ABOUT THE SPEAKER
Stefan Wolff - Ethnic conflicts scholar
Stefan Wolff studies contemporary conflicts, focusing on the prevention and settlement of ethnic conflicts and in postconflict reconstruction in deeply divided and war-torn societies.

Why you should listen

German political scientist Stefan Wolff is professor of international security at the University of Birmingham, England, and one of the world's leading experts on ethnic conflicts. He consults with governments and international organizations on issues such as the development and stability of post-conflict areas, the institutional design of solutions for self-determination conflicts, and ethnopolitics and minority questions. Bridging the divide between academia and policy-making, he has been involved in various phases of conflict settlement processes in Sudan, Moldova, Sri Lanka and Kosovo. He has also worked on a wide range of conflicts in places such as Northern Ireland, the Balkans, Eastern Europe and the former Soviet Union, the Middle East and Asia. He is currently advising on the settlement of the status of Kirkuk, Iraq, and Transnistria, Moldova. He's written a dozen books, including Ethnic Conflict: A Global Perspective, the first major treatment of the subject aimed at a broad general audience. He's the founding editor of Ethnopolitics, a quarterly, peer-reviewed journal dedicated to the study of ethnic conflicts and their management around the globe.

More profile about the speaker
Stefan Wolff | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2010

Stefan Wolff: The path to ending ethnic conflicts

Steffan Wolff: Droga do zakończenia konfliktów etnicznych

Filmed:
349,362 views

Wojny domowe i konflikty etniczne przyniosły światu wiele cierpienia, ale liczby podawane przez Steffana Wolffa pokazują, że w ciągu ostatnich 20 lat ich liczba stale się zmniejszała. Wolff wyciąga wnioski z historii takich miejsc jak Irlandia Północna, Liberia, Timor i inne, żeby pokazać, że przywództwo, dyplomacja i struktura oraz działanie instytucji państwowych to nasza najskuteczniejsza broń w celu zapewnienia pokoju.
- Ethnic conflicts scholar
Stefan Wolff studies contemporary conflicts, focusing on the prevention and settlement of ethnic conflicts and in postconflict reconstruction in deeply divided and war-torn societies. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
TodayDzisiaj I want to talk to you
0
0
2000
Dziś chciałbym opowiedzieć Państwu
00:17
about ethnicetniczny conflictkonflikt
1
2000
2000
o konfliktach etnicznych
00:19
and civilcywilny warwojna.
2
4000
2000
i wojnach domowych
00:21
These are not normallynormalnie the mostwiększość cheerfulwesoły of topicstematy,
3
6000
3000
To nie są zwykle najweselsze tematy,
00:24
norani do they generallyogólnie generateGenerować
4
9000
2000
ani nie mają
00:26
the kinduprzejmy of good newsAktualności
5
11000
2000
tego pozytywnego przekazu
00:28
that this conferencekonferencja is about.
6
13000
3000
jaki ma ten wykład.
00:31
YetJeszcze, not only is there at leastnajmniej some good newsAktualności
7
16000
3000
Jednak, nie tylko jest przynajmniej trochę dobrych wiadomości
00:34
to be told about fewermniej suchtaki conflictskonflikty now
8
19000
3000
na temat mniejszej liczby takich konfliktów dzisiaj
00:37
than two decadesdziesiątki lat agotemu,
9
22000
2000
niż dwie dekady temu,
00:39
but what is perhapsmoże more importantważny
10
24000
2000
ale, co nawet ważniejsze,
00:41
is that we alsorównież have come
11
26000
2000
to fakt, że
00:43
to a much better understandingzrozumienie of what can be doneGotowe
12
28000
3000
zdecydowanie lepiej rozumiemy co można zrobić
00:46
to furtherdalej reducezmniejszyć the numbernumer
13
31000
2000
żeby jeszcze zmniejszyć liczbę
00:48
of ethnicetniczny conflictskonflikty and civilcywilny warswojny
14
33000
3000
konfliktów etnicznych i wojen domowych
00:51
and the sufferingcierpienie that they inflictzadać.
15
36000
3000
oraz cierpienie, które powodują.
00:54
ThreeTrzy things standstoisko out:
16
39000
2000
Wyróżniają się tutaj trzy rzeczy:
00:56
leadershipprzywództwo, diplomacyDyplomacja
17
41000
3000
przywództwo, dyplomacja
00:59
and institutionalinstytucjonalny designprojekt.
18
44000
3000
i struktura oraz działanie organizacji państwowych.
01:02
What I will focusskupiać on in my talk
19
47000
2000
W moim wykładzie skupię się na tym,
01:04
is why they mattermateria, how they mattermateria,
20
49000
3000
czemu te sprawy są ważne, jaki mają wpływ,
01:07
and what we can all do
21
52000
2000
i co wszyscy możemy zrobić,
01:09
to make sure that they continueKontyntynuj to mattermateria
22
54000
2000
by mieć pewność, że nadal będą miały znaczenie
01:11
in the right wayssposoby,
23
56000
2000
w słusznych sprawach,
01:13
that is, how all of us can contributeprzyczynić się
24
58000
3000
to znaczy, jak możemy przyczynić się
01:16
to developingrozwijanie and honinghonowanie the skillsumiejętności
25
61000
3000
do rozwoju i szlifowania umiejętności
01:19
of locallokalny and globalświatowy leadersprzywódcy
26
64000
3000
lokalnych i światowych przywódców,
01:22
to make peacepokój
27
67000
2000
by osiągnąć
01:24
and to make it last.
28
69000
2000
trwały pokój.
01:26
But let's startpoczątek at the beginningpoczątek.
29
71000
3000
Ale zacznijmy od początku.
01:29
CivilCywilnego warswojny have madezrobiony newsAktualności headlinesnagłówki
30
74000
2000
Wojny domowe pojawiają się na pierwszych stronach gazet
01:31
for manywiele decadesdziesiątki lat now,
31
76000
2000
od długiego czasu,
01:33
and ethnicetniczny conflictskonflikty in particularszczególny
32
78000
2000
a konflikty etniczne w szczególności
01:35
have been a nearBlisko constantstały presenceobecność
33
80000
3000
są niemal zawsze obecne w mediach
01:38
as a majorpoważny internationalmiędzynarodowy securitybezpieczeństwo threatzagrożenie.
34
83000
3000
jako zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego.
01:41
For nearlyprawie two decadesdziesiątki lat now,
35
86000
3000
Już od prawie dwudziestu lat
01:44
the newsAktualności has been badzły
36
89000
2000
wiadomości są złe,
01:46
and the imagesobrazy have been hauntingNawiedzony dom.
37
91000
3000
a zdjęcia i filmy - wstrząsające.
01:49
In GeorgiaGruzja, after yearslat of stalemateimpas,
38
94000
3000
W Gruzji, po sytuacji impasu trwającej latami,
01:52
we saw a full-scalepełnej skali resurgenceodrodzenie of violenceprzemoc
39
97000
3000
byliśmy świadkami wybuchu przemocy na wielką skalę
01:55
in AugustSierpnia, 2008.
40
100000
2000
w sierpniu 2008 roku.
