ABOUT THE SPEAKER
Oscar Schwartz - Writer and poet
Oscar Schwartz's research and writing concerns the influence of digital technology on culture and human interaction.

Why you should listen

Oscar Schwartz is an Australian writer and poet undertaking a PhD that asks whether a computer can write poetry. His research led to the development of a Turing test for poetry, which is available on a website he cofounded called bot or not.

More profile about the speaker
Oscar Schwartz | Speaker | TED.com
TEDxYouth@Sydney

Oscar Schwartz: Can a computer write poetry?

Oscar Schwartz: Máy tính có thể làm thơ?

Filmed:
875,724 views

Giả sử bạn đọc một bài thơ và cảm thấy xúc động với nó, nhưng khi phát hiện ra tác giả là một chiếc máy tính, bạn có thấy trải nghiệm này thật khác thường không? Bạn nghĩ cái máy tính đó đã thể hiện được cái tôi và rất sáng tạo, hay bạn cảm thấy mình đã bị lừa? Trong bài nói này, tác giả Oscar Schwartz xem xét lý do tại sao chúng ta phản ứng mạnh với ý tưởng một máy tính làm thơ, và cái cách mà phản ứng mạnh mẽ đó giúp chúng ta hiểu hơn về ý nghĩa của việc là con người. Bài kiểm tra về thơ số 1 Bài thơ số 1
- Writer and poet
Oscar Schwartz's research and writing concerns the influence of digital technology on culture and human interaction. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I have a questioncâu hỏi.
0
881
1230
Tôi có một thắc mắc.
00:15
Can a computermáy vi tính writeviết poetrythơ phú?
1
3422
1943
Liệu máy vi tính có thể làm thơ?
00:18
This is a provocativekhiêu khích questioncâu hỏi.
2
6959
2077
Một câu hỏi đáng suy ngẫm.
00:21
You think about it for a minutephút,
3
9715
1718
Các bạn suy nghĩ một chút,
00:23
and you suddenlyđột ngột have a bunch
of other questionscâu hỏi like:
4
11457
2590
rồi đột nhiên có một chuỗi câu hỏi như:
00:26
What is a computermáy vi tính?
5
14769
1381
Máy vi tính là gì?
00:28
What is poetrythơ phú?
6
16710
1575
Thơ là gì?
00:30
What is creativitysáng tạo?
7
18707
1689
Sự sáng tạo là gì?
00:33
But these are questionscâu hỏi
8
21650
1172
Nhưng những câu hỏi này
00:34
that people spendtiêu theirhọ entiretoàn bộ
lifetimecả đời tryingcố gắng to answercâu trả lời,
9
22846
3070
con người dành cả cuộc đời
để tìm câu trả lời,
00:37
not in a singleĐộc thân TEDTED Talk.
10
25940
2224
chứ một bài thuyết trình TED
là chưa đủ đâu.
00:40
So we're going to have to try
a differentkhác nhau approachtiếp cận.
11
28188
2445
Chúng ta sẻ phải thử
một cách tiếp cận khác.
00:42
So up here, we have two poemsbài thơ.
12
30657
2143
Nhìn lên đây, chúng ta có 2 bài thơ.
00:45
One of them is writtenbằng văn bản by a humanNhân loại,
13
33839
2276
Một bài do con người viết,
00:48
and the other one'scủa một người writtenbằng văn bản by a computermáy vi tính.
14
36139
2102
bài còn lại được viết bởi một máy vi tính.
Hãy cho tôi biết bài thơ nào của ai.
00:50
I'm going to askhỏi you to tell me
which one'scủa một người which.
15
38754
2410
1.Ruồi nhỏ
Trò chơi mùa hạ.
00:53
Have a go:
16
41858
1156
Tay nhẹ bẫng
Phủi đi
00:55
PoemBài thơ 1: Little FlyBay / ThyThy summer'smùa hè playchơi, /
My thoughtlesskhông suy nghĩ handtay / Has brush'dBàn chải nào away.
17
43038
4056
Ta không là mi hay mi không là ta?
2.Ta cảm nhận
hoạt động trong đời bạn
00:59
Am I not / A flybay like theeNgươi? /
Or artnghệ thuật not thouNgươi / A man like me?
18
47118
3394
Sáng sớm
Dừng để thấy, Đức Cha, tôi ghét
Không phải tất cả các đêm để
bắt đầu cách khác
01:02
PoemBài thơ 2: We can feel / ActivistHoạt động
throughxuyên qua your life'scuộc đời / morningbuổi sáng /
19
50536
3299
Tôi sẽ trườn xoáy
Mò mẫm trong bao la
Trí óc của chuột nếu như tôi
Biết được tôi mang một năm quan trọng
01:05
PausesTạm dừng to see, popeGiáo hoàng I hateghét bỏ the / NonPhòng Không
all the night to startkhởi đầu a / great otherwisenếu không thì (...)
