ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Gilbert - Writer
The author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both.

Why you should listen

Elizabeth Gilbert faced down a premidlife crisis by doing what we all secretly dream of -- running off for a year. Her travels through Italy, India and Indonesia resulted in the megabestselling and deeply beloved memoir Eat, Pray, Love, about her process of finding herself by leaving home.

She's a longtime magazine writer -- covering music and politics for Spin and GQ -- as well as a novelist and short-story writer. Her books include the story collection Pilgrims, the novel Stern Men (about lobster fishermen in Maine) and a biography of the woodsman Eustace Conway, called The Last American Man. Her work has been the basis for two movies so far (Coyote Ugly, based on her own tale of working at the famously raunchy bar in New York City), and Eat, Pray, Love, with the part of Gilbert played by Julia Roberts. Not bad for a year off.

In 2010, Elizabeth published Committed, a memoir exploring her ambivalent feelings about the institution of marriage. And her 2013 novel, The Signature of All Things, is "a sprawling tale of 19th century botanical exploration."

Gilbert also owns and runs the import shop Two Buttons in Frenchtown, New Jersey.

More profile about the speaker
Elizabeth Gilbert | Speaker | TED.com
TED2009

Elizabeth Gilbert: Your elusive creative genius

Elizabeth Gilbert: ရှင့်ရဲ့ ရှားပါးလှတဲ့ ဖန်တီးရေး ပင်ကိုယ်စွမ်းရည်

Filmed:
19,049,771 views

Elizabeth Gilbert ဟာ အနုပညာရှင်တွေ ထူးချွန်သူတွေထံမှ ကျွန်ုပ်တို့ မျှော်လင့်နေတတ်တဲ့ မဖြစ်နိုင်တဲ့ အရာတွေအကြောင်းနဲ့ပတ်သတ်ပြီး သုံးသပ်တွေးတောပါတယ်-- ပြီးတော့ ရှားရှားပါးပါး လူတစ်ယောက် ပါရမီရှင် ဖြစ်ခြင်းအစား၊ ကျွန်ုပ်တို့ အားလုံးဆီမှာ ပင်ကိုယ်စွမ်းရည် ရှိတယ်ဆိုတဲ့ အစွန်းရောက် အတွေးအခေါ်ကို ဝေမျှထားပါတယ်။ ဒီဟောပြောချက်ကတော့ ရယ်ရကောင်းသလို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆန်ပြီး အံဩဖို့ကောင်းလောက်အောင် စိတ်ကို လှုံ့ဆော်စေပါတယ်။
- Writer
The author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
I am a writer.
0
985
1567
ကျွန်မကတော့ စာရေးဆရာမပါ။
00:15
Writing books is my profession but it's more than that, of course.
1
2552
3760
စာရေးခြင်းက ကျွန်မ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း
လုပ်ငန်းပါ။ ဒါပေမဲ့ အဲထက်တော့ ပိုတာပေါ့။
00:19
It is also my great lifelong love and fascination.
2
6312
3924
အဲဒါက ကျွန်မရဲ့ တစ်ဘဝတာ ချစ်ခင်
မြတ်နိုးတဲ့အရာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
00:23
And I don't expect that that's ever going to change.
3
10236
2915
ဒါကြီး ပြောင်းလဲလိမ့်မယ်လို့လည်း
ကျွန်မ မမျှော်လင့်ပါဘူး။
00:25
But, that said, something kind of peculiar has happened recently
4
13151
5035
ဒါပေမဲ့ ဒါပြောပြီးတော့ မကြာသေးခင်က
ကျွန်မ ဘဝနဲ့ အလုပ်အကိုင်မှာ
00:30
in my life and in my career,
5
18186
2249
ထူးဆန်းတဲ့အရာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့ပါတယ်။
00:33
which has caused me to have to recalibrate my whole relationship with this work.
6
20435
4767
အဲ့ဒီအရာကြောင့် ကျွန်မနဲ့ ဒီအလုပ်
ဆက်နွယ်မှုကြီးကို ပြန်ချိန်ညှိနေရတယ်လေ။
00:38
And the peculiar thing is that I recently wrote this book,
7
25202
3634
အဲ့ဒီအရာကတော့ မကြာသေးခင်က ကျွန်မ
ဒီ "Eat. Pray. Love." ဆိုတဲ့
00:41
this memoir called "Eat, Pray, Love"
8
28836
1968
အတ္ထုပ္ပတိကိုရေးခဲ့တာပါ။
00:43
which, decidedly unlike any of my previous books,
9
30804
4565
ကျွန်မရဲ့ အရင်စာအုပ်တွေနဲ့ မတူတာက
00:48
went out in the world for some reason, and became this big,
10
35369
3068
ဒီစာအုပ်လေးက အကြောင်းတစ်ခုကြောင့်
ကမ္ဘာမှာ အကျော်အကြားဆုံး
00:51
mega-sensation, international bestseller thing.
11
38437
3366
နိုင်ငံတကာအရောင်းကောင်းဆုံး
အရာလေးဖြစ်လာပါတယ်။
00:54
The result of which is that everywhere I go now,
12
41803
3066
ဒါကြောင့်မို့လို့ အခု ကျွန်မ
ဘယ်နားကို သွားသွား
00:57
people treat me like I'm doomed.
13
44869
2600
လူတွေက ကျွန်မကို ကံဆိုးသလိုမျိုး
ဆက်ဆံကြပါတယ်။
01:00
Seriously -- doomed, doomed!
14
47469
2882
ကံဆိုးမိုးမှောင်ကျသလိုမျိုးပေါ့။
01:03
Like, they come up to me now, all worried, and they say,
15
50351
2184
သူတို့က ကျွန်မဆီလာပြီး
စိုးရိမ်တကြီးနဲ့ ပြောကြတယ်။
01:05
"Aren't you afraid you're never going to be able to top that?
16
52535
4705
"မင်း နောက်တစ်ခါ နံပါတ်တစ်ရအောင်
မလုပ်နိုင်မှာ မစိုးဘူးလား၊
01:10
Aren't you afraid you're going to keep writing for your whole life
17
57240
3246
မင်း တသက်လုံးစာရေးနေပြီး ကမ္ဘာပေါ်က
01:13
and you're never again going to create a book
18
60486
2017
လူတွေအလေးထားလောက်တဲ့ စာအုပ်လေးကို
01:15
that anybody in the world cares about at all,
19
62503
2716
နောက်တစ်ကြိမ်ကိုလေး မဖန်တီးနိုင်မှာကို
01:18
ever again?"
20
65219
2500
မစိုးဘူးလား၊"
01:20
So that's reassuring, you know.
21
67719
2349
ဒါက အားပေးရာကျတာပေါ့နော်။
01:22
But it would be worse, except for that I happen to remember
22
70068
2799
ဒါပေမဲ့ ပိုဆိုးတာက ကျွန်မ
အသက်၂၀ လောက်တုန်းက
01:25
that over 20 years ago, when I first started telling people -- when I was a teenager --
23
72867
3708
မှတ်မိတာကလွဲရင်ပေါ့
ကျွန်မ ဆယ်ကျော်သက်တုန်းက
လူတွေကို စာရေးဆရာဖြစ်ချင်ကြောင်းကို
ပထမဆုံးအကြိမ် လိုက်ပြောတဲ့အခါ
01:29
that I wanted to be a writer,
24
76575
1710
01:31
I was met with this same kind of, sort of fear-based reaction.
25
78285
2971
ဒီလို ကြောက်ရွံ့တုံ့ပြန်မှုတွေနဲ့
ရင်ဆိုင်ခဲ့ပါတယ်။
01:34
And people would say, "Aren't you afraid you're never going to have any success?
26
81256
3679
လူတွေကပြောကြတယ်။ "မင်း
မအောင်မြင်မှာ မကြောက်ဘူးလား၊
01:37
Aren't you afraid the humiliation of rejection will kill you?
27
84935
3102
ပစ်ပယ်မှုရဲ့ နှိမ်ချမှုက မင်းကို
သတ်မှာ မကြောက်ဘူးလား၊
01:40
Aren't you afraid that you're going to work your whole life at this craft
28
88037
2815
မင်း တသက်လုံး ဘာမှမရဘဲနဲ့
ဒီအလုပ်ကို လုပ်နေပြီးတော့
01:43
and nothing's ever going to come of it
29
90852
1417
မင်းပါးစပ်ထဲမှာ ကျရှုံးမှုရဲ့ ခါသီးလှတဲ့
01:45
and you're going to die on a scrap heap of broken dreams
30
92269
2697
ပြာမှုန့်တွေပြည့်ရင်း ကျိုးပဲ့နေတဲ့
01:47
with your mouth filled with bitter ash of failure?"
31
94966
3485
အိပ်မက်အစုပုံပေါ်မှာ
သေနေမှာကို မကြောက်ဘူးလား။"
01:51
(Laughter)
32
98451
2053
(ရယ်သံများ)
01:53
Like that, you know.
33
100504
1852
အဲလိုလေးပေါ့။
01:55
The answer -- the short answer to all those questions is, "Yes."
34
102356
5161
အဖြေက ဒီမေးခွန်းတွေအားလုံးအတွက်
အဖြေတိုကတော့ "ဟုတ်ပါတယ်။"
02:00
Yes, I'm afraid of all those things.
35
107517
2300
ကျွန်မ အဲဒီအရာအားလုံးကို ကြောက်ပါတယ်။
အမြဲတမ်းလည်း ကြောက်ခဲ့ပါတယ်
02:02
And I always have been.
36
109817
1265
02:03
And I'm afraid of many, many more things besides
37
111082
2133
ဒါ့အပြင် လူတွေမခန့်မှန်းနိုင်တဲ့
02:06
that people can't even guess at,
38
113215
2102
အရာတွေကိုလည်း ကြောက်ပါတယ်။
02:08
like seaweed and other things that are scary.
39
115317
3981
ပင်လယ်ရေမှော်နဲ့ အခြား
ကြောက်စရာကောင်းတဲ့အရာတွေပေါ့။
02:12
But, when it comes to writing,
40
119298
2251
ဒါပေမဲ့ စာရေးတာနဲ့ ပတ်သတ်လာရင်
02:14
the thing that I've been sort of thinking about lately, and wondering about lately, is why?
41
121549
4001
နောက်ပိုင်း ကျွန်မ စဉ်းစားနေမိတာ
စူးစမ်းမိနေတာက
ဘာလို့လဲပေါ့။
02:18
