets eigenaardigs gebeurd
00:30
in my life and in my career,
5
18186
2249
in mijn leven en carrière,
00:33
which has caused me to have to recalibrate my whole relationship with this work.
6
20435
4767
waardoor ik mijn relatie met
mijn werk opnieuw moest bezien.
mijn werk opnieuw moest bezien.
00:38
And the peculiar thing is that I recently wrote this book,
7
25202
3634
Het begon met een boek
dat ik onlangs heb geschreven,
dat ik onlangs heb geschreven,
00:41
this memoir called "Eat, Pray, Love"
8
28836
1968
een memoire: "Eten, Bidden, Beminnen",
00:43
which, decidedly unlike any of my previous books,
9
30804
4565
dat zeer in tegenstelling
tot mijn eerdere werk
tot mijn eerdere werk
00:48
went out in the world for some reason, and became this big,
10
35369
3068
de hele wereld over ging
00:51
mega-sensation, international bestseller thing.
11
38437
3366
en een internationale bestseller werd.
00:54
The result of which is that everywhere I go now,
12
41803
3066
Het gevolg is dat mensen
me nu overal en altijd
me nu overal en altijd
00:57
people treat me like I'm doomed.
13
44869
2600
tegemoet treden alsof ik gedoemd ben.
01:00
Seriously -- doomed, doomed!
14
47469
2882
Werkelijk waar - gedoemd!
01:03
Like, they come up to me now, all worried, and they say,
15
50351
2184
Mensen komen naar me toe
en vragen bezorgd:
en vragen bezorgd:
01:05
"Aren't you afraid you're never going to be able to top that?
16
52535
4705
"Ben je niet bang dat je dit succes
nooit zult kunnen evenaren?
nooit zult kunnen evenaren?
01:10
Aren't you afraid you're going to keep writing for your whole life
17
57240
3246
Ben je niet bang dat je
je hele leven zult blijven schrijven
je hele leven zult blijven schrijven
01:13
and you're never again going to create a book
18
60486
2017
maar nooit meer een boek zult publiceren
01:15
that anybody in the world cares about at all,
19
62503
2716
waar mensen voor warm zullen lopen?
01:18
ever again?"
20
65219
2500
Ben je daar niet bang voor?"
01:20
So that's reassuring, you know.
21
67719
2349
Erg geruststellend, weet je.
01:22
But it would be worse, except for that I happen to remember
22
70068
2799
Natuurlijk, dat zou erg zijn.
Maar ik herinner me
Maar ik herinner me
01:25
that over 20 years ago, when I first started telling people -- when I was a teenager --
23
72867
3708
dat ik ruim 20 jaar geleden --
ik was toen een tiener --
ik was toen een tiener --
dezelfde op angst
gebaseerde reacties kreeg
gebaseerde reacties kreeg
01:29
that I wanted to be a writer,
24
76575
1710
01:31
I was met with this same kind of, sort of fear-based reaction.
25
78285
2971
als ik vertelde dat ik
schrijver wilde worden.
schrijver wilde worden.
01:34
And people would say, "Aren't you afraid you're never going to have any success?
26
81256
3679
Mensen zeiden: "Ben je niet bang
dat je nooit succes zult krijgen?
dat je nooit succes zult krijgen?
01:37
Aren't you afraid the humiliation of rejection will kill you?
27
84935
3102
Ben je niet bang voor afwijzing,
dat je eraan onderdoor zult gaan?
dat je eraan onderdoor zult gaan?
01:40
Aren't you afraid that you're going to work your whole life at this craft
28
88037
2815
Ben je niet bang dat je
je leven aan dit werk zult wijden
je leven aan dit werk zult wijden
01:43
and nothing's ever going to come of it
29
90852
1417
zonder dat er ooit iets uit voortkomt
01:45
and you're going to die on a scrap heap of broken dreams
30
92269
2697
en dat je zult sterven
op het puin van je gebroken dromen
op het puin van je gebroken dromen
01:47
with your mouth filled with bitter ash of failure?"
31
94966
3485
met je mond vol bittere as van falen?"
01:51
(Laughter)
32
98451
2053
(Gelach)
01:53
Like that, you know.
33
100504
1852
Iets in die strekking.
01:55
The answer -- the short answer to all those questions is, "Yes."
34
102356
5161
In het kort komt mijn antwoord
op die vragen hierop neer: "Ja".
op die vragen hierop neer: "Ja".
Ja, ik ben bang voor al die dingen
die genoemd worden.
die genoemd worden.
02:00
Yes, I'm afraid of all those things.
35
107517
2300
02:02
And I always have been.
36
109817
1265
Altijd al.
Maar ik ben ook voor
heel veel andere dingen bang,
heel veel andere dingen bang,
02:03
And I'm afraid of many, many more things besides
37
111082
2133
02:06
that people can't even guess at,
38
113215
2102
je wilt niet weten waarvoor allemaal.
02:08
like seaweed and other things that are scary.
39
115317
3981
Voor zeewier bijvoorbeeld,
en andere enge dingen.
en andere enge dingen.
02:12
But, when it comes to writing,
40
119298
2251
Maar wat betreft schrijven
02:14
the thing that I've been sort of thinking about lately, and wondering about lately, is why?
41
121549
4001
vraag ik mezelf de laatste tijd wel af
waar die angst vandaan komt.
waar die angst vandaan komt.
02:18
You know, is it rational?
42
125550
1851
Is het rationeel?
02:20
Is it logical that anybody should be expected
43
127401
2847
Is het logisch dat iemand geacht wordt
02:23
to be afraid of the work that they feel they were put on this Earth to do.
44
130248
4652
bang te zijn voor het werk waarvoor zij
naar hun mening op aarde zijn gezet?
naar hun mening op aarde zijn gezet?
02:27
And what is it specifically about creative ventures
45
134900
4400
Wat is er zo bijzonder
aan creatieve processen
aan creatieve processen
02:32
that seems to make us really nervous about each other's mental health
46
139300
3472
dat we ons zorgen maken om de
effecten ervan op de geestesgesteldheid,
effecten ervan op de geestesgesteldheid,
02:35
in a way that other careers kind of don't do, you know?
47
142772
3027
iets wat bij andersoortig werk
helemaal niet gebeurt.
helemaal niet gebeurt.
02:38
Like my dad, for example, was a chemical engineer
48
145799
4023
Neem nou mijn vader.
Hij was scheikundig ingenieur,
Hij was scheikundig ingenieur,
02:42
and I don't recall once in his 40 years of chemical engineering
49
149822
3377
en ik kan me niet herinneren
dat er in de 40 jaar die hij werkte
dat er in de 40 jaar die hij werkte
02:45
anybody asking him if he was afraid to be a chemical engineer, you know?
50
153199
3682
ooit iemand aan hem heeft gevraagd
of hij daar niet bang voor was.
of hij daar niet bang voor was.
