TED2016
Andrew Pelling: This scientist makes ears out of apples
Andrew Pelling: Bu bilim adamı elmadan kulak yapıyor
Filmed:
Readability: 3.7
1,293,052 views
TED Burslusu Andrew Pelling bir biyo-hacker, ekipmanı ise doğa. Onun en sevdiği şeyler en basit olanları (ve çoğu zaman çöpten topladığı şeyler). Elmaya şeklini veren selüloz yapısında insan kulağı yaşatabilmeyi başaran bu adam, gelecekte vücut parçalarımızı onarıp değiştirebilmemizi mümkün kılacak bir projeye öncülük ediyor. Ve paylaşacağı daha şaşırtıcı fikirleri var... " Bir gün kendi vücudumuzun parçalarını oluşturmanın ya da onarmanın mutfakta yaptığımız şeylerle mümkün olup olmadığını merak ediyorum." diyor.
Andrew Pelling - Biohacker
Andrew Pelling's unconventional and creative scientific process is founded on play. Full bio
Andrew Pelling's unconventional and creative scientific process is founded on play. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I've got a confession.
0
860
1696
Bir şey itiraf edeceğim.
00:14
I love looking through people's garbage.
1
2580
2558
Ben çöp karıştırmayı seven bir adamım.
00:17
Now, it's not some creepy thing.
2
5812
1905
Ama pis bir iş yapmıyorum.
00:19
I'm usually just looking
for old electronics,
for old electronics,
3
7741
2166
Genellikle elektronik aletlere
falan bakıyorum,
falan bakıyorum,
00:21
stuff I can take to my workshop and hack.
4
9931
2426
atölyeme götürüp kurcalamak için.
00:24
I do have a fetish for CD-ROM drives.
5
12381
3639
Tam bir CD-ROM hastasıyım diyebilirim.
00:28
Each one's got three different motors,
6
16044
2609
Her birinin üçer değişik motorları var,
00:30
so now you can build things that move.
7
18677
1937
hareket eden bir şey
yapmak için gayet iyiler.
yapmak için gayet iyiler.
00:32
There's switches so you can
turn things on and off.
turn things on and off.
8
20638
2715
Mesela anahtarları var
açıp kapamaya yarayan.
açıp kapamaya yarayan.
00:35
There's even a freaking laser,
9
23377
1858
Hatta müthiş bir lazer bile var içinde,
00:37
so you can make a cool robot
into an awesome robot.
into an awesome robot.
10
25259
4776
iyi bir robotu çok daha iyi
robota dönüştürebilir.
robota dönüştürebilir.
00:42
Now, I've built
a lot of stuff out of garbage,
a lot of stuff out of garbage,
11
30778
3166
Çöplerden bir dünya alet yaptım,
00:45
and some of these things
have even been kind of useful.
have even been kind of useful.
12
33968
2781
birçoğu da gayet kullanışlı oldu.
00:48
But here's the thing,
13
36773
1185
Ama asıl mesele şu bence,
00:49
for me, garbage is just a chance to play,
14
37982
2601
çöp benim için bir eğlence,
00:52
to be creative and build things
to amuse myself.
to amuse myself.
15
40607
2923
hem yaratıcılığım gelişiyor,
hem de eğleniyorum.
hem de eğleniyorum.
00:55
This is what I love doing,
so I just made it part of my day job.
so I just made it part of my day job.
16
43554
3636
Yaptığım şeyi seviyorum ve
her gün yapıyorum.
her gün yapıyorum.
00:59
I lead a university-based
biological research lab,
biological research lab,
17
47214
2557
Bir üniversitenin biyoloji
laboratuvarının başındayım,
laboratuvarının başındayım,
01:01
where we value curiosity
and exploration above all else.
and exploration above all else.
18
49795
3937
orada her şeyi merak edip
keşfetmeye çalışırdık.
keşfetmeye çalışırdık.
Belli bir probleme odaklanmazdık
01:05
We aren't focused
on any particular problem,
on any particular problem,
19
53756
2596
ya da belli bir hastalığa çare aramazdık.
01:08
and we're not trying to solve
any particular disease.
any particular disease.
20
56376
2562
Oraya sadece insanlar gelirdi
01:10
This is just a place where people can come
21
58962
2684
ve ilginç sorulara cevap
bulmaya çalışırlardı.
bulmaya çalışırlardı.
01:13
and ask fascinating questions
and find answers.
and find answers.
