TED2009
Nina Jablonski: Skin color is an illusion
Nina Jablonski ten rengi yanılgısını yıkıyor
Filmed:
Readability: 4.8
1,260,305 views
Nina Jablonski, farklı ten renklerinin sadece farklı iklimlere ve UV seviyelerine maruz kalmaya karşı vücudumuzun adaptasyonu olduğunu söylüyor. Charles Darwin bu fikre karşıydı, fakat Jablonski bunun sebebini açıklıyor: Darwin'in NASA'ya erişimi yoktu.
Nina Jablonski - Anthropologist
Nina Jablonski is author of Skin: A Natural History, a close look at human skin’s many remarkable traits: its colors, its sweatiness, the fact that we decorate it. Full bio
Nina Jablonski is author of Skin: A Natural History, a close look at human skin’s many remarkable traits: its colors, its sweatiness, the fact that we decorate it. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
Interestingly, Charles Darwin
0
0
4000
İlginçtir, Charles Darwin
00:22
was born a very lightly pigmented man,
1
4000
4000
kısmi-koyu arası pigmentli bir dünyada
00:26
in a moderately-to-darkly pigmented world.
2
8000
4000
oldukça açık pigmentli bir insan olarak doğdu.
00:30
Over the course of his life,
3
12000
3000
Hayatı boyunca
00:33
Darwin had great privilege.
4
15000
2000
Darwin muazzam ayrıcalıklara sahipti.
00:35
He lived in a fairly wealthy home.
5
17000
3000
Oldukça zengin bir evde yaşadı.
00:38
He was raised by very supportive and interested parents.
6
20000
4000
Destekleyici ve ilgili ebeveynlerce büyütüldü.
00:42
And when he was in his 20s
7
24000
2000
Ve 20'li yaşlarındayken
00:44
he embarked upon a remarkable voyage on the ship the Beagle.
8
26000
4000
Beagle adlı gemi ile olağanüstü bir yolculuğa çıktı.
00:48
And during the course of that voyage,
9
30000
3000
Ve bu seyahati boyunca,
00:51
he saw remarkable things:
10
33000
2000
olağanüstü şeyler gördü.
00:53
tremendous diversity of plants and animals, and humans.
11
35000
4000
Bitkilerin, hayvanların ve insanların muazzam çeşitliliği.
00:57
And the observations that he made
12
39000
2000
Ve bu destansı yolculuğunda
00:59
on that epic journey
13
41000
2000
yaptığı gözlemler, nihayetinde
01:01
were to be eventually distilled
14
43000
2000
150 yıl önce yayınlanan
01:03
into his wonderful book, "On the Origin of Species,"
15
45000
2000
harika kitabı Türlerin Kökeni'nde
01:05
published 150 years ago.
16
47000
4000
biçimlenecekti.
01:09
Now what is so interesting
17
51000
2000
Türlerin Kökeni'ni hakkında
01:11
and to some, the extent, what's a bit infamous
18
53000
4000
oldukça ilginç
01:15
about "The Origin of Species,"
19
57000
2000
ve biraz da kötü şöhretli olan şey,
01:17
is that there is only one line in it
20
59000
2000
bu kitapta insan evrimi hakkında
01:19
about human evolution.
21
61000
3000
sadece bir satır olmasıdır.
01:22
"Light will be thrown on the origin of man
22
64000
3000
İnsanlığın kökeni ve tarihi
01:25
and his history."
23
67000
2000
açıklığa kavuşturulacaktır.
01:27
It wasn't until much longer,
24
69000
2000
Çok sürmeden,
01:29
much later,
25
71000
2000
çok zaman geçmeden,
01:31
that Darwin actually spoke
26
73000
2000
Darwin bilfiil insanlar hakkında
01:33
and wrote about humans.
27
75000
3000
konuşup yazdı.
01:36
Now in his years of
28
78000
2000
Beagle ile seyahat
01:38
traveling on the Beagle,
29
80000
2000
yıllarından
01:40
and from listening to the accounts
30
82000
2000
ve söylentilerden
01:42
or explorers and naturalists,
31
84000
2000
kaşiflerden ve doğabilimcilerden duyduklarından,
01:44
he knew that skin color
32
86000
4000
ten renginin
01:48
was one of the most important ways
33
90000
2000
insanların farklılaştığı en önemli yönlerden
01:50
in which people varied.
