TEDCity2.0
Eric Liu: Why ordinary people need to understand power
Eric Liu: Neden sıradan insanların gücünü anlamak gerekir
Filmed:
Readability: 4.5
2,147,704 views
Güce sahip çok sayıda Amerikalı bilgisiz - Ne olduğunu, nasıl işlediğini ve bazı insanların buna neden sahip olduğu konusunda. Sonuç olarak, orantısız nüfuza sahip olanlar arasında gücünün farkına varan kişi sayısı çok az. Yurttaşlık eğitimcisi Eric Liu “Yurttaşlığı yeniden çekici yapmamız gerekiyor,” diyor.
Amerikan Devrimi ya da Sivil Haklar Hareketi sırasında çekici olduğu gibi.”
Eric Liu - Civics educator
Eric Liu is founder of Citizen University, which teaches the art of powerful citizenship, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship & American Identity Program. Full bio
Eric Liu is founder of Citizen University, which teaches the art of powerful citizenship, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship & American Identity Program. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Amerika'da Vatandaşlık Bilgisi öğretmeni
00:12
I'm a teacher and a practitioner
0
133
1881
00:14
of civics in America.
1
2014
2485
ve uygulayıcısıyım.
00:16
Now, I will kindly ask those of
you who have just fallen asleep
you who have just fallen asleep
2
4499
3072
Kibar bir şekilde bunu duyar duymaz
uykuya dalanlardan,
uykuya dalanlardan,
00:19
to please wake up. (Laughter)
3
7571
2112
uyanmalarını rica edeceğim. (Gülüşmeler)
00:21
Why is it that the very word "civics"
4
9683
2291
Neden "Vatandaşlık" kelimesinin,
00:23
has such a soporific,
even a narcoleptic effect
even a narcoleptic effect
5
11974
2891
üzerimizde böyle uyku getiren ve hatta
00:26
on us?
6
14865
1306
narkoleptik bir etkisi var?
00:28
I think it's because the very
word signifies something
word signifies something
7
16171
4141
Bana göre bunu sebebi,
00:32
exceedingly virtuous,
exceedingly important,
exceedingly important,
8
20312
3108
bu kelimenin çok erdemli, çok önemli ve
00:35
and exceedingly boring.
9
23420
2410
çok da sıkıcı bir şeyi sembolize etmesi.
00:37
Well, I think it's the responsibility of people like us,
10
25830
3053
Vatandaşlık Bilgisini tekrar,
00:40
people who show up for gatherings like this
11
28883
1754
Amerikan Devrimi zamanındaki gibi,
00:42
in person or online, in any way we can,
12
30637
2747
İnsan Hakları Hareketi zamanındaki gibi
00:45
to make civics sexy again,
13
33384
2901
çekici bir hale dönüştürmek,
00:48
as sexy as it was during the American Revolution,
14
36285
2826
bizim gibi böyle toplantılara gerek bizzat
gerek online
gerek online
00:51
as sexy as it was during the Civil Rights Movement.
15
39111
3443
olarak katılan insanların
sorumluluğundadır.
sorumluluğundadır.
00:54
And I believe the way we make civics sexy again
16
42554
3206
İnanıyorum ki,
tekrar çekici bir hale getirmenin yolu,
tekrar çekici bir hale getirmenin yolu,
00:57
is to make explicitly about the teaching of power.
17
45760
4350
"Güç" kavramının açık ve detaylı bir
şekilde öğretilmesinden geçiyor.
şekilde öğretilmesinden geçiyor.
01:02
The way we do that, I believe,
18
50110
2493
Bunu başarmanın yolu da bana göre
01:04
is at the level of the city.
19
52603
2394
konuyu şehir kapsamında ele
almaktan geçiyor.
almaktan geçiyor.
01:06
This is what I want to talk about today,
20
54997
1799
Bugün konuşmak istediğim konu da bu.
01:08
and I want to start by defining some terms
21
56796
2312
Öncelikle bazı terimleri tanımlayarak
başlamak
başlamak
sonra karşı karşıya olduğumuzu
düşündüğüm problemin
düşündüğüm problemin
01:11
and then I want to describe the scale
22
59108
2075
01:13
of the problem I think we face
23
61183
1863
boyutlarını belirtmek ve sonra da
01:15
and then suggest the ways that I believe cities
24
63046
2426
şehirlerin çözüm merkezi olabileceğine
01:17
can be the seat of the solution.
25
65472
2520
inandığım bazı yollar önermek istiyorum.
01:19
So let me start with some definitions.
26
67992
3788
O zaman bazı tanımlarla başlayalım.
01:23
By civics, I simply mean the art
27
71780
1777
Vatandaşlık Bilgisi derken, basitçe
01:25
of being a pro-social, problem-solving contributor
28
73557
3251
kendi kendini yöneten bir toplulukta,
toplum odaklı, problem çözücü
toplum odaklı, problem çözücü
01:28
in a self-governing community.
29
76808
2127
bir katılımcı olma sanatını kastediyorum.
01:30
Civics is the art of citizenship,
30
78935
2429
Bill Gates Sr.'ın basitçe
hayata katılmak olarak
hayata katılmak olarak
01:33
what Bill Gates Sr. calls simply
31
81364
2115
ifade ettiği Vatandaşlık Bilgisi,
01:35
showing up for life,
32
83479
2092
vatandaş olma sanatıdır
01:37
and it encompasses three things:
33
85571
2385
ve üç şeyi kapsar:
01:39
a foundation of values,
34
87956
3544
Değerlerden oluşan bir temel,
01:43
an understanding of the systems
that make the world go round,
that make the world go round,
35
91500
3766
dünyayı döndüren sistemlerin nasıl
çalıştığının anlaşılması,
çalıştığının anlaşılması,
01:47
and a set of skills
36
95266
2354
hedeflerinizin peşinden koşmanızı ve
01:49
that allow you to pursue goals
37
97620
1484
başkalarını da bu kovalamaya
01:51
and to have others join in that pursuit.
38
99104
3673
dahil etmenizi sağlayacak beceriler.
01:54
And that brings me to my definition of power,
39
102777
2259
Bu, bana kendi ''güç'' tanımımı
çağrıştırıyor.
çağrıştırıyor.