02:49
It didn't -- that chemical-engineering block, John, how's it going?
51
156881
5811
Zo van: "John, hoe is het
met je chemieblokkade?"
met je chemieblokkade?"
Nee, zo werd er niet over gesproken.
02:55
It just didn't come up like that, you know?
52
162692
2164
Om fair te zijn: scheikundig ingenieurs
02:57
But to be fair, chemical engineers as a group
53
164856
3834
hebben door de eeuwen heen
ook niet de reputatie gekregen
ook niet de reputatie gekregen
03:01
haven't really earned a reputation over the centuries
54
168690
2426
03:03
for being alcoholic manic-depressives.
55
171116
2818
stuk voor stuk manisch-depressieve
alcoholisten te zijn.
alcoholisten te zijn.
03:06
(Laughter)
56
173934
1448
(Gelach)
03:08
We writers, we kind of do have that reputation,
57
175382
2834
Schrijvers wel,
die hebben zo'n soort reputatie.
die hebben zo'n soort reputatie.
03:11
and not just writers, but creative people across all genres,
58
178216
3983
Niet alleen schrijvers,
ook andere creatieve mensen
ook andere creatieve mensen
03:14
it seems, have this reputation for being enormously mentally unstable.
59
182199
4701
hebben blijkbaar de reputatie
mentaal behoorlijk instabiel te zijn.
mentaal behoorlijk instabiel te zijn.
03:19
And all you have to do is look at the very grim death count
60
186900
3816
Kijk maar eens naar het grimmige dodental
03:23
in the 20th century alone, of really magnificent creative minds
61
190716
3583
onder de meest magnifieke
creatieve geesten van de 20e eeuw.
creatieve geesten van de 20e eeuw.
03:27
who died young and often at their own hands, you know?
62
194299
3126
Velen stierven jong,
vaak door eigen toedoen.
vaak door eigen toedoen.
03:30
And even the ones who didn't literally commit suicide
63
197425
3266
En zelfs degenen
die geen zelfmoord pleegden,
die geen zelfmoord pleegden,
03:33
seem to be really undone by their gifts, you know.
64
200691
3376
lijken onder hun gaven te zijn bezweken.
03:36
Norman Mailer, just before he died, last interview, he said
65
204067
2899
In het laatste interview
voor zijn dood zei Norman Mailer:
voor zijn dood zei Norman Mailer:
03:39
"Every one of my books has killed me a little more."
66
206966
4101
"Met elk van mijn boeken
is een stukje van mijzelf afgestorven."
is een stukje van mijzelf afgestorven."
03:43
An extraordinary statement to make about your life's work.
67
211067
3599
Dat is nogal wat
om te zeggen over je levenswerk.
om te zeggen over je levenswerk.
Maar van dit soort uitspraken
kijken we niet meer op.
kijken we niet meer op.
03:47
But we don't even blink when we hear somebody say this
68
214666
2960
03:50
because we've heard that kind of stuff for so long
69
217626
2606
We hebben het allemaal eerder gehoord
03:53
and somehow we've completely internalized and accepted collectively
70
220232
4001
en hebben het met z'n allen geaccepteerd.
03:57
this notion that creativity and suffering are somehow inherently linked
71
224233
4667
De heersende gedachte is dat creativiteit
onlosmakelijk verbonden is met lijden
onlosmakelijk verbonden is met lijden
04:01
and that artistry, in the end, will always ultimately lead to anguish.
72
228900
5066
en dat een artiestenbestaan
uiteindelijk zal leiden tot ellende.
uiteindelijk zal leiden tot ellende.
04:06
And the question that I want to ask everybody here today
73
233966
2216
Daarom wil ik iedereen
hier vandaag eens vragen:
hier vandaag eens vragen:
04:08
is are you guys all cool with that idea?
74
236182
2992
kunnen jullie met dat idee leven?
04:11
Are you comfortable with that?
75
239174
2207
Vinden jullie dat OK?
04:14
Because you look at it even from an inch away and, you know ...
76
241381
2951
Want nu ik er eens goed over nadenk,
04:17
I'm not at all comfortable with that assumption.
77
244332
3200
vind ik het helemaal
geen prettige gedachte.
geen prettige gedachte.
04:20
I think it's odious.
78
247532
1486
Ik vind het weerzinwekkend.
04:21
And I also think it's dangerous,
79
249018
1953
En ook nog eens gevaarlijk.
04:23
and I don't want to see it perpetuated into the next century.
80
250971
2767
Ik zou niet graag zien
dat dit deze eeuw ook zo gaat.
dat dit deze eeuw ook zo gaat.
04:26
I think it's better if we encourage our great creative minds to live.
81
253738
4036
We kunnen creatieve geesten
veel beter aansporen om te leven.
veel beter aansporen om te leven.
04:30
And I definitely know that, in my case -- in my situation --
82
257774
5775
Ik weet zeker dat het
voor mij, in mijn situatie,
voor mij, in mijn situatie,
bijzonder gevaarlijk zou zijn
om naar die donkere gedachte te leven.
om naar die donkere gedachte te leven.
04:36
it would be very dangerous for me to start sort of leaking down that dark path
83
263549
5163
04:41
of assumption, particularly given the circumstance
84
268712
3471
Zeker gezien de fase
waarin mijn carrière zich nu bevindt.
waarin mijn carrière zich nu bevindt.
04:44
that I'm in right now in my career.
85
272183
1903
04:46
Which is -- you know, like check it out,
86
274086
2539
Ga maar na:
Ik ben nog jong, amper veertig jaar.
04:49
I'm pretty young, I'm only about 40 years old.
87
276625
1599
04:51
I still have maybe another four decades of work left in me.
88
278224
3910
Ik kan misschien nog wel
vier decennia doorwerken.
vier decennia doorwerken.
04:54
And it's exceedingly likely that anything I write from this point forward
89
282134
4517
Hoogstwaarschijnlijk zal alles
wat ik nu nog publiceer
wat ik nu nog publiceer
04:59
is going to be judged by the world as the work that came after
90
286651
2883
door de buitenwereld worden gezien
als het werk dat volgde
als het werk dat volgde
05:02
the freakish success of my last book, right?
91
289534
3417
op dat buitengewoon successvolle boek.
05:05
I should just put it bluntly, because we're all sort of friends here now --
92
292951
3962
We zijn hier met vrienden onder elkaar,
dus ik kan het u wel verklappen:
dus ik kan het u wel verklappen:
05:09
it's exceedingly likely that my greatest success is behind me.
93
296913
4281
hoogstwaarschijnlijk ligt
mijn grootste succes al achter me.
mijn grootste succes al achter me.
05:13
So Jesus, what a thought!
94
301194
2200
Jemig, wat een idee!
Als je zo gaat denken,
zit je voor je het weet
zit je voor je het weet
05:16
That's the kind of thought that could lead a person
95
303394
2315
05:18
to start drinking gin at nine o'clock in the morning,
96
305709
2628
's ochtends om negen uur al aan de drank.
