TED2009
Dan Dennett: Cute, sexy, sweet, funny
Dan Dennett: Schattig, sexy, zoet, grappig
Filmed:
Readability: 3.4
3,553,924 views
Waarom zijn baby's schattig? Waarom is taart zoet? Filosoof Dan Dennett komt met antwoorden die je niet zou verwachten als hij de tegenintuïtieve redenering van de evolutie over schattige, zoete en sexy dingen met ons deelt (én een nieuwe theorie van Matthew Hurley over waarom grappen grappig zijn).
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I’m going around the world giving talks about Darwin,
0
0
3000
Ik reis de wereld rond en spreek over Darwin...
00:15
and usually what I’m talking about
1
3000
2000
... en waar ik het meestal over heb...
00:17
is Darwin’s strange inversion of reasoning.
2
5000
3000
is Darwins 'merkwaardige omkering van de argumentatie'.
00:20
Now that title, that phrase, comes from a critic, an early critic,
3
8000
5000
Die titel - die uitdrukking - komt van een criticus, een vroege criticus,
00:25
and this is a passage that I just love, and would like to read for you.
4
13000
4000
en dit is een stuk dat ik prachtig vind en dat ik wil voorlezen:
00:29
"In the theory with which we have to deal, Absolute Ignorance is the artificer;
5
17000
5000
"In de theorie waar we mee te maken hebben, is Absolute Onwetendheid de schepper;
00:34
so that we may enunciate as the fundamental principle of the whole system,
6
22000
5000
zodat we als het fundamentele principe van het hele systeem mogen stellen
00:39
that, in order to make a perfect and beautiful machine,
7
27000
3000
dat, om een perfect en mooi apparaat te kunnen maken,
00:42
it is not requisite to know how to make it.
8
30000
3000
het niet nodig is te weten hoe het moet worden gemaakt.
00:45
This proposition will be found on careful examination to express,
9
33000
4000
Deze aanname zal, na zorgvuldige analyse, uitdrukking blijken te geven
00:49
in condensed form, the essential purport of the Theory,
10
37000
4000
in verdichte vorm, aan de essentiële stelling van de theorie,
00:53
and to express in a few words all Mr. Darwin’s meaning;
11
41000
4000
en in enkele woorden mijnheer Darwins volledige bedoeling weergeven,
00:57
who, by a strange inversion of reasoning,
12
45000
4000
die, door een merkwaardige omkering van de argumentatie
01:01
seems to think Absolute Ignorance fully qualified
13
49000
3000
lijkt te denken dat Absolute Onwetendheid volkomen in staat is
01:04
to take the place of Absolute Wisdom in the achievements of creative skill."
14
52000
6000
om de plaats van Absolute Wijsheid in te nemen waar het gaat om de prestaties van creatieve vaardigheid."
01:10
Exactly. Exactly. And it is a strange inversion.
15
58000
7000
Precies. Precies. En het is ook een merkwaardige omkering.
01:17
A creationist pamphlet has this wonderful page in it:
16
65000
4000
Een pamflet van de creationisten bevat deze prachtige pagina:
01:21
"Test Two:
17
69000
2000
Toets twee:
01:23
Do you know of any building that didn’t have a builder? Yes/No.
18
71000
4000
Heeft u wel eens gehoord van een gebouw zonder bouwer? Ja/Nee.
01:27
Do you know of any painting that didn’t have a painter? Yes/No.
19
75000
3000
Heeft u wel eens gehoord van een schilderij zonder schilder? Ja/Nee.
01:30
Do you know of any car that didn’t have a maker? Yes/No.
20
78000
4000
Heeft u wel eens gehoord van auto zonder maker? Ja/Nee.
01:34
If you answered 'Yes' for any of the above, give details."
21
82000
5000
Als u op een van bovenstaande vragen "JA" heeft geantwoord, geef dan voorbeelden.
01:39
A-ha! I mean, it really is a strange inversion of reasoning.
22
87000
6000
Aha! Ik bedoel, het is echt een hele rare omgekeerde redenering.
01:45
You would have thought it stands to reason
23
93000
4000
Je zou denken dat het logisch is
01:49
that design requires an intelligent designer.