01:57
which is simply this:
40
105036
2168
Basitçe şöyle diyebiliriz:
01:59
the capacity to make others do
41
107204
2666
Başkalarına istediğiniz şeyleri
02:01
what you would have them do.
42
109870
2761
yaptırma kabiliyeti.
02:04
It sounds menacing, doesn't it?
43
112631
2681
Kulağa biraz tehditkar geliyor değil mi?
02:07
We don't like to talk about power.
44
115312
2341
Güç hakkında konuşmaktan hoşlanmayız.
02:09
We find it scary. We find it somehow evil.
45
117653
5694
Onu korkutucu ve nedense şeytani buluruz.
02:15
We feel uncomfortable naming it.
46
123347
1782
Adını telaffuz etmek rahatsız eder.
02:17
In the culture and mythology of democracy,
47
125129
2413
Demokrasi kültürü ve mitolojisinde,
02:19
power resides with the people.
48
127542
1743
güç halktadır.
02:21
Period. End of story.
49
129285
1793
Nokta. Bu kadar.
02:23
Any further inquiry not necessary
50
131078
1575
Bundan fazlasını sorgulamak gereksizdir
02:24
and not really that welcome.
51
132653
1980
ve çok hoş karşılanmaz.
02:26
Power has a negative moral valence.
52
134633
4058
Gücün negatif bir ahlaki değeri vardır.
02:30
It sounds Machiavellian inherently.
53
138691
2782
Kulağa gelen Makyavelist bir tınısı
mevcuttur.
mevcuttur.
02:33
It seems inherently evil.
54
141473
2634
Yapısal olarak şeytanidir.
02:36
But in fact power is no more inherently good or evil
55
144107
3805
Ama aslında güç, yapısal olarak ateşten
veya fizik biliminden
veya fizik biliminden
02:39
than fire or physics.
56
147912
3118
daha iyi ya da daha kötü değildir.
02:43
It just is.
57
151030
2110
Sadece vardır.
02:45
And power governs
58
153140
1206
Güç,
tüm yönetim şekillerinin, demokrasi
ya da diktatörlük
ya da diktatörlük
02:46
how any form of government operates,
59
154346
1601
02:47
whether a democracy or a dictatorship.
60
155947
3480
çalışmasının temelinde yer alır.
02:51
And the problem we face today,
here in America in particular,
here in America in particular,
61
159427
3241
Bugün yüzyüze kaldığımız problem,
özellikle Amerika'da
özellikle Amerika'da
02:54
but all around the world,
62
162668
1530
ama aynı zamanda bütün Dünya'da,
02:56
is that far too many people
are profoundly illiterate
are profoundly illiterate
63
164198
3285
güç hakkında şaşırtıcı derecede
bilgisiz olan
bilgisiz olan
02:59
in power —
64
167483
1980
çok fazla insan mevcut olmasıdır —
03:01
what it is, who has it,
65
169463
2070
ne olduğu, kimin ona sahip olduğu,
03:03
how it operates, how it flows,
66
171533
2463
nasıl işlediği, nasıl yayıldığı,
03:05
what part of it is visible,
what part of it is not,
what part of it is not,
67
173996
2520
hangi kısmının görünür hangi kısmının
görünmez olduğu,
görünmez olduğu,
03:08
why some people have it,
why that's compounded.
why that's compounded.
68
176516
3612
neden bazı insanların ona sahip olduğu
ve neden bu kadar karışık olduğu.
ve neden bu kadar karışık olduğu.
03:12
And as a result of this illiteracy,
69
180128
3489
Bu bilgisizliğin sonucu olarak,
03:15
those few who do understand
70
183617
2866
gücün toplum hayatındaki etkilerini,
03:18
how power operates in civic life,
71
186483
2490
bir kanun teklifinin kanuna nasıl
dönüştüğünü,
dönüştüğünü,
bir dostluğun mali desteğe nasıl
dönüştüğünü,
dönüştüğünü,
03:20
those who understand
72
188973
1338
03:22
how a bill becomes a law, yes,
73
190311
1823
bunların yanı sıra
03:24
but also how a friendship
becomes a subsidy,
becomes a subsidy,
74
192134
4155
bir eğilimin nasıl bir politikaya
dönüştüğünü,
dönüştüğünü,
03:28
or how a bias becomes a policy,
75
196289
3405
veya bir sloganın nasıl bir harekete
dönüştüğünü
dönüştüğünü
03:31
or how a slogan becomes a movement,
76
199694
2935
küçük bir azınlık anlamıştır.
03:34
the people who understand those things
77
202629
1980
Bu konuları anlayan bu insanların,
toplumda orantısız bir etki gücü var.
03:36
wield disproportionate influence,
78
204609
1571
Onlar da çoğunluğun cehaletinin
03:38
and they're perfectly happy
79
206180
1480
03:39
to fill the vacuum created by the ignorance
80
207660
3080
yarattığı boşluğu doldurmaktan
03:42
of the great majority.
81
210740
2547
son derece memnundurlar.
03:47
This is why it is so fundamental for us right now
82
215124
3419
Bu sebeple, bahsettiğimiz bu "Güç" kavramı
fikrine sıkı sıkı tutunarak,
fikrine sıkı sıkı tutunarak,
03:50
to grab hold of this idea of power
83
218543
4456
onu demokratik bir hale getirmemiz
03:54
and to democratize it.
84
222999
1756
çok önemlidir.
03:56
One of the things that is so profoundly exciting
85
224755
4544
Bu an hakkında son derece heyecan verici
ve zor olan
ve zor olan
04:01
and challenging about this moment
86
229299
1983
şeylerden birisi de
04:03
is that as a result of this power illiteracy
87
231282
3202
güç hakkındaki bu yaygın bilgisizliğin,
04:06
that is so pervasive,
88
234484
2667
bilginin, olayları kavramanın, nüfuzun
04:09
there is a concentration
89
237151
3089
tek bir noktada yoğunlaşması
04:12
of knowledge, of understanding, of clout.
90
240240
4251
sonucunu doğurmasıdır.
04:16
I mean, think about it:
91
244491
2087
Demek istediğim, düşünün bir kere,
04:18
How does a friendship become a subsidy?
