TED2016
Michael Murphy: Architecture that's built to heal
Michael Murphy: Şifa Veren Mimari
Filmed:
Readability: 4.5
1,563,845 views
Mimari, tuğlaların düzgün bir şekilde dizilmesinden daha fazla anlam taşır. Bu sıradışı konuşmada Michael Murphy, kendisinin ve ekibinin tasarımı nasıl basit bir proje olmaktan çok daha öteye taşıdıklarını anlatıyor. Hava akımından ışık düzenine, bütünsel bir yaklaşımla hem topluluk, hem de (güzel) binalar oluşturuyorlar. Bu konuşmada bizi Ruanda ve Haiti gibi ülkelerdeki projelerde yolculuğa çıkarıyor ve Amerika'nın güneyindeki kalplere şifa olacağını umduğu etkili ve duygulandırıcı Barış ve Adalet Anıtı planını açıklıyor.
Michael Murphy - Designer
As co-founder and CEO of MASS Design Group, Michael Murphy envisions and creates community-centric structures with healing built into their core. Full bio
As co-founder and CEO of MASS Design Group, Michael Murphy envisions and creates community-centric structures with healing built into their core. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Every weekend for as long
as I can remember,
as I can remember,
0
1995
2901
Hatırlayabildiğim her hafta sonu
00:17
my father would get up on a Saturday,
1
5746
2207
babam Cumartesi sabahları uyanır,
00:20
put on a worn sweatshirt
2
8597
1846
eski bir kazak giyer,
00:23
and he'd scrape away
3
11163
1155
gıcırtılı evimizin
00:24
at the squeaky old wheel
of a house that we lived in.
of a house that we lived in.
4
12342
2823
boyasını kazıyıp dururdu.
00:27
I wouldn't even call it restoration;
5
15681
1788
Buna restorasyon bile demeyeceğim;
00:29
it was a ritual, catharsis.
6
17493
1935
bu bir ritüel, bir arınma hâliydi.
00:31
He would spend all year
scraping paint with this old heat gun
scraping paint with this old heat gun
7
19906
3360
Bütün seneyi, eski bir kurutma tabancası
00:35
and a spackle knife,
8
23290
1244
ve alçı bıçağı ile boyayı
00:36
and then he would repaint
where he scraped,
where he scraped,
9
24558
2077
kazıyarak geçirir, kazıdığı yerleri
00:38
only to begin again the following year.
10
26659
2369
tekrar boyar, bu böyle devam ederdi.
00:41
Scraping and re-scraping,
painting and repainting:
painting and repainting:
11
29052
3066
Kazıma ve boyama, tekrar tekrar:
00:44
the work of an old house
is never meant to be done.
is never meant to be done.
12
32688
2944
İş hiç bitmemek üzere tasarlanmıştı.
00:49
The day my father turned 52,
I got a phone call.
I got a phone call.
13
37589
3332
Babamın 52 yaşına girdiği gün,
00:52
My mother was on the line
14
40945
1422
annemden bir telefon geldi.
00:54
to tell me that doctors had found
a lump in his stomach --
a lump in his stomach --
15
42391
3738
Babamın midesinde küçük bir kitle vardı --
00:58
terminal cancer, she told me,
16
46153
2019
ölümcül bir kanser dedi
01:00
and he had been given
only three weeks to live.
only three weeks to live.
17
48196
2594
ve yaşaması için üç haftası vardı.
01:04
I immediately moved home
to Poughkeepsie, New York,
to Poughkeepsie, New York,
18
52269
3521
Acilen Poughkeepsie, New York'a döndüm,
01:07
to sit with my father on death watch,
19
55814
2408
günlerin ne getireceğini bilmeden,
01:10
not knowing what the next days
would bring us.
would bring us.
20
58246
2392
babam ölürken onunla olabilmek için.
01:13
To keep myself distracted,
21
61529
1367
Kendimi meşgul etmek
01:14
I rolled up my sleeves,
22
62920
1754
ve onun artık bitiremeyeceği işleri
01:16
and I went about finishing
what he could now no longer complete --
what he could now no longer complete --
23
64698
3905
bitirmek için kolları sıvadım:
01:20
the restoration of our old home.
24
68627
2392
Eski evimizin restorasyonu.
01:23
When that looming three-week deadline came
25
71666
3041
Üç haftalık sürenin sonu geldiğinde
01:26
and then went,
26
74731
1158
ve geçtiğinde,
01:27
he was still alive.
27
75913
1631
hâlâ yaşıyordu.
01:29
And at three months,
28
77904
1482
Üç ay sonra
01:31
he joined me.
29
79410
1166
bana katıldı.
01:32
We gutted and repainted the interior.
30
80901
2675
Evin iç kısmını temizledik ve tamir ettik.
01:35
At six months, the old windows
were refinished,
were refinished,
31
83600
3294
6 ay sonra eski pencereler tamamlanmıştı,
01:38
and at 18 months,
32
86918
1295
18 ay sonra,
01:40
the rotted porch was finally replaced.
33
88237
2649
çürümüş veranda yenilenmişti.
01:43
And there was my father,
34
91575
1828
İşte babam oradaydı,
01:45
standing with me outside,
admiring a day's work,
admiring a day's work,
35
93427
3253
yaptığımız işe hayran bir şekilde
01:48
hair on his head, fully in remission,
36
96704
2553
yanımda hafiflemiş dururken,
01:51
when he turned to me and he said,
37
99727
2234
bana baktı ve dedi ki,
01:53
"You know, Michael,
38
101985
1157
"Biliyor musun Michael,
01:55
this house saved my life."