You know, is it rational?
42
125550
1851
ကျိုးကြောင်းဆီလျော်လား။
02:20
Is it logical that anybody should be expected
43
127401
2847
ဘယ်သူမဆို ဒီကမ္ဘာပေါ်မှာ
လုပ်ရမယ့်အလုပ်ကို
02:23
to be afraid of the work that they feel they were put on this Earth to do.
44
130248
4652
ကြောက်နေရမယ်ဆိုတာ ယုတ္တိဆန်ရဲ့လား။
02:27
And what is it specifically about creative ventures
45
134900
4400
ကျွန်မတို့တွေ တစ်ခြားလုပ်ငန်းတွေနဲ့
မတူအောင် အချင်းချင်းရဲ့
02:32
that seems to make us really nervous about each other's mental health
46
139300
3472
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးကို
စိတ်ပူနေရအောင်လုပ်နေတဲ့
02:35
in a way that other careers kind of don't do, you know?
47
142772
3027
ဖန်တီးရှင်စွန့်စားမှုကြီးက ဘာလဲ။
02:38
Like my dad, for example, was a chemical engineer
48
145799
4023
ကျွန်မအဖေ ဥပမာပေါ့၊
ဓာတု အင်ဂျင်နီယာတစ်ယောက်ပါ
02:42
and I don't recall once in his 40 years of chemical engineering
49
149822
3377
ပြီး သူရဲ့ ၄၀ နှစ်တာ ဓာတုအင်ဂျင်နီယာ
လုပ်နေတဲ့အချိန်အတွင်း သူ့ကို
02:45
anybody asking him if he was afraid to be a chemical engineer, you know?
50
153199
3682
ဓာတုအင်ဂျင်နီယာ ဖြစ်ရတာကြောက်လားလို့
မေးနေတဲ့ လူကိုလဲ တစ်ခါတောင်မမှတ်မိပါဘူး။
02:49
It didn't -- that chemical-engineering block, John, how's it going?
51
156881
5811
"ဓာတုအင်ဂျင်နီယာ John ကြီးရေ ဘယ်လိုလဲဝေ့"
02:55
It just didn't come up like that, you know?
52
162692
2164
အဲလိုတော့ ဖြစ်လာတာမဟုတ်ဘူးလေ။
02:57
But to be fair, chemical engineers as a group
53
164856
3834
မျှမျှတတပြောရင်
ဓာတုအင်ဂျင်နီယာအုပ်စုတစ်ခုအနေနဲ့
03:01
haven't really earned a reputation over the centuries
54
168690
2426
ရာစုနှစ်များစွာ အရက်စွဲနေတဲ့
စိတ်နှစ်ဖက်အစွန်းရောက်
03:03
for being alcoholic manic-depressives.
55
171116
2818
လူတွေဖြစ်နေလို့ နာမည်မကောင်းခဲ့ဘူးလေ။
03:06
(Laughter)
56
173934
1448
(ရယ်သံများ)
03:08
We writers, we kind of do have that reputation,
57
175382
2834
ကျွန်မတို့ စာရေးဆရာတွေလည်း
အဲလို နာမည်မကောင်းကြဘူးလေ။
03:11
and not just writers, but creative people across all genres,
58
178216
3983
စာရေးဆရာတင်မကဘူး
ဖန်တီးရှင်လူတွေ အမျိုးမျိုးလည်း
03:14
it seems, have this reputation for being enormously mentally unstable.
59
182199
4701
ဒီလို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မတည်ငြိမ်လို့
နာမည်ဆိုးထွက်နေကြတယ်လေ။
03:19
And all you have to do is look at the very grim death count
60
186900
3816
ရှင်တို့ လုပ်ဖို့လိုတာက ၂၀ ရာစု
တစ်ခုတည်းက ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်
03:23
in the 20th century alone, of really magnificent creative minds
61
190716
3583
ကိုယ့်လက်ထဲမှာ ဆုံးပါးသွားတဲ့
ထက်မြတ်လှတဲ့
03:27
who died young and often at their own hands, you know?
62
194299
3126
ဖန်တီးရှင်တွေရဲ့ အံ့ဖွယ်ကောင်းတဲ့
သေနှုန်းကိုကြည့်ဖို့ပါ။
03:30
And even the ones who didn't literally commit suicide
63
197425
3266
ကိုယ့်ကို အဆုံးမစီရင်တဲ့သူတွေတောင်
03:33
seem to be really undone by their gifts, you know.
64
200691
3376
သူတို့ရဲ့ ပညာတွေကြောင့် ပျက်စီးသွားရပါတယ်။
Norman Mailer သူမသေခင်လေး
နောက်ဆုံး အင်တာဗျူးမှာ ပြောခဲ့တာက
03:36
Norman Mailer, just before he died, last interview, he said
65
204067
2899
03:39
"Every one of my books has killed me a little more."
66
206966
4101
"ကျွန်တော်စာအုပ်တိုင်းဟာ ကျွန်တော်ကို
နည်းနည်းပို သတ်ခဲ့တယ်။"
03:43
An extraordinary statement to make about your life's work.
67
211067
3599
ရှင့်ဘဝအလုပ်အကြောင်းကို
ပြောဖို့ အံဖွယ်စကားတစ်ခွန်းပေါ့နော်။
03:47
But we don't even blink when we hear somebody say this
68
214666
2960
ဒါပေမဲ့ တစ်​ဦးဦးက ဒါကို ပြောရင်
မျက်တောင်တောင်မခတ်ပါဘူး။
03:50
because we've heard that kind of stuff for so long
69
217626
2606
အကြောင်းက ဒီလိုအရာကို
ကျွန်မတို့ ကြားနေတာ ကြာပြီလေ။
03:53
and somehow we've completely internalized and accepted collectively
70
220232
4001
ပြီးရင် ဒီ ဖန်တီးမှုနဲ့ ဒုက္ခဝေဒနာဟာ
တစ်နည်းနည်းတော့ ဆက်စပ်နေတယ်ဆိုတာရယ်
03:57
this notion that creativity and suffering are somehow inherently linked
71
224233
4667
အနုပညာဟာ အဆုံးမှာတော့
စိတ်ဝေဒေနာကို ဖြစ်စေတယ်ဆိုတဲ့
04:01
and that artistry, in the end, will always ultimately lead to anguish.
72
228900
5066
အယူအဆကို ကျွန်မတို့ လုံးဝပဲ
စိတ်ထဲစွဲမှတ်ပြီး လက်ခံခဲ့ကြပါတယ်။
04:06
And the question that I want to ask everybody here today
73
233966
2216
ဒီမှာရှိတဲ့ လူတိုင်းကို
ကျွန်မမေးချင်တာက ရှင်တို့တွေ
04:08
is are you guys all cool with that idea?
74
236182
2992
ဒီလို အတွေးနဲ့ပတ်သတ်ပြီး စိတ်အေးကြရဲ့လား။
04:11
Are you comfortable with that?
75
239174
2207
ရှင်တို့ အဲဒါနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး
စိတ်သက်သာရဲ့လား။
04:14
Because you look at it even from an inch away and, you know ...
76
241381
2951
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ရှင်က ဒါကို
တစ်လက်မ အကွာကနေကြည့်ရင်တောင် --
04:17
I'm not at all comfortable with that assumption.
77
244332
3200
ကျွန်မတော့ ဒီယူဆချက်နဲ့ ပတ်သတ်ပြီး
လုံးဝ သက်တောင့်သက်သာမရှိဘူး။
04:20
I think it's odious.
78
247532
1486
ဒါဆိုးရွားတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
04:21
And I also think it's dangerous,
79
249018
1953
အန္တရာယ်များတယ်လို့လည်း ထင်ပါတယ်။
04:23
and I don't want to see it perpetuated into the next century.
80
250971
2767
ဒါ နောက်တစ်ရာစုအထိ
အဓွန့်ရှည်နေတာမျိုးလည်း မလိုချင်ဘူး။
04:26
I think it's better if we encourage our great creative minds to live.
81
253738
4036
ကျွန်မတို့ရဲ့ ဖန်တီးရှင်တွေ ဆက်ရှင်သန်ဖို့
အားပေးတာ ကောင်းမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
04:30
And I definitely know that, in my case -- in my situation --
82
257774
5775
အဲဒါကို ကျွန်မ လုံးဝသိတာပေါ့။ ကျွန်မ
အခြေအနေ ကျွန်မ အနေအထားမှာဆိုရင်
04:36
it would be very dangerous for me to start sort of leaking down that dark path
83
263549
5163
ကျွန်မအတွက် အဲဒီအယူအဆရဲ့ အမှောင်
လမ်းကြောင်းအတိုင်း စတင်လျှောက်လှမ်းဖို့
04:41
of assumption, particularly given the circumstance
84
268712
3471
အန္တရာယ်များမှာလေ။
အထူးသဖြင့် အခုကျွန်မ ဒီအလုပ်အကိုင်မှာ
ရှိနေတဲ့ အနေအထားလေးမှာပေါ့။
04:44
that I'm in right now in my career.
85
272183
1903
04:46
Which is -- you know, like check it out,
86
274086
2539
ရှင်တို့သိပါတယ် ကြည့်ကြည့်လိုက်လေ။
04:49
I'm pretty young, I'm only about 40 years old.
87
276625
1599
ကျွန်မ ငယ်ပါသေးတယ်။
အသက်၄၀ လောက်ပဲရှိဦးမယ်။
04:51
I still have maybe another four decades of work left in me.
88
278224
3910
ကျွန်မမှာ နောက်အနှစ် ၄၀ စာ
အလုပ်က ကျန်နေဦးမှာလေ။
04:54
And it's exceedingly likely that anything I write from this point forward
89
282134
4517
ပြီးရင် အရမ်းဖြစ်နိုင်တာက တစ်ကမ္ဘာလုံးက
အခုကစပြီး ကျွန်မ ရေးသမျှကို
04:59
is going to be judged by the world as the work that came after
90
286651
2883
ကျွန်မ ပြီးခဲ့တဲ့ စာအုပ်ရဲ့
အံဖွယ်အောင်မြင်မှုကြောင့်
05:02
the freakish success of my last book, right?
91
289534
3417
ဖြစ်လာတဲ့စာအုပ်လို့
ဝေဖန်ကြဖို့ကိုပေါ့။ ဟုတ်တယ်မဟုတ်လား။
05:05
I should just put it bluntly, because we're all sort of friends here now --
92
292951
3962
ကျွန်မ ရှင်းရှင်းပြောသင့်တယ်။ အကြောင်းက
ကျွန်မတို့ အခု သူငယ်ချင်းလိုဖြစ်နေကြပြီလေ။
05:09
it's exceedingly likely that my greatest success is behind me.
93
296913
4281
အခု အရမ်းဖြစ်နိုင်တာက ကျွန်မရဲ့
အောင်မြင်မှုတွေက ကျွန်မ နောက်ကွယ်မှာပေါ့။
05:13
So Jesus, what a thought!
94
301194
2200
ဘုရားရေ ဘယ်လိုအတွေးမျိုးပါလိမ့်။