24
97000
4000
dat ontwerp een intelligente ontwerper vereist.
01:53
But Darwin shows that it’s just false.
25
101000
2000
Maar Darwin laat zien dat dat gewoon niet waar is.
01:55
Today, though, I’m going to talk about Darwin’s other strange inversion,
26
103000
5000
Maar vandaag ga ik het hebben over Darwins andere vreemde omkering,
02:00
which is equally puzzling at first, but in some ways just as important.
27
108000
6000
die in eerste instantie net zo onbegrijpelijk is, maar in sommige opzichten net zo belangrijk.
02:06
It stands to reason that we love chocolate cake because it is sweet.
28
114000
7000
Het is aannemelijk dat we van chocoladetaart houden omdat die zoet is.
02:13
Guys go for girls like this because they are sexy.
29
121000
6000
Jongens gaan voor meisjes zoals deze omdat ze sexy zijn.
02:19
We adore babies because they’re so cute.
30
127000
4000
We zijn dol op baby's omdat ze zo schattig zijn.
02:23
And, of course, we are amused by jokes because they are funny.
31
131000
9000
En natuurlijk vinden we grappen leuk omdat ze grappig zijn.
02:32
This is all backwards. It is. And Darwin shows us why.
32
140000
7000
Dat is allemaal verkeerd om. Werkelijk waar. En Darwin laat ons zien waarom.
02:39
Let’s start with sweet. Our sweet tooth is basically an evolved sugar detector,
33
147000
8000
Laten we beginnen met zoet. Onze voorliefde voor zoet is feitelijk een doorontwikkelde suikerdetector,
02:47
because sugar is high energy, and it’s just been wired up to the preferer,
34
155000
4000
want suiker heeft een hoge energiewaarde en er is gewoon een verbinding voor aangesloten op ons voorkeurcentrum,
02:51
to put it very crudely, and that’s why we like sugar.
35
159000
5000
om het kort door de bocht te omschrijven, en dat is waarom we van suiker houden.
02:56
Honey is sweet because we like it, not "we like it because honey is sweet."
36
164000
7000
Honing is zoet omdat we ervan houden, niet: "We houden van honing omdat die zoet is."
03:03
There’s nothing intrinsically sweet about honey.
37
171000
5000
Er is niets intrisiek zoets aan honing.
03:08
If you looked at glucose molecules till you were blind,
38
176000
4000
Als je naar glucose-moleculen zou kijken tot je blind werd,
03:12
you wouldn’t see why they tasted sweet.
39
180000
3000
zou je nog niet zien waarom ze zoet smaken.
03:15
You have to look in our brains to understand why they’re sweet.
40
183000
6000
Je moet in onze hersenen kijken om te begrijpen waarom ze zoet zijn.
03:21
So if you think first there was sweetness,
41
189000
2000
Dus als je denkt dat er eerst zoet was
03:23
and then we evolved to like sweetness,
42
191000
2000
en dat we daarna evolueerden om van zoet te houden
03:25
you’ve got it backwards; that’s just wrong. It’s the other way round.
43
193000
4000
heb je het verkeerd om; dat is simpelweg fout. Het is andersom.
03:29
Sweetness was born with the wiring which evolved.
44
197000
4000
Zoet ontstond met de bedrading die zich ontwikkelde
03:33
And there’s nothing intrinsically sexy about these young ladies.
45
201000
4000
En er is niets intrinsiek sexy aan deze jongedames.
03:37
And it’s a good thing that there isn’t, because if there were,
46
205000
5000
En het is goed dat dat niet zo is, want anders...
03:42
then Mother Nature would have a problem:
47
210000
4000
zou moeder natuur een probleem hebben:
03:46
How on earth do you get chimps to mate?
48
214000
5000
Hoe zorg je er in vredesnaam voor dat chimpansees gaan paren?
03:53
Now you might think, ah, there’s a solution: hallucinations.
49
221000
8000
Nu zul je misschien denken: aha, dat is de oplossing: hallucinaties.
04:01
That would be one way of doing it, but there’s a quicker way.
50
229000
4000
Dat zou een manier zijn om het te regelen, maar het kan sneller.
