TEDxColumbus
James A. White Sr.: The little problem I had renting a house
James White: Rắc rối nhỏ khi tôi đi thuê nhà
Filmed:
Readability: 3
1,313,112 views
Năm mươi ba năm về trước, James A.White gia nhập Không lực Hoa Kỳ. Nhưng vì là một người Mĩ gốc Phi, ông ấy đã gặp vô vàn khó khăn khi muốn tìm một nơi ở cho gia đình mình ở nơi ông làm nhiệm vụ. Ông kể một câu chuyện sâu sắc về sự phân biệt chủng tộc mà ông đã trải nghiệm mỗi ngày. Từ những trải nghiệm ấy, ông đưa ra bài học cho những người cháu của mình khi phải đối diện với cảnh sát.
James A. White Sr. - Consultant
James A. White Sr. believes that every person and organization has incredible potential. He works to help them understand it — and communicate it to others. Full bio
James A. White Sr. believes that every person and organization has incredible potential. He works to help them understand it — and communicate it to others. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Một thanh niên Mỹ gốc Phi đã gia nhập
Không quân Hoa Kỳ năm 18 tuổi
Không quân Hoa Kỳ năm 18 tuổi
00:12
An 18-year-old, African-American male
joined the United States Air Force
joined the United States Air Force
0
833
5498
00:18
and was assigned to Mountain Home
Air Force Base
Air Force Base
1
6331
3254
và được giao nhiệm vụ tại
Căn cứ không quân Mountain Home
Căn cứ không quân Mountain Home
00:21
and was a part of the air police squadron.
2
9585
2887
và là một phần của phi đội cảnh sát.
00:24
Upon first arriving there,
the first goal that I had
the first goal that I had
3
12472
3649
Ngay khi tới đó,
mục tiêu đầu tiên của tôi
mục tiêu đầu tiên của tôi
00:28
was for me to identify an apartment,
4
16121
2776
là tìm một căn hộ
00:30
so I could bring my wife
and my new baby, Melanie,
and my new baby, Melanie,
5
18897
3820
cho vợ và con gái Melanie của tôi
00:34
out to join me in Idaho.
6
22717
1990
đến sống cùng tại Idaho.
00:36
I immediately went to
the personnel office,
the personnel office,
7
24707
2512
Ngay lập tức, tôi tới phòng nhân sự,
00:39
and talking with the guys in personnel,
8
27219
1934
và nói chuyện với mấy người ở đó,
00:41
they said, "Hey, no problem finding
an apartment in Mountain Home, Idaho.
an apartment in Mountain Home, Idaho.
9
29153
5166
họ nói: "Ồ, việc tìm một căn hộ
tại Mountain Home không khó khăn gì.
tại Mountain Home không khó khăn gì.
00:46
The people down there love us
because they know if they have an airman
because they know if they have an airman
10
34319
5190
Người dân ở đây yêu quý chúng ta
bởi vì họ biết, nếu có một phi công
bởi vì họ biết, nếu có một phi công
00:51
who is coming in to rent
one of their apartments,
one of their apartments,
11
39509
2363
đang muốn thuê một trong số
những căn hộ của họ
những căn hộ của họ
00:53
they'll always get their money."
12
41872
2363
họ sẽ kiếm được món hời".
00:56
And that was a really important thing.
13
44235
1873
Và đó thực sự là điều quan trọng.
00:58
He said, "So here is a list
of people that you can call,
of people that you can call,
14
46108
2819
Anh ta nói,"Đây là danh sách
những người anh có thể gọi
những người anh có thể gọi
01:00
and then they will then allow you
to select the apartment that you want."
to select the apartment that you want."
15
48927
4015
và sau đó họ sẽ để anh
chọn căn hộ mà anh muốn."
chọn căn hộ mà anh muốn."
01:04
So I got the list; I made the call.
16
52942
2864
Tôi cầm danh sách và bắt đầu gọi điện.
01:07
The lady answered on the other end
and I told her what I wanted.
and I told her what I wanted.
17
55806
3018
Ở đầu dây bên kia là một phụ nữ và
tôi nói cô ấy thứ tôi cần.
tôi nói cô ấy thứ tôi cần.
01:10
She said, "Oh, great you called.
18
58824
2302
Cô ấy nói, "Ồ, thật tuyệt vì anh đã gọi.
01:13
We have four or five apartments
available right now."
available right now."
19
61126
3952
Hiện tại, chúng tôi có 4-5 căn hộ trống."
01:17
She said, "Do you want
a one-bedroom or two-bedroom?"
a one-bedroom or two-bedroom?"
20
65078
2994
Cô ấy hỏi: "Anh muốn căn có
1 hay 2 phòng ngủ?"
1 hay 2 phòng ngủ?"
01:20
Then she said, "Let's not talk about that.
21
68072
2053
Sau đó bảo: "Thôi, khoan nói chuyện đó.
01:22
Just come on down,
select the apartment that you want.
select the apartment that you want.
22
70125
2821
Hãy tới xem và chọn căn hộ mà anh muốn.
01:24
We'll sign the contract
23
72946
1888
Chúng ta sẽ kí hợp đồng
01:26
and you'll have keys in your hand
to get your family out here right away."
to get your family out here right away."
24
74834
3907
và anh sẽ có trong tay chìa khóa căn hộ
để đón gia đình tới ở ngay lập tức."
để đón gia đình tới ở ngay lập tức."
01:30
So I was excited.
25
78741
1529
Nghe thế, tôi đã rất phấn khởi.
01:32
I jumped in my car. I went downtown
and knocked on the door.
and knocked on the door.
26
80270
3396
Tôi nhảy lên xe.
Đi vào thị trấn và gõ cửa.
Đi vào thị trấn và gõ cửa.
01:35
When I knocked on the door,
the woman came to the door,
the woman came to the door,
27
83666
2661
Khi nghe tiếng gõ cửa,
một người phụ nữ ra mở,
một người phụ nữ ra mở,
01:38
and she looked at me, and she said,
"Can I help you?"