05:16
That's the kind of thought that could lead a person
95
303394
2315
ဒီလို အတွေးမျိုးကြောင့်
လူတစ်​ယောက် မနက် ၉ နာရီ မှာ
05:18
to start drinking gin at nine o'clock in the morning,
96
305709
2628
ဂျင်အရက်ထသောက်တာမျိုး
ဖြစ်သွားနိုင်တယ်လေ။
05:21
and I don't want to go there.
97
308337
3052
ကျွန်မ မှ အဲမျိုးတွေမဖြစ်ချင်တာ
05:24
(Laughter)
98
311389
858
(ရယ်သံများ)
05:25
I would prefer to keep doing this work that I love.
99
312247
2306
ကျွန်မ ချစ်တဲ့ အလုပ်ကိုဘဲ
ဆက်လုပ်ချင်ပါတယ်။
05:27
And so, the question becomes, how?
100
314553
3686
ဒါကြောင့် အခု မေးခွန်းက ဘယ်လိုလဲပေါ့။
05:31
And so, it seems to me, upon a lot of reflection,
101
318239
2884
အများကြီး စဉ်းစားပြီးနောက် ကြည့်ရတာက
05:33
that the way that I have to work now, in order to continue writing,
102
321123
3365
ကျွန်မ အလုပ်ဆက်လုပ်ဖို့
နည်းလမ်းက စာဆက်ရေးဖို့ပေါ့
05:37
is that I have to create some sort of protective psychological construct, right?
103
324488
3801
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကာအကွယ်
တစ်မျိုးမျိုးကို ဖန်တီးရပါမယ်။
05:41
I have to sort of find some way to have a safe distance
104
328289
3533
ကျွန်မ စာရေးတာ နဲ့ ကျွန်မစာရေးတာအပေါ်
05:44
between me, as I am writing, and my very natural anxiety
105
331822
4885
ဝေဖန်မှုတွေဘာတွေဖြစ်လာမလဲနဲ့
ပတ်သတ်ပြီး စိုးရိမ်စိတ်အကြား
05:49
about what the reaction to that writing is going to be, from now on.
106
336707
3865
စိတ်ချရတဲ့ အကွာအဝေးလေးရှိဖို့
နည်းလမ်းတစ်ချို့ရှာရပါမယ်။
05:53
And, as I've been looking over the last year for models for how to do that
107
340572
4268
အဲဒါကို လုပ်ဖို့အတွက် နမူနာကို
ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က ကျွန်မရှာနေတာ။
05:57
I've been sort of looking across time,
108
344840
2148
ကျွန်မ အချိန်ယူပြီး စူးစမ်းနေတာ
05:59
and I've been trying to find other societies
109
346988
2102
တခြားလူ့အသိုင်းအဝိုင်းကို
ကြိုးစားရှာပြီး
06:01
to see if they might have had better and saner ideas than we have
110
349090
3750
အခု ဖန်တီးအစွမ်းရှင်လူတွေ ဒီဖန်တီးမှုရဲ့
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စတေးမှုမျိုးကို
06:05
about how to help creative people, sort of manage
111
352840
2965
ထိန်းချုပ်ဖို့ ကျွန်မတို့မှာ ရှိနေတာထက်
သူတို့မှာ ပိုကောင်း ပိုယုတ္တိဆန်တဲ့
အကြံအဉာဏ် ရှိမရှိကိုသိဖို့ပေါ့။
06:08
the inherent emotional risks of creativity.
112
355805
3068
06:11
And that search has led me to ancient Greece and ancient Rome.
113
358873
5015
ဒီရှာဖွေမှုက ကျွန်မကို ရှေးခေတ်ဂရိ နှင့်
ရောမဆီကို ခေါ်ဆောင်သွားပြီလေ။
06:16
So stay with me, because it does circle around and back.
114
363888
2601
ဒါကြောင့် ကျွန်မနဲ့ နေပေးပါ။ ဒါက
တစ်ပတ်လည်ကာ ပြန်လာမှာပါ။
06:19
But, ancient Greece and ancient Rome --
115
366489
2246
ရှေးခေတ်ဂရိ နှင့် ရောမတုန်းကပေါ့
06:21
people did not happen to believe that creativity
116
368735
2566
လူတွေက ဖန်တီးမှုဟာ
လူသားတွေဆီကလာတာလို့
06:24
came from human beings back then, O.K.?
117
371301
2418
မယုံကြည်ခဲ့ကြဘူးလေ။
06:26
People believed that creativity was this divine attendant spirit
118
373719
4459
လူတွေယုံကြည်ခဲ့ကြတာက ဖန်တီးမှုက
ဒီ တန်ခိုးရှိတဲ့ အစောင့်ဝိဉာဉ်အဖြစ်
06:30
that came to human beings from some distant and unknowable source,
119
378178
4001
လူသားဆီကို မသိနိုင် ဝေးကွာတဲ့
နေရာကနေလာခဲ့တဲ့ဆိုတာကိုပေါ့။
06:34
for distant and unknowable reasons.
120
382179
2449
မသိနိုင်၊ ဝေးကွာတဲ့
အကြောင်းကြောင့်ပေါ့နော်။
06:37
The Greeks famously called these divine attendant spirits of creativity "daemons."
121
384628
5251
ဂရိတွေကတော့ ဒီ အစောင့် တန်ခိုးရှင်
ဝိဉာဉ်ကို "daemon" နတ်လို့ခေါ်ကြပါတယ်။
06:42
Socrates, famously, believed that he had a daemon
122
389879
3100
ဆိုကရေးတီးက သူမှာ အဝေးကနေ
ဉာဏ်ပညာတွေ ပေးနေတဲ့
06:45
who spoke wisdom to him from afar.
123
392979
2457
daemon နတ်ရှိတယ်လို့ ယုံပါတယ်။
06:48
The Romans had the same idea,
124
395436
1617
ရိုမန်တွေလည်း ဒီလို တွေးကြတယ်။
06:49
but they called that sort of disembodied creative spirit a genius.
125
397053
4610
ဒါပေမဲ့ သူတို့က ဒီ ကိုယ်မဲ့ ဖန်တီးရှင်
ဝိဉာဉ်ကို ဉာဏ်ကြီးရှင်လို့ခေါ်ပါတယ်။
06:54
Which is great, because the Romans did not actually think
126
401663
2560
အဲဒါကောင်းတာပေါ့။
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ရိုမန်တွေက
06:57
that a genius was a particularly clever individual.
127
404223
2973
ဒီဉာဏ်ကြီးရှင်ကို ထက်မြတ်တဲ့
ပုဂ္ဂိုလ်လို့ မထင်ကြဘူးလေ။
06:59
They believed that a genius was this, sort of magical divine entity,
128
407196
3683
သူတို့ယုံကြည်တာက ဉာဏ်ကြီးရှင်ဆိုတာ
သူက အနုပညာရှင်ရဲ့ စတုဒီယို
07:03
who was believed to literally live in the walls
129
410879
4182
အခန်းထဲနံရံထဲမှာနေနေတဲ့လို့
ယုံကြည်ခံထားရတဲ့ တန်ခိုးရှင်ပေါ့။
07:07
of an artist's studio, kind of like Dobby the house elf,
130
415061
3684
အပြင်ထွက်လာပြီး ပညာရှင်တွေကို
07:11
and who would come out and sort of invisibly assist the artist with their work
131
418745
4033
သူတို့အလုပ်နဲ့ မျက်ကွယ်မှာ
ကူညီပေးပြီး ရလဒ်ကို
07:15
and would shape the outcome of that work.
132
422778
2600
ပြုပြင်ပေးနေတဲ့ Dobby
အိမ်နတ်သူငယ်လေးလို့ပေါ့။
07:18
So brilliant -- there it is, right there, that distance that I'm talking about --
133
425378
3551
အလွန်ဘဲ ထက်မြတ်တယ်လေ အဲမှာဘဲပေါ့။
ကျွန်မပြောနေတဲ့ အကွာအဝေးလေးလေ။
07:21
that psychological construct to protect you from the results of your work.
134
428929
4533
ရှင်ကို ရှင့် အလုပ်ရလဒ်ကနေကာကွယ်ဖို့
စိတ်အယူအဆလေးပေါ့။
07:26
And everyone knew that this is how it functioned, right?
135
433462
3608
လူတိုင်းက ဒီဟာက ဒီလိုဘဲ
အလုပ်လုပ်တဲ့ဆိုတာ သိခဲ့ကြတယ်လေ။
07:29
So the ancient artist was protected from certain things,
136
437070
2608
ရှေးခေတ် အနုပညာရှင်တွေက
တစ်ချို့အရာတွေကနေ ကာကွယ်ခံရတယ်။
07:32
like, for example, too much narcissism, right?
137
439678
2484
ဥပမာ အတ္တကြီးလွန်းတာမျိုးပေါ့။
07:34
If your work was brilliant you couldn't take all the credit for it,
138
442162
2994
ရှင့် အလုပ်က တအားကောင်းနေခဲ့ရင်
အဲအတွက် ဂုဏ်ယူလို့မရဘူးလေ။
07:37
everybody knew that you had this disembodied genius who had helped you.
139
445156
3940
လူတိုင်းက ရှင့်ကို ကူညီပေးနေတဲ့ ကိုယ်
ပျောက်ဉာဏ်ကြီးရှင်ရှိတာ သိကြတယ်လေ။
07:41
If your work bombed, not entirely your fault, you know?
140
449096
3369
ရှင်အလုပ် ပျက်သွားရင်လည်း
ရှင့် အမှားမှ မဟုတ်တာ။
07:45
Everyone knew your genius was kind of lame.
141
452465
2769
လူတွေက ရှင်ဉာဏ်ကြီးရှင်က
ညံ့တယ်ဆိုတာ သိကြတာပဲလေ။
(ရယ်သံများ)
07:48
And this is how people thought about creativity in the West for a really long time.
142
455234
5461
အနောက်တိုင်းမှာ ကာလအကြာကြီး
လူတွေက ဖန်တီးမှုကို
ဒီလိုဘဲ တွေးခဲ့ကြတာပါ။
07:53
And then the Renaissance came and everything changed,
143
460695
2300
Renaissance ခေတ် ရောက်ပြီးတော့
အရာရာ ပြောင်းလဲသွားပြီး
07:55
and we had this big idea, and the big idea was
144
462995
2183
ကျွန်မတို့ ဒီအကြံကြီးရလာတယ်။
ဒီ အကြံကြီးကတော့..
07:57
let's put the individual human being at the center of the universe
145
465178
3451
နတ်ဘုရားတွေ ဒဏ္ဍာရီတွေကို ကျော်လွန်ပြီး
လူသားကို စကြာဝဠာ ရဲ့
08:01
above all gods and mysteries, and there's no more room
146
468629
2256
အလယ်ဗဟိုမှာ ထားလိုက်ရအောင်။
နတ်ဘုရားတွေကနေ
အမိန့်နာခံတဲ့ လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်
08:03
for mystical creatures who take dictation from the divine.