20
53859
4247
hẳn vậy.
Hết giờ.
01:10
AlrightĐược rồi, time'scủa thời gian up.
21
58130
1359
01:11
HandsBàn tay up if you think PoemBài thơ 1
was writtenbằng văn bản by a humanNhân loại.
22
59513
4096
Giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài thơ thứ nhất
được viết bởi con người.
01:17
OK, mostphần lớn of you.
23
65547
1490
Ok, đa số.
01:19
HandsBàn tay up if you think PoemBài thơ 2
was writtenbằng văn bản by a humanNhân loại.
24
67061
3023
Giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài thơ thứ 2
được viết bởi con người.
01:23
Very bravecan đảm of you,
25
71172
1190
Rất can đảm,
01:24
because the first one was writtenbằng văn bản
by the humanNhân loại poetnhà thơ WilliamWilliam BlakeBlake.
26
72855
4285
Bởi bài thứ nhất được viết bởi thi sĩ
William Blake.
01:29
The secondthứ hai one was writtenbằng văn bản by an algorithmthuật toán
27
77784
2949
Bài thứ hai được viết bởi một thuật toán
01:32
that tooklấy all the languagengôn ngữ
from my FacebookFacebook feednuôi on one day
28
80757
3692
bằng cách thu thập những từ ngữ
từ Facebook của tôi trong 1 ngày
01:36
and then regeneratedtái sinh it algorithmicallyvideo,
29
84473
2763
và sau đó kết hợp theo thuật toán,
01:39
accordingtheo to methodsphương pháp that I'll describemiêu tả
a little bitbit latermột lát sau on.
30
87260
3590
bằng phương thức mà tôi sẽ mô tả sau.
01:43
So let's try anotherkhác testthử nghiệm.
31
91218
2404
Thử một bài kiểm tra khác.
01:46
Again, you haven'tđã không got ageslứa tuổi to readđọc this,
32
94398
2093
Như trước,
bạn không đủ thời gian để đọc,
01:48
so just trustLòng tin your gutruột.
33
96515
1612
nên thử đoán xem.
01:50
PoemBài thơ 1: A lionsư tử roarsRoars and a dogchó barksvỏ cây.
It is interestinghấp dẫn / and fascinatinghấp dẫn
34
98151
4045
1. Sư tử gầm và chó sủa. Khá thú vị
và kỳ lạ rằng chim bay mà không
gầm hay sủa. Chuyện thú rừng đầy mê hoặc
chỉ có trong mơ và tôi sẽ hát nếu như
01:54
that a birdchim will flybay and not / roarkêu la
or barkvỏ cây. EnthrallingEnthralling storiesnhững câu chuyện about animalsđộng vật
35
102220
4303
tôi không kiệt sức và mỏi mệt.
01:58
are in my dreamsnhững giấc mơ and I will singhát them all
if I / am not exhaustedkiệt sức or wearymệt mỏi.
36
106547
4060
2.O! Chuột túi, vòng bạc và nước ngọt sôcôla
Em rất đẹp! Ngọc trai
kèn, táo tầu, aspirins! tất cả
những gì họ luộn nói về
02:02
PoemBài thơ 2: Oh! kangaroosnhững chú kanguru, sequinssequins, chocolatesô cô la
sodasnước sô-đa! / You are really beautifulđẹp!
37
110631
3985
vẫn khiến một bài thơ đầy ngạc nhiên
Những thứ này xuất hiện hàng ngày
02:06
PearlsNgọc trai, / harmonicasharmonicas, jujubeslầysẵn, aspirinsaspirins!
All / the stuffđồ đạc they'vehọ đã always talkednói chuyện about (...)
38
114640
4358
Kể cả ở bờ biển và trong quan tài. Chúng
mang ý nghĩa. Chúng mạnh như đá.
02:11
AlrightĐược rồi, time'scủa thời gian up.
39
119022
1158
Hết giờ.
02:12
So if you think the first poembài thơ
was writtenbằng văn bản by a humanNhân loại,
40
120204
3137
Ai nghĩ bài thứ nhất
được viết bởi con người,
02:15
put your handtay up.
41
123365
1215
giơ tay lên.
02:17
OK.
42
125687
1154
Được rồi,
02:18
And if you think the secondthứ hai poembài thơ
was writtenbằng văn bản by a humanNhân loại,
43
126865
2675
Còn ai nghĩ bài thứ hai
được viết bởi con người
02:21
put your handtay up.
44
129564
1155
giơ tay lên.
02:23
We have, more or lessít hơn, a 50/50 splitphân chia here.
45
131779
3810
Xấp xỉ 50/50.
02:28
It was much harderkhó hơn.
46
136157
1436
Có vẻ khó đoán hơn.