(Gelach)
05:21
and I don't want to go there.
97
308337
3052
Dat wil ik dus niet.
05:24
(Laughter)
98
311389
858
Ik houd me liever bezig
met het werk waar ik van houd.
met het werk waar ik van houd.
05:25
I would prefer to keep doing this work that I love.
99
312247
2306
05:27
And so, the question becomes, how?
100
314553
3686
De vraag is: "Hoe?"
05:31
And so, it seems to me, upon a lot of reflection,
101
318239
2884
Na lang nadenken ben ik
tot de conclusie gekomen
tot de conclusie gekomen
05:33
that the way that I have to work now, in order to continue writing,
102
321123
3365
dat ik alleen door kan gaan met schrijven
05:37
is that I have to create some sort of protective psychological construct, right?
103
324488
3801
als ik een psychologische bescherming
in het proces inbouw.
in het proces inbouw.
05:41
I have to sort of find some way to have a safe distance
104
328289
3533
Ik moet tijdens het schrijven
een veilige afstand zien te creëren
een veilige afstand zien te creëren
05:44
between me, as I am writing, and my very natural anxiety
105
331822
4885
tussen mijzelf en mijn
overigens heel begrijpelijke angst
overigens heel begrijpelijke angst
05:49
about what the reaction to that writing is going to be, from now on.
106
336707
3865
voor de reacties
op mijn toekomstige publicaties.
op mijn toekomstige publicaties.
05:53
And, as I've been looking over the last year for models for how to do that
107
340572
4268
Ik heb het afgelopen jaar gezocht
naar manieren om dat te doen.
naar manieren om dat te doen.
05:57
I've been sort of looking across time,
108
344840
2148
Ik ben in de geschiedenis gedoken
05:59
and I've been trying to find other societies
109
346988
2102
en heb me verdiept in andere beschavingen
06:01
to see if they might have had better and saner ideas than we have
110
349090
3750
om te zien of anderen misschien
een betere manier hebben gevonden
een betere manier hebben gevonden
06:05
about how to help creative people, sort of manage
111
352840
2965
om creatieve mensen te helpen om te gaan
06:08
the inherent emotional risks of creativity.
112
355805
3068
met de emotionele complicaties
van het creatieve proces.
van het creatieve proces.
06:11
And that search has led me to ancient Greece and ancient Rome.
113
358873
5015
Mijn zoektocht heeft me gebracht
bij de oude Grieken en Romeinen.
bij de oude Grieken en Romeinen.
06:16
So stay with me, because it does circle around and back.
114
363888
2601
Let op, want het is een lang
en ingewikkeld verhaal.
en ingewikkeld verhaal.
06:19
But, ancient Greece and ancient Rome --
115
366489
2246
In de tijd van de oude Grieken en Romeinen
06:21
people did not happen to believe that creativity
116
368735
2566
geloofden mensen niet dat creativiteit
06:24
came from human beings back then, O.K.?
117
371301
2418
afkomstig was van henzelf.
06:26
People believed that creativity was this divine attendant spirit
118
373719
4459
Men geloofde dat creativiteit
een goddelijke geest was,
een goddelijke geest was,
06:30
that came to human beings from some distant and unknowable source,
119
378178
4001
die van een verre, onkenbare plek
naar de mens toekwam,
naar de mens toekwam,
06:34
for distant and unknowable reasons.
120
382179
2449
om vage en onkenbare redenen.
06:37
The Greeks famously called these divine attendant spirits of creativity "daemons."
121
384628
5251
De Grieken noemden deze behulpzame
geesten van creativiteit "demonen".
geesten van creativiteit "demonen".
06:42
Socrates, famously, believed that he had a daemon
122
389879
3100
Ook Socrates geloofde
dat hij een demoon had
dat hij een demoon had
die hem wijze woorden influisterde.
06:45
who spoke wisdom to him from afar.
123
392979
2457
De Romeinen hadden een soortgelijk idee.
06:48
The Romans had the same idea,
124
395436
1617
06:49
but they called that sort of disembodied creative spirit a genius.
125
397053
4610
Bij hen heette zo'n begeleidende
creatieve geest een 'genie'.
creatieve geest een 'genie'.
06:54
Which is great, because the Romans did not actually think
126
401663
2560
Het grappige is dat de Romeinen
met een genie niet een bijzonder
pienter persoon aanduidden.
pienter persoon aanduidden.
06:57
that a genius was a particularly clever individual.
127
404223
2973
06:59
They believed that a genius was this, sort of magical divine entity,
128
407196
3683
In hun beleving was een genie
een soort magische goddelijke entiteit
een soort magische goddelijke entiteit
07:03
who was believed to literally live in the walls
129
410879
4182
die zich ophield in de muren
van het atelier van de artiest.
van het atelier van de artiest.
07:07
of an artist's studio, kind of like Dobby the house elf,
130
415061
3684
Een beetje zoals Dobby de huiself.
07:11
and who would come out and sort of invisibly assist the artist with their work
131
418745
4033
Als de artiest aan het werk was,
verleende het genie assistentie.
verleende het genie assistentie.
07:15
and would shape the outcome of that work.
132
422778
2600
Onzichtbaar gaf hij vorm aan het werk.
07:18
So brilliant -- there it is, right there, that distance that I'm talking about --
133
425378
3551
Briljant! Dat is precies de afstand
waar ik het eerder over had,
waar ik het eerder over had,
07:21
that psychological construct to protect you from the results of your work.
134
428929
4533
de psychologische bescherming
tegen de resultaten van je werk.
tegen de resultaten van je werk.
07:26
And everyone knew that this is how it functioned, right?
135
433462
3608
Iedereen wist hoe dat in zijn werk ging.
07:29
So the ancient artist was protected from certain things,
136
437070
2608
De artiest werd zo in bescherming genomen
07:32
like, for example, too much narcissism, right?
137
439678
2484
tegen bijvoorbeeld te veel narcisme.
07:34
If your work was brilliant you couldn't take all the credit for it,
138
442162
2994
Als je werk briljant was,
kreeg je daar niet alle eer voor.
kreeg je daar niet alle eer voor.
07:37
everybody knew that you had this disembodied genius who had helped you.
139
445156
3940
Iedereen wist namelijk
dat een onzichtbaar genie je had geholpen.
dat een onzichtbaar genie je had geholpen.
07:41
If your work bombed, not entirely your fault, you know?
140
449096
3369
Werd je werk afgekraakt,
dan lag dat niet alleen aan jou.
dan lag dat niet alleen aan jou.
07:45
Everyone knew your genius was kind of lame.
141
452465
2769
Iedereen wist dat je
een nogal onhandige genie had.
een nogal onhandige genie had.
07:48
And this is how people thought about creativity in the West for a really long time.