04:05
Just wire the chimps up to love that look,
51
233000
3000
Bedraad de chimpansees gewoon zo dat ze dáár voor gaan.
04:08
and apparently they do.
52
236000
3000
en dat doen ze blijkbaar ook.
04:11
That’s all there is to it.
53
239000
4000
Meer stelt het niet voor.
04:16
Over six million years, we and the chimps evolved our different ways.
54
244000
4000
In zes miljoen jaar hebben wij en de chimpansees ieder onze eigen manieren ontwikkeld.
04:20
We became bald-bodied, oddly enough;
55
248000
3000
Wij werden haarloos, vreemd genoeg;
04:23
for one reason or another, they didn’t.
56
251000
4000
om de een of andere reden werden zij dat niet.
04:27
If we hadn’t, then probably this would be the height of sexiness.
57
255000
12000
Als we het niet waren geworden, dan was dit nu waarschijnlijk het toppunt van zinnelijkheid.
04:39
Our sweet tooth is an evolved and instinctual preference for high-energy food.
58
267000
5000
Onze voorliefde voor zoet is een geëvolueerde en instinctieve voorkeur voor voedsel met een hoge energiewaarde.
04:44
It wasn’t designed for chocolate cake.
59
272000
3000
Het is nooit ontworpen voor chocoladetaart.
04:47
Chocolate cake is a supernormal stimulus.
60
275000
3000
Chocoladetaart is een supranormale stimulus.
04:50
The term is owed to Niko Tinbergen,
61
278000
2000
De term komt van Niko Tinbergen,
04:52
who did his famous experiments with gulls,
62
280000
2000
die beroemde experimenten uitvoerde met meeuwen.
04:54
where he found that that orange spot on the gull’s beak --
63
282000
4000
waarbij hij ontdekte dat die oranje plek op de snavel van de meeuw --
04:58
if he made a bigger, oranger spot
64
286000
2000
als hij een grotere, meer oranje plek maakte
05:00
the gull chicks would peck at it even harder.
65
288000
2000
pikten de meeuwenkuikens er nog harder naar.
05:02
It was a hyperstimulus for them, and they loved it.
66
290000
3000
Het was een hyperstimulus voor ze en ze vonden het fantastisch.
05:05
What we see with, say, chocolate cake
67
293000
4000
Wat we zien met bijvoorbeeld chocoladetaart
05:09
is it’s a supernormal stimulus to tweak our design wiring.
68
297000
5000
is dat het een supranormale stimulus is die onze bestaande bedrading optimaliseert.
05:14
And there are lots of supernormal stimuli; chocolate cake is one.
69
302000
3000
En er zijn tal van supranormale stimuli; chocoladetaart is er eentje.
05:17
There's lots of supernormal stimuli for sexiness.
70
305000
3000
Er zijn heel veel supranormale stimuli voor zinnelijkheid.
05:20
And there's even supernormal stimuli for cuteness. Here’s a pretty good example.
71
308000
6000
En er zijn zelfs supranormale stimuli voor schattigheid. Hier is een behoorlijk goed voorbeeld.
05:26
It’s important that we love babies, and that we not be put off by, say, messy diapers.
72
314000
5000
Het is belangrijk dat we van baby's houden, en dat we niet afknappen op, zeg, vieze luiers.
05:31
So babies have to attract our affection and our nurturing, and they do.
73
319000
6000
Baby's moeten dus onze liefde en koestering opwekken, en dat doen ze.
05:37
And, by the way, a recent study shows that mothers
74
325000
4000
En trouwens, een recent onderzoek toont aan dat moeders
05:41
prefer the smell of the dirty diapers of their own baby.
75
329000
3000
een voorkeur hebben voor de lucht van de vieze luiers van hun eigen baby.
05:44
So nature works on many levels here.
76
332000
3000
Dus de natuur werkt hier op veel verschillende fronten.
05:47
But now, if babies didn’t look the way they do -- if babies looked like this,
77
335000
5000
Maar, als baby's er nu eens niet uit zouden zien zoals ze doen, als baby's er zo uitzagen,
05:52
that’s what we would find adorable, that’s what we would find --
78
340000
4000
dan zou dat zijn wat we schattig zouden vinden, dat is wat we zouden ervaren --
05:56
we would think, oh my goodness, do I ever want to hug that.