02:29
The answercâu trả lời is,
47
137617
1712
Câu trả lời là,
02:31
the first poembài thơ was generatedtạo ra
by an algorithmthuật toán calledgọi là RacterRacter,
48
139353
3483
Bài thứ nhất được tạo bởi
một phần mềm gọi là Racter,
02:34
that was createdtạo back in the 1970s,
49
142860
3002
được tạo ra vào những năm 1970,
02:37
and the secondthứ hai poembài thơ was writtenbằng văn bản
by a guy calledgọi là FrankFrank O'HaraO'Hara,
50
145886
3189
còn bài thứ hai được viết bởi
nhà thơ Frank O'Hara,
02:41
who happensxảy ra to be
one of my favoriteyêu thích humanNhân loại poetsnhà thơ.
51
149099
2668
một trong những thi sĩ tôi yêu thích.
02:44
(LaughterTiếng cười)
52
152631
3058
(Cười)
02:48
So what we'vechúng tôi đã just donelàm xong now
is a TuringTuring testthử nghiệm for poetrythơ phú.
53
156046
3228
Chúng ta vừa làm
thử nghiệm Turing cho thơ ca.
02:52
The TuringTuring testthử nghiệm was first proposedđề xuất
by this guy, AlanAlan TuringTuring, in 1950,
54
160018
4547
Thử nghiệm Turing được tiến hành lần đầu
bởi Alan Turing năm 1950,
02:56
in ordergọi món to answercâu trả lời the questioncâu hỏi,
55
164589
1564
để trả lời cho câu hỏi,
02:58
can computersmáy vi tính think?
56
166177
1637
liệu máy vi tính có biết suy nghĩ?
03:00
AlanAlan TuringTuring believedtin that if
a computermáy vi tính was ablecó thể
57
168245
2770
Alan Turing tin rằng máy vi tính có thể
trò chuyện thông qua
văn viết với con người,
03:03
to have a to have a text-basedcăn cứ văn bản
conversationcuộc hội thoại with a humanNhân loại,
58
171039
3078
03:06
with suchnhư là proficiencythành thạo
suchnhư là that the humanNhân loại couldn'tkhông thể tell
59
174141
2770
với sự thành thạo mà khiến con người
không thể nhận biết
03:08
whetherliệu they are talkingđang nói
to a computermáy vi tính or a humanNhân loại,
60
176935
2966
rằng họ đang nói chuyện với
máy tính hay con người,
03:11
then the computermáy vi tính can be said
to have intelligenceSự thông minh.
61
179925
2856
khi ấy, máy vi tính
được cho là có trí tuệ.
Năm 2013, bạn tôi Benjamin Laird và tôi,
03:15
So in 2013, my friendngười bạn
BenjaminBenjamin LairdLaird and I,
62
183270
3295
03:18
we createdtạo a TuringTuring testthử nghiệm
for poetrythơ phú onlineTrực tuyến.
63
186589
2988
chúng tôi tạo ra thí nghiệm Turning
trực tuyến.
03:21
It's calledgọi là botbot or not,
64
189601
1277
Nó có tên bot hay không,
03:22
and you can go and playchơi it for yourselveschính mình.
65
190902
2044
bạn có thể tự tìm hiểu và trải nghiệm.
Về cơ bản nó là những gì chúng ta vừa làm.
03:24
But basicallyvề cơ bản, it's the gametrò chơi
we just playedchơi.
66
192970
2251
Bạn được cho xem 1 bài thơ,
03:27
You're presentedtrình bày with a poembài thơ,
67
195245
1528
bạn không biết máy tính
hay con người sáng tác
03:28
you don't know whetherliệu it was writtenbằng văn bản
by a humanNhân loại or a computermáy vi tính
68
196797
3028
rồi bạn phải đoán.
03:31
and you have to guessphỏng đoán.
69
199849
1166
Hàng ngàn người đã thử thí nghiệm online,
03:33
So thousandshàng nghìn and thousandshàng nghìn
of people have takenLấy this testthử nghiệm onlineTrực tuyến,
70
201039
3191
03:36
so we have resultscác kết quả.
71
204254
1449
và cho ra kết quả.
Vậy kết quả là gì?
03:37
And what are the resultscác kết quả?
72
205727
1428
03:39
Well, TuringTuring said that if a computermáy vi tính
could foolngu xuẩn a humanNhân loại
73
207704
2879
Turing đã nói rằng nếu máy tính có thể
lừa một người rằng nó là con người
03:42
30 percentphần trăm of the time
that it was a humanNhân loại,
74
210607
3019
30% thời gian,
thì tức là nó đã vượt qua
bài kiểm tra Turing về trí tuệ
03:45
then it passesvượt qua the TuringTuring testthử nghiệm
for intelligenceSự thông minh.
