TEDGlobal 2010
Stefan Wolff: The path to ending ethnic conflicts
Steffan Wolff: Droga do zakończenia konfliktów etnicznych
Filmed:
Readability: 5.5
349,362 views
Wojny domowe i konflikty etniczne przyniosły światu wiele cierpienia, ale liczby podawane przez Steffana Wolffa pokazują, że w ciągu ostatnich 20 lat ich liczba stale się zmniejszała. Wolff wyciąga wnioski z historii takich miejsc jak Irlandia Północna, Liberia, Timor i inne, żeby pokazać, że przywództwo, dyplomacja i struktura oraz działanie instytucji państwowych to nasza najskuteczniejsza broń w celu zapewnienia pokoju.
Stefan Wolff - Ethnic conflicts scholar
Stefan Wolff studies contemporary conflicts, focusing on the prevention and settlement of ethnic conflicts and in postconflict reconstruction in deeply divided and war-torn societies. Full bio
Stefan Wolff studies contemporary conflicts, focusing on the prevention and settlement of ethnic conflicts and in postconflict reconstruction in deeply divided and war-torn societies. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Today I want to talk to you
0
0
2000
Dziś chciałbym opowiedzieć Państwu
00:17
about ethnic conflict
1
2000
2000
o konfliktach etnicznych
00:19
and civil war.
2
4000
2000
i wojnach domowych
00:21
These are not normally the most cheerful of topics,
3
6000
3000
To nie są zwykle najweselsze tematy,
00:24
nor do they generally generate
4
9000
2000
ani nie mają
00:26
the kind of good news
5
11000
2000
tego pozytywnego przekazu
00:28
that this conference is about.
6
13000
3000
jaki ma ten wykład.
00:31
Yet, not only is there at least some good news
7
16000
3000
Jednak, nie tylko jest przynajmniej trochę dobrych wiadomości
00:34
to be told about fewer such conflicts now
8
19000
3000
na temat mniejszej liczby takich konfliktów dzisiaj
00:37
than two decades ago,
9
22000
2000
niż dwie dekady temu,
00:39
but what is perhaps more important
10
24000
2000
ale, co nawet ważniejsze,
00:41
is that we also have come
11
26000
2000
to fakt, że
00:43
to a much better understanding of what can be done
12
28000
3000
zdecydowanie lepiej rozumiemy co można zrobić
00:46
to further reduce the number
13
31000
2000
żeby jeszcze zmniejszyć liczbę
00:48
of ethnic conflicts and civil wars
14
33000
3000
konfliktów etnicznych i wojen domowych
00:51
and the suffering that they inflict.
15
36000
3000
oraz cierpienie, które powodują.
00:54
Three things stand out:
16
39000
2000
Wyróżniają się tutaj trzy rzeczy:
00:56
leadership, diplomacy
17
41000
3000
przywództwo, dyplomacja
00:59
and institutional design.
18
44000
3000
i struktura oraz działanie organizacji państwowych.
01:02
What I will focus on in my talk
19
47000
2000
W moim wykładzie skupię się na tym,
01:04
is why they matter, how they matter,
20
49000
3000
czemu te sprawy są ważne, jaki mają wpływ,
01:07
and what we can all do
21
52000
2000
i co wszyscy możemy zrobić,
01:09
to make sure that they continue to matter
22
54000
2000
by mieć pewność, że nadal będą miały znaczenie
01:11
in the right ways,
23
56000
2000
w słusznych sprawach,
01:13
that is, how all of us can contribute
24
58000
3000
to znaczy, jak możemy przyczynić się
01:16
to developing and honing the skills
25
61000
3000
do rozwoju i szlifowania umiejętności
01:19
of local and global leaders
26
64000
3000
lokalnych i światowych przywódców,
01:22
to make peace
27
67000
2000
by osiągnąć
01:24
and to make it last.
28
69000
2000
trwały pokój.
01:26
But let's start at the beginning.
29
71000
3000
Ale zacznijmy od początku.
01:29
Civil wars have made news headlines
30
74000
2000
Wojny domowe pojawiają się na pierwszych stronach gazet
01:31
for many decades now,
31
76000
2000
od długiego czasu,
01:33
and ethnic conflicts in particular
32
78000
2000
a konflikty etniczne w szczególności
01:35
have been a near constant presence
33
80000
3000
są niemal zawsze obecne w mediach
01:38
as a major international security threat.
34
83000
3000
jako zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego.
01:41
For nearly two decades now,
35
86000
3000
Już od prawie dwudziestu lat
01:44
the news has been bad
36
89000
2000
wiadomości są złe,
01:46
and the images have been haunting.
37
91000
3000
a zdjęcia i filmy - wstrząsające.
01:49
In Georgia, after years of stalemate,
38
94000
3000
W Gruzji, po sytuacji impasu trwającej latami,
01:52
we saw a full-scale resurgence of violence
39
97000
3000
byliśmy świadkami wybuchu przemocy na wielką skalę
01:55
in August, 2008.
40
100000
2000
w sierpniu 2008 roku.
01:57
This quickly escalated into a five-day war
41
102000
3000
Ta przemoc szybko przerodziła się w pięcioletnią wojnę
02:00
between Russia and Georgia,
42
105000
2000
pomiędzy Rosją a Gruzją,
02:02
leaving Georgia ever more divided.
43
107000
3000
z której Gruzja wyszła jeszcze bardziej podzielona.
