TEDxSaltLakeCity
Kevin B. Jones: Why curiosity is the key to science and medicine
Kevin Jones: Tại sao sự tò mò lại là chìa khoá trong khoa học và y học
Filmed:
Readability: 4
979,652 views
Khoa học là một quá trình học tập bao gồm thử nghiệm, thất bại và sửa đổi -- và khoa học trong y khoa không phải một ngoại lệ. Nhà nghiên cứu về ung thư Kevin B. Jones phải đối mặt với những điều chưa biết về phẫu thuật và chăm sóc y tế với một câu trả lời đơn giản: sự trung thực. Trong một cuộc nói chuyện về bản chất của kiến thức, Jones cho thấy việc nghiên cứu khoa học là tốt nhất khi các nhà khoa học khiêm tốn thừa nhận những gì họ chưa hiểu.
Kevin B. Jones - Cancer researcher
Kevin B. Jones is a life-long student of human nature, fascinated most by the decision-making capacity intrinsic to each of us. Full bio
Kevin B. Jones is a life-long student of human nature, fascinated most by the decision-making capacity intrinsic to each of us. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Science.
0
840
1200
Khoa học.
00:14
The very word for many of you conjures
unhappy memories of boredom
unhappy memories of boredom
1
2760
3416
Một từ gợi lại những ký ức không vui
về sự nhàm chán
về sự nhàm chán
00:18
in high school biology or physics class.
2
6200
2896
trong những giờ sinh học hay vậy lý
ở trường.
ở trường.
00:21
But let me assure that what you did there
3
9120
3096
Nhưng tôi đảm bảo với bạn rằng
những gì bạn làm ở đó
những gì bạn làm ở đó
00:24
had very little to do with science.
4
12240
2176
hầu như không liên quan đến khoa học.
00:26
That was really the "what" of science.
5
14440
2296
Đó thật sự là mặt "cái gì" của khoa học.
00:28
It was the history
of what other people had discovered.
of what other people had discovered.
6
16760
2720
Đó chính là lịch sử những gì con người
đã tìm ra được.
đã tìm ra được.
00:32
What I'm most interested in as a scientist
7
20720
2336
Điều mà tôi quan tâm nhất
như một nhà khoa học
như một nhà khoa học
00:35
is the "how" of science.
8
23080
2136
là mặt "như thế nào" của khoa học.
00:37
Because science is knowledge in process.
9
25240
3816
Bời vì khoa học là kiến thức
đang trong quá trình hình thành
đang trong quá trình hình thành
00:41
We make an observation,
guess an explanation for that observation,
guess an explanation for that observation,
10
29080
3456
Chúng ta quan sát một việc,
đưa ra một lời giải thích cho việc đó,
đưa ra một lời giải thích cho việc đó,
00:44
and then make a prediction
that we can test
that we can test
11
32560
2056
và đặt giả thuyết mà có thể
được thử nghiệm
được thử nghiệm
00:46
with an experiment or other observation.
12
34640
1920
bằng một thí nghiệm
hay nghiên cứu khác.
hay nghiên cứu khác.
00:49
A couple of examples.
13
37080
1336
Đây là một vài ví dụ.
00:50
First of all, people noticed
that the Earth was below, the sky above,
that the Earth was below, the sky above,
14
38440
3576
Đầu tiên, con người để ý thấy
Trái Đất ở phía dưới, bầu trời ở trên,
Trái Đất ở phía dưới, bầu trời ở trên,
00:54
and both the Sun and the Moon
seemed to go around them.
seemed to go around them.
15
42040
3880
và cả Mặt Trời và Mặt Trăng đều có vẻ
quay quanh chúng.
quay quanh chúng.
00:58
Their guessed explanation
16
46720
1536
Lời giải thích mà họ dự đoán
01:00
was that the Earth must be
the center of the universe.
the center of the universe.
17
48280
3080
đó là Trái Đất chính là
trung tâm của vũ trụ
trung tâm của vũ trụ
01:04
The prediction: everything
should circle around the Earth.
should circle around the Earth.
18
52240
3200
Giả thuyết là: mọi thứ đều xoay quanh
Trái Đất.
Trái Đất.
01:08
This was first really tested
19
56120
1656
Điều này đã được thử nghiệm
01:09
when Galileo got his hands
on one of the first telescopes,
on one of the first telescopes,
20
57800
2816
khi Galileo sử dụng
những chiếc kính thiên văn đầu tiên,
những chiếc kính thiên văn đầu tiên,
01:12
and as he gazed into the night sky,
21
60640
2376
và ông nhìn vào bầu trời đêm,
01:15
what he found there was a planet, Jupiter,
22
63040
3696
điều mà ông nhìn thấy là
có một hành tinh, Jupiter,
có một hành tinh, Jupiter,
01:18
with four moons circling around it.