01:57
This quicklyszybko escalatedeskalował into a five-daypięć dni warwojna
41
102000
3000
Ta przemoc szybko przerodziła się w pięcioletnią wojnę
02:00
betweenpomiędzy RussiaRosja and GeorgiaGruzja,
42
105000
2000
pomiędzy Rosją a Gruzją,
02:02
leavingodejście GeorgiaGruzja ever more dividedpodzielony.
43
107000
3000
z której Gruzja wyszła jeszcze bardziej podzielona.
02:05
In KenyaKenia, contestedkwestionowane presidentialprezydenckie electionsWybory in 2007 --
44
110000
3000
W Kenii, kontrowersyjne wybory prezydencki z 2007 roku -
02:08
we just heardsłyszał about them --
45
113000
3000
właśnie o nich słyszeliśmy -
02:11
quicklyszybko led to highwysoki levelspoziomy
46
116000
2000
szybko doprowadziły do wielkiej
02:13
of inter-ethnicmiędzy różnymi grupami etnicznymi violenceprzemoc
47
118000
2000
międzyetnicznej przemocy
02:15
and the killingzabicie and displacementprzemieszczenie
48
120000
2000
oraz zabicia i przesiedlenia
02:17
of thousandstysiące of people.
49
122000
2000
tysięcy ludzi.
02:19
In SriSri LankaLanka,
50
124000
2000
Na Sri Lance
02:21
a decades-longwieloletni civilcywilny warwojna
51
126000
2000
trwająca ponad ćwierć wieku wojna domowa
02:23
betweenpomiędzy the TamilTamilski minoritymniejszościowych
52
128000
2000
pomiędzy mniejszością tamilską
02:25
and the SinhalaSyngaleski majoritywiększość
53
130000
2000
a syngaleską większością
02:27
led to a bloodykrwawy climaxpunkt kulminacyjny in 2009,
54
132000
3000
doprowadziła do krwawego finału w 2009 roku,
02:30
after perhapsmoże as manywiele as 100,000
55
135000
2000
po tym, jak około 100 tysięcy
02:32
people had been killedzabity
56
137000
2000
ludzi zginęło
02:34
sinceod 1983.
57
139000
2000
od 1983 roku.
02:36
In KyrgyzstanKirgistan, just over the last fewkilka weekstygodnie,
58
141000
3000
W Kirgistanie, w ciągu kilku ostatnich tygodni
02:39
unprecedentedbez precedensu levelspoziomy of violenceprzemoc occurredwystąpił
59
144000
3000
miały miejsce bezprecedensowe objawy przemocy
02:42
betweenpomiędzy ethnicetniczny KyrgyzKirgiski
60
147000
2000
pomiędzy etnicznymi Kirgizami
02:44
and ethnicetniczny UzbeksUzbecy.
61
149000
2000
a etnicznymi Uzbekami.
02:46
HundredsSetki have been killedzabity,
62
151000
2000
Setki ludzi straciły życie,
02:48
and more than 100,000 displacedwysiedlone,
63
153000
3000
a ponad 100 tysięcy zostało przesiedlonych,
02:51
includingwłącznie z manywiele ethnicetniczny UzbeksUzbecy
64
156000
2000
w tym wielu etnicznych Uzbeków,
02:53
who fleduciekł to neighboringsąsiedni UzbekistanUzbekistan.
65
158000
3000
którzy uciekli do sąsiedniego Uzbekistanu.
02:56
In the MiddleŚrodkowy EastWschód,
66
161000
2000
Na Bliskim Wschodzie,
02:58
conflictkonflikt betweenpomiędzy IsraelisIzraelczycy and PalestiniansPalestyńczycy
67
163000
3000
konflikt między Izraelczykami a Palestyńczykami
03:01
continuestrwa unabatednie słabnie,
68
166000
2000
nie słabnie,
03:03
and it becomesstaje się ever more difficulttrudny
69
168000
2000
i coraz trudniej
03:05
to see how, just how
70
170000
3000
dostrzec w jaki sposób
03:08
a possiblemożliwy, sustainablepodtrzymywalny solutionrozwiązanie
71
173000
2000
możliwe i korzystne rozwiązanie
03:10
can be achievedosiągnięty.
72
175000
3000
może zostać osiągnięte.
03:13
DarfurDarfur maymoże have slippedangobowana from the newsAktualności headlinesnagłówki,
73
178000
3000
Darfur co prawda zniknął z nagłówków gazet,
03:16
but the killingzabicie and displacementprzemieszczenie there
74
181000
2000
ale mordy i przesiedlenia
03:18
continuestrwa as well,
75
183000
2000
nadal są problemem,
03:20
and the sheerzwykły humanczłowiek miserynędza that it createstworzy
76
185000
3000
a bezmiar ludzkiego nieszczęścia przez nie powodowany
03:23
is very hardciężko to fathomFathom.
77
188000
2000
trudno jest pojąć.
03:25
And in IraqIrak, finallywreszcie,
78
190000
2000
Również w Iraku
03:27
violenceprzemoc is on the risewzrost again,
79
192000
3000
przemoc znów rośnie,
03:30
and the countrykraj has yetjeszcze to formformularz a governmentrząd
80
195000
3000
a państwo musi się jeszcze zmierzyć ze stworzeniem rządu
03:33
fourcztery monthsmiesiące after
81
198000
2000
cztery miesiące po
03:35
its last parliamentaryparlamentarne electionsWybory.
82
200000
2000
ostatnich wyborach parlamentarnych.
03:40
But hangpowiesić on, this talk is to be about the good newsAktualności.
83
205000
3000
Ale chwileczkę, ten wykład ma mówić o wiadomościach pozytywnych.
03:43
So are these now the imagesobrazy of the pastprzeszłość?
84
208000
3000
W takim razie, czy przytoczone przykłady to obraz należący do przeszłości?
03:47
Well, notwithstandingjednakże the gloomyponury pictureskino
85
212000
3000
Cóż, pomimo ponurych wieści
03:50
from the MiddleŚrodkowy EastWschód, DarfurDarfur,
86
215000
2000
z Bliskiego Wchodu, Darfuru,
03:52
IraqIrak, elsewheregdzie indziej,
87
217000
2000
Iraku i innych miejsc,
03:54
there is a longer-termdłuższej perspektywie trendtendencja
88
219000
2000
możemy zaobserwować długofalową tendencję,
03:56
that does representprzedstawiać some good newsAktualności.
89
221000
3000
która owszem przedstawia trochę dobrych wiadomości.
03:59
Over the pastprzeszłość two decadesdziesiątki lat, sinceod the endkoniec of the ColdZimno WarWojny,
90
224000
3000
Przez ostatnie dwadzieścia lat po zakończeniu Zimnej Wojny
04:02
there has been an overallogólnie declineupadek
91
227000
3000
miał miejsce ogólny spadek
04:05
in the numbernumer of civilcywilny warswojny.
92
230000
2000
liczby wojen domowych.
04:07
SinceOd the highwysoki in the earlywcześnie 1990s,
93
232000
3000
Od wczesnych lat 90.,
04:10
with about 50 suchtaki civilcywilny warswojny ongoingtrwający,
94
235000
3000
kiedy to trwało około 50 takich wojen,
04:13
we now have 30 percentprocent fewermniej
95
238000
2000
mamy dziś o 30% mniej
04:15
suchtaki conflictskonflikty todaydzisiaj.