147
470885
3110
သက်ရှိတွေအတွက် နေရာမရှိတော့ဘူးပေါ့။
08:06
And it's the beginning of rational humanism,
148
473995
2335
ဒါကတော့ ကျိုးကြောင်းဆက်စပ်
လူသားဝါဒရဲ့ အစပါ။
08:09
and people started to believe that creativity
149
476330
1949
ဖန်တီးမှုစွမ်းရည်က လူပုဂ္ဂိုလ်ဆီကနေ
08:11
came completely from the self of the individual.
150
478279
2682
လုံးဝ လာတယ်ဆိုတာ စတင်ယုံကြည်လာပါတယ်။
08:13
And for the first time in history,
151
480961
2250
သမိုင်းထဲမှာ ပထမဆုံးအကြိမ်
08:16
you start to hear people referring to this or that artist as being a genius
152
483211
5111
လူတွေ ဟိုဟို ဒီဒီ အနုပညာရှင်ကို
ဉာဏ်ကြီးရှင် ရှိတယ်ဆိုတာထက် ဉာဏ်ကြီးရှင်
08:21
rather than having a genius.
153
488322
1841
ဖြစ်တယ်လို့ ရည်ညွန်းတာ ကြားမိမှာပါ။
08:22
And I got to tell you, I think that was a huge error.
154
490163
3324
ရှင်တို့ကို ကျွန်မ ပြောရမယ် အဲဒါက
အမှားကြီးတစ်ခုလို့ ကျွန်မထင်တယ်။
08:26
You know, I think that allowing somebody, one mere person
155
493487
4246
ကျွန်မထင်တာက လူတစ်ယောက်လေးကို
သူ ဒါမှမဟုတ် သူမဟာ
08:30
to believe that he or she is like, the vessel,
156
497733
2763
ပြွန် ရေပန်း တန်ခိုးကြီးတဲ့
လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်
08:33
you know, like the font and the essence and the source
157
500496
2249
အဆုံးမသတ်နိုင်တဲ့ ပဟေဠိရဲ့
အနှစ်သာရဖြစ်တယ်လို့
08:35
of all divine, creative, unknowable, eternal mystery
158
502745
3700
ယုံခွင့်ပြုခြင်းဟာ
08:39
is just a smidge too much responsibility to put on one fragile, human psyche.
159
506445
6085
ဒီ ပျော့ပျောင်းလှတဲ့ လူစိတ်ပေါ်
ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး နည်းနည်းများလွန်းပါတယ်။
08:45
It's like asking somebody to swallow the sun.
160
512530
3515
တစ်စုံတစ်ယောက်ကို
နေကို မျိုခိုင်းနေသလိုပေါ့။
08:48
It just completely warps and distorts egos,
161
516045
2651
ဒါက အတ္တကို ပုံပျက်အောင်လုပ်ကာ
တင်ဆက်မှုနဲ့ ပတ်သတ်လို့
08:51
and it creates all these unmanageable expectations about performance.
162
518696
3550
မထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေကို
ဖန်တီးရာရောက်ပါတယ်။
08:55
And I think the pressure of that
163
522246
1999
ဒီ ဖိအားက ကျွန်မတို့ရဲ့
အနုပညာရှင်တွေကို
08:57
has been killing off our artists for the last 500 years.
164
524245
3217
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၅၀၀ လောက်က
သတ်နေခဲ့တဲ့လို့ ကျွန်မထင်ပါတယ်။
09:00
And, if this is true,
165
527462
2665
တကယ်လို့ ဒါက မှန်ရင်
09:02
and I think it is true,
166
530127
1586
မှန်တယ်လို့လည်း ကျွန်မ ထင်ပါတယ်
09:04
the question becomes, what now?
167
531713
2865
မေးခွန်းကတော့ အခုတော့ ဘာလဲပေါ့။
09:07
Can we do this differently?
168
534578
1869
ကျွန်မတို့ ဒါကို မတူအောင်လုပ်လို့ရလား။
09:09
Maybe go back to some more ancient understanding
169
536447
3396
ဖန်တီးမှု ပဟေဠိနဲ့ လူသားအကြား
ဆက်နွယ်မှုနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့
09:12
about the relationship between humans and the creative mystery.
170
539843
4501
ရှေးကျ နားလည်မှုတွေဆီ ပြန်သွားပေါ့။
09:17
Maybe not.
171
544344
1353
ဒါမှမဟုတ် မသွားဘူးပေါ့။
09:18
Maybe we can't just erase 500 years of rational humanistic thought
172
545697
3882
ကျွန်မတို့ ဒီ အနှစ် ၅၀၀ စာ ယုတ္တိကျကျ
လူသားဝါဒ အတွေးအခေါ်ကို ၁၈ မိနစ်စာ
09:22
in one 18 minute speech.
173
549579
2158
ဟောပြောချက်မှာ
မပယ်ဖျက်နိုင်လောက်ဘူးလေ။
09:24
And there's probably people in this audience
174
551737
2709
ပရိတ်သတ်ထဲမှာ တစ်ချို့လူတွေက ခိုင်လုံတဲ့
09:27
who would raise really legitimate scientific suspicions
175
554446
4115
သိပ္ပံနည်းကျ သံသယတွေ ရှိကောင်းရှိမှာပါ
09:31
about the notion of, basically fairies
176
558561
2379
အတောင်နဲ့ ကိုယ်မှာ
မှော်အရည်တွေသုတ်လိမ်းပြီး
09:33
who follow people around rubbing fairy juice on their projects and stuff.
177
560940
4988
လူတွေနောက်လိုက်နေတဲ့ နတ်တွေရဲ့
အယူအဆနဲ့ ပတ်သတ်ပြီးတော့ပေါ့။
09:38
I'm not, probably, going to bring you all along with me on this.
178
565928
4317
ကျွန်မက ရှင်တို့ကို ဒီအကြောင်းတွေ
ပြောပြမှာတော့ မဟုတ်ဘူးလေ။
09:43
But the question that I kind of want to pose is --
179
570245
2785
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မ မေးချင်တဲ့ မေးခွန်းက
09:45
you know, why not?
180
573030
2197
ဘာလို့မရတာလဲပေါ့။
09:48
Why not think about it this way?
181
575227
1922
ဘာလို့ ဒီလို မတွေးကြည့်တာလဲ။
09:49
Because it makes as much sense as anything else I have ever heard
182
577149
4112
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒါက ဖန်တီးမှုဖြစ်စဉ်ရဲ့
စိတ်ရှုပ်ရတဲ့ မတည်ငြိမ်မှုကို
09:54
in terms of explaining the utter maddening capriciousness
183
581261
3956
ရှင်းပြတဲ့နေရာမှာ ကျွန်မ
ကြားဖူးသမျှထဲမှာမှ
09:58
of the creative process.
184
585217
1545
အဓိပ္ပါယ်အရှိဆုံးဖြစ်ပါတယ်။
09:59
A process which, as anybody who has ever tried to make something --
185
586762
2879
တစ်ခုခုကို လုပ်ဖို့
ကြိုးစားတဲ့ ဘယ်သူမဆို
10:02
which is to say basically everyone here ---
186
589641
2426
အခြေခံကျကျပြောရရင် ဒီမှာရှိတဲ့ လူတိုင်း
10:04
knows does not always behave rationally.
187
592067
3111
သိတဲ့အတိုင်း အမြဲတမ်း ယုတ္တိဆန်ဆန်
မပြုမှုတဲ့ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုပါ။
10:07
And, in fact, can sometimes feel downright paranormal.
188
595178
4583
တကယ်တော့ ဒါက တစ်ခါတစ်လေ
လုံးဝ ပဟေဠိဆန်တယ်လို့ ခံစားရနိင်ပါတယ်။
10:12
I had this encounter recently where I met the extraordinary American poet Ruth Stone,
189
599761
5485
မကြာ​သေးခင်က ဒီတွ​ေ့ကြုံမှုရှိခဲ့တယ်။
အမေရိကန် အံဖွယ် ကဗျာဆရာနဲ့
တွေ့ခဲ့တဲ့အခါလေးမှာပေါ့။
10:18
who's now in her 90s, but she's been a poet her entire life
190
605246
2835
သူကတော့ အသက် ၉၀၊ သူက တစ်သက်လုံး
ကဗျာဆရာဖြစ်နေတာလေ။
10:20
and she told me that when she was growing up in rural Virginia,
191
608081
3230
ကျွန်မကို သူပြောပါတယ်။ သူ
ကျေးလတ် Virginia မှာကြီးပြင်းတုန်း
10:24
she would be out working in the fields,
192
611311
1601
သူက ကွင်းပြင်မှာ အလုပ်လုပ်နေတတ်ပါတယ်
10:25
and she said she would feel and hear a poem
193
612912
3157
ပြီးရင် ကဗျာတစ်ပုဒ် ဒီရှုခင်းကို
ဖြတ်ပြီး သူမဆီ လာနေတာကို
10:28
coming at her from over the landscape.
194
616069
2007
ခံစားရ ကြားရတယ်လို့ သူပြောပါတယ်။
10:30
And she said it was like a thunderous train of air.
195
618076
3157
ကျယ်လောင်တဲ့ လေလှိုင်းနဲ့
တူတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
10:34
And it would come barreling down at her over the landscape.
196
621233
2328
အဲဒါက ကွင်းပြင်ကို ဖြတ်ပြီး သူဆီ
ပြေးလာပါတယ်။
10:36
And she felt it coming, because it would shake the earth under her feet.
197
623561
3602
ကဗျာလာနေပြီလို့ ခံစားရတဲ့ အကြောင်းက
သူ့ ခြေအောက် မြေကြီးကလှုပ်ခတ်လို့လေ။
10:39
She knew that she had only one thing to do at that point,
198
627163
3099
အဲအချိန်ကျရင်တော့ သူမမှာ
လုပ်စရာတစ်ခုဘဲရှိပါတယ်။
10:43
and that was to, in her words, "run like hell."
199
630262
2151
ဒါကတော့ သူစကားအရ "ဝရုန်းသုန်းကားပြေး"ပေါ့။
10:45
And she would run like hell to the house
200
632413
1732
သူက အိမ်ဆီကို ဝရုန်းသုန်းကား ပြေးပါတယ်
10:46
and she would be getting chased by this poem,
201
634145
1686
ပြီးရင် ကဗျာလိုက်ဆွဲတာခံရပါတယ်။
10:48
and the whole deal was that she had to get to a piece of paper and a pencil
202
635831
3130
သူလုပ်ရမှာက ကဗျာက သူ့ကို ဖြတ်သွားတဲ့အခါ
10:51
fast enough so that when it thundered through her, she could collect it
203
638961