23
66760
4000
với bốn mặt trăng xoay quanh.
01:23
He then used those moons
to follow the path of Jupiter
to follow the path of Jupiter
24
71760
4376
Sau đó ông dùng những mặt trăng này
để theo dõi đường đi của Jupiter
để theo dõi đường đi của Jupiter
01:28
and found that Jupiter
also was not going around the Earth
also was not going around the Earth
25
76160
3736
và nhận thấy rằng Jupiter không hề
di chuyển quanh Trái Đất
di chuyển quanh Trái Đất
01:31
but around the Sun.
26
79920
1960
mà quay quanh Mặt Trời.
01:35
So the prediction test failed.
27
83160
2280
Vì thế giả thuyết được đưa ra thất bại.
01:38
And this led to
the discarding of the theory
the discarding of the theory
28
86400
2096
Và điều này dẫn đến việc loại bỏ
lý thuyết
lý thuyết
01:40
that the Earth was the center
of the universe.
of the universe.
29
88520
2176
rằng Trái Đất là trung tâm của vũ trụ.
01:42
Another example: Sir Isaac Newton
noticed that things fall to the Earth.
noticed that things fall to the Earth.
30
90720
4096
Một ví dụ khác: Isaac Newton nhận thấy
mọi thứ đều rơi xuống Trái Đất.
mọi thứ đều rơi xuống Trái Đất.
01:46
The guessed explanation was gravity,
31
94840
2920
Lời giải thích đặt ra là trọng lực,
01:50
the prediction that everything
should fall to the Earth.
should fall to the Earth.
32
98520
3136
giả thuyết cho việc mọi thứ đều
rơi xuống Trái Đất.
rơi xuống Trái Đất.
01:53
But of course, not everything
does fall to the Earth.
does fall to the Earth.
33
101680
3560
Nhưng dĩ nhiên, không phải mọi thứ
đều rơi xuống Trái Đất.
đều rơi xuống Trái Đất.
01:58
So did we discard gravity?
34
106200
1560
Vậy ta có loại bỏ trọng lực?
02:00
No. We revised the theory and said,
gravity pulls things to the Earth
gravity pulls things to the Earth
35
108920
4416
Không. Chúng ta sửa lại giả thuyết,
rằng trọng lực hút mọi thứ về Trái Đất
rằng trọng lực hút mọi thứ về Trái Đất
02:05
unless there is an equal
and opposite force in the other direction.
and opposite force in the other direction.
36
113360
4200
trừ khi có một lực cân bằng
và ngược chiều về hướng ngược lại.
và ngược chiều về hướng ngược lại.
02:10
This led us to learn something new.
37
118160
2160
Điều này giúp chúng ta học được
một điều mới.
một điều mới.
02:12
We began to pay more attention
to the bird and the bird's wings,
to the bird and the bird's wings,
38
120920
3256
Chúng ta bắt đầu chú ý hơn đến
chim và cánh chim,
chim và cánh chim,
02:16
and just think of all the discoveries
39
124200
2376
và hãy nghĩ đến tất cả những phát hiện
02:18
that have flown
from that line of thinking.
from that line of thinking.
40
126600
2039
đã được tìm ra dựa vào ý nghĩ đó.
02:21
So the test failures,
the exceptions, the outliers
the exceptions, the outliers
41
129639
5137
Vì thế những thử nghiệm thất bại,
những ngoại lệ, giá trị ngoại lai
những ngoại lệ, giá trị ngoại lai
02:26
teach us what we don't know
and lead us to something new.
and lead us to something new.
42
134800
4560
dạy chúng ta những điều ta không biết
và dẫn ta đến những kiến thức mới.
và dẫn ta đến những kiến thức mới.
02:32
This is how science moves forward.
This is how science learns.
This is how science learns.
43
140000
3200
Đây là cách khoa học tiến về phía trước.
Đây là cách khoa học học.
Đây là cách khoa học học.
02:35
Sometimes in the media,
and even more rarely,
and even more rarely,
44
143840
2256
Đôi khi truyền thông,
hay hiếm hoi hơn,
hay hiếm hoi hơn,
02:38
but sometimes even scientists will say
45
146120
2416
nhưng đôi khi ngay cả các nhà khoa học
đều nói
đều nói
02:40
that something or other
has been scientifically proven.
has been scientifically proven.
46
148560
2760
rằng điều gì đó đã được chứng minh
một cách khoa học.
một cách khoa học.
02:43
But I hope that you understand
that science never proves anything
that science never proves anything
47
151880
4576
Nhưng tôi hi vọng rằng các bạn hiểu
rằng khoa học không chứng minh điều gì
rằng khoa học không chứng minh điều gì
02:48
definitively forever.
48
156480
1880
một cách chắc chắn mãi mãi.