02:05
In Kenya, contested presidential elections in 2007 --
44
110000
3000
W Kenii, kontrowersyjne wybory prezydencki z 2007 roku -
02:08
we just heard about them --
45
113000
3000
właśnie o nich słyszeliśmy -
02:11
quickly led to high levels
46
116000
2000
szybko doprowadziły do wielkiej
02:13
of inter-ethnic violence
47
118000
2000
międzyetnicznej przemocy
02:15
and the killing and displacement
48
120000
2000
oraz zabicia i przesiedlenia
02:17
of thousands of people.
49
122000
2000
tysięcy ludzi.
02:19
In Sri Lanka,
50
124000
2000
Na Sri Lance
02:21
a decades-long civil war
51
126000
2000
trwająca ponad ćwierć wieku wojna domowa
02:23
between the Tamil minority
52
128000
2000
pomiędzy mniejszością tamilską
02:25
and the Sinhala majority
53
130000
2000
a syngaleską większością
02:27
led to a bloody climax in 2009,
54
132000
3000
doprowadziła do krwawego finału w 2009 roku,
02:30
after perhaps as many as 100,000
55
135000
2000
po tym, jak około 100 tysięcy
02:32
people had been killed
56
137000
2000
ludzi zginęło
02:34
since 1983.
57
139000
2000
od 1983 roku.
02:36
In Kyrgyzstan, just over the last few weeks,
58
141000
3000
W Kirgistanie, w ciągu kilku ostatnich tygodni
02:39
unprecedented levels of violence occurred
59
144000
3000
miały miejsce bezprecedensowe objawy przemocy
02:42
between ethnic Kyrgyz
60
147000
2000
pomiędzy etnicznymi Kirgizami
02:44
and ethnic Uzbeks.
61
149000
2000
a etnicznymi Uzbekami.
02:46
Hundreds have been killed,
62
151000
2000
Setki ludzi straciły życie,
02:48
and more than 100,000 displaced,
63
153000
3000
a ponad 100 tysięcy zostało przesiedlonych,
02:51
including many ethnic Uzbeks
64
156000
2000
w tym wielu etnicznych Uzbeków,
02:53
who fled to neighboring Uzbekistan.
65
158000
3000
którzy uciekli do sąsiedniego Uzbekistanu.
02:56
In the Middle East,
66
161000
2000
Na Bliskim Wschodzie,
02:58
conflict between Israelis and Palestinians
67
163000
3000
konflikt między Izraelczykami a Palestyńczykami
03:01
continues unabated,
68
166000
2000
nie słabnie,
03:03
and it becomes ever more difficult
69
168000
2000
i coraz trudniej
03:05
to see how, just how
70
170000
3000
dostrzec w jaki sposób
03:08
a possible, sustainable solution
71
173000
2000
możliwe i korzystne rozwiązanie
03:10
can be achieved.
72
175000
3000
może zostać osiągnięte.
03:13
Darfur may have slipped from the news headlines,
73
178000
3000
Darfur co prawda zniknął z nagłówków gazet,
03:16
but the killing and displacement there
74
181000
2000
ale mordy i przesiedlenia
03:18
continues as well,
75
183000
2000
nadal są problemem,
03:20
and the sheer human misery that it creates
76
185000
3000
a bezmiar ludzkiego nieszczęścia przez nie powodowany
03:23
is very hard to fathom.
77
188000
2000
trudno jest pojąć.
03:25
And in Iraq, finally,
78
190000
2000
Również w Iraku
03:27
violence is on the rise again,
79
192000
3000
przemoc znów rośnie,
03:30
and the country has yet to form a government
80
195000
3000
a państwo musi się jeszcze zmierzyć ze stworzeniem rządu
03:33
four months after
81
198000
2000
cztery miesiące po
03:35
its last parliamentary elections.
82
200000
2000
ostatnich wyborach parlamentarnych.
03:40
But hang on, this talk is to be about the good news.
83
205000
3000
Ale chwileczkę, ten wykład ma mówić o wiadomościach pozytywnych.
03:43
So are these now the images of the past?
84
208000
3000
W takim razie, czy przytoczone przykłady to obraz należący do przeszłości?
03:47
Well, notwithstanding the gloomy pictures
85
212000
3000
Cóż, pomimo ponurych wieści
03:50
from the Middle East, Darfur,
86
215000
2000
z Bliskiego Wchodu, Darfuru,
03:52
Iraq, elsewhere,
87
217000
2000
Iraku i innych miejsc,
03:54
there is a longer-term trend
88
219000
2000
możemy zaobserwować długofalową tendencję,
03:56
that does represent some good news.
89
221000
3000
która owszem przedstawia trochę dobrych wiadomości.
03:59
Over the past two decades, since the end of the Cold War,
90
224000
3000
Przez ostatnie dwadzieścia lat po zakończeniu Zimnej Wojny
04:02
there has been an overall decline
91
227000
3000
miał miejsce ogólny spadek
04:05
in the number of civil wars.
92
230000
2000
liczby wojen domowych.
04:07
Since the high in the early 1990s,
93
232000
3000
Od wczesnych lat 90.,
04:10
with about 50 such civil wars ongoing,
94
235000
3000
kiedy to trwało około 50 takich wojen,
04:13
we now have 30 percent fewer
95
238000
2000
mamy dziś o 30% mniej
04:15
such conflicts today.
96
240000
2000
tego typu konfliktów.
04:17
The number of people killed in civil wars
97
242000
2000
Liczba osób zabitych w wojnach domowych
04:19
also is much lower today
98
244000
3000
również jest dzisiaj zdecydowanie niższa
04:22
than it was a decade ago or two.