3068
သူ အဲဒါကို ဖမ်းပြီး စာရွက်ပေါ်ရေးဖို့
ခဲတံနှင့် စာရွက်တစ်ရွက်ကို
10:54
and grab it on the page.
204
642029
1501
10:56
And other times she wouldn't be fast enough,
205
643530
1955
မြန်မြန် ယူရမှာပါ။
တခြားအချိန်ကျတော့လည်း သူက မမြန်ဘူးပေါ့။
10:58
so she'd be running and running and running, and she wouldn't get to the house
206
645485
3327
သူကတော့ မနားတမ်းပြေးနေတယ်
ဒါပေမဲ့ အိမ်ကို အမီမရောက်ဘူး
11:01
and the poem would barrel through her and she would miss it
207
648812
2838
ကဗျာက သူကို ဖြတ်ပြီးတော့
လွဲချော်သွားတတ်ပါတယ်။
11:04
and she said it would continue on across the landscape,
208
651650
2288
အဲဒါက သူတင်စားတဲ့အတိုင်း
နောက်ကဗျာဆရာကို ရှာရင်း
11:06
looking, as she put it "for another poet."
209
653938
2964
ရှုခင်းကို ဆက်လက်ဖြတ်သွားပါတယ်။
11:09
And then there were these times --
210
656902
2370
ဒီလိုအချိန်တွေလည်းရှိပါတယ်။
11:12
this is the piece I never forgot --
211
659272
2379
ဒီအပိုင်းကတော့ ကျွန်မဘယ်တော့မှ မမေ့ဘူး။
သူပြောတာက ကဗျာကို လွဲခါနီး
အချိန်လေးရှိတတ်တယ်ပေါ့။
11:14
she said that there were moments where she would almost miss it, right?
212
661651
3199
11:17
So, she's running to the house and she's looking for the paper
213
664850
2351
သူကတော့ အိမ်ဆီကို ပြေးသွားပြီး
စာရွက်နဲ့ ခဲတံကို ရှာတယ်၊
11:20
and the poem passes through her,
214
667201
2100
ပြီးရင် ကဗျာက သူကို ဖြတ်သွားတယ်
11:22
and she grabs a pencil just as it's going through her,
215
669301
2934
ကဗျာက ဖြတ်သွားတာနဲ့အမျှ
သူက ခဲတံကို ဆုပ်ကိုင်လိုက်တယ်။
11:25
and then she said, it was like she would reach out with her other hand
216
672235
2568
နောက်လက်တစ်ဖက်နဲ့ လှမ်းလိုက်ပြီး
11:27
and she would catch it.
217
674803
1707
ဖမ်းလိုက်တယ်။
11:29
She would catch the poem by its tail,
218
676510
2281
ကဗျာရဲ့ အမြီးကို ဖမ်းမိတယ်ပေါ့။
11:31
and she would pull it backwards into her body
219
678791
2778
ပြီးရင် အဲဒါကို သူမကိုယ်ဆီ
နောက်ပြန်ဆွဲလိုက်တယ်
11:34
as she was transcribing on the page.
220
681569
1860
တစ်ဖက်ကလည်း စာမျက်နှာပေါ် ချရေးရင်းနဲ။
11:36
And in these instances, the poem would come up on the page perfect and intact
221
683429
4855
ဒီလိုအခြေအနေမှာဆို ကဗျာက စာမျက်နှာပေါ်
အပြီးပြည့်စုံ အကောင်းတိုင်းရောက်သွားပါတယ်။
11:41
but backwards, from the last word to the first.
222
688284
3405
ဒါပေမဲ့ နောက်ပြန်ပါ။ နောက်ဆုံး
စာလုံးကနေ အရှေ့ဆုံးကိုပေါ့။
11:44
(Laughter)
223
691689
1712
(ရယ်သံများ)
11:46
So when I heard that I was like -- that's uncanny,
224
693401
4717
ကျွန်မ အဲအကြောင်းကို ကြားတုန်းက
ပြောလိုက်ပါတယ် - မယုံနိုင်စရာဘဲ။
11:50
that's exactly what my creative process is like.
225
698118
2501
ကျွန်မရဲ့ ဖန်တီးဖြစ်စဉ်က လုံးဝ အဲလိုဘဲလေ။
11:53
(Laughter)
226
700619
3613
(ရယ်သံများ)
11:57
That's not at all what my creative process is -- I'm not the pipeline!
227
704232
3066
ကျွန်မရဲ့ ဖန်တီးမှုဖြစ်စဉ်မှ မဟုတ်တာ။
ကျွန်မ ပိုက်လိုင်းမဟုတ်ဘူးလေ။
12:00
I'm a mule, and the way that I have to work
228
707298
1854
ကျွန်မက လားပါ။ ကျွန်မလုပ်နေရတဲ့နည်းကတော့
12:01
is that I have to get up at the same time every day,
229
709152
1667
နေ့တိုင်း တစ်ချိန်တည်းမှာ ထပြီး
12:03
and sweat and labor and barrel through it really awkwardly.
230
710819
2797
ချွေးထွက်အောင်အလုပ်လုပ်
ပြီးရင် ဟန်ပျက်ပျက်လှုပ်ရှား။
12:06
But even I, in my mulishness,
231
713616
3000
ဒါပေမဲ့ ကျွန်မရဲ့ ခေါင်းမာမှုမှာတောင်
12:09
even I have brushed up against that thing, at times.
232
716616
3868
တစ်ချို့အချိန်မှာ
တိုးတက်လာတာတောင်ရှိပါတယ်။
12:13
And I would imagine that a lot of you have too.
233
720484
1959
ပြီးရင် ရှင်တို့လည်း
လုပ်ဖူးမယ်လို့ ယုံပါတယ်။
12:15
You know, even I have had work or ideas come through me from a source
234
722443
3609
ကျွန်မတောင် အလုပ် ဒါမမဟုတ်
အကြံအဉာဏ်တွေ ကျွန်မဆီကို
12:18
that I honestly cannot identify.
235
726052
2511
ကျွန်မ မခွဲခြားနိုင်တဲ့
နေရာကနေလာမျိုးရှိပါတယ်။
12:21
And what is that thing?
236
728563
1596
အဲဒါက ဘာလဲပေါ့။
12:22
And how are we to relate to it in a way that will not make us lose our minds,
237
730159
4038
ပြီးရင် ကျွန်မတို့တွေ စိတ်မှန်မှန်
ဆက်နေဖို့ရယ် မရှုးသွားဖို့ရယ်အတွက်
12:26
but, in fact, might actually keep us sane?
238
734197
2886
ဒီအရာကို ဘယ်လို ဆက်စပ်ကြည့်ရမလဲ။
12:29
And for me, the best contemporary example that I have of how to do that
239
737083
3779
ကျွန်မအတွက်ကတော့ အဲဒါကို လုပ်ဖို့
အကောင်းဆုံး ခေတ်ပေါ်ဥပမာကတော့
12:33
is the musician Tom Waits,
240
740862
2332
Tom Waits ဂီတပညာရှင်ပါ။
12:35
who I got to interview several years ago on a magazine assignment.
241
743194
4541
သူ့ကို လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်က
တာဝန်တစ်ခုအတွက်နဲ့ အင်တာဗျူးခဲ့ပါတယ်။
12:40
And we were talking about this,
242
747735
1249
ကျွန်မတို့ ဒီအကြောင်းကို
12:41
and you know, Tom, for most of his life he was pretty much the embodiment
243
748984
3713
ပြောနေခဲ့ပြီး Tom ဟာ သူ့ဘဝ တစ်သက်တာ
ညှင်းဆဲခံနေရတဲ့ ခေတ်ပေါ်ဂီတရှင်ရဲ့
12:45
of the tormented contemporary modern artist,
244
752697
1924
စံနမူနာဖြစ်ပါတယ်။
12:47
trying to control and manage and dominate
245
754621
2623
သူ့စိတ်ထဲ လုံးဝခံယူထားပြီး
ထိန်းချုပ်လို့မရတဲ့
12:50
these sort of uncontrollable creative impulses
246
757244
2474
ဖန်တီးစွမ်းရည် တွန်းအားတွေကို ထိန်းချုပ်
12:52
that were totally internalized.
247
759718
1887
ဖိနှိပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ။
12:54
But then he got older, he got calmer,
248
761605
2005
ဒါပေမဲ့ သူ အသက်ကြီးးလာလေ
ငြိမ်သက်လာလေပါ။
12:56
and one day he was driving down the freeway in Los Angeles he told me,
249
763610
2923
တစ်နေ့တော့ Los Angeles
အမြန်လမ်းမမှာ ကားမောင်းနေတာပါ
12:59
and this is when it all changed for him.
250
766533
1840
အဲအချိန်လေးက သူ့အတွက်ပြောင်းလဲခဲ့တာပေါ့။
13:01
And he's speeding along, and all of a sudden
251
768373
1991
သူက အရှိန်နဲ့ မောင်းနေတယ်။ ရုတ်တရက်
13:03
he hears this little fragment of melody,
252
770364
3741
ဒီတေးဂီတ အပိုင်းအစကို ကြားလိုက်ရတယ်
13:06
that comes into his head as inspiration often comes, elusive and tantalizing,
253
774105
4029
အဲဒါက သူ့ခေါင်းထဲကို လှုံဆော်မှုတွေ
ရောက်သလိုပေါ့ နားလည်ရခက်တယ် ညှင်းဆဲနေတယ်။
13:10
and he wants it, you know, it's gorgeous,
254
778134
2128
သူက အဲဒါကို လိုချင်နေပါတယ်။
အဲဒါက လှပတယ်လေ။
13:13
and he longs for it, but he has no way to get it.
255
780262
2071
သူ အဲဒါကို တမ်းတပေမဲ့
သူ့မှာ ရဖို့ နည်းမရှိဘူး။
13:15
He doesn't have a piece of paper, he doesn't have a pencil,
256
782333
1868
သူ့မှာ စာရွက်၊ ခဲတံ၊
တိပ်အသံသွင်းစက်တွေမရှိဘူး။
13:17
he doesn't have a tape recorder.
257
784201
1451
13:18
So he starts to feel all of that old anxiety start to rise in him
258
785652
2968
ဒါကြောင့် သူက စပြီးစိုးရိမ်လာတာပေါ့
13:21
like, "I'm going to lose this thing,
259
788620
1991
"ငါ ဒါကို ဆုံးတော့မှာဘဲ။
13:23
and then I'm going to be haunted by this song forever.
260
790611
1920
ဒီသီချင်းခြောက်လှန့်တာ
ငါ တသက်လုံးခံရတော့မယ်။
13:25
I'm not good enough, and I can't do it."
261
792531
1771
ငါ မတော်ဘူး။ ငါ ဒါကို မလုပ်နိုင်ဘူး။"
13:27
And instead of panicking, he just stopped.
262
794302
2392
အဲလို ထိတ်လန့်နေမယ့်အစား ရပ်ပစ်လိုက်တယ်။
13:29
He just stopped that whole mental process
263
796694
1748
တွေးတောနေတာကို သူ ရပ်လိုက်ပြီး
လုံးဝမွန်မြတ်တာတစ်ခုကို လုပ်လိုက်ပါတယ်။
13:31
and he did something completely novel.