02:51
Hopefully science remains curious enough
49
159520
3816
Hi vọng rằng khoa học vẫn giữ được
đủ sự tò mò
đủ sự tò mò
02:55
to look for
50
163360
1416
để tìm kiếm
02:56
and humble enough to recognize
51
164800
1976
và đủ khiêm tốn để thừa nhận
02:58
when we have found
52
166800
1496
khi chúng ta tìm thấy
03:00
the next outlier,
53
168320
1696
giá trị ngoại lai tiếp theo,
03:02
the next exception,
54
170040
1496
ngoại lệ tiếp theo,
03:03
which, like Jupiter's moons,
55
171560
2296
mà, giống như mặt trăng của Jupiter,
03:05
teaches us what we don't actually know.
56
173880
2600
dạy chúng ta những điều ta không
thực sự biết.
thực sự biết.
03:09
We're going to change gears
here for a second.
here for a second.
57
177160
2536
Chúng ta sẽ thay đổi chủ đề tại đây
trong vài giây.
trong vài giây.
03:11
The caduceus, or the symbol of medicine,
58
179720
1936
Chiếc gậy trượng,
biểu tượng của y học,
biểu tượng của y học,
03:13
means a lot of different things
to different people,
to different people,
59
181680
2456
mang rất nhiều ý nghĩa,
đối với nhiều người,
đối với nhiều người,
03:16
but most of our
public discourse on medicine
public discourse on medicine
60
184160
2256
nhưng hầu hết những buổi
thảo luận về y học
thảo luận về y học
03:18
really turns it into
an engineering problem.
an engineering problem.
61
186440
2776
đều biến nó thành vấn đề kỹ thuật.
03:21
We have the hallways of Congress,
62
189240
1736
Chúng ta có hành lang Quốc hội,
03:23
and the boardrooms of insurance companies
that try to figure out how to pay for it.
that try to figure out how to pay for it.
63
191000
4000
và các phòng họp của các công ty
bảo hiểm, cố tìm cách để trả tiền cho nó.
bảo hiểm, cố tìm cách để trả tiền cho nó.
03:27
The ethicists and epidemiologists
64
195680
1616
Các nhà y đức và dịch tễ học
03:29
try to figure out
how best to distribute medicine,
how best to distribute medicine,
65
197320
2696
tìm cách tốt nhất
để phân phối thuốc,
để phân phối thuốc,
03:32
and the hospitals and physicians
are absolutely obsessed
are absolutely obsessed
66
200040
2656
và các bệnh viện và bác sĩ
đều ám ảnh
đều ám ảnh
03:34
with their protocols and checklists,
67
202720
1936
với các giao thức và danh sách của họ
03:36
trying to figure out
how best to safely apply medicine.
how best to safely apply medicine.
68
204680
3536
đang cố tìm cách
để sử dụng thuốc một cách an toàn.
để sử dụng thuốc một cách an toàn.
03:40
These are all good things.
69
208240
2120
Đây đều là những việc tốt.
03:42
However, they also all assume
70
210960
2736
Tuy nhiên, họ đều mặc định
03:45
at some level
71
213720
1976
ở mức độ nào đó
03:47
that the textbook of medicine is closed.
72
215720
2520
rằng sách giáo khoa của y học đã đóng.
03:51
We start to measure
the quality of our health care
the quality of our health care
73
219160
2496
Ta bắt đầu đánh giá
chất lượng chăm sóc sức khoẻ
chất lượng chăm sóc sức khoẻ
03:53
by how quickly we can access it.
74
221680
2536
bằng tốc độ chúng ta có thể tiếp cận nó.
03:56
It doesn't surprise me
that in this climate,
that in this climate,
75
224240
2096
Tôi không hề bất ngờ
rằng trong khí hậu này,
rằng trong khí hậu này,
03:58
many of our institutions
for the provision of health care
for the provision of health care
76
226360
2816
rất nhiều viện nghiên cứu
việc chăm sóc sức khoẻ
việc chăm sóc sức khoẻ
04:01
start to look a heck of a lot
like Jiffy Lube.
like Jiffy Lube.
77
229200
2496
bắt đầu trông giống Jilly Lube.
04:03
(Laughter)
78
231720
2576
(Cười)
04:06
The only problem is that
when I graduated from medical school,
when I graduated from medical school,
79
234320
3936
Vấn đề duy nhất là
khi tôi tốt nghiệp từ trường y,
khi tôi tốt nghiệp từ trường y,
04:10
I didn't get one of those
little doohickeys
little doohickeys
80
238280
2056
tôi không hề có chút khái niệm nào
04:12
that your mechanic
has to plug into your car
has to plug into your car
81
240360
2376
rằng máy móc phải được cắm vào
xe của bạn
xe của bạn
04:14
and find out exactly what's wrong with it,
82
242760
2376
để tìm ra chính xác nó có vấn đề gì,
04:17
because the textbook of medicine
83
245160
2096
bởi vì sách giáo khoa y học
04:19
is not closed.
