ABOUT THE SPEAKER
Lemn Sissay - Poet and playwright
An award-winning playwright and popular broadcaster in the UK, as well as the author of five poetry books, Lemn Sissay has a way with words.

Why you should listen

Lemn Sissay wears many hats as a writer and performer.

The author of five poetry collections, Sissay's poems dot the London landscape and are etched into major landmarks, from the site of the 2012 Summer Olympics to The Royal Festival Hall. In 2006, Desmond Tutu unveiled his sculpture poem "Gilt of Cain," located near Fenchurch Street Station. Currently an associate artist at Southbank Centre and patron of the Letterbox Club, Sissay was named the official poet of the London 2012 Olympics. His poetry art has also been displayed at The Royal Academy.

Sissay is perhaps best known for his work for the BBC, which shines a spotlight on his upbringing as a foster child in the UK. In 1995, he shared his story in the BBC documentary Internal Flight and his BBC radio documentary Child of the State was nominated for a 2010 Sony Award. His play Something Dark charts his quest to find his family. After a long search, he located his birth mom in Gambia and has since come to know the rest of his family.

More profile about the speaker
Lemn Sissay | Speaker | TED.com
TEDxHousesOfParliament

Lemn Sissay: A child of the state

Lemn Sissay: Wychowany przez państwo

Filmed:
905,635 views

Literatura od dawna fascynowała się dziećmi z rodzin zastępczych, dziećmi osieroconymi, dziećmi adopotwanymi, od Mojżesza poprzez Kopciuszka, Olivera Twista aż do Harrego Pottera. Czemu więc dzieci pozbawione rodziców czują, że muszą ukrywać swoją przeszłość? Poeta i scenarzysta teatralny Lemn Sissay opowiada swoją wzruszajacą historię.
- Poet and playwright
An award-winning playwright and popular broadcaster in the UK, as well as the author of five poetry books, Lemn Sissay has a way with words. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
HavingPosiadanie spentwydany 18 yearslat as a childdziecko of the statestan
0
864
4245
Spędziłem 18 lat wychowywany przez państwo
00:21
in children'sdzieci homesdomy and fosterwspieranie careopieka,
1
5109
2306
w domach dziecka i rodzinach zastępczych
00:23
you could say that I'm an expertekspert on the subjectPrzedmiot,
2
7415
3048
więc można uznać mnie za eksperta w tej dziedzinie.
00:26
and in beingistota an expertekspert, I want to let you know that
3
10463
3558
Jako ekspert chciałbym powiedzieć,
00:29
beingistota an expertekspert does in no way make you right
4
14021
5607
że bycie ekspertem nie oznacza,
00:35
in lightlekki of the truthprawda.
5
19628
3000
że ma się rację w świetle prawdy.
00:38
If you're in careopieka, legallyzgodnie z prawem the governmentrząd is your
6
22628
4188
W domu dziecka, z prawnego punktu widzenia,
00:42
parentrodzic, locoLoco parentisParentis.
7
26816
3727
rząd jest twoim rodzicem, loco parentis.
00:46
MargaretMałgorzata ThatcherThatcher was my mothermama. (LaughterŚmiech)
8
30543
3949
Margaret Thatcher była moją matką. (Śmiech)
00:50
Let's not talk about breastfeedingKarmienie piersią. (LaughterŚmiech)
9
34492
3649
Nie mówmy lepiej o karmieniu piersią. (Śmiech)
00:54
HarryHarry PotterPotter was a fosterwspieranie childdziecko.
10
38141
3138
Harry Potter miał rodzinę zastępczą.
00:57
PipPIP from "Great ExpectationsOczekiwań" was adoptedprzyjęty;
11
41279
5040
Pip z "Wielkich Nadziei" był adoptowany.
01:02
SupermanSuperman was a fosterwspieranie childdziecko;
12
46319
3082
Superman miał rodzinę zastępczą.
01:05
CinderellaKopciuszek was a fosterwspieranie childdziecko;
13
49401
3528
Kopciuszek miała przybraną rodzinę.
01:08
LisbethLisbeth SalanderSalander, the girldziewczyna with the dragonsmok tattootatuaż,
14
52929
3608
Lisbeth Salander, dziewczyna z tatuażem,
01:12
was fosteredsprzyja and institutionalizedzinstytucjonalizowana;
15
56537
2922
była umieszczona w rodzinie zastępczej.
01:15
BatmanBatman was orphanedosierocone;
16
59459
4375
Batman został osierocony.
01:19
LyraLyra BelacquaBelacqua from PhilipFilip Pullman'sPullman's "NorthernPółnocnej LightsŚwiatła"
17
63834
3698
Lyra Belacqua z "Zorzy Północnej" Philipa Pullmana
01:23
was fosteredsprzyja;
18
67532
1689
była w rodzinie zastępczej.
01:25
JaneJane EyreEyre, adoptedprzyjęty;
19
69221
2735
Jane Eyre - adoptowana.
01:27