92
246578
3415
Bir dostluk nasıl bir mali
desteğe dönüşür?
desteğe dönüşür?
04:21
Seamlessly,
93
249993
1277
Sorunsuzca.
04:23
when a senior government official decides
94
251270
2635
Üst düzey bir hükümet yetkilisi
04:25
to leave government and become a lobbyist
95
253905
2497
görevindan ayrılıp özel çıkarlar için
04:28
for a private interest
96
256402
1914
lobi yapmaya karar verdiğinde
04:30
and convert his or her relationships into capital
97
258316
2702
ve bağlantılarını yeni patronları için
04:33
for their new masters.
98
261018
2307
sermayeye dönüştürdüğünde.
04:35
How does a bias become a policy?
99
263325
2425
Bir temayül nasıl bir politikaya dönüşür?
04:37
Insidiously, just the way that
100
265750
3600
Sinsice. Örneğin "Durdur ve ara"
04:41
stop-and-frisk, for instance,
101
269350
2160
uygulamasının zamanla bürokratik bir sayı
04:43
became over time a bureaucratic numbers game.
102
271510
3656
oyununa dönüşmesi gibi.
04:47
How does a slogan become a movement?
103
275166
3105
Bir slogan nasıl bir harekete dönüşür?
04:50
Virally, in the way that the Tea Party, for instance,
104
278271
2981
Viral bir şekilde. "Tea Party" hareketinin
04:53
was able to take the "Don't Tread on Me" flag
105
281252
3466
"Üzerime basma" bayrağını,
04:56
from the American Revolution,
106
284718
1747
Amerikan Devrimin'den alması gibi.
04:58
or how, on the other side,
107
286465
1850
Ya da bir grup aktivitistin
05:00
a band of activists could take a magazine headline,
108
288315
2964
bir derginin "Wall Street'i işgal et"
başlığını alıp
başlığını alıp
05:03
"Occupy Wall Street,"
109
291279
1937
bunu küresel bir simgeye ve harekete
05:05
and turn that into a global meme and movement.
110
293216
2916
dönüştürmeleri gibi.
05:08
The thing is, though, most people
111
296132
2506
Durum şu ki, çoğu insan
05:10
aren't looking for and don't
want to see these realities.
want to see these realities.
112
298638
3252
bu gerçekliklerin peşinde değil ve bunları
görmek de istemiyor.
görmek de istemiyor.
05:13
So much of this ignorance, this civic illiteracy,
113
301890
3435
Vatandaşlık cehaletinin büyük bir kısmı
05:17
is willful.
114
305325
1797
bilinçli.
05:19
There are some millennials, for instance,
115
307122
1848
80 ve 90'larda doğanlardan bazıları,
tüm bu vatandaşlık kavramını iç karartıcı
olarak düşünüyor.
olarak düşünüyor.
05:20
who think the whole business is just sordid.
116
308970
2666
Siyaset ile hiç ilgilenmek istemiyorlar.
05:23
They don't want to have anything to do with politics.
117
311636
1676
05:25
They'd rather just opt out
118
313312
1079
Olayın tamamen dışında kalıp,
05:26
and engage in volunteerism.
119
314391
2788
gönüllü olarak çalışmak istiyorlar.
05:29
There are some techies out there
120
317179
2193
Bazı teknoloji düşkünleri ise,
05:31
who believe that the cure-all
121
319372
1296
güç istismarı ya da
05:32
for any power imbalance or power abuse
122
320668
2548
dengesizliğiyle ilgili her türlü
sorunun ilacının
sorunun ilacının
05:35
is simply more data,
123
323216
2394
basit bir şekilde daha fazla veri ve
05:37
more transparency.
124
325610
2483
şeffaflık olduğuna inanıyorlar.
05:40
There are some on the left who think power resides
125
328093
2215
Sol görüşlü bazıları gücün sadece
şirketlerde
şirketlerde
05:42
only with corporations,
126
330308
1859
varolduğuna inanırken,
05:44
and some on the right who think power
127
332167
1923
sağ görüşlü bazıları da sadece
05:46
resides only with government,
128
334090
1513
devlette olduğuna inanıyorlar.
05:47
each side blinded by their selective outrage.
129
335603
4361
Her iki tarafın seçici öfkeleri gözlerini
kör etmiş.
kör etmiş.
05:51
There are the naive who believe that
130
339964
2044
Sadece iyi şeylerin olacağına
05:54
good things just happen
131
342008
1307
inanan iyimserler
05:55
and the cynical who believe
that bad things just happen,
that bad things just happen,
132
343315
3350
ve kötü şeylerin olacağına inanan
kötümserler var.
kötümserler var.
05:58
the fortunate and unfortunate unlike
133
346665
2352
Durumu iyi olanlar da kötü olanlar da
06:01
who think that their lot is simply what they deserve
134
349017
3523
bunun daha önceden ayarlanmış,
paylaştırılmış
paylaştırılmış
06:04
rather than the eminently alterable result
135
352540
3961
ve son derece değiştirilebilir bir güç
paylaşımı olduğundan ziyade
paylaşımı olduğundan ziyade
06:08
of a prior arrangement, an inherited allocation,
136
356501
3282
ellerindekilerin hakettikleri olduğunu
06:11
of power.
137
359783
3663
düşünüyorlar.
06:15
As a result of all of this
creeping fatalism in public life,
creeping fatalism in public life,
138
363446
3676
Kamusal hayatta giderek artan bu kaderci
anlayışın sonucu olarak,
anlayışın sonucu olarak,
06:19
we here, particularly in America today,
139
367122
2137
bugün özellikle Amerika'da,
06:21
have depressingly low levels
140
369259
1882
vatandaşlık bilgisi, katılım,
06:23
of civic knowledge, civic engagement, participation,
141
371141
3058
dahil olma, farkındalık konularında
sıkıntı verecek kadar
sıkıntı verecek kadar
06:26
awareness.
142
374199
3181
aşağı seviyelerdeyiz.
06:29
The whole business of politics has been
143
377380
1878
Tüm siyaset işleri
06:31
effectively subcontracted out
to a band of professionals,
to a band of professionals,
144
379258
3692
gerçekte bir grup profesyonele emanet
edilmiş durumda,
edilmiş durumda,
06:34
money people, outreach people,
145
382950
1811
para uzmanları, yardım uzmanları,
06:36
message people, research people.