264
798442
2155
13:33
He just looked up at the sky, and he said,
265
800597
2722
သူ ကောင်းကင်ကို
ကြည့်ပြီးတော့ ပြောလိုက်တယ်။
13:36
"Excuse me, can you not see that I'm driving?"
266
803319
3014
"ခွင့်လွှတ်ပါ၊ ငါ ကားမောင်းနေတာကို
မင်းမမြင်ဘူးလား။"
13:39
(Laughter)
267
806333
3701
(ရယ်သံများ)
13:42
"Do I look like I can write down a song right now?
268
810034
2734
" ငါ အခု စာရေးနိုင်တဲ့ပုံနဲ့တူနေလို့လား။
13:45
If you really want to exist, come back at a more opportune moment
269
812768
3845
တကယ်လို့ မင်းတည်ရှိချင်ရင်
အခွင့်ကောင်းတဲ့အချိန်မှ ပြန်လာခဲ့စမ်းပါ။
13:49
when I can take care of you.
270
816613
1662
မင်းကို ဂရုစိုက်နိုင်မယ့်အခါပေါ့။
13:51
Otherwise, go bother somebody else today.
271
818275
3077
ဒါမှမဟုတ် ဒီနေ့ တစ်ယောက်ယောက်ကို
သွားနောက်ယှက်လိုက်။
13:54
Go bother Leonard Cohen."
272
821352
3296
Leonard Cohen ကို သွားနောက်ယှက်လိုက်စမ်း။"
13:57
And his whole work process changed after that.
273
824648
3132
ပြီးနောက် သူ့ရဲ့ အလုပ်လမ်းစဉ်
တစ်ခုလုံးပြောင်းလဲသွားတယ်လေ။
14:00
Not the work, the work was still oftentimes as dark as ever.
274
827780
3608
အလုပ်မဟုတ်ဘူး အလုပ်ကတော့
အမြဲတမ်းလိုလို မှောင်မိုက်နေတုန်းပါဘဲ။
14:04
But the process, and the heavy anxiety around it
275
831388
3059
ဒါပေမဲ့ လမ်းစဉ် စိုးရိမ်းစိတ်ကြီးတွေက
ပျောက်ပြယ်သွားတယ်
14:07
was released when he took the genie, the genius out of him
276
834447
2986
ဒုက္ခပေးနေတဲ့ ဒီနတ်
ဉာဏ်ကြီးရှင်ကို သူ့ကနေ နှင်ထုတ်ပြီး
လာရာနေရာကို ပြန်လွှတ်ပေး
လိုက်တဲ့အချိန်မှာပေါ့။
14:10
where it was causing nothing but trouble, and released it kind of back where it came from,
277
837433
3371
14:13
and realized that this didn't have to be this internalized, tormented thing.
278
840804
3556
သိလိုက်တာက ဒါက ခံယူထားတဲ့ နှိပ်စက်
ခံနေရတဲ့ အရာမျိုးဖြစ်စရာမလိုဘူးတာကိုပေါ့။
14:17
It could be this peculiar, wondrous, bizarre collaboration
279
844360
3744
ဒီဟာက ထူးဆန်းအံဖွယ်ကောင်းတဲ့ ပေါင်းစပ်မှု၊
14:20
kind of conversation between Tom and the strange, external thing
280
848104
4132
Tom နဲ့ ပြင်ပ Tom မဟုတ်တဲ့
ထူးဆန်းတဲ့အရာကြား
14:25
that was not quite Tom.
281
852236
2376
စကားပြောတာလဲ ဖြစ်နိုင်တယ်လေ။
အဲပုံပြင်လေးကိုကြားတော့
ကျွန်မ လုပ်နေရတဲ့ လမ်းစဉ်ကလည်း
14:27
So when I heard that story it started to shift a little bit
282
854612
2706
နည်းနည်းစပြောင်းလာပြီ။ ဒီအကြံက
ကျွန်မကို တစ်ခါ ကယ်ပြီးပြီလေ။
14:30
the way that I worked too, and it already saved me once.
283
857318
2629
14:32
This idea, it saved me when I was in the middle of writing "Eat, Pray, Love,"
284
859947
3331
ကျွန်မ ဒီ "Eat, Pray, Love,"
ရေးနေတုန်းလေး ကယ်တင်ခဲ့တာပါ။
14:36
and I fell into one of those, sort of pits of despair
285
863278
2588
အားလုံး ကျဖူးနေကျဖြစ်တဲ့
မျှော်လင့်ချက်မဲ့ ကျင်းကြီးထဲ
14:38
that we all fall into when we're working on something and it's not coming
286
865866
3341
ကျွန်မ ကျသွားတာပေါ့။ ဒီလိုအခါ ကျွန်မတို့
ရေးနေတာ ဘာမှမထွက်လာဘူး
14:42
and you start to think this is going to be a disaster,
287
869207
2242
ရှင်က ကပ်ဆိုက်တော့မယ်လို့ ထင်တော့မှာလေ
ဒါ အဆိုးရွားဆုံးစာအုပ်ဖြစ်တော့မှာပေါ့
14:44
this is going to be the worst book ever written.
288
871449
1761
14:46
Not just bad, but the worst book ever written.
289
873210
2147
ဆိုးရုံတင်မဟုတ်ဘူးလေ။
အဆိုးတကာ အဆိုးဆုံးပေါ့။
14:48
And I started to think I should just dump this project.
290
875357
3962
ကျွန်မဒီ အစီအစဉ်ကို စွန့်လွှတ်
လိုက်ရမယ်လို့ တွေးလိုက်ပါတယ်။
14:52
But then I remembered Tom talking to the open air
291
879319
3075
ဒါပေမဲ့လည်း Tom လေထုကို စကား
ပြောနေတာကို ကျွန်မသတိရလိုက်ပြီး
14:55
and I tried it.
292
882394
2048
ကျွန်မ စမ်းကြည့်လိုက်တယ်လေ။
14:57
So I just lifted my face up from the manuscript
293
884442
2492
ဒါကြောင့် စာမူကိုကြည့်ရာက
ကျွန်မ မျက်နှာကို မော့ပြီး
14:59
and I directed my comments to an empty corner of the room.
294
886934
2930
အခန်းထောင့်တစ်နေရာကို ကျွန်မ
ဝေဖန်ချက်ကို ညွှန်လိုက်တယ်။
15:02
And I said aloud, "Listen you, thing,
295
889864
3578
ပြီးရင် ကျွန်မ အကျယ်ကြီးပြောလိုက်ပါတယ်။
"နားထောင်စမ်း၊ ဟေ့ကောင်၊
15:06
you and I both know that if this book isn't brilliant
296
893442
3198
မင်း နဲ့ ငါနဲ့ နှစ်ယောက်လုံးသိတဲ့
အတိုင်းဘဲ ဒီစာအုပ်မကောင်းရင်
15:09
that is not entirely my fault, right?
297
896640
1801
ဒါ ငါအမှားလုံးဝမဟုတ်ဘူးဆိုတာကိုလေ။
15:11
Because you can see that I am putting everything I have into this,
298
898441
3327
ဘာလို့လဲဆိုတော့ မင်းမြင်တဲ့အတိုင်းဘဲ
ငါမှာရှိသမျှ ဒီထဲထည့်နေရတယ်လေ။
ငါမှာ ဒီထက်လည်း ပိုမရှိတော့ဘူး။
15:14
I don't have any more than this.
299
901768
1368
15:15
So if you want it to be better, then you've got to show up and do your part of the deal.
300
903136
3226
မင်းဒါကို ကောင်းစေချင်ရင်
မင်းအပိုင်းကိုတော့ လုပ်ရမယ်။
15:19
O.K. But if you don't do that, you know what, the hell with it.
301
906362
2994
ဒါပေမဲ့ မင်းမလုပ်ရင် မင်းဘာသိလဲ
ငါတော့ဂရုမစိုက်ဘူး။
15:22
I'm going to keep writing anyway because that's my job.
302
909356
2936
ငါတော့ ဘာဖြစ်ဖြစ်ဆက်ရေးနေမှာဘဲ
ဘာလို့လဲဆို ဒါ ငါ့အလုပ်လေ
15:25
And I would please like the record to reflect today
303
912292
1899
ပြီးရင် ငါ့အပိုင်းကနေပါခဲ့ကြောင်း
ပြန်လည်ထင်ဟပ်ဖို့
15:26
that I showed up for my part of the job."
304
914191
2300
အောင်မြင်မှု မှတ်တမ်းကို
ငါကျေနပ်နေမှာ။"
15:29
(Laughter)
305
916491
3698
(ရယ်သံများ)
15:32
Because --
306
920189
2087
ဘာလို့လဲဆိုတော့
15:35
(Applause)
307
922276
2074
(လက်ခုပ်သံများ)
15:37
in the end it's like this, O.K. --
308
924350
2172
ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဆုံးမှာက ဒီလိုလေ။
15:39
centuries ago in the deserts of North Africa,
309
926522
2401
ပြီးခဲ့ရာစုနှစ်တွေတုန်းက
မြောက်အာဖရိကရဲ့ သဲကန္တရမှာ
15:41
people used to gather for these moonlight dances of sacred dance and music
310
928923
4667
လူတွေက အာရုဏ်ချိန်ထိ နာရီပေါင်းများစွာ
ဖြစ်နေတဲ့ အထွတ်အမြတ်ထားတဲ့
15:46
that would go on for hours and hours, until dawn.
311
933590
2704
အကနဲ့ ဂီတရဲ့ လရောင်ကပွဲအတွက်
စုရုံးလေ့ရှိကြပါတယ်။
15:49
And they were always magnificent, because the dancers were professionals
312
936294
3027
အကတွေက အမြဲ ပြောင်​မြောက်တယ်။
အကြောင်းက ကတဲ့သူတွေက ပညာရှင်တွေလေ။
15:52
and they were terrific, right?
313
939321
1174
သူတို့ကလည်း အရမ်းတော်ကြတယ်
15:53
But every once in a while, very rarely, something would happen,
314
940495
3818
ဒါပေမဲ့ ရံဖန်ရံခါ ရှားရှားပါးပါး
တစ်ခုခုဖြစ်တတ်ပါတယ်
15:57
and one of these performers would actually become transcendent.
315
944313
3512
ကချေသည်ထဲက တစ်ယောက် တကယ်
တန်ခိုးစွမ်းအင်တွေရှိလာတာပေါ့။
16:00
And I know you know what I'm talking about,
316
947825
2284
ဘာပြောနေတယ်ဆို ရှင်တို့သိတယ်လို့
ကျွန်မသိတယ်။
16:02
because I know you've all seen, at some point in your life, a performance like this.
317
950109
3954
အကြောင်းက ရှင်တို့အားလုံး ဒီလို
တင်ဆက်မှု မြင်ဖူးတယ်ဆိုတာ
ကျွန်မသိတယ်လေ။
16:06
It was like time would stop,
318
954063
2095
အချိန်က ရပ်သွားသလိုပါဘဲ
16:08
and the dancer would sort of step through some kind of portal
319
956158
2375
ကချေသည်က မုခ်ဝ တစ်မျိုးမျိုးကို
လျှောက်ဖြတ်သွားသလိုပေါ့။
16:11
and he wasn't doing anything different than he had ever done, 1,000 nights before,
320
958533
4491
ပြီး ည ၁၀၀၀ မတိုင်ခင်က လုပ်ခဲ့သမျှနဲ့
ခြားနားတာတွေလုပ်နေတာမဟုတ်ဘူးလေ။
16:15
but everything would align.
321
963024
1751