"Can I help you?"
28
86327
2934
và nhìn tôi, hỏi rằng:
"Tôi có thể giúp gì anh?"
"Tôi có thể giúp gì anh?"
01:41
I said, "Yes, I'm the person
who called about the apartments.
who called about the apartments.
29
89261
3841
Tôi nói: "Vâng, tôi là người gọi điện
về chuyện mấy căn hộ.
về chuyện mấy căn hộ.
01:45
I was just coming down
to make my selection."
to make my selection."
30
93102
2414
Tôi vừa mới đưa ra lựa chọn của mình."
01:47
She said, "You know what?
I'm really sorry,
I'm really sorry,
31
95516
2536
Cô ấy nói, "Anh ạ, tôi thật sự xin lỗi,
01:50
but my husband rented those apartments
and didn't tell me about them."
and didn't tell me about them."
32
98052
4088
nhưng chồng tôi đã cho thuê những căn hộ
mà không nói gì với tôi cả."
mà không nói gì với tôi cả."
01:54
I said, "You mean he rented
all five of them in one hour?"
all five of them in one hour?"
33
102140
4935
Tôi hỏi lại: "Có nghĩa là anh ta có thể
cho thuê cả 5 căn trong vòng 1 giờ ư?"
cho thuê cả 5 căn trong vòng 1 giờ ư?"
01:59
She didn't give me a response,
and what she said was this:
and what she said was this:
34
107075
3385
Cô ấy không trả lời mà chỉ bảo rằng:
02:02
She said, "Why don't you
leave your number,
leave your number,
35
110460
2225
"Tại sao anh không để lại số điện thoại,
02:04
and if we have some openings,
I'll give you a call?"
I'll give you a call?"
36
112685
3037
và nếu chúng tôi có những chỗ mới,
tôi sẽ gọi cho anh?"
tôi sẽ gọi cho anh?"
02:07
Needless to say,
I did not get a call from her.
I did not get a call from her.
37
115722
3282
Chả cần nói cũng biết,
tôi đã không nhận được cuộc gọi nào nữa.
tôi đã không nhận được cuộc gọi nào nữa.
02:11
Nor did I get any responses
from the other people
from the other people
38
119004
3276
Tôi cũng không nhận được bất cứ
phản hồi nào từ những người
phản hồi nào từ những người
02:14
that they gave me on the list
where I could get apartments.
where I could get apartments.
39
122280
3521
nằm trong danh sách mà tôi đã nhận được.
02:17
So as a result of that,
and feeling rejected,
and feeling rejected,
40
125801
2291
Chính vì thế, cảm thấy bị chối bỏ,
02:20
I went back to the base, and I talked
to the squadron commander.
to the squadron commander.
41
128092
3886
tôi quay trở lại căn cứ,
và nói chuyện với Chỉ huy trưởng
và nói chuyện với Chỉ huy trưởng
02:23
His name was McDow, Major McDow.
42
131978
2266
Tên ông ấy là McDow, Thiếu tá McDow.
02:26
I said, "Major McDow, I need your help."
43
134244
2192
Tôi nói, "Thưa thiếu tá McDow, tôi cần ông giúp."
02:28
I told him what happened,
and here's what he said to me:
and here's what he said to me:
44
136436
2675
Tôi kể lại những điều đã xảy ra,
và ông ấy bảo rằng:
và ông ấy bảo rằng:
02:31
He said, "James, I would love to help you.
45
139111
2342
"James ạ, tôi rất muốn giúp anh.
02:33
But you know the problem:
46
141453
1729
Nhưng anh biết đấy, vấn đề là:
02:35
We can't make people rent to folks
that they don't want to rent to.
that they don't want to rent to.
47
143182
4234
Chúng ta không thể bắt người ta
cho những người họ không thích thuê nhà.
cho những người họ không thích thuê nhà.
02:39
And besides, we have a great relationship
with people in the community
with people in the community
48
147416
4498
Và bên cạnh đó, chúng tôi đang có
mối quan hệ tốt đẹp với những người ở đây
mối quan hệ tốt đẹp với những người ở đây
02:43
and we really don't want to damage that."
49
151914
2042
và chúng tôi không muốn phá hủy nó."
02:45
He said, "So maybe this is
what you should do.
what you should do.
50
153956
2270
Ông ấy nói tiếp
"Vì thế đây là điều anh nên làm.
"Vì thế đây là điều anh nên làm.
02:48
Why don't you let your family stay home,
51
156226
2638
Hãy để gia đình anh ở lại,
02:50
because you do know
that you get a 30-day leave.
that you get a 30-day leave.
52
158864
2954
bời vì nếu thế,
anh sẽ có 30 ngày nghỉ phép.
anh sẽ có 30 ngày nghỉ phép.
02:53
So once a year,
53
161818
1395
Vì vậy mỗi năm một lần,
02:55
you can go home to your family,
spend 30 days and then come on back."
spend 30 days and then come on back."
54
163213
4605
anh có thể về với gia đình,
dành 30 ngày với họ và quay lại đây."
dành 30 ngày với họ và quay lại đây."
02:59
Needless to say, that didn't
resonate for me.
resonate for me.
55
167818
2170
Điều đó chẳng an ủi tôi được chút nào.
03:01
So after leaving him,
I went back to personnel,
I went back to personnel,
56
169988
2926
Vì thế sau khi từ chỗ ông ấy về,
tôi quay lại phòng nhân sự,
tôi quay lại phòng nhân sự,
03:04
and talking to the clerk,
57
172914
1500
và nói chuyện với người thư kí,
03:06
he said, "Jim, I think I have a
solution for you.
solution for you.
58
174414
2801
ông ấy nói,
"Jim ạ, tôi có cách này cho anh.
"Jim ạ, tôi có cách này cho anh.
03:09
There's an airman who is leaving
and he has a trailer.
and he has a trailer.
59
177215
4292
Có một phi công sẽ nghỉ việc,
và ông ấy có một chiếc xe móc.
và ông ấy có một chiếc xe móc.