22
61670
3776
Uzun zaman önce fark ettim ki,
01:17
And I realized a long time ago
23
65470
1865
Eğer çöplerden bulduğum şeylerle
01:19
that if I challenge people
to build the equipment they need
to build the equipment they need
24
67359
3242
insanlara yarayabilecek şeyler yapsaydık
01:22
out of the garbage I find,
25
70625
2113
yaratıcılığı teşvik etmede
müthiş bir yol olurdu.
müthiş bir yol olurdu.
01:24
it's a great way to foster creativity.
26
72762
2763
Bunu fark ettikten sonra olan şey şuydu,
01:27
And what happened
27
75549
1151
01:28
was that artists and scientists
from around the world
from around the world
28
76724
2881
tüm dünyadan bilim adamları ve sanatçılar
01:31
started coming to my lab.
29
79629
2016
laboratuvarıma gelmeye başladı.
01:33
And it's not just because
we value unconventional ideas,
we value unconventional ideas,
30
81669
3209
Geleneksel olmayan fikirlere
değer verdiğimiz için olmadı bunlar,
değer verdiğimiz için olmadı bunlar,
01:36
it's because we test and validate them
31
84902
2318
bilimsel bir titizlikle
test edip onayladık,
test edip onayladık,
01:39
with scientific rigor.
32
87244
1427
bu yüzden oldu bütün bunlar.
Bir gün bir alet yapmaya çalışıyordum,
01:41
So one day I was hacking something,
I was taking it apart,
I was taking it apart,
33
89620
3901
birden aklıma fikir geldi.
01:45
and I had this sudden idea:
34
93545
1857
Biyolojiyi de bu aletler gibi
inceleyebilir miyim?
inceleyebilir miyim?
01:47
Could I treat biology like hardware?
35
95426
3439
Biyolojik sistemi de söküp
parçalara ayırıp
parçalara ayırıp
01:50
Could I dismantle a biological system,
36
98889
2251
sonra da yeni ve yaratıcı bir şekilde
yine birleştirebilir miyim,
yine birleştirebilir miyim,
01:53
mix and match the parts
37
101164
1423
01:54
and then put it back together
in some new and creative way?
in some new and creative way?
38
102611
2954
diye düşündüm.
Araştırmalarım bununla başlamıştı,
01:57
My lab started working on this,
39
105946
2084
size sonucunu göstermek istiyorum.
02:00
and I want to show you the result.
40
108054
1893
Biriniz bunun hangi meyve
olduğunu söyleyebilir mi?
olduğunu söyleyebilir mi?
02:03
Can any of you guys
tell me what fruit this is?
tell me what fruit this is?
41
111601
2690
02:07
Audience: Apple!
42
115278
1151
Dinleyiciler: Elma!
02:08
Andrew Pelling:
That's right -- it's an apple.
That's right -- it's an apple.
43
116453
2157
Andrew Pelling:
Aynen öyle, bu bir elma.
Aynen öyle, bu bir elma.
02:10
Now, I actually want you to notice as well
44
118634
2009
Aslında size göstermek istediğim şey,
02:12
that this is a lot redder
than most apples.
than most apples.
45
120657
2804
diğer elmalardan daha kırmızı olmasıydı.
Bunun nedeni elmanın içinde
insan hücresi olması.
insan hücresi olması.
02:16
And that's because
we grew human cells into it.
we grew human cells into it.
46
124294
2726
Tamamen masum Macintosh elmasını aldık,
02:19
We took a totally innocent
Macintosh apple,
Macintosh apple,
47
127044
4178
tüm elma hücrelerini ve DNA'yı yok ettik
02:23
removed all the apple cells and DNA
48
131246
3019
ve sonra insan hücresi yerleştirdik.
02:26
and then implanted human cells.
49
134289
2019
Elma hücrelerini kaldırdığımızda
kalan tek şey
kalan tek şey
02:28
And what we're left with
after removing all the apple cells
after removing all the apple cells
50
136332
3049
bu selüloz iskelesidir.
02:31
is this cellulose scaffold.
51
139405
1741
02:33
This is the stuff that gives plants
their shape and texture.
their shape and texture.
52
141170
3137
Bu şey bitkilere doku ve şekil verir.
Ve bu gördüğünüz küçük delikler
02:36
And these little holes that you can see,
53
144331
1972
elma hücrelerinin yaşam alanlarıdır.
02:38
this is where all
the apple cells used to be.
the apple cells used to be.
54
146327
2401
Şimdi gelelim yaptıklarımıza,
02:41
So then we come along,
55
149254
1184
02:42
we implant some mammalian cells
that you can see in blue.
that you can see in blue.
56
150462
3062
biraz memeli hücresi ekledik,
mavi kısımlarda görüyoruz.
mavi kısımlarda görüyoruz.