99
247000
3000
niż dziesięć lub dwadzieścia lat temu.
04:25
But this trend is less unambiguous.
100
250000
3000
Ten trend jest jednak mniej jednoznaczny.
04:28
The highest level of deaths on the battlefield
101
253000
3000
Największy poziom zgonów na polu bitwy
04:31
was recorded between 1998 and 2001,
102
256000
3000
zaobserwowano między 1998 a 2001 rokiem,
04:34
with about 80,000 soldiers, policemen and rebels
103
259000
3000
kiedy to około 80 tysięcy żołnierzy, policjantów i buntowników
04:37
killed every year.
104
262000
2000
ginęło każdego roku.
04:39
The lowest number of combatant casualties
105
264000
2000
Najmniejsze liczby ofiar w walce
04:41
occurred in 2003,
106
266000
3000
pochodzą z 2003 roku,
04:44
with just 20,000 killed.
107
269000
3000
kiedy to zostało zabitych 20 tysięcy.
04:47
Despite the up and down since then,
108
272000
3000
Pomimo wahań od tamtego czasu,
04:50
the overall trend --
109
275000
2000
ogólna tendencja -
04:52
and this is the important bit --
110
277000
2000
i to jest bardzo ważne -
04:54
clearly points downward
111
279000
2000
jest zdecydowanie spadkowa
04:56
for the past two decades.
112
281000
3000
dla ostatnich dwudziestu lat.
04:59
The news about civilian casualties
113
284000
2000
Informacje na temat ofiar cywilnych
05:01
is also less bad than it used to be.
114
286000
2000
również nie są tak złe jak były.
05:03
From over 12,000 civilians
115
288000
2000
Z ponad 12 tysięcy cywilów
05:05
deliberately killed in civil wars
116
290000
2000
celowo zabitych w wojnach domowych
05:07
in 1997 and 1998,
117
292000
3000
w latach 1997 i 1998,
05:10
a decade later,
118
295000
2000
dziesięć lat później
05:12
this figure stands at 4,000.
119
297000
3000
ta liczba spadła do 4 tysięcy.
05:15
This is a decrease by two-thirds.
120
300000
3000
To oznacza spadek o ⅔.
05:18
This decline would be even more obvious
121
303000
2000
Ten spadek byłby jeszcze bardziej widoczny,
05:20
if we factored in the genocide in Rwanda
122
305000
2000
gdybyśmy uwzględnili ludobójstwo w Rwandzie
05:22
in 1994.
123
307000
2000
w 1994 roku.
05:24
But then 800,000 civilians were slaughtered
124
309000
3000
Wtedy 800 tysięcy cywilów zginęło
05:27
in a matter of just a few months.
125
312000
3000
na przestrzeni jedynie kilku miesięcy.
05:30
This certainly is an accomplishment
126
315000
2000
Z pewnością jest to liczba,
05:32
that must never be surpassed.
127
317000
3000
które nigdy nie powinna zostać przekroczona.
05:35
What is also important is to note
128
320000
2000
Należy również zauważyć,
05:37
that these figures only tell part of the story.
129
322000
3000
że te cyfry opowiadają tylko część całej historii.
05:40
They exclude people
130
325000
2000
Nie są brani pod uwagę ludzie,
05:42
that died as a consequence of civil war,
131
327000
2000
którzy zmarli na skutek wojny domowej
05:44
from hunger or disease, for example.
132
329000
2000
z głodu albo z powodu choroby na przykład.
05:46
And they also do not properly account
133
331000
2000
Nie są one również właściwym świadectwem tego
05:48
for civilian suffering more generally.
134
333000
3000
jak społeczeństwo ucierpiało w bardziej ogólnym ujęciu.
05:52
Torture, rape and ethnic cleansing
135
337000
3000
Tortury, gwałty i czystki etniczne
05:55
have become highly effective,
136
340000
3000
stały się wysoce skuteczną,
05:58
if often non-lethal, weapons in civil war.
137
343000
3000
a przy tym nie śmiertelną bronią w wojnie domowej.
06:02
To put it differently,
138
347000
2000
Innymi słowy,
06:04
for the civilians that suffer the consequences
139
349000
3000
dla cywilów odczuwających skutki
06:07
of ethnic conflict and civil war,
140
352000
3000
konfliktów etnicznych i wojen domowych
06:10
there is no good war
141
355000
3000
nie ma dobrej wojny,
06:13
and there is no bad peace.
142
358000
3000
ani złego pokoju.
06:17
Thus, even though every civilian killed,
143
362000
2000
Zatem, mimo że każdy kolejny
06:19
maimed, raped, or tortured is one too many,
144
364000
3000
okaleczony, zgwałcony czy torturowany cywil to o jednego za dużo,
06:22
the fact that the number
145
367000
2000
to fakt, że liczba
06:24
of civilian casualties
146
369000
2000
ofiar śmiertelnych wśród cywilów
06:26
is clearly lower today
147
371000
2000
jest dziś zdecydowanie niższa
06:28
than it was a decade ago,
148
373000
2000
niż dziesięć lat temu,
06:30
is good news.
149
375000
3000
jest dobrą wiadomością.
06:33
So, we have fewer conflicts today
150
378000
2000
Więc mamy dzisiaj mniej konfliktów,
06:35
in which fewer people get killed.
151
380000
3000
w których to ginie również mniej ludzi.