39
103166
1949
bu ev benim hayatımı kurtardı."
01:58
So the following year, I decided
to go to architecture school.
to go to architecture school.
40
106967
4393
Sonraki sene mimarlık
okumaya karar verdim.
okumaya karar verdim.
02:04
(Laughter)
41
112167
1150
(Kahkahalar)
02:05
But there, I learned
something different about buildings.
something different about buildings.
42
113929
3120
Orada binalarla ilgili farklı
bir şey öğrendim.
bir şey öğrendim.
02:09
Recognition seemed to come
43
117073
1631
Özgün ve heykelsi formları
02:10
to those who prioritized
novel and sculptural forms,
novel and sculptural forms,
44
118728
3551
önemseyenler bilinir oluyordu,
02:14
like ribbons, or ...
45
122303
2472
kurdeleler gibi veya...
02:17
pickles?
46
125514
1159
turşu?
02:18
(Laughter)
47
126697
2309
(Kahkahalar)
02:22
And I think this
is supposed to be a snail.
is supposed to be a snail.
48
130866
2491
Bence bu salyangoz gibi.
02:26
Something about this bothered me.
49
134530
1734
Bu canımı sıktı.
02:28
Why was it that the best architects,
the greatest architecture --
the greatest architecture --
50
136971
3943
Neden en iyi mimarlar, en iyi mimari --
02:32
all beautiful and visionary
and innovative --
and innovative --
51
140938
2602
güzel ve vizyoner ve yenilikçi olan --
02:36
is also so rare,
52
144078
2171
bu kadar az,
02:38
and seems to serve so very few?
53
146273
2447
ve bu kadar az işe yarıyor?
02:41
And more to the point:
54
149715
1497
Daha açık olmak gerekirse:
02:43
With all of this creative talent,
what more could we do?
what more could we do?
55
151236
3455
Bu kadar yaratıcı yetenekle,
daha fazla neler yapabiliriz?
daha fazla neler yapabiliriz?
02:48
Just as I was about to start
my final exams,
my final exams,
56
156556
2309
Final sınavlarım başlamak üzereydi,
02:50
I decided to take a break
from an all-nighter
from an all-nighter
57
158889
2700
Bir ara verdim
02:54
and go to a lecture by Dr. Paul Farmer,
58
162018
2912
ve Dr. Paul Farmer'ın
bir dersine katıldım.
bir dersine katıldım.
02:57
a leading health activist
for the global poor.
for the global poor.
59
165514
2996
Kendisi küresel yoksullar için
önde gelen bir sağlık aktivisti.
önde gelen bir sağlık aktivisti.
03:00
I was surprised to hear a doctor
talking about architecture.
talking about architecture.
60
168534
3782
Bir doktorun mimari hakkında
konuşması ilginç gelmişti.
konuşması ilginç gelmişti.
03:04
Buildings are making
people sicker, he said,
people sicker, he said,
61
172340
2482
Binalar insanları hasta ediyor, dedi.
03:06
and for the poorest in the world,
62
174846
1793
Dünyadaki yoksullar için bu
03:08
this is causing epidemic-level problems.
63
176663
2896
bulaşıcı hastalıklara yol açıyor.
03:11
In this hospital in South Africa,
64
179918
1635
Güney Afrika'daki bu hastaneye,
03:13
patients that came in
with, say, a broken leg,
with, say, a broken leg,
65
181577
2184
mesela kırık bir bacakla gelen,
03:15
to wait in this unventilated hallway,
66
183785
2596
bu havasız koridorda bekliyor,
03:18
walked out with a multidrug-resistant
strand of tuberculosis.
strand of tuberculosis.
67
186405
4527
birçok ilaca dirençli bir
tüberküloz ile çıkıyor.
tüberküloz ile çıkıyor.
03:23
Simple designs for infection control
had not been thought about,
had not been thought about,
68
191294
3624
Enfeksiyonu önleyecek basit tasarımlar
03:26
and people had died because of it.
69
194942
2518
düşünülmediğinden insanlar öldü.
03:30
"Where are the architects?" Paul said.
70
198014
3150
"Mimarlar nerede?" dedi Paul.
03:33
If hospitals are making people sicker,
71
201692
2001
Eğer hastaneler insanları hasta ediyorsa,
03:35
where are the architects and designers
72
203717
1904
hastaları iyileştirmemiz için uygun
03:37
to help us build and design
hospitals that allow us to heal?
hospitals that allow us to heal?
73
205645
4610
hastaneler tasarlayacak
mimarlar nerede?
mimarlar nerede?
03:44
That following summer,
74
212486
1640
Sonraki yaz,
03:46
I was in the back of a Land Rover
with a few classmates,
with a few classmates,
75
214150
2802
birkaç sınıf arkadaşımla
bir Land Rover'ın arkasında,
bir Land Rover'ın arkasında,
03:48
bumping over the mountainous
hillside of Rwanda.
hillside of Rwanda.
76
216976
3481
Ruanda'nın engebeli dağlarını aşıyorduk.
03:52
For the next year, I'd be living in Butaro
in this old guesthouse,
in this old guesthouse,
77
220964
3969
Bir sonraki sene, Butaro'da, soykırımdan
sonra hapishane olarak
sonra hapishane olarak
03:56
which was a jail after the genocide.
