TEDGlobal 2012
Neil Harbisson: I listen to color
Neil Harbisson: Renkleri dinliyorum
Filmed:
Readability: 3.8
2,994,716 views
Sanatçı Neil Harbisson tamamen renk körü olarak doğdu, ancak bu günlerde başına bağlı bir alet renkleri duyulabilir frekanslara çeviriyor. Dünyayı gri tonlarında görmek yerine, Harbisson bir renk senfonisi duyabiliyor -- ve hatta evet, yüzleri ve tabloları dinleyebiliyor.
Neil Harbisson - Sonochromatic Cyborg Artist
Neil Harbisson's "eyeborg" allows him to hear colors, even those beyond the range of sight. Full bio
Neil Harbisson's "eyeborg" allows him to hear colors, even those beyond the range of sight. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Well, I was born with a rare visual condition
0
1012
3179
Tam renk körlüğü; akromatopsi adlı nadir görülen
00:20
called achromatopsia, which is total color blindness,
1
4191
3713
bir hastalıkla doğdum;
00:23
so I've never seen color,
2
7904
1870
gri tonlu bir dünyadan geldiğim için
00:25
and I don't know what color looks like,
3
9774
2523
hiç renk görmedim
00:28
because I come from a grayscale world.
4
12297
2975
ve renk neye benzer bilmiyorum.
00:31
To me, the sky is always gray,
5
15272
2660
Benim için gökyüzü daima gridir,
00:33
flowers are always gray,
6
17932
1852
çiçekler daima gridir
00:35
and television is still in black and white.
7
19784
2202
ve televizyon hala siyah beyazdır.
00:37
But, since the age of 21,
8
21986
2293
Fakat 21 yaşımdan beri
00:40
instead of seeing color, I can hear color.
9
24279
4129
renkleri görmek yerine onları duyabiliyorum.
00:44
In 2003, I started a project
10
28408
2976
2003'te bilgisayar uzmanı Adam Montandon'la
00:47
with computer scientist Adam Montandon,
11
31384
2688
bir proje başlattım
00:49
and the result, with further collaborations
12
34072
3167
ve Slovenya'dan Peter Kese,
00:53
with Peter Kese from Slovenia
13
37239
2848
Barselona'dan Matias Lizana ile
00:55
and Matias Lizana from Barcelona,
14
40087
2033
işbirliği sonucunda
00:58
is this electronic eye.
15
42120
2365
bu elektronik göz ortaya çıktı.
01:00
It's a color sensor that detects
16
44485
2356
Bu, önümdeki renk frekansını
01:02
the color frequency in front of me — (Frequency sounds) —
17
46841
3583
saptayan bir renk sensörü-(Frekans sesleri)-
01:06
and sends this frequency to a chip installed
18
50424
2352
ve bu frekansları kafamın arkasına yerleştirilmiş
01:08
at the back of my head, and I hear the color in front of me
19
52776
2991
bir çipe yolluyor; böylece önümdeki rengi kemikten,
01:11
through the bone, through bone conduction.
20
55767
2896
kemik iletimi sayesinde duyabiliyorum.
01:14
(Frequency sounds) So, for example, if I have, like —
21
58663
3508
(Frekans sesleri) Örneğin, eğer önümde şu varsa--
01:21
This is the sound of purple. (Frequency sounds)
22
65724
2967
Bu morun sesi. (Frekans sesleri)
01:24
For example, this is the sound of grass. (Frequency sounds)
23
68691
7418
Mesela bu çimen rengi. (Frekans sesleri)
01:32
This is red, like TED. (Frequency sounds)
24
76109
2125
Bu kırmızı, TED gibi. (Frekans sesleri)
01:34
This is the sound of a dirty sock. (Laughter)
25
78234
4369
Bu kirli çorap sesi. (Gülüşmeler)
01:38
Which is like yellow, this one.
26
82603
1877
sarı gibi olan.