146
384761
2090
mesaj uzmanları, araştırma uzmanları.
06:38
The rest of us are meant to feel like amateurs
147
386851
3071
Geri kalanlarımızın kendini acemi olarak
hissetmesi isteniyor,
hissetmesi isteniyor,
06:41
in the sense of suckers.
148
389922
2166
enayiler anlamında.
06:44
We become demotivated to learn more
149
392088
2526
İşlerin nasıl yürüdüğü hakkında daha fazla
öğrenme isteğimizi kaybediyoruz.
06:46
about how things work.
150
394614
1382
06:47
We begin to opt out.
151
395996
2255
Vazgeçmeye başlıyoruz.
06:53
Well, this problem, this challenge,
152
401590
3631
Bu sorun, bu mücadele,
06:57
is a thing that we must now confront,
153
405221
2689
şimdi yüzleşmemiz gereken şeydir.
06:59
and I believe that when you have
154
407910
991
İnanıyorum ki bu çeşit bir ilgisizlik,
07:00
this kind of disengagement, this willful ignorance,
155
408901
2979
bu gönüllü cehalet,
07:03
it becomes both a cause and a consequence
156
411880
3479
bu biraz önce bahsettiğimiz
07:07
of this concentration of opportunity
157
415359
2876
varlık ve nüfuz imkanlarının
07:10
of wealth and clout that I was
describing a moment ago,
describing a moment ago,
158
418235
2361
tek bir noktada toplanmasının
hem sebebi hem sonucudur.
hem sebebi hem sonucudur.
07:12
this profound civic inequality.
159
420596
3738
Derin kamusal adaletsizlik.
07:16
This is why it is so important in our time right now
160
424334
3141
Bu yüzden vatandaşlık bilgisini
gücün öğrenimi olarak
gücün öğrenimi olarak
07:19
to reimagine civics as the teaching of power.
161
427475
3447
yeni bir şekilde ele almamız hayati
bir önem taşımaktadır.
bir önem taşımaktadır.
07:22
Perhaps it's never been more important
162
430922
2644
Bu, belki de hayatımız boyunca
07:25
at any time in our lifetimes.
163
433566
5389
hiç bu kadar önemli olmamıştır.
07:30
If people don't learn power,
164
438955
1935
İnsanlar gücün ne olduğunu öğrenmezse,
07:32
if people don't wake up,
165
440890
1568
insanlar uykularından uyanmazsa,
07:34
and if they don't wake up,
166
442458
1755
ve uyanmazlarsa,
07:36
they get left out.
167
444213
2767
dışarıda kalırlar.
07:38
Now, part of the art of practicing power
168
446980
4472
Güç kullanma sanatının bir kısmı da
07:43
means being awake and having a voice,
169
451452
2060
uyanık olmak ve ses çıkarmaktır.
07:45
but it also is about having an arena
170
453512
2385
Ama aynı zamanda uygun bir şekilde
karar verme ve
karar verme ve
07:47
where you can plausibly practice deciding.
171
455897
4062
uygulamaları yapabileceğiniz bir alanınız
olması anlamına da gelir.
olması anlamına da gelir.
07:51
All of civics boils down to the simple question
172
459959
2182
Vatandaşlık kavramı basitçe
kararı kim veriyor
kararı kim veriyor
07:54
of who decides,
173
462141
1758
sorusuna indirgenebilir.
07:55
and you have to play that out
174
463899
1762
Siz de bu kararı bir yerde,
07:57
in a place, in an arena.
175
465661
2033
bir arenada uygulamak zorundasınız.
Bu da beni bugün izah etmek istediğim
üçüncü noktaya getiriyor.
üçüncü noktaya getiriyor.
07:59
And this brings me to the third
point that I want to make today,
point that I want to make today,
176
467694
2928
08:02
which is simply that there is no better arena
177
470622
3611
O da şudur ki güçü deneyebileceğimiz
08:06
in our time for the practicing of power
178
474233
3049
bir arena olarak şehirden daha iyi
08:09
than the city.
179
477282
2892
bir yer bulamayız.
08:12
Think about the city where you live,
180
480174
1854
Yaşadığınız şehri düşünün,
08:14
where you're from.
181
482028
1857
nereden olduğunuzu.
08:15
Think about a problem in
the common life of your city.
the common life of your city.
182
483885
3251
Şehrinizdeki normal yaşam ile ilgili
bir problemi düşünün.
bir problemi düşünün.
08:19
It can be something small,
183
487136
1033
Küçük bir şey,
08:20
like where a street lamp should go,
184
488169
2507
bir sokak lambasının nereye dikilmesi
gerektiği gibi,
gerektiği gibi,
08:22
or something medium like
185
490676
1621
ya da orta ölçekte bir şey,
08:24
which library should have its hours extended or cut,
186
492297
3937
bir kütüphanenin çalışma saatlerini
uzatması ya da azaltması gibi,
uzatması ya da azaltması gibi,
08:28
or maybe something bigger,
187
496234
1570
veya daha büyük bir şey,
08:29
like whether a dilapidated waterfront should be
188
497804
2698
yıpranmış bir sahil kesiminin otoyola mı
08:32
turned into a highway or a greenway,
189
500502
2935
yoksa yeşil alana mı dönüştürülmesi
gerektiği
gerektiği
08:35
or whether all the businesses in your town
190
503437
1698
veya şehrinizdeki tüm iş yerlerine
açlık sınırının üstünde
açlık sınırının üstünde
08:37
should be required to pay a living wage.
191
505135
4050
ücret ödeme zorunluluğu getirilmesi
gibi bir şey olabilir.
gibi bir şey olabilir.
08:41
Think about the change that you want in your city,
192
509185
2351
Şehrinizde değiştirmek istediğiniz
bir şeyi düşünün,
bir şeyi düşünün,
08:43
and then think about how you would get it,
193
511536
3712
sonra bunu nasıl yapacağınızı düşünün,
08:47
how you would make it happen.
194
515248
3632
nasıl gerçekleştireceğinizi.