78
224957
3197
kullanılmış bu pansiyonda
yaşıyor olacaktım.
yaşıyor olacaktım.
04:00
I was there to design and build
a new type of hospital
a new type of hospital
79
228967
3921
Dr. Farmer ve ekibi ile yeni bir
hastane modeli tasarlamak
hastane modeli tasarlamak
04:04
with Dr. Farmer and his team.
80
232912
2194
ve inşa etmek üzere oradaydım.
04:07
If hallways are making patients sicker,
81
235965
2134
Koridorlar insanları daha
fazla hasta ediyorsa,
fazla hasta ediyorsa,
04:10
what if we could design a hospital
that flips the hallways on the outside,
that flips the hallways on the outside,
82
238123
3754
insanların açık havadaki koridorlarda
04:13
and makes people walk in the exterior?
83
241901
2318
yürüdükleri bir hastane
tasarlayabilir miydik?
tasarlayabilir miydik?
04:16
If mechanical systems rarely work,
84
244243
2369
Madem mekanik sistemler çalışmıyor,
04:18
what if we could design a hospital
that could breathe
that could breathe
85
246636
2583
o hâlde, doğal havalandırma ile
04:21
through natural ventilation,
86
249243
1876
nefes alan hastaneler tasarlayabilir,
04:23
and meanwhile reduce
its environmental footprint?
its environmental footprint?
87
251143
3142
ekolojik ayak izini azaltabilir miydik?
04:26
And what about the patients' experience?
88
254309
2556
Peki ya hastaların yaşadıkları?
04:28
Evidence shows
that a simple view of nature
that a simple view of nature
89
256889
2316
Bulgular gösteriyor ki, doğadan
küçük bir manzara bile
küçük bir manzara bile
04:31
can radically improve health outcomes,
90
259229
2159
sağlığı kökünden iyileştirebiliyor.
04:33
So why couldn't we design a hospital
91
261752
2062
O hâlde neden her hastanın bir penceresi
04:35
where every patient
had a window with a view?
had a window with a view?
92
263838
2713
ve manzarası olduğu
hastane tasarlamayalım?
hastane tasarlamayalım?
04:38
Simple, site-specific designs
can make a hospital that heals.
can make a hospital that heals.
93
266575
5412
Basit, alana özel tasarımlar
iyileştiren bir hastane yaratabilir.
iyileştiren bir hastane yaratabilir.
04:44
Designing it is one thing;
94
272764
1783
Tasarım bir şey
04:46
getting it built, we learned,
is quite another.
is quite another.
95
274571
2226
ve öğrendik ki, hayata geçirmek
başka bir şey.
başka bir şey.
04:49
We worked with Bruce Nizeye,
96
277619
2684
Bruce Nizeye ile çalıştık,
04:52
a brilliant engineer,
97
280327
1513
mükemmel bir mühendis.
04:53
and he thought about
construction differently
construction differently
98
281864
2124
İnşaat ile ilgili, bana okulda
04:56
than I had been taught in school.
99
284012
1856
öğretilenden farklı düşünüyor.
04:58
When we had to excavate
this enormous hilltop
this enormous hilltop
100
286458
2324
Bu muazzam tepede çukur
açmamız gerekiyordu,
açmamız gerekiyordu,
05:00
and a bulldozer was expensive
and hard to get to site,
and hard to get to site,
101
288806
2935
buldozer pahalıydı ve getirmesi zordu,
05:03
Bruce suggested doing it by hand,
102
291765
2520
Bruce Ruanda'nın "Ubudehe"
metodunu kullanarak
metodunu kullanarak
05:06
using a method in Rwanda called "Ubudehe,"
103
294309
3674
ellerimizle yapmamızı önerdi,
05:10
which means "community works
for the community."
for the community."
104
298007
2549
"topluluk, topluluk için çalışıyor"
anlamına geliyor.
anlamına geliyor.
05:13
Hundreds of people came
with shovels and hoes,
with shovels and hoes,
105
301082
3324
Yüzlerce insan küreklerle
ve çapalarla geldiler
ve çapalarla geldiler
05:17
and we excavated that hill
106
305008
1787
ve o tepeyi kazdık,
05:18
in half the time and half
the cost of that bulldozer.
the cost of that bulldozer.
107
306819
3609
yarı zamanda ve buldozer
masrafının yarı fiyatına.
masrafının yarı fiyatına.
05:23
Instead of importing furniture,
Bruce started a guild,
Bruce started a guild,
108
311328
2940
Mobilyayı dışarıdan getirtmektense,
05:26
and he brought in
master carpenters to train others
master carpenters to train others
109
314292
2407
Bruce bir birlik kurdu
ve usta marangozlarlarla
ve usta marangozlarlarla
diğerlerine mobilya
işi öğretmeleri için anlaştı.
işi öğretmeleri için anlaştı.
05:28
in how to make furniture by hand.
110
316723
1754
05:30
And on this job site,
111
318501
1570
Bu kariyer sitesinde,
05:32
15 years after the Rwandan genocide,
112
320095
3489
Ruanda soykırımından 15 sene sonra,
05:36
Bruce insisted that we bring on
labor from all backgrounds,
labor from all backgrounds,
113
324326
3605
her tür deneyime sahip
kişileri bulmak için ilan verdi
kişileri bulmak için ilan verdi
05:39
and that half of them be women.
114
327955
1912
ve yarısı kadın olmalıydı.
