TEDGlobal 2014
Jon Gosier: The problem with "trickle-down techonomics"
Jon Gosier: "Teknolojik Süzülme" Problemi
Filmed:
Readability: 5.1
827,725 views
Yaşasın teknoloji! Herkes için her şeyi daha iyi yapar!! Değil mi? Peki, hayır. Bazı insanların kullanımına sunulan e-kitap ya da sağlık takipçisi gibi yeni bir teknoloji çıktığında, hepimiz için bazı istenmeyen sonuçlar doğurabilir. TED Burslusu ve bir teknoloji yatırımcısı olan Jon Gaister, buna "teknoloji süzülmesi" diyor ve eğer eşitlik ilkesi yoksa yeni teknolojinin nasıl işleri daha kötü hâle getirilebildiğinin güçlü örneklerini paylaşıyor. Onun dediği gibi; "Gerçek bir yenilik herkesi içine alacak yollar bulandır."
Jon Gosier - Investor, data scientist, entrepreneur
Jon Gosier is a serial tech entrepreneur and early-stage startup investor. In 2015, Time magazine listed him as one of the "12 New Faces of Black Leadership." Full bio
Jon Gosier is a serial tech entrepreneur and early-stage startup investor. In 2015, Time magazine listed him as one of the "12 New Faces of Black Leadership." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
As a software developer and technologist,
0
1533
2946
Bir yazılımcı ve teknoloji uzmanı olarak,
00:16
I've worked on a number
of civic technology projects
of civic technology projects
1
4479
2647
yıllar boyunca sayısız kentsel teknoloji
00:19
over the years.
2
7126
1346
projesinde çalıştım.
00:20
Civic tech is sometimes
referred to as tech for good,
referred to as tech for good,
3
8472
3646
Kentsel teknoloji, insanlık
problemlerini çözmek
problemlerini çözmek
00:24
using technology to solve
humanitarian problems.
humanitarian problems.
4
12118
3645
için kullanıldığından yararlı
teknoloji olarak da adlandırılır.
teknoloji olarak da adlandırılır.
00:27
This is in 2010 in Uganda,
5
15763
2113
2010 yılında Uganda'da
00:29
working on a solution
that allowed local populations
that allowed local populations
6
17876
2740
devletin, lokal nüfusun cep telefonlarını
00:32
to avoid government surveillance
on their mobile phones
on their mobile phones
7
20616
3483
görüş ayrılığı yüzünden denetlemesine
karşı çıkılması üzerine
karşı çıkılması üzerine
00:36
for expressing dissent.
8
24099
2229
bu sorunla ilgili çalışıldı.
00:38
That same technology was deployed
later in North Africa
later in North Africa
9
26328
2888
Aynı teknoloji daha sonra Kuzey Afrika'da,
00:41
for similar purposes
to help activists stay connected
to help activists stay connected
10
29216
3782
benzer bir amaç için;
nüfusu kontrol etmek için
nüfusu kontrol etmek için
00:44
when governments were
deliberately shutting off connectivity
deliberately shutting off connectivity
11
32998
3151
devlet bilerek bağlantıyı kestiğinde,
aktivistlerin bağlı kalmasına
aktivistlerin bağlı kalmasına
00:48
as a means of population control.
12
36149
2076
yardımcı olmak amacıyla kullanıldı.
00:51
But over the years, as I have thought
about these technologies
about these technologies
13
39336
3186
Ama yıllar geçtikçe, bütün bu teknolojiler
00:54
and the things that I work on,
14
42522
2001
ve çalıştığım işler üzerine düşündüğümde,
00:56
a question kind of nags
in the back of my mind, which is,
in the back of my mind, which is,
15
44523
3019
zihnimi kurcalayan bir soru oluştu.
00:59
what if we're wrong about
the virtues of technology,
the virtues of technology,
16
47542
2725
Ya teknolojinin erdemleri
konusunda yanılıyorsak
konusunda yanılıyorsak
01:02
and if it sometimes actively hurts
17
50267
2252
ve biz yardım etmeye çalışırken,
01:04
the communities
that we're intending to help?
that we're intending to help?
18
52519
3158
aslında bazen toplumlara gerçek
anlamda zarar veriyorsa?
anlamda zarar veriyorsa?