34
92000
2000
birisi olduğunu biliyordu.
01:52
And he was somewhat interested in the pattern of skin color.
35
94000
4000
Ve bir şekilde ten rengi paterni ile ilgileniyordu.
01:56
He knew that darkly pigmented peoples
36
98000
2000
Koyu pigmentli insanların
01:58
were found close to the equator;
37
100000
3000
ekvatora yakın bulunduğunu biliyordu.
02:01
lightly pigmented peoples, like himself,
38
103000
2000
Kendisi gibi açık pigmentli insanlar
02:03
were found closer to the poles.
39
105000
3000
kutuplara daha yakın bulunuyordu.
02:06
So what did he make of all this?
40
108000
2000
Öyleyse tüm bunlardan ne sonuç çıkardı?
02:08
Well he didn't write anything about it in The Origin of Species.
41
110000
3000
Bu konuda Türlerin Kökeni'nde hiçbir şey yazmadı.
02:11
But much later, in 1871,
42
113000
3000
Fakat çok sonraları, 1871'de
02:14
he did have something to say about it.
43
116000
2000
Bu konuda söyleyeceği bir şey vardı.
02:16
And it was quite curious. He said,
44
118000
2000
Ve bu oldukça ilginç bir şeydi.
02:18
"Of all the differences between the races of men,
45
120000
3000
"İnsan ırkları arasındaki tüm farklılıklar içinde,
02:21
the color of the skin is the most conspicuous
46
123000
2000
ten rengi en göze çarpan
02:23
and one of the best marked."
47
125000
2000
ve en belirgin olanlardan birisidir."
02:25
And he went on to say,
48
127000
2000
Ve şöyle devam etti:
02:27
"These differences do not coincide
49
129000
3000
"Bu farklılıklar,
02:30
with corresponding differences in climate."
50
132000
3000
iklim farklılıkları ile uyumlu değildir."
02:33
So he had traveled all around.
51
135000
2000
Her yere seyahat etmişti.
02:35
He had seen people of different colors
52
137000
3000
Farklı yerlerde yaşayan
02:38
living in different places.
53
140000
2000
farklı renkteki insanları görmüştü.
02:40
And yet he rejected the idea
54
142000
2000
Ve sonuçta, insan ten pigmentasyonunun
02:42
that human skin pigmentation
55
144000
3000
iklim ile ilgili olduğu
02:45
was related to the climate.
56
147000
3000
fikrine karşı çıkmıştı.
02:48
If only Darwin lived today.
57
150000
3000
Darwin bugün yaşasaydı.
02:51
If only Darwin had NASA.
58
153000
3000
Darwin'in zamanında NASA olsaydı.
02:54
Now, one of the wonderful things that NASA does
59
156000
4000
Günümüzde, NASA'nın yaptığı harika şeylerden birisi
02:58
is it puts up a variety of satellites
60
160000
2000
çevremiz hakkındaki her türlü ilginç şeyi
03:00
that detect all sort of interesting things about our environment.
61
162000
3000
meydana çıkaran çeşitli uydular sağlamasıdır.
03:03
And for many decades now
62
165000
3000
Ve şimdi, onlarca yıldır
03:06
there have been a series of TOMS satellites
63
168000
3000
Dünya yüzeyindeki radyasyon hakkında
03:09
that have collected data about the radiation of the Earth's surface.
64
171000
3000
veri toplayan bir dizi TOMS uyduları var.
03:12
The TOMS 7 satellite data, shown here,
65
174000
4000
Burada gösterilen TOMS 7 uydusunun verileri
03:16
show the annual average
66
178000
2000
Dünya yüzeyindeki yıllık ultraviyole rasyasyon
03:18
ultraviolet radiation at the Earth's surface.
67
180000
3000
ortalamasını gösteriyor.
03:21
Now the really hot pink and red areas
68
183000
3000
Çok koyu pembe ve kırmızı alanlar
03:24
are those parts of the world that receive the highest amounts
69
186000
3000
dünyanın yıl boyunca en yüksek miktarda
03:27
of UV during the year.
70
189000
3000
UV ışına maruz kalan yerleri.
03:30
The incrementally cooler colors --
71
192000
3000
Artarak soğuklaşan renkler
03:33
blues, greens, yellows, and finally grays --
72
195000
3000
maviler, yeşiller, sarılar ve nihayetinde griler,
03:36
indicate areas of much lower ultraviolet radiation.