01:40
So I've been hearing color all the time for eight years,
27
84480
4057
2004'ten beri 8 yıldır renk duyuyorum;
01:44
since 2004, so I find it completely normal now
28
88537
2635
bu nedenle artık sürekli olarak renk duymayı
01:47
to hear color all the time.
29
91172
2479
normal buluyorum.
01:49
At the start, though, I had to memorize the names you give
30
93651
4374
Fakat başlangıçta her renge verdiğiniz ismi ezberlemek zorundaydım
01:53
for each color, so I had to memorize the notes,
31
98025
2406
ve notaları ezberlemek zorundaydım
01:56
but after some time, all this information
32
100431
1936
ama bir zaman sonra bütün bu bilgiler
01:58
became a perception.
33
102367
1993
algıya dönüştü.
02:00
I didn't have to think about the notes.
34
104360
1759
Notaları düşünmem gerekmiyordu.
02:02
And after some time, this perception became a feeling.
35
106119
2625
Bir zaman sonra ise bu algı his haline dönüştü.
02:04
I started to have favorite colors,
36
108744
2006
Favori renklerim olmaya başladı
02:06
and I started to dream in colors.
37
110750
1774
ve renkli rüyalar görmeye başladım.
02:08
So, when I started to dream in color is when I felt
38
112524
4275
Renkli rüya görmeye başladığım zaman
02:12
that the software and my brain had united,
39
116799
2887
yazılımın ve beynimin birleştiğini anladığım zamandı;
02:15
because in my dreams, it was my brain creating
40
119686
2956
çünkü rüyalarımda elektronik sesleri yaratan
02:18
electronic sounds. It wasn't the software,
41
122642
2361
beynimdi. Yazılım değil.
02:20
so that's when I started to feel like a cyborg.
42
125003
3519
İşte o zaman bir yarı-robot gibi hissetmeye başladım.
02:24
It's when I started to feel that the cybernetic device
43
128522
3050
O an bu sibernetik cihazın artık bir cihaz
02:27
was no longer a device.
44
131572
2190
olmadığını hissetmeye başladım.
02:29
It had become a part of my body,
45
133762
2415
Vücudumun bir parçası,
02:32
an extension of my senses,
46
136177
2465
hislerimin bir uzantısı olmuştu
02:34
and after some time, it even became a part
47
138642
2626
ve bir zaman sonra resmi fotoğrafımın
02:37
of my official image.
48
141268
3527
bile bir parçası haline geldi.
02:40
This is my passport from 2004.
49
144795
2346
Bu 2004 yılında pasaportum.
02:43
You're not allowed to appear on U.K. passports
50
147141
3085
Birleşik Krallık pasaportlarında elektronik aygıtlarla
02:46
with electronic equipment, but I insisted
51
150226
2812
görünmeye izin verilmiyor ama pasaport bürosuna
02:48
to the passport office that what they were seeing
52
153038
2401
gördükleri şeyin aslında vücudumun yeni bir parçası,
02:51
was actually a new part of my body,
53
155439
2504
beynimin bir uzantısı olduğu
02:53
an extension of my brain, and they finally accepted me
54
157943
3520
konusunda ısrar ettim ve sonunda pasaport fotoğrafında
02:57
to appear with the passport photo.
55
161463
2511
çıkmasına izin verdiler.
02:59
So, life has changed dramatically since I hear color,
56
163974
3457
Hayat, renkleri duymaya başladığımdan beri çarpıcı bir şekilde değişti
03:03
because color is almost everywhere,
57
167431
2594
çünkü renk neredeyse her yerde.
03:05
so the biggest change for example is
58
170025
2877
Örneğin en büyük değişim
03:08
going to an art gallery, I can listen to a Picasso,
59
172902
4538
resim sergisine gidip Picasso dinleyebilirim.
03:13
for example. So it's like I'm going to a concert hall,
60
177440
2854
Konser salonuna gider gibi
03:16
because I can listen to the paintings.