05:42
Bruce was using
the process of building to heal,
the process of building to heal,
115
330302
2645
Bruce, iyileştirmek için inşa
etme yöntemini kullanıyordu.
etme yöntemini kullanıyordu.
05:44
not just for those who were sick,
116
332971
1985
Sadece hasta olanlar için değil,
05:46
but for the entire community as a whole.
117
334980
2698
bir bütün olarak, tüm topluluk için.
05:51
We call this the locally fabricated
way of building, or "lo-fab,"
way of building, or "lo-fab,"
118
339086
4855
Buna yerel yöntemlerin uygulandığı
05:55
and it has four pillars:
119
343965
2356
yapım tarzı, "lo-fab"diyoruz
ve dört ana kısmı var:
ve dört ana kısmı var:
05:58
hire locally,
120
346984
1174
Yerelleri işe al,
06:00
source regionally,
121
348182
1435
bölgesel kaynakları tedarik et,
06:02
train where you can
122
350111
1420
mümkün olan yerde eğit
06:03
and most importantly,
123
351555
1564
ve en önemlisi, her tasarım
06:05
think about every design decision
as an opportunity
as an opportunity
124
353143
3562
kararını saygınlığa hizmet
06:08
to invest in the dignity
of the places where you serve.
of the places where you serve.
125
356729
3916
eden bir fırsat gibi düşün.
06:13
Think of it like the local food movement,
126
361219
2830
Bunu yerel gıda hareketi gibi
düşünebilirsiniz,
düşünebilirsiniz,
06:16
but for architecture.
127
364073
1355
ancak mimari için.
06:17
And we're convinced
that this way of building
that this way of building
128
365741
2203
Bu tarz yapım sürecinin dünyanın
06:19
can be replicated across the world,
129
367968
1938
birçok yerinde tekrarlanabileceğine
06:21
and change the way we talk about
and evaluate architecture.
and evaluate architecture.
130
369930
4547
ve mimariye dair bakışı
değiştirebileceğine inanıyoruz.
değiştirebileceğine inanıyoruz.
06:27
Using the lo-fab way of building,
131
375405
1802
Bu süreç ile
06:29
even aesthetic decisions
can be designed to impact people's lives.
can be designed to impact people's lives.
132
377231
3796
estetik bile insanların hayatını
etkilemek için bir araç olabilir.
etkilemek için bir araç olabilir.
06:33
In Butaro, we chose to use
a local volcanic stone
a local volcanic stone
133
381762
2702
Butaro'da yerel volkanik taş kullandık,
06:36
found in abundance within the area,
134
384488
2028
bölgede çok vardı.
06:38
but often considered
a nuisance by farmers,
a nuisance by farmers,
135
386540
2037
Ancak çiftçiler bunları bela
olarak görüyorlardı
olarak görüyorlardı
06:40
and piled on the side of the road.
136
388601
1729
ve yolun kenarına yığmışlardı.
06:42
We worked with these masons
to cut these stones
to cut these stones
137
390671
2484
Bu taş ustalarıyla taşları kesip
06:45
and form them into the walls
of the hospital.
of the hospital.
138
393179
3191
hastane duvarı yaptık.
06:48
And when they began on this corner
139
396394
2197
Bu köşeden başladılar,
06:50
and wrapped around the entire hospital,
140
398615
3088
tüm hastanenin etrafını çevirdiler.
06:54
they were so good at putting
these stones together,
these stones together,
141
402283
2522
Taşları bir araya getirmekte
çok iyiydiler.
çok iyiydiler.
06:56
they asked us if they could take down
the original wall and rebuild it.
the original wall and rebuild it.
142
404829
3612
Bize orijinal duvarı yıkıp yeniden yapmak
istediklerini söylediler.
istediklerini söylediler.
07:00
And you see what is possible.
143
408465
2288
Nelerin mümkün olabildiğini görüyorsunuz.
07:03
It's beautiful.
144
411467
1233
Çok güzel.
07:05
And the beauty, to me,
145
413794
1879
Bence güzellik şuradan geliyor,
07:07
comes from the fact that I know
that hands cut these stones,
that hands cut these stones,
146
415697
3218
bu taşların elle kesildiğini
07:11
and they formed them into this thick wall,
147
419435
2985
ve bu kalın duvar olduğunu biliyorum.
07:14
made only in this place
with rocks from this soil.
with rocks from this soil.
148
422444
3990
Sadece burada, bu toprağın
taşları ile yapıldı.
taşları ile yapıldı.
07:20
When you go outside today
and you look at your built world,
and you look at your built world,
149
428107
4101
Bugün dışarı çıktığınızda, dünyanın
inşasına baktığınızda,
inşasına baktığınızda,
07:24
ask not only:
150
432973
1181
sadece,
07:26
"What is the environmental footprint?" --
an important question --
an important question --
151
434178
3226
"Çevresel ayak izi nedir?" diye
sormanın dışında,
sormanın dışında,
07:29
but what if we also asked,
152
437428
1274
"Bunu yapan insanların
07:30
"What is the human handprint
of those who made it?"
of those who made it?"
153
438726
3656
el izi nedir?" diye sorsak nasıl olurdu?
07:35
We started a new practice
based around these questions,
based around these questions,
154
443427
3644
Bu sorulara dayanan yeni
07:39
and we tested it around the world.
155
447095
2549
bir uygulama başlattık
ve dünyada test ettik.
ve dünyada test ettik.