75
213650
2397
03:48
We have poemsbài thơ on the botbot or not databasecơ sở dữ liệu
76
216625
2438
Chúng tôi có các bài thơ trong
dữ liệu bot hay không
03:51
that have fooledbị lừa 65 percentphần trăm
of humanNhân loại readersđộc giả into thinkingSuy nghĩ
77
219087
2979
khiến 65% người đọc nghĩ rằng
được viết bới một con người.
03:54
it was writtenbằng văn bản by a humanNhân loại.
78
222090
1395
03:55
So, I think we have an answercâu trả lời
to our questioncâu hỏi.
79
223959
2817
Vì vậy, tôi nghĩ ta có câu trả lời
cho câu hỏi của chúng ta.
03:59
AccordingTheo to the logiclogic of the TuringTuring testthử nghiệm,
80
227546
2348
Theo nguyên lý thí nghiệm Turning,
một máy vi tính có thể viết thơ?
04:01
can a computermáy vi tính writeviết poetrythơ phú?
81
229918
1928
04:03
Well, yes, absolutelychắc chắn rồi it can.
82
231870
2351
Vâng, chắc chắn nó có thể.
04:07
But if you're feelingcảm giác
a little bitbit uncomfortablekhó chịu
83
235782
2346
Nhưng nếu bạn có cảm giác không thoải mái
04:10
with this answercâu trả lời, that's OK.
84
238152
1927
với câu trả lời này, không sao cả.
Nếu bạn có phản ứng không tích cực
với điều này,
04:12
If you're havingđang có a bunch
of gutruột reactionsphản ứng to it,
85
240103
2316
04:14
that's alsocũng thế OK because
this isn't the endkết thúc of the storycâu chuyện.
86
242443
3205
cũng không sao
vì đây chưa phải là kết thúc.
Hãy trải nghiệm
bài kiểm tra thứ ba và cuối cùng này.
04:18
Let's playchơi our thirdthứ ba and finalsau cùng testthử nghiệm.
87
246594
2324
Lại nhé, bạn phải đọc
và nói cho tôi
04:22
Again, you're going to have to readđọc
88
250000
1750
cái nào là viết bởi con người,
04:23
and tell me which you think is humanNhân loại.
89
251774
1909
1. Những lá cờ đỏ là lý do
cho những lá cờ xinh đẹp.
04:25
PoemBài thơ 1: RegReg flagslá cờ the reasonlý do
for prettyđẹp flagslá cờ. / And ribbonsdải ruy băng.
90
253707
3718
Và những chiếc nơ.
Nơ của những lá cờ
04:29
RibbonsDải ruy băng of flagslá cờ / And wearingđeo materialvật chất /
ReasonsLý do for wearingđeo materialvật chất. (...)
91
257449
4321
Và mặc chât liệu /
Lý do để mặc chất liệu.
Tặng niềm vui thích
Bạn có thể cho tôi vùng miền (...)
2. Con hươu bị thương nhảy cao nhất,
Tôi đã nghe thấy hoa thủy tiên
04:33
PoemBài thơ 2: A woundedbị thương deerhươu leapsnhảy
highestcao nhất, / I've heardnghe the daffodilHoa thuỷ tiên vàng
92
261794
3918
Tôi đã nghe tiếng cờ hôm nay
Tôi đã nghe tiếng anh thợ săn nói;
04:37
I've heardnghe the flaglá cờ to-dayđến ngày /
I've heardnghe the hunterthợ săn tell; /
93
265736
3446
Đây sự ngây ngất của cái chết,/
và rồi phanh gần như đã xong
04:41
'TisTIS but the ecstasythuốc lắc of deathtử vong, /
And then the brakephanh is almosthầu hết donelàm xong (...)
94
269206
3702
Và bình minh tới quá gần
Khiến ta chạm vào nỗi thất vọng (...)
04:44
OK, time is up.
95
272932
1599
OK, hết thời gian.
04:46
So handstay up if you think PoemBài thơ 1
was writtenbằng văn bản by a humanNhân loại.
96
274555
3837
Vậy, giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài 1 được viết bởi con người.
04:51
HandsBàn tay up if you think PoemBài thơ 2
was writtenbằng văn bản by a humanNhân loại.
97
279973
3038
Giơ tay nếu bài 2 được viết bởi con người.
04:55
WhoaDừng lại, that's a lot more people.
98
283035
2331
Whoa, có nhiều người hơn.
04:58
So you'dbạn muốn be surprisedngạc nhiên to find that PoemBài thơ 1
99
286327
2968
Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng bài 1
05:01
was writtenbằng văn bản by the very
humanNhân loại poetnhà thơ GertrudeGertrude SteinStein.
100
289319
3993
được viết bởi thi sĩ Gertrude Stein.
05:06
And PoemBài thơ 2 was generatedtạo ra
by an algorithmthuật toán calledgọi là RKCPRKCP.