73
198000
3000
çok daha düşük ultraviyole radyasyon alanlarını gösteriyor.
03:39
What's significant to the story of human skin pigmentation
74
201000
4000
İnsan deri pigmentasyonunun öyküsü açısından belirgin olan şey
03:43
is just how much of the Northern Hemisphere
75
205000
4000
Kuzey Yarıküre'nin ne kadarının
03:47
is in these cool gray zones.
76
209000
3000
bu soğuk gri alanlarda yer alması.
03:50
This has tremendous implications for our understanding
77
212000
3000
Bu, insan deri pigmentasyonunun evrimini idrakımız
03:53
of the evolution of human skin pigmentation.
78
215000
3000
için muazzam çıkarımlar sunuyor.
03:56
And what Darwin could not appreciate,
79
218000
3000
Ve Darwin'in kavrayamadığı,
03:59
or didn't perhaps want to appreciate at the time,
80
221000
3000
veya belki de o zaman kavramak istemediği şey
04:02
is that there was a fundamental relationship
81
224000
3000
ultraviyole radyasyon yoğunluğu ve
04:05
between the intensity of ultraviolet radiation
82
227000
3000
deri pigmentasyonu arasında
04:08
and skin pigmentation.
83
230000
2000
temel bir ilişki olduğuydu.
04:10
And that skin pigmentation itself
84
232000
3000
Ve deri pigmentasyonunun da
04:13
was a product of evolution.
85
235000
3000
evrimin bir sonucu olduğu idi.
04:16
And so when we look at a map of skin color,
86
238000
3000
Ten rengi ve beklenen ten rengi haritalarına baktığımızda
04:19
and predicted skin color, as we know it today,
87
241000
3000
günümüzde bilindiği üzere,
04:22
what we see is a beautiful gradient
88
244000
3000
gördüğümüz şey, ekvatora doğru
04:25
from the darkest skin pigmentations toward the equator,
89
247000
3000
en koyu olan deri pigmentasyonundan,
04:28
and the lightest ones toward the poles.
90
250000
3000
kutuplara doğru en açık olana doğru olan hoş bir değişim.
04:31
What's very, very important here
91
253000
4000
Burada çok çok önemli olan şey
04:35
is that the earliest humans
92
257000
2000
ilk insanların
04:37
evolved in high-UV environments,
93
259000
3000
ekvatoral Afrika'da
04:40
in equatorial Africa.
94
262000
2000
yüksek UV ortamında evrilmiş olmaları.
04:42
The earliest members of our lineage,
95
264000
3000
Irkımızın ilk üyeleri,
04:45
the genus Homo, were darkly pigmented.
96
267000
3000
yani genus Homo, koyu pigmentliydi.
04:48
And we all share this incredible heritage
97
270000
4000
Ve hepimiz, şu şaşırtıcı kalıtımı paylaşıyoruz
04:52
of having originally been
98
274000
2000
bir buçuk iki milyon yıl önce
04:54
darkly pigmented,
99
276000
2000
aslında
04:56
two million to one and half million years ago.
100
278000
3000
koyu pigmentli idik.
04:59
Now what happened in our history?
101
281000
5000
Tarihte ne yaşandı?
05:04
Let's first look at the relationship
102
286000
2000
İlk önce dünya yüzeyine düşen
05:06
of ultraviolet radiation to the Earth's surface.
103
288000
3000
ultraviyole radyasyon ilişkisine bakalım.
05:09
In those early days of our evolution,
104
291000
3000
Evrimimizin ilk zamanlarında,
05:12
looking at the equator,
105
294000
2000
ekvator çevresine baktığımızda,
05:14
we were bombarded by high levels of ultraviolet radiation.
106
296000
3000
yüksek seviyede ultraviyole radyasyon bombardımanına maruz kalmıştık.
05:17
The UVC, the most energetic type,
107
299000
3000
En enerjik tip olan UVC
05:20
was occluded by the Earth's atmosphere.
108
302000
3000
Dünya atmosferince engellenmişti.
05:23
But UVB and UVA
109
305000
2000
Fakat özellikle UVB ve UVA
05:25
especially, came in unimpeded.
110
307000
2000
engellenmeden ulaşıyordu.
05:27
UVB turns out to be incredibly important.
111
309000
4000
UVB inanılmaz derecede önemli hale gelmişti.