96
240000
2000
tego typu konfliktów.
04:17
The numbernumer of people killedzabity in civilcywilny warswojny
97
242000
2000
Liczba osób zabitych w wojnach domowych
04:19
alsorównież is much lowerniższy todaydzisiaj
98
244000
3000
również jest dzisiaj zdecydowanie niższa
04:22
than it was a decadedekada agotemu or two.
99
247000
3000
niż dziesięć lub dwadzieścia lat temu.
04:25
But this trendtendencja is lessmniej unambiguousjednoznaczne.
100
250000
3000
Ten trend jest jednak mniej jednoznaczny.
04:28
The highestnajwyższy levelpoziom of deathsśmierci on the battlefieldpole bitwy
101
253000
3000
Największy poziom zgonów na polu bitwy
04:31
was recordednagrany betweenpomiędzy 1998 and 2001,
102
256000
3000
zaobserwowano między 1998 a 2001 rokiem,
04:34
with about 80,000 soldiersżołnierski, policemenpolicjantów and rebelsRebelianci
103
259000
3000
kiedy to około 80 tysięcy żołnierzy, policjantów i buntowników
04:37
killedzabity everykażdy yearrok.
104
262000
2000
ginęło każdego roku.
04:39
The lowestnajniższy numbernumer of combatantBojownik casualtiesofiary wypadku
105
264000
2000
Najmniejsze liczby ofiar w walce
04:41
occurredwystąpił in 2003,
106
266000
3000
pochodzą z 2003 roku,
04:44
with just 20,000 killedzabity.
107
269000
3000
kiedy to zostało zabitych 20 tysięcy.
04:47
DespitePomimo the up and down sinceod then,
108
272000
3000
Pomimo wahań od tamtego czasu,
04:50
the overallogólnie trendtendencja --
109
275000
2000
ogólna tendencja -
04:52
and this is the importantważny bitkawałek --
110
277000
2000
i to jest bardzo ważne -
04:54
clearlywyraźnie pointszwrotnica downwarddół
111
279000
2000
jest zdecydowanie spadkowa
04:56
for the pastprzeszłość two decadesdziesiątki lat.
112
281000
3000
dla ostatnich dwudziestu lat.
04:59
The newsAktualności about civiliancywil casualtiesofiary wypadku
113
284000
2000
Informacje na temat ofiar cywilnych
05:01
is alsorównież lessmniej badzły than it used to be.
114
286000
2000
również nie są tak złe jak były.
05:03
From over 12,000 civilianscywilów
115
288000
2000
Z ponad 12 tysięcy cywilów
05:05
deliberatelycelowo killedzabity in civilcywilny warswojny
116
290000
2000
celowo zabitych w wojnach domowych
05:07
in 1997 and 1998,
117
292000
3000
w latach 1997 i 1998,
05:10
a decadedekada laterpóźniej,
118
295000
2000
dziesięć lat później
05:12
this figurepostać standsstojaki at 4,000.
119
297000
3000
ta liczba spadła do 4 tysięcy.
05:15
This is a decreasezmniejszać by two-thirdsdwie trzecie.
120
300000
3000
To oznacza spadek o ⅔.
05:18
This declineupadek would be even more obviousoczywisty
121
303000
2000
Ten spadek byłby jeszcze bardziej widoczny,
05:20
if we factoredrozkładane in the genocideludobójstwo in RwandaRwanda
122
305000
2000
gdybyśmy uwzględnili ludobójstwo w Rwandzie
05:22
in 1994.
123
307000
2000
w 1994 roku.
05:24
But then 800,000 civilianscywilów were slaughteredubite
124
309000
3000
Wtedy 800 tysięcy cywilów zginęło
05:27
in a mattermateria of just a fewkilka monthsmiesiące.
125
312000
3000
na przestrzeni jedynie kilku miesięcy.
05:30
This certainlyna pewno is an accomplishmentosiągnięcie
126
315000
2000
Z pewnością jest to liczba,
05:32
that mustmusi never be surpassedprzekroczyła.
127
317000
3000
które nigdy nie powinna zostać przekroczona.
05:35
What is alsorównież importantważny is to noteUwaga
128
320000
2000
Należy również zauważyć,
05:37
that these figuresfigury only tell partczęść of the storyfabuła.
129
322000
3000
że te cyfry opowiadają tylko część całej historii.
05:40
They excludeWyklucz people
130
325000
2000
Nie są brani pod uwagę ludzie,
05:42
that diedzmarły as a consequencekonsekwencja of civilcywilny warwojna,
131
327000
2000
którzy zmarli na skutek wojny domowej
05:44
from hungergłód or diseasechoroba, for exampleprzykład.
132
329000
2000
z głodu albo z powodu choroby na przykład.
05:46
And they alsorównież do not properlyprawidłowo accountkonto
133
331000
2000
Nie są one również właściwym świadectwem tego
05:48
for civiliancywil sufferingcierpienie more generallyogólnie.
134
333000
3000
jak społeczeństwo ucierpiało w bardziej ogólnym ujęciu.
05:52
TortureTortury, raperzepak and ethnicetniczny cleansingoczyszczanie
135
337000
3000
Tortury, gwałty i czystki etniczne
05:55
have becomestają się highlywysoko effectiveefektywny,
136
340000
3000
stały się wysoce skuteczną,
05:58
if oftenczęsto non-lethalnie śmiercionośny, weaponsBronie in civilcywilny warwojna.
137
343000
3000
a przy tym nie śmiertelną bronią w wojnie domowej.
06:02
To put it differentlyróżnie,
138
347000
2000
Innymi słowy,
06:04
for the civilianscywilów that sufferponieść the consequenceskonsekwencje
139
349000
3000
dla cywilów odczuwających skutki
06:07
of ethnicetniczny conflictkonflikt and civilcywilny warwojna,
140
352000
3000
konfliktów etnicznych i wojen domowych
06:10
there is no good warwojna
141
355000
3000
nie ma dobrej wojny,
06:13
and there is no badzły peacepokój.
142
358000
3000
ani złego pokoju.
06:17
ThusW ten sposób, even thoughchociaż everykażdy civiliancywil killedzabity,
143
362000
2000
Zatem, mimo że każdy kolejny
06:19
maimedokaleczone, rapedzgwałcony, or torturedtorturowany is one too manywiele,
144
364000
3000
okaleczony, zgwałcony czy torturowany cywil to o jednego za dużo,
06:22
the factfakt that the numbernumer
145
367000
2000
to fakt, że liczba
06:24
of civiliancywil casualtiesofiary wypadku
146
369000
2000
ofiar śmiertelnych wśród cywilów
06:26
is clearlywyraźnie lowerniższy todaydzisiaj
147
371000
2000
jest dziś zdecydowanie niższa
06:28
than it was a decadedekada agotemu,
148
373000
2000
niż dziesięć lat temu,
06:30
is good newsAktualności.
149
375000
3000
jest dobrą wiadomością.