03:13
If you noticed, in Mountain Home,
60
181507
1836
Nếu anh để ý, ở Mountain Home,
03:15
there are trailer parks and trailers
all over the place.
all over the place.
61
183343
2648
xe móc và chỗ đỗ xe loại ấy
có ở khắp mọi nơi.
có ở khắp mọi nơi.
03:17
You can buy his trailer,
and you'd probably get a really good deal
and you'd probably get a really good deal
62
185991
3543
Anh có thể mua xe của ông ta,
và biết đâu lại có được một món hời
và biết đâu lại có được một món hời
03:21
because he wants to get out of town
as soon as possible.
as soon as possible.
63
189534
2674
bởi vì ông ấy muốn rời khỏi đây
càng sớm càng tốt.
càng sớm càng tốt.
03:24
And that would take care of your problem,
64
192208
1982
Và như thế,
vấn đề của anh sẽ ổn thỏa,
vấn đề của anh sẽ ổn thỏa,
03:26
and that would provide
the solution for you."
the solution for you."
65
194190
2152
và đó có thể là giải pháp dành cho anh."
03:28
So I immediately jumped in my car,
went downtown, saw the trailer --
went downtown, saw the trailer --
66
196342
3236
Nghe vậy, tôi ngay lập tức lên xe,
vào thị trấn và thấy chiếc xe móc
vào thị trấn và thấy chiếc xe móc
03:31
it was a small trailer,
67
199578
1844
nó cũng nhỏ thôi,
03:33
but under the circumstances,
68
201422
1610
nhưng trong hoàn cảnh này,
03:35
I figured that was the
best thing that I could do.
best thing that I could do.
69
203032
2415
tôi biết rằng đó là điều tốt nhất
tôi có thể làm.
tôi có thể làm.
03:37
So I bought the trailer.
70
205447
1561
Vì thế tôi mua nó.
03:39
And then I asked him,
"Can I just leave the trailer here,
"Can I just leave the trailer here,
71
207008
3271
Sau đó tôi hỏi người bán xe,
"Tôi có thể để cái xe ở đây được không?
"Tôi có thể để cái xe ở đây được không?
03:42
and that would take care
of all my problems,
of all my problems,
72
210279
2234
Liệu việc này có giải quyết hết
các khó khăn,
các khó khăn,
03:44
I wouldn't have to find
another trailer park?"
another trailer park?"
73
212513
2169
và tôi không phải tìm
chỗ đỗ xe khác không?"
chỗ đỗ xe khác không?"
03:46
He said, "Before I say yes to that,
I need to check with management."
I need to check with management."
74
214682
3854
Ông ấy trả lời, "Trước khi tôi đồng ý,
tôi cần hỏi lại ban quản lý."
tôi cần hỏi lại ban quản lý."
03:50
So I get back to the base,
75
218536
1432
Vì thế, tôi quay lại căn cứ,
03:51
he called me back and management said,
76
219968
2157
ông ấy gọi lại và ban quản lý nói rằng,
03:54
"No, you can't leave the trailer here
77
222125
2444
"Không được, anh không thể để xe ở đây
03:56
because we had promised that slot
to some other people."
to some other people."
78
224569
3564
bởi vì chúng tôi đã hứa để lại chỗ đó
cho vài người khác."
cho vài người khác."
04:00
And that was strange to me
79
228133
1811
Điều đó thật kì quặc
04:01
because there were several
other slots that were open,
other slots that were open,
80
229944
2571
bởi vì cũng có vài chỗ trống khác,
04:04
but it just so happened that he
had promised that slot to someone else.
had promised that slot to someone else.
81
232515
3687
nhưng ông ta lại hứa để chỗ đó
cho người khác.
cho người khác.
04:08
So, what I did --
82
236202
1302
Vì vậy, điều tôi đã làm ...
04:09
and he said, "You shouldn't worry, Jim,
because there are a lot of trailer parks."
because there are a lot of trailer parks."
83
237504
4067
và vì ông ấy nói, "Anh không phải lo,
Jim ạ, bởi vì có rất nhiều chỗ đỗ xe móc"
Jim ạ, bởi vì có rất nhiều chỗ đỗ xe móc"
04:13
So I put out another exhaustive list
of going to trailer parks.
of going to trailer parks.
84
241571
3849
nên tôi tiếp tục hành trình gian nan
để tìm chỗ đỗ xe.
để tìm chỗ đỗ xe.
04:17
I went to one after another,
after another.
after another.
85
245420
2070
Tôi cứ đi hết chỗ này đến chỗ khác.
04:19
And I got the same kind of rejection there
86
247490
2602
Và tôi nhận được cùng một lời từ chối
04:22
that I received when I was looking
for the apartment.
for the apartment.
87
250092
4129
mà tôi đã từng nhận được
khi đi thuê căn hộ.
khi đi thuê căn hộ.
04:26
And as a result, the kind of comments
that they made to me,
that they made to me,
88
254221
4329
Kết quả là,
một trong những điều họ nói với tôi,
một trong những điều họ nói với tôi,
04:30
in addition to saying that they
didn't have any slots open,
didn't have any slots open,
89
258550
4203
ngoài việc bảo rằng hết chỗ đỗ xe,
04:34
one person said, "Jim, the reason
why we can't rent to you,
why we can't rent to you,
90
262753
4255
chính là, "Jim ạ,
lý do chúng tôi không thể cho anh thuê chỗ
lý do chúng tôi không thể cho anh thuê chỗ
04:39
we already have a Negro family
in the trailer park."
in the trailer park."
91
267008
4180
là vì chúng tôi đã có một gia đình
người da đen trong khu này rồi."
người da đen trong khu này rồi."
04:43
He said, "And it's not me,
because I like you people."
because I like you people."
92
271188
4036
Người ấy nói, "Là họ, chứ không phải tôi,
vì tôi mến các anh lắm."
vì tôi mến các anh lắm."
04:47
(Laughs)
93
275224
1302
(Cười)
04:48
And that's what I did, too.