84
247280
1520
không hề đóng.
04:21
Medicine is science.
85
249320
1840
Y học cũng là khoa học.
04:23
Medicine is knowledge in process.
86
251560
2680
Y học là kiến thức đang trong thời gian
hình thành
hình thành
04:27
We make an observation,
87
255280
1376
Chúng ta quan sát,
04:28
we guess an explanation
of that observation,
of that observation,
88
256680
2135
chúng ta đưa ra giải thích cho
điều quan sát,
điều quan sát,
04:30
and then we make a prediction
that we can test.
that we can test.
89
258839
2617
và sau đó chúng ta đặt giả thuyết mà
có thể kiểm tra.
có thể kiểm tra.
04:33
Now, the testing ground
of most predictions in medicine
of most predictions in medicine
90
261480
3576
Ngày nay, việc thử nghiệm của hầu hết
giả thuyết trong y học
giả thuyết trong y học
04:37
is populations.
91
265080
1536
là quần thể.
04:38
And you may remember
from those boring days in biology class
from those boring days in biology class
92
266640
3576
Và bạn có thể nhớ từ những ngày
nhàm chán trong lớp sinh học
nhàm chán trong lớp sinh học
04:42
that populations tend to distribute
93
270240
2176
rằng quần thể có xu hướng phân bố
04:44
around a mean
94
272440
1216
quanh giá trị trung bình
04:45
as a Gaussian or a normal curve.
95
273680
1856
ở dạng đường cong Gaussian hay thường
04:47
Therefore, in medicine,
96
275560
1656
Vì thế, trong y học,
04:49
after we make a prediction
from a guessed explanation,
from a guessed explanation,
97
277240
3216
sau khi đưa ra giả thuyết từ một
lời giải thích dự đoán được,
lời giải thích dự đoán được,
04:52
we test it in a population.
98
280480
1880
chúng ta thử nghiệm trong một quần thể.
04:55
That means that what we know in medicine,
99
283320
2936
Điều đó có nghĩa những gì chúng ta biết
trong y học,
trong y học,
04:58
our knowledge and our know-how,
100
286280
2256
kiến thức và kinh nghiệm của chúng ta,
05:00
comes from populations
101
288560
2256
đều đến từ các quần thể
05:02
but extends only as far
102
290840
2776
nhưng phát triển rộng hơn
05:05
as the next outlier,
103
293640
1736
đến giá trị ngoại lai tiếp theo,
05:07
the next exception,
104
295400
1216
ngoại lệ tiếp theo,
05:08
which, like Jupiter's moons,
105
296640
1736
mà, giống như mặt trăng của Jupiter,
05:10
will teach us what we don't actually know.
106
298400
2400
sẽ dạy ta những điều chúng ta
chưa thực sự biết.
chưa thực sự biết.
05:14
Now, I am a surgeon
107
302080
1336
Hiện tôi là bác sĩ giải phẫu
05:15
who looks after patients with sarcoma.
108
303440
2416
người chăm sóc cho bệnh nhân sarcoma.
05:17
Sarcoma is a very rare form of cancer.
109
305880
2200
Sarcoma là một dạng ung thư hiếm.
05:20
It's the cancer of flesh and bones.
110
308720
2040
Đó là ung thư da thịt và xương.
05:23
And I would tell you that every one
of my patients is an outlier,
of my patients is an outlier,
111
311240
4336
Và tôi có thể nói rằng tất cả bệnh nhân
của tôi đều là một giá trị ngoại lai,
của tôi đều là một giá trị ngoại lai,
05:27
is an exception.
112
315600
1200
một điều ngoại lệ.
05:30
There is no surgery I have ever performed
for a sarcoma patient
for a sarcoma patient
113
318000
3216
Không hề có ca phẫu thuật nào
tôi đã thực hiện cho bệnh nhân sarcoma
tôi đã thực hiện cho bệnh nhân sarcoma
05:33
that has ever been guided
by a randomized controlled clinical trial,
by a randomized controlled clinical trial,
114
321240
4256
mà được hướng dẫn bởi một
thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên,
thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên,
05:37
what we consider the best kind
of population-based evidence in medicine.
of population-based evidence in medicine.
115
325520
3720
điều mà ta xem là bằng chứng dựa vào
quần thể tốt nhất trong y học.
quần thể tốt nhất trong y học.
05:42
People talk about thinking
outside the box,
outside the box,
116
330400
2296
Mọi người nói về việc
nghĩ ra ngoài hộp,
nghĩ ra ngoài hộp,
05:44
but we don't even have a box in sarcoma.
117
332720
2736
nhưng không có chiếc hộp nào
trong sarcoma.
trong sarcoma.