ဒါပေမဲ့ အရာရာက ဖြောင့်တန်းသွားပါတယ်။
16:17
And all of a sudden, he would no longer appear to be merely human.
322
964775
3032
ပြီးရင် ရုတ်တရတ် သူက လူသား
တစ်ယောက်နဲ့တောင် မတူတော့ဘူး။
16:20
He would be lit from within, and lit from below
323
967807
2534
သူရဲ့ အတွင်းကော အောက်ကနေကော
တောက်ပနေတက်ပါတယ်။
16:23
and all lit up on fire with divinity.
324
970341
3790
မီးပေါ်မှာ တန်ခိုးနဲ့
တောက်ပနေတတ်ပါတယ်။
16:26
And when this happened, back then,
325
974131
2145
ဒီဟာ ဖြစ်တဲ့ အခါ အဲတုန်းက
16:29
people knew it for what it was, you know, they called it by its name.
326
976276
4216
လူတွေက ဘာလဲဆို သိခဲ့ကြတယ်လေ။
သူတို့က နာမည်ခေါ်ကြတယ်။
16:33
They would put their hands together and they would start to chant,
327
980492
2632
သူတို့ လက်အုပ်ချီပြီး ရွတ်ဆိုကြပါတယ်။
16:35
"Allah, Allah, Allah, God, God, God."
328
983124
4100
"Allah Allah Allah၊
ဘုရားသခင်၊ ဘုရားသခင်၊ ဘုရားသခင်"
16:40
That's God, you know.
329
987224
3102
အဲဒါ ဘုရားသခင်လေ။
16:43
Curious historical footnote --
330
990326
2680
သမိုင်းကြောင်းမှတ်တမ်း--
16:45
when the Moors invaded southern Spain, they took this custom with them
331
993006
4841
Moors တို့က တောင်စပိန်ကို ကျူးကျော်တော့
ဒီဓလေ့ကို သူတို့နဲ့ အတူယူသွားတယ်လေ။
16:50
and the pronunciation changed over the centuries
332
997847
2245
ရာစုနှစ်ကျော်ကြာတော့
အသံထွက်က ပြောင်းသွားပါတယ်။
16:52
from "Allah, Allah, Allah," to "Olé, olé, olé,"
333
1000092
2865
Allah Allah Allah ကနေ
Olé olé olé ဆိုပြီးပေါ့။
16:55
which you still hear in bullfights and in flamenco dances.
334
1002957
3174
အဲဒါကို နွားရိုင်းသတ်ပွဲတွေ flamenco
ဂီတအကပွဲတွေမှာ ကြားရတုန်းပဲလေ။
16:58
In Spain, when a performer has done something impossible and magic,
335
1006131
3653
စပိန်မှာပေါ့။ ဖျော်ဖြေသူက တစ်ခုခု
မဖြစ်နိုင်တာ အံဖွယ်ကောင်းတာ လုပ်လိုက်ရင်
17:02
"Allah, olé, olé, Allah, magnificent, bravo,"
336
1009784
3149
"Allah olé olé Allah ခမ်းနားတယ်
တယ်ကောင်းတယ်ပေါ့"
17:05
incomprehensible, there it is -- a glimpse of God.
337
1012933
3404
နားမလည်သော။ အဲမှာပေါ့။
ဘုရားသခင်ရဲ့ အရိပ်အယောင်။
17:09
Which is great, because we need that.
338
1016337
2172
ဒါကောင်းပါတယ်။ အကြောင်းက
ကျွန်မတို့ လိုတယ်လေ။
17:11
But, the tricky bit comes the next morning,
339
1018509
3851
ဒါပေမဲ့ ခက်တဲ့အပိုင်းက နောက် မနက်မှာစတာပါ။
17:15
for the dancer himself, when he wakes up
340
1022360
2925
ဒီကချေသည်အတွက်လေ။ သူနိုးထပြီး
အင်္ဂါနေ့ မနက် ၁၁နာရီဆိုတာရယ်
17:18
and discovers that it's Tuesday at 11 a.m., and he's no longer a glimpse of God.
341
1025285
3949
သူက ဘုရားသခင်ရဲ့ အရိပ်အယောင်
မဟုတ်တော့ဘူးဆိုတာကို သိလိုက်ရတဲ့အခါပေါ့။
17:22
He's just an aging mortal with really bad knees,
342
1029234
3492
သူက ဒူးနာနဲ့ အိုမင်းရင့်ရော်နေတဲ့
သာမန်လူသား တစ်ယောက်ဘဲလေ။
17:25
and maybe he's never going to ascend to that height again.
343
1032726
4240
အဲအမြင့်ကို နောက်တစ်ခါ ဘယ်တော့မှ
ပျံတတ်မှာ မဟုတ်တော့ဘူး။
17:29
And maybe nobody will ever chant God's name again as he spins,
344
1036966
3727
ပြီးရင် သူ လည်တာနဲ့အမျှ ဘယ်သူမှ
ဘုရားသခင်နာမည်ကို ရွတ်တော့မှာမဟုတ်ဘူးလေ။
17:33
and what is he then to do with the rest of his life?
345
1040693
2858
ဒါဆိုရင် သူကျန်တဲ့ဘဝနဲ့ ဘာလုပ်ရမှာလဲ။
17:36
This is hard.
346
1043551
1382
ဒါက ခက်ပါတယ်။
17:37
This is one of the most painful reconciliations to make
347
1044933
2842
ဒါက ဖန်တီးမှုဘဝမှာ လုပ်ဖို့ အနာကျင်ဆုံးသော
17:40
in a creative life.
348
1047775
2091
သင့်မြတ်မှုတစ်ခုပါ။
17:42
But maybe it doesn't have to be quite so full of anguish
349
1049866
3183
ဒါပေမဲ့ ရှင်က ပထမနေရာမှာ
ရှင်ရဲ့ အထူးခြားဆုံး အရည်အချင်းက
17:45
if you never happened to believe, in the first place,
350
1053049
3267
ရှင်ကလာတယ်ဆိုတာကို မယုံခဲ့ရင်တောင်
17:49
that the most extraordinary aspects of your being came from you.
351
1056316
4105
ဒါက စိတ်ဝေဒနာတွေနဲ့
ပြည့်နှက်စရာမလိုလောက်ဘူးလေ။
17:53
But maybe if you just believed that they were on loan to you
352
1060421
2861
ဒါမှမဟုတ် ရှင်ပြီးသွားရင်
တစ်ယောက်ယောက်ကို လက်ဆင့်ကမ်းဖို့
17:56
from some unimaginable source for some exquisite portion of your life
353
1063282
3806
အရည်အချင်းတွေကို ရှင့်ရဲ့ လှပတဲ့ဘဝ
အချိန်အပိုင်းတခုအတွက် မခန့်မှန်းနိုင်တဲ့
အရာကနေ ငှားရမ်းထားတယ်လို့
17:59
to be passed along when you're finished, with somebody else.
354
1067088
3844
ယုံခဲ့ရင်တောင်ပေါ့။
ကျွန်မတို့က ဒါကို ဒီလိုတွေးရင် အရာရာက
စတင်ပြောင်းလဲလာပါတယ်။
18:03
And, you know, if we think about it this way it starts to change everything.
355
1070932
4884
ဒါကတော့ ကျွန်မ စတွေးတဲ့ပုံပါ။
18:08
This is how I've started to think,
356
1075816
1634
18:10
and this is certainly how I've been thinking in the last few months
357
1077450
3349
ဒါက လွန်ခဲ့တဲ့လအနည်းငယ်လောက်
တွေးနေခဲ့တာလည်းဖြစ်တယ်လေ။
18:13
as I've been working on the book that will soon be published,
358
1080799
2841
မကြာခင်ထုတ်ဝေတော့မယ့် ကျွန်မရဲ့
ထူးဆန်းတဲ့အောင်မြင်မှုရဲ့
18:16
as the dangerously, frighteningly over-anticipated follow up
359
1083640
3643
အန္တရာယ်ကြီးစွာ ကြောက်လန့်ဖွယ်ကောင်းအောင်
မျှော်လင့်ခံနေရတဲ့
18:20
to my freakish success.
360
1087283
2660
နောက်ဆက်တွဲကို ရေးတာနဲ့အမျှပေါ့။
18:22
And what I have to, sort of keep telling myself
361
1089943
2923
ကျွန်မတကယ် စိတ်လှုပ်ရှားလာရင်
ကျွန်မကိုယ် ကျွန်မ
18:25
when I get really psyched out about that,
362
1092866
2025
ဆက်ပြောနေတာက မကြောက်နဲ့ပေါ့။
18:27
is, don't be afraid.
363
1094891
2175
18:29
Don't be daunted.
364
1097066
1366
မလန့်နဲ့။ ကိုယ့်အလုပ်ကိုသာ ဆက်လုပ်။
18:31
Just do your job.
365
1098432
1983
18:33
Continue to show up for your piece of it, whatever that might be.
366
1100415
2975
ရှင်ရဲ့ အပိုင်းကဏ္ဍကနေဝင်ပါပေါ့။
အဲဒါက ဘာဘဲဖြစ်ဖြစ်လေ။
18:36
If your job is to dance, do your dance.
367
1103390
2910
ရှင်အလုပ်က ကရမယ်ဆိုရင်လည်း ကလိုက်ပါ။
18:39
If the divine, cockeyed genius assigned to your case
368
1106300
3965
ရှင်အလုပ်မှာ တာဝန်ကျတဲ့
ရှုးကြောင်ကြောင် တန်ခိုးရှင်ဉာဏ်ကြီးရှင်က
18:43
decides to let some sort of wonderment be glimpsed, for just one moment
369
1110265
5084
ရှင့်အားစိုက်မှုရဲ့ တစ်ခဏတာအတွက်
အံဖွယ်လေးတွေ ဖျက်ခနဲမြင်ရအောင်လုပ်ဖို့
18:48
through your efforts, then "Olé!"
370
1115349
2000
ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်ဆိုရင်လည်း "Olé" ပေါ့။
18:50
And if not, do your dance anyhow.
371
1117349
3639
အဲဒါမှမဟုတ်ရင်လည်း ဘယ်လိုဖြစ်ဖြစ်ဆက်က။
18:53
And "Olé!" to you, nonetheless.
372
1120988
1681
ရှင်တို့ကို ဘာဖြစ်ဖြစ် "olé"ပါတယ်။
18:55
I believe this and I feel that we must teach it.
373
1122669
2000
ကျွန်မ ယုံသလို သင်ပေးသင့်တယ်
လို့လည်း ထင်ပါတယ်။
18:57
"Olé!" to you, nonetheless,
374
1124669
1788
ဘာဖြစ်ဖြစ် အားလုံးကို "olé"ပါ။
18:59
just for having the sheer human love and stubbornness
375
1126457
3313
ဆက်လက်ပါဝင်ဖို့အတွက်
ခေါင်းမာမှုနဲ့ ကြင်နာမှုသက်သက်
19:02
to keep showing up.
376
1129770
1845
ရှိနေတဲ့အတွက်ပေါ့။
19:04
Thank you.
377
1131615
1675
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
19:06
(Applause)
378
1133290
2075
(လက်ခုပ်အားပေးသံများ)
19:08
Thank you.
379
1135365
1491
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
19:09
(Applause)
380
1136856
3114
(လက်ခုပ်အားပေးသံများ)
19:12
June Cohen: Olé!
381
1139970
1833
June Cohen: Olé
19:14
(Applause)
382
1141803
3700
(လက်ခုပ်အားပေးသံများ)
Translated by Aung Min
Reviewed by sann tint