101
294100
5038
Và bài 2 được tạo với thuật toán
gọi là RKCP.
Bây giờ, trước khi tiếp tục,
hãy để tôi mô tả rất nhanh và đơn giản,
05:11
Now before we go on, let me describemiêu tả
very quicklyMau and simplyđơn giản,
102
299162
3319
05:14
how RKCPRKCP workscông trinh.
103
302505
1781
cách RKCP hoạt động.
05:16
So RKCPRKCP is an algorithmthuật toán
designedthiết kế by RayRay KurzweilKurzweil,
104
304873
3850
RKCP là một thuật toán
sáng tạo bởi Ray Kurzweil,
giám đốc kỹ thuật của Google
05:20
who'sai a directorgiám đốc of engineeringkỹ thuật at GoogleGoogle
105
308747
2222
05:22
and a firmchắc chắn believertin tưởng
in artificialnhân tạo intelligenceSự thông minh.
106
310993
2360
và là một người tin tưởng
vào trí tuệ nhân tạo.
05:25
So, you give RKCPRKCP a sourcenguồn textbản văn,
107
313822
3991
Vậy, bạn cho RKCP một chuỗi ký tự,
05:29
it analyzesphân tích the sourcenguồn textbản văn in ordergọi món
to find out how it usessử dụng languagengôn ngữ,
108
317837
4469
nó phân tích chuỗi ấy
để tìm ra cách sử dụng ngôn ngữ,
và sau đó nó tái tạo lại ngôn ngữ
05:34
and then it regeneratesxóa các regenerates languagengôn ngữ
109
322330
1948
05:36
that emulatesgiả lập that first textbản văn.
110
324302
2528
bắt chước chuỗi ký tự đầu.
05:38
So in the poembài thơ we just saw before,
111
326854
2113
Vì thế trong bài thơ
chúng ta vừa thấy
05:40
PoemBài thơ 2, the one that you all
thought was humanNhân loại,
112
328991
2625
Bài thứ 2, bài mà mọi người nghĩ
là của con người,
05:43
it was fedđã nuôi a bunch of poemsbài thơ
113
331640
1550
Nó được tái tạo từ bài thơ
05:45
by a poetnhà thơ calledgọi là EmilyEmily DickinsonDickinson
114
333214
2035
viết bởi Emily Dickinson,
05:47
it lookednhìn at the way she used languagengôn ngữ,
115
335273
2189
máy nhìn cách cô ấy sử dụng ngôn ngữ,
05:49
learnedđã học the modelmô hình,
116
337486
1165
mô phỏng bài mẫu,
05:50
and then it regeneratedtái sinh a modelmô hình
accordingtheo to that sametương tự structurekết cấu.
117
338675
4258
và sau đó tái tạo
một phiên bản theo cấu trúc tương tự.
05:56
But the importantquan trọng thing to know about RKCPRKCP
118
344732
2178
Nhưng điều quan trọng về RKCP
05:58
is that it doesn't know the meaningÝ nghĩa
of the wordstừ ngữ it's usingsử dụng.
119
346934
2838
là nó không biết
ý nghĩa của ngôn từ nó sử dụng.
06:02
The languagengôn ngữ is just rawthô materialvật chất,
120
350359
2276
Ngôn ngữ chỉ là nguyên liệu thô,
06:04
it could be ChineseTrung Quốc,
it could be in SwedishThụy Điển,
121
352659
2160
nó có thể là tiếng Trung,
tiếng Thụy điển,
06:06
it could be the collectedthu thập languagengôn ngữ
from your FacebookFacebook feednuôi for one day.
122
354843
4179
nó có thể là ngôn ngữ góp nhặt
từ Facebook của bạn trong 1 ngày.
06:11
It's just rawthô materialvật chất.
123
359046
1652
Nó chỉ là nguyên liệu thô.
06:13
And neverthelessTuy nhiên, it's ablecó thể
to createtạo nên a poembài thơ
124
361380
2697
Tuy nhiên, nó có thể tạo ra 1 bài thơ
06:16
that seemsdường như more humanNhân loại
than GertrudeGertrude Stein'sCủa Stein poembài thơ,
125
364101
3327
nghe còn thật hơn cả
bài thơ của Gertrude Stein,
06:19
and GertrudeGertrude SteinStein is a humanNhân loại.
126
367452
2153
mặc dù Gertrude Stein là con người.
06:22
So what we'vechúng tôi đã donelàm xong here is,
more or lessít hơn, a reverseđảo ngược TuringTuring testthử nghiệm.
127
370846
4072
Những gì ta đã làm, ít nhiều,
là bài kiểm tra Turing đảo ngược
06:27
So GertrudeGertrude SteinStein, who'sai a humanNhân loại,
is ablecó thể to writeviết a poembài thơ
128
375940
5179
Gertrude Stein,
một người có thể sáng tác thơ
06:33
that foolsCá tháng tư a majorityđa số
of humanNhân loại judgesban giám khảo into thinkingSuy nghĩ
129
381143
3738
khiến cho đại đa số người đọc
nghĩ là được viết
bởi máy tính.