06:38
And the big question, of course,
152
383000
2000
Ważnym pytaniem jest, oczywiście,
06:40
is why?
153
385000
2000
dlaczego?
06:42
In some cases,
154
387000
2000
W niektórych przypadkach
06:44
there is a military victory of one side.
155
389000
2000
mamy do czynienia z wojskowym zwycięstwem po jednej stronie.
06:46
This is a solution of sorts,
156
391000
2000
Jest to pewne rozwiązanie,
06:48
but rarely is it one
157
393000
2000
ale rzadko
06:50
that comes without human costs
158
395000
2000
nie pociąga za sobą ofiar ludzkich,
06:52
or humanitarian consequences.
159
397000
3000
czy konsekwencji humanitarnych.
06:55
The defeat of the Tamil Tigers in Sri Lanka
160
400000
3000
Porażka Tamilskich Tygrysów na Sri Lance
06:58
is perhaps the most recent example of this,
161
403000
2000
jest być może najbardziej aktualnym tego przykładem,
07:00
but we have seen similar
162
405000
2000
ale byliśmy już świadkami podobnych
07:02
so-called military solutions
163
407000
3000
tak zwanych militarnych rozwiązań
07:05
in the Balkans, in the South Caucasus
164
410000
2000
na Bałkanach, Kaukazie Południowym
07:07
and across most of Africa.
165
412000
3000
i w całej prawie Afryce.
07:10
At times, they are complimented
166
415000
2000
Czasami towarzyszą im
07:12
by negotiated settlements,
167
417000
2000
negocjowane porozumienia,
07:14
or at least cease-fire agreements,
168
419000
2000
albo przynajmniej umowy o zwieszeniu broni,
07:16
and peacekeepers are deployed.
169
421000
2000
i wyznaczani są rozjemcy.
07:18
But hardly ever do they represent
170
423000
2000
Rzadko jednak mogą się pochwalić
07:20
a resounding success --
171
425000
2000
głośnym sukcesem -
07:22
Bosnia and Herzegovina
172
427000
2000
być może Bośnia i Hercegowina
07:24
perhaps more so than Georgia.
173
429000
2000
w większym stopniu niż Gruzja.
07:26
But for many parts of Africa,
174
431000
2000
Jednak jeśli chodzi o dużą część Afryki,
07:28
a colleague of mine once put it this way,
175
433000
3000
mój znajomy powiedział kiedyś, że
07:31
"The cease-fire on Tuesday night
176
436000
3000
"Zawieszenie broni we wtorek wieczorem
07:34
was reached just in time
177
439000
2000
zostało ogłoszone na czas,
07:36
for the genocide to start on Wednesday morning."
178
441000
3000
tak, żeby ludowbójstwo mogło się rozpocząć w środę rano."
07:41
But let's look at the good news again.
179
446000
2000
Ale przyjrzyjmy się raz jeszcze pozytywnym wiadomościom.
07:43
If there's no solution on the battlefield,
180
448000
2000
Jeśli nie ma rozwiązania na polu bitwy,
07:45
three factors can account
181
450000
2000
trzy czynniki mogą się złożyć na
07:47
for the prevention of ethnic conflict and civil war,
182
452000
4000
zapobieganie konfliktom etnicznym i wojnom domowym,
07:51
or for sustainable peace afterwards:
183
456000
3000
lub na późniejszy trwały pokój:
07:54
leadership, diplomacy
184
459000
2000
przywództwo, dyplomacja
07:56
and institutional design.
185
461000
3000
i struktura oraz działanie instytucji państwowych.
07:59
Take the example of Northern Ireland.
186
464000
3000
Weźmy za przykład Irlandię Północną.
08:02
Despite centuries of animosity,
187
467000
2000
Pomimo wieków wrogości,
08:04
decades of violence
188
469000
2000
dziesiątków lat przemocy
08:06
and thousands of people killed,
189
471000
3000
i tysięcy zabitych,
08:09
1998 saw the conclusion
190
474000
2000
w 1998 roku doprowadzono
08:11
of an historic agreement.
191
476000
3000
do historycznego porozumienia.
08:14
Its initial version was skillfully mediated
192
479000
3000
Jego wstępna wersja została umiejętnie przedstawiona
08:17
by Senator George Mitchell.
193
482000
2000
przez senatora George'a Mitchella.
08:19
Crucially, for the long-term success
194
484000
2000
Kluczowym dla długofalowego sukcesu
08:21
of the peace process in Northern Ireland,
195
486000
3000
procesu pokojowego w Irlandii Północnej
08:24
he imposed very clear conditions
196
489000
2000
był fakt, że przedstawił on bardzo jasne warunki
08:26
for the participation and negotiations.
197
491000
3000
uczestnictwa w procesie i negocjacji.
08:29
Central among them,
198
494000
2000
Głównym warunkiem
08:31
a commitment
199
496000
2000
było ograniczenie się
08:33
to exclusively peaceful means.
200
498000
3000
wyłącznie do środków pokojowych.
08:36
Subsequent revisions of the agreement
201
501000
2000
Kolejne zmiany w porozumieniu
08:38
were facilitated by the British and Irish governments,
202
503000
3000
były ułatwione przez brytyjski i irlandzki rząd,
08:41
who never wavered in their determination
203
506000
3000
które nigdy nie zawahały się w swojej determinacji
08:44
to bring peace and stability to Northern Ireland.
204
509000
3000
żeby przynieść pokój i stabilizację do Irlandii Północnej.