02:45
What happens is,
these guys start multiplying
these guys start multiplying
57
153548
2208
Olan şey şu;
bu mavi hücreler çoğalıyor
bu mavi hücreler çoğalıyor
ve bütün selülozu çevreliyorlar.
02:47
and they fill up this entire scaffold.
58
155780
1994
İşin garibi
02:50
As weird as this is,
59
158414
1808
bu bize aslında dokuların nasıl
oluştuğunu hatırlatıyor.
oluştuğunu hatırlatıyor.
02:52
it's actually really reminiscent
of how our own tissues are organized.
of how our own tissues are organized.
60
160775
4156
Klinik öncesi çalışmamızda bu selülozları
02:56
And we found in our pre-clinical work
61
164955
2253
vücuda yerleştirebileceğimizi bulduk.
02:59
that you can implant
these scaffolds into the body,
these scaffolds into the body,
62
167232
2396
03:01
and the body will send in cells
and a blood supply
and a blood supply
63
169652
2683
Vücut, selülozu hücrelere gönderecek
kan ise selülozu besleyecek ve
kan ise selülozu besleyecek ve
03:04
and actually keep these things alive.
64
172359
2215
bir nevi hayatta tutacak.
03:07
This is the point
when people started asking me,
when people started asking me,
65
175348
3097
İşte bu noktada insanlar bana
soru sormaya başlıyor,
soru sormaya başlıyor,
"Andrew, elmalardan
organ yapabilir misin ?"
organ yapabilir misin ?"
03:10
"Andrew, can you make
body parts out of apples?"
body parts out of apples?"
66
178469
4547
"Tam adamına geldin".
Benim cevabım da bu oluyor.
Benim cevabım da bu oluyor.
03:15
And I'm like, "You've come
to the right place."
to the right place."
67
183794
2231
03:18
(Laughter)
68
186049
1277
(Kahkaha)
Ben aslında bunu eşim ile başardım.
03:19
I actually brought this up with my wife.
69
187715
2185
Eşim müzikal enstrüman üreticisi,
03:21
She's a musical instrument maker,
70
189924
1734
03:23
and she does a lot
of wood carving for a living.
of wood carving for a living.
71
191682
2313
sürekli odunları oymayla meşgul.
03:26
So I asked her,
72
194529
1731
Ona bir gün sordum,
03:28
"Could you, like,
literally carve some ears
literally carve some ears
73
196865
3237
"Bir elmayı oyarak
insan kulağı hâline getirebilir misin?"
insan kulağı hâline getirebilir misin?"
03:32
out of an apple for us?"
74
200126
1532
Bunu başardı ve yaptı.
03:33
And she did.
75
201682
1451
03:35
So I took her ears to the lab.
76
203157
2772
Sonra yaptığı kulakları
laboratuvara götürdüm.
laboratuvara götürdüm.
03:37
We then started preparing them.
77
205953
1753
Ve kulakları hazırlamaya başladım.
Evet evet, biliyorum.
03:40
Yeah, I know.
78
208979
1337
03:42
(Laughter)
79
210340
3033
(Kahkaha)
03:45
It's a good lab, man.
80
213397
1718
İyi niyetli bir çalışma bu dostum.
03:47
(Laughter)
81
215139
1461
(Kahkaha)
Ve sonra hücreleri
bu kulaklarda büyüttük.
bu kulaklarda büyüttük.
03:48
And then we grew cells on them.
82
216624
1707
03:51
And this is the result.
83
219008
1385
Sonuç bu.
Benim laboratuvarım
kulak üretim tesisi değil.
kulak üretim tesisi değil.
03:53
Listen, my lab is not
in the ear-manufacturing business.
in the ear-manufacturing business.
84
221916
4433
Aslında insanlar yıllardır
bu konu üstünde çalışmakta.
bu konu üstünde çalışmakta.
03:59
People have actually been working
on this for decades.
on this for decades.
85
227778
3336
Problem şu ki,
04:03
Here's the issue:
86
231138
1648
ticari selülozlar oldukça pahalı
ve problemli olabilir,
ve problemli olabilir,
04:04
commercial scaffolds can be
really expensive and problematic,
really expensive and problematic,
87
232810
4406
çünkü hayvan veya kadavra gibi
04:09
because they're sourced
from proprietary products,
from proprietary products,
88
237240
2601
sahipli ürünlerden oluşmaktadırlar.
04:11
animals or cadavers.
89
239865
2103
Biz birkaç kuruşa mal olan
elmayı kullandık.
elmayı kullandık.