I chuckled, too.
I chuckled, too.
94
276526
3731
Và đó là điều tôi cũng đã làm.
Tôi cũng cười.
Tôi cũng cười.
04:52
He said, "But here's the problem:
95
280257
1976
Anh ta nói, "Nhưng vấn đề là:
04:54
If I let you in, the other tenants
will move out
will move out
96
282233
4309
Nếu tôi cho anh thuê,
những người thuê khác sẽ chuyển đi
những người thuê khác sẽ chuyển đi
04:58
and I can't afford to take
that kind of a hit."
that kind of a hit."
97
286542
3183
và tôi sẽ không đủ tiền để trang trải."
05:01
He said, "I just can't rent to you."
98
289725
2327
"Đơn giản là,
tôi không thể cho anh thuê."
tôi không thể cho anh thuê."
05:04
Even though that was discouraging,
it didn't stop me.
it didn't stop me.
99
292052
2551
Mặc dù nghe thật nản,
nhưng tôi không bỏ cuộc.
nhưng tôi không bỏ cuộc.
05:06
I kept looking,
100
294603
1330
Tôi tiếp tục tìm kiếm,
05:07
and I looked at the far end
of the town in Mountain Home,
of the town in Mountain Home,
101
295933
4300
và tôi tìm tới tận cùng của thị trấn
ở Mountain Home,
ở Mountain Home,
05:12
and there was a small trailer park.
102
300233
2094
và có một bãi đỗ xe móc nhỏ.
05:14
I mean, a really small trailer park.
103
302327
2087
Ý tôi là nó thực sự rất nhỏ.
05:16
It didn't have any paved roads in it,
104
304414
2048
Đường đi không được lát gạch,
05:18
it didn't have the concrete slabs,
105
306462
2008
cũng không được đổ bê-tông,
05:20
it didn't have fencing
106
308470
1549
Khu ấy cũng không có hàng rào
05:22
to portion off your trailer slot
from other trailer slots.
from other trailer slots.
107
310019
3092
để ngăn cách các ô đỗ xe.
05:25
It didn't have a laundry facility.
108
313111
1812
Nó cũng chẳng có dịch vụ rửa xe.
05:26
But the conclusion I reached
at that moment
at that moment
109
314923
2193
Nhưng tôi biết, tại thời điểm ấy,
05:29
was that I didn't have
a lot of other options.
a lot of other options.
110
317116
2282
tôi không có nhiều lựa chọn.
05:31
So I called my wife, and I said,
"We're going to make this one work."
"We're going to make this one work."
111
319398
3456
Vì thế tôi gọi cho vợ và nói rằng
"Chúng ta sẽ mua xe và thuê chỗ ở đây"
"Chúng ta sẽ mua xe và thuê chỗ ở đây"
05:34
And we moved into it
112
322854
1545
Sau đó chúng tôi chuyển nhà
05:36
and we became homeowners
in Mountain Home, Idaho.
in Mountain Home, Idaho.
113
324399
3718
và trở thành cư dân
của Mountain Home, Idaho.
của Mountain Home, Idaho.
05:40
And of course, eventually
things settled down.
things settled down.
114
328117
3191
Và tất nhiên,
cuối cùng thì mọi thứ cũng ổn.
cuối cùng thì mọi thứ cũng ổn.
05:44
Four years after that, I received papers
to move from Mountain Home, Idaho
to move from Mountain Home, Idaho
115
332758
5478
Bốn năm sau, tôi nhận được quyết định
chuyển từ Mountain Home, Idaho
chuyển từ Mountain Home, Idaho
05:50
to a place called Goose Bay, Labrador.
116
338236
3034
tới một nơi có tên là Goose Bay, Labrador.
05:53
We won't even talk about that.
It was another great location. (Laughter)
It was another great location. (Laughter)
117
341270
3910
Chúng tôi sẽ không kể về nơi đó.
Đó là một nơi thật tuyệt khác. (Cười)
Đó là một nơi thật tuyệt khác. (Cười)
05:57
So my challenge then was to get my family
from Mountain Home, Idaho
from Mountain Home, Idaho
118
345180
4708
Và vì thế, thử thách tiếp theo của tôi là
chuyển gia đình từ Mountain Home, Idaho
chuyển gia đình từ Mountain Home, Idaho
06:01
to Sharon, Pennsylvania.
119
349888
1751
tới Sharon,Pannsylvania.
06:03
That wasn't a problem because we
had just purchased a brand-new automobile.
had just purchased a brand-new automobile.
120
351639
3530
Đó không phải là một vấn đề vì chúng tôi
vừa mua một chiếc ô tô mới.
vừa mua một chiếc ô tô mới.
06:07
My mother called
and said she'll fly out.
and said she'll fly out.
121
355169
2400
Mẹ của tôi gọi và nói rằng sẽ bay qua.
06:09
She'll be with us as we drive,
she'll help us manage the children.
she'll help us manage the children.
122
357569
4382
Bà sẽ cùng đi và giúp trông nom bọn trẻ.
06:13
So she came out, her and Alice
put a lot of food together for the trip.
put a lot of food together for the trip.
123
361951
3930
Vì vậy bà tới nhà tôi, cùng với Alice
chuẩn bị nhiều đồ ăn cho chuyến đi.
chuẩn bị nhiều đồ ăn cho chuyến đi.
06:17
That morning, we left at about 5 a.m.
124
365881
3083
Buổi sáng hôm đó,
chúng tôi khởi hành lúc 5 giờ.
chúng tôi khởi hành lúc 5 giờ.
06:20
Great trip, having a great time,
good conversation.
good conversation.
125
368964
3146
Một chuyến đi tuyệt vời. Rất vui.