142
455234
5461
Lange tijd is dat geweest hoe
in het Westen creativiteit werd beschouwd.
in het Westen creativiteit werd beschouwd.
Toen kwam de Renaissance,
en alles veranderde.
en alles veranderde.
07:53
And then the Renaissance came and everything changed,
143
460695
2300
07:55
and we had this big idea, and the big idea was
144
462995
2183
Er ontvouwde zich een heel nieuw idee:
07:57
let's put the individual human being at the center of the universe
145
465178
3451
de individuele mens is
het middelpunt van het universum
het middelpunt van het universum
en staat boven alle goden en mysteries.
08:01
above all gods and mysteries, and there's no more room
146
468629
2256
Geen ruimte voor mystieke wezens,
aangestuurd vanuit de goddelijke wereld.
aangestuurd vanuit de goddelijke wereld.
08:03
for mystical creatures who take dictation from the divine.
147
470885
3110
08:06
And it's the beginning of rational humanism,
148
473995
2335
Dat was het begin
van het rationele humanisme.
van het rationele humanisme.
08:09
and people started to believe that creativity
149
476330
1949
Mensen geloofden dat creativiteit
08:11
came completely from the self of the individual.
150
478279
2682
volledig uit het individu voortkwam.
08:13
And for the first time in history,
151
480961
2250
En voor het eerst in de geschiedenis
08:16
you start to hear people referring to this or that artist as being a genius
152
483211
5111
werd er over artiesten gezegd
dat zij een genie waren
dat zij een genie waren
en niet dat zij een genie hadden.
08:21
rather than having a genius.
153
488322
1841
08:22
And I got to tell you, I think that was a huge error.
154
490163
3324
Ik moet eerlijk zeggen
dat ik dat een grote fout vind.
dat ik dat een grote fout vind.
08:26
You know, I think that allowing somebody, one mere person
155
493487
4246
Om één persoon, één enkel individu
08:30
to believe that he or she is like, the vessel,
156
497733
2763
te laten geloven
dat hij of zij het vehikel is,
dat hij of zij het vehikel is,
08:33
you know, like the font and the essence and the source
157
500496
2249
de essentie, de bron
van het eeuwige mysterie,
van het eeuwige mysterie,
08:35
of all divine, creative, unknowable, eternal mystery
158
502745
3700
van alles wat goddelijk,
creatief en het bekende voorbij is -
creatief en het bekende voorbij is -
08:39
is just a smidge too much responsibility to put on one fragile, human psyche.
159
506445
6085
dat is iets te veel verantwoordelijkheid
voor een fragiele menselijke psyche.
voor een fragiele menselijke psyche.
08:45
It's like asking somebody to swallow the sun.
160
512530
3515
Alsof je iemand vraagt
de zon in te slikken.
de zon in te slikken.
08:48
It just completely warps and distorts egos,
161
516045
2651
Ego's worden opgeblazen
tot gigantische proporties
tot gigantische proporties
08:51
and it creates all these unmanageable expectations about performance.
162
518696
3550
en er worden onvoorstelbaar hoge
verwachtingen aan prestaties gekoppeld.
verwachtingen aan prestaties gekoppeld.
08:55
And I think the pressure of that
163
522246
1999
En ik denk dat deze druk
08:57
has been killing off our artists for the last 500 years.
164
524245
3217
de laatste 500 jaar
veel artiesten kapot heeft gemaakt.
veel artiesten kapot heeft gemaakt.
09:00
And, if this is true,
165
527462
2665
Als dat zo is,
09:02
and I think it is true,
166
530127
1586
en dat denk ik,
09:04
the question becomes, what now?
167
531713
2865
dan is de vraag: "Wat nu?"
Kunnen we dit anders doen?
09:07
Can we do this differently?
168
534578
1869
09:09
Maybe go back to some more ancient understanding
169
536447
3396
Kunnen we teruggrijpen op een ouder begrip
09:12
about the relationship between humans and the creative mystery.
170
539843
4501
van de relatie tussen de mens
en het creatieve mysterie?
en het creatieve mysterie?
09:17
Maybe not.
171
544344
1353
Misschien niet.
09:18
Maybe we can't just erase 500 years of rational humanistic thought
172
545697
3882
Wellicht kunnen we
500 jaar rationeel humanisme
500 jaar rationeel humanisme
niet ongedaan maken
in een 18 minuten durende speech.
in een 18 minuten durende speech.
09:22
in one 18 minute speech.
173
549579
2158
09:24
And there's probably people in this audience
174
551737
2709
Waarschijnlijk zitten er
in het publiek mensen
in het publiek mensen
09:27
who would raise really legitimate scientific suspicions
175
554446
4115
die gerede wetenschappelijke
twijfels hebben
twijfels hebben
09:31
about the notion of, basically fairies
176
558561
2379
over het idee dat elfachtige wezentjes
09:33
who follow people around rubbing fairy juice on their projects and stuff.
177
560940
4988
met wat feeënpoeder het werk van artiesten
tot inspirerende hoogtes brengen.
tot inspirerende hoogtes brengen.
09:38
I'm not, probably, going to bring you all along with me on this.
178
565928
4317
Het lijkt me niet dat ik u allemaal
daarin zal meekrijgen.
daarin zal meekrijgen.
09:43
But the question that I kind of want to pose is --
179
570245
2785
Toch vraag ik het me af.
09:45
you know, why not?
180
573030
2197
Waarom niet?
Waarom zouden we die gedachte
niet mogen volgen?
niet mogen volgen?
09:48
Why not think about it this way?
181
575227
1922
09:49
Because it makes as much sense as anything else I have ever heard
182
577149
4112
Het snijdt net zoveel hout
als alle andere verklaringen
als alle andere verklaringen
09:54
in terms of explaining the utter maddening capriciousness
183
581261
3956
van de totaal gekmakende
onberekenbaarheid die besloten ligt
onberekenbaarheid die besloten ligt
09:58
of the creative process.
184
585217
1545
in het creatieve proces.
09:59
A process which, as anybody who has ever tried to make something --
185
586762
2879
Iedereen die wel eens iets
heeft proberen te creëren
heeft proberen te creëren
10:02
which is to say basically everyone here ---
186
589641
2426
-- dus in feite alle aanwezigen hier --
10:04
knows does not always behave rationally.
187
592067
3111
weet dat het creatieve proces
zich niet altijd rationeel gedraagt.
zich niet altijd rationeel gedraagt.
10:07
And, in fact, can sometimes feel downright paranormal.
188
595178
4583
Dat het soms bijna paranormaal aanvoelt.
10:12
I had this encounter recently where I met the extraordinary American poet Ruth Stone,
189
599761
5485
Ik heb onlangs de geweldige
Amerikaanse dichteres Ruth Stone ontmoet.
Amerikaanse dichteres Ruth Stone ontmoet.
Zij is dik in de negentig.
Haar hele leven al schrijft ze gedichten.
Haar hele leven al schrijft ze gedichten.