61
180294
2211
çünkü tabloları dinleyebiliyorum.
03:18
And supermarkets, I find this is very shocking,
62
182505
2461
Ve süpermarketler, bunu çok şaşırtıcı buluyorum,
03:20
it's very, very attractive to walk along a supermarket.
63
184966
2950
süpermarketlerde dolaşmak çok, çok çekici.
03:23
It's like going to a nightclub.
64
187916
1488
Bir gece kulübüne gitmek gibi.
03:25
It's full of different melodies. (Laughter) Yeah.
65
189404
3256
Bir sürü farklı melodiyle dolu. (Gülüşmeler)
03:28
Especially the aisle with cleaning products.
66
192660
2075
Özellikle temizlik ürünleri koridoru.
03:30
It's just fabulous. (Laughter)
67
194735
3351
Şahane. (Gülüşmeler)
03:33
Also, the way I dress has changed.
68
198086
2472
Ayrıca giyinme tarzım da değişti.
03:36
Before, I used to dress in a way that it looked good.
69
200558
2408
Önceden güzel görünen şekilde giyinirdim.
03:38
Now I dress in a way that it sounds good. (Laughter)
70
202966
4577
Artık kulağa hoş gelen şekilde giyiniyorum. (Gülüşmeler)
03:43
(Applause)
71
207543
5131
(Alkışlar)
03:48
So today I'm dressed in C major,
72
212674
2509
Bugün üzerimde Do majör var;
03:51
so it's quite a happy chord. (Laughter)
73
215183
3309
gayet mutlu bir akor. (Gülüşmeler)
03:54
If I had to go to a funeral, though,
74
218492
1874
Fakat bir cenazeye gidecek olsaydım
03:56
I would dress in B minor, which would be
75
220366
2567
Si minör giyinirdim
03:58
turquoise, purple and orange. (Laughter)
76
222933
8759
yani; turkuaz, mor ve turuncu. (Gülüşmeler)
04:07
Also, food, the way I look at food has changed,
77
231692
4345
Ayrıca, yemeğe bakış şeklim değişti
04:11
because now I can display the food on a plate,
78
236037
3456
çünkü artık tabaktaki yemeği düzenleyip
04:15
so I can eat my favorite song. (Laughter)
79
239493
2952
en sevdiğim şarkıyı yiyebiliyorum. (Gülüşmeler)
04:18
So depending on how I display it,
80
242445
1229
Sergileme şekline bağlı olarak
04:19
I can hear and I can compose music with food.
81
243674
2750
duyabiliyor ve yemekle müzik besteleyebiliyorum.
04:22
So imagine a restaurant where we can have, like,
82
246424
2725
Aperitif olarak Lady Gaga salatası yiyebileceğimiz
04:25
Lady Gaga salads as starters. (Laughter) I mean,
83
249149
2984
bir restoran düşünün. (Gülüşmeler) Bence
04:28
this would get teenagers to eat their vegetables, probably.
84
252133
3017
bu muhtemelen gençlerin sebze yemesini sağlardı.
04:31
And also, some Rachmaninov piano concertos
85
255150
3439
Ayrıca ana yemek olarak Rachmaninov piyano konçertoları
04:34
as main dishes, and some Bjork or Madonna desserts,
86
258589
3234
ve tatlı olarak Bjork veya Madonna;
04:37
that would be a very exciting restaurant
87
261823
3109
gerçekten şarkı yiyebileceğiniz
04:40
where you can actually eat songs.
88
264932
2760
ilginç bir restoran olurdu.
04:43
Also, the way I perceive beauty has changed,
89
267692
4450
Aynı zamanda güzelliği algılayış şeklim değişti,
04:48
because when I look at someone, I hear their face,
90
272142
4680
çünkü birine baktığımda yüzlerini duyuyorum;
04:52
so someone might look very beautiful but sound terrible.