Chúng tôi trò chuyện thật nhiều
Chúng tôi trò chuyện thật nhiều
06:24
Somewhere around 6:30, 7 o'clock,
we got a little bit tired,
we got a little bit tired,
126
372110
3834
Khoảng 6 rưỡi, 7 giờ tối,
chúng tôi thấm mệt,
chúng tôi thấm mệt,
06:27
and we said, "Why don't we get
a motel so that we can rest
a motel so that we can rest
127
375944
2839
và nghĩ rằng, "Nên thuê một cái nhà nghỉ
và ở lại qua đêm,
và ở lại qua đêm,
06:30
and then have an early start
in the morning?"
in the morning?"
128
378783
2381
sau đó tiếp tục vào sáng sớm hôm sau."
06:33
So we were looking at a number
of the motels as we drove down the road,
of the motels as we drove down the road,
129
381164
3380
Vì vậy chúng tôi tìm kiếm trong số
những nhà nghỉ trên đường đi,
những nhà nghỉ trên đường đi,
06:36
and we saw one, it was a great
big, bright flashing light that said,
big, bright flashing light that said,
130
384544
3477
và thấy một cái,
với tấm biển lớn nhấp nháy
với tấm biển lớn nhấp nháy
06:40
"Vacancies, Vacancies, Vacanies."
131
388021
2304
"Còn phòng trống."
06:42
So we stopped in.
132
390325
1297
Vì thế chúng tôi dừng lại.
06:43
They were in the parking lot,
I went inside.
I went inside.
133
391622
2185
Chúng ở trong một bãi đỗ xe.
Tôi đi vào trong.
Tôi đi vào trong.
06:45
When I walked inside,
134
393807
1327
Khi tôi bước vào,
06:47
the lady was just finishing up
one contract with some folks,
one contract with some folks,
135
395134
3177
người phụ nữ vừa mới kí xong hợp đồng
với một vài vị khách,
với một vài vị khách,
06:50
some other people
were coming in behind me.
were coming in behind me.
136
398311
2089
một vài người khác thì đứng chờ sau tôi.
06:52
And so I walked to the counter,
137
400400
1733
Tôi bước tới quầy lễ tân,
06:54
and she said, "How can I help you?"
138
402133
2163
và cô ấy hỏi,
"Tôi có thể giúp gì cho ngài?"
"Tôi có thể giúp gì cho ngài?"
06:56
I said, "I would like to get a motel
for the evening for my family."
for the evening for my family."
139
404296
3260
Tôi nói, "Tôi cần thuê nhà nghỉ
cho cả nhà trong đêm nay".
cho cả nhà trong đêm nay".
06:59
She said, "You know, I'm really sorry,
I just rented the last one.
I just rented the last one.
140
407556
4502
Cô ây trả lời: "Xin lỗi ngài,
tôi vừa mới cho thuê căn phòng cuối cùng.
tôi vừa mới cho thuê căn phòng cuối cùng.
07:04
We will not have any more
until the morning."
until the morning."
141
412058
2646
Chúng tôi không còn phòng nào
cho tới sáng mai."
cho tới sáng mai."
07:06
She said, "But if you go down the road
about an hour, 45 minutes,
about an hour, 45 minutes,
142
414704
3981
Cô ấy nói tiếp, "Nhưng nếu ông tiếp tục
đi thêm chừng 45 phút đến 1 tiếng nữa,
đi thêm chừng 45 phút đến 1 tiếng nữa,
07:10
there's another trailer park down there."
143
418685
2345
sẽ có một chỗ đỗ xe móc ở đó."
07:13
I said, "Yeah, but you still have the
'Vacancies' light on, and it's flashing."
'Vacancies' light on, and it's flashing."
144
421030
3781
Tôi nói, "Ồ vâng, nhưng chỗ cô vẫn để biển
"Còn phòng trống" ở ngoài kia cơ mà"
"Còn phòng trống" ở ngoài kia cơ mà"
07:16
She said, "Oh, I forgot."
145
424811
1476
Cô ấy đáp, "Ôi, tôi quên mất."
07:18
And she reached over
and turned the light off.
and turned the light off.
146
426287
2376
Sau đó, cô ấy với công tắc tắt đèn.
07:20
She looked at me and I looked at her.
147
428663
2241
Chúng tôi đứng nhìn nhau.
07:22
There were other people in the room.
148
430904
1758
Cũng có những người khác trong phòng.
07:24
She kind of looked at them.
No one said anything.
No one said anything.
149
432662
2406
Cô ấy quay sang nhìn họ.
Không ai nói gì.
Không ai nói gì.
07:27
So I just got the hint and I left,
and went outside to the parking lot.
and went outside to the parking lot.
150
435068
3356
Tôi hiểu ra và bỏ đi, bước ra khu để xe.
07:30
And I told my mother and I told my wife
and also Melanie, and I said,
and also Melanie, and I said,
151
438424
4150
Và nói với mẹ tôi, vợ tôi và cả Melanie,
07:34
"It looks like we're going to have to
drive a little bit further down the road
drive a little bit further down the road
152
442574
3796
rằng "Có vẻ như
chúng ta sẽ phải đi thêm một chút nữa
chúng ta sẽ phải đi thêm một chút nữa
07:38
to be able to sleep tonight."
153
446370
2356
để có thể ngủ qua đêm nay."
07:40
And we did drive down the road,
154
448726
2173
Và chúng tôi tiếp tục lên đường,
07:42
but just before we took off
and pulled out of the parking lot,
and pulled out of the parking lot,
155
450899
3522
nhưng ngay trước khi chúng tôi nổ máy,
và lái xe khỏi bãi đỗ,
và lái xe khỏi bãi đỗ,
07:46
guess what happened?
156
454421
1493
hãy đoán xem điều gì xảy ra?
07:47
The light came back on.
157
455914
1819
Cái biển lại nhấp nháy.
07:49
And it said, "Vacancies,
Vacancies, Vacancies."
Vacancies, Vacancies."
158
457733
2860
Và thông báo rằng "Còn phòng trống."
07:52
We were able to find a nice place.
159
460593
2386
Chúng tôi tìm được một chỗ khá tốt.
07:54
It wasn't our preference,
but it was secure and it was clean.
but it was secure and it was clean.