79
344000
6000
We zouden denken, ach gossie, die zou ik wel op kunnen snoepen.
06:02
This is the strange inversion.
80
350000
2000
Dit is de vreemde omkering.
06:04
Well now, finally what about funny. My answer is, it’s the same story, the same story.
81
352000
7000
Goed, hoe zit het tenslotte met grappig? Mijn antwoord is dat dat hetzelfde verhaal is. Hetzelfde verhaal.
06:11
This is the hard one, the one that isn’t obvious. That’s why I leave it to the end.
82
359000
4000
Dit is de moeilijke, degene die niet voor de hand ligt. Dat is waarom ik deze tot het laatst bewaar.
06:15
And I won’t be able to say too much about it.
83
363000
2000
En ik kan er niet al te veel over zeggen.
06:17
But you have to think evolutionarily, you have to think, what hard job that has to be done --
84
365000
6000
Maar je moet evolutiegericht denken, je moet bedenken, wat voor zwaar werk dat gedaan moet worden --
06:23
it’s dirty work, somebody’s got to do it --
85
371000
3000
het is vies werk, iemand moet het doen --
06:26
is so important to give us such a powerful, inbuilt reward for it when we succeed.
86
374000
8000
is zo belangrijk, dat het ons zo'n sterke ingebouwde beloning geeft als we het voor elkaar krijgen.
06:34
Now, I think we've found the answer -- I and a few of my colleagues.
87
382000
4000
Nu denk ik dat we het antwoord gevonden hebben, ik en enkele collega's.
06:38
It’s a neural system that’s wired up to reward the brain
88
386000
4000
Het is een neurologisch systeem dat is aangesloten om de hersenen te belonen
06:42
for doing a grubby clerical job.
89
390000
5000
voor het uitvoeren van een smerige, vervelende administratieve klus.
06:48
Our bumper sticker for this view is
90
396000
4000
Onze posterzin voor deze stelling is:
06:52
that this is the joy of debugging.
91
400000
3000
Dit is het plezier van het debuggen.
06:55
Now I’m not going to have time to spell it all out,
92
403000
2000
Goed, ik houd niet genoeg tijd over om het uit te werken
06:57
but I’ll just say that only some kinds of debugging get the reward.
93
405000
5000
maar ik zal wel vertellen dat alleen sommige soorten van debuggen worden beloond.
07:02
And what we’re doing is we’re using humor as a sort of neuroscientific probe
94
410000
8000
En wat we doen is dat we humor gebruiken als een soort neurowetenschappelijke sensor
07:10
by switching humor on and off, by turning the knob on a joke --
95
418000
4000
en door humor aan en uit te zetten, door de draaiknop op een grap fijn af te stellen --
07:14
now it’s not funny ... oh, now it’s funnier ...
96
422000
2000
nu is hij niet grappig ... o wacht, nu is hij grappiger ...
07:16
now we’ll turn a little bit more ... now it’s not funny --
97
424000
2000
als we hem nu nog een klein beetje meer ... nu is hij weer niet grappig --,
07:18
in this way, we can actually learn something
98
426000
3000
op deze manier, kunnen we daadwerkelijk iets leren
07:21
about the architecture of the brain,
99
429000
2000
over de opbouw van de hersenen,
07:23
the functional architecture of the brain.
100
431000
2000
de functionele opbouw van de hersenen.
07:25
Matthew Hurley is the first author of this. We call it the Hurley Model.
101
433000
5000
Matthew Hurley is de eerste auteur. We noemen het het Hurley-model.
07:30
He’s a computer scientist, Reginald Adams a psychologist, and there I am,
102
438000
4000
Hij is een computerwetenschapper, Reginald Adams een psycholoog, en daar ben ik,
07:34
and we’re putting this together into a book.
103
442000
2000
en wij brengen dit samen in een boek.
07:36
Thank you very much.
104
444000
3000
Hartelijk dank.
ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientistDan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.
Why you should listen
One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.
This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”
“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"
In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”
Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>
Dan Dennett | Speaker | TED.com