04:19
We used an apple and it cost pennies.
90
247259
2876
Asıl güzel yanı ise,
04:22
What's also really cool here
91
250873
2037
bu şeyleri yapmak çok da zor değil.
04:24
is it's not that hard
to make these things.
to make these things.
92
252934
2145
04:27
The equipment you need
can be built from garbage,
can be built from garbage,
93
255103
2932
Lazım olan şeyleri bir çöpte
bile bulabilirsiniz.
bile bulabilirsiniz.
04:30
and the key processing step
only requires soap and water.
only requires soap and water.
94
258059
4183
Asıl işlem zaten sadece sabun
ve su gerektiriyor.
ve su gerektiriyor.
İşlem sürecini açık kaynaklı olarak
İnternet'te paylaştık.
İnternet'te paylaştık.
04:34
So what we did was put all
the instructions online as open source.
the instructions online as open source.
95
262866
3842
Sonra misyon odaklı bir şirket bulduk,
04:39
And then we founded
a mission-driven company,
a mission-driven company,
96
267393
2136
04:41
and we're developing kits
to make it easier
to make it easier
97
269553
2378
insanların evde sadece bir havya
ve bir lavabo ile bütün bunları
ve bir lavabo ile bütün bunları
04:43
for anyone with a sink
and a soldering iron
and a soldering iron
98
271955
2571
kendi başlarına yapabilmeleri için
04:46
to make these things at home.
99
274550
1558
parçaları kolaylaştırarak geliştiriyoruz.
04:48
What I'm really curious
about is if one day,
about is if one day,
100
276132
4073
En çok istediğim şeylerden birisi de,
bir gün kendi vücudumuzun parçalarını
oluşturmak ya da onarmak,
oluşturmak ya da onarmak,
04:52
it will be possible to repair, rebuild
and augment our own bodies
and augment our own bodies
101
280229
5251
tabii ki bunların hepsini mutfakta
kendi başımıza yapmak.
kendi başımıza yapmak.
04:57
with stuff we make in the kitchen.
102
285504
1996
05:01
Speaking of kitchens,
103
289321
2097
Mutfak demişken,
bunlar kuşkonmaz bitkisi.
05:03
here's some asparagus.
104
291442
1936
Epey lezzetliler, üstelik idrarınızın
hoş kokmasını sağlıyorlar.
hoş kokmasını sağlıyorlar.
05:05
They're tasty, and they make
your pee smell funny.
your pee smell funny.
105
293402
2683
(Kahkaha)
05:08
(Laughter)
106
296109
1253
Mutfaktaydım ve kuşkonmazın saplarının
altına baktığımda
altına baktığımda
05:09
Now, I was in my kitchen,
and I was noticing
and I was noticing
107
297386
2623
05:12
that when you look down
the stalks of these asparagus,
the stalks of these asparagus,
108
300033
2586
ince küçük damarların olduğunu fark ettim.
05:14
what you can see
are all these tiny little vessels.
are all these tiny little vessels.
109
302643
2991
Kuşkonmazı laboratuvarda görüntülerseniz
05:17
And when we image them in the lab,
110
305658
1649
05:19
you can see how the cellulose
forms these structures.
forms these structures.
111
307331
2989
selülozun yapıları nasıl
oluşturduğunu görebilirsiniz.
oluşturduğunu görebilirsiniz.
Bu resim bana iki şeyi hatırlatıyor:
05:22
This image reminds me of two things:
112
310832
2273
Kan damarlarımızı,
05:25
our blood vessels
113
313701
1882
omurilik ve sinirlerinin yapısını.
05:27
and the structure and organization
of our nerves and spinal cord.
of our nerves and spinal cord.
114
315607
3748
05:31
So here's the question:
115
319854
1297
Sormamız gereken şu,
nöronları ve aksonları bu kanallar boyunca
geliştirebilir miyiz?
geliştirebilir miyiz?
05:33
Can we grow axons and neurons
down these channels?
down these channels?
116
321860
4180
Eğer yapabilirsek,
05:38
Because if we can,
117
326064
1626
kopmuş ve zarar görmüş sinirlerin uçlarını
05:39
then maybe we can use asparagus
to form new connections
to form new connections
118
327714
4267
kuşkonmaz kullanarak
yeniden oluşturabiliriz.
yeniden oluşturabiliriz.
05:44
between the ends of damaged
and severed nerves.
and severed nerves.
119
332005
2857
Belki de bir omuriliği bile.
05:47
Or maybe even a spinal cord.