10:18
who's now in her 90s, but she's been a poet her entire life
190
605246
2835
10:20
and she told me that when she was growing up in rural Virginia,
191
608081
3230
Ze vertelde me over haar jeugd
op het platteland van Virginia.
op het platteland van Virginia.
10:24
she would be out working in the fields,
192
611311
1601
Soms, als ze op het veld aan het werk was,
10:25
and she said she would feel and hear a poem
193
612912
3157
voelde ze, hoorde ze een gedicht aankomen,
10:28
coming at her from over the landscape.
194
616069
2007
over het land.
10:30
And she said it was like a thunderous train of air.
195
618076
3157
Het was, zo zei ze, alsof er
een grote golf lucht kwam aanrollen.
een grote golf lucht kwam aanrollen.
10:34
And it would come barreling down at her over the landscape.
196
621233
2328
Zo'n gedicht golfde dan
over het land naar haar toe.
over het land naar haar toe.
10:36
And she felt it coming, because it would shake the earth under her feet.
197
623561
3602
Ze voelde dat de grond onder
haar voeten begon te schudden
haar voeten begon te schudden
10:39
She knew that she had only one thing to do at that point,
198
627163
3099
en wist dat haar op dat moment
maar één ding te doen stond:
maar één ding te doen stond:
10:43
and that was to, in her words, "run like hell."
199
630262
2151
rennen voor haar leven.
10:45
And she would run like hell to the house
200
632413
1732
Ze rende dan naar huis,
achtervolgd door het gedicht
10:46
and she would be getting chased by this poem,
201
634145
1686
en ze moest dan zo snel mogelijk
pen en papier zien te pakken.
pen en papier zien te pakken.
10:48
and the whole deal was that she had to get to a piece of paper and a pencil
202
635831
3130
10:51
fast enough so that when it thundered through her, she could collect it
203
638961
3068
Wanneer het gedicht
door haar heen kwam golven
door haar heen kwam golven
was dat haar enige kans
om het op te schrijven.
om het op te schrijven.
10:54
and grab it on the page.
204
642029
1501
10:56
And other times she wouldn't be fast enough,
205
643530
1955
Soms was ze niet snel genoeg.
10:58
so she'd be running and running and running, and she wouldn't get to the house
206
645485
3327
Dan rende en rende ze,
maar bereikt het huis niet.
maar bereikt het huis niet.
11:01
and the poem would barrel through her and she would miss it
207
648812
2838
Op zulke momenten
schoot het gedicht door haar heen,
schoot het gedicht door haar heen,
11:04
and she said it would continue on across the landscape,
208
651650
2288
verdween over de velden,
op zoek -- in haar woorden --
naar een andere dichter.
naar een andere dichter.
11:06
looking, as she put it "for another poet."
209
653938
2964
11:09
And then there were these times --
210
656902
2370
Ook waren er wel eens keren --
11:12
this is the piece I never forgot --
211
659272
2379
dit vind ik het mooiste
deel van het verhaal --
deel van het verhaal --
11:14
she said that there were moments where she would almost miss it, right?
212
661651
3199
dat ze het gedicht bijna miste.
11:17
So, she's running to the house and she's looking for the paper
213
664850
2351
Dan was ze in huis
op zoek naar pen en papier,
op zoek naar pen en papier,
11:20
and the poem passes through her,
214
667201
2100
en schoot het gedicht door haar heen.
11:22
and she grabs a pencil just as it's going through her,
215
669301
2934
Juist op dat moment
had ze dan een potlood te pakken.
had ze dan een potlood te pakken.
11:25
and then she said, it was like she would reach out with her other hand
216
672235
2568
En met haar andere hand,
zo vertelde me ze,
zo vertelde me ze,
11:27
and she would catch it.
217
674803
1707
plukte ze het gedicht uit de lucht.
11:29
She would catch the poem by its tail,
218
676510
2281
Ze pakte het gedicht bij zijn staart,
11:31
and she would pull it backwards into her body
219
678791
2778
en trok het weer terug in haar lichaam,
11:34
as she was transcribing on the page.
220
681569
1860
terwijl ze het opschreef.
11:36
And in these instances, the poem would come up on the page perfect and intact
221
683429
4855
In die gevallen kwam het gedicht
weliswaar in z'n geheel op papier,
weliswaar in z'n geheel op papier,
11:41
but backwards, from the last word to the first.
222
688284
3405
maar dan wel in omgekeerde volgorde.
11:44
(Laughter)
223
691689
1712
(Gelach)
11:46
So when I heard that I was like -- that's uncanny,
224
693401
4717
Toen ik dat hoorde,
dacht ik -- wat toevallig,
dacht ik -- wat toevallig,
11:50
that's exactly what my creative process is like.
225
698118
2501
zo verloopt mijn creatieve proces ook!
11:53
(Laughter)
226
700619
3613
(Gelach)
Zo werkt mijn creatieve proces niet!
Ik ben geen medium!
Ik ben geen medium!
11:57
That's not at all what my creative process is -- I'm not the pipeline!
227
704232
3066
12:00
I'm a mule, and the way that I have to work
228
707298
1854
Ik ben een muilezel,
die iedere dag
op hetzelfde tijdstip opstaat
op hetzelfde tijdstip opstaat
12:01
is that I have to get up at the same time every day,
229
709152
1667
12:03
and sweat and labor and barrel through it really awkwardly.
230
710819
2797
en zich met bloed, zweet
en tranen erdoorheen worstelt.
en tranen erdoorheen worstelt.
12:06
But even I, in my mulishness,
231
713616
3000
Maar zelfs in dat dagelijkse zwoegen
heb ik wel eens zo'n ervaring gehad.
12:09
even I have brushed up against that thing, at times.
232
716616
3868
Jullie zullen het zelf ook wel kennen,
12:13
And I would imagine that a lot of you have too.
233
720484
1959
12:15
You know, even I have had work or ideas come through me from a source
234
722443
3609
dat gevoel dat er creatieve ideeën
in je opborrelen vanuit een bron
in je opborrelen vanuit een bron
12:18
that I honestly cannot identify.
235
726052
2511
die je onmogelijk kunt identificeren.
12:21
And what is that thing?
236
728563
1596
Wat is dat dan voor bron?
12:22
And how are we to relate to it in a way that will not make us lose our minds,
237
730159
4038
Hoe kunnen we het gebruiken
zonder dat we gek worden?
zonder dat we gek worden?
12:26
but, in fact, might actually keep us sane?
238
734197
2886
Op een manier die goed voor ons is?
12:29
And for me, the best contemporary example that I have of how to do that
239
737083
3779
Het beste contemporaine voorbeeld
dat ik hierbij kan bedenken
dat ik hierbij kan bedenken
12:33
is the musician Tom Waits,
240
740862
2332
is muzikant Tom Waits.
12:35
who I got to interview several years ago on a magazine assignment.