06:36
that it was writtenbằng văn bản by a computermáy vi tính.
130
384905
1826
06:39
ThereforeDo đó, accordingtheo to the logiclogic
of the reverseđảo ngược TuringTuring testthử nghiệm,
131
387176
4141
Vậy, theo nguyên lý đảo
của bài kiểm tra Turing,
06:43
GertrudeGertrude SteinStein is a computermáy vi tính.
132
391341
1916
Gertrude Stein là một máy tính.
06:45
(LaughterTiếng cười)
133
393281
1462
(Cười)
06:47
FeelingCảm giác confusedbối rối?
134
395358
1294
Cảm thấy bối rối ư?
06:49
I think that's fairhội chợ enoughđủ.
135
397193
1515
Tôi nghĩ thế cũng đủ rồi.
06:51
So farxa we'vechúng tôi đã had humanscon người
that writeviết like humanscon người,
136
399546
4116
Cho đến giờ chúng ta có
con người viết giống như người,
06:55
we have computersmáy vi tính that writeviết
like computersmáy vi tính,
137
403686
3111
chúng ta có máy tính
viết như máy tính,
06:58
we have computersmáy vi tính that writeviết like humanscon người,
138
406821
3055
chúng ta có máy tính
sáng tác như người,
07:01
but we alsocũng thế have,
perhapscó lẽ mostphần lớn confusinglygây nhầm lẫn,
139
409900
3632
nhưng chúng ta cũng có,
có lẽ là gây hoang mang nhất,
07:05
humanscon người that writeviết like computersmáy vi tính.
140
413556
2375
là con người viết như máy tính.
07:08
So what do we take from all of this?
141
416938
1766
Vậy chúng ta có gì
từ những điều này?
07:11
Do we take that WilliamWilliam BlakeBlake
is somehowbằng cách nào đó more of a humanNhân loại
142
419611
3157
Chúng ta có thấy rằng William Blake
một cách nào đó con người hơn
so với Gertrude Stein?
07:14
than GertrudeGertrude SteinStein?
143
422792
1249
07:16
Or that GertrudeGertrude SteinStein is more
of a computermáy vi tính than WilliamWilliam BlakeBlake?
144
424065
3046
Hay là Gertrude Stein thì giống máy tính
hơn William Blake?
( cười )
07:19
(LaughterTiếng cười)
145
427135
1552
07:20
These are questionscâu hỏi
I've been askinghỏi myselfriêng tôi
146
428711
2323
Đây là những câu hỏi mà tôi tự hỏi
07:23
for around two yearsnăm now,
147
431058
1465
khoảng 2 năm nay,
07:24
and I don't have any answerscâu trả lời.
148
432547
2309
và tôi không có câu trả lời.
07:26
But what I do have are a bunch of insightshiểu biết sâu sắc
149
434880
2330
Nhưng những gì tôi có
là một số nhìn nhận
07:29
about our relationshipmối quan hệ with technologyCông nghệ.
150
437234
2534
về mối quan hệ của chúng ta với công nghệ.
07:32
So my first insightcái nhìn sâu sắc is that,
for some reasonlý do,
151
440999
3609
Vì vậy, kết luận nhận đầu tiên của tôi,
vì một vài lý do,
07:36
we associateliên kết poetrythơ phú with beingđang humanNhân loại.
152
444632
3111
chúng ta liên hệ thơ với loài người.
07:40
So that when we askhỏi,
"Can a computermáy vi tính writeviết poetrythơ phú?"
153
448197
3715
Đển khi chúng ta hỏi,
"Máy tính có thể sáng tác thơ không?"
chúng ta đồng thời cũng hỏi,
07:43
we're alsocũng thế askinghỏi,
154
451936
1193
07:45
"What does it mean to be humanNhân loại
155
453153
1798
"Làm con người có nghĩa là gì
07:46
and how do we put boundariesranh giới
around this categorythể loại?
156
454975
3172
và làm thế nào chúng ta đặt ra giới hạn
xung quanh việc này?
Làm thế nào chúng ta nói ai hoặc cái gì
có thể là một phần của thể loại này?"
07:50
How do we say who or what
can be partphần of this categorythể loại?"
157
458171
3658
07:54
This is an essentiallybản chất
philosophicaltriết học questioncâu hỏi, I believe,
158
462376
3351
Đây cơ bản là một câu hỏi triết học,
tôi tin là như thế,
07:57
and it can't be answeredđã trả lời
with a yes or no testthử nghiệm,
159
465751
2229
và nó không thể được trả lời
bằng bài kiểm tra có không,
08:00
like the TuringTuring testthử nghiệm.