RoaldRoald Dahl'sDahl JamesJames from "JamesJames and the GiantOlbrzym PeachBrzoskwinia;"
20
71956
4583
Jakubek z "Jakubka i Brzoskwini-Olbrzymki"
Roalda Dahla,
01:32
MatildaMatylda; MosesMojżesz -- MosesMojżesz! (LaughterŚmiech)
21
76539
5512
Matylda, nawet Mojżesz! (Śmiech)
01:37
MosesMojżesz! (LaughterŚmiech) --
22
82051
2447
Mojżesz! (Śmiech)
01:40
the boyschłopcy in MichaelMichael Morpurgo'sMorpurgo's "FriendPrzyjaciel or FoeWróg;"
23
84498
4496
Chłopcy w "Friend or Foe" Michaela Morpurgo,
01:44
AlemAlem in BenjaminBenjamin Zephaniah'sSofoniasza 's "RefugeeUchodźcy BoyChłopiec;"
24
88994
3816
Alem w "Refugee Boy" Benjamina Zephaniaha,
01:48
LukeŁukasz SkywalkerSkywalker --
25
92810
2584
Luke Skywalker,
01:51
LukeŁukasz SkywalkerSkywalker! (LaughterŚmiech) --
26
95394
2871
Luke Skywalker! (Śmiech)
01:54
OliverOliver TwistTwist;
27
98265
2287
Oliver Twist.
01:56
CassiaCassia in "The ConcubineKonkubiny of ShanghaiShanghai" by HongHong YingYing;
28
100552
4211
Cassia w "The Concubine of Shanghai" Honga Yinga,
02:00
CelieCelie in AliceAlicja Walker'sWalker's "The ColorKolor PurpleFioletowy."
29
104763
3357
Celie w "Kolorze Purpury" Alice Walker.
02:04
All of these great fictionalfikcyjna characterspostacie, all of them
30
108120
4612
Te wszystkie wspaniałe, fikcyjne postacie
02:08
who were hurtból by theirich conditionstan,
31
112732
3997
cierpiały z powodu swojej sytuacji,
02:12
all of them who spawnedzrodził się thousandstysiące of other booksksiążki
32
116729
4648
wszystkie zainspirowały tysiące książek i filmów,
02:17
and other filmsfilmy, all of them
33
121377
2455
wszystkich wychowywał kto inny, niż rodzice
02:19
were fosteredsprzyja, adoptedprzyjęty or orphanedosierocone.
34
123832
4153
byli adoptowani lub osieroceni.
02:23
It seemswydaje się that writerspisarze know that the childdziecko
35
127985
5564
Autorzy wiedzą chyba, że osierocone dziecko
02:29
outsidena zewnątrz of familyrodzina reflectsodzwierciedla on what familyrodzina trulynaprawdę is
36
133549
7149
rozmyśla raczej nad istotą rodziny,
02:36
more than what it promotespromuje itselfsamo to be.
37
140698
3590
niż nad jej pozorami.
02:40
That is, they alsorównież use extraordinaryniezwykły skillsumiejętności
38
144288
4967
Dzieci na co dzień używają niezwykłych zdolności,
02:45
to dealsprawa with extraordinaryniezwykły situationssytuacje on a dailycodziennie basispodstawa.
39
149255
4829
by radzić sobie z niezwykłymi zdarzeniami.
02:49
How have we not madezrobiony the connectionpołączenie?
40
154084
3522
Jak mogliśmy tego nie skojarzyć?
02:53
And why have we not madezrobiony the connectionpołączenie, betweenpomiędzy
41
157606
4038
Jak mogliśmy tego nie skojarzyć?
02:57
— How has that happenedstało się? —
42
161644
2200
Jak to się stało, że nie skojarzyliśmy
02:59
betweenpomiędzy these incredibleniesamowite characterspostacie of popularpopularny culturekultura
43
163844
3568
niesamowitych postaci popkultury i religii
03:03
and religionsreligie, and the fosteredsprzyja, adoptedprzyjęty or orphanedosierocone childdziecko
44
167412
5088
z osieroconymi, adoptowanymi dziećmi
z rodzin zastępczych?
03:08
in our midstŚrodek? It's not our pityszkoda that they need.
45
172500
4632
Nie potrzebują naszego współczucia,
03:13
It's our respectPoszanowanie.
46
177132
2601
tylko szacunku.
03:15
I know famoussławny musiciansmuzycy,
47
179733
2617
Znam sławnych muzyków,
03:18
I know actorsaktorzy and filmfilm starsgwiazdy and millionairesMilionerzy and novelistspisarze
48
182350
5072
aktorów i gwiazdy filmowe, milionerów, pisarzy,
03:23
and topTop lawyersprawnicy and televisiontelewizja executiveskierownictwo
49
187422
3501
prawników wyższego szczebla, prezesów telewizji,
03:26
and magazineczasopismo editorsRedakcja and nationalkrajowy journalistsdziennikarze
50
190923
2450
redaktorów, dziennikarzy ogólnokrajowych,
03:29
and dustbinmendustbinmen and hairdressersFryzjer, all who were
51
193373
2841
śmieciarzy i fryzjerów, którzy jako dzieci
03:32
lookedspojrzał after childrendzieci, fosteredsprzyja, adoptedprzyjęty or orphanedosierocone,
52
196214
3536
byli w rodzinach zastępczych, adoptowani, osieroceni,
03:35
and manywiele of them growrosnąć into theirich adultdorosły liveszyje
53
199750
2672
którzy potem dorośli
03:38
in fearstrach of speakingmówienie of theirich backgroundtło, as if it maymoże