06:33
So, we have fewermniej conflictskonflikty todaydzisiaj
150
378000
2000
Więc mamy dzisiaj mniej konfliktów,
06:35
in whichktóry fewermniej people get killedzabity.
151
380000
3000
w których to ginie również mniej ludzi.
06:38
And the bigduży questionpytanie, of coursekurs,
152
383000
2000
Ważnym pytaniem jest, oczywiście,
06:40
is why?
153
385000
2000
dlaczego?
06:42
In some casesprzypadki,
154
387000
2000
W niektórych przypadkach
06:44
there is a militarywojskowy victoryzwycięstwo of one sidebok.
155
389000
2000
mamy do czynienia z wojskowym zwycięstwem po jednej stronie.
06:46
This is a solutionrozwiązanie of sortssortuje,
156
391000
2000
Jest to pewne rozwiązanie,
06:48
but rarelyrzadko is it one
157
393000
2000
ale rzadko
06:50
that comespochodzi withoutbez humanczłowiek costskoszty
158
395000
2000
nie pociąga za sobą ofiar ludzkich,
06:52
or humanitarianhumanitarny consequenceskonsekwencje.
159
397000
3000
czy konsekwencji humanitarnych.
06:55
The defeatPokonać of the TamilTamilski TigersTygrysy in SriSri LankaLanka
160
400000
3000
Porażka Tamilskich Tygrysów na Sri Lance
06:58
is perhapsmoże the mostwiększość recentniedawny exampleprzykład of this,
161
403000
2000
jest być może najbardziej aktualnym tego przykładem,
07:00
but we have seenwidziany similarpodobny
162
405000
2000
ale byliśmy już świadkami podobnych
07:02
so-calledtak zwana militarywojskowy solutionsrozwiązania
163
407000
3000
tak zwanych militarnych rozwiązań
07:05
in the BalkansBałkany, in the SouthPołudniowa CaucasusCaucasus
164
410000
2000
na Bałkanach, Kaukazie Południowym
07:07
and acrossprzez mostwiększość of AfricaAfryka.
165
412000
3000
i w całej prawie Afryce.
07:10
At timesczasy, they are complimenteduzupełniony
166
415000
2000
Czasami towarzyszą im
07:12
by negotiatednegocjowane settlementsrozliczenia,
167
417000
2000
negocjowane porozumienia,
07:14
or at leastnajmniej cease-firezawieszenie broni agreementsumowy,
168
419000
2000
albo przynajmniej umowy o zwieszeniu broni,
07:16
and peacekeepersżołnierze sił pokojowych are deployedwdrożone.
169
421000
2000
i wyznaczani są rozjemcy.
07:18
But hardlyledwie ever do they representprzedstawiać
170
423000
2000
Rzadko jednak mogą się pochwalić
07:20
a resoundingspektakularnym successpowodzenie --
171
425000
2000
głośnym sukcesem -
07:22
BosniaBośnia and HerzegovinaHercegowina
172
427000
2000
być może Bośnia i Hercegowina
07:24
perhapsmoże more so than GeorgiaGruzja.
173
429000
2000
w większym stopniu niż Gruzja.
07:26
But for manywiele partsCzęści of AfricaAfryka,
174
431000
2000
Jednak jeśli chodzi o dużą część Afryki,
07:28
a colleaguekolega of minekopalnia oncepewnego razu put it this way,
175
433000
3000
mój znajomy powiedział kiedyś, że
07:31
"The cease-firezawieszenie broni on TuesdayWtorek night
176
436000
3000
"Zawieszenie broni we wtorek wieczorem
07:34
was reachedosiągnięty just in time
177
439000
2000
zostało ogłoszone na czas,
07:36
for the genocideludobójstwo to startpoczątek on WednesdayŚroda morningranek."
178
441000
3000
tak, żeby ludowbójstwo mogło się rozpocząć w środę rano."
07:41
But let's look at the good newsAktualności again.
179
446000
2000
Ale przyjrzyjmy się raz jeszcze pozytywnym wiadomościom.
07:43
If there's no solutionrozwiązanie on the battlefieldpole bitwy,
180
448000
2000
Jeśli nie ma rozwiązania na polu bitwy,
07:45
threetrzy factorsczynniki can accountkonto
181
450000
2000
trzy czynniki mogą się złożyć na
07:47
for the preventionzapobieganie of ethnicetniczny conflictkonflikt and civilcywilny warwojna,
182
452000
4000
zapobieganie konfliktom etnicznym i wojnom domowym,
07:51
or for sustainablepodtrzymywalny peacepokój afterwardspotem:
183
456000
3000
lub na późniejszy trwały pokój:
07:54
leadershipprzywództwo, diplomacyDyplomacja
184
459000
2000
przywództwo, dyplomacja
07:56
and institutionalinstytucjonalny designprojekt.
185
461000
3000
i struktura oraz działanie instytucji państwowych.
07:59
Take the exampleprzykład of NorthernPółnocnej IrelandIrlandia.
186
464000
3000
Weźmy za przykład Irlandię Północną.
08:02
DespitePomimo centurieswieki of animosityniechęć,
187
467000
2000
Pomimo wieków wrogości,
08:04
decadesdziesiątki lat of violenceprzemoc
188
469000
2000
dziesiątków lat przemocy
08:06
and thousandstysiące of people killedzabity,
189
471000
3000
i tysięcy zabitych,
08:09
1998 saw the conclusionwniosek
190
474000
2000
w 1998 roku doprowadzono
08:11
of an historichistoryczny agreementumowa.
191
476000
3000
do historycznego porozumienia.
08:14
Its initialInicjał versionwersja was skillfullyumiejętnie mediatedpośredniczy
192
479000
3000
Jego wstępna wersja została umiejętnie przedstawiona
08:17
by SenatorSenator GeorgeGeorge MitchellMitchell.
193
482000
2000
przez senatora George'a Mitchella.
08:19
CruciallyCo najważniejsze, for the long-termdługoterminowy successpowodzenie
194
484000
2000
Kluczowym dla długofalowego sukcesu
08:21
of the peacepokój processproces in NorthernPółnocnej IrelandIrlandia,
195
486000
3000
procesu pokojowego w Irlandii Północnej
08:24
he imposednałożone very clearjasny conditionswarunki
196
489000
2000
był fakt, że przedstawił on bardzo jasne warunki
08:26
for the participationudział and negotiationsnegocjacje.
197
491000
3000
uczestnictwa w procesie i negocjacji.
08:29
CentralCentrum amongpośród them,
198
494000
2000
Głównym warunkiem
08:31
a commitmentzaangażowanie
199
496000
2000
było ograniczenie się
08:33
to exclusivelywyłącznie peacefulspokojna meansznaczy.
200
498000
3000
wyłącznie do środków pokojowych.
08:36
SubsequentKolejne revisionsrewizje of the agreementumowa
201
501000
2000
Kolejne zmiany w porozumieniu
08:38
were facilitatedułatwione by the BritishBrytyjskie and IrishIrlandzki governmentsrządy,
202
503000
3000
były ułatwione przez brytyjski i irlandzki rząd,
08:41
who never waveredzachwiał in theirich determinationdeterminacja
203
506000
3000
które nigdy nie zawahały się w swojej determinacji
08:44
to bringprzynieść peacepokój and stabilitystabilność to NorthernPółnocnej IrelandIrlandia.