160
468004
1327
như bài kiểm tra Turing.
08:01
I alsocũng thế believe that AlanAlan TuringTuring
understoodhiểu this,
161
469805
3045
Tôi cũng tin Alan Turing hiểu điều này,
08:04
and that when he devisednghĩ ra
his testthử nghiệm back in 1950,
162
472874
3305
và khi ông nghĩ
bài kiểm tra vào năm 1950,
08:08
he was doing it
as a philosophicaltriết học provocationhành động khiêu khích.
163
476203
2802
ông cũng xem như đó là
khiêu khích triết học.
08:13
So my secondthứ hai insightcái nhìn sâu sắc is that,
when we take the TuringTuring testthử nghiệm for poetrythơ phú,
164
481124
5541
Và kết luận thứ hai của tôi là
khi ta dùng bài kiểm tra Turing với thơ,
08:18
we're not really testingthử nghiệm
the capacitysức chứa of the computersmáy vi tính
165
486689
3460
chúng ta không thật sự kiểm tra khả năng
của những chiếc máy tính
bởi vì thuật toán cấu tạo nên thơ,
08:22
because poetry-generatingthơ tạo algorithmsthuật toán,
166
490173
2893
08:25
they're prettyđẹp simpleđơn giản and have existedtồn tại,
more or lessít hơn, sincekể từ the 1950s.
167
493090
4563
chúng khá là đơn giản và đã tồn tại,
khoảng từ những năm 1950.
Những gì chúng ta đang làm
với bài kiểm tra Turing về thơ,
08:31
What we are doing with the TuringTuring
testthử nghiệm for poetrythơ phú, ratherhơn,
168
499055
3118
là thu thập những ý kiến về
cái gì hình thành nên tính con người.
08:34
is collectingthu gom opinionsý kiến about what
constitutestạo thành humannesshumanness.
169
502197
4615
08:40
So, what I've figuredhình dung out,
170
508313
2729
Vì thế, điều mà tôi đã tìm ra,
08:43
we'vechúng tôi đã seenđã xem this when earliersớm hơn todayhôm nay,
171
511066
2972
chúng ta đã nhìn thấy điều này
trước đó,
chúng ta thấy rằng William Blake
giống một con người hơn
08:46
we say that WilliamWilliam BlakeBlake
is more of a humanNhân loại
172
514062
2478
08:48
than GertrudeGertrude SteinStein.
173
516564
1565
so với Gertrude Stein.
08:50
Of coursekhóa học, this doesn't mean
that WilliamWilliam BlakeBlake
174
518153
2462
Tất nhiên, điều này không có nghĩa là
William Blake thật sự giống con người hơn
08:52
was actuallythực ra more humanNhân loại
175
520639
1828
08:54
or that GertrudeGertrude SteinStein
was more of a computermáy vi tính.
176
522491
2327
hay là Gertrude Stein
giống máy tính hơn.
08:57
It simplyđơn giản meanscó nghĩa that the categorythể loại
of the humanNhân loại is unstablekhông ổn định.
177
525533
4714
Chỉ đơn giản là
định nghĩa con người không ổn định.
09:03
This has led me to understandhiểu không
178
531450
2074
Điều này khiến tôi hiểu rằng
09:05
that the humanNhân loại is not a coldlạnh, hardcứng factthực tế.
179
533548
2763
con người không phải là
một khái niệm lạnh lùng, cứng nhắc.
Thật ra, đó là thứ gì đó được xây dựng
với những quan điểm của chúng ta
09:08
RatherThay vào đó, it is something
that's constructedxây dựng with our opinionsý kiến
180
536832
3132
09:11
and something that changesthay đổi over time.
181
539988
2855
và là thứ thay đổi theo thời gian.
09:16
So my finalsau cùng insightcái nhìn sâu sắc is that
the computermáy vi tính, more or lessít hơn,
182
544671
4479
Và kết luận cuối cùng của tôi
là máy tính ít hay nhiều,
09:21
workscông trinh like a mirrorgương
that reflectsphản ánh any ideaý kiến of a humanNhân loại
183
549174
4006
hoạt động như một tấm gương
phản chiếu bất kỳ ý tưởng nào của con người
09:25
that we showchỉ it.
184
553204
1375
mà chúng ta cho nó.
09:26
We showchỉ it EmilyEmily DickinsonDickinson,
185
554958
1884
Chúng ta cho máy tính Emily Dickson,
09:28
it givesđưa ra EmilyEmily DickinsonDickinson back to us.
186
556866
2321
nó phản chiếu Emily Dickson lại chúng ta.
09:31
We showchỉ it WilliamWilliam BlakeBlake,
187
559768
1834
Chúng ta cho nó William Blake,
09:33
that's what it reflectsphản ánh back to us.
188
561626
2285
thì đó sẽ là điều phản chiếu lại chúng ta.