05:47
What we do have as we take
a bath in the uncertainty
a bath in the uncertainty
118
335480
3336
Điều chúng ta có khi ngâm mình vào
một bồn tắm
một bồn tắm
05:50
and unknowns and exceptions
and outliers that surround us in sarcoma
and outliers that surround us in sarcoma
119
338840
4136
bao quanh bởi sự không chắc chắn và
ngoại lệ và điều chưa biết trong sarcoma
ngoại lệ và điều chưa biết trong sarcoma
05:55
is easy access to what I think
are those two most important values
are those two most important values
120
343000
4536
đó là dễ dàng tiếp cận cái mà tôi nghĩ
rằng có hai điều quan trọng nhất
rằng có hai điều quan trọng nhất
05:59
for any science:
121
347560
1536
cho bất kì ngành khoa học nào:
06:01
humility and curiosity.
122
349120
2200
sự khiêm tốn và tò mò.
06:04
Because if I am humble and curious,
123
352000
2296
Bởi vì nếu tôi khiêm tốn và tò mò,
06:06
when a patient asks me a question,
124
354320
2296
khi một bệnh nhân hỏi tôi một câu hỏi,
06:08
and I don't know the answer,
125
356640
1440
và tôi không biết câu trả lời,
06:10
I'll ask a colleague
126
358920
1216
tôi sẽ hỏi đồng nghiệp
06:12
who may have a similar
albeit distinct patient with sarcoma.
albeit distinct patient with sarcoma.
127
360160
3016
người cũng có thể có một
bệnh nhân sarcoma khác.
bệnh nhân sarcoma khác.
06:15
We'll even establish
international collaborations.
international collaborations.
128
363200
2696
Chúng ta có thể xây dựng
mối quan hệ hợp tác quốc tế.
mối quan hệ hợp tác quốc tế.
06:17
Those patients will start
to talk to each other through chat rooms
to talk to each other through chat rooms
129
365920
3136
Những bệnh nhân có thể nói chuyện
với nhau qua phòng chat
với nhau qua phòng chat
06:21
and support groups.
130
369080
1200
và các nhóm hỗ trợ.
06:22
It's through this kind
of humbly curious communication
of humbly curious communication
131
370800
3576
Qua chính những cuộc trò chuyện
khiêm tốn và tò mò này
khiêm tốn và tò mò này
06:26
that we begin to try and learn new things.
132
374400
3560
mà chúng ta bắt đầu cố gắng và hiểu
nhiều điều mới.
nhiều điều mới.
06:31
As an example, this is a patient of mine
133
379240
2056
Ví dụ, một bệnh nhân của tôi
06:33
who had a cancer near his knee.
134
381320
1680
bị ung thư ở gần đầu gối.
06:35
Because of humbly curious communication
135
383480
2376
Nhờ cuộc đối thoại khiêm tốn và
tò mò
tò mò
06:37
in international collaborations,
136
385880
2096
trong chương trình hợp tác quốc tế,
06:40
we have learned that we can repurpose
the ankle to serve as the knee
the ankle to serve as the knee
137
388000
4536
chúng tôi biết rằng có thể sử dụng
mắt cá chân thay cho đầu gối
mắt cá chân thay cho đầu gối
06:44
when we have to remove the knee
with the cancer.
with the cancer.
138
392560
2256
khi phải cắt bỏ phần đầu gối
bị ung thư.
bị ung thư.
06:46
He can then wear a prosthetic
and run and jump and play.
and run and jump and play.
139
394840
2840
Sau đó anh ta có thể dùng phần giả
để chạy và nhảy và chơi.
để chạy và nhảy và chơi.
06:50
This opportunity was available to him
140
398360
3016
Anh đã có cơ hội này
06:53
because of international collaborations.
141
401400
2776
nhờ vào việc hợp tác quốc tế.
06:56
It was desirable to him
142
404200
1696
Đây là điều mà anh muốn
06:57
because he had contacted other patients
who had experienced it.
who had experienced it.
143
405920
2960
vì anh đã liên lạc với các
bệnh nhân từng trải nghiệm điều này.
bệnh nhân từng trải nghiệm điều này.
07:01
And so exceptions and outliers in medicine
144
409920
4056
Vì thế ngoại lệ và giá trị ngoại lai
trong y học
trong y học
07:06
teach us what we don't know,
but also lead us to new thinking.
but also lead us to new thinking.
145
414000
3960
dạy chúng ta những điều chưa biết,
và dẫn ta đến những suy nghĩ mới.
và dẫn ta đến những suy nghĩ mới.
07:11
Now, very importantly,
146
419080
1856
Bây giờ, điều rất quan trọng,
07:12
all the new thinking that outliers
and exceptions lead us to in medicine
and exceptions lead us to in medicine
147
420960
3856
những suy nghĩ mới mà ngoại lệ
dẫn chúng ta đến trong y học
dẫn chúng ta đến trong y học
07:16
does not only apply
to the outliers and exceptions.
to the outliers and exceptions.