05:31
It's very destructive,
112
313000
2000
UVB oldukça yıkıcıdır.
05:33
but it also catalyzes the production of vitamin D in the skin,
113
315000
4000
Fakat aynı zamanda derideki D vitamini üretimini katalize eder.
05:37
vitamin D being a molecule that we very much need
114
319000
4000
D vitamini kuvvetli kemikler, bağışıklık sisteminin sağlığı,
05:41
for our strong bones, the health of our immune system,
115
323000
4000
ve vücuttaki diğer pek çok önemli fonksiyon
05:45
and myriad other important functions in our bodies.
116
327000
3000
için çok ihtiyaç duyduğumuz bir molekül.
05:48
So, living at the equator, we got
117
330000
2000
Ekvatorda yaşayarak,
05:50
lots and lots of ultraviolet radiation
118
332000
3000
çok miktarda ultraviyole radyasyona maruz kaldık,
05:53
and the melanin --
119
335000
3000
ve derimizdeki
05:56
this wonderful, complex, ancient polymer
120
338000
4000
harika, karmaşık, en eski polimer
06:00
compound in our skin --
121
342000
2000
bileşen olan melanin
06:02
served as a superb natural sunscreen.
122
344000
4000
muhteşem bir güneşten koruyucu işlevi gördü.
06:06
This polymer is amazing
123
348000
2000
Bu polimer şaşırtıcı
06:08
because it's present in so many different organisms.
124
350000
3000
çünkü pek çok farklı organizmada bulunuyor.
06:11
Melanin, in various forms, has probably been on the Earth
125
353000
2000
Melanin, değişik formlarda
06:13
a billion years,
126
355000
3000
muhtemelen bir milyar yıldır dünyada.
06:16
and has been recruited over and over again
127
358000
2000
Ve sıkça olduğu gibi, evrim tarafından
06:18
by evolution, as often happens.
128
360000
4000
defalarca görevlendirildi.
06:22
Why change it if it works?
129
364000
2000
İşe yarıyorsa neden değiştiresiniz ki?
06:24
So melanin was recruited, in our lineage,
130
366000
4000
Bu nedenle, melanin ırkımızda
06:28
and specifically in our earliest ancestors
131
370000
3000
özellikle Afrika'da evrilen ilk atalarımızda
06:31
evolving in Africa,
132
373000
2000
doğal bir güneşten koruyucu
06:33
to be a natural sunscreen.
133
375000
2000
olarak görevlendirildi.
06:35
Where it protected the body
134
377000
2000
Vücüdu
06:37
against the degradations of ultraviolet radiation,
135
379000
3000
ultraviyole radyasyon bozunumuna,
06:40
the destruction, or damage to DNA,
136
382000
3000
DNA'nın yıkımına veya zarar görmesine,
06:43
and the breakdown of a very important molecule called folate,
137
385000
4000
ve vücuttaki hücre üretimine ve bölünmesine yardımcı olan
06:47
which helps to fuel cell production,
138
389000
3000
folik asit molekülünün yıkımına
06:50
and reproduction in the body.
139
392000
3000
karşı korudu.
06:53
So, it's wonderful. We evolved this very protective,
140
395000
3000
Harika. Bu oldukça koruyucu ve
06:56
wonderful covering of melanin.
141
398000
3000
harika melanin korumasını geliştirdik.
06:59
But then we moved.
142
401000
4000
Fakat daha sonra göç ettik.
07:03
And humans dispersed -- not once, but twice.
143
405000
4000
Ve insanlar dağıldı, bir kez değil, iki kez.
07:07
Major moves, outside of our equatorial homeland,
144
409000
4000
Başlıca göçler ekvatoral anayurdumuz Afrika'dan
07:11
from Africa into other parts of the Old World,
145
413000
4000
eski dünyanın diğer yerlerine,
07:15
and most recently, into the New World.
146
417000
2000
ve en yakın geçmişte Yeni Dünya'ya.
07:17
When humans dispersed into these latitudes,
147
419000
3000
İnsanlar buralara yayılınca
07:20
what did they face?
148
422000
2000
ne ile karşılaştılar?
07:22
Conditions were significantly colder,
149
424000
3000
Koşullar bariz şekilde daha soğuktu,
07:25
but they were also less intense
150
427000
2000
ancak ultraviyole rejim açısından
07:27
with respect to the ultraviolet regime.