09:35
We showchỉ it GertrudeGertrude SteinStein,
189
563935
1839
Chúng ta cho nó Gertrude Stein,
09:37
what we get back is GertrudeGertrude SteinStein.
190
565798
2470
điều chúng ta nhận lại
chính là Gertrude Stein.
09:41
More than any other bitbit of technologyCông nghệ,
191
569083
2368
Hơn bất cứ công nghệ nào,
09:43
the computermáy vi tính is a mirrorgương that reflectsphản ánh
any ideaý kiến of the humanNhân loại we teachdạy it.
192
571475
5165
máy tính chính là một tấm gương phản chiếu
bất ký ý tưởng nào mà con người dạy nó.
09:50
So I'm sure a lot of you have been hearingthính giác
193
578061
2287
Tôi chắc chắn rằng rất nhiều người trong các bạn
đã nghe
09:52
a lot about artificialnhân tạo
intelligenceSự thông minh recentlygần đây.
194
580372
2862
rất nhiều về trí thông minh nhân tạo gần đây.
09:56
And much of the conversationcuộc hội thoại is,
195
584694
2830
Và phần lớn cuộc nói chuyện là về
10:00
can we buildxây dựng it?
196
588292
1189
chúng ta có tạo ra được nó hay không?
10:02
Can we buildxây dựng an intelligentthông minh computermáy vi tính?
197
590383
3135
Chúng ta có thể tạo
một chiếc máy tính thông minh?
10:05
Can we buildxây dựng a creativesáng tạo computermáy vi tính?
198
593542
2763
Chúng ta có thể tạo ra
một chiếc máy tính sáng tạo?
10:08
What we seemhình như to be askinghỏi over and over
199
596329
2113
Điều có vẻ được hỏi đi hỏi lại
10:10
is can we buildxây dựng a human-likegiống người computermáy vi tính?
200
598466
2724
là liệu ta có thể làm ra
chiếc máy tính-như-con người?
10:13
But what we'vechúng tôi đã seenđã xem just now
201
601961
1556
Nhưng những gì chúng ta đã thấy
cho đến bây giờ
10:15
is that the humanNhân loại
is not a scientificthuộc về khoa học factthực tế,
202
603541
3088
chính là con người không phải
là một thực tế khoa học,
10:18
that it's an ever-shiftingbao giờ thay đổi,
concatenatingghép ideaý kiến
203
606653
3530
đó là một ý tưởng tiếp nối,
luôn chuyển dịch
10:22
and one that changesthay đổi over time.
204
610207
2531
và là thứ thay đổi theo thời gian.
10:24
So that when we beginbắt đầu
to grapplevật lộn with the ideasý tưởng
205
612762
3152
Vì thế khi chúng ta bắt đầu
vật lộn với những ý tưởng
10:27
of artificialnhân tạo intelligenceSự thông minh in the futureTương lai,
206
615938
2386
về trí thông minh nhân tạo trong tương lai,
10:30
we shouldn'tkhông nên only be askinghỏi ourselveschúng ta,
207
618348
1905
chúng ta không chỉ nên hỏi chính mình,
10:32
"Can we buildxây dựng it?"
208
620277
1368
"Ta có thể tạo ra nó không?"
10:33
But we should alsocũng thế be askinghỏi ourselveschúng ta,
209
621669
1894
Mà chúng ta cũng nên tự hỏi
10:35
"What ideaý kiến of the humanNhân loại
do we want to have reflectedphản ánh back to us?"
210
623587
3713
"Ý tưởng nào của con người mà chúng ta
muốn phản chiếu lại?"
10:39
This is an essentiallybản chất philosophicaltriết học ideaý kiến,
211
627820
2693
Đây là một quan điểm triết học,
10:42
and it's one that can't be answeredđã trả lời
with softwarephần mềm alonemột mình,
212
630537
2997
và nó không thể được trả lời
chỉ bởi phần mềm,
10:45
but I think requiresđòi hỏi a momentchốc lát
of species-wideloài rộng, existentialhiện hữu reflectionsự phản chiếu.
213
633558
4977
mà còn đòi hỏi một chút
suy ngẫm về nhân loại, về nhân sinh.
10:51
Thank you.
214
639040
1153
Cảm ơn.
10:52
(ApplauseVỗ tay)
215
640217
2695
(Vỗ tay)
Translated by Hằng Phạm
Reviewed by Janie Tran

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Oscar Schwartz - Writer and poet
Oscar Schwartz's research and writing concerns the influence of digital technology on culture and human interaction.

Why you should listen

Oscar Schwartz is an Australian writer and poet undertaking a PhD that asks whether a computer can write poetry. His research led to the development of a Turing test for poetry, which is available on a website he cofounded called bot or not.

More profile about the speaker
Oscar Schwartz | Speaker | TED.com