08:50
Take an inventory of all the forms of power
195
518880
2330
Şehrinizi ele aldığınızda sahnede olan
08:53
that are at play in your city's situation:
196
521210
3144
tüm güçlerin bir listesini yapın:
08:56
money, of course, people, yes,
197
524354
4339
Para, elbette insanlar,
09:00
ideas, information, misinformation,
198
528693
4910
fikirler, bilgi, yanlış bilgi,
09:05
the threat of force, the force of norms.
199
533603
3624
güç kullanma tehdidi, normların gücü.
09:09
All of these form of power are at play.
200
537227
1911
Gücün tüm bu çeşitleri oyundadır.
09:11
Now think about how you would activate
201
539138
1542
Şimdi de gücün bu değişik çeşitlerinin
nasıl bazılarını kullanıp
nasıl bazılarını kullanıp
09:12
or perhaps neutralize these various forms of power.
202
540680
4803
gerekirse bazılarını da nasıl etkisiz hale
getireceğinizi düşünün.
getireceğinizi düşünün.
09:17
This is not some Game of Thrones
203
545483
3206
Bu "Taht Oyunları"'ndaki imparatorluk
09:20
empire-level set of questions.
204
548689
2336
seviyesi sorularından değil.
09:23
These are questions that play out
205
551025
1893
Bunlar gezegenin her bir yerinde
09:24
in every single place on the planet.
206
552918
2746
ortaya çıkan sorular.
09:27
I'll just tell you quickly about two stories
207
555664
2159
Hemen hızlıca son günlerin
haber başlıklarından
haber başlıklarından
09:29
drawn from recent headlines.
208
557823
2036
alınmış iki hikaye anlatacağım.
09:31
In Boulder, Colorado,
209
559859
1442
Colorado'nun Boulder şehrinde,
09:33
voters not too long ago approved a process
210
561301
3989
yakın bir süre önce seçmenler,
özel sektöre ait enerji şirketlerini
özel sektöre ait enerji şirketlerini
09:37
to replace the private power company,
211
565290
2892
değiştirme sürecini onayladılar.
09:40
literally the power company,
the electric company Xcel,
the electric company Xcel,
212
568182
2312
Kelimenin tam anlamıyla güç firması,
elektrik şirketi Xcel,
elektrik şirketi Xcel,
09:42
with a publicly owned utility
213
570494
2296
kamuya ait bir yapı ile değiştirildi.
09:44
that would forego profits
214
572790
1346
Yeni firma, kârlardan vazgeçip
09:46
and attend far more to climate change.
215
574136
3709
iklim değişikliğine daha fazla
önem verecekti.
önem verecekti.
09:49
Well, Xcel fought back,
216
577845
2125
Ama Xcel 'in kolayca gitmeye
niyeti yoktu
niyeti yoktu
09:51
and Xcel has now put in play a ballot measure
217
579970
2360
ve şimdi bu kamulaştırmayı
09:54
that would undermine or undo
218
582330
1896
baltalayacak ya da iptal edecek
09:56
this municipalization.
219
584226
1796
bir oylamayı işleme koydurdu.
09:58
And so the citizen activists in
Boulder who have been pushing this
Boulder who have been pushing this
220
586022
2614
Böylece bunu destekleyen
aktivist vatandaşlar,
aktivist vatandaşlar,
10:00
now literally have to fight the power
221
588636
2734
kelimenin tam anlamıyla güç için
10:03
in order to fight for power.
222
591370
2599
gücün kendisiyle savaşmak
zorunda kaldılar.
zorunda kaldılar.
10:05
In Tuscaloosa, at the University of Alabama,
223
593969
4373
Tuscaloosa şehrindeki Alabama Üniversitesi
10:10
there's an organization on campus
224
598342
1936
kampüsünde bir organizasyon vardır.
10:12
called, kind of menacingly, the Machine,
225
600278
3873
İsmi biraz tehlikeli gibi gözüken
"Machine" (Makina)'dır.
"Machine" (Makina)'dır.
10:16
and it draws from largely white sororities
226
604151
3371
Üyelerinin çoğunluğu kampüsteki
beyaz kadın ve erkek öğrenci
birliklerindendir.
birliklerindendir.
10:19
and fraternities on campus,
227
607522
1440
10:20
and for decades, the Machine has dominated
228
608962
2419
"Makina" onlarca yıllardır öğrenci meclisi
10:23
student government elections.
229
611381
1853
seçimlerini domine etmiştir.
10:25
Well now, recently, the Machine
230
613234
2396
Son zamanlarda "Makina",
10:27
has started to get involved
231
615630
1297
şehirdeki gerçek siyasete
10:28
in actual city politics,
232
616927
1683
dahil olmaya da başladı.
10:30
and they've engineered the election
233
618610
1658
Yeni mezun, genç ,iş odaklı bir
10:32
of a former Machine member,
234
620268
1372
eski bir "Makina" üyesinin
10:33
a young, pro-business recent graduate
235
621640
2706
Tuscaloosa şehri okul yönetim kuruluna
10:36
to the Tuscaloosa city school board.
236
624346
3514
seçilmesi işini organize ettiler.
10:39
Now, as I say, these are just two examples
237
627860
2836
Dediğim gibi bunlar rastgele haber
başlıklarından seçilmiş
başlıklarından seçilmiş
10:42
drawn almost at random from the headlines.
238
630696
2704
iki basit örnek.
10:45
Every day, there are thousands more like them.
239
633400
3200
Her gün bunlar gibi binlercesi
meydana geliyor.
meydana geliyor.
10:48
And you may like or dislike
240
636600
1764
Burada ifade ettiğim,
10:50
the efforts I'm describing here
241
638364
1905
Boulder veya Tuscaloosa'daki
bu çabaları
bu çabaları
10:52
in Boulder or in Tuscaloosa,
242
640269
1329
takdir eder ya da etmezsiniz,
10:53
but you cannot help but admire
243
641598
2642
ama bu örneklerdeki oyuncuların,
10:56
the power literacy of the players involved,
244
644240
3071
güç hakkındaki bilgilerini ve
yeteneklerini takdir etmemezlik
yeteneklerini takdir etmemezlik
10:59
their skill.
245
647311
1175
yapamazsınız.