54
202422
4271
bojąc się mówić o swoim pochodzeniu,
03:42
somehowjakoś weakenosłabić theirich standingna stojąco in the foregroundpierwszoplanowy,
55
206693
4307
jak gdyby osłabiało ich pozycję na pierwszym planie,
03:46
as if it were somehowjakoś KryptoniteKryptonite, as if it were a time bombbomba
56
211000
4042
jakby to był kryptonit, wewnętrzna bomba zegarowa.
03:50
strappedprzywiązany on the insidewewnątrz. ChildrenDzieci in careopieka,
57
215042
4047
Dzieci, które żyły pod opieką państwa,
03:54
who'vekto had a life in careopieka, deservezasłużyć the right
58
219089
3134
zasługują na to,
03:58
to ownwłasny and liverelacja na żywo the memorypamięć of theirich ownwłasny childhooddzieciństwo.
59
222223
5850
by móc przyznać się do wspomnień z dzieciństwa.
04:03
It is that simpleprosty.
60
228073
2279
To wszystko.
04:06
My ownwłasny mothermama — and I should say this here —
61
230352
4006
Muszę wspomnieć, że moja własna mama
04:10
she samepodobnie to this countrykraj in the latepóźno '60s,
62
234358
3854
przybyła do tego kraju w latach 60.
04:14
and she was, you know, she founduznany herselfsię pregnantw ciąży,
63
238212
3765
i odkryła, że jest w ciąży
04:17
as womenkobiety did in the latepóźno '60s. You know what I mean?
64
241977
2095
jak to kobiety w latach 60. miały w zwyczaju.
04:19
They founduznany themselvessami pregnantw ciąży.
65
244072
1949
Nagle odkrywały, że są w ciąży.
04:21
And she sortsortować of, she had no ideapomysł of the contextkontekst
66
246021
4674
Nie zdawała sobie sprawy z sytuacji,
04:26
in whichktóry she'dSzopa landedwylądował.
67
250695
4120
w jakiej się znalazła.
04:30
In the 1960s -- I should give you some contextkontekst -- in the 1960s,
68
254815
3848
To dlatego, że w latach 60.
04:34
if you were pregnantw ciąży and you were singlepojedynczy,
69
258663
3351
kiedy niezamężna kobieta była w ciąży,
04:37
you were seenwidziany as a threatzagrożenie to the communityspołeczność.
70
262014
2901
stawała się zagrożeniem dla społeczności.
04:40
You were separatedrozdzielony from your familyrodzina by the statestan.
71
264915
5859
Państwo separowało ją od rodziny
04:46
You were separatedrozdzielony from your familyrodzina and placedumieszczony into
72
270774
2702
Państwo separowało ją od rodziny
04:49
mothermama and babydziecko homesdomy.
73
273476
2122
i wysyłało do domów matki i dziecka,
04:51
You were appointedwyznaczony a socialspołeczny workerpracownik.
74
275598
3141
gdzie przydzielano jej pracownika socjalnego.
04:54
The adoptiveadopcyjnych parentsrodzice were linedprążkowany up.
75
278739
2390
Pary chętne do adopcji ustawiały się w kolejce.
04:57
It was the primarypodstawowa purposecel, powód of the socialspołeczny workerpracownik, the aimcel,
76
281129
4085
Głównym celem pracownika socjalnego
05:01
to get the womankobieta at her mostwiększość vulnerablewrażliwy time
77
285214
3341
było złamanie kobiety w chwili największej słabości,
05:04
in her entireCały life, to signznak the adoptionprzyjęcie papersdokumenty tożsamości.
78
288555
5353
żeby skłonić ją do podpisania papierów adopcyjnych.
05:09
So the adoptionprzyjęcie papersdokumenty tożsamości were signedpodpisany.
79
293908
1885
Papiery adopcyjne były podpisywane.
05:11
The mothermama and baby'sdziecka homesdomy were oftenczęsto runbiegać by nunssiostry zakonne.
80
295793
3570
Takie domy często prowadziły siostry zakonne.
05:15
The adoptionprzyjęcie papersdokumenty tożsamości were signedpodpisany,
81
299363
3176
Papiery adopcyjne były podpisywane,
05:18
the childdziecko was givendany to the adoptiveadopcyjnych parentsrodzice, and the mothermama
82
302539
3696
dziecko oddawano oczekującej parze,
05:22
shippeddostarczane back to her communityspołeczność
83
306235
2424
a matkę odsyłano do domu z historyjką,
05:24
to say that she'dSzopa been on a little breakprzerwa.
84
308659
2991
że była na małych wakacjach.
05:27
A little breakprzerwa.
85
311650
2686
Małych wakacjach.
05:30
A little breakprzerwa.
86
314336
1678
Małych wakacjach.
05:31
The first secretsekret of shamewstyd for a womankobieta
87
316014
3565
Największy, ukryty wstyd kobiety
05:35
for beingistota a womankobieta, "a little breakprzerwa."
88
319579
5079
z powodu bycia kobietą to "małe wakacje".
05:40
The adoptionprzyjęcie processproces tookwziął, like, a mattermateria of monthsmiesiące,
89
324658
3091
Proces adopcyjny zajmował kilka miesięcy
05:43
so it was a closedZamknięte shopsklep, you know, sealeduszczelnione dealsprawa,
90
327749
3880
i był tylko formalnością, przypieczętowaną umową,
05:47
an industriouspracowity, utilitarianużytkowe solutionrozwiązanie:
91
331629
6505
praktycznym, funkcjonalnym rozwiązaniem:
05:54
the governmentrząd, the farmerrolnik,
92
338134
3358
Państwo było rolnikiem,
05:57
the adoptingprzyjęcie parentsrodzice, the consumerkonsument,
93
341492
3847
adoptujący byli konsumentem,
06:01
the mothermama, the earthZiemia, and the childdziecko, the cropprzyciąć.
94
345339
4802
matka ziemią, a dziecko plonem.
06:06
It's kinduprzejmy of easyłatwo to patronizepatronować the pastprzeszłość,
95
350141
4654
Łatwo jest traktować minione życie z góry,
06:10
to foregorezygnacji z our responsibilitiesobowiązki in the presentteraźniejszość.
96
354795
4904
zapominając o obowiązkach dnia dzisiejszego.
06:15
What happenedstało się then is a directbezpośredni reflectionodbicie
97
359699
3852
Tamte wypadki były odzwierciedleniem tego,
06:19
of what is happeningwydarzenie now. EverybodyKażdy believeduwierzyli themselvessami
98
363551
5244
co się dzieje teraz. Wszyscy wierzyli,
06:24
to be doing the right thing by God and by the statestan
99
368795
4537
że robią coś dobrego w imię Boga i ojczyzny,
06:29
for the bigduży societyspołeczeństwo, fast-trackingprzyspieszonym adoptionprzyjęcie.
100
373332
6887
dla społeczeństwa; adopcje w trybie przyspieszonym.
06:36
So anywaytak czy inaczej, she comespochodzi here, 1967, she's pregnantw ciąży,
101
380219
5193
Przyjeżdża tutaj w 1967, jest w ciąży.
06:41
and she comespochodzi from EthiopiaEtiopia that was celebratingz okazji
102
385412
5078
Pochodzi z Etiopii, która w tamtym czasie
06:46
its ownwłasny jubileeJubileusz at the time
103
390490
2698
obchodziła swój jubileusz
06:49
underpod the EmperorCesarz HaileHajle SelassieSelassie,
104
393188
2770
pod rządami cesarza Haile Selassie.
06:51
and she landsziemie monthsmiesiące before the EnochEnoch PowellPowell speechprzemówienie,
105
395958
5126
Przybyła na długo przed mową Enocha Powella,
06:56
the "RiversRzek of BloodKrew" speechprzemówienie.
106
401084
2120
przed mową o "rzekach krwi".
06:59
She landsziemie monthsmiesiące before the BeatlesBeatles releasewydanie "The WhiteBiały AlbumAlbum,"
107
403204
4622
Przed wydaniem "The White Album" Beatlesów,
07:03
monthsmiesiące before MartinMartin LutherLuter KingKról was killedzabity.
108
407826
2684
przed zamordowaniem Martina Luthera Kinga.
07:06
It was a summerlato of love if you were whitebiały.
109
410510
2451
Dla białych było to lato pełne miłości.
07:08
If you were blackczarny, it was a summerlato of hatenienawidzić.
110
412961
3692
Dla czarnych lato pełne nienawiści.
07:12
So she goesidzie from OxfordOxford, she's sentwysłane to the northpółnoc of EnglandAnglia
111
416653
5650
Z Oksfordu wysłano ją do domu matki i dziecka
07:18
to a mothermama and babydziecko home, and appointedwyznaczony a socialspołeczny workerpracownik.
112
422303
4360
i wyznaczono pracownika socjalnego.
07:22
It's her planplan. You know, I have to say this in the HousesDomy --
113
426663
4240
Miała plan.
07:26
It's her planplan to have me fosteredsprzyja for a shortkrótki periodokres of time
114
430903
4271
Planowała oddać mnie na krótko pod opiekę,
07:31
while she studiesstudia. But the socialspołeczny workerpracownik,
115
435174
3575
na czas studiów. Ale pracownik socjalny
07:34
he had a differentróżne agendaprogram.
116
438749
2994
miał swoje własne cele.
07:37
He founduznany the fosterwspieranie parentsrodzice, and he said to them,
117
441743
4207
Znalazł rodzinę zastępczą i powiedział im:
07:41
"TreatLeczeniu this as an adoptionprzyjęcie. He's yoursTwój foreverna zawsze.
118
445950
3832
"Traktujcie to jak adopcję. Jest wasz na zawsze".
07:45
His nameNazwa is NormanNorman." (LaughterŚmiech)
119
449782
3447
"Ma na imię Norman". (Śmiech)
07:49
NormanNorman! (LaughterŚmiech)
120
453229
2337
Norman! (Śmiech)
07:51
NormanNorman!
121
455566
2712
Norman!
07:54
So they tookwziął me. I was a messagewiadomość, they said.
122
458278
6226
Wzięli mnie. Mówili, że zostałem zesłany.
08:00
I was a signznak from God, they said.
123
464504
2459
Mówili, że jestem znakiem od Boga.
08:02
I was NormanNorman MarkMark GreenwoodGreenwood.
124
466963
3744
Nazywałem się Norman Mark Greenwood.
08:06
Now, for the nextNastępny 11 yearslat, all I know is that this womankobieta,
125
470707
3419
Przez 11 lat słyszałem, że kobiecie,
08:10
this birthnarodziny womankobieta, should have her eyesoczy scratchedporysowany out
126
474126
2588
która mnie urodziła, powinno się wydrapać oczy
08:12
for not signingpodpisywanie the adoptionprzyjęcie papersdokumenty tożsamości. She was an evilzło womankobieta
127
476714
3002
za to, że nie podpisała papierów adopcyjnych.
08:15
too selfishsamolubny to signznak, so I spentwydany those 11 yearslat
128
479716
3077
Była zła, samolubna, więc spędziłem te 11 lat
08:18
kneelingna kolanach and prayingmodląc się.
129
482793
2756
klęcząc i modląc się.
08:21
I triedwypróbowany prayingmodląc się. I swearprzysięgać I triedwypróbowany prayingmodląc się.
130
485549
3121
Próbowałem się modlić, przysięgam!
08:24
"God, can I have a bikerower for ChristmasBoże Narodzenie?"
131
488670
3808
"Boże, czy mogę dostać rower na Gwiazdkę?"
08:28
But I would always answerodpowiedź myselfsiebie, "Yes, of coursekurs you can."
132
492478
4348
Zawsze sam sobie odpowiadałem, że tak.
08:32
(LaughterŚmiech)
133
496826
1614
(Śmiech)
08:34
And then I was supposeddomniemany to determineustalać whetherczy that
134
498440
2737
A wtedy kazano mi dociec,
08:37
was the voicegłos of God or it was the voicegłos of the DevilDiabeł.
135
501177
3532
czy był to głos Boga, czy diabła.
08:40
And it turnsskręca out I've got the DevilDiabeł insidewewnątrz of me.
136
504709
7359
Okazało się, że to diabeł we mnie siedział.
08:47
Who knewwiedziałem? (LaughterŚmiech)
137
512068
2408
Kto by się spodziewał? (Śmiech)
08:50
So anywaytak czy inaczej, two yearslat sortsortować of passedminęło,
138
514476
2896
Dwa lata minęły
08:53
and they had a childdziecko of theirich ownwłasny,
139
517372
1778
i urodziło im się dziecko.
08:55
and then anotherinne two yearslat passedminęło, and they had anotherinne childdziecko of theirich ownwłasny,
140
519150
2464
Po kolejnych dwóch latach - następne.
08:57
and then anotherinne time passedminęło
141
521614
2291
Po jakimś czasie jeszcze jedno,
08:59
and they had anotherinne childdziecko that they callednazywa an accidentwypadek,
142
523905
2577
które nazwali "wpadką",
09:02
whichktóry I thought was an unusualniezwykły nameNazwa. (LaughterŚmiech)
143
526482
3408
co uważałem za dziwaczne imię. (Śmiech)
09:05
And I was on the cuspszpic of, sortsortować of, adolescenceokres dojrzewania,
144
529890
3729
Byłem wtedy na skraju dojrzewania,
09:09
so I was startingstartowy to take biscuitsBiszkopty from the tinCyna withoutbez askingpytając.
145
533619
4405
więc zacząłem podbierać ciastka ze słoika,
09:13
I was startingstartowy to stayzostać out a little bitkawałek latepóźno, etcitp., etcitp.
146
538024
3777
późno wracałem do domu i tak dalej.
09:17
Now, in theirich religiosityreligijność, in theirich naivetenaiwność,
147
541801
3403
W swojej naiwności i religijności mama i tata,
09:21
my mommama and dadtata, whichktóry I believeduwierzyli them to be foreverna zawsze,
148
545204
2437
a wierzyłem, że zawsze będą moimi rodzicami,
09:23
as they said they were, my mommama and dadtata
149
547641
3268
bo tak mi mówili,
09:26
conceivedpoczęte that I had the DevilDiabeł insidewewnątrz of me.
150
550909
6809
stwierdzili, że opętał mnie diabeł.
09:33
And what -- I should say this here, because this is how
151
557718
2058
To sobie wymyślili,
09:35
they engineeredzaprojektowane my leavingodejście.
152
559776
1959
żeby się mnie pozbyć.
09:37
They satsob me at a tablestół, my fosterwspieranie mommama, and she said to me,
153
561735
3389
Moja przybrana mama zapytała:
09:41
"You don't love us, do you?" At 11 yearslat oldstary.
154
565124
2068
"Nie kochasz nas, prawda?". Miałem 11 lat.
09:43
They'veThey've had threetrzy other childrendzieci. I'm the fourthczwarty. The thirdtrzeci was an accidentwypadek.
155
567192
3509
Mieli trójkę dzieci, ja byłem czwartym.
09:46
And I said, "Yeah, of coursekurs I do." Because you do.
156
570701
4045
Odparłem, zgodnie z prawdą, że ich kocham.
09:50
My fosterwspieranie mothermama askedspytał me to go away to think about love
157
574746
2151
Mama poprosiła, żebym wyszedł i pomyślał,
09:52
and what it is and to readczytać the ScripturesPismo Święte and to come back tomorrowjutro
158
576897
2844
co to jest miłość, żebym poczytał Biblię,
09:55
and give my mostwiększość honestszczery and truthfulzgodne z prawdą answerodpowiedź.
159
579741
2943
i żebym jutro wrócił i dał szczerą odpowiedź.
09:58
So this was an opportunityokazja. If they were askingpytając me
160
582684
2840
To była okazja. Skoro mnie pytali
10:01
whetherczy I lovedkochany them or not, then I mustn'tnie wolno love them,
161
585524
2336
czy ich kocham czy nie, to nie mogłem ich kochać.
10:03
whichktóry led me to the miraclecud of thought that I thought they wanted me to get to.
162
587860
2865
Byłem święcie przekonany że takiej chcą odpowiedzi.
10:06
"I will askzapytać God for forgivenessprzebaczenie and His lightlekki will shineblask
163
590725
2671
"Poproszę Boga o przebaczanie, a Jego światło
10:09
throughprzez me to them. How fantasticfantastyczny." This was an opportunityokazja.
164
593396
3768
zaświeci poprzez mnie. Super!" To była okazja.
10:13
The theologyteologii was perfectidealny, the timingwyczucie czasu unquestionableniekwestionowaną,
165
597164
2785
Teologia była znakomita, a moment jeszcze lepszy,
10:15
and the answerodpowiedź as honestszczery as a sinnergrzesznik could get.
166
599949
2903
a odpowiedź najszersza, jaką grzesznik może dać.
10:18
"I mustn'tnie wolno love you," I said to them. "But I will askzapytać God for forgivenessprzebaczenie."
167
602852
4688
"Nie mogę was kochać,
ale poproszę Boga o przebaczenie".
10:23
"Because you don't love us, NormanNorman,
168
607540
2552
"Skoro nas nie kochasz, Norman,
10:25
clearlywyraźnie you've chosenwybrany your pathścieżka."
169
610092
2344
to wybrałeś swoją ścieżkę".
10:28
Twenty-fourDwadzieścia cztery hoursgodziny laterpóźniej, my socialspołeczny workerpracownik,
170
612436
2798
24 godziny później mój pracownik socjalny,
10:31
this strangedziwne man who used to visitodwiedzić me everykażdy couplepara of monthsmiesiące,
171
615234
3049
który mnie odwiedzał co kilka miesięcy,
10:34
he's waitingczekanie for me in the carsamochód as I say goodbyeŻegnaj to my parentsrodzice.
172
618283
3212
czekał w samochodzie aż się z nimi pożegnam.
10:37
I didn't say goodbyeŻegnaj to anybodyktoś, not my mothermama, my fatherojciec,
173
621495
2576
Nikogo nie pożegnałem - ani mamy, ani taty,
10:39
my sisterssiostry, my brothersbracia, my auntsCiotki, my uncleswujkowie,
174
624071
1828
ani sióstr, braci, cioć, wujów,
10:41
my cousinskuzyni, my grandparentsdziadkowie, nobodynikt.
175
625899
3629
kuzynów, dziadków - nikogo.
10:45
On the way to the children'sdzieci home, I startedRozpoczęty to askzapytać myselfsiebie,
176
629528
3547
W drodze do domu dziecka pomyślałem:
10:48
"What's happenedstało się to me?"
177
633075
2975
"Co się ze mną stało?"
10:51
It's not that I'd had the rugDywan pulledciągnięty from beneathpod me
178
636050
3153
Nie tyle ugięły się pode mną nogi,
10:55
as much as the entireCały floorpiętro had been takenwzięty away.
179
639203
4815
ile zniknął pod nimi cały grunt.
10:59
When I got to the —
180
644018
3800
Kiedy dotarłem do...
11:03
For the nextNastępny fourcztery, fivepięć yearslat,
181
647818
4383
Przez następne 5 lat
11:08
I was heldtrzymany in fourcztery differentróżne children'sdzieci homesdomy.
182
652201
4853
byłem w czterech różnych domach dziecka.
11:12
On the thirdtrzeci children'sdzieci home, at 15,
183
657054
3277
W trzecim, mając 15 lat,
11:16
I startedRozpoczęty to rebelBuntownik, and what I did was,
184
660331
3167
zacząłem się buntować.
11:19
I got threetrzy tinspuszki of paintfarba, AirfixAirfix paintfarba that you use for modelsmodele,
185
663498
4329
Raz wziąłem trzy puszki farb do modeli
11:23
and I was -- it was a bigduży children'sdzieci home, bigduży VictorianWiktoriański children'sdzieci home --
186
667827
3831
i w tym wielkim wiktoriańskim domu dziecka
11:27
and I was in a little turretSygnaturka at the topTop of it,
187
671658
1840
wszedłem na małą wieżyczkę na szczycie,
11:29
and I pourednalał them, redczerwony, yellowżółty and greenZielony,
188
673498
3303
i wylałem farby: czerwoną, żółtą i zieloną,
11:32
the colorszabarwienie of AfricaAfryka, down the tilespłytki.
189
676801
5041
kolory Afryki na dachówki.
11:37
You couldn'tnie mógł see it from the streetulica, because the home
190
681842
2504
Nie dało się tego zobaczyć z ulicy,
11:40
was surroundedotoczony by beechBuk treesdrzewa.
191
684346
2452
bo dom otaczały buki.
11:42
For doing this, I was incarcerateduwięziony for a yearrok
192
686798
4956
Zostałem za to uwięziony na rok
11:47
in an assessmentoszacowanie centercentrum whichktóry was actuallytak właściwie
193
691754
2985
w centrum przejściowym,
11:50
a remandtymczasowe aresztowanie centercentrum. It was a virtualwirtualny prisonwięzienie
194
694739
4720
które w zasadzie było więzieniem dla nieletnich.
11:55
for youngmłody people.
195
699459
3898
które w zasadzie było więzieniem dla nieletnich.
11:59
By the way, yearslat laterpóźniej, my socialspołeczny workerpracownik said
196
703357
2053
Wiele lat później pracownik socjalny stwierdził,
12:01
that I should never have been put in there.
197
705410
1459
że nie powinni byli mnie tam wysyłać.
12:02
I wasn'tnie było chargednaładowany for anything. I hadn'tnie miał doneGotowe anything wrongźle.
198
706869
2655
Nie oskarżyli mnie o nic, nie zrobiłem nic złego.
12:05
But because I had no familyrodzina to inquirezapytać about me,
199
709524
4726
Ale ponieważ nikt się mną nie interesował,
12:10
they could do anything to me.
200
714250
4751
mogli zrobić ze mną, co im się podobało.
12:14
I'm 17 yearslat oldstary, and
201
719001
3354
Miałem 17 lat,
12:18
they had a paddedwyściełane cellkomórka.
202
722355
3641
a oni mieli wyściełaną poduszkami celę.
12:21
They would marchMarsz me down corridorskorytarze in last-sizeOstatni rozmiar orderzamówienie.
203
725996
5960
Prowadzili nas korytarzami, według wzrostu,
12:27
They -- I was put in a dormitoryPokój wieloosobowy
204
731956
2265
kazali mi dzielić salę sypialną
12:30
with a confirmedzatwardziały NaziNazistowskich sympathizersympatykiem.
205
734221
3920
z zatwardziałym neonazistą.
12:34
All of the staffpersonel were ex-policeex policja -- interestingciekawy --
206
738141
3322
Pracowali tam byli policjanci, interesujące,
12:37
and ex-probationex próbny officersoficerowie.
207
741463
2014
albo kuratorzy sądowi.
12:39
The man who ranpobiegł it was an ex-armyex-army officeroficer.
208
743477
4063
Kierownikiem zakładu był były żołnierz.
12:43
EveryKażdy time I had a visitodwiedzić by a personosoba who I did not know
209
747540
3160
Co trzy miesiące odwiedzał mnie jakiś nieznajomy,
12:46
who would feedkarmić me grapeswinogron, oncepewnego razu everykażdy threetrzy monthsmiesiące,
210
750700
3734
i częstował mnie winogronami.
12:50
I was strip-searchedzamknięto.
211
754434
2211
Co trzy miesiące miałem rewizje osobistą.
12:52
That home was fullpełny of youngmłody boyschłopcy who were on remandtymczasowe aresztowanie
212
756645
3253
Ten zakład był pełen chłopaków,
12:55
for things like murdermorderstwo.
213
759898
5268
którzy czekali na rozprawy o morderstwo.
13:01
And this was the preparationprzygotowanie that I was beingistota givendany
214
765166
4032
Tak mnie przygotowywano do życia
13:05
after 17 yearslat as a childdziecko of the statestan.
215
769198
6051
przez 17 lat pod opieką państwa.
13:11
I have to tell this storyfabuła.
216
775249
2583
Muszę wam to powiedzieć.
13:13
I have to tell it, because there was no one
217
777832
2270
Muszę, bo nikt inny
13:16
to put two and two togetherRazem.
218
780102
2953
nie skojarzył tych faktów.
13:18
I slowlypowoli becamestał się awareświadomy that I knewwiedziałem nobodynikt
219
783055
3027
Zdawałem sobie sprawę, że nie mam nikogo,
13:21
that knewwiedziałem me for longerdłużej than a yearrok.
220
786082
3494
kto by mnie znał dłużej niż rok.
13:25
See, that's what familyrodzina does.
221
789576
2849
Bo od tego jest rodzina.
13:28
It givesdaje you referenceodniesienie pointszwrotnica.
222
792425
2391
Daje ci punkt odniesienia.
13:30
I'm not definingdefiniowanie a good familyrodzina from a badzły familyrodzina.
223
794816
2488
Nie mówię o dobrej czy złej rodzinie.
13:33
I'm just sayingpowiedzenie that you know when your birthdayurodziny is
224
797304
1816
Mówię o tym, że wiesz, kiedy masz urodziny,
13:35
by virtueCnota of the factfakt that somebodyktoś tellsmówi you when your birthdayurodziny is,
225
799120
2656
bo ktoś ci o tym mówi.
13:37
a mothermama, a fatherojciec, a sistersiostra, a brotherbrat, an auntciocia, an unclewujek,
226
801776
1947
Mama, tata, siostra, brat, ciocia, wujek
13:39
a cousinkuzyn, a grandparentdziadkowie. It matterssprawy to someonektoś,
227
803723
2010
kuzyn, dziadek - dla kogoś jest to istotne,
13:41
and thereforew związku z tym it matterssprawy to you. UnderstandZrozumieć,
228
805733
2287
więc jest istotne i dla ciebie.
13:43
I was 14 yearslat oldstary, tuckedschowany away in myselfsiebie, into myselfsiebie,
229
808020
4229
Miałem 14 lat i chowałem się w sobie,
13:48
and I wasn'tnie było touchedwzruszony eitherzarówno, physicallyfizycznie touchedwzruszony.
230
812249
4782
nikt mnie nie dotykał.
13:52
I'm reportingraportowanie back. I'm reportingraportowanie back simplypo prostu to say that
231
817031
8127
Teraz zdaję raport. Chcę powiedzieć,
14:01
when I left the children'sdzieci home I had two things
232
825158
3215
że kiedy opuszczałem dom dziecka,
14:04
that I wanted to do. One was to find my familyrodzina,
233
828373
3797
chciałem odnaleźć swoją rodzinę
14:08
and the other was to writepisać poetrypoezja.
234
832170
1530
i pisać poezję.
14:09
In creativitykreatywność I saw lightlekki.
235
833700
2549
Twórczość była światłem w tunelu.
14:12
In the imaginationwyobraźnia I saw the endlessnieskończony possibilitymożliwość of life,
236
836249
5162
Wyobraźnia dawała nieskończone możliwości,
14:17
the endlessnieskończony truthprawda, the permanentstały creationkreacja of realityrzeczywistość,
237
841411
5901
niekończoną prawdę i rzeczywistość,
14:23
the placemiejsce where angergniew was an expressionwyrażenie
238
847312
6463
w której gniew był sposobem na szukanie miłości,
14:29
in the searchszukanie for love, a placemiejsce where dysfunctiondysfunkcja
239
853775
3748
dawała miejsce, w którym patologia
14:33
is a trueprawdziwe reactionreakcja to untruthnieprawdy.
240
857523
4718
było bezpośrednią reakcją na fałsz.
14:38
I've just got to say it to you all: I founduznany all of my familyrodzina
241
862241
3547
Koniec końców, odnalazłem całą moją rodzinę,
14:41
in my adultdorosły life. I spentwydany all of my adultdorosły life findingodkrycie them,
242
865788
3363
choć poświęciłem na to całe dorosłe życie.
14:45
and I've now got a fullycałkowicie dysfunctionaldysfunkcyjnych familyrodzina just like everybodywszyscy elsejeszcze.
243
869151
4015
Mam więc już dysfunkcyjną rodzinę, tak jak każdy.
14:49
But I'm reportingraportowanie back to you to say quitecałkiem simplypo prostu
244
873166
3740
A teraz zdaję raport, żeby powiedzieć,
14:52
that you can definedefiniować how strongsilny a democracydemokracja is
245
876906
5512
że można zmierzyć siłę demokracji po tym,
14:58
by how its governmentrząd treatstraktuje its childdziecko.
246
882418
5233
jak rząd traktuje dzieci.
15:03
I don't mean childrendzieci. I mean the childdziecko of the statestan.
247
887651
2056
Nie wszystkie dzieci. Dzieci pod opieką państwa.
15:05
ThanksDzięki very much. It's been an honorhonor. (ApplauseAplauz)
248
889707
4967
Dziękuję bardzo. To był zaszczyt. (Brawa)
15:10
(ApplauseAplauz)
249
894674
2452
(Brawa)
Translated by Piotr Szczepankiewicz
Reviewed by Rysia Wand

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Lemn Sissay - Poet and playwright
An award-winning playwright and popular broadcaster in the UK, as well as the author of five poetry books, Lemn Sissay has a way with words.

Why you should listen

Lemn Sissay wears many hats as a writer and performer.

The author of five poetry collections, Sissay's poems dot the London landscape and are etched into major landmarks, from the site of the 2012 Summer Olympics to The Royal Festival Hall. In 2006, Desmond Tutu unveiled his sculpture poem "Gilt of Cain," located near Fenchurch Street Station. Currently an associate artist at Southbank Centre and patron of the Letterbox Club, Sissay was named the official poet of the London 2012 Olympics. His poetry art has also been displayed at The Royal Academy.

Sissay is perhaps best known for his work for the BBC, which shines a spotlight on his upbringing as a foster child in the UK. In 1995, he shared his story in the BBC documentary Internal Flight and his BBC radio documentary Child of the State was nominated for a 2010 Sony Award. His play Something Dark charts his quest to find his family. After a long search, he located his birth mom in Gambia and has since come to know the rest of his family.

More profile about the speaker
Lemn Sissay | Speaker | TED.com