08:47
The core institutions
205
512000
2000
Główne instytucje
08:49
that were put in place in 1998
206
514000
2000
ustanowione w 1998 roku
08:51
and their modifications
207
516000
2000
i ich modyfikacje
08:53
in 2006 and 2008
208
518000
2000
w latach 2006 i 2008
08:55
were highly innovative
209
520000
2000
były bardzo innowacyjne
08:57
and allowed all conflict parties
210
522000
3000
i pozwoliły na to, by podstawowe obawy i wymagania wszystkich stron konfliktu
09:00
to see their core concerns and demands addressed.
211
525000
3000
zostały wzięte pod uwagę.
09:04
The agreement combines a power-sharing arrangement
212
529000
2000
Porozumienie to łączy w sobie ustalenie o podziale władzy
09:06
in Northern Ireland
213
531000
2000
w Irlandii Północnej
09:08
with cross-border institutions
214
533000
2000
z ponadgranicznymi instytucjami,
09:10
that link Belfast and Dublin
215
535000
2000
które łączą Belfast i Dublin
09:12
and thus recognizes
216
537000
2000
uznając tym samym
09:14
the so-called Irish dimension of the conflict.
217
539000
3000
tak zwany irlandzki wymiar konfliktu.
09:17
And significantly,
218
542000
2000
Znaczące jest również,
09:19
there's also a clear focus
219
544000
2000
że istnieje widoczna koncentracja
09:21
on both the rights of individuals
220
546000
2000
zarówno na prawach jednostki,
09:23
and the rights of communities.
221
548000
3000
jak i prawach wspólnot.
09:27
The provisions in the agreement may be complex,
222
552000
3000
Postanowienia w porozumieniu mogą być złożone,
09:30
but so is the underlying conflict.
223
555000
3000
ale tak jest również sam konflikt.
09:34
Perhaps most importantly,
224
559000
2000
Być może najważniejszy jest fakt,
09:36
local leaders repeatedly rose to the challenge of compromise,
225
561000
4000
że lokalni przywódcy wielokrotnie podejmowali wyzwanie osiągnięcia kompromisu,
09:40
not always fast
226
565000
2000
nie zawsze szybko
09:42
and not always enthusiastically,
227
567000
3000
i nie zawsze entuzjastycznie,
09:45
but rise in the end they did.
228
570000
2000
ale zawsze je podejmowali.
09:47
Who ever could have imagined
229
572000
3000
Kto kiedykolwiek potrafiłby sobie wyobrazić
09:50
Ian Paisley and Martin McGuinness
230
575000
3000
Iana Paisleya i Martina McGuinnessa
09:53
jointly governing Northern Ireland
231
578000
2000
wspólnie rządzących Irlandią Północną
09:55
as First and Deputy First Minister?
232
580000
3000
jako pierwszy minister i zastępca pierwszego ministra?
09:58
But then, is Northern Ireland a unique example,
233
583000
3000
Ale czy Irlandia Północna jest przykładem wyjątkowym,
10:01
or does this kind of explanation
234
586000
2000
czy tego typu wyjaśnienie
10:03
only hold more generally
235
588000
2000
ma sens jedynie, mówiąc ogólniej
10:05
in democratic and developed countries?
236
590000
3000
w demokratycznych i rozwiniętych krajach?
10:08
By no means.
237
593000
2000
W żadnym wypadku.
10:10
The ending of Liberia's long-lasting civil war
238
595000
3000
Zakończenie długotrwałej wojny domowej w Liberii
10:13
in 2003
239
598000
2000
w 2003 roku
10:15
illustrates the importance
240
600000
2000
pokazuje wagę
10:17
of leadership, diplomacy
241
602000
2000
przywództwa, dyplomacji
10:19
and institutional design
242
604000
2000
i struktury oraz działania instytucji państwowych,
10:21
as much as the successful prevention
243
606000
2000
jak również czyni to udane zapobiegnięcie
10:23
of a full-scale civil war
244
608000
2000
wojnie domowej na wielką skalę
10:25
in Macedonia in 2001,
245
610000
3000
w Macedonii w 2001 roku,
10:28
or the successful ending
246
613000
2000
czy pomyślne zakończenie
10:30
of the conflict in Aceh in Indonesia in 2005.
247
615000
3000
konfliktu na terytorium Aceh w Indonezji w 2005 roku.
10:34
In all three cases,
248
619000
2000
We wszystkich trzech przypadkach
10:36
local leaders were willing and able
249
621000
2000
lokalni przywódcy byli chętni i potrafili
10:38
to make peace,
250
623000
2000
osiągnąć pokój,
10:40
the international community stood ready
251
625000
3000
wspólnota międzynarodowa była gotowa
10:43
to help them negotiate and implement an agreement,
252
628000
3000
pomóc im w negocjowaniu porozumienia i wprowadzeniu go w życie,
10:46
and the institutions have lived up
253
631000
3000
a instytucje państwowe spełniły
10:49
to the promise that they held
254
634000
2000
obietnice, za które były odpowiedzialne
10:51
on the day they were agreed.
255
636000
2000
od chwili ich ustanowienia.
10:53
Focusing on leadership, diplomacy
256
638000
2000
Skupianie się na przywództwie, dyplomacji
10:55
and institutional design
257
640000
2000
i strukturze oraz działaniu instytucji
10:57
also helps explain failures to achieve peace,
258
642000
3000
pomaga również wyjaśnić porażki na drodze do pokoju,
11:00
or to make it last.