11:00
You cannot help but reckon with and recognize
246
648486
2976
Vatandaşlığın gücüne
11:03
the command they have
247
651462
1611
dair temel sorular üzerine
11:05
of the elemental questions
248
653073
2535
sahip oldukları hakimiyeti
11:07
of civic power —
249
655608
1876
görmemek mümkün değil —
11:09
what objective, what strategy, what tactics,
250
657484
4038
hangi amaç, hangi strateji,
hangi taktikler,
hangi taktikler,
11:13
what is the terrain, who are your enemies,
251
661522
2978
saha nasıl, düşmanların kim,
11:16
who are your allies?
252
664500
2150
dostların kim?
11:18
Now I want you to return
253
666650
1745
Şimdi şehrinizdeki bahsettiğiniz
11:20
to thinking about that problem or that opportunity
254
668395
3395
sorunu, fırsatı ya da mücadeleyi düşünmeye
11:23
or that challenge in your city,
255
671790
2161
geri dönmenizi istiyorum,
11:25
and the thing it was that you want to fix
256
673951
1873
şehrinizde düzeltmeyi ya da var etmeyi
11:27
or create in your city,
257
675824
1811
düşündüğünüz şeye.
11:29
and ask yourself,
258
677635
2315
Kendinize şunu sorun,
11:31
do you have command of these
elemental questions of power?
elemental questions of power?
259
679950
3650
güç hakkındaki bu temel sorunlara
hakimiyetim var mı?
hakimiyetim var mı?
11:35
Could you put into practice effectively
260
683600
3050
Bildiklerinizi etkin olarak
11:38
what it is that you know?
261
686650
3014
uygulamaya geçirebilecek misiniz?
11:41
This is the challenge and the opportunity for us.
262
689664
4397
Bu bizim için bir mücadele ve fırsattır.
11:46
We live in a time right now
263
694061
2516
Şu anda yaşadığımız zaman itibariyle,
11:48
where in spite of globalization
264
696577
2987
küreselleşmeye rağmen
11:51
or perhaps because of globalization,
265
699564
2160
veya belki de küreselleşme sebebiyle
11:53
all citizenship is ever more resonantly,
266
701724
2036
vatandaşlık her zamankinden daha güçlü
11:55
powerfully local.
267
703760
1780
ve açık bir şekilde yerelleşmiştir.
11:57
Indeed, power in our time is flowing
268
705540
2708
Gerçekten de günümüzde güç,
her zamankinden daha hızlı
her zamankinden daha hızlı
12:00
ever faster to the city.
269
708248
2362
bir şekilde şehirlere doğru yayılmaktadır.
12:02
Here in the United States, the national government
270
710610
1648
Burada, Birleşik Devletler'de,
12:04
has tied itself up in partisan knots.
271
712258
3001
ulusal hükümet kendini partizan
düğümlerle bağlamıştır.
düğümlerle bağlamıştır.
12:07
Civic imagination and innovation and creativity
272
715259
2922
Vatandaşlığa dair öngörüler, yenilikler
ve yaratıcı fikirler
ve yaratıcı fikirler
12:10
are emerging from local ecosystems now
273
718181
2617
artık yerel eko sistemlerden çıkmakta
12:12
and radiating outward,
274
720798
1890
ve dışarı doğru yayılmaktadır.
12:14
and this great innovation,
275
722688
3440
Bu büyük yenilik
12:18
this great wave
276
726128
2927
gelmekte olan bu büyük
12:21
of localism that's now arriving,
277
729055
3926
yerelleşme dalgası,
12:24
and you see it in how people eat
278
732981
1665
ki bunu insanlar yerken,
çalışırken, paylaşırken, alışverişteyken,
hareket ederken
hareket ederken
12:26
and work and share and buy and move
279
734646
2648
12:29
and live their everyday lives,
280
737294
1695
günlük hayatlarını yaşarken
görebilirsiniz.
görebilirsiniz.
12:30
this isn't some precious parochialism,
281
738989
3153
Bu, biraz kıymetli dar görüşlülük değil,
12:34
this isn't some retreat into insularity, no.
282
742142
3314
Bu, dışa kapalılığa bir sığınma da değil,
hayır.
hayır.
12:37
This is emergent.
283
745456
2363
Bu varolan bir durum.
12:39
The localism of our time is networked powerfully.
284
747819
3791
Çağımızın yerelliği güçlü
bir şekilde bağlanmış.
bir şekilde bağlanmış.
12:43
And so, for instance,
285
751610
1263
Örnek vermek gerekirse,
12:44
consider the ways that strategies
286
752873
2163
şehirleri daha fazla bisiklet dostu
12:47
for making cities more bike-friendly
287
755036
2434
yapmak için izlenen stratejileri düşünün.
12:49
have spread so rapidly from Copenhagen
288
757470
2546
Kopenhag'dan New York'a, Austin'e,
Boston'a, Seattle'a
Boston'a, Seattle'a
12:52
to New York to Austin to Boston to Seattle.
289
760016
5122
nasıl da hızlı bir şekilde yayıldılar.
12:57
Think about how experiments
in participatory budgeting,
in participatory budgeting,
290
765138
3564
Katılımcı bütçe ile ilgili yapılan
deneyleri düşünün.
deneyleri düşünün.
13:00
where everyday citizens get a chance
291
768702
1473
Her vatandaşın şehrin parasının
13:02
to allocate and decide upon
292
770175
2801
nasıl harcanacağına dair karar
13:04
the allocation of city funds.
293
772976
2934
verilmesinde karar sahibi olduğunu.
13:07
Those experiments have
spread from Porto Alegre, Brazil
spread from Porto Alegre, Brazil
294
775910
3580
Bu deneyler Porto Alegre, Brezilya'dan
13:11
to here in New York City,
to the wards of Chicago.
to the wards of Chicago.
295
779490
4350
buraya New York'a, Chicago'nun
mahallelerine kadar yayıldı.
mahallelerine kadar yayıldı.
13:15
Migrant workers from Rome to Los Angeles
296
783853
2138
Roma'dan Los Angeles'a ve arada yer alan
13:17
and many cities between
297
785991
2350
bir çok şehirde göçmen işçiler,
13:20
are now organizing to stage strikes
298
788341
2283
şehirlerinde yaşadıkları insanlara bir gün
göçmenler olmasaydı neye benzerlerdi
gösterebilmek için.
gösterebilmek için.