120
335627
1803
Beni yanlış anlamayın--
05:50
Don't get me wrong --
121
338126
1286
05:51
this is exceptionally challenging
122
339436
2004
bu iş gerçekten son derece zor
05:53
and really hard work to do,
123
341464
1595
ve bu işi yapan sadece biz değiliz.
05:55
and we are not the only ones
working on this.
working on this.
124
343083
2618
Uğraşan başkaları da var.
05:58
But we are the only ones using asparagus.
125
346116
2940
Ama sadece biz kuşkonmaz kullanıyoruz.
06:01
(Laughter)
126
349080
2507
(Kahkaha)
06:04
Right now, we've got
really promising pilot data.
really promising pilot data.
127
352060
3118
Şimdi, gelecek vaat eden
pilot verilerimiz var.
pilot verilerimiz var.
06:07
And we're working with tissue engineers
128
355202
1883
Ve mümkün olan ne varsa bulmak için
06:09
and neurosurgeons
129
357109
1166
beyin cerrahları ve doku
mühendisleriyle çalışıyoruz.
mühendisleriyle çalışıyoruz.
06:10
to find out what's actually possible.
130
358299
1896
Evet, size gösterdiğim çalışmaların hepsi,
06:12
So listen, all of the work I've shown you,
131
360793
2554
etrafımda olan tüm aletlerim
06:15
the stuff that I've built
that's all around me on this stage
that's all around me on this stage
132
363371
3193
ve laboratuvarımdaki diğer projeler
06:18
and the other projects
my lab is involved in
my lab is involved in
133
366588
2670
tamamen çöple oynama sevgimin sonucudur.
06:21
are all a direct result
of me playing with your garbage.
of me playing with your garbage.
134
369282
4087
Oyun -- Oyun bilimsel çalışmanın
kilit noktasıdır.
kilit noktasıdır.
06:25
Play -- play is a key part
of my scientific practice.
of my scientific practice.
135
373393
6037
06:31
It's how I train my mind
to be unconventional and to be creative
to be unconventional and to be creative
136
379454
3984
Bu, elmadan kulak yapma gibi
son derece yaratıcı olmak için
son derece yaratıcı olmak için
zihnimi nasıl eğittiğimin göstergesidir.
06:35
and to decide to make human apple ears.
137
383462
3005
06:38
So, the next time any of you
are looking at some old,
are looking at some old,
138
386491
4651
Bir dahaki sefere sizleri biraz eski,
bozuk, arızalı, aletleri kurcalarken
görmek istiyorum.
görmek istiyorum.
06:43
broken-down, malfunctioning,
piece-of-crap technology,
piece-of-crap technology,
139
391166
4579
Kısacası beni düşünmenizi istiyorum.
06:47
I want you to think of me.
140
395769
1597
Çünkü gerçekten istiyorum.
06:50
Because I want it.
141
398199
1158
06:51
(Laughter)
142
399381
1151
(Kahkaha)
06:52
Seriously, please find any way
to get in touch with me,
to get in touch with me,
143
400556
4007
Cidden, benimle iletişime
geçmeye çalışın
geçmeye çalışın
ve bakalım neler yapabiliriz.
06:56
and let's see what we can build.
144
404587
1941
06:58
Thank you.
145
406552
1151
Teşekkür ediyorum.
06:59
(Applause)
146
407727
4543
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Andrew Pelling - BiohackerAndrew Pelling's unconventional and creative scientific process is founded on play.
Why you should listen
Scientist, professor, entrepreneur and TED Fellow Andrew Pelling has built a career on unapologetic curiosity, creativity and serendipity. He is a professor and Canada Research Chair at the University of Ottawa, where he founded and directs a curiosity-driven research lab that brings together artists, scientists, social scientists and engineers. The lab uses low-cost, open source materials and methods to explore speculative living technologies of the future. He has, for instance, created human body parts made from plants and grown living skins on LEGOs -- innovations with the potential to replace prohibitively expensive commercial biomaterials.
Pelling is also the co-founder and CTO of Spiderwort Inc., a mission driven company developing open source platforms to enable the widespread and global adoption of biological research in all environments and economic contexts. Most recently, he founded pHacktory, a street-level research lab in Ottawa that amplifies community ideas through a potent mixture of craft, serendipity and curiosity.
Pelling's work has been in the international media spotlight for many years, with recognition in outlets such as Wired, Huffington Post, NPR, Scientific American, Popular Science, BBC, Der Spiegel, Deutsche Welle and others, as well as numerous highlights in the Canadian media and Scientific media. He was named a TED Fellow in 2016.
Andrew Pelling | Speaker | TED.com