07:42
Like in Haiti,
156
450467
1151
Haiti'de olduğu gibi,
07:43
where we asked if a new hospital
could help end the epidemic of cholera.
could help end the epidemic of cholera.
157
451642
4599
yeni bir hastane kolera salgınına
çare olabilir miydi?
çare olabilir miydi?
07:48
In this 100-bed hospital,
158
456755
1639
Bu 100 yataklı hastane için
07:50
we designed a simple strategy
159
458418
1675
bir strateji tasarladık:
07:52
to clean contaminated medical waste
before it enters the water table,
before it enters the water table,
160
460117
4460
Kirli tıbbi atıkları yeraltı sularına
karışmadan temizleyecektik.
karışmadan temizleyecektik.
07:56
and our partners at Les Centres GHESKIO
161
464601
2008
Gheskio Merkezi'ndeki
07:58
are already saving lives because of it.
162
466633
2530
partnerlerimiz bu sayede
çoktan hayat kurtarıyorlar bile.
çoktan hayat kurtarıyorlar bile.
08:01
Or Malawi:
163
469187
1195
Veya Malavi'de:
08:02
we asked if a birthing center
could radically reduce
could radically reduce
164
470406
3229
Bir doğum merkezinde, anne
ve bebek ölüm oranını
ve bebek ölüm oranını
08:05
maternal and infant mortality.
165
473659
1900
büyük ölçüde azaltabilir miydik?
08:07
Malawi has one of the highest rates
of maternal and infant death
of maternal and infant death
166
475892
3253
Malavi, dünyadaki en yüksek
anne ve bebek ölümü
anne ve bebek ölümü
08:11
in the world.
167
479169
1217
oranına sahip.
08:12
Using a simple strategy
to be replicated nationally,
to be replicated nationally,
168
480410
3323
Ulusal ölçüde tekrarlanacak olan
basit bir strateji kullandık.
basit bir strateji kullandık.
08:15
we designed a birthing center
169
483757
2220
Kadınların ve
08:18
that would attract women
and their attendants
and their attendants
170
486001
2308
refakatçilerinin erken gelmelerini
ve daha güvenli doğum
ve daha güvenli doğum
08:20
to come to the hospital earlier
and therefore have safer births.
and therefore have safer births.
171
488333
3833
sağlayacak bir doğum merkezi tasarladık.
08:24
Or in the Congo, where we asked
172
492569
1674
Veya Kongo'da şunu sorduk:
08:26
if an educational center
could also be used
could also be used
173
494267
2248
Bir eğitim merkezi, tehlikede
olan doğal hayatı
olan doğal hayatı
08:28
to protect endangered wildlife.
174
496539
2182
korumak için kullanılabilir mi?
08:30
Poaching for ivory and bushmeat
175
498745
1585
Kaçak fildişi ve vahşi hayvan eti avcılığı
08:32
is leading to global epidemic,
disease transfer and war.
disease transfer and war.
176
500354
3547
bulaşıcı hastalık ve savaşlara yol açıyor.
08:35
In one of the hardest-to-reach
places in the world,
places in the world,
177
503925
3222
Dünyada erişilmesi en zor
yerlerden birinde,
yerlerden birinde,
08:39
we used the mud and the dirt
and the wood around us
and the wood around us
178
507171
2926
bir merkez inşa etmek
için etrafımızdaki çamur,
için etrafımızdaki çamur,
08:42
to construct a center
179
510121
1664
çer çöp ve odunları kullandık.
08:43
that would show us ways to protect
and conserve our rich biodiversity.
and conserve our rich biodiversity.
180
511809
4748
Bu bize zengin biyo-çeşitliliğimizi
korumamızda çeşitli yollar gösterdi.
korumamızda çeşitli yollar gösterdi.
08:49
Even here in the US,
181
517526
1605
Burada, Amerika'da,
08:51
we were asked to rethink
182
519155
1263
işitme engelliler
08:52
the largest university for the deaf
and hard of hearing in the world.
and hard of hearing in the world.
183
520442
4062
ve işitme zorluğu yaşayanlar için dünyanın
en büyük üniversitesini yeniden
en büyük üniversitesini yeniden
tasarlamamız istendi.
08:56
The deaf community, through sign language,
184
524844
2256
İşaret dili, görsel iletişimin
önemini gösteriyor.
önemini gösteriyor.
08:59
shows us the power
of visual communication.
of visual communication.
185
527124
2410
09:01
We designed a campus
that would awaken the ways
that would awaken the ways
186
529558
2252
Yolların, tüm insanlığın
iletişim kurduğu şekilde,
iletişim kurduğu şekilde,
09:03
in which we as humans all communicate,
187
531834
2049
sözel ve sözel olmayan yollarla
09:05
both verbally and nonverbally.
188
533907
1919
gösterildiği bir kampüs tasarladık.
09:09
And even in Poughkeepsie, my hometown,
189
537729
2534
Poughkeepsie'de, benim şehrimde bile,
09:12
we thought about old
industrial infrastructure.
industrial infrastructure.
190
540986
2840
eski endüstriyel altyapıyı
yeniden düşündük.
yeniden düşündük.
09:16
We wondered:
191
544196
1277
Kültür ve sanatı kullanarak bu şehri
09:17
Could we use arts and culture
and design to revitalize this city
and design to revitalize this city
192
545497
4563
ve ülkedeki diğer sanayi şehirlerini
yeniden canlandırabilir miydik?
yeniden canlandırabilir miydik?