160
462979
4736
Mặc dù chúng tôi không thích lắm,
nhưng nó an toàn và sạch sẽ.
nhưng nó an toàn và sạch sẽ.
07:59
And so we had a great sleep that night.
161
467715
2822
Và đêm đó, chúng tôi ngủ thật ngon.
08:02
The piece that's important about that
162
470537
1819
Nhưng điều quan trọng đó là,
08:04
is that we had similar
kinds of experiences
kinds of experiences
163
472356
3112
chúng tôi đã có những trải nghiệm
thật giống nhau
thật giống nhau
08:07
from Idaho all the way through
to Pennsylvania,
to Pennsylvania,
164
475468
3182
trên đường từ Idaho tới Pennsylvania,
08:10
where we were rejected from hotels,
motels and restaurants.
motels and restaurants.
165
478650
4301
dù ở đâu cũng bị từ chối,
khách sạn, nhà nghỉ hay nhà hàng.
khách sạn, nhà nghỉ hay nhà hàng.
08:14
But we made it to Pennsylvania.
166
482951
2200
Nhưng chúng tôi vẫn tới được Pennsylvania.
08:17
We got the family settled.
Everyone was glad to see the kids.
Everyone was glad to see the kids.
167
485151
4560
Chúng tôi ổn định nhà cửa.
Mọi người đều vui khi nhìn thấy bọn trẻ.
Mọi người đều vui khi nhìn thấy bọn trẻ.
08:21
I jumped on a plane and shot off
to Goose Bay, Labrador,
to Goose Bay, Labrador,
168
489711
4575
Tôi lên máy bay và
bay tới Goose Bay, Labrador,
bay tới Goose Bay, Labrador,
08:26
which is another story, right?
169
494286
1661
Chuyện tiếp theo như thế nào?
08:27
(Laughter)
170
495947
1307
(Tiếng cười)
08:30
Here it is, 53 years later,
171
498234
4423
Là như thế này, 53 năm sau,
08:34
I now have nine grandchildren,
two great-grandchildren.
two great-grandchildren.
172
502657
4429
giờ tôi có 9 đứa cháu, và 2 chắt.
08:39
Five of the grandchildren are boys.
173
507086
2777
Năm trong số chín đứa là con trai.
08:41
I have master's, Ph.D., undergrad,
one in medical school.
one in medical school.
174
509863
5213
Tôi có một Thạc sĩ, một Tiến sĩ,một
học viên cao học, một sinh viên trường y
học viên cao học, một sinh viên trường y
08:47
I have a couple that are trending.
175
515076
2614
Hai đứa nữa cũng sắp sửa như thế.
08:49
They're almost there but not quite.
(Laughter)
(Laughter)
176
517690
2765
Cũng sắp, nhưng chưa được.
(Tiếng cười)
(Tiếng cười)
08:52
I have one who has been
in college now for eight years.
in college now for eight years.
177
520455
3100
Một đứa cháu tôi đã học đại học tới 8 năm.
08:55
(Laughter)
178
523555
1420
(Tiếng cười)
08:56
He doesn't have a degree yet,
but he wants to be a comedian.
but he wants to be a comedian.
179
524975
3371
Nó vẫn chưa lấy bằng,
nhưng nó muốn trở thành một diễn viên hài.
nhưng nó muốn trở thành một diễn viên hài.
09:00
So we're just trying to get him
to stay in school.
to stay in school.
180
528346
3118
Vì vậy,
chúng tôi bắt nó phải tiếp tục đi học.
chúng tôi bắt nó phải tiếp tục đi học.
09:03
Because you never know,
181
531464
1530
Bởi vì bạn chẳng biết được,
09:04
just because you're funny at home,
does not make you a comedian, right?
does not make you a comedian, right?
182
532994
3900
Dù bạn hài hước cũng chưa chắc có thể
trở thành diễn viên hài. Đúng không?
trở thành diễn viên hài. Đúng không?
09:08
(Laughter)
183
536894
1752
(Tiếng cười)
09:10
But the thing about it,
they're all good kids --
they're all good kids --
184
538646
2432
Nhưng điều cốt lõi là,
chúng nó đều ngoan ngoãn--
chúng nó đều ngoan ngoãn--
09:13
no drugs, no babies
in high school, no crime.
in high school, no crime.
185
541078
4260
không ma túy, không mang bầu
khi còn đi học, không phạm pháp
khi còn đi học, không phạm pháp
09:17
So with that being the backdrop,
186
545338
2558
Một ngày kia, mọi thứ vẫn đang diễn ra
như thế,
như thế,
09:19
I was sitting in my TV room watching TV,
187
547896
2221
tôi đang ngồi xem ti vi trong phòng mình,
09:22
and they were talking about Ferguson
and all the hullabaloo that was going on.
and all the hullabaloo that was going on.
188
550117
4553
và họ đang nói về Ferguson,
cùng dăm ba chuyện ồn ào khác.
cùng dăm ba chuyện ồn ào khác.
09:26
And all of a sudden, one of the news
commentators got on the air and she said,
commentators got on the air and she said,
189
554670
5471
Đột nhiên, một biên tập viên thời sự
lên sóng và thông báo,
lên sóng và thông báo,
09:32
"In the last three months,
190
560141
2798
"Trong ba tháng vừa qua,
09:34
eight unarmed African-American males
191
562939
3869
8 đàn ông Mỹ gốc Phi vô danh tính
09:38
have been killed by police,
white homeowners, or white citizens."
white homeowners, or white citizens."
192
566808
7549
đã bị giết bởi lực lượng cảnh sát,
chủ nhà hoặc dân thường người da trắng
chủ nhà hoặc dân thường người da trắng
09:46
For some reason, at that moment
it just all hit me.
it just all hit me.
193
574777
2718
Khi ấy, vì một lý do nào đó,
tôi cảm thấy bị tổn thương.
tôi cảm thấy bị tổn thương.
09:49
I said, "What is it? It is so insane.
194
577495
3992
Tôi tự hỏi, "Điều gì đang xảy ra vậy?