01:07
The tech industry around the world
tends to operate under similar assumptions
tends to operate under similar assumptions
19
55677
3779
Dünyanın dört bir yanındaki teknoloji
endüstrileri, herkesi olumlu yönde
endüstrileri, herkesi olumlu yönde
01:11
that if we build great things,
20
59456
2165
etkileyecek büyük bir şey yapma
01:13
it will positively affect everyone.
21
61621
2414
varsayımıyla hareket ederler.
01:16
Eventually, these innovations
will get out and find everyone.
will get out and find everyone.
22
64035
3869
Nihayetinde, bu inovasyonlar dışarıya
açılacak ve herkese ulaşacak.
açılacak ve herkese ulaşacak.
01:19
But that's not always the case.
23
67904
2099
Ama bu durum her zaman geçerli değil.
01:22
I like to call this blind championing
of technology "trickle-down techonomics,"
of technology "trickle-down techonomics,"
24
70003
5781
Ben teknolojinin bu kör savunmasına
bir cümleyi kopyalayarak,
bir cümleyi kopyalayarak,
"teknolojik süzülme" diyorum.
01:27
to borrow a phrase. (Laughter)
25
75784
2345
(Gülüşmeler)
01:30
We tend to think that if
we design things for the select few,
we design things for the select few,
26
78129
2916
Eğer seçkin şeyler tasarlarsak
er ya da geç bu teknolojilerin
er ya da geç bu teknolojilerin
01:33
eventually those technologies
will reach everyone,
will reach everyone,
27
81045
2402
herkese ulaşacağını sanma eğilimindeyiz,
01:35
and that's not always the case.
28
83447
1555
ama her zaman böyle olmuyor.
01:37
Technology and innovation
behaves a lot like wealth and capital.
behaves a lot like wealth and capital.
29
85002
5016
Teknoloji ve inovasyon daha çok para
ve zenginlik gibi hareket eder.
ve zenginlik gibi hareket eder.
01:42
They tend to consolidate
in the hands of the few,
in the hands of the few,
30
90018
2879
Birkaç kişinin elinde bulunma
eğiliminde olurlar
eğiliminde olurlar
01:44
and sometimes they find their way out
into the hands of the many.
into the hands of the many.
31
92897
3390
ve bazen birçok kişinin eline geçme
imkânı bulurlar.
imkânı bulurlar.
01:48
And so most of you aren't tackling
oppressive regimes on the weekends,
oppressive regimes on the weekends,
32
96287
5201
Çoğunuz hafta sonlarında baskı
rejimiyle mücadele etmediğinizden,
rejimiyle mücadele etmediğinizden,
01:53
so I wanted to think of a few examples
that might be a little bit more relatable.
that might be a little bit more relatable.
33
101488
4226
biraz daha ilişkilendirebilmek için
birkaç örnek düşünmenizi istedim.
birkaç örnek düşünmenizi istedim.
01:57
In the world of wearables
and smartphones and apps,
and smartphones and apps,
34
105714
4352
Giyilebilir teknoloji, akıllı telefonlar
ve uygulamaların dünyasında,
ve uygulamaların dünyasında,
02:02
there's a big movement
to track people's personal health
to track people's personal health
35
110066
3263
kişisel sağlığınızı takip edebildiğiniz
büyük bir akım var.
büyük bir akım var.
02:05
with applications that track
the number of calories that you burn
the number of calories that you burn
36
113329
3048
Ne kadar kalori yaktığınızı
takip edebileceğiniz,
takip edebileceğiniz,
02:08
or whether you're sitting too much
or walking enough.
or walking enough.
37
116401
4819
fazla mı oturduğunuzu ya da yürüyüşünüzün
yeterli mi olduğunu gösteren programlar.
yeterli mi olduğunu gösteren programlar.
02:13
These technologies make patient intake
in medical facilities much more efficient,
in medical facilities much more efficient,
38
121220
6341
Bu teknolojiler, tıbbi tesislerde hasta
alımını çok daha etkili hâle getiriyor
alımını çok daha etkili hâle getiriyor
02:19
and in turn, these medical facilities
39
127561
3935
ve sonrasında bu tıbbi tesisler
02:23
are starting to expect
these types of efficiencies.
these types of efficiencies.
40
131496
2587
bu verimlilik türlerini
beklemeye başlıyorlar.
beklemeye başlıyorlar.