91
276822
5002
bu nedenle bir kişi çok güzel gözüküp kulağa korkunç gelebilir.
04:57
(Laughter) And it might happen the opposite,
92
281824
1761
(Gülüşmeler) Bunun zıttı da olabilir,
04:59
the other way around. So I really enjoy creating, like,
93
283585
2248
tam tersi. İnsanların ses portrelerini
05:01
sound portraits of people.
94
285833
1729
yaratmaktan çok hoşlanıyorum.
05:03
Instead of drawing someone's face, like drawing the shape,
95
287562
3640
Şekil çizer gibi birinin suratını çizmektense
05:07
I point at them with the eye and I write down
96
291202
2431
gözlerimi onlara doğrultuyorum ve
05:09
the different notes I hear, and then I create sound portraits.
97
293633
3271
duyduğum notaları not alıyorum. Sonrasında ses portreleri yaratıyorum.
05:12
Here's some faces.
98
296904
1737
İşte birkaç surat.
05:14
(Musical chords)
99
298641
14527
(Akorlar)
05:29
Yeah, Nicole Kidman sounds good. (Laughter)
100
313168
3433
Evet, Nicole Kidman kulağa hoş geliyor. (Gülüşmeler)
05:32
Some people, I would never relate, but they sound similar.
101
316601
3049
Asla alakalı bulamayacağım bazı kişiler benzer duyuluyor.
05:35
Prince Charles has some similarities with Nicole Kidman.
102
319650
2798
Prens Charles'ın, Nicole Kidman'la bazı benzerlikleri var.
05:38
They have similar sound of eyes.
103
322448
2137
Gözlerinin sesi benziyor.
05:40
So you relate people that you wouldn't relate,
104
324585
2048
Aralarında ilişki bulamayacağınız insanların arasında ilişki buluyorsunuz
05:42
and you can actually also create concerts
105
326633
3513
ve seyircilerin suratına bakarak
05:46
by looking at the audience faces.
106
330146
2640
konser yaratabiliyorsunuz.
05:48
So I connect the eye, and then I play the audience's faces.
107
332786
3096
Ve ben gözü bağlayıp, seyircilerin yüzlerini oynatıyorum.
05:51
The good thing about this is,
108
335882
1504
Bunun en iyi yanı,
05:53
if the concert doesn't sound good, it's their fault.
109
337386
2967
konser kulağa hoş gelmiyorsa, bu onların suçu.
05:56
It's not my fault, because — (Laughter)
110
340353
2271
Benim değil, çünkü -- (Gülüşmeler)
05:58
And so another thing that happens is that
111
342624
4307
Diğer bir olan şey de
06:02
I started having this secondary effect
112
346931
2877
normal sesleri renklere dönüştüren
06:05
that normal sounds started to become color.
113
349808
3330
ikincil bir etki hissetmeye başladım.
06:09
I heard a telephone tone, and it felt green
114
353138
3761
Telefon sesi duyardım ve onu yeşil hissederdim
06:12
because it sounded just like the color green.
115
356899
2326
çünkü tıpkı yeşil rengi gibi duyuluyordu.
06:15
The BBC beeps, they sound turquoise,
116
359225
3298
BBC'deki bipler turkuaz duyuluyor
06:18
and listening to Mozart became a yellow experience,
117
362523
3127
ve Mozart dinlemek sarı bir deneyime dönüştü.
06:21
so I started to paint music and paint people's voices,
118
365650
4760
Böylece müzik ve insanların seslerini resmetmeye başladım
06:26
because people's voices have frequencies
119
370410
1943
çünkü insan sesleri renklerle bağdaştırdığım
06:28
that I relate to color.
120
372353
1543
frekanslara sahipler.
06:29
And here's some music translated into color.
121
373896
5119
İşte renge çevrilmiş birkaç müzik parçası.
06:34
For example, Mozart, "Queen of the Night," looks like this.