148
424840
3360
không chỉ áp dụng cho giá trị ngoại lai
và ngoại lệ.
và ngoại lệ.
07:20
It is not that we only learn
from sarcoma patients
from sarcoma patients
149
428920
3176
Chúng ta không chỉ học được ở bệnh sarcoma
07:24
ways to manage sarcoma patients.
150
432120
1960
cách chữa bệnh sarcoma.
07:26
Sometimes, the outliers
151
434920
2056
Thỉnh thoảng, các giá trị ngoại lai
07:29
and the exceptions
152
437000
1696
và những ngoại lệ
07:30
teach us things that matter quite a lot
to the general population.
to the general population.
153
438720
3240
dạy chúng ta những điều rất quan trọng
với toàn thể dân số nói chung
với toàn thể dân số nói chung
07:35
Like a tree standing outside a forest,
154
443360
1856
Giống như một cái cây
ở bên ngoài khu rừng,
ở bên ngoài khu rừng,
07:37
the outliers and the exceptions
draw our attention
draw our attention
155
445240
4016
những giá trị ngoại lai và các ngoại lệ
thu hút sự chú ý của chúng ta
thu hút sự chú ý của chúng ta
07:41
and lead us into a much greater sense
of perhaps what a tree is.
of perhaps what a tree is.
156
449280
4336
và dẫn chúng ta tới những giá trị
sâu sắc hơn nhiều một cái cây có thể có
sâu sắc hơn nhiều một cái cây có thể có
07:45
We often talk about
losing the forests for the trees,
losing the forests for the trees,
157
453640
2496
Chúng ta vẫn thường nói
về nạn phá rừng,
về nạn phá rừng,
07:48
but one also loses a tree
158
456160
1816
nhưng ta cũng có thể mất một cái cây
07:50
within a forest.
159
458000
1520
trong một khu rừng.
07:53
But the tree that stands out by itself
160
461000
1856
Cái cây nổi bật đó
07:54
makes those relationships
that define a tree,
that define a tree,
161
462880
2896
tạo nên những mối liên hệ
định nghĩa một cái cây
định nghĩa một cái cây
07:57
the relationships between trunk
and roots and branches,
and roots and branches,
162
465800
3816
các mối liên hệ giữ
thân cây, rễ cây, và cành cây
thân cây, rễ cây, và cành cây
08:01
much more apparent.
163
469640
1240
rất rõ ràng hơn.
08:03
Even if that tree is crooked
164
471360
1696
Kể cả khi nếu cây đó bị uốn cong
08:05
or even if that tree
has very unusual relationships
has very unusual relationships
165
473080
2976
hay nếu nó có
những mối liên hệ không bình thường
những mối liên hệ không bình thường
08:08
between trunk and roots and branches,
166
476080
2296
giữa thân cây, rễ cây, và các cành cây
08:10
it nonetheless draws our attention
167
478400
2696
nó vẫn thu hút sự chú ý của chúng ta
08:13
and allows us to make observations
168
481120
1896
và cho ta thực hiện
những sự quan sát
những sự quan sát
08:15
that we can then test
in the general population.
in the general population.
169
483040
2240
mà ta sau đó sẽ thử nghiệm
trong dân số chung
trong dân số chung
08:18
I told you that sarcomas are rare.
170
486000
1976
Tôi đã nói với bạn rằng
sarcomas rất hiếm
sarcomas rất hiếm
08:20
They make up about one percent
of all cancers.
of all cancers.
171
488000
2640
Chúng chiếm khoảng một phần trăm
trong các loại ung thư
trong các loại ung thư
08:23
You also probably know that cancer
is considered a genetic disease.
is considered a genetic disease.
172
491280
3960
Có thể bạn cũng biết rằng ung thư
được xem như một căn bệnh di truyền
được xem như một căn bệnh di truyền
08:27
By genetic disease we mean
that cancer is caused by oncogenes
that cancer is caused by oncogenes
173
495840
3336
Khi nói bệnh di truyền, ý tôi là
ung thư gây ra bởi các gen sinh ung
ung thư gây ra bởi các gen sinh ung
08:31
that are turned on in cancer
174
499200
1376
được kích hoạt khi ung thư
08:32
and tumor suppressor genes
that are turned off to cause cancer.
that are turned off to cause cancer.