204
509000
3000
żeby przynieść pokój i stabilizację do Irlandii Północnej.
08:47
The corerdzeń institutionsinstytucje
205
512000
2000
Główne instytucje
08:49
that were put in placemiejsce in 1998
206
514000
2000
ustanowione w 1998 roku
08:51
and theirich modificationsmodyfikacje
207
516000
2000
i ich modyfikacje
08:53
in 2006 and 2008
208
518000
2000
w latach 2006 i 2008
08:55
were highlywysoko innovativeinnowacyjne
209
520000
2000
były bardzo innowacyjne
08:57
and alloweddozwolony all conflictkonflikt partiesimprezy
210
522000
3000
i pozwoliły na to, by podstawowe obawy i wymagania wszystkich stron konfliktu
09:00
to see theirich corerdzeń concernsobawy and demandswymagania addressedzaadresowany.
211
525000
3000
zostały wzięte pod uwagę.
09:04
The agreementumowa combinesKombajny a power-sharingpodziału władzy arrangementUkład
212
529000
2000
Porozumienie to łączy w sobie ustalenie o podziale władzy
09:06
in NorthernPółnocnej IrelandIrlandia
213
531000
2000
w Irlandii Północnej
09:08
with cross-bordertransgranicznych institutionsinstytucje
214
533000
2000
z ponadgranicznymi instytucjami,
09:10
that linkpołączyć BelfastBelfast and DublinDublin
215
535000
2000
które łączą Belfast i Dublin
09:12
and thusa zatem recognizesrozpoznaje
216
537000
2000
uznając tym samym
09:14
the so-calledtak zwana IrishIrlandzki dimensionwymiar of the conflictkonflikt.
217
539000
3000
tak zwany irlandzki wymiar konfliktu.
09:17
And significantlyznacząco,
218
542000
2000
Znaczące jest również,
09:19
there's alsorównież a clearjasny focusskupiać
219
544000
2000
że istnieje widoczna koncentracja
09:21
on bothobie the rightsprawa of individualsosoby prywatne
220
546000
2000
zarówno na prawach jednostki,
09:23
and the rightsprawa of communitiesspołeczności.
221
548000
3000
jak i prawach wspólnot.
09:27
The provisionsprzepisy in the agreementumowa maymoże be complexzłożony,
222
552000
3000
Postanowienia w porozumieniu mogą być złożone,
09:30
but so is the underlyingpoważniejszych conflictkonflikt.
223
555000
3000
ale tak jest również sam konflikt.
09:34
PerhapsByć może mostwiększość importantlyco ważne,
224
559000
2000
Być może najważniejszy jest fakt,
09:36
locallokalny leadersprzywódcy repeatedlywielokrotnie roseRóża to the challengewyzwanie of compromisekompromis,
225
561000
4000
że lokalni przywódcy wielokrotnie podejmowali wyzwanie osiągnięcia kompromisu,
09:40
not always fastszybki
226
565000
2000
nie zawsze szybko
09:42
and not always enthusiasticallyentuzjastycznie,
227
567000
3000
i nie zawsze entuzjastycznie,
09:45
but risewzrost in the endkoniec they did.
228
570000
2000
ale zawsze je podejmowali.
09:47
Who ever could have imaginedwyobrażałem sobie
229
572000
3000
Kto kiedykolwiek potrafiłby sobie wyobrazić
09:50
IanIan PaisleyPaisley and MartinMartin McGuinnessMcGuinness
230
575000
3000
Iana Paisleya i Martina McGuinnessa
09:53
jointlywspólnie governingPrezesów NorthernPółnocnej IrelandIrlandia
231
578000
2000
wspólnie rządzących Irlandią Północną
09:55
as First and DeputyZastępca First MinisterMinister?
232
580000
3000
jako pierwszy minister i zastępca pierwszego ministra?
09:58
But then, is NorthernPółnocnej IrelandIrlandia a uniquewyjątkowy exampleprzykład,
233
583000
3000
Ale czy Irlandia Północna jest przykładem wyjątkowym,
10:01
or does this kinduprzejmy of explanationwyjaśnienie
234
586000
2000
czy tego typu wyjaśnienie
10:03
only holdutrzymać more generallyogólnie
235
588000
2000
ma sens jedynie, mówiąc ogólniej
10:05
in democraticdemokratyczny and developedrozwinięty countrieskraje?
236
590000
3000
w demokratycznych i rozwiniętych krajach?
10:08
By no meansznaczy.
237
593000
2000
W żadnym wypadku.
10:10
The endingkończący się of Liberia'sLiberii long-lastingtrwałe civilcywilny warwojna
238
595000
3000
Zakończenie długotrwałej wojny domowej w Liberii
10:13
in 2003
239
598000
2000
w 2003 roku
10:15
illustratesprzedstawia the importanceznaczenie
240
600000
2000
pokazuje wagę
10:17
of leadershipprzywództwo, diplomacyDyplomacja
241
602000
2000
przywództwa, dyplomacji
10:19
and institutionalinstytucjonalny designprojekt
242
604000
2000
i struktury oraz działania instytucji państwowych,
10:21
as much as the successfuludany preventionzapobieganie
243
606000
2000
jak również czyni to udane zapobiegnięcie
10:23
of a full-scalepełnej skali civilcywilny warwojna
244
608000
2000
wojnie domowej na wielką skalę
10:25
in MacedoniaMacedonia in 2001,
245
610000
3000
w Macedonii w 2001 roku,
10:28
or the successfuludany endingkończący się
246
613000
2000
czy pomyślne zakończenie
10:30
of the conflictkonflikt in AcehAceh in IndonesiaIndonezja in 2005.
247
615000
3000
konfliktu na terytorium Aceh w Indonezji w 2005 roku.
10:34
In all threetrzy casesprzypadki,
248
619000
2000
We wszystkich trzech przypadkach
10:36
locallokalny leadersprzywódcy were willingskłonny and ablezdolny
249
621000
2000
lokalni przywódcy byli chętni i potrafili
10:38
to make peacepokój,
250
623000
2000
osiągnąć pokój,
10:40
the internationalmiędzynarodowy communityspołeczność stoodstał readygotowy
251
625000
3000
wspólnota międzynarodowa była gotowa
10:43
to help them negotiatenegocjować and implementwprowadzić w życie an agreementumowa,
252
628000
3000
pomóc im w negocjowaniu porozumienia i wprowadzeniu go w życie,
10:46
and the institutionsinstytucje have livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj up
253
631000
3000
a instytucje państwowe spełniły
10:49
to the promiseobietnica that they heldtrzymany
254
634000
2000
obietnice, za które były odpowiedzialne
10:51
on the day they were agreedZgoda.
255
636000
2000
od chwili ich ustanowienia.
10:53
FocusingKoncentrując się on leadershipprzywództwo, diplomacyDyplomacja
256
638000
2000
Skupianie się na przywództwie, dyplomacji
10:55
and institutionalinstytucjonalny designprojekt
257
640000
2000
i strukturze oraz działaniu instytucji
10:57
alsorównież helpspomaga explainwyjaśniać failuresawarie to achieveosiągać peacepokój,
258
642000
3000
pomaga również wyjaśnić porażki na drodze do pokoju,
11:00
or to make it last.