151
429000
2000
daha hafifti.
07:29
So if we're somewhere in the Northern Hemisphere,
152
431000
4000
Eğer kuzey yarıkürede bir yerlerde isek,
07:33
look at what's happening to the ultraviolet radiation.
153
435000
3000
ultraviyole rasyasyona ne oluyor bakın.
07:36
We're still getting a dose of UVA.
154
438000
3000
Hala bir miktar UVA alıyoruz.
07:39
But all of the UVB,
155
441000
2000
Fakat UVB'nin tamamı,
07:41
or nearly all of it,
156
443000
2000
veya neredeyse tamamı,
07:43
is dissipated through the thickness of the atmosphere.
157
445000
3000
atmosferin kalınlığı içinde kayboluyor.
07:46
In the winter, when you are skiing in the Alps,
158
448000
4000
Kış mevsiminde Alpler'de kayak yaparken,
07:50
you may experience ultraviolet radiation.
159
452000
3000
ultraviyole radyasyona maruz kalabilirsiniz.
07:53
But it's all UVA,
160
455000
2000
Fakat bunun tamamı UVA'dır,
07:55
and, significantly, that UVA
161
457000
2000
ve kayda değer şekilde, UVA
07:57
has no ability to make vitamin D in your skin.
162
459000
5000
derinizde D vitamini yapma yeteneğine sahip değildir.
08:02
So people inhabiting northern hemispheric environments
163
464000
5000
Yani kuzey yarıkürede yaşayan insanlar
08:07
were bereft of the potential
164
469000
3000
yılın çoğu zamanında
08:10
to make vitamin D in their skin for most of the year.
165
472000
3000
derilerinde D vitamini üretme potansiyelinden mahrumdu.
08:13
This had tremendous consequences
166
475000
3000
Bu durum insanın deri pigmentasyonu
08:16
for the evolution of human skin pigmentation.
167
478000
2000
açısından muazzam sonuçlar doğurdu.
08:18
Because what happened, in order to ensure health and well-being,
168
480000
5000
Vücut sağlığını garantilemek için,
08:23
these lineages of people
169
485000
2000
kuzey yarıküreye yayılan
08:25
dispersing into the Northern Hemisphere
170
487000
4000
bu insan nesilleri
08:29
lost their pigmentation.
171
491000
2000
pigmentasyonlarını kaybettiler.
08:31
There was natural selection
172
493000
2000
Açık pigmentli deri evrimi için
08:33
for the evolution of lightly pigmented skin.
173
495000
5000
doğal seçilim vardı.
08:38
Here we begin to see the evolution
174
500000
2000
Burada artık tüm insanlığı karakterize eden
08:40
of the beautiful sepia rainbow
175
502000
2000
o güzel kahverengi gökkuşağının
08:42
that now characterizes all of humanity.
176
504000
3000
evrimleşmesini görmeye başlıyoruz.
08:45
Lightly pigmented skin evolved not just once,
177
507000
4000
Açık pigmentli deri sadece bir kez değil,
08:49
not just twice, but probably three times.
178
511000
3000
iki kez değil, muhtemelen üç kez evrildi.
08:52
Not just in modern humans,
179
514000
2000
Sadece modern insanda değil,
08:54
but in one of our distant unrelated ancestors,
180
516000
4000
uzak atalarımızdan birisinde;
08:58
the Neanderthals.
181
520000
2000
Neanderthal'lerde de.
09:00
A remarkable, remarkable testament
182
522000
2000
Evrimin gücünün
09:02
to the power of evolution.
183
524000
2000
dikkat çekici, çarpıcı bir kanıtı.
09:04
Humans have been on the move for a long time.
184
526000
3000
İnsanlar, uzun zamandır hareket halinde.
09:07
And just in the last 5,000 years,
185
529000
2000
Ve son 5.000 yıldır,
09:09
in increasing rates, over increasing distances.
186
531000
3000
artan oranlarda ve artan mesafelerde.
09:12
Here are just some of the biggest movements of people,
187
534000
4000
Bunlar, insanların son 5.000 yıldaki en büyük
09:16
voluntary movements, in the last 5,000 years.
188
538000
3000
gönüllü göçlerinden bazıları.