122
379015
5200
Örneğin Mozart'ın "Queen of the Night"ı buna benziyor.
06:40
(Music) Very yellow and very colorful,
123
384215
1812
(Müzik) Çok sarı ve renkli,
06:41
because there's many different frequencies.
124
386027
2190
çünkü birçok farklı frekans var.
06:44
(Music)
125
388217
2910
(Müzik)
06:48
And this is a completely different song.
126
392143
2314
Bu ise tamamen farklı bir şarkı.
06:50
(Music) It's Justin Bieber's "Baby." (Laughter)
127
394457
3931
(Müzik) Justin Bieber'dan "Baby. (Gülüşmeler)
06:54
(Music)
128
398388
1731
(Müzik)
06:56
It is very pink and very yellow.
129
400119
3570
Pembe ve sarı ağırlıkta.
06:59
So, also voices, I can transform speeches into color,
130
403689
7167
Ayrıca konuşmaları da renge çevirebiliyorum.
07:06
for example, these are two very well-known speeches.
131
410856
3544
Örneğin bunlar çok ünlü iki konuşma.
07:10
One of them is Martin Luther King's "I Have A Dream,"
132
414400
3737
Biri Martin Luther King'in "Bir Hayalim Var" konuşması
07:14
and the other one is Hitler.
133
418137
1452
diğeri ise Hitler'e ait.
07:15
And I like to exhibit these paintings in the exhibition halls
134
419589
3476
Bu tabloları galerilerde etiketsiz olarak sergilemekten
07:18
without labels, and then I ask people,
135
423065
2576
ve sonra insanlara "Hangisini seçersiniz?"
07:21
"Which one do you prefer?"
136
425641
1847
diye sormaktan hoşlanıyorum.
07:23
And most people change their preference
137
427488
2265
Çoğu insan da onlara soldakinin Hitler,
07:25
when I tell them that the one on the left is Hitler
138
429753
2911
sağdakinin Martin Luther King olduğunu söylediğimde
07:28
and the one on the right is Martin Luther King.
139
432664
3120
kararlarını değiştiriyor.
07:31
So I got to a point when I was able to perceive 360 colors,
140
435784
5739
360 rengi algılayabildiğim bir noktaya ulaştım,
07:37
just like human vision.
141
441523
1585
tıpkı insan görüşü gibi.
07:39
I was able to differentiate all the degrees of the color wheel.
142
443108
3595
Renk çemberinin bütün derecelerini ayırt edebiliyordum.
07:42
But then, I just thought that
143
446703
2082
Ama düşündüm ki
07:44
this human vision wasn't good enough.
144
448785
3239
insan görüşü yeteri kadar iyi değil.
07:47
There's many, many more colors around us
145
452024
2211
Çevremizde bizim algılayamadığımız
07:50
that we cannot perceive,
146
454235
1837
ama elektronik gözün algılayabildiği
07:51
but that electronic eyes can perceive.
147
456072
1756
birçok renk var.
07:53
So I decided to continue extending my color senses,
148
457828
3729
Bu yüzden renk sensörlerini genişletmeye karar verdim,
07:57
and I added infrared and I added ultraviolet
149
461557
4250
ve kızılötesi ve morötesini de renk-ses skalasına
08:01
to the color-to-sound scale, so now I can hear colors
150
465807
3358
ekledim ve artık insan gözünün göremediği
08:05
that the human eye cannot perceive.
151
469165
2224
renkleri de duyabiliyorum.
08:07
For example, perceiving infrared is good because you can
152
471389
3447
Kızılötesini duymak gerçekten iyi çünkü bu sayede
08:10
actually detect if there's movement detectors in a room.
153
474836
4068
odada hareket dedektörü olup olmadığını fark edebiliyorum.
08:14
I can hear if someone points at me with a remote control.
154
478904
3453
Birisi uzaktan kumandayı bana çevirdiğinde bunu duyabiliyorum.