259
645000
2000
oraz sprawić, by był trwały.
11:02
The hopes that were vested in the Oslo Accords
260
647000
2000
Nadzieje pokładane w Porozumieniach z Oslo
11:04
did not lead to an end
261
649000
2000
nie doprowadziły do końca
11:06
of the Israeli/Palestinian conflict.
262
651000
2000
konfliktu izraelsko-palestyńskiego.
11:08
Not all the issues that needed to be resolved
263
653000
3000
Nie wszystkie problemy wymagające rozwiązania
11:11
were actually covered in the agreements.
264
656000
2000
były zaadresowane w porozumieniach.
11:13
Rather, local leaders committed
265
658000
3000
Zamiast tego, lokalni przywódcy zobowiązali się
11:16
to revisiting them later on.
266
661000
3000
do ponownego ich rozpatrzenia w późniejszym terminie.
11:19
Yet instead of grasping this opportunity,
267
664000
2000
Jednak zamiast wykorzystać tę szansę,
11:21
local and international leaders
268
666000
2000
lokalni i międzynarodowi przywódcy
11:23
soon disengaged
269
668000
2000
szybko przestali się angażować,
11:25
and became distracted
270
670000
2000
a ich uwagę przyciągnęła
11:27
by the second Intifada, the events of 9/11
271
672000
3000
druga Intifada, wydarzenia z 11 września
11:30
and the wars in Afghanistan and Iraq.
272
675000
3000
i wojny w Afganistanie i Iraku.
11:34
The comprehensive peace agreement for Sudan
273
679000
2000
Obszerne porozumienie pokojowe dla Sudanu
11:36
signed in 2005
274
681000
2000
podpisane w 2005 roku
11:38
turned out to be less comprehensive than envisaged,
275
683000
3000
okazało się mniej obszerne niż przypuszczano,
11:41
and its provisions may yet bear the seeds
276
686000
3000
a jego postanowienia mogą jeszcze wywołać
11:44
of a full-scale return to war
277
689000
2000
powtórny wybuch wojny na wielką skalę
11:46
between north and south.
278
691000
2000
pomiędzy północą a południem.
11:48
Changes and shortcomings in leadership,
279
693000
3000
Zmiany i niedociągnięcia w przywództwie,
11:51
more off than on international diplomacy
280
696000
3000
w zasadzie niedziałająca dyplomacja międzynarodowa
11:54
and institutional failures
281
699000
2000
i porażki instytucji
11:56
account for this
282
701000
2000
składają się na tę sytuację
11:58
in almost equal measure.
283
703000
2000
w praktycznie równym stopniu.
12:00
Unresolved boundary issues, squabbles over oil revenues,
284
705000
3000
Nierozwiązane problemy graniczne, kłótnie o złoża ropy,
12:03
the ongoing conflict in Darfur,
285
708000
2000
trwający konflikt w Darfurze,
12:05
escalating tribal violence in the south
286
710000
3000
eskalacja przemocy plemiennej na południu
12:08
and generally weak state capacity
287
713000
2000
i ogólna słabość władz
12:10
across all of Sudan
288
715000
2000
w całym Sudanie
12:12
complete a very depressing picture
289
717000
3000
dopełniają tego smutnego obrazu
12:15
of the state of affairs
290
720000
2000
stanu rzeczy
12:17
in Africa's largest country.
291
722000
2000
w największym kraju Afryki.
12:19
A final example: Kosovo.
292
724000
2000
Ostatni przykład: Kosowo.
12:21
The failure to achieve
293
726000
2000
Niezdolność do osiągnięcia
12:23
a negotiated solution for Kosovo
294
728000
2000
rozwiązania dla Kosowa za pomocą negocjacji
12:25
and the violence, tension
295
730000
2000
i przemoc, napięcie
12:27
and de facto partition that resulted from it
296
732000
3000
oraz de facto rozłam, który z tego powodu nastąpił
12:30
have their reasons
297
735000
2000
mają swoje źródła
12:32
in many, many different factors.
298
737000
3000
w wielu, wielu różnych czynnikach.
12:35
Central among them are three.
299
740000
3000
Są trzy główne.
12:38
First, the intransigence of local leaders
300
743000
3000
Po pierwsze, bezkompromisowość lokalnych przywódców,
12:41
to settle for nothing less
301
746000
2000
jeśli chodzi o osiągnięcie porozumienia w zamian za choćby odrobinę mniej
12:43
than their maximum demands.
302
748000
3000
niż ich maksymalne wymagania.
12:46
Second, an international diplomatic effort
303
751000
3000
Po drugie, międzynarodowe działania dyplomatyczne,
12:49
that was hampered from the beginning
304
754000
3000
które były utrudnione od początku
12:52
by Western support for Kosovo's independence.
305
757000
3000
ze względu na wsparcie Zachodu dla niepodległości Kosowa.
12:56
And third, a lack of imagination
306
761000
3000
Po trzecie, brak wyobraźni
12:59
when it came to designing institutions
307
764000
3000
jeśli chodzi o projektowanie instytucji,
13:02
that could have addressed the concerns
308
767000
2000
które mogłyby odnieść się do obaw
13:04
of Serbs and Albanians alike.
309
769000
3000
zarówno Serbów, jak i Albańczyków.