09:19
Look at some of the major latitudinal transgressions:
189
541000
3000
Büyük enlemlerdeki gerilemelerine bakın
09:22
people from high UV areas
190
544000
2000
Yüksek UV bölgelerinden
09:24
going to low UV and vice versa.
191
546000
3000
düşük UV bölgelerine giden insanlar ve tam tersi.
09:27
And not all these moves were voluntary.
192
549000
4000
Ve tüm bu göçler gönüllü değildi.
09:31
Between 1520 and 1867,
193
553000
3000
1520 ve 1867 arasında
09:34
12 million, 500 people
194
556000
4000
12 milyon 500 insan
09:38
were moved from high UV
195
560000
2000
transatlantik köle ticaretinde
09:40
to low UV areas
196
562000
2000
yüksek UV bölgelerinden
09:42
in the transatlantic slave trade.
197
564000
3000
düşük UV bölgelerine getirilmişlerdi.
09:45
Now this had all sorts of invidious social consequences.
198
567000
4000
Bunun her şekillerde kırıcı sosyal sonuçları olmuştu.
09:49
But it also had deleterious
199
571000
3000
Ama aynı zamanda
09:52
health consequences to people.
200
574000
2000
insanlara zararlı sağlık sonuçları da olmuştu.
09:54
So what? We've been on the move.
201
576000
3000
Ne olmuş yani? Hareket halindeydik.
09:57
We're so clever we can overcome all of these
202
579000
3000
O kadar akıllıyız ki biyolojik gözüken
10:00
seeming biological impediments.
203
582000
3000
tüm bu engellerin üstesinden gelebiliriz.
10:03
Well, often we're unaware
204
585000
2000
Sıklıkla, cildimizin doğuştan
10:05
of the fact that we're living
205
587000
2000
yetersiz adapte olduğu ortamlarda
10:07
in environments in which our skin
206
589000
2000
yaşadığımız gerçeğinin
10:09
is inherently poorly adapted.
207
591000
3000
farkında değiliz.
10:12
Some of us with lightly pigmented skin
208
594000
2000
Açık pigmentli ten rengine sahip bazılarımız
10:14
live in high-UV areas.
209
596000
2000
yüksek UV bölgelerinde yaşıyor.
10:16
Some of us with darkly pigmented skin
210
598000
2000
Koyu pigmentli ten rengine sahip bazılarımız
10:18
live in low-UV areas.
211
600000
3000
düşük UV bölgelerinde yaşıyor.
10:21
These have tremendous consequences for our health.
212
603000
4000
Bunlar sağlığımız için çok büyük sonuçlar doğurabilir.
10:25
We have to, if we're lightly pigmented,
213
607000
3000
Eğer açık pigmentliysek,
10:28
be careful about the problems of skin cancer,
214
610000
4000
cilt kanseri problemleri
10:32
and destruction of folate in our bodies,
215
614000
3000
ve bolca güneş ile vücudumuzdaki folik asitin yıkımı hakkında
10:35
by lots of sun.
216
617000
2000
dikkatli olmalıyız.
10:37
Epidemiologists and doctors
217
619000
2000
Epidemiyologlar ve doktorlar
10:39
have been very good about telling us
218
621000
2000
cildimizi korumamız gerektiğinı söyleyerek
10:41
about protecting our skin.
219
623000
2000
bize çok iyi davrandılar.
10:43
What they haven't been so good about instructing people
220
625000
5000
Yüksek enlem bölgelerinde yaşayan
10:48
is the problem of darkly pigmented people
221
630000
3000
ya da sürekli kapalı alanda çalışan
10:51
living in high latitude areas,
222
633000
3000
koyu pigmentli insanların problemini
10:54
or working inside all the time.
223
636000
2000
insanlara anlatmayarak ise pek iyi davranmadılar.
10:56
Because the problem there is just as severe,
224
638000
3000
Çünkü oradaki problem de aynı şekilde ciddi.
10:59
but it is more sinister,
225
641000
2000
Ama daha kötü.
11:01
because vitamin D deficiency,
226
643000
2000
Çünkü ultraviyolet B radyasyonunu yoksunluğundan gelen
11:03
from a lack of ultraviolet B radiation,
227
645000
4000
D vitamini eksikliği
11:07
is a major problem.
228
649000
2000
çok büyük bir problem.
