Taiye Selasi: Don't ask where I'm from, ask where I'm a local
Taiye Selasi: Đừng hỏi tôi đến từ đâu, hãy hỏi tôi là thổ địa ở đâu
In her writings, Taiye Selasi explores our relationship to our multiple identities. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
quyển sách đầu tiên của mình.
alas, with a lie:
than ôi, với một lời nói dối:
from Ghana and Nigeria,"
từ Ghana và Nigeria, "
from England and the States."
từ Anh và Mỹ."
and grew up in the United States.
và lớn lên tại Hoa Kỳ.
and raised in Nigeria,
và lớn lên ở Nigeria,
a British colony,
một thuộc địa của Anh,
in the Kingdom of Saudi Arabia.
tại Vương quốc Ả Rập Xê-út.
also called me "multinational."
cũng gọi tôi là "đa quốc gia".
with the writer Colum McCann.
với các nhà văn Colum McCann.
of locality in writing,
của tính địa phương trong văn học,
đến từ một khái niệm?
for going on two decades.
naturally occurring things,
những thứ đến từ tự nhiên,
was an absolute,
had disappeared -- Czechoslovakia;
đã biến mất - Tiệp Khắc;
failed -- Somalia.
thất bại - Somalia.
that didn't exist when they were born.
không tồn tại khi họ được sinh ra.
be born, die, expand, contract --
được sinh ra, chết đi, mở rộng, kết giao -
for understanding a human being.
để hiểu một con người.
to discover the sovereign state.
để khám phá các nước có chủ quyền.
of sovereign statehood,
của một nhà nước có chủ quyền,
only 400 years ago.
chỉ từ 400 năm trước đây.
masters degree in international relations,
bằng thạc sĩ về Quan hệ quốc tế,
to re- or un-define myself,
hoặc lặp lại hoặc bỏ xác định bản thân mình,
"What is an Afropolitan,"
"Người Phi ở Châu Âu là gì,"
that privileged culture over country.
văn hóa đặc quyền trên toàn quốc.
could relate to my experience,
gắn kết kinh nghiệm của tôi,
didn't buy my sense of self.
không cùng cảm giác về bản thân.
one such critic asked,
một nhà phê bình hỏi,
on a Ghanian passport?"
bằng hộ chiếu Ghana? "
who was born and raised in Ghana.
người sinh và lớn lên ở Ghana.
Ghanians of Lebanese descent.
Ghana gốc Lebanon.
knows Accra like the back of her hand,
biết Accra như lòng bàn tay cô,
I thought, "She's not from Ghana."
Tôi nghĩ, "Cô ấy không phải đến từ Ghana."
that all her formative experience
where all Ghanaians had brown skin
nơi mà tất cả người Ghana có làn da nâu
from countries sets --
the singular country,
the penny finally dropped.
mọi việc cuối cùng đã rõ.
I proclaimed onstage.
Tôi tuyên bố trên sân khấu.
from the United States," isn't the truth.
từ Hoa Kỳ," không phải là sự thật.
with the United States,
the town where I grew up;
thị trấn nơi tôi lớn lên;
where I spend Thanksgiving.
is not my passport or accent,
không phải là hộ chiếu hoặc giọng của tôi,
and my love of Ghanaian food,
with the Republic of Ghana, writ large.
với Cộng hòa Ghana, hiển nhiên là vậy.
where my mother lives,
nơi mẹ tôi đang sống,
where my father and I talk for hours.
nơi cha tôi và tôi nói chuyện hàng giờ.
that shape my experience.
mà hình thành nên trải nghiệm của tôi.
of "Where are you from?" --
about who and how similar we are.
chúng ta là ai và chúng ta giống nhau như thế nào.
and I see what, a set of clichés?
và tôi thấy những gì, một sự sáo rỗng?
the myth of the nation of France?
lời đồn về đất nước Pháp?
a set of experiences.
một tập hợp các kinh nghiệm.
rituals, relationships, restrictions.
các mối quan hệ (relationships), hạn chế (restrictions).
whatever they may be:
chúng có thể là bất cứ điều gì:
saying your prayers.
do shopkeepers know your face?
trên thế giới mà người bán hàng biết mặt bạn?
suburban rituals in Boston,
nghi lễ ngoại ô ở Boston,
my mother brought from London and Lagos.
mẹ tôi mang về từ London và Lagos.
polite with our elders,
lịch sự với những người lớn tuổi hơn mình.
ours were rituals of the global South.
chúng ta có những nghi lễ khắp miền Nam.
or to southern parts of Italy,
hoặc phía nam của Ý,
of the people who shape your days.
của những người định hình ngày của bạn.
your Facebook friends.
your weekly emotional experience.
kinh nghiệm cảm xúc của bạn hàng tuần.
my twin sister in Boston,
our rituals and relationships,
những nghi lễ và các mối quan hệ,
where are you able to live?
bạn có thể sống ở đâu?
from feeling fully at home where you live?
từ cảm giác hoàn toàn ở nhà, nơi bạn sống?
economic inflation,
lạm phát kinh tế,
where you had your rituals as a child?
nơi bạn có những nghi thức riêng bạn từ khi là một đứa trẻ?
"Where are you now?"
"Bạn đang ở đâu?"
on top of three columns,
as honestly as you can.
càng trung thực càng tốt.
of your life in local context,
trong bối cảnh địa phương,
came to Germany on scholarships.