259
645000
2000
oraz sprawić, by był trwały.
11:02
The hopesnadzieje that were vestednabyty in the OsloOslo AccordsZgadza się
260
647000
2000
Nadzieje pokładane w Porozumieniach z Oslo
11:04
did not leadprowadzić to an endkoniec
261
649000
2000
nie doprowadziły do końca
11:06
of the IsraeliIzraelski/PalestinianPalestyńskich conflictkonflikt.
262
651000
2000
konfliktu izraelsko-palestyńskiego.
11:08
Not all the issuesproblemy that neededpotrzebne to be resolvedzdecydowany
263
653000
3000
Nie wszystkie problemy wymagające rozwiązania
11:11
were actuallytak właściwie coveredpokryty in the agreementsumowy.
264
656000
2000
były zaadresowane w porozumieniach.
11:13
RatherRaczej, locallokalny leadersprzywódcy committedzobowiązany
265
658000
3000
Zamiast tego, lokalni przywódcy zobowiązali się
11:16
to revisitingponowne them laterpóźniej on.
266
661000
3000
do ponownego ich rozpatrzenia w późniejszym terminie.
11:19
YetJeszcze insteadzamiast of graspingchwytanie this opportunityokazja,
267
664000
2000
Jednak zamiast wykorzystać tę szansę,
11:21
locallokalny and internationalmiędzynarodowy leadersprzywódcy
268
666000
2000
lokalni i międzynarodowi przywódcy
11:23
soonwkrótce disengagedodłączony
269
668000
2000
szybko przestali się angażować,
11:25
and becamestał się distractedroztargniony
270
670000
2000
a ich uwagę przyciągnęła
11:27
by the seconddruga IntifadaIntifada, the eventswydarzenia of 9/11
271
672000
3000
druga Intifada, wydarzenia z 11 września
11:30
and the warswojny in AfghanistanAfganistan and IraqIrak.
272
675000
3000
i wojny w Afganistanie i Iraku.
11:34
The comprehensivewszechstronny peacepokój agreementumowa for SudanSudan
273
679000
2000
Obszerne porozumienie pokojowe dla Sudanu
11:36
signedpodpisany in 2005
274
681000
2000
podpisane w 2005 roku
11:38
turnedobrócony out to be lessmniej comprehensivewszechstronny than envisagedprzewidywane,
275
683000
3000
okazało się mniej obszerne niż przypuszczano,
11:41
and its provisionsprzepisy maymoże yetjeszcze bearNiedźwiedź the seedsposiew
276
686000
3000
a jego postanowienia mogą jeszcze wywołać
11:44
of a full-scalepełnej skali returnpowrót to warwojna
277
689000
2000
powtórny wybuch wojny na wielką skalę
11:46
betweenpomiędzy northpółnoc and southpołudnie.
278
691000
2000
pomiędzy północą a południem.
11:48
ChangesZmiany and shortcomingsbraki in leadershipprzywództwo,
279
693000
3000
Zmiany i niedociągnięcia w przywództwie,
11:51
more off than on internationalmiędzynarodowy diplomacyDyplomacja
280
696000
3000
w zasadzie niedziałająca dyplomacja międzynarodowa
11:54
and institutionalinstytucjonalny failuresawarie
281
699000
2000
i porażki instytucji
11:56
accountkonto for this
282
701000
2000
składają się na tę sytuację
11:58
in almostprawie equalrówny measurezmierzyć.
283
703000
2000
w praktycznie równym stopniu.
12:00
UnresolvedNierozwiązane boundarygranica issuesproblemy, squabbleskłótni over oilolej revenuesprzychody,
284
705000
3000
Nierozwiązane problemy graniczne, kłótnie o złoża ropy,
12:03
the ongoingtrwający conflictkonflikt in DarfurDarfur,
285
708000
2000
trwający konflikt w Darfurze,
12:05
escalatingeskalacji tribalplemienny violenceprzemoc in the southpołudnie
286
710000
3000
eskalacja przemocy plemiennej na południu
12:08
and generallyogólnie weaksłaby statestan capacityPojemność
287
713000
2000
i ogólna słabość władz
12:10
acrossprzez all of SudanSudan
288
715000
2000
w całym Sudanie
12:12
completekompletny a very depressingprzygnębiający pictureobrazek
289
717000
3000
dopełniają tego smutnego obrazu
12:15
of the statestan of affairssprawy
290
720000
2000
stanu rzeczy
12:17
in Africa'sAfryki largestNajwiększa countrykraj.
291
722000
2000
w największym kraju Afryki.
12:19
A finalfinał exampleprzykład: KosovoKosowo.
292
724000
2000
Ostatni przykład: Kosowo.
12:21
The failureniepowodzenie to achieveosiągać
293
726000
2000
Niezdolność do osiągnięcia
12:23
a negotiatednegocjowane solutionrozwiązanie for KosovoKosowo
294
728000
2000
rozwiązania dla Kosowa za pomocą negocjacji
12:25
and the violenceprzemoc, tensionnapięcie
295
730000
2000
i przemoc, napięcie
12:27
and dede factofacto partitionpartycji that resulteddoprowadziło from it
296
732000
3000
oraz de facto rozłam, który z tego powodu nastąpił
12:30
have theirich reasonspowody
297
735000
2000
mają swoje źródła
12:32
in manywiele, manywiele differentróżne factorsczynniki.
298
737000
3000
w wielu, wielu różnych czynnikach.
12:35
CentralCentrum amongpośród them are threetrzy.
299
740000
3000
Są trzy główne.
12:38
First, the intransigenceNieustępliwość of locallokalny leadersprzywódcy
300
743000
3000
Po pierwsze, bezkompromisowość lokalnych przywódców,
12:41
to settlerozliczenia for nothing lessmniej
301
746000
2000
jeśli chodzi o osiągnięcie porozumienia w zamian za choćby odrobinę mniej
12:43
than theirich maximummaksymalny demandswymagania.
302
748000
3000
niż ich maksymalne wymagania.
12:46
SecondDrugi, an internationalmiędzynarodowy diplomaticdyplomatyczne effortwysiłek
303
751000
3000
Po drugie, międzynarodowe działania dyplomatyczne,
12:49
that was hamperedutrudnione from the beginningpoczątek
304
754000
3000
które były utrudnione od początku
12:52
by WesternWestern supportwsparcie for Kosovo'sKosowa independenceniezależność.
305
757000
3000
ze względu na wsparcie Zachodu dla niepodległości Kosowa.
12:56
And thirdtrzeci, a lackbrak of imaginationwyobraźnia
306
761000
3000
Po trzecie, brak wyobraźni
12:59
when it cameoprawa ołowiana witrażu to designingprojektowanie institutionsinstytucje
307
764000
3000
jeśli chodzi o projektowanie instytucji,
13:02
that could have addressedzaadresowany the concernsobawy
308
767000
2000
które mogłyby odnieść się do obaw
13:04
of SerbsSerbowie and AlbaniansAlbańczycy alikezarówno.