11:09
Vitamin D deficiency creeps up on people,
229
651000
2000
D vitamini eksikliği insanlara sinsice yaklaşır
11:11
and causes all sorts of health problems to their bones,
230
653000
3000
ve kemiklerinde her çeşit probleme,
11:14
to their gradual decay of their immune systems,
231
656000
4000
bağışıklık sistemlerinde kademeli bir bozulmaya
11:18
or loss of immune function,
232
660000
2000
ya da bağışıklık kaybı problemlerine
11:20
and probably some problems
233
662000
2000
ve büyük ihtimalle ruh hallerinde ve sağlıklarında
11:22
with their mood and health,
234
664000
3000
akıl sağlıklarında
11:25
their mental health.
235
667000
2000
problemlere yol açar.
11:27
So we have, in skin pigmentation,
236
669000
3000
Yani evrimin harika ürünlerinden biri olan
11:30
one of these wonderful products of evolution
237
672000
3000
ten pigmentasyonunun
11:33
that still has consequences for us today.
238
675000
2000
bizim için bugün hala geçerli olan sonuçları var.
11:35
And the social consequences,
239
677000
2000
Ve bildiğimiz gibi sosyal sonuçlar,
11:37
as we know, are incredibly profound.
240
679000
3000
inanılmaz bir şekilde derin.
11:40
We live in a world where we
241
682000
2000
Açık ve koyu pigmentli insanların
11:42
have lightly and darkly pigmented people
242
684000
4000
yan yana yaşadığı
11:46
living next to one another,
243
688000
2000
bir dünyada yaşıyoruz.
11:48
but often brought into proximity initially
244
690000
3000
Ama çoğu zaman başlangıçta haksız
11:51
as a result of very invidious social interactions.
245
693000
4000
bir sosyal etkileşimin sonucunda yan yana gelmişiz.
11:55
So how can we overcome this?
246
697000
3000
Peki nasıl bunun üstesinden gelebiliriz?
11:58
How can we begin to understand it?
247
700000
2000
Bunu nasıl anlamaya başlayabiliriz?
12:00
Evolution helps us.
248
702000
4000
Evrim bize yardımcı olur.
12:04
200 years after Darwin's birthday,
249
706000
4000
Darwin'in doğum gününden 200 yıl sonra,
12:08
we have the first moderately pigmented President of the United States.
250
710000
5000
Amerikanın ilk orta derecede pigmentli başkanına sahibiz.
12:13
(Applause)
251
715000
1000
(Alkışlar)
12:14
How wonderful is that?
252
716000
2000
Bu ne kadar harika?
12:16
(Applause)
253
718000
2000
(Alkışlar)
12:18
This man is significant for a whole host of reasons.
254
720000
4000
Bu adam bir çok sebepler nedeniyle önemli.
12:22
But we need to think about how he compares,
255
724000
3000
Ama biz pigmentasyonu açısından,
12:25
in terms of his pigmentation, to other people on Earth.
256
727000
2000
onun dünyadaki diğer insanlarla nasıl kıyaslandığını düşünmeliyiz.
12:27
He, as one of many urban admixed populations,
257
729000
4000
O, bir çok karışık şehir popülasyonlarından gelen biri,
12:31
is very emblematic
258
733000
2000
karışık ebeveynliliğin,
12:33
of a mixed parentage, of a mixed pigmentation.
259
735000
3000
karışık pigmentasyonun sembolü.
12:36
And he resembles, very closely,
260
738000
2000
Ve o, Güney Afrika ya da Güneydoğu Asya'da yaşayan
12:38
people with moderate levels of pigmentation
261
740000
3000
orta dereceli pigmentasyonlu insanlara
12:41
who live in southern Africa, or Southeast Asia.
262
743000
4000
çok yakından benziyor.
12:45
These people have a tremendous potential
263
747000
2000
Bu insanlar güneşe maruz kalma sonucunda
12:47
to tan, to develop more pigment in their skin,
264
749000
3000
çok büyük bir bronzlaşma,
12:50
as a result of exposure to sun.
265
752000
2000
ciltlerinde daha fazla pigment oluşturma potansiyeline sahipler.
12:52
They also run the risk of vitamin D deficiency,
266
754000
4000
Onlarda aynı zamanda D vitamini eksikliği riski de bulunur,
12:56
if they have desk jobs, like that guy.
267
758000
4000
eğer o adam gibi masa başı işlerde çalışıyorlarsa.