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Elizabeth Gilbert - Writer
The author of 'Eat, Pray, Love,' Elizabeth Gilbert has thought long and hard about some big topics. Her fascinations: genius, creativity and how we get in our own way when it comes to both.

Why you should listen

Elizabeth Gilbert faced down a premidlife crisis by doing what we all secretly dream of -- running off for a year. Her travels through Italy, India and Indonesia resulted in the megabestselling and deeply beloved memoir Eat, Pray, Love, about her process of finding herself by leaving home.

She's a longtime magazine writer -- covering music and politics for Spin and GQ -- as well as a novelist and short-story writer. Her books include the story collection Pilgrims, the novel Stern Men (about lobster fishermen in Maine) and a biography of the woodsman Eustace Conway, called The Last American Man. Her work has been the basis for two movies so far (Coyote Ugly, based on her own tale of working at the famously raunchy bar in New York City), and Eat, Pray, Love, with the part of Gilbert played by Julia Roberts. Not bad for a year off.

In 2010, Elizabeth published Committed, a memoir exploring her ambivalent feelings about the institution of marriage. And her 2013 novel, The Signature of All Things, is "a sprawling tale of 19th century botanical exploration."

Gilbert also owns and runs the import shop Two Buttons in Frenchtown, New Jersey.

More profile about the speaker
Elizabeth Gilbert | Speaker | TED.com
THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM