TEDxHousesOfParliament
Lemn Sissay: A child of the state
Lemn Sissay: Wychowany przez państwo
Filmed:
Readability: 3.6
905,635 views
Literatura od dawna fascynowała się dziećmi z rodzin zastępczych, dziećmi osieroconymi, dziećmi adopotwanymi, od Mojżesza poprzez Kopciuszka, Olivera Twista aż do Harrego Pottera. Czemu więc dzieci pozbawione rodziców czują, że muszą ukrywać swoją przeszłość? Poeta i scenarzysta teatralny Lemn Sissay opowiada swoją wzruszajacą historię.
Lemn Sissay - Poet and playwright
An award-winning playwright and popular broadcaster in the UK, as well as the author of five poetry books, Lemn Sissay has a way with words. Full bio
An award-winning playwright and popular broadcaster in the UK, as well as the author of five poetry books, Lemn Sissay has a way with words. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Having spent 18 years as a child of the state
0
864
4245
Spędziłem 18 lat wychowywany przez państwo
00:21
in children's homes and foster care,
1
5109
2306
w domach dziecka i rodzinach zastępczych
00:23
you could say that I'm an expert on the subject,
2
7415
3048
więc można uznać mnie za eksperta w tej dziedzinie.
00:26
and in being an expert, I want to let you know that
3
10463
3558
Jako ekspert chciałbym powiedzieć,
00:29
being an expert does in no way make you right
4
14021
5607
że bycie ekspertem nie oznacza,
00:35
in light of the truth.
5
19628
3000
że ma się rację w świetle prawdy.
00:38
If you're in care, legally the government is your
6
22628
4188
W domu dziecka, z prawnego punktu widzenia,
00:42
parent, loco parentis.
7
26816
3727
rząd jest twoim rodzicem, loco parentis.
00:46
Margaret Thatcher was my mother. (Laughter)
8
30543
3949
Margaret Thatcher była moją matką. (Śmiech)
00:50
Let's not talk about breastfeeding. (Laughter)
9
34492
3649
Nie mówmy lepiej o karmieniu piersią. (Śmiech)
00:54
Harry Potter was a foster child.
10
38141
3138
Harry Potter miał rodzinę zastępczą.
00:57
Pip from "Great Expectations" was adopted;
11
41279
5040
Pip z "Wielkich Nadziei" był adoptowany.
01:02
Superman was a foster child;
12
46319
3082
Superman miał rodzinę zastępczą.
01:05
Cinderella was a foster child;
13
49401
3528
Kopciuszek miała przybraną rodzinę.
01:08
Lisbeth Salander, the girl with the dragon tattoo,
14
52929
3608
Lisbeth Salander, dziewczyna z tatuażem,
01:12
was fostered and institutionalized;
15
56537
2922
była umieszczona w rodzinie zastępczej.
01:15
Batman was orphaned;
16
59459
4375
Batman został osierocony.
01:19
Lyra Belacqua from Philip Pullman's "Northern Lights"
17
63834
3698
Lyra Belacqua z "Zorzy Północnej" Philipa Pullmana
01:23
was fostered;
18
67532
1689
była w rodzinie zastępczej.
01:25
Jane Eyre, adopted;
19
69221
2735
Jane Eyre - adoptowana.
01:27
Roald Dahl's James from "James and the Giant Peach;"
20
71956
4583
Jakubek z "Jakubka i Brzoskwini-Olbrzymki"
Roalda Dahla,
Roalda Dahla,
01:32
Matilda; Moses -- Moses! (Laughter)
21
76539
5512
Matylda, nawet Mojżesz! (Śmiech)
01:37
Moses! (Laughter) --
22
82051
2447
Mojżesz! (Śmiech)
01:40
the boys in Michael Morpurgo's "Friend or Foe;"
23
84498
4496
Chłopcy w "Friend or Foe" Michaela Morpurgo,
01:44
Alem in Benjamin Zephaniah's "Refugee Boy;"
24
88994
3816
Alem w "Refugee Boy" Benjamina Zephaniaha,
01:48
Luke Skywalker --
25
92810
2584
Luke Skywalker,
01:51
Luke Skywalker! (Laughter) --
26
95394
2871
Luke Skywalker! (Śmiech)
01:54
Oliver Twist;
27
98265
2287
Oliver Twist.
01:56
Cassia in "The Concubine of Shanghai" by Hong Ying;
28
100552
4211
Cassia w "The Concubine of Shanghai" Honga Yinga,
02:00
Celie in Alice Walker's "The Color Purple."
29
104763
3357
Celie w "Kolorze Purpury" Alice Walker.
02:04
All of these great fictional characters, all of them
30
108120
4612
Te wszystkie wspaniałe, fikcyjne postacie
02:08
who were hurt by their condition,
31
112732
3997
cierpiały z powodu swojej sytuacji,
02:12
all of them who spawned thousands of other books
32
116729
4648
wszystkie zainspirowały tysiące książek i filmów,
02:17
and other films, all of them
33
121377
2455
wszystkich wychowywał kto inny, niż rodzice
02:19
were fostered, adopted or orphaned.
34
123832
4153
byli adoptowani lub osieroceni.
02:23
It seems that writers know that the child
35
127985
5564
Autorzy wiedzą chyba, że osierocone dziecko
02:29
outside of family reflects on what family truly is
36
133549
7149
rozmyśla raczej nad istotą rodziny,
02:36
more than what it promotes itself to be.
37
140698
3590
niż nad jej pozorami.
02:40
That is, they also use extraordinary skills
38
144288
4967
Dzieci na co dzień używają niezwykłych zdolności,
02:45
to deal with extraordinary situations on a daily basis.
39
149255
4829
by radzić sobie z niezwykłymi zdarzeniami.
02:49
How have we not made the connection?
40
154084
3522
Jak mogliśmy tego nie skojarzyć?
02:53
And why have we not made the connection, between
41
157606
4038
Jak mogliśmy tego nie skojarzyć?
02:57
— How has that happened? —
42
161644
2200
Jak to się stało, że nie skojarzyliśmy
02:59
between these incredible characters of popular culture
43
163844
3568
niesamowitych postaci popkultury i religii
03:03
and religions, and the fostered, adopted or orphaned child
44
167412
5088
z osieroconymi, adoptowanymi dziećmi
z rodzin zastępczych?
z rodzin zastępczych?
03:08
in our midst? It's not our pity that they need.
45
172500
4632
Nie potrzebują naszego współczucia,
03:13
It's our respect.
46
177132
2601
tylko szacunku.
03:15
I know famous musicians,
47
179733
2617
Znam sławnych muzyków,
03:18
I know actors and film stars and millionaires and novelists
48
182350
5072
aktorów i gwiazdy filmowe, milionerów, pisarzy,
03:23
and top lawyers and television executives
49
187422
3501
prawników wyższego szczebla, prezesów telewizji,
03:26
and magazine editors and national journalists
50
190923
2450
redaktorów, dziennikarzy ogólnokrajowych,
03:29
and dustbinmen and hairdressers, all who were
51
193373
2841
śmieciarzy i fryzjerów, którzy jako dzieci
03:32
looked after children, fostered, adopted or orphaned,
52
196214
3536
byli w rodzinach zastępczych, adoptowani, osieroceni,
03:35
and many of them grow into their adult lives
53
199750
2672
którzy potem dorośli
03:38
in fear of speaking of their background, as if it may
54
202422
4271
bojąc się mówić o swoim pochodzeniu,
03:42
somehow weaken their standing in the foreground,
55
206693
4307
jak gdyby osłabiało ich pozycję na pierwszym planie,
03:46
as if it were somehow Kryptonite, as if it were a time bomb
56
211000
4042
jakby to był kryptonit, wewnętrzna bomba zegarowa.
03:50
strapped on the inside. Children in care,
57
215042
4047
Dzieci, które żyły pod opieką państwa,
03:54
who've had a life in care, deserve the right
58
219089
3134
zasługują na to,
03:58
to own and live the memory of their own childhood.
59
222223
5850
by móc przyznać się do wspomnień z dzieciństwa.
04:03
It is that simple.
60
228073
2279
To wszystko.
04:06
My own mother — and I should say this here —
61
230352
4006
Muszę wspomnieć, że moja własna mama
04:10
she same to this country in the late '60s,
62
234358
3854
przybyła do tego kraju w latach 60.
04:14
and she was, you know, she found herself pregnant,
63
238212
3765
i odkryła, że jest w ciąży
04:17
as women did in the late '60s. You know what I mean?
64
241977
2095
jak to kobiety w latach 60. miały w zwyczaju.
04:19
They found themselves pregnant.
65
244072
1949
Nagle odkrywały, że są w ciąży.
04:21
And she sort of, she had no idea of the context
66
246021
4674
Nie zdawała sobie sprawy z sytuacji,
04:26
in which she'd landed.
67
250695
4120
w jakiej się znalazła.
04:30
In the 1960s -- I should give you some context -- in the 1960s,
68
254815
3848
To dlatego, że w latach 60.
04:34
if you were pregnant and you were single,
69
258663
3351
kiedy niezamężna kobieta była w ciąży,
04:37
you were seen as a threat to the community.
70
262014
2901
stawała się zagrożeniem dla społeczności.
04:40
You were separated from your family by the state.
71
264915
5859
Państwo separowało ją od rodziny
04:46
You were separated from your family and placed into
72
270774
2702
Państwo separowało ją od rodziny
04:49
mother and baby homes.
73
273476
2122
i wysyłało do domów matki i dziecka,
04:51
You were appointed a social worker.
74
275598
3141
gdzie przydzielano jej pracownika socjalnego.
04:54
The adoptive parents were lined up.
75
278739
2390
Pary chętne do adopcji ustawiały się w kolejce.
04:57
It was the primary purpose of the social worker, the aim,
76
281129
4085
Głównym celem pracownika socjalnego
05:01
to get the woman at her most vulnerable time
77
285214
3341
było złamanie kobiety w chwili największej słabości,
05:04
in her entire life, to sign the adoption papers.
78
288555
5353
żeby skłonić ją do podpisania papierów adopcyjnych.
05:09
So the adoption papers were signed.
79
293908
1885
Papiery adopcyjne były podpisywane.
05:11
The mother and baby's homes were often run by nuns.
80
295793
3570
Takie domy często prowadziły siostry zakonne.
05:15
The adoption papers were signed,
81
299363
3176
Papiery adopcyjne były podpisywane,
05:18
the child was given to the adoptive parents, and the mother
82
302539
3696
dziecko oddawano oczekującej parze,
05:22
shipped back to her community
83
306235
2424
a matkę odsyłano do domu z historyjką,
05:24
to say that she'd been on a little break.
84
308659
2991
że była na małych wakacjach.
05:27
A little break.
85
311650
2686
Małych wakacjach.
05:30
A little break.
86
314336
1678
Małych wakacjach.
05:31
The first secret of shame for a woman
87
316014
3565
Największy, ukryty wstyd kobiety
05:35
for being a woman, "a little break."
88
319579
5079
z powodu bycia kobietą to "małe wakacje".
05:40
The adoption process took, like, a matter of months,
89
324658
3091
Proces adopcyjny zajmował kilka miesięcy
05:43
so it was a closed shop, you know, sealed deal,
90
327749
3880
i był tylko formalnością, przypieczętowaną umową,
05:47
an industrious, utilitarian solution:
91
331629
6505
praktycznym, funkcjonalnym rozwiązaniem:
05:54
the government, the farmer,
92
338134
3358
Państwo było rolnikiem,
05:57
the adopting parents, the consumer,
93
341492
3847
adoptujący byli konsumentem,
06:01
the mother, the earth, and the child, the crop.
94
345339
4802
matka ziemią, a dziecko plonem.
06:06
It's kind of easy to patronize the past,
95
350141
4654
Łatwo jest traktować minione życie z góry,
06:10
to forego our responsibilities in the present.
96
354795
4904
zapominając o obowiązkach dnia dzisiejszego.
06:15
What happened then is a direct reflection
97
359699
3852
Tamte wypadki były odzwierciedleniem tego,
06:19
of what is happening now. Everybody believed themselves
98
363551
5244
co się dzieje teraz. Wszyscy wierzyli,
06:24
to be doing the right thing by God and by the state
99
368795
4537
że robią coś dobrego w imię Boga i ojczyzny,
06:29
for the big society, fast-tracking adoption.
100
373332
6887
dla społeczeństwa; adopcje w trybie przyspieszonym.
06:36
So anyway, she comes here, 1967, she's pregnant,
101
380219
5193
Przyjeżdża tutaj w 1967, jest w ciąży.
06:41
and she comes from Ethiopia that was celebrating
102
385412
5078
Pochodzi z Etiopii, która w tamtym czasie
06:46
its own jubilee at the time
103
390490
2698
obchodziła swój jubileusz
06:49
under the Emperor Haile Selassie,
104
393188
2770
pod rządami cesarza Haile Selassie.
06:51
and she lands months before the Enoch Powell speech,
105
395958
5126
Przybyła na długo przed mową Enocha Powella,
06:56
the "Rivers of Blood" speech.
106
401084
2120
przed mową o "rzekach krwi".
06:59
She lands months before the Beatles release "The White Album,"
107
403204
4622
Przed wydaniem "The White Album" Beatlesów,
07:03
months before Martin Luther King was killed.
108
407826
2684
przed zamordowaniem Martina Luthera Kinga.
07:06
It was a summer of love if you were white.
109
410510
2451
Dla białych było to lato pełne miłości.
07:08
If you were black, it was a summer of hate.
110
412961
3692
Dla czarnych lato pełne nienawiści.
07:12
So she goes from Oxford, she's sent to the north of England
111
416653
5650
Z Oksfordu wysłano ją do domu matki i dziecka
07:18
to a mother and baby home, and appointed a social worker.
112
422303
4360
i wyznaczono pracownika socjalnego.
07:22
It's her plan. You know, I have to say this in the Houses --
113
426663
4240
Miała plan.
07:26
It's her plan to have me fostered for a short period of time
114
430903
4271
Planowała oddać mnie na krótko pod opiekę,
07:31
while she studies. But the social worker,
115
435174
3575
na czas studiów. Ale pracownik socjalny
07:34
he had a different agenda.
116
438749
2994
miał swoje własne cele.
07:37
He found the foster parents, and he said to them,
117
441743
4207
Znalazł rodzinę zastępczą i powiedział im:
07:41
"Treat this as an adoption. He's yours forever.
118
445950
3832
"Traktujcie to jak adopcję. Jest wasz na zawsze".
07:45
His name is Norman." (Laughter)
119
449782
3447
"Ma na imię Norman". (Śmiech)
07:49
Norman! (Laughter)
120
453229
2337
Norman! (Śmiech)
07:51
Norman!
121
455566
2712
Norman!
07:54
So they took me. I was a message, they said.
122
458278
6226
Wzięli mnie. Mówili, że zostałem zesłany.
08:00
I was a sign from God, they said.
123
464504
2459
Mówili, że jestem znakiem od Boga.
08:02
I was Norman Mark Greenwood.
124
466963
3744
Nazywałem się Norman Mark Greenwood.
08:06
Now, for the next 11 years, all I know is that this woman,
125
470707
3419
Przez 11 lat słyszałem, że kobiecie,
08:10
this birth woman, should have her eyes scratched out
126
474126
2588
która mnie urodziła, powinno się wydrapać oczy
08:12
for not signing the adoption papers. She was an evil woman
127
476714
3002
za to, że nie podpisała papierów adopcyjnych.
08:15
too selfish to sign, so I spent those 11 years
128
479716
3077
Była zła, samolubna, więc spędziłem te 11 lat
08:18
kneeling and praying.
129
482793
2756
klęcząc i modląc się.
08:21
I tried praying. I swear I tried praying.
130
485549
3121
Próbowałem się modlić, przysięgam!
08:24
"God, can I have a bike for Christmas?"
131
488670
3808
"Boże, czy mogę dostać rower na Gwiazdkę?"
08:28
But I would always answer myself, "Yes, of course you can."
132
492478
4348
Zawsze sam sobie odpowiadałem, że tak.
08:32
(Laughter)
133
496826
1614
(Śmiech)
08:34
And then I was supposed to determine whether that
134
498440
2737
A wtedy kazano mi dociec,
08:37
was the voice of God or it was the voice of the Devil.
135
501177
3532
czy był to głos Boga, czy diabła.
08:40
And it turns out I've got the Devil inside of me.
136
504709
7359
Okazało się, że to diabeł we mnie siedział.
08:47
Who knew? (Laughter)
137
512068
2408
Kto by się spodziewał? (Śmiech)
08:50
So anyway, two years sort of passed,
138
514476
2896
Dwa lata minęły
08:53
and they had a child of their own,
139
517372
1778
i urodziło im się dziecko.
08:55
and then another two years passed, and they had another child of their own,
140
519150
2464
Po kolejnych dwóch latach - następne.
08:57
and then another time passed
141
521614
2291
Po jakimś czasie jeszcze jedno,
08:59
and they had another child that they called an accident,
142
523905
2577
które nazwali "wpadką",
09:02
which I thought was an unusual name. (Laughter)
143
526482
3408
co uważałem za dziwaczne imię. (Śmiech)
09:05
And I was on the cusp of, sort of, adolescence,
144
529890
3729
Byłem wtedy na skraju dojrzewania,
09:09
so I was starting to take biscuits from the tin without asking.
145
533619
4405
więc zacząłem podbierać ciastka ze słoika,
09:13
I was starting to stay out a little bit late, etc., etc.
146
538024
3777
późno wracałem do domu i tak dalej.
09:17
Now, in their religiosity, in their naivete,
147
541801
3403
W swojej naiwności i religijności mama i tata,
09:21
my mom and dad, which I believed them to be forever,
148
545204
2437
a wierzyłem, że zawsze będą moimi rodzicami,
09:23
as they said they were, my mom and dad
149
547641
3268
bo tak mi mówili,
09:26
conceived that I had the Devil inside of me.
150
550909
6809
stwierdzili, że opętał mnie diabeł.
09:33
And what -- I should say this here, because this is how
151
557718
2058
To sobie wymyślili,
09:35
they engineered my leaving.
152
559776
1959
żeby się mnie pozbyć.
09:37
They sat me at a table, my foster mom, and she said to me,
153
561735
3389
Moja przybrana mama zapytała:
09:41
"You don't love us, do you?" At 11 years old.
154
565124
2068
"Nie kochasz nas, prawda?". Miałem 11 lat.
09:43
They've had three other children. I'm the fourth. The third was an accident.
155
567192
3509
Mieli trójkę dzieci, ja byłem czwartym.
09:46
And I said, "Yeah, of course I do." Because you do.
156
570701
4045
Odparłem, zgodnie z prawdą, że ich kocham.
09:50
My foster mother asked me to go away to think about love
157
574746
2151
Mama poprosiła, żebym wyszedł i pomyślał,
09:52
and what it is and to read the Scriptures and to come back tomorrow
158
576897
2844
co to jest miłość, żebym poczytał Biblię,
09:55
and give my most honest and truthful answer.
159
579741
2943
i żebym jutro wrócił i dał szczerą odpowiedź.
09:58
So this was an opportunity. If they were asking me
160
582684
2840
To była okazja. Skoro mnie pytali
10:01
whether I loved them or not, then I mustn't love them,
161
585524
2336
czy ich kocham czy nie, to nie mogłem ich kochać.
10:03
which led me to the miracle of thought that I thought they wanted me to get to.
162
587860
2865
Byłem święcie przekonany że takiej chcą odpowiedzi.
10:06
"I will ask God for forgiveness and His light will shine
163
590725
2671
"Poproszę Boga o przebaczanie, a Jego światło
10:09
through me to them. How fantastic." This was an opportunity.
164
593396
3768
zaświeci poprzez mnie. Super!" To była okazja.
10:13
The theology was perfect, the timing unquestionable,
165
597164
2785
Teologia była znakomita, a moment jeszcze lepszy,
10:15
and the answer as honest as a sinner could get.
166
599949
2903
a odpowiedź najszersza, jaką grzesznik może dać.
10:18
"I mustn't love you," I said to them. "But I will ask God for forgiveness."
167
602852
4688
"Nie mogę was kochać,
ale poproszę Boga o przebaczenie".
ale poproszę Boga o przebaczenie".
10:23
"Because you don't love us, Norman,
168
607540
2552
"Skoro nas nie kochasz, Norman,
10:25
clearly you've chosen your path."
169
610092
2344
to wybrałeś swoją ścieżkę".
10:28
Twenty-four hours later, my social worker,
170
612436
2798
24 godziny później mój pracownik socjalny,
10:31
this strange man who used to visit me every couple of months,
171
615234
3049
który mnie odwiedzał co kilka miesięcy,
10:34
he's waiting for me in the car as I say goodbye to my parents.
172
618283
3212
czekał w samochodzie aż się z nimi pożegnam.
10:37
I didn't say goodbye to anybody, not my mother, my father,
173
621495
2576
Nikogo nie pożegnałem - ani mamy, ani taty,
10:39
my sisters, my brothers, my aunts, my uncles,
174
624071
1828
ani sióstr, braci, cioć, wujów,
10:41
my cousins, my grandparents, nobody.
175
625899
3629
kuzynów, dziadków - nikogo.
10:45
On the way to the children's home, I started to ask myself,
176
629528
3547
W drodze do domu dziecka pomyślałem:
10:48
"What's happened to me?"
177
633075
2975
"Co się ze mną stało?"
10:51
It's not that I'd had the rug pulled from beneath me
178
636050
3153
Nie tyle ugięły się pode mną nogi,
10:55
as much as the entire floor had been taken away.
179
639203
4815
ile zniknął pod nimi cały grunt.
10:59
When I got to the —
180
644018
3800
Kiedy dotarłem do...
11:03
For the next four, five years,
181
647818
4383
Przez następne 5 lat
11:08
I was held in four different children's homes.
182
652201
4853
byłem w czterech różnych domach dziecka.
11:12
On the third children's home, at 15,
183
657054
3277
W trzecim, mając 15 lat,
11:16
I started to rebel, and what I did was,
184
660331
3167
zacząłem się buntować.
11:19
I got three tins of paint, Airfix paint that you use for models,
185
663498
4329
Raz wziąłem trzy puszki farb do modeli
11:23
and I was -- it was a big children's home, big Victorian children's home --
186
667827
3831
i w tym wielkim wiktoriańskim domu dziecka
11:27
and I was in a little turret at the top of it,
187
671658
1840
wszedłem na małą wieżyczkę na szczycie,
11:29
and I poured them, red, yellow and green,
188
673498
3303
i wylałem farby: czerwoną, żółtą i zieloną,
11:32
the colors of Africa, down the tiles.
189
676801
5041
kolory Afryki na dachówki.
11:37
You couldn't see it from the street, because the home
190
681842
2504
Nie dało się tego zobaczyć z ulicy,
11:40
was surrounded by beech trees.
191
684346
2452
bo dom otaczały buki.
11:42
For doing this, I was incarcerated for a year
192
686798
4956
Zostałem za to uwięziony na rok
11:47
in an assessment center which was actually
193
691754
2985
w centrum przejściowym,
11:50
a remand center. It was a virtual prison
194
694739
4720
które w zasadzie było więzieniem dla nieletnich.
11:55
for young people.
195
699459
3898
które w zasadzie było więzieniem dla nieletnich.
11:59
By the way, years later, my social worker said
196
703357
2053
Wiele lat później pracownik socjalny stwierdził,
12:01
that I should never have been put in there.
197
705410
1459
że nie powinni byli mnie tam wysyłać.
12:02
I wasn't charged for anything. I hadn't done anything wrong.
198
706869
2655
Nie oskarżyli mnie o nic, nie zrobiłem nic złego.
12:05
But because I had no family to inquire about me,
199
709524
4726
Ale ponieważ nikt się mną nie interesował,
12:10
they could do anything to me.
200
714250
4751
mogli zrobić ze mną, co im się podobało.
12:14
I'm 17 years old, and
201
719001
3354
Miałem 17 lat,
12:18
they had a padded cell.
202
722355
3641
a oni mieli wyściełaną poduszkami celę.
12:21
They would march me down corridors in last-size order.
203
725996
5960
Prowadzili nas korytarzami, według wzrostu,
12:27
They -- I was put in a dormitory
204
731956
2265
kazali mi dzielić salę sypialną
12:30
with a confirmed Nazi sympathizer.
205
734221
3920
z zatwardziałym neonazistą.
12:34
All of the staff were ex-police -- interesting --
206
738141
3322
Pracowali tam byli policjanci, interesujące,
12:37
and ex-probation officers.
207
741463
2014
albo kuratorzy sądowi.
12:39
The man who ran it was an ex-army officer.
208
743477
4063
Kierownikiem zakładu był były żołnierz.
12:43
Every time I had a visit by a person who I did not know
209
747540
3160
Co trzy miesiące odwiedzał mnie jakiś nieznajomy,
12:46
who would feed me grapes, once every three months,
210
750700
3734
i częstował mnie winogronami.
12:50
I was strip-searched.
211
754434
2211
Co trzy miesiące miałem rewizje osobistą.
12:52
That home was full of young boys who were on remand
212
756645
3253
Ten zakład był pełen chłopaków,
12:55
for things like murder.
213
759898
5268
którzy czekali na rozprawy o morderstwo.
13:01
And this was the preparation that I was being given
214
765166
4032
Tak mnie przygotowywano do życia
13:05
after 17 years as a child of the state.
215
769198
6051
przez 17 lat pod opieką państwa.
13:11
I have to tell this story.
216
775249
2583
Muszę wam to powiedzieć.
13:13
I have to tell it, because there was no one
217
777832
2270
Muszę, bo nikt inny
13:16
to put two and two together.
218
780102
2953
nie skojarzył tych faktów.
13:18
I slowly became aware that I knew nobody
219
783055
3027
Zdawałem sobie sprawę, że nie mam nikogo,
13:21
that knew me for longer than a year.
220
786082
3494
kto by mnie znał dłużej niż rok.
13:25
See, that's what family does.
221
789576
2849
Bo od tego jest rodzina.
13:28
It gives you reference points.
222
792425
2391
Daje ci punkt odniesienia.
13:30
I'm not defining a good family from a bad family.
223
794816
2488
Nie mówię o dobrej czy złej rodzinie.
13:33
I'm just saying that you know when your birthday is
224
797304
1816
Mówię o tym, że wiesz, kiedy masz urodziny,
13:35
by virtue of the fact that somebody tells you when your birthday is,
225
799120
2656
bo ktoś ci o tym mówi.