02:26
As these digital tools
find their way into medical rooms,
find their way into medical rooms,
41
134083
2800
Peki, bu dijital araçlar tıbbi
odalara girip
odalara girip
02:28
and they become digitally ready,
42
136883
2045
dijital açıdan hazır olduktan sonra,
02:30
what happens to the digitally invisible?
43
138928
2369
dijital görünümlü olamayana ne oluyor?
02:33
What does the medical experience look like
44
141297
2000
Hareketlerinin kaydını tutacak
02:35
for someone who doesn't have
the $400 phone or watch
the $400 phone or watch
45
143321
3334
400$'lık bir telefonu ya da
saati olmayanın
saati olmayanın
02:38
tracking their every movement?
46
146655
1793
tıbbi deneyimi nasıl olacak?
02:40
Do they now become a burden
on the medical system?
on the medical system?
47
148448
2833
Tıbbi sistemin omzuna yüklenmiş bir
yük mü olacaklar?
yük mü olacaklar?
02:43
Is their experience changed?
48
151281
2798
Deneyimleri değişecek mi?
02:46
In the world of finance,
Bitcoin and crypto-currencies
Bitcoin and crypto-currencies
49
154079
3262
Finans dünyasında,
sanal para ve kripto paralar
sanal para ve kripto paralar
02:49
are revolutionizing the way
we move money around the world,
we move money around the world,
50
157341
2920
dünya çapında para transferinde
köklü değişiklikler getiriyor,
köklü değişiklikler getiriyor,
02:52
but the challenge with these technologies
51
160261
2397
ama bu teknolojilerle gelen
02:54
is the barrier to entry
is incredibly high, right?
is incredibly high, right?
52
162658
2589
giriş güvenliği inanılmaz
derecede zor, değil mi?
derecede zor, değil mi?
Aynı bağlantılara, telefona, cihazlara
ulaşabilmeniz gerekiyor.
ulaşabilmeniz gerekiyor.
02:57
You need access to the same
phones, devices, connectivity,
phones, devices, connectivity,
53
165247
3796
03:01
and even where you don't,
where you can find a proxy agent,
where you can find a proxy agent,
54
169043
3135
Ulaşamadığınız durumlarda ise
genelde belli miktarda nakit isteyen
genelde belli miktarda nakit isteyen
03:04
usually they require a certain amount
of capital to participate.
of capital to participate.
55
172178
5039
bir veri yüklenicisi bulabilirsiniz.
03:09
And so the question that I ask myself
is, what happens to the last community
is, what happens to the last community
56
177217
4783
Bu noktada kendime sorduğum bir soru;
dünyanın geri kalanı
dünyanın geri kalanı
03:14
using paper notes when the rest
of the world moves to digital currency?
of the world moves to digital currency?
57
182000
4070
dijital paraya geçerken, kâğıt para
kullanan son topluma ne olur?
kullanan son topluma ne olur?
03:20
Another example from my hometown
in Philadelphia:
in Philadelphia:
58
188260
2795
Kendi memleketim olan
Philadelphia'dan bir örnek;
Philadelphia'dan bir örnek;
03:23
I recently went
to the public library there,
to the public library there,
59
191055
2165
geçenlerde, orada halk
kütüphanesine gittiğimde
kütüphanesine gittiğimde
03:25
and they are facing an existential crisis.
60
193220
2572
varlıksal bir kriz yaşıyorlardı.
03:27
Public funding is dwindling,
61
195792
1673
Kamu fonu küçülüyordu,
03:29
they have to reduce their footprint
to stay open and stay relevant,
to stay open and stay relevant,
62
197465
5176
açık kalıp amaçlarına hizmet etmeleri
için alanlarını daraltmaları gerekliydi
için alanlarını daraltmaları gerekliydi
03:34
and so one of the ways
they're going about this
they're going about this
63
202641
2836
ve bunun için buldukları yol;
birçok kitabı
birçok kitabı
03:37
is digitizing a number of the books
and moving them to the cloud.
and moving them to the cloud.
64
205477
3293
dijital ortama aktarmak
ve buluta taşımaktı.
ve buluta taşımaktı.
03:40
This is great for most kids. Right?
65
208770
1975
Birçok çocuk için bu harikadır, değil mi?