Thật là điên rồ.
Thật là điên rồ.
09:53
What is the hatred that's causing people
to do these kinds of things?"
to do these kinds of things?"
195
581487
5138
Sự thù ghét nào đã khiến con người ta
có những hành động như vậy?"
có những hành động như vậy?"
09:58
Just then, one of my grandsons called.
196
586625
2448
Vừa lúc ấy, một đứa cháu gọi cho tôi.
10:01
He said, "Granddad, did you hear
what they said on TV?"
what they said on TV?"
197
589073
3239
Nó hỏi,
"Ông có xem tin tức trên ti vi không ạ?"
"Ông có xem tin tức trên ti vi không ạ?"
10:04
I said, "Yes, I did."
198
592312
1458
Tôi nói, "Ông có".
10:05
He said, "I'm just so confused.
199
593770
1754
Nó nói, "Cháu đang bối rối lắm.
10:07
We do everything we do,
but it seems that driving while black,
but it seems that driving while black,
200
595524
4570
Chúng cháu chỉ đang làm việc của mình,
nhưng hình như, vì là người da đen,
nhưng hình như, vì là người da đen,
10:12
walking while black, talking while black,
it's just dangerous.
it's just dangerous.
201
600094
4400
dù chúng cháu có đang làm gì, lái xe,
đi bộ hay nói chuyện, thì đều nguy hiểm.
đi bộ hay nói chuyện, thì đều nguy hiểm.
10:16
What can we do? We do everything
that you told us to do.
that you told us to do.
202
604494
4879
Chúng cháu phải làm gì? Chúng cháu đã làm
mọi điều như ông dạy.
mọi điều như ông dạy.
10:21
When stopped by the police,
203
609373
1790
Khi cảnh sát yêu cầu dừng xe,
10:23
we place both hands on the steering wheel
at the 12 o'clock position.
at the 12 o'clock position.
204
611163
3977
chúng cháu để hai tay lên vô-lăng,
theo hướng 12 giờ.
theo hướng 12 giờ.
10:27
If asked to get identification,
205
615140
2627
Nếu được yêu cầu thẻ căn cước,
10:29
we tell them, 'I am slowly reaching over
into the glove compartment to get my I.D.'
into the glove compartment to get my I.D.'
206
617767
5908
chúng cháu bảo với họ rằng, "Tôi đang
từ tốn lấy nó trong ngăn."
từ tốn lấy nó trong ngăn."
10:35
When pulled out of the car to be searched,
207
623675
2765
Khi buộc phải ra khỏi xe để khám xét,
10:38
when laid on the ground to be searched,
208
626440
2149
khi bị bắt nằm xuống đất để khám xét,
10:40
when our trunks are opened to be searched,
209
628589
2142
khi xe chúng cháu bị khám,
10:42
we don't push back, we don't challenge
because we know, you've told us,
because we know, you've told us,
210
630731
4260
chúng cháu không kháng cự,
không thách thức họ vì ông dạy rằng,
không thách thức họ vì ông dạy rằng,
10:46
'Don't you challenge the police.
211
634991
2039
"Không được thách thức cảnh sát.
10:49
After it's over, call us and we'll
be the ones to challenge."
be the ones to challenge."
212
637030
3608
Khi mọi chuyện qua đi, hãy gọi
cho chúng ta và thách thức chúng ta này."
cho chúng ta và thách thức chúng ta này."
10:52
He said, "And this is the piece
that really bugs me:
that really bugs me:
213
640638
2732
Nó nói, "Và đây là điều thực sự
làm cháu giận dữ:
làm cháu giận dữ:
10:55
Our white friends, our buddies,
we kind of hang together.
we kind of hang together.
214
643370
3618
Những bạn bè da trắng, những đứa bạn thân
của chúng cháu,
của chúng cháu,
10:58
When they hear about these kinds
of things happening to us, they say,
of things happening to us, they say,
215
646988
3237
khi nghe tới những điều ông nói,
chúng nó bảo rằng
chúng nó bảo rằng
11:02
'Why do you take it?
216
650225
2188
"Tại sao mày phải nghe lời?
11:04
You need to push back.
You need to challenge.
You need to challenge.
217
652413
2979
Mày phải chống lại.
Mày phải thách thức chúng.
Mày phải thách thức chúng.
11:07
You need to ask them
for their identification.'"
for their identification.'"
218
655392
2762
Mày phải hỏi thẻ căn cước của chúng nó."
11:10
And here's what the boys have been
taught to tell them:
taught to tell them:
219
658154
2607
Và đây là điều mà những cậu bé ấy
được dạy:
được dạy:
11:12
"We know that you can do that,
but please do not do that
but please do not do that
220
660761
3226
"Chúng tôi biết anh có thể làm điều đó,
nhưng xin đừng làm vậy
nhưng xin đừng làm vậy
11:15
while we're in the car
221
663987
2039
trong khi chúng tôi đang ở trong xe
11:18
because the consequences for you
are significantly different
are significantly different
222
666026
3787
bởi vì hậu quả dành cho anh
là hoàn toàn khác
là hoàn toàn khác
11:21
than the consequences for us."
223
669813
2049
với thứ mà chúng tôi sắp phải nhận."
11:23
And so as a grandparent,
what do I tell my grandsons?
what do I tell my grandsons?
224
671862
3498
Là một người ông, tôi nên nói gì
với những đứa cháu của mình?
với những đứa cháu của mình?
11:27
How do I keep them safe?
How do I keep them alive?
How do I keep them alive?
225
675360
3346
Làm sao để chúng an toàn?
Làm sao để chúng sống sót?
Làm sao để chúng sống sót?
11:30
As a result of this, people have
come to me and said,
come to me and said,
226
678706
2521
Và vì thế, mọi người hay hỏi tôi rằng:
11:33
"Jim, are you angry?"
227
681227
2681
"Jim à, cậu đang giận dữ đấy à?"