09:22
and other Rust Belt cities
across our nation,
across our nation,
193
550084
2622
09:24
and turn them into centers
for innovation and growth?
for innovation and growth?
194
552730
2964
Ve bunları
inovasyon ve gelişme merkezlerine
dönüştürebilir miydik?
dönüştürebilir miydik?
09:28
In each of these projects,
we asked a simple question:
we asked a simple question:
195
556121
3429
Bu projelerin her birinde,
basit bir soru sorduk:
basit bir soru sorduk:
09:32
What more can architecture do?
196
560045
2179
Mimari daha fazla ne yapabilir?
09:34
And by asking that question,
197
562681
1925
Bu soruyu sorarken,
09:36
we were forced to consider
how we could create jobs,
how we could create jobs,
198
564630
3742
nasıl istihdam yaratabiliriz,
bölgedeki kaynaklarından
bölgedeki kaynaklarından
09:40
how we could source regionally
199
568396
2411
nasıl yararlanabiliriz,
09:42
and how we could invest
in the dignity of the communities
in the dignity of the communities
200
570831
3226
hizmet ettiğimiz bölge
halklarının değerine nasıl
halklarının değerine nasıl
09:46
in which we serve.
201
574081
1231
katkıda bulunabiliriz?
09:47
I have learned
202
575959
1247
Şunu öğrendim ki:
09:49
that architecture can be
a transformative engine for change.
a transformative engine for change.
203
577943
4555
Mimari, değişim için dönüştürücü
bir lokomotif olabilir.
bir lokomotif olabilir.
09:57
About a year ago, I read an article
204
585117
2673
Bir sene önce, yorulmak bilmeyen
10:00
about a tireless and intrepid
civil rights leader
civil rights leader
205
588567
4144
ve gözüpek bir insan hakları
savunucusu, Bryan Stevenson ile
savunucusu, Bryan Stevenson ile
10:05
named Bryan Stevenson.
206
593328
1306
ilgili bir yazı okumuştum.
10:08
(Applause)
207
596423
3997
(Alkışlar)
10:14
And Bryan had a bold architectural vision.
208
602249
3184
Bryan'ın cesur bir mimari vizyonu vardı.
10:17
He and his team had been documenting
209
605983
2589
O ve ekibi Amerika'nın güneyindeki
Afrikalı-Amerikalılara
Afrikalı-Amerikalılara
10:20
the over 4,000 lynchings
of African Americans
of African Americans
210
608596
3644
4.000'in üzerinde
10:24
that have happened in the American South.
211
612264
2260
linç girişimini belgelemişlerdi.
10:26
And they had a plan to mark every county
where these lynchings occurred,
where these lynchings occurred,
212
614889
4810
Linç girişimlerinin olduğu her eyaleti
işaretleme ve Montgomery Alabama'da
işaretleme ve Montgomery Alabama'da
10:31
and build a national memorial
to the victims of lynching
to the victims of lynching
213
619723
3389
linç kurbanları için ulusal bir anıt dikme
10:35
in Montgomery, Alabama.
214
623136
1690
planları vardı.
10:37
Countries like Germany and South Africa
215
625879
3097
Almanya, Güney Afrika
ve tabii Ruanda gibi ülkeler,
ve tabii Ruanda gibi ülkeler,
10:41
and, of course, Rwanda,
216
629880
1169
ulusal ruhu iyileştirmek
10:43
have found it necessary to build memorials
217
631073
3072
ve geçmişlerindeki
10:46
to reflect on the atrocities
of their past,
of their past,
218
634169
2839
vahşeti yansıtmak için
10:49
in order to heal their national psyche.
219
637032
2988
anıt dikmeyi gerekli görmüşlerdi.
10:52
We have yet to do this
in the United States.
in the United States.
220
640044
3168
Bizim bunu Amerika'da hâlâ yapmamız lazım.
10:56
So I sent a cold email
to info@equaljusticeintiative.org:
to info@equaljusticeintiative.org:
221
644679
6635
Ben de info@equaljusticeintiative.org
adresine bir e-posta attım:
adresine bir e-posta attım:
11:03
"Dear Bryan," it said,
222
651338
1949
"Sevgili Bryan" diye başladım,
11:06
"I think your building project
223
654102
1636
Bence anıtlarla ilgili projen,
11:07
is maybe the most important
project we could do in America
project we could do in America
224
655762
2955
Amerika'da yapabileceğimiz en önemli proje
11:10
and could change the way
we think about racial injustice.
we think about racial injustice.
225
658741
2990
ve ırk adaletsizliğine
bakışımızı değiştirebilir.
bakışımızı değiştirebilir.
11:14
By any chance,
226
662640
1984
Bir ihtimal,
11:16
do you know who will design it?"
227
664648
1921
kimin tasarlayacağını biliyor musun?"
11:18
(Laughter)
228
666593
1629
(Kahkahalar)
11:20
Surprisingly, shockingly,
229
668784
1727
Şaşırtıcı bir şekilde,
11:23
Bryan got right back to me,
230
671547
1314
Bryan direkt cevap verdi
11:24
and invited me down to meet
with his team and talk to them.
with his team and talk to them.
231
672885
3208
ve beni ekibiyle tanışmaya çağırdı.
Söylemeye gerek bile yok,
tüm toplantılarımı iptal ettim
tüm toplantılarımı iptal ettim
11:28
Needless to say,
I canceled all my meetings
I canceled all my meetings
232
676763
2052
11:30
and I jumped on a plane
to Montgomery, Alabama.
to Montgomery, Alabama.