03:42
You can check out books from home,
66
210745
1853
Kitapları evden kiralayabilirsiniz,
03:44
you can research on the way
to school or from school,
to school or from school,
67
212598
2549
okula giderken veya okuldan
araştırma yapabilirsiniz,
araştırma yapabilirsiniz,
03:47
but these are really two big assumptions,
68
215147
2192
ama bunlar için iki büyük şart var.
03:49
that one, you have access at home,
69
217339
1997
Birincisi, evde bağlantın olması gerekir,
03:51
and two, that you have access
to a mobile phone,
to a mobile phone,
70
219336
2600
ikincisi ise, bir cep telefonuna
erişimin gereklidir.
erişimin gereklidir.
03:53
and in Philadelphia, many kids do not.
71
221936
2876
Philadelphia'da birçok çocuğun
böyle bir imkânı yoktur.
böyle bir imkânı yoktur.
03:56
So what does their
education experience look like
education experience look like
72
224812
2859
Basit bir eğitim sistemine
alışmışlarken,
alışmışlarken,
03:59
in the wake of a completely
cloud-based library,
cloud-based library,
73
227671
3437
tamamen bulut tabanlı
bir kütüphaneye geçiş
bir kütüphaneye geçiş
04:03
what used to be considered
such a basic part of education?
such a basic part of education?
74
231108
3459
eğitim deneyimlerini nasıl etkileyecek?
04:06
How do they stay competitive?
75
234567
1989
Rekabetçi kalmayı nasıl başaracaklar?
04:09
A final example from
across the world in East Africa:
across the world in East Africa:
76
237566
3900
Dünyanın diğer köşesindeki
Doğu Afrika'dan son bir örnek daha:
Doğu Afrika'dan son bir örnek daha:
04:13
there's been a huge movement
to digitize land ownership rights,
to digitize land ownership rights,
77
241466
5316
Toprak mülkiyet haklarını pek çok
sebepten dolayı dijital ortama
sebepten dolayı dijital ortama
geçirmek için büyük bir hareket vardı.
04:18
for a number of reasons.
78
246782
1601
04:20
Migrant communities,
older generations dying off,
older generations dying off,
79
248383
2902
Göçmen topluluklar ve
art arda ölen yaşlılar
art arda ölen yaşlılar
04:23
and ultimately poor record-keeping
80
251285
2640
sonucunda ortaya çıkan zayıf arşiv
04:25
have led to conflicts over who owns what.
81
253925
3467
kimin neye sahip olduğu
konusunda karışıklık yaratıyordu.
konusunda karışıklık yaratıyordu.
04:29
And so there was a big movement
to put all this information online,
to put all this information online,
82
257392
4272
Sonucunda, bütün bilgileri dijital
ortama aktarma,
ortama aktarma,
04:33
to track all the ownership
of these plots of land,
of these plots of land,
83
261664
3760
mülk sahiplerinin kayıtlarının
tutulması, buluta aktarılması
tutulması, buluta aktarılması
04:37
put them in the cloud,
and give them to the communities.
and give them to the communities.
84
265424
2695
ve toplumla paylaşılması gibi
büyük bir değişim vardı.
büyük bir değişim vardı.
04:40
But actually, the unintended
consequence of this
consequence of this
85
268119
3042
Ancak, istenmeden doğan bir sonuç;
04:43
has been that venture capitalists,
investors, real estate developers,
investors, real estate developers,
86
271161
4370
risk sermayedarları, yatırımcılar
ve emlak müteahhitleri
ve emlak müteahhitleri
04:47
have swooped in and they've begun
buying up these plots of land
buying up these plots of land
87
275584
2974
teknolojiye erişimleri
04:50
right out from under these communities,
88
278647
1917
ve bunu mümkün kılan
bağlantıları olduğundan
bağlantıları olduğundan
04:52
because they have access
to the technologies
to the technologies
89
280564
2136
bu toplumlara dadandılar
ve bu toplumlardaki
ve bu toplumlardaki
04:54
and the connectivity
that makes that possible.
that makes that possible.
90
282700
3437
arazileri satın almaya başladılar.
04:58
So that's the common thread
that connects these examples,
that connects these examples,
91
286137
3150
Bu örnekleri birbirine bağlayan
ortak payda,
ortak payda,
05:01
the unintended consequences of the tools
and the technologies that we make.
and the technologies that we make.