13:37
a mother, a father, a sister, a brother, an aunt, an uncle,
226
801776
1947
Mama, tata, siostra, brat, ciocia, wujek
13:39
a cousin, a grandparent. It matters to someone,
227
803723
2010
kuzyn, dziadek - dla kogoś jest to istotne,
13:41
and therefore it matters to you. Understand,
228
805733
2287
więc jest istotne i dla ciebie.
13:43
I was 14 years old, tucked away in myself, into myself,
229
808020
4229
Miałem 14 lat i chowałem się w sobie,
13:48
and I wasn't touched either, physically touched.
230
812249
4782
nikt mnie nie dotykał.
13:52
I'm reporting back. I'm reporting back simply to say that
231
817031
8127
Teraz zdaję raport. Chcę powiedzieć,
14:01
when I left the children's home I had two things
232
825158
3215
że kiedy opuszczałem dom dziecka,
14:04
that I wanted to do. One was to find my family,
233
828373
3797
chciałem odnaleźć swoją rodzinę
14:08
and the other was to write poetry.
234
832170
1530
i pisać poezję.
14:09
In creativity I saw light.
235
833700
2549
Twórczość była światłem w tunelu.
14:12
In the imagination I saw the endless possibility of life,
236
836249
5162
Wyobraźnia dawała nieskończone możliwości,
14:17
the endless truth, the permanent creation of reality,
237
841411
5901
niekończoną prawdę i rzeczywistość,
14:23
the place where anger was an expression
238
847312
6463
w której gniew był sposobem na szukanie miłości,
14:29
in the search for love, a place where dysfunction
239
853775
3748
dawała miejsce, w którym patologia
14:33
is a true reaction to untruth.
240
857523
4718
było bezpośrednią reakcją na fałsz.
14:38
I've just got to say it to you all: I found all of my family
241
862241
3547
Koniec końców, odnalazłem całą moją rodzinę,
14:41
in my adult life. I spent all of my adult life finding them,
242
865788
3363
choć poświęciłem na to całe dorosłe życie.
14:45
and I've now got a fully dysfunctional family just like everybody else.
243
869151
4015
Mam więc już dysfunkcyjną rodzinę, tak jak każdy.
14:49
But I'm reporting back to you to say quite simply
244
873166
3740
A teraz zdaję raport, żeby powiedzieć,
14:52
that you can define how strong a democracy is
245
876906
5512
że można zmierzyć siłę demokracji po tym,
14:58
by how its government treats its child.
246
882418
5233
jak rząd traktuje dzieci.
15:03
I don't mean children. I mean the child of the state.
247
887651
2056
Nie wszystkie dzieci. Dzieci pod opieką państwa.
15:05
Thanks very much. It's been an honor. (Applause)
248
889707
4967
Dziękuję bardzo. To był zaszczyt. (Brawa)
15:10
(Applause)
249
894674
2452
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Lemn Sissay - Poet and playwrightAn award-winning playwright and popular broadcaster in the UK, as well as the author of five poetry books, Lemn Sissay has a way with words.
Why you should listen
Lemn Sissay wears many hats as a writer and performer.
The author of five poetry collections, Sissay's poems dot the London landscape and are etched into major landmarks, from the site of the 2012 Summer Olympics to The Royal Festival Hall. In 2006, Desmond Tutu unveiled his sculpture poem "Gilt of Cain," located near Fenchurch Street Station. Currently an associate artist at Southbank Centre and patron of the Letterbox Club, Sissay was named the official poet of the London 2012 Olympics. His poetry art has also been displayed at The Royal Academy.
Sissay is perhaps best known for his work for the BBC, which shines a spotlight on his upbringing as a foster child in the UK. In 1995, he shared his story in the BBC documentary Internal Flight and his BBC radio documentary Child of the State was nominated for a 2010 Sony Award. His play Something Dark charts his quest to find his family. After a long search, he located his birth mom in Gambia and has since come to know the rest of his family.
Lemn Sissay | Speaker | TED.com