13:22
to remind the people who live in their cities
299
790624
2070
13:24
what a day without immigrants would look like.
300
792694
3286
grev tertiplemek üzere organize oluyorlar.
13:27
In China, all across that country,
301
795980
2458
Çin'de tüm ülke çapında,
13:30
members of the New Citizens' Movement
302
798438
2208
Yeni Yurttaşlar Hareketi üyeleri,
devletteki yolsuzluk ve rüşvetle
mücadele için
mücadele için
13:32
are beginning to activate and organize
303
800646
1586
13:34
to fight official corruption and graft,
304
802232
2654
harekete geçmeye ve organize
olmaya başladılar
olmaya başladılar
13:36
and they're drawing the ire of officials there,
305
804886
2104
ve yetkilileri sinirlendirmeye başladılar.
13:38
but they're also drawing the attention
306
806990
1743
Ama aynı zamanda dünya çapındaki
yolsuzluk karşıtı
yolsuzluk karşıtı
13:40
of anti-corruption activists all around the world.
307
808733
3555
aktivistlerin dikkatini çekmeyi
de başardılar.
de başardılar.
13:44
In Seattle, where I'm from,
308
812288
1935
Doğduğum yer olan Seattle'da,
13:46
we've become part of a great global array of cities
309
814223
2446
büyük küresel bir şehir dizisinin
bir parçası olduk.
bir parçası olduk.
13:48
that are now working together
310
816669
1559
Bu şehirler, Kyoto Protokolü'nün
13:50
bypassing government altogether,
311
818228
1530
hedeflediği karbon azaltımlarını
13:51
national government altogether,
312
819758
2380
gerçekleştirebilmek için el ele verdiler,
13:54
in order to try to meet the carbon reduction goals
313
822138
2349
hükümeti tamamen devredışı bıraktılar,
13:56
of the Kyoto Protocol.
314
824487
2140
ulusal hükümeti de aynı şekilde.
13:58
All of these citizens, united,
315
826627
3043
Tüm bu vatandaşlar birleşerek
14:01
are forming a web,
316
829670
1675
bir ağ oluşturuyorlar.
14:03
a great archipelago of power
317
831345
2013
Güç birliklerinden oluşan bir takım ada.
14:05
that allows us to bypass
318
833358
2407
Bu da bize parçalanmışlığı
14:07
brokenness and monopolies of control.
319
835765
3904
ve güç tekellerini aşma gücünü veriyor.
14:11
And our task now is to accelerate this work.
320
839669
2881
Şimdi görevimiz bu çalışmayı hızlandırmak.
14:14
Our task now is to bring more and more people
321
842550
2114
Görevimiz daha fazla ve daha fazla insanı
14:16
into the fold of this work.
322
844664
2031
bu çalışmaya dahil etmek.
14:18
That's why my organization, Citizen University,
323
846695
2749
Bu nedenle, benim organizasyonum,
Citizen Üniversitesi,
Citizen Üniversitesi,
14:21
has undertaken a project now
324
849444
2004
bir projeye başladı.
14:23
to create an everyman's curriculum
325
851448
2845
Amacı vatandaşlığın gücü ile ilgili
14:26
in civic power.
326
854293
2317
herkese hitap eden bir ders
programı hazırlamak.
programı hazırlamak.
14:28
And this curriculum starts with this triad
327
856610
2205
Bu program daha önce tarif ettiğim
14:30
that I described earlier of values,
328
858815
2015
değerler, sistemler ve yetenekler
14:32
systems and skills.
329
860830
3126
üçlemesi ile başlıyor.
14:35
And what I'd like to do is to invite all of you
330
863956
2852
Ben hepinizi bu programı oluşturmak için
14:38
to help create this curriculum
331
866808
2650
yardıma davet ediyorum.
14:41
with the stories and the experiences
332
869458
2427
Yaşadığınız olaylar ve deneyimlerle,
14:43
and the challenges that each of you lives and faces,
333
871885
3257
her birinizin yaşadığı ve
yüzleştiği zorluklarla
yüzleştiği zorluklarla
14:47
to create something powerfully collective.
334
875142
3004
güçlü bir kolektif yapı yaratmak için.
14:50
And I want to invite you in particular to try
335
878146
2411
Ayrıca bu programın
14:52
a simple exercise drawn
336
880557
2099
daha önceki çerçevesinden kotarılmış
14:54
from the early frameworks of this curriculum.
337
882656
2543
bir egzersizi denemeye özellikle
davet ediyorum.
davet ediyorum.
14:57
I want you to write a narrative,
338
885199
2431
Bir hikaye yazmanızı istiyorum.
14:59
a narrative from the future of your city,
339
887630
3050
Şehrinizin gelecekteki halinden
yazılmış bir hikaye.
yazılmış bir hikaye.
15:02
and you can date it, set it out one year from now,
340
890680
3541
Tarihini isteğinize göre, bir yıl sonraya,
15:06
five years from now, a decade from now,
341
894221
1744
beş yıl sonraya, on yıl sonraya,
15:07
a generation from now,
342
895965
1801
bir nesil sonraya verebilirsiniz.
15:09
and write it as a case study looking back,
343
897766
3845
Bunu geriye dönük bir vaka çalışması
olarak yazmalısınız.
olarak yazmalısınız.
15:13
looking back at the change
344
901611
1645
Şehrinizde olmasını istediğiniz
15:15
that you wanted in your city,
345
903256
2096
değişikliklere geriye dönük bir şekilde
bakarak,
bakarak,
15:17
looking back at the cause
that you were championing,
that you were championing,
346
905352
2739
savunduğunuz amaçları değerlendirerek,
15:20
and describing the ways that that change
347
908091
2734
amacınızın ve yapmak istediğiniz
değişikliğin
değişikliğin
15:22
and that cause came, in fact, to succeed.
348
910825
4211
başarılı olmasını sağlayan yolları
tarif ederek.
tarif ederek.
15:27
Describe the values
349
915036
1912
Vatandaşlarınızda hangi değerleri
15:28
of your fellow citizens that you activated,
350
916948
2385
uyandırdığınızı tanımlayarak,
15:31
and the sense of moral purpose
that you were able to stir.
that you were able to stir.