233
678839
2340
ve Alabama, Montgomery'e
bir uçağa atladım.
bir uçağa atladım.
11:33
When I got there,
234
681203
1158
Oraya vardığımda,
11:34
Bryan and his team picked me up,
and we walked around the city.
and we walked around the city.
235
682797
3484
Bryan ve ekibi beni aldı ve şehri gezdik.
11:38
And they took the time to point out
236
686305
2327
Şehirde konfederasyonun
11:40
the many markers that have
been placed all over the city
been placed all over the city
237
688656
3021
tarihine dair ne kadar çok sembol
11:43
to the history of the Confederacy,
238
691701
2444
olduğunu gösterdiler
11:46
and the very few that mark
the history of slavery.
the history of slavery.
239
694169
4227
ve kölelik tarihine dair olanların
ne kadar az olduğunu.
ne kadar az olduğunu.
11:50
And then he walked me to a hill.
240
698420
1827
Sonra tüm şehri gören
11:52
It overlooked the whole city.
241
700828
1502
bir tepeye çıktık.
11:54
He pointed out the river
and the train tracks
and the train tracks
242
702934
2230
Nehri ve tren raylarını gösterdi,
11:57
where the largest domestic
slave-trading port in America
slave-trading port in America
243
705188
2695
Amerika'da köle ticaretinin
büyük başarıyla yapıldığı limandı burası.
11:59
had once prospered.
244
707907
1184
12:01
And then to the Capitol rotunda,
245
709115
1618
Daha sonra Capitol Kubbesi'ni işaret etti
12:02
where George Wallace
had stood on its steps
had stood on its steps
246
710757
2072
George Wallace burada,
12:04
and proclaimed, "Segregation forever."
247
712853
2884
"Sonsuza kadar ayrımcılık"
diye ilan etmişti.
diye ilan etmişti.
12:08
And then to the very hill below us.
248
716205
1851
Daha sonra hemen aşağımızdaki
tepeyi göstererek,
tepeyi göstererek,
12:10
He said, "Here we will build
a new memorial
a new memorial
249
718080
3317
"Buraya, bu şehrin ve bu ulusun kimliğini
12:13
that will change the identity
of this city and of this nation."
of this city and of this nation."
250
721421
4442
değiştirecek bir anıt dikeceğiz" dedi.
12:18
Our two teams have worked
together over the last year
together over the last year
251
726855
3454
İki ekibimiz geçtiğimiz sene boyunca
bu anıtı tasarlamak için
bu anıtı tasarlamak için
12:22
to design this memorial.
252
730333
1642
birlikte çalıştılar.
12:27
The memorial will take us on a journey
253
735184
2867
Bu anıt bizi, Parthenon
12:30
through a classical,
almost familiar building type,
almost familiar building type,
254
738836
3074
veya Vatikan'daki sütunlar gibi klasik,
12:33
like the Parthenon
or the colonnade at the Vatican.
or the colonnade at the Vatican.
255
741934
4125
neredeyse alışık olduğumuz
bir yolculuğa çıkaracak.
bir yolculuğa çıkaracak.
12:38
But as we enter,
256
746994
1327
Ancak içeri doğru ilerlediğimizde,
12:40
the ground drops below us
and our perception shifts,
and our perception shifts,
257
748345
3961
yer adeta kayıyor gibi olacak
12:44
where we realize that these columns
evoke the lynchings,
evoke the lynchings,
258
752330
4094
ve bu sütunların meydandaki linç
eylemlerini çağrıştırdığını
eylemlerini çağrıştırdığını
12:48
which happened in the public square.
259
756448
2031
fark ettiğimiz andan itibaren
algımız değişecek.
algımız değişecek.
12:51
And as we continue,
260
759005
1316
Devam ettiğimizde,
12:52
we begin to understand the vast number
261
760345
3095
ne kadar büyük bir rakamdan bahsettiğimizi
12:55
of those who have yet to be put to rest.
262
763464
2993
ve bunu görmezden geldiğimizi
anlamaya başlayacağız.
anlamaya başlayacağız.
12:58
Their names will be engraved
on the markers that hang above us.
on the markers that hang above us.
263
766481
4705
İsimleri üzerimizde asılı duran
işaretlere kazınacak.
işaretlere kazınacak.
13:04
And just outside will be a field
of identical columns.
of identical columns.
264
772202
4069
Hemen dışarıda, tamamıyla aynı
sütunların olduğu bir yer olacak.
sütunların olduğu bir yer olacak.
13:08
But these are temporary columns,
waiting in purgatory,
waiting in purgatory,
265
776973
3799
Bu sütunlar arafta bekleyecek
13:12
to be placed in the very counties
where these lynchings occurred.
where these lynchings occurred.
266
780796
3823
ve linç olan eyaletlere yerleştirilecek.
13:18
Over the next few years,
267
786124
2372
Birkaç sene süresince,
13:20
this site will bear witness,
268
788520
1986
bu sütunların her biri yerini bulmasına,
görünür şekilde ait olduğu
eyalete yerleştirilmesine,
eyalete yerleştirilmesine,
13:23
as each of these markers is claimed
269
791060
2238
13:25
and visibly placed in those counties.
270
793322
2259
bu mekân şahitlik edecek.
13:28
Our nation will begin to heal
from over a century of silence.
from over a century of silence.