241
743194
4541
Een paar jaar geleden
interviewde ik hem voor een tijdschrift.
interviewde ik hem voor een tijdschrift.
We hadden het hierover.
12:40
And we were talking about this,
242
747735
1249
12:41
and you know, Tom, for most of his life he was pretty much the embodiment
243
748984
3713
Tom is in feite een groot deel
van zijn leven het toonbeeld geweest
van zijn leven het toonbeeld geweest
12:45
of the tormented contemporary modern artist,
244
752697
1924
van de gekwelde hedendaagse artiest die
12:47
trying to control and manage and dominate
245
754621
2623
uit alle macht probeert grip te krijgen
12:50
these sort of uncontrollable creative impulses
246
757244
2474
op de onbeheersbare creatieve impulsen
12:52
that were totally internalized.
247
759718
1887
die in hem opduiken.
12:54
But then he got older, he got calmer,
248
761605
2005
Met de jaren werd Tom wat rustiger.
12:56
and one day he was driving down the freeway in Los Angeles he told me,
249
763610
2923
Op een dag reed hij
in Los Angeles over de snelweg,
in Los Angeles over de snelweg,
12:59
and this is when it all changed for him.
250
766533
1840
en veranderde het proces radicaal.
13:01
And he's speeding along, and all of a sudden
251
768373
1991
Terwijl hij daar zo reed, hoorde hij
13:03
he hears this little fragment of melody,
252
770364
3741
een fragmentje van een melodie.
Het besloop hem, zoals inspiratie
dat wel vaker doet, ongrijpbaar, kwellend.
dat wel vaker doet, ongrijpbaar, kwellend.
13:06
that comes into his head as inspiration often comes, elusive and tantalizing,
253
774105
4029
13:10
and he wants it, you know, it's gorgeous,
254
778134
2128
Het was een mooie melodie
en hij wilde het vasthouden.
en hij wilde het vasthouden.
13:13
and he longs for it, but he has no way to get it.
255
780262
2071
Maar dat ging niet.
13:15
He doesn't have a piece of paper, he doesn't have a pencil,
256
782333
1868
Hij had geen papiertje, geen pen,
13:17
he doesn't have a tape recorder.
257
784201
1451
geen taperecorder bij zich.
13:18
So he starts to feel all of that old anxiety start to rise in him
258
785652
2968
De welbekende spanning
nam weer bezit van hem:
nam weer bezit van hem:
13:21
like, "I'm going to lose this thing,
259
788620
1991
"Ik raak de melodie kwijt,
en dan blijft het me eeuwig achtervolgen.
13:23
and then I'm going to be haunted by this song forever.
260
790611
1920
13:25
I'm not good enough, and I can't do it."
261
792531
1771
Ik ben niet goed genoeg, ik kan het niet."
13:27
And instead of panicking, he just stopped.
262
794302
2392
Hij raakte echter niet in paniek,
maar hij stopte dat hele mentale proces
13:29
He just stopped that whole mental process
263
796694
1748
13:31
and he did something completely novel.
264
798442
2155
en deed iets nieuws.
13:33
He just looked up at the sky, and he said,
265
800597
2722
Hij keek omhoog naar de lucht en zei:
13:36
"Excuse me, can you not see that I'm driving?"
266
803319
3014
"Sorry hoor, kun je niet zien
dat ik achter het stuur zit?"
dat ik achter het stuur zit?"
13:39
(Laughter)
267
806333
3701
(Gelach)
"Denk je echt dat ik nu
een liedje kan opschrijven?
een liedje kan opschrijven?
13:42
"Do I look like I can write down a song right now?
268
810034
2734
13:45
If you really want to exist, come back at a more opportune moment
269
812768
3845
Als je echt wilt dat dit liedje er komt,
moet je later nog eens aankloppen
moet je later nog eens aankloppen
13:49
when I can take care of you.
270
816613
1662
als ik wel tijd voor je heb.
13:51
Otherwise, go bother somebody else today.
271
818275
3077
Zo niet, ga dan
iemand anders lastig vallen.
iemand anders lastig vallen.
Ga buurten bij Leonard Cohen."
(Gelach)
(Gelach)
13:54
Go bother Leonard Cohen."
272
821352
3296
13:57
And his whole work process changed after that.
273
824648
3132
En vanaf dat moment
verliep het proces heel anders.
verliep het proces heel anders.
14:00
Not the work, the work was still oftentimes as dark as ever.
274
827780
3608
Het werk zelf is nog hetzelfde,
met de bekende donkere ondertoon.
met de bekende donkere ondertoon.
14:04
But the process, and the heavy anxiety around it
275
831388
3059
Maar de zware spanning
die het creatieve proces in hem opriep
die het creatieve proces in hem opriep
14:07
was released when he took the genie, the genius out of him
276
834447
2986
verdween toen hij zich
distantieerde van het genie.
distantieerde van het genie.
Het genie zat hem te dicht op de huid
en leverde alleen maar ellende op.
en leverde alleen maar ellende op.
14:10
where it was causing nothing but trouble, and released it kind of back where it came from,
277
837433
3371
14:13
and realized that this didn't have to be this internalized, tormented thing.
278
840804
3556
Tom realiseerde zich dat er geen reden was
om eraan onderdoor te gaan.
om eraan onderdoor te gaan.
14:17
It could be this peculiar, wondrous, bizarre collaboration
279
844360
3744
Het kon ook een wonderlijke,
bizarre samenwerking zijn,
bizarre samenwerking zijn,
14:20
kind of conversation between Tom and the strange, external thing
280
848104
4132
een soort conversatie tussen Tom
en het eigenaardige aspect
en het eigenaardige aspect
14:25
that was not quite Tom.
281
852236
2376
dat niet helemaal van Tom zelf was.
14:27
So when I heard that story it started to shift a little bit
282
854612
2706
Dat verhaal heeft mijn manier
van werken veranderd.
van werken veranderd.
Ik heb er al eens profijt van gehad.
14:30
the way that I worked too, and it already saved me once.
283
857318
2629
Ik zat midden in het schrijfproces
van Eten, Bidden, Beminnen.
van Eten, Bidden, Beminnen.
14:32
This idea, it saved me when I was in the middle of writing "Eat, Pray, Love,"
284
859947
3331
14:36
and I fell into one of those, sort of pits of despair
285
863278
2588
Op een gegeven moment
verviel ik in wanhoop.
verviel ik in wanhoop.
14:38
that we all fall into when we're working on something and it's not coming
286
865866
3341
Je kent dat wel: je werk
wil maar niet goed lukken
wil maar niet goed lukken
en je denkt dat het
een verschrikkelijke ramp wordt.
een verschrikkelijke ramp wordt.
14:42
and you start to think this is going to be a disaster,
287
869207
2242
14:44
this is going to be the worst book ever written.
288
871449
1761
Het slechtste boek ooit.
Niet zomaar slecht,
echt verschrikkelijk slecht.
echt verschrikkelijk slecht.