11:37
And my response to that is this:
228
685498
3121
Và câu trả lời của tôi đấy là:
11:40
"I don't have the luxury of being angry,
229
688619
5446
"Tôi làm gì có quyền được giận dữ,
11:46
and I also know the consequences
of being enraged."
of being enraged."
230
694065
5010
và tôi cũng biết hậu quả của sự tức giận
là gì."
là gì."
11:51
So therefore, the only thing that I can do
231
699075
2093
Và vì thế, điều duy nhất tôi có thể làm,
11:53
is take my collective intellect and my
energy and my ideas and my experiences
energy and my ideas and my experiences
232
701168
6288
là vận dụng tất cả trí tuệ, năng lượng,
ý tưởng và kinh nghiệm của mình,
ý tưởng và kinh nghiệm của mình,
11:59
and dedicate myself to challenge,
at any point in time,
at any point in time,
233
707456
3989
hi sinh bản thân để thách thức lại,
tại bất cứ thời điểm nào
tại bất cứ thời điểm nào
12:03
anything that looks
like it might be racist.
like it might be racist.
234
711445
2881
bất cứ điều gì mà có dấu hiệu
của sự phân biệt chủng tộc.
của sự phân biệt chủng tộc.
12:06
So the first thing I have
to do is to educate,
to do is to educate,
235
714326
2733
Vì thế việc đầu tiên tôi phải làm là học,
12:09
the second thing I have to do
is to unveil racism,
is to unveil racism,
236
717059
3268
việc thứ hai tôi phải làm là,
vạch trần sự phân biệt chủng tộc,
vạch trần sự phân biệt chủng tộc,
12:12
and the last thing I need to do
is do everything within my power
is do everything within my power
237
720327
3400
và điều cuối cùng tôi cần làm
là hành động, với sức mạnh của mình
là hành động, với sức mạnh của mình
12:15
to eradicate racism in my lifetime
by any means necessary.
by any means necessary.
238
723727
7137
để xóa bỏ phân biệt chủng tộc
bằng bất cứ giá nào.
bằng bất cứ giá nào.
12:22
The second thing I do is this:
239
730864
2426
Điều thứ hai tôi làm chính là:
12:25
I want to appeal to Americans.
240
733290
3686
Tôi muốn kêu gọi tất cả người dân Mĩ.
12:28
I want to appeal to their humanity,
to their dignity,
to their dignity,
241
736976
4444
Tôi cầu khẩn sự nhân đạo, phẩm giá
12:33
to their civic pride and ownership
242
741420
4467
lòng tự tôn dân tộc và
quyền làm chủ của họ
quyền làm chủ của họ
12:37
to be able to not react to these
heinous crimes in an adverse manner.
heinous crimes in an adverse manner.
243
745887
8065
để không phản ứng một cách tiêu cực
đối với những tội ác man rợ này.
đối với những tội ác man rợ này.
12:45
But instead, to elevate your level
of societal knowledge,
of societal knowledge,
244
753952
6109
Thay vào đó, là để nâng cao
hiểu biết xã hội,
hiểu biết xã hội,
12:52
your level of societal awareness
and societal consciousness
and societal consciousness
245
760061
4404
nhận thức và ý thức xã hội của mọi người,
12:56
to then collectively come together,
all of us come together,
all of us come together,
246
764465
4019
để có thể đồng lòng,
13:00
to make sure that we speak out against
and we challenge any kind of insanity,
and we challenge any kind of insanity,
247
768484
7068
để cùng chung tiếng nói chống lại và
thách thức bất cứ điều điên rồ nào,
thách thức bất cứ điều điên rồ nào,
13:07
any kind of insanity that makes it
okay to kill unarmed people,
okay to kill unarmed people,
248
775552
7201
bất cứ điều gì cho phép việc giết hại
người không có vũ trang,
người không có vũ trang,
13:14
regardless of their ethnicity,
249
782753
2582
bất kể dân tộc nào,
13:17
regardless of their race,
250
785335
2103
bất kể chủng tộc nào,
13:19
regardless of their diversity makeup.
251
787438
2487
bất kể thành phần, giai cấp nào.
13:21
We have to challenge that.
It doesn't make any sense.
It doesn't make any sense.
252
789925
2999
Chúng ta phải chống lại điều đó.
Đó là một việc làm phi lý.
Đó là một việc làm phi lý.
13:25
The only way I think we can do that
is through a collective.
is through a collective.
253
793185
3829
Tôi cho rằng, cách duy nhất
để thực hiện điều đó là thông qua tập thể.
để thực hiện điều đó là thông qua tập thể.
13:29
We need to have black and white
and Asian and Hispanic
and Asian and Hispanic
254
797014
3900
Chúng ta cần đoàn kết người da đen,
da trắng, người Châu Á, Mỹ La-tinh,
da trắng, người Châu Á, Mỹ La-tinh,
13:32
just to step forward and say,
255
800914
1700
cùng bước lên và tuyên bố rằng,
13:34
"We are not going to accept
that kind of behavior anymore."
that kind of behavior anymore."
256
802614
27020
"Chúng tôi không thể chấp nhận bất cứ
hành động tương tự nào như thế nữa."
hành động tương tự nào như thế nữa."
ABOUT THE SPEAKER
James A. White Sr. - ConsultantJames A. White Sr. believes that every person and organization has incredible potential. He works to help them understand it — and communicate it to others.
Why you should listen
James A. White Sr. is an executive coach and management consultant. The owner and president of Performance Consulting Services in Columbus, Ohio, he helps individuals, groups and organizations recognize their potential, fine-tune their strategic messages and present them effectively.
James is dedicated to sharing his energy, passion and insight into how to overcome life’s obstacles with others. As a dyslexic student in the inner city, he dropped out of high school — and after getting his G.E.D. jumpstarted his career by joining the U.S. Air Force. He went on to positions at Xerox, Wang Laboratories and Digital Equipment Corporation and has spent the past 25 as a consultant and educator. He also aims to share his experiences of racism in order to stress the message that all races, genders and backgrounds must come together to challenge the status quo.
James A. White Sr. | Speaker | TED.com