13:07
By the same token --
310
772000
2000
Z drugiej strony -
13:09
and here we have some good news again --
311
774000
2000
i tu znów mamy trochę dobrych wiadomości -
13:11
the very fact that there is a high-level,
312
776000
3000
sam fakt, że wpływowe
13:14
well-resourced international presence
313
779000
2000
i dobrze wyposażone organizacje międzynarodowe są obecne
13:16
in Kosovo
314
781000
2000
w Kosowie
13:18
and the Balkans region more generally
315
783000
3000
i w ogóle na Bałkanach,
13:21
and the fact that local leaders on both sides
316
786000
2000
i fakt, że lokalni przywódcy po obu stronach
13:23
have showed relative restraint,
317
788000
2000
okazali względny umiar,
13:25
explains why things have not been worse
318
790000
3000
wyjaśnia dlaczego sytuacja nie pogorszyła się
13:28
over the past two years since 2008.
319
793000
3000
przez ostatnie dwa lata od roku 2008.
13:31
So even in situations
320
796000
2000
Tak więc nawet w sytuacjach,
13:33
where outcomes are less than optimal,
321
798000
3000
kiedy rezultaty są mniej niż optymalne,
13:36
local leaders
322
801000
2000
lokalni przywódcy
13:38
and international leaders have a choice,
323
803000
3000
i przywódcy międzynarodowi mają wybór,
13:41
and they can make a difference for the better.
324
806000
3000
i mogą poprawić stan rzeczy.
13:44
A cold war
325
809000
2000
zimna wojna
13:46
is not as good
326
811000
2000
nie jest tak dobra
13:48
as a cold peace,
327
813000
2000
jak zimny pokój,
13:50
but a cold peace
328
815000
2000
ale zimny pokój
13:52
is still better than a hot war.
329
817000
3000
jest nadal lepszy niż wojna gorąca.
13:56
Good news is also about learning the right lesson.
330
821000
3000
Dobre wiadomości dotyczą także wyciągnięcia odpowiednich wniosków.
13:59
So what then distinguishes
331
824000
2000
Co w taki razie odróżnia
14:01
the Israeli/Palestinian conflict
332
826000
2000
konflikt izraelsko-palestyński
14:03
from that in Northern Ireland,
333
828000
3000
od tego z Irlandii Północnej,
14:06
or the civil war in Sudan
334
831000
2000
czy wojnę domową z Sudanu
14:08
from that in Liberia?
335
833000
2000
od tej z Liberii?
14:10
Both successes and failures
336
835000
3000
Zarówno zwycięstwa jak i porażki
14:13
teach us several critically important things
337
838000
3000
uczą nas kilku bardzo ważnych rzeczy,
14:16
that we need to bear in mind
338
841000
2000
o których musimy pamiętać,
14:18
if we want the good news to continue.
339
843000
2000
jeśli chcemy nadal otrzymywać dobre wiadomości.
14:20
First, leadership.
340
845000
3000
Po pierwsze, przywództwo.
14:23
In the same way in which ethnic conflict and civil war
341
848000
4000
Tak samo, jak konflikty na tle etnicznym i wojny domowe
14:27
are not natural
342
852000
2000
nie są katastrofami naturalnymi,
14:29
but man-made disasters,
343
854000
2000
ale wywołanymi przez człowieka,
14:31
their prevention and settlement
344
856000
2000
zapobieganie im i osiąganie porozumienia
14:33
does not happen automatically either.
345
858000
3000
również nie dzieją się automatycznie.
14:37
Leadership needs to be capable,
346
862000
3000
Przywództwo musi być w stanie działać,
14:40
determined and visionary
347
865000
2000
być zdeterminowane i wizjonerskie
14:42
in its commitment to peace.
348
867000
2000
w swojej pracy na rzecz pokoju.
14:44
Leaders need to connect to each other
349
869000
3000
Przywódcy muszą budować wzajemne relacje ze sobą
14:47
and to their followers,
350
872000
2000
i ze swoimi zwolennikami,
14:49
and they need to bring them along
351
874000
2000
i muszą razem uczestniczyć
14:51
on what is an often arduous journey
352
876000
3000
w tym często żmudnym procesie
14:54
into a peaceful future.
353
879000
2000
prowadzącym do przyszłości w pokoju.
14:56
Second, diplomacy.
354
881000
3000
Po drugie, dyplomacja.
14:59
Diplomacy needs to be well resourced,
355
884000
3000
Dyplomacja musi być dobrze zaopatrzona
15:02
sustained,
356
887000
2000
i utrzymana
15:04
and apply the right mix of incentives and pressures
357
889000
2000
oraz stosować odpowiedni system zachęt i nacisków
15:06
on leaders and followers.
358
891000
2000
na przywódców i ich zwolenników.
15:08
It needs to help them reach an equitable compromise,
359
893000
3000
Musi pomóc im w osiągnięciu sprawiedliwego kompromisu,
15:11
and it needs to ensure
360
896000
2000
i musi zadbać o to,
15:13
that a broad coalition
361
898000
2000
by szeroka koalicja
15:15
of local, regional
362
900000
2000
lokalnych, regionalnych
15:17
and international supporters
363
902000
2000
i międzynarodowych organów wsparcia
15:19
help them implement their agreement.
364
904000
3000
pomogła im we wprowadzeniu porozumienia w życie.
15:22
Third, institutional design.
365
907000
3000
Po trzecie, struktura i działanie organizacji.
15:25
Institutional design requires
366
910000
2000
Struktura i działanie organizacji wymagają
15:27
a keen focus on issues,
367
912000
2000
szczególnej koncentracji na problemach,
15:29
innovative thinking
368
914000
2000
nowatorskiego myślenia
15:31
and flexible and well-funded implementation.