13:00
So lets all wish for his great health,
268
762000
4000
Öyleyse hep beraber ona bol sağlık
13:04
and his awareness of his own skin pigmentation.
269
766000
5000
ve kendi ten pigmentasyonunun farkındalılığını dileyelim.
13:09
Now what is wonderful
270
771000
3000
İnsan ten pigmentasyonunun evrimi
13:12
about the evolution of human skin pigmentation,
271
774000
4000
ve pigmentasyon fenomeni hakkında
13:16
and the phenomenon of pigmentation,
272
778000
2000
muhteşem olan şey
13:18
is that it is the demonstration,
273
780000
3000
doğal seçilim yoluyla
13:21
the evidence, of evolution
274
783000
3000
evrimin ispatının,
13:24
by natural selection,
275
786000
2000
kanıtının
13:26
right on your body.
276
788000
4000
hemen vücudunuzda olmasıdır.
13:30
When people ask you, "What is the evidence for evolution?"
277
792000
3000
İnsanlar size, "evrim için kanıt nedir?" diye sorduklarında
13:33
You don't have to think about some exotic examples, or fossils.
278
795000
4000
Aklınıza egzotik örnekler ya da fosillerin gelmesi gerekmez.
13:37
You just have to look at your skin.
279
799000
3000
Kendi teninize bakmanız yeter.
13:40
Darwin, I think, would have appreciated this,
280
802000
4000
Bence, hayatı boyunca iklimin
13:44
even though he eschewed the importance
281
806000
3000
pigmentasyonun evrimindeki önemininden kaçınsa da
13:47
of climate on the evolution of pigmentation during his own life.
282
809000
4000
Darwin bunu takdir ederdi.
13:51
I think, were he able to look
283
813000
3000
Sanıyorum ki, eğer günümüzdeki
13:54
at the evidence we have today, he would understand it.
284
816000
3000
kanıtları görebilseydi, bunu anlardı.
13:57
He would appreciate it.
285
819000
2000
Bunu kavrardı.
13:59
And most of all, he would teach it.
286
821000
4000
Ve en önemlisi, bunu öğretirdi.
14:03
You, you can teach it.
287
825000
3000
Sizler, sizler bunu öğretebilirsiniz.
14:06
You can touch it.
288
828000
2000
Buna dokunabilirsiniz.
14:08
You can understand it.
289
830000
2000
Bunu anlayabilirsiniz.
14:10
Take it out of this room.
290
832000
3000
Bunu bu odanın dışına taşıyabilirsiniz.
14:13
Take your skin color,
291
835000
2000
Ten renginizi alın,
14:15
and celebrate it.
292
837000
2000
ve kutlayın.
14:17
Spread the word.
293
839000
2000
Duymayan kalmasın.
14:19
You have the evolution
294
841000
2000
Türümüzün
14:21
of the history of our species,
295
843000
4000
evrim hikayesine sahipsiniz,
14:25
part of it, written in your skin.
296
847000
2000
bir kısmı cildinizde yazılı.
14:27
Understand it. Appreciate it. Celebrate it.
297
849000
3000
Anlayın. Kavrayın. Kutlayın.
14:30
Go out. Isn't it beautiful? Isn't it wonderful?
298
852000
4000
Dışarı çıkın, Güzel değil mi? Harika değil mi?
14:34
You are the products of evolution.
299
856000
3000
Sizler evrimin ürünlerisiniz.
14:37
Thank you.
300
859000
2000
Teşekkürler.
14:39
(Applause)
301
861000
4000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Nina Jablonski - AnthropologistNina Jablonski is author of Skin: A Natural History, a close look at human skin’s many remarkable traits: its colors, its sweatiness, the fact that we decorate it.
Why you should listen
"Much of what we consider our humanity is imbued in our skin," Nina Jablonski tells us. This insight came to her in 1981, as she observed a jittery anatomy class warm to a cadaver only after cutting through its skin. As it turns out, marvels abound of this sweaty, hardwearing, social -- and underappreciated -- organ. Many are collected in her book, Skin: A Natural History, a look at what makes our skin unique and, perhaps, more important than we realize.
A fascination with the multicolored, multi-talented human hide fits Jablonski, a truly eclectic scientist. She's also a paleontologist and primatologist, studying the form, behavior and diet of mammals in light of climate change and evolution. She teaches at Penn State and recently found the world's oldest chimpanzee fossil.
Nina Jablonski | Speaker | TED.com