309
769000
3000
zarówno Serbów, jak i Albańczyków.
13:07
By the samepodobnie tokentoken --
310
772000
2000
Z drugiej strony -
13:09
and here we have some good newsAktualności again --
311
774000
2000
i tu znów mamy trochę dobrych wiadomości -
13:11
the very factfakt that there is a high-levelwysoki poziom,
312
776000
3000
sam fakt, że wpływowe
13:14
well-resourceddysponującej internationalmiędzynarodowy presenceobecność
313
779000
2000
i dobrze wyposażone organizacje międzynarodowe są obecne
13:16
in KosovoKosowo
314
781000
2000
w Kosowie
13:18
and the BalkansBałkany regionregion more generallyogólnie
315
783000
3000
i w ogóle na Bałkanach,
13:21
and the factfakt that locallokalny leadersprzywódcy on bothobie sidesboki
316
786000
2000
i fakt, że lokalni przywódcy po obu stronach
13:23
have showedpokazał relativekrewny restraintpowściągliwości,
317
788000
2000
okazali względny umiar,
13:25
explainswyjaśnia why things have not been worsegorzej
318
790000
3000
wyjaśnia dlaczego sytuacja nie pogorszyła się
13:28
over the pastprzeszłość two yearslat sinceod 2008.
319
793000
3000
przez ostatnie dwa lata od roku 2008.
13:31
So even in situationssytuacje
320
796000
2000
Tak więc nawet w sytuacjach,
13:33
where outcomeswyniki are lessmniej than optimaloptymalny,
321
798000
3000
kiedy rezultaty są mniej niż optymalne,
13:36
locallokalny leadersprzywódcy
322
801000
2000
lokalni przywódcy
13:38
and internationalmiędzynarodowy leadersprzywódcy have a choicewybór,
323
803000
3000
i przywódcy międzynarodowi mają wybór,
13:41
and they can make a differenceróżnica for the better.
324
806000
3000
i mogą poprawić stan rzeczy.
13:44
A coldzimno warwojna
325
809000
2000
zimna wojna
13:46
is not as good
326
811000
2000
nie jest tak dobra
13:48
as a coldzimno peacepokój,
327
813000
2000
jak zimny pokój,
13:50
but a coldzimno peacepokój
328
815000
2000
ale zimny pokój
13:52
is still better than a hotgorąco warwojna.
329
817000
3000
jest nadal lepszy niż wojna gorąca.
13:56
Good newsAktualności is alsorównież about learninguczenie się the right lessonlekcja.
330
821000
3000
Dobre wiadomości dotyczą także wyciągnięcia odpowiednich wniosków.
13:59
So what then distinguishesodróżnia
331
824000
2000
Co w taki razie odróżnia
14:01
the IsraeliIzraelski/PalestinianPalestyńskich conflictkonflikt
332
826000
2000
konflikt izraelsko-palestyński
14:03
from that in NorthernPółnocnej IrelandIrlandia,
333
828000
3000
od tego z Irlandii Północnej,
14:06
or the civilcywilny warwojna in SudanSudan
334
831000
2000
czy wojnę domową z Sudanu
14:08
from that in LiberiaLiberia?
335
833000
2000
od tej z Liberii?
14:10
BothZarówno successessukcesy and failuresawarie
336
835000
3000
Zarówno zwycięstwa jak i porażki
14:13
teachnauczać us severalkilka criticallykrytycznie importantważny things
337
838000
3000
uczą nas kilku bardzo ważnych rzeczy,
14:16
that we need to bearNiedźwiedź in mindumysł
338
841000
2000
o których musimy pamiętać,
14:18
if we want the good newsAktualności to continueKontyntynuj.
339
843000
2000
jeśli chcemy nadal otrzymywać dobre wiadomości.
14:20
First, leadershipprzywództwo.
340
845000
3000
Po pierwsze, przywództwo.
14:23
In the samepodobnie way in whichktóry ethnicetniczny conflictkonflikt and civilcywilny warwojna
341
848000
4000
Tak samo, jak konflikty na tle etnicznym i wojny domowe
14:27
are not naturalnaturalny
342
852000
2000
nie są katastrofami naturalnymi,
14:29
but man-madeprzez człowieka disasterskatastrofy,
343
854000
2000
ale wywołanymi przez człowieka,
14:31
theirich preventionzapobieganie and settlementosada
344
856000
2000
zapobieganie im i osiąganie porozumienia
14:33
does not happenzdarzyć automaticallyautomatycznie eitherzarówno.
345
858000
3000
również nie dzieją się automatycznie.
14:37
LeadershipPrzywództwo needswymagania to be capablezdolny,
346
862000
3000
Przywództwo musi być w stanie działać,
14:40
determinedustalona and visionarywizjoner
347
865000
2000
być zdeterminowane i wizjonerskie
14:42
in its commitmentzaangażowanie to peacepokój.
348
867000
2000
w swojej pracy na rzecz pokoju.
14:44
LeadersLiderzy need to connectpołączyć to eachkażdy other
349
869000
3000
Przywódcy muszą budować wzajemne relacje ze sobą
14:47
and to theirich followerszwolenników,
350
872000
2000
i ze swoimi zwolennikami,
14:49
and they need to bringprzynieść them alongwzdłuż
351
874000
2000
i muszą razem uczestniczyć
14:51
on what is an oftenczęsto arduousuciążliwe journeypodróż
352
876000
3000
w tym często żmudnym procesie
14:54
into a peacefulspokojna futureprzyszłość.
353
879000
2000
prowadzącym do przyszłości w pokoju.
14:56
SecondDrugi, diplomacyDyplomacja.
354
881000
3000
Po drugie, dyplomacja.
14:59
DiplomacyDyplomacja needswymagania to be well resourcedzasoby,
355
884000
3000
Dyplomacja musi być dobrze zaopatrzona
15:02
sustainedtrwały,
356
887000
2000
i utrzymana
15:04
and applyzastosować the right mixmieszać of incentiveszachęt and pressurespresje
357
889000
2000
oraz stosować odpowiedni system zachęt i nacisków
15:06
on leadersprzywódcy and followerszwolenników.
358
891000
2000
na przywódców i ich zwolenników.
15:08
It needswymagania to help them reachdosięgnąć an equitablesprawiedliwy compromisekompromis,
359
893000
3000
Musi pomóc im w osiągnięciu sprawiedliwego kompromisu,
15:11
and it needswymagania to ensurezapewnić
360
896000
2000
i musi zadbać o to,
15:13
that a broadszeroki coalitionkoalicja
361
898000
2000
by szeroka koalicja
15:15
of locallokalny, regionalregionalny
362
900000
2000
lokalnych, regionalnych
15:17
and internationalmiędzynarodowy supportersZwolennicy
363
902000
2000
i międzynarodowych organów wsparcia
15:19
help them implementwprowadzić w życie theirich agreementumowa.
364
904000
3000
pomogła im we wprowadzeniu porozumienia w życie.
15:22
ThirdTrzecie, institutionalinstytucjonalny designprojekt.
365
907000
3000
Po trzecie, struktura i działanie organizacji.