369
916000
3000
i elastycznego i dobrze dofinansowanego zastosowania.
15:35
Conflict parties need to move away
370
920000
3000
Strony konfliktu muszą zrezygnować
15:38
from maximum demands
371
923000
2000
z maksymalnych wymagań,
15:40
and towards a compromise
372
925000
2000
aby zbliżyć się w stronę kompromisu,
15:42
that recognizes each other's needs.
373
927000
3000
który zreorganizuje wzajemne potrzeby.
15:45
And they need to think
374
930000
2000
I muszą myśleć
15:47
about the substance of their agreement
375
932000
2000
o istocie porozumienia
15:49
much more than about
376
934000
2000
o wiele bardziej niż o
15:51
the labels they want to attach to them.
377
936000
2000
etykietkach, które chcą mu przypisać.
15:53
Conflict parties also need to be prepared
378
938000
2000
Strony konfliktu muszą być również przygotowane
15:55
to return to the negotiation table
379
940000
3000
na powtórne negocjacje
15:58
if the agreement implementation stalls.
380
943000
3000
w razie opóźnienia z wcieleniem porozumienia w życie.
16:02
For me personally,
381
947000
2000
Dla mnie osobiście
16:04
the most critical lesson of all is this:
382
949000
3000
najważniejsza z tych lekcji jest taka:
16:07
Local commitment to peace
383
952000
2000
lokalne zaangażowanie w kwestię pokoju
16:09
is all-important,
384
954000
2000
jest bardzo ważne,
16:11
but it is often not enough
385
956000
3000
ale często nie wystarcza,
16:14
to prevent or end violence.
386
959000
3000
by skończyć z przemocą lub jej zapobiec.
16:17
Yet, no amount of diplomacy
387
962000
3000
Jednak żadna dyplomacja
16:20
or institutional design
388
965000
2000
czy działanie instytucji
16:22
can make up for local failures
389
967000
3000
nie naprawią lokalnych porażek
16:25
and the consequences that they have.
390
970000
3000
i konsekwencji, które mają te ostatnie.
16:28
Therefore, we must invest
391
973000
3000
Dlatego też musimy inwestować
16:31
in developing leaders,
392
976000
3000
w przywódców rozwoju,
16:34
leaders that have the skills,
393
979000
3000
przywódców, którzy mają umiejętności,
16:37
vision and determination
394
982000
2000
wizję i determinację
16:39
to make peace.
395
984000
2000
by osiągnąć pokój.
16:41
Leaders, in other words,
396
986000
2000
Innymi słowy, przywódców,
16:43
that people will trust
397
988000
2000
którym ludzie będą ufać,
16:45
and that they will want to follow
398
990000
3000
i których będą chcieli wspierać,
16:48
even if that means
399
993000
2000
nawet jeśli oznacza to
16:50
making hard choices.
400
995000
3000
dokonywanie trudnych wyborów.
16:53
A final thought:
401
998000
2000
Myśl na koniec:
16:55
Ending civil wars
402
1000000
2000
zakończenie wojen domowych
16:57
is a process that is fraught with dangers,
403
1002000
3000
to proces pełen niebezpieczeństw,
17:00
frustrations and setbacks.
404
1005000
3000
frustracji i niepowodzeń.
17:03
It often takes a generation to accomplish,
405
1008000
3000
Zanim się zakończy, często mija całe pokolenie,
17:06
but it also requires us, today's generation,
406
1011000
3000
ale my, pokolenie dzisiejsze, także jesteśmy zobowiązani
17:09
to take responsibility
407
1014000
2000
wziąć odpowiedzialność
17:11
and to learn the right lessons
408
1016000
2000
i wyciągnąć odpowiednie wnioski
17:13
about leadership, diplomacy
409
1018000
3000
dotyczące przywództwa, dyplomacji
17:16
and institutional design,
410
1021000
2000
i działania organizacji,
17:19
so that the child soldiers of today
411
1024000
3000
tak, aby dzieci, które są dziś żołnierzami,
17:22
can become the children of tomorrow.
412
1027000
2000
mogły stać się dziećmi jutra.
17:24
Thank you.
413
1029000
2000
Dziękuję.
17:26
(Applause)
414
1031000
3000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Stefan Wolff - Ethnic conflicts scholarStefan Wolff studies contemporary conflicts, focusing on the prevention and settlement of ethnic conflicts and in postconflict reconstruction in deeply divided and war-torn societies.
Why you should listen
German political scientist Stefan Wolff is professor of international security at the University of Birmingham, England, and one of the world's leading experts on ethnic conflicts. He consults with governments and international organizations on issues such as the development and stability of post-conflict areas, the institutional design of solutions for self-determination conflicts, and ethnopolitics and minority questions. Bridging the divide between academia and policy-making, he has been involved in various phases of conflict settlement processes in Sudan, Moldova, Sri Lanka and Kosovo. He has also worked on a wide range of conflicts in places such as Northern Ireland, the Balkans, Eastern Europe and the former Soviet Union, the Middle East and Asia. He is currently advising on the settlement of the status of Kirkuk, Iraq, and Transnistria, Moldova. He's written a dozen books, including Ethnic Conflict: A Global Perspective, the first major treatment of the subject aimed at a broad general audience. He's the founding editor of Ethnopolitics, a quarterly, peer-reviewed journal dedicated to the study of ethnic conflicts and their management around the globe.
Stefan Wolff | Speaker | TED.com