175
500600
3040
và các gen ức chế khối u
bị dừng hoạt động để tạo ung thư
bị dừng hoạt động để tạo ung thư
08:36
You might think
that we learned about oncogenes
that we learned about oncogenes
176
504160
2416
Bạn có thể nghĩ rằng
chúng ta học về gen sinh ung
chúng ta học về gen sinh ung
08:38
and tumor suppressor genes
from common cancers
from common cancers
177
506600
2216
và gen ức chế khối u
từ ca ung thư bình thường
từ ca ung thư bình thường
08:40
like breast cancer and prostate cancer
178
508840
1976
như ung thư vú và nhiếp hộ tuyến
08:42
and lung cancer,
179
510840
1496
và ung thư phổi
08:44
but you'd be wrong.
180
512360
1199
nhưng bạn đã nhầm.
08:46
We learned about oncogenes
and tumor suppressor genes
and tumor suppressor genes
181
514000
2895
Chúng ta học về gen sinh ung
và gen ức chế khối u
và gen ức chế khối u
08:48
for the first time
182
516919
1216
lần đầu tiên
08:50
in that itty-bitty little one percent
of cancers called sarcoma.
of cancers called sarcoma.
183
518159
3441
từ loại ung thư chỉ chiếm một phần rất nhỏ
một phần trăm gọi là sarcoma
một phần trăm gọi là sarcoma
08:54
In 1966, Peyton Rous got the Nobel Prize
184
522760
2576
Vào năm 1966, Peyton Rous nhận giải Nobel
08:57
for realizing that chickens
185
525360
2016
vì đã nhận ra rằng trong loài gà
08:59
had a transmissible form of sarcoma.
186
527400
3120
có dạng sarcoma di truyền
09:03
Thirty years later, Harold Varmus
and Mike Bishop discovered
and Mike Bishop discovered
187
531260
2836
30 năm sau, Harold Varmus
và Mike Bishop phát hiện
và Mike Bishop phát hiện
09:06
what that transmissible element was.
188
534120
2536
yếu tố di truyền đó là gì.
09:08
It was a virus
189
536680
1576
Đó là một con vi-rut
09:10
carrying a gene,
190
538280
1416
mang một lọai gen
09:11
the src oncogene.
191
539720
1440
gen sinh ung src
09:13
Now, I will not tell you
that src is the most important oncogene.
that src is the most important oncogene.
192
541880
3656
Bây giờ, tôi sẽ không nói
src là loại gen sinh ung quan trọng nhất
src là loại gen sinh ung quan trọng nhất
09:17
I will not tell you
193
545560
1216
Tôi sẽ không nói
09:18
that src is the most frequently
turned on oncogene in all of cancer.
turned on oncogene in all of cancer.
194
546800
3496
là src là loại gen sinh ung được kích hoạt
thường xuyên nhất trong ung thư
thường xuyên nhất trong ung thư
09:22
But it was the first oncogene.
195
550320
2440
Nhưng nó là loại gen sinh ung đầu tiên
09:25
The exception, the outlier
196
553960
2336
Ngoại lệ và ngoại lai
09:28
drew our attention and led us to something
197
556320
2520
thu hút sự chú ý của ta
và dẫn ta tới một điều gì đó
và dẫn ta tới một điều gì đó
09:31
that taught us very important things
about the rest of biology.
about the rest of biology.
198
559520
4040
dạy ta những thứ rất quan trọng
về những điều còn lại của sinh học
về những điều còn lại của sinh học
09:36
Now, TP53 is the most important
tumor suppressor gene.
tumor suppressor gene.
199
564880
4096
Hiện giờ, TP35 là loại gen ức chế khối u
quan trọng nhất
quan trọng nhất
09:41
It is the most frequently turned off
tumor suppressor gene
tumor suppressor gene
200
569000
2736
Nó hay bị dừng hoạt động nhất
trong số các gen ức chế
trong số các gen ức chế
09:43
in almost every kind of cancer.
201
571760
1800
trong hầu hết mọi ca ung thư.
09:46
But we didn't learn about it
from common cancers.
from common cancers.
202
574360
2296
Nhưng ta không học được
điều này từ ca ung thư phổ biến
điều này từ ca ung thư phổ biến
09:48
We learned about it
when doctors Li and Fraumeni
when doctors Li and Fraumeni
203
576680
2416
Ta học được nó khi bác sĩ Li và Fraumeni
09:51
were looking at families,
204
579120
1576
đang khám xét các gia đình
09:52
and they realized that these families
205
580720
2016
và nhận ra những gia đình này
09:54
had way too many sarcomas.
206
582760
2520
có quá nhiều khuẩn sarcomas
09:57
I told you that sarcoma is rare.
207
585920
1776
Tôi đã nói là sarcoma rất hiếm
09:59
Remember that a one
in a million diagnosis,
in a million diagnosis,
208
587720
3176
Hãy nhớ rằng một trong số
một nghìn ca chuẩn đoán
một nghìn ca chuẩn đoán
10:02
if it happens twice in one family,
209
590920
2136
nếu nó xảy ra hai lần trong một gia đình
10:05
is way too common in that family.