351
919333
3607
ve hangi ahlaki güdüleri harekete
geçirebildiğinizi belirterek.
geçirebildiğinizi belirterek.
15:34
Recount all the different ways
352
922940
1662
Devletin ,
15:36
that you engaged the systems of government,
353
924602
2628
iş dünyasının, sosyal kurumların
15:39
of the marketplace,
354
927230
1511
veya dini kurumların,
15:40
of social institutions, of faith organizations,
355
928741
2205
ve medyanın farklı sistemlerini
15:42
of the media.
356
930946
3202
nasıl harekete geçirdiğinizi anlatın.
15:46
Catalog all the skills you had to deploy,
357
934148
3965
Ortaya koyduğunuz tüm yeteneklerinizi
listeleyin,
listeleyin,
15:50
how to negotiate, how to advocate,
358
938113
2414
nasıl müzakere ettiğinizi,
nasıl savunduğunuzu,
nasıl savunduğunuzu,
sorunları nasıl çerçevelediğinizi,
15:52
how to frame issues,
359
940527
1395
15:53
how to navigate diversity in conflict,
360
941922
2541
anlaşmazlıklarda yolunuzu nasıl
bulduğunuzu,
bulduğunuzu,
15:56
all those skills that enabled you
361
944463
1819
insanların size katılmasını sağlayan
15:58
to bring folks on board
362
946282
2071
ve dirençleri aşmanızı sağlayan
16:00
and to overcome resistance.
363
948353
2697
tüm bu yeteneklerinizi.
16:03
What you'll be doing when you write that narrative
364
951050
3372
Bu yazıyı yazarken aynı zamanda,
16:06
is you'll be discovering how to read power,
365
954422
4079
gücün nasıl okunduğunu da
keşfetmiş olacaksınız
keşfetmiş olacaksınız
16:10
and in the process, how to write power.
366
958501
5197
ve aynı zamanda gücün nasıl
yazıldığını da.
yazıldığını da.
16:15
So share what you write,
367
963698
2205
Yani, yazdıklarınızı paylaşın,
16:17
do you what you write,
368
965903
1338
yazdıklarınızı uygulayın
16:19
and then share what you do.
369
967241
3817
ve sonra yaptıklarınızı paylaşın.
16:23
I invite you to literally share
370
971058
1994
Yazdığınız hikayeleri
16:25
the narratives that you create
371
973052
1894
Citizen Üniversite'sinin Facebook
16:26
on our Facebook page for Citizen University.
372
974946
2944
sayfasında paylaşmaya davet ediyorum.
16:29
But even beyond that, it's in the conversations
373
977890
2682
Ama bunun da ötesinde,
16:32
that we have today
374
980572
1556
bugün burada yaptığımız,
16:34
all around the world in the simultaneous gatherings
375
982128
2261
dünyanın her yerindeki eş zamanlı
toplantılar.
toplantılar.
16:36
that are happening on this topic at this moment,
376
984389
2850
Bu konu hakkında şu anda gerçekleşen
16:39
and to think about how we can become
377
987239
1751
ve güç hakkında nasıl birbirimizin
16:40
one another's teachers and students in power.
378
988990
3600
öğrencisi ve öğretmeni olabileceğimiz.
16:44
If we do that, then together
379
992590
2273
Bunu yaparsak,
16:46
we can make civics sexy again.
380
994863
2413
Vatandaşlığı yeniden çekici bir
hale getirebiliriz.
hale getirebiliriz.
16:49
Together, we can democratize democracy
381
997276
2402
Beraberce demokrasiyi
demokratikleştirebilir,
demokratikleştirebilir,
16:51
and make it safe again for amateurs.
382
999678
3210
amatörler için eskisi gibi güvenli bir
hale getirebiliriz.
hale getirebiliriz.
16:54
Together, we can create a great network of city
383
1002888
4349
Beraberce şehirde büyük bir bir ağ kurarak
kendi kendini yönetme üzerine
kendi kendini yönetme üzerine
16:59
that will be the most powerful collective laboratory
384
1007237
2532
bu gezegenin şimdiye kadar görmüş olduğu,
17:01
for self-government this planet has ever seen.
385
1009769
3466
en güçlü kolektif laboratuvarı
oluşturabiliriz
oluşturabiliriz
17:05
We have the power to do that.
386
1013235
2986
Bunu yapacak gücümüz var.
17:08
Thank you very much.
387
1016221
2469
Çok teşekkürler.
17:10
(Applause)
388
1018690
3243
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Eric Liu - Civics educatorEric Liu is founder of Citizen University, which teaches the art of powerful citizenship, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship & American Identity Program.
Why you should listen
Eric Liu is an author, educator and civic entrepreneur. He is the founder and CEO of Citizen University, which promotes and teaches the art of great citizenship through a portfolio of national programs, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship and American Identity Program.
Liu's books include the national bestsellers The Gardens of Democracy, and The True Patriot, co-authored with Nick Hanauer. His most recent book is A Chinaman's Chance, published in July, 2014. His first book, The Accidental Asian: Notes of a Native Speaker, was a New York Times Notable Book featured in the PBS documentary "Matters of Race." His other books include Guiding Lights: How to Mentor – and Find Life's Purpose, the Official Book of National Mentoring Month; and Imagination First, co-authored with Scott Noppe-Brandon of the Lincoln Center Institute, which explores ways to unlock imagination in education, politics, business and the arts.
Liu served as a White House speechwriter for President Bill Clinton and later as the President's deputy domestic policy adviser. After the White House, he was an executive at the digital media company RealNetworks. In 2002 he was named one of the World Economic Forum’s Global Leaders of Tomorrow, and in 2010 he was awarded the Bill Grace Leadership Legacy Award by the Center for Ethical Leadership.
Liu lives in Seattle, where he teaches civic leadership at the University of Washington and hosts Citizen University TV, a television program about civic power. In addition to speaking regularly at venues across the country, he also serves on numerous nonprofit and civic boards. He is the co-founder of the Washington Alliance for Gun Responsibility. A board member of the Corporation for National and Community Service, he is a graduate of Yale College and Harvard Law School.
Eric Liu | Speaker | TED.com