271
796258
5168
Ulusumuz yüz yılı aşan sessizlikten sonra
şifa bulmaya başlayacak.
şifa bulmaya başlayacak.
13:35
When we think about
how it should be built,
how it should be built,
272
803799
2053
Bunu nasıl yapacağımızı düşündüğümüzde,
13:37
we were reminded of Ubudehe,
273
805876
2800
Ubudehe'yi hatırladık,
13:40
the building process
we learned about in Rwanda.
we learned about in Rwanda.
274
808700
2368
Ruanda'da öğrendiğimiz yapım süreci.
13:43
We wondered if we could fill
those very columns
those very columns
275
811562
2544
Bu sütunları, cinayetlerin olduğu
13:46
with the soil from the sites
of where these killings occurred.
of where these killings occurred.
276
814130
3899
yerlerdeki toprakla doldurabilir miydik?
13:51
Brian and his team have begun
collecting that soil
collecting that soil
277
819218
3164
Brian ve ekibi, aile üyeleriyle,
topluluk liderleri
topluluk liderleri
13:54
and preserving it in individual jars
278
822940
2784
ve topluluktan kimselerle
bu topraklardan toplamaya
bu topraklardan toplamaya
13:57
with family members, community
leaders and descendants.
leaders and descendants.
279
825748
3459
ve farklı kavanozlarda muhafaza
etmeye başladılar.
etmeye başladılar.
14:01
The act of collecting soil itself
280
829890
3102
Bu toprakları topluyor olma eylemi bile
14:06
has lead to a type of spiritual healing.
281
834148
2670
bir çeşit manevi iyileşmeyi sağladı.
14:09
It's an act of restorative justice.
282
837545
2487
Bu, adaleti yeniden
canlandıran bir eylemdi.
canlandıran bir eylemdi.
14:12
As one EJI team member noted
283
840844
2554
EJI ekibinin üyelerinden birisi,
14:15
in the collection of the soil
from where Will McBride was lynched,
from where Will McBride was lynched,
284
843422
4052
McBride'ın linç mahallindeki
topraktan alırken şöyle dedi:
topraktan alırken şöyle dedi:
14:20
"If Will McBride left one drop of sweat,
285
848231
3133
"Eğer McBride'dan bir damla alın teri,
14:23
one drop of blood,
286
851388
1355
bir damla kan,
14:25
one hair follicle --
287
853173
1403
bir saç teli kaldıysa,
14:26
I pray that I dug it up,
288
854964
1621
kazıp çıkarmış olayım diye
14:28
and that his whole body
would be at peace."
would be at peace."
289
856609
2975
dua ediyorum ve tüm bedeni
böylece huzur bulacak.
böylece huzur bulacak.
14:34
We plan to break ground
on this memorial later this year,
on this memorial later this year,
290
862683
3261
Bu anıtın temelini bu sene
atmayı planlıyoruz.
atmayı planlıyoruz.
14:37
and it will be a place to finally speak
of the unspeakable acts
of the unspeakable acts
291
865968
4445
Sonunda, bu ulusu yaralayan
ve konuşulamayan eylemlerin
ve konuşulamayan eylemlerin
14:42
that have scarred this nation.
292
870437
1855
adına konuşacak bir yer olacak.
14:46
(Applause)
293
874380
5861
(Alkışlar)
14:57
When my father told me
that day that this house --
that day that this house --
294
885245
3437
Babam o gün bana, bu evin --
15:00
our house --
295
888706
1155
bizim evimizin--
15:01
had saved his life,
296
889885
1205
hayatını kurtardığını söylediğinde,
15:03
what I didn't know
297
891970
1312
kastettiğinin, mimariyle
15:05
was that he was referring
to a much deeper relationship
to a much deeper relationship
298
893306
3252
kendimizle olan ilişki
15:08
between architecture and ourselves.
299
896582
2440
arasındaki çok derin bağ
olduğunu anlayamamışım.
olduğunu anlayamamışım.
15:11
Buildings are not simply
expressive sculptures.
expressive sculptures.
300
899649
3346
Yapılar sadece ifade eden, yontulmuş
heykeller değillerdir.
heykeller değillerdir.
15:15
They make visible our personal
and our collective aspirations
and our collective aspirations
301
903019
4098
Bireysel ve kolektif arzularımızı
toplumsal olarak
toplumsal olarak
15:19
as a society.
302
907141
1157
görünür kılarlar.
15:21
Great architecture can give us hope.
303
909177
3240
İyi mimari bize umut verebilir.
15:25
Great architecture can heal.
304
913162
2374
İyi mimari iyileştirir.
15:28
Thank you very much.
305
916478
1217
Teşekkürler.
15:29
(Applause)
306
917719
7271
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Michael Murphy - DesignerAs co-founder and CEO of MASS Design Group, Michael Murphy envisions and creates community-centric structures with healing built into their core.
Why you should listen
Michael Murphy is the executive director of MASS Design Group. He spearheads MASS' research and design programs and has helped expand the firm into ten countries and three continents.
Murphy led the design and construction of MASS's first project, the Butaro Hospital in Rwanda, which opened in 2011. The award-winning hospital established the MASS blueprint: immersive study of each location for its challenges and advantages, design of buildings that will improve the well-being of patients and communities, low-impact and environmentally sensitive construction that enriches the community, and evaluation of each design’s impact in improving lives.
Michael Murphy | Speaker | TED.com