08:18
And the good thing about perceiving ultraviolet is that
155
482357
3150
Morötesini duymanın iyi yönü ise
08:21
you can hear if it's a good day or a bad day to sunbathe,
156
485507
4965
güneşlenmek için iyi bir gün olup olmadığını duyabilmeniz,
08:26
because ultraviolet is a dangerous color,
157
490472
2157
çünkü morötesi tehlikeli bir renk,
08:28
a color that can actually kill us, so I think we should all have this wish
158
492629
3984
bizi öldürebilecek bir renk; bu nedenle hepimiz algılayamadığımız
08:32
to perceive things that we cannot perceive.
159
496613
2961
şeyleri algılayabilmeyi dilemeliyiz.
08:35
That's why, two years ago,
160
499574
1735
İşte bu yüzden, iki yıl önce
08:37
I created the Cyborg Foundation,
161
501309
1681
Cyborg Foundation'ı kurdum,
08:38
which is a foundation that tries to help people
162
502990
2442
bu, insanların birer yarı-makine olmalarına
08:41
become a cyborg, tries to encourage people
163
505432
2697
yardım eden ; insanları, teknolojiyi vücutlarının
08:44
to extend their senses
164
508129
1377
bir parçasıymış gibi kullanarak
08:45
by using technology as part of the body.
165
509506
3071
duyularını genişletmeye yüreklendiren bir vakıf.
08:48
We should all think that knowledge comes from our senses,
166
512577
3903
Bilginin duyularımızdan geldiğini hepimizin bilmesi gerekir,
08:52
so if we extend our senses,
167
516480
1976
yani duyularımızı geliştirirsek,
08:54
we will consequently extend our knowledge.
168
518456
3088
bilgimizi de bunun sonucu olarak arttırmış olacağız.
08:57
I think life will be much more exciting
169
521544
2793
Bence, cep telefonlarımız için uygulama üretmeyi
09:00
when we stop creating applications for mobile phones
170
524337
3224
bırakıp, kendi vücutlarımız için uygulamalar üretmeye
09:03
and we start creating applications for our own body.
171
527561
3401
başladığımız zaman hayat daha heyecanlı olacak.
09:06
I think this will be a big, big change
172
530962
1816
Sanırım bu yüzyıl içinde
09:08
that we will see during this century.
173
532778
2078
göreceğimiz büyük bir değişim olacak.
09:10
So I do encourage you all to think about which senses
174
534856
3915
Şimdi sizden hangi duyularınızı geliştirmek istediğinizi
09:14
you'd like to extend.
175
538771
1419
düşünmenizi istiyorum.
09:16
I would encourage you to become a cyborg.
176
540190
3173
Sizi birer yarı-makine olmaya çağırıyorum.
09:19
You won't be alone. Thank you. (Applause)
177
543363
4648
Yalnız olmayacaksınız. Teşekkür ederim. (Alkışlar)
09:23
(Applause)
178
548011
6520
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Neil Harbisson - Sonochromatic Cyborg ArtistNeil Harbisson's "eyeborg" allows him to hear colors, even those beyond the range of sight.
Why you should listen
Born with the inability to see color, Neil Harbisson wears a prosthetic device — he calls it an "eyeborg" — that allows him to hear the spectrum, even those colors beyond the range of human sight. His unique experience of color informs his artwork — which, until he met cyberneticist Adam Montandon at a college lecture, was strictly black-and-white. By working with Montandon, and later with Peter Kese, Harbisson helped design a lightweight eyepiece that he wears on his forehead that transposes the light frequencies of color hues into sound frequencies.
Harbisson's artwork blurs the boundaries between sight and sound. In his Sound Portraits series, he listens to the colors of faces to create a microtonal chord. In the City Colours project, he expresses the capital cities of Europe in two colors (Monaco is azure and salmon pink; Bratislava yellow and turquoise).
Neil Harbisson | Speaker | TED.com