14:46
Not just bad, but the worst book ever written.
289
873210
2147
14:48
And I started to think I should just dump this project.
290
875357
3962
Ik wilde het hele project al opdoeken.
Toen herinnerde ik me Tom
die zich tot zijn genie wendde,
die zich tot zijn genie wendde,
14:52
But then I remembered Tom talking to the open air
291
879319
3075
14:55
and I tried it.
292
882394
2048
en ik besloot ook een poging te wagen.
14:57
So I just lifted my face up from the manuscript
293
884442
2492
Ik wendde me af van mijn manuscript
14:59
and I directed my comments to an empty corner of the room.
294
886934
2930
en richtte me tot
een lege hoek van de kamer.
een lege hoek van de kamer.
15:02
And I said aloud, "Listen you, thing,
295
889864
3578
En ik zei hardop: "Luister ding,
15:06
you and I both know that if this book isn't brilliant
296
893442
3198
we weten allebei
dat als dit boek niet briljant is,
dat als dit boek niet briljant is,
15:09
that is not entirely my fault, right?
297
896640
1801
dan komt dat niet alleen door mij.
15:11
Because you can see that I am putting everything I have into this,
298
898441
3327
Je kunt zien dat ik er alles in stop
wat ik in me heb.
wat ik in me heb.
15:14
I don't have any more than this.
299
901768
1368
Meer kan ik niet geven.
15:15
So if you want it to be better, then you've got to show up and do your part of the deal.
300
903136
3226
Als jij vindt dat het beter kan,
dan moet jij jouw ding komen doen.
dan moet jij jouw ding komen doen.
15:19
O.K. But if you don't do that, you know what, the hell with it.
301
906362
2994
Snap je? Doe je dat niet, jammer dan.
15:22
I'm going to keep writing anyway because that's my job.
302
909356
2936
Ik schrijf gewoon door,
want dat is nu eenmaal mijn werk.
want dat is nu eenmaal mijn werk.
O, en in de notulen mag wel worden vermeld
15:25
And I would please like the record to reflect today
303
912292
1899
15:26
that I showed up for my part of the job."
304
914191
2300
dat ìk vandaag gewoon
op kantoor ben verschenen."
op kantoor ben verschenen."
15:29
(Laughter)
305
916491
3698
(Gelach)
15:32
Because --
306
920189
2087
Tja---
15:35
(Applause)
307
922276
2074
(Applaus)
Uiteindelijk komt het hier op neer...
15:37
in the end it's like this, O.K. --
308
924350
2172
15:39
centuries ago in the deserts of North Africa,
309
926522
2401
Eeuwen geleden kwamen er
in de Noord-Afrikaanse woestijn
in de Noord-Afrikaanse woestijn
15:41
people used to gather for these moonlight dances of sacred dance and music
310
928923
4667
mensen samen om bij maanlicht
te dansen op heilige muziek.
te dansen op heilige muziek.
15:46
that would go on for hours and hours, until dawn.
311
933590
2704
Uren en uren achtereen,
tot aan het ochtendgloren.
tot aan het ochtendgloren.
Dat was altijd geweldig, want
de dansers waren volleerde professionals.
de dansers waren volleerde professionals.
15:49
And they were always magnificent, because the dancers were professionals
312
936294
3027
15:52
and they were terrific, right?
313
939321
1174
Maar soms, heel soms,
gebeurde er echter iets bijzonders.
gebeurde er echter iets bijzonders.
15:53
But every once in a while, very rarely, something would happen,
314
940495
3818
15:57
and one of these performers would actually become transcendent.
315
944313
3512
Een van die dansers werd dan transcendent.
16:00
And I know you know what I'm talking about,
316
947825
2284
Jullie weten vast wel
wat ik daarmee bedoel,
wat ik daarmee bedoel,
16:02
because I know you've all seen, at some point in your life, a performance like this.
317
950109
3954
jullie hebben ooit ook wel eens
zoiets gezien bij een performer.
zoiets gezien bij een performer.
16:06
It was like time would stop,
318
954063
2095
Het was alsof de tijd stilstond
16:08
and the dancer would sort of step through some kind of portal
319
956158
2375
en de danser door een poort stapte.
16:11
and he wasn't doing anything different than he had ever done, 1,000 nights before,
320
958533
4491
Hij deed niets anders
dan de duizenden nachten ervoor,
dan de duizenden nachten ervoor,
maar nu viel alles samen.
16:15
but everything would align.
321
963024
1751
16:17
And all of a sudden, he would no longer appear to be merely human.
322
964775
3032
Plotseling leek hij
niet langer slechts een mens.
niet langer slechts een mens.
16:20
He would be lit from within, and lit from below
323
967807
2534
In hem, onder hem, boven hem gloeide het.
16:23
and all lit up on fire with divinity.
324
970341
3790
Een goddelijk vuur doortrok hem.
16:26
And when this happened, back then,
325
974131
2145
Als zoiets destijds gebeurde,
wisten mensen wat het was
wisten mensen wat het was
16:29
people knew it for what it was, you know, they called it by its name.
326
976276
4216
en benoemden het.
Dan begonnen ze te klappen
en in koor te roepen:
en in koor te roepen:
16:33
They would put their hands together and they would start to chant,
327
980492
2632
16:35
"Allah, Allah, Allah, God, God, God."
328
983124
4100
"Allah, Allah, Allah, God, God, God."
16:40
That's God, you know.
329
987224
3102
Want dat was het voor hen.
16:43
Curious historical footnote --
330
990326
2680
Trouwens, een leuk historisch feitje:
16:45
when the Moors invaded southern Spain, they took this custom with them
331
993006
4841
Toen de Moren Zuid-Spanje veroverden,
brachten ze deze gewoonte met zich mee.
brachten ze deze gewoonte met zich mee.
16:50
and the pronunciation changed over the centuries
332
997847
2245
De uitspraak is echter
door de eeuwen heen veranderd
door de eeuwen heen veranderd
16:52
from "Allah, Allah, Allah," to "Olé, olé, olé,"
333
1000092
2865
van "Allah, Allah, Allah"
in "Olé, olé, olé."
in "Olé, olé, olé."
Dat hoor je vandaag de dag nog
bij stierengevechten en flamengodansen.
bij stierengevechten en flamengodansen.
16:55
which you still hear in bullfights and in flamenco dances.
334
1002957
3174
16:58
In Spain, when a performer has done something impossible and magic,
335
1006131
3653
Als een artiest in Spanje iets onmogelijks
of magisch doet, dan roept men:
of magisch doet, dan roept men:
17:02
"Allah, olé, olé, Allah, magnificent, bravo,"
336
1009784
3149
"Allah, olé, olé, Allah, geweldig, bravo."
17:05
incomprehensible, there it is -- a glimpse of God.
337
1012933
3404
Onbegrijpelijk, zie: een glimp van God.