15:25
InstitutionalInstytucjonalne designprojekt requireswymaga
366
910000
2000
Struktura i działanie organizacji wymagają
15:27
a keenzapalony focusskupiać on issuesproblemy,
367
912000
2000
szczególnej koncentracji na problemach,
15:29
innovativeinnowacyjne thinkingmyślący
368
914000
2000
nowatorskiego myślenia
15:31
and flexibleelastyczne and well-fundeddobrze finansowane implementationrealizacja.
369
916000
3000
i elastycznego i dobrze dofinansowanego zastosowania.
15:35
ConflictKonflikt partiesimprezy need to moveruszaj się away
370
920000
3000
Strony konfliktu muszą zrezygnować
15:38
from maximummaksymalny demandswymagania
371
923000
2000
z maksymalnych wymagań,
15:40
and towardsw kierunku a compromisekompromis
372
925000
2000
aby zbliżyć się w stronę kompromisu,
15:42
that recognizesrozpoznaje eachkażdy other'sinne needswymagania.
373
927000
3000
który zreorganizuje wzajemne potrzeby.
15:45
And they need to think
374
930000
2000
I muszą myśleć
15:47
about the substancesubstancja of theirich agreementumowa
375
932000
2000
o istocie porozumienia
15:49
much more than about
376
934000
2000
o wiele bardziej niż o
15:51
the labelsetykiety they want to attachdołączać to them.
377
936000
2000
etykietkach, które chcą mu przypisać.
15:53
ConflictKonflikt partiesimprezy alsorównież need to be preparedprzygotowany
378
938000
2000
Strony konfliktu muszą być również przygotowane
15:55
to returnpowrót to the negotiationnegocjacja tablestół
379
940000
3000
na powtórne negocjacje
15:58
if the agreementumowa implementationrealizacja stallsstalle.
380
943000
3000
w razie opóźnienia z wcieleniem porozumienia w życie.
16:02
For me personallyosobiście,
381
947000
2000
Dla mnie osobiście
16:04
the mostwiększość criticalkrytyczny lessonlekcja of all is this:
382
949000
3000
najważniejsza z tych lekcji jest taka:
16:07
LocalLokalne commitmentzaangażowanie to peacepokój
383
952000
2000
lokalne zaangażowanie w kwestię pokoju
16:09
is all-importantwszystkie ważne,
384
954000
2000
jest bardzo ważne,
16:11
but it is oftenczęsto not enoughdość
385
956000
3000
ale często nie wystarcza,
16:14
to preventzapobiec or endkoniec violenceprzemoc.
386
959000
3000
by skończyć z przemocą lub jej zapobiec.
16:17
YetJeszcze, no amountilość of diplomacyDyplomacja
387
962000
3000
Jednak żadna dyplomacja
16:20
or institutionalinstytucjonalny designprojekt
388
965000
2000
czy działanie instytucji
16:22
can make up for locallokalny failuresawarie
389
967000
3000
nie naprawią lokalnych porażek
16:25
and the consequenceskonsekwencje that they have.
390
970000
3000
i konsekwencji, które mają te ostatnie.
16:28
ThereforeW związku z tym, we mustmusi investinwestować
391
973000
3000
Dlatego też musimy inwestować
16:31
in developingrozwijanie leadersprzywódcy,
392
976000
3000
w przywódców rozwoju,
16:34
leadersprzywódcy that have the skillsumiejętności,
393
979000
3000
przywódców, którzy mają umiejętności,
16:37
visionwizja and determinationdeterminacja
394
982000
2000
wizję i determinację
16:39
to make peacepokój.
395
984000
2000
by osiągnąć pokój.
16:41
LeadersLiderzy, in other wordssłowa,
396
986000
2000
Innymi słowy, przywódców,
16:43
that people will trustzaufanie
397
988000
2000
którym ludzie będą ufać,
16:45
and that they will want to followśledzić
398
990000
3000
i których będą chcieli wspierać,
16:48
even if that meansznaczy
399
993000
2000
nawet jeśli oznacza to
16:50
makingzrobienie hardciężko choiceswybory.
400
995000
3000
dokonywanie trudnych wyborów.
16:53
A finalfinał thought:
401
998000
2000
Myśl na koniec:
16:55
EndingKońcówka civilcywilny warswojny
402
1000000
2000
zakończenie wojen domowych
16:57
is a processproces that is fraughtobarczona with dangersniebezpieczeństwa,
403
1002000
3000
to proces pełen niebezpieczeństw,
17:00
frustrationsfrustracje and setbacksniepowodzeń.
404
1005000
3000
frustracji i niepowodzeń.
17:03
It oftenczęsto takes a generationgeneracja to accomplishukończyć,
405
1008000
3000
Zanim się zakończy, często mija całe pokolenie,
17:06
but it alsorównież requireswymaga us, today'sdzisiaj generationgeneracja,
406
1011000
3000
ale my, pokolenie dzisiejsze, także jesteśmy zobowiązani
17:09
to take responsibilityodpowiedzialność
407
1014000
2000
wziąć odpowiedzialność
17:11
and to learnuczyć się the right lessonsLekcje
408
1016000
2000
i wyciągnąć odpowiednie wnioski
17:13
about leadershipprzywództwo, diplomacyDyplomacja
409
1018000
3000
dotyczące przywództwa, dyplomacji
17:16
and institutionalinstytucjonalny designprojekt,
410
1021000
2000
i działania organizacji,
17:19
so that the childdziecko soldiersżołnierski of todaydzisiaj
411
1024000
3000
tak, aby dzieci, które są dziś żołnierzami,
17:22
can becomestają się the childrendzieci of tomorrowjutro.
412
1027000
2000
mogły stać się dziećmi jutra.
17:24
Thank you.
413
1029000
2000
Dziękuję.
17:26
(ApplauseAplauz)
414
1031000
3000
(Oklaski)
Translated by Magdalena Stefanowicz
Reviewed by Marek Kasiak

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Stefan Wolff - Ethnic conflicts scholar
Stefan Wolff studies contemporary conflicts, focusing on the prevention and settlement of ethnic conflicts and in postconflict reconstruction in deeply divided and war-torn societies.

Why you should listen

German political scientist Stefan Wolff is professor of international security at the University of Birmingham, England, and one of the world's leading experts on ethnic conflicts. He consults with governments and international organizations on issues such as the development and stability of post-conflict areas, the institutional design of solutions for self-determination conflicts, and ethnopolitics and minority questions. Bridging the divide between academia and policy-making, he has been involved in various phases of conflict settlement processes in Sudan, Moldova, Sri Lanka and Kosovo. He has also worked on a wide range of conflicts in places such as Northern Ireland, the Balkans, Eastern Europe and the former Soviet Union, the Middle East and Asia. He is currently advising on the settlement of the status of Kirkuk, Iraq, and Transnistria, Moldova. He's written a dozen books, including Ethnic Conflict: A Global Perspective, the first major treatment of the subject aimed at a broad general audience. He's the founding editor of Ethnopolitics, a quarterly, peer-reviewed journal dedicated to the study of ethnic conflicts and their management around the globe.

More profile about the speaker
Stefan Wolff | Speaker | TED.com