đến Đức nhờ học bổng.
and lived there until age 10.
và sống ở đó cho đến khi 10 tuổi.
he studied in London,
anh học tại London,
in northwest Argentina,
ở phía tây bắc Argentina,
from Germany, what is now Poland,
từ Đức, mà bây giờ là Ba Lan,
and nine years ago came to Berlin.
và chín năm trước đây đã đến Berlin.
the weather, the food, the friends --
thời tiết, thức ăn, bạn bè -
Udo could pass for German,
Udo có thể đi sang Đức,
so needs a visa to live in Berlin.
vì vậy cần có thị thực để sống ở Berlin.
has largely to do with history.
liên quan đến lịch sử.
of Buenos Aires and Berlin,
Buenos Aires và Berlin,
needs a visa to visit Nigeria.
cần một visa đến thăm Nigeria.
"not really Nigerian," though,
"không thực sự là người Nigeria," mặc dù
is undoubtedly one of his homes,
chắc chắn là một trong những ngôi nhà của mình,
by the political conditions
bởi các điều kiện chính trị
most meaningful rituals
and Udo is from Argentina
và Udo đến từ Argentina
and their restrictions are the same.
và những hạn chế của họ đều giống nhau.
"Where are you from?"
"Bạn từ đâu tới?"
than "Lagos and Berlin,"
"Lagos và Berlin,"
we can always zoom in closer,
chúng tôi luôn luôn có thể soi vào gần hơn,
"Where are you from?"
with the language of locality asks us
với ngôn ngữ mang tính địa phương yêu cầu chúng ta
to where real life occurs.
đến nơi mà cuộc sống thực sự diễn ra.
of countryhood, the World Cup,
của quốc gia, World Cup,
mostly of multilocal players.
chủ yếu là các cầu thủ đa bản địa.
for human experience,
đối với kinh nghiệm của con người,
but my parents come from Nigeria."
nhưng cha mẹ tôi đến từ Nigeria. "
belies the inflexibility of the units,
phản ánh sự thiếu linh hoạt của các đơn vị,
bumping up against another.
phải va chạm vào nhau
suggests overlapping experiences,
cho thấy kinh nghiệm chồng chéo,
that can't be denied or removed.
mà không thể bị từ chối hoặc xóa bỏ.
that we do away with countries.
rằng chúng ta làm đi với các nước.
for national history,
về lịch sử dân tộc,
and community exists in context.
và cộng đồng tồn tại trong bối cảnh.
these things are important.
những điều này là quan trọng.
began with reference to nation,
bắt đầu bằng là về đất nước,
from would tell my audience who I was.
từ sẽ nói với khán giả của tôi, tôi là ai.
when we ask where someone comes from?
khi chúng tôi hỏi họ đến từ đâu?
when we hear an answer?
khi chúng ta nghe một câu trả lời?
Mexico. Poland. Bangladesh. Less power.
Mexico. Ba Lan. Bangladesh. Ít quyền lực hơn.
we're playing a power game,
chúng ta đang chơi một trò chơi quyền lực,
of multi-ethnic countries.
của các quốc gia đa dân tộc.
or "Where are you really from?"
hay "Bạn thực sự đến từ đâu?"
William Deresiewicz's writing
Bằng văn bản của William Deresiewicz
their environment is diverse
môi trường của họ rất đa dạng
and another from Pakistan --
và một từ Pakistan -
are doctors or bankers."
là bác sĩ hoặc ngân hàng. "
another Pakistani,
bạn khác người Pakistan,
student body diversity
sự đa dạng sinh viên
are locals of the same milieu.
là người địa phương trong những môi trường giống nhau.
of the economic spectrum.
của nền kinh tế.
and a Nepali housekeeper in Delhi
và một người quản gia Nepal ở Delhi
in terms of rituals and restrictions
nằm ở nghi thức và hạn chế
with coming from countries
với đến từ các nước
to "go back" to Ghana.
để "trở về" Ghana.
but I can't "go back" to Ghana.
nhưng tôi không thể "về" Ghana.
and find it exactly where we left it.
và tìm thấy nó chính xác nơi chúng tôi rời đi.
will always have changed,
sẽ luôn luôn thay đổi,
about is human experience,
về là kinh nghiệm của con người,
disorderly affair.
locality bespeaks humanity.
địa phương chứng tỏ bản chất con người.
about where a story is set,
một câu chuyện xảy ra,
the characters start to feel,
and the vocabulary of coming from
into mutually exclusive categories.
vào loại trừ lẫn nhau.
multi-local, multi-layered.
đa địa phương, nhiều lớp.
with an acknowledgement of this complexity
với một sự thừa nhận về sự phức tạp
not further apart.
không đẩy nhau.
like everybody here.
như tất cả mọi người ở đây.
but a citizen of worlds.
nhưng một công dân của nhiều thế giới.
Rome and Accra."
Rome và Accra. "
ABOUT THE SPEAKER
Taiye Selasi - AuthorIn her writings, Taiye Selasi explores our relationship to our multiple identities.
Why you should listen
A writer and photographer of Nigerian and Ghanaian descent, born in London and raised in Boston, now living in Rome and Berlin, who has studied Latin and music, Taiye Selasi is herself a study in the modern meaning of identity. In 2005 she published the much-discussed (and controversial) essay "Bye-Bye, Babar (Or: What Is an Afropolitan?)," offering an alternative vision of African identity for a transnational generation. Prompted by writer Toni Morrison, the following year she published the short story "The Sex Lives of African Girls" in the literary magazine Granta.
Her first novel Ghana Must Go, published in 2013, is a tale of family drama and reconciliation, following six characters and spanning generations, continents, genders and classes.
Taiye Selasi | Speaker | TED.com