17:09
Which is great, because we need that.
338
1016337
2172
Precies wat we nodig hebben.
17:11
But, the tricky bit comes the next morning,
339
1018509
3851
Lastig is echter dat de danser
de volgende morgen
de volgende morgen
17:15
for the dancer himself, when he wakes up
340
1022360
2925
bij het ontwaken ontdekt
dat hij op dinsdag om 11 uur 's ochtends
geen goddelijke lading meer heeft.
geen goddelijke lading meer heeft.
17:18
and discovers that it's Tuesday at 11 a.m., and he's no longer a glimpse of God.
341
1025285
3949
17:22
He's just an aging mortal with really bad knees,
342
1029234
3492
Op dat moment is hij weer
een wat oudere man met versleten knieën
een wat oudere man met versleten knieën
17:25
and maybe he's never going to ascend to that height again.
343
1032726
4240
die wellicht nooit meer
tot zulke hoogten zal komen.
tot zulke hoogten zal komen.
17:29
And maybe nobody will ever chant God's name again as he spins,
344
1036966
3727
Misschien zal er nooit meer iemand
God aanroepen tijdens zijn dans.
God aanroepen tijdens zijn dans.
17:33
and what is he then to do with the rest of his life?
345
1040693
2858
Wat moet hij nu nog
met de rest van zijn leven?
met de rest van zijn leven?
17:36
This is hard.
346
1043551
1382
Dat is moeilijk.
17:37
This is one of the most painful reconciliations to make
347
1044933
2842
Dat is werkelijk moeilijk te verkroppen
17:40
in a creative life.
348
1047775
2091
voor een creatieve geest.
17:42
But maybe it doesn't have to be quite so full of anguish
349
1049866
3183
Maar zo pijnlijk hoeft het niet te zijn.
17:45
if you never happened to believe, in the first place,
350
1053049
3267
Stel dat je er al niet van uitgaat
17:49
that the most extraordinary aspects of your being came from you.
351
1056316
4105
dat de meest ongewone aspecten
van jouw persoon uit jouzelf komen.
van jouw persoon uit jouzelf komen.
Stel dat je gelooft dat je ze
een tijdje te leen hebt gekregen
een tijdje te leen hebt gekregen
17:53
But maybe if you just believed that they were on loan to you
352
1060421
2861
17:56
from some unimaginable source for some exquisite portion of your life
353
1063282
3806
van een niet nader te specificeren bron.
17:59
to be passed along when you're finished, with somebody else.
354
1067088
3844
Wanneer je er klaar mee bent,
worden ze doorgegeven aan iemand anders.
worden ze doorgegeven aan iemand anders.
18:03
And, you know, if we think about it this way it starts to change everything.
355
1070932
4884
Zo beschouwt, kantelt alles.
Ik hang inmiddels die gedachte aan.
18:08
This is how I've started to think,
356
1075816
1634
18:10
and this is certainly how I've been thinking in the last few months
357
1077450
3349
De laatste maanden
heb ik aan een boek gewerkt
heb ik aan een boek gewerkt
18:13
as I've been working on the book that will soon be published,
358
1080799
2841
dat binnenkort zal verschijnen.
18:16
as the dangerously, frighteningly over-anticipated follow up
359
1083640
3643
Het boek waar veel te lang
reikhalzend naar is uitgekeken.
reikhalzend naar is uitgekeken.
18:20
to my freakish success.
360
1087283
2660
De opvolger van die illustere voorganger.
18:22
And what I have to, sort of keep telling myself
361
1089943
2923
Als mijn gedachten
met me aan de haal gaan,
met me aan de haal gaan,
18:25
when I get really psyched out about that,
362
1092866
2025
houd ik me steeds hetzelfde voor:
18:27
is, don't be afraid.
363
1094891
2175
Wees niet bang.
Zie er niet tegenop.
18:29
Don't be daunted.
364
1097066
1366
18:31
Just do your job.
365
1098432
1983
Doe gewoon je werk.
Blijf gewoon je ding doen, wat het ook is.
18:33
Continue to show up for your piece of it, whatever that might be.
366
1100415
2975
18:36
If your job is to dance, do your dance.
367
1103390
2910
Als het je taak is te dansen, ga dansen.
18:39
If the divine, cockeyed genius assigned to your case
368
1106300
3965
Als het goddelijke genie
dat jou is toegewezen
dat jou is toegewezen
18:43
decides to let some sort of wonderment be glimpsed, for just one moment
369
1110265
5084
besluit om in je werk op enig moment
iets van de wonderlijke bron
iets van de wonderlijke bron
door te laten schemeren,
18:48
through your efforts, then "Olé!"
370
1115349
2000
dan "Olé!"
18:50
And if not, do your dance anyhow.
371
1117349
3639
Gebeurt dat niet, dans dan toch maar door.
18:53
And "Olé!" to you, nonetheless.
372
1120988
1681
En ook dan: "Olé!"
Dat geloof ik van harte.
18:55
I believe this and I feel that we must teach it.
373
1122669
2000
18:57
"Olé!" to you, nonetheless,
374
1124669
1788
"Olé!", hoe dan ook,
18:59
just for having the sheer human love and stubbornness
375
1126457
3313
omdat we uit pure
menselijke liefde en eigenwijsheid
menselijke liefde en eigenwijsheid
19:02
to keep showing up.
376
1129770
1845
toch door blijven ploeteren.
19:04
Thank you.
377
1131615
1675
Dank u.
(Applaus)
19:06
(Applause)
378
1133290
2075
19:08
Thank you.
379
1135365
1491
Dank u.
19:09
(Applause)
380
1136856
3114
(Applaus)
19:12
June Cohen: Olé!
381
1139970
1833
June Cohen: Olé!
19:14
(Applause)
382
1141803
3700
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Gilbert - WriterThe author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both.
Why you should listen
Elizabeth Gilbert faced down a premidlife crisis by doing what we all secretly dream of -- running off for a year. Her travels through Italy, India and Indonesia resulted in the megabestselling and deeply beloved memoir Eat, Pray, Love, about her process of finding herself by leaving home.
She's a longtime magazine writer -- covering music and politics for Spin and GQ -- as well as a novelist and short-story writer. Her books include the story collection Pilgrims, the novel Stern Men (about lobster fishermen in Maine) and a biography of the woodsman Eustace Conway, called The Last American Man. Her work has been the basis for two movies so far (Coyote Ugly, based on her own tale of working at the famously raunchy bar in New York City), and Eat, Pray, Love, with the part of Gilbert played by Julia Roberts. Not bad for a year off.
In 2010, Elizabeth published Committed, a memoir exploring her ambivalent feelings about the institution of marriage. And her 2013 novel, The Signature of All Things, is "a sprawling tale of 19th century botanical exploration."
Gilbert also owns and runs the import shop Two Buttons in Frenchtown, New Jersey.
Elizabeth Gilbert | Speaker | TED.com