92
289287
3549
bizim yaptığımız teknoloji araçlarının
istenmeyen sonuçlarıdır.
istenmeyen sonuçlarıdır.
05:04
As engineers, as technologists,
93
292836
2965
Mühendisler, teknoloji uzmanları olarak
05:07
we sometimes prefer
efficiency over efficacy.
efficiency over efficacy.
94
295801
3559
bazen verimliliği, faydaya
tercih edebiliyoruz.
tercih edebiliyoruz.
05:11
We think more about doing things
than the outcomes of what we are doing.
than the outcomes of what we are doing.
95
299360
4393
Sonuçlardan daha çok bir şeyler yapma
konusunda düşünüyoruz.
konusunda düşünüyoruz.
05:15
This needs to change.
96
303753
1467
Bunun değişmesi gerekiyor.
05:17
We have a responsibility to think about
the outcomes of the technologies we build,
the outcomes of the technologies we build,
97
305220
4031
İnşa ettiğimiz ve giderek yaşadığımız
dünyayı kontrol altına alan teknolojinin
dünyayı kontrol altına alan teknolojinin
05:21
especially as they increasingly
control the world in which we live.
control the world in which we live.
98
309251
3483
sonuçları hakkında düşünme
sorumluluğumuz var.
sorumluluğumuz var.
05:24
In the late '90s,
99
312734
1440
90'ların sonlarında,
05:26
there was a big push for ethics
in the world of investment and banking.
in the world of investment and banking.
100
314174
4109
dünya yatırım ve banka sisteminde, etik
açıdan büyük bir baskı vardı.
açıdan büyük bir baskı vardı.
05:30
I think in 2014, we're long overdue
for a similar movement
for a similar movement
101
318283
3808
2014 yılında,
teknik ve teknoloji alanında
teknik ve teknoloji alanında
05:34
in the area of tech and technology.
102
322091
3662
benzer bir hareket için gecikmiş
olduğumuzu düşünüyorum.
olduğumuzu düşünüyorum.
05:38
So, I just encourage you, as you are all
thinking about the next big thing,
thinking about the next big thing,
103
326573
3962
Girişimci, genel müdür, mühendis
ve yapıcı olan sizleri,
ve yapıcı olan sizleri,
05:42
as entrepreneurs, as CEOs,
as engineers, as makers,
as engineers, as makers,
104
330535
5372
yapacağınız bir sonraki büyük
şeyi düşünürken,
şeyi düşünürken,
05:47
that you think about
the unintended consequences
the unintended consequences
105
335907
3877
yaptığınız şeyin istenmeyen sonuçlarını
05:51
of the things that you're building,
106
339784
2160
düşünmeniz konusunda destekliyorum.
05:53
because the real innovation
is in finding ways to include everyone.
is in finding ways to include everyone.
107
341944
3552
Çünkü gerçek inovasyon,
herkesi kapsayan yollar bulmaktır.
herkesi kapsayan yollar bulmaktır.
05:57
Thank you.
108
345496
1672
Teşekkür ederim.
05:59
(Applause)
109
347168
4110
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Jon Gosier - Investor, data scientist, entrepreneurJon Gosier is a serial tech entrepreneur and early-stage startup investor. In 2015, Time magazine listed him as one of the "12 New Faces of Black Leadership."
Why you should listen
Jon Gosier is an investor and data scientist. He's a partner at Third Cohort Capital, an early-stage tech startup investment fund. Prior to joining Third Cohort, he was the founder of Appfrica, which invests in Africa’s technology economy, D8A Group, a company that makes data science solutions, and Market Atlas, which is like the Bloomberg terminal for emerging market countries. In 2015, Gosier was listed by TIME Magazine as one of “12 New Faces of Black Leadership”, as well as “Most Influential Blacks in Technology” by Business Insider in 2013 and 2014 and among the "20 Angels Worth Knowing" by Black Enterprise Magazine.
Gosier is a Fellow and Senior Fellow at TED from 2009 to 2012 and a first-year participant at THNK, the Amsterdam School for Creative Leadership in the Netherlands. He's won the Knight News Challenge twice, once in 2011 for work in analysis at Ushahidi and again in 2012 for work creating ways of moving data between mobile phones without a central mobile network.
Jon Gosier | Speaker | TED.com