210
593080
2400
nó sẽ quá bình thường trong gia đình đó.
10:08
The very fact that these are rare
211
596640
2696
Sự thật là chng rất hiếm
10:11
draws our attention
212
599360
1440
thu hút sự chú ý của chúng ta
10:13
and leads us to new kinds of thinking.
213
601760
2240
và dẫn ta tới lối suy nghĩ mới.
10:17
Now, many of you may say,
214
605480
1456
Bây giờ, các bạn có thể nói
10:18
and may rightly say,
215
606960
1536
và nói một cách đúng đắn rằng,
10:20
that yeah, Kevin, that's great,
216
608520
1896
Kevin, thật tuyệt,
10:22
but you're not talking
about a bird's wing.
about a bird's wing.
217
610440
2056
nhưng anh không nói về cánh chim
10:24
You're not talking about moons
floating around some planet Jupiter.
floating around some planet Jupiter.
218
612520
3480
anh không nói về những mặt trăng
quay xung quanh một sao Mộc nào đó
quay xung quanh một sao Mộc nào đó
10:28
This is a person.
219
616520
1536
Đây là một con người.
10:30
This outlier, this exception,
may lead to the advancement of science,
may lead to the advancement of science,
220
618080
3256
Ngoại lai, ngoại lệ này có thể dẫn tới
một bước tiến trong khoa học
một bước tiến trong khoa học
10:33
but this is a person.
221
621360
1200
nhưng đây là
một con người
một con người
10:36
And all I can say
222
624280
1616
Tất cả những gì tôi có thể nói
10:37
is that I know that all too well.
223
625920
2360
là tôi hiểu tất cả những thứ này rất kĩ.
10:41
I have conversations with these patients
with rare and deadly diseases.
with rare and deadly diseases.
224
629760
3400
Tôi có cuộc trò chuyện với các bệnh
nhân mắc căn bệnh chết chóc hiếm gặp
nhân mắc căn bệnh chết chóc hiếm gặp
10:45
I write about these conversations.
225
633800
1936
Tôi viết về những cuộc trò chuyện này
10:47
These conversations are terribly fraught.
226
635760
2296
Chúng đầy ắp những điều tồi tệ
10:50
They're fraught with horrible phrases
227
638080
1816
Chúng đầy những cụm từ khủng khiếp
10:51
like "I have bad news"
or "There's nothing more we can do."
or "There's nothing more we can do."
228
639920
3240
như "Tôi có tin xấu"
hay " Chúng tôi không thể làm gì khác"
hay " Chúng tôi không thể làm gì khác"
10:55
Sometimes these conversations
turn on a single word:
turn on a single word:
229
643760
3200
Thi thoảng chúng chỉ xuất hiện một từ:
10:59
"terminal."
230
647760
1200
"giai đoạn cuối"
11:04
Silence can also be rather uncomfortable.
231
652920
2920
Sự im lặng cũng có thể rất khó chịu
11:09
Where the blanks are in medicine
232
657360
2576
Chỗ trống ở đâu trong y dược
11:11
can be just as important
233
659960
1856
cũng quan trọng như
11:13
as the words that we use
in these conversations.
in these conversations.
234
661840
2240
các từ ngữ ta
dùng trong cuộc nói chuyện này
dùng trong cuộc nói chuyện này
11:17
What are the unknowns?
235
665080
1536
Các ẩn số là gì?
11:18
What are the experiments
that are being done?
that are being done?
236
666640
2200
Những thí nghiệm đã được thực hiện là gì?
11:21
Do this little exercise with me.
237
669680
1696
Làm bài tập này với tôi.
11:23
Up there on the screen,
you see this phrase, "no where."
you see this phrase, "no where."
238
671400
3216
Trên màn hình,
bạn thấy cụm từ: "không nơi nào"
bạn thấy cụm từ: "không nơi nào"
11:26
Notice where the blank is.
239
674640
1280
Hãy để ý khoảng trống
ở đâu
ở đâu
11:28
If we move that blank one space over
240
676680
3200
Nếu ta chuyển chỗ trống đó đi
11:32
"no where"
241
680640
1576
"không nơi nào"
11:34
becomes "now here,"
242
682240
2696
sẽ trở thành "bây giờ ở đây"
11:36
the exact opposite meaning,
243
684960
1896
mang ý nghĩa hoàn toàn đối lập
11:38
just by shifting the blank one space over.
244
686880
2200
chỉ bằng cách chỉnh khoảng trống
sang một bên
sang một bên
11:43
I'll never forget the night
245
691680
1576
Tôi sẽ không bao giờ quên cái đêm
11:45
that I walked into
one of my patients' rooms.
one of my patients' rooms.
246
693280
2240
tôi bước vào phòng bệnh nhân của mình
11:48
I had been operating long that day
247
696280
1656
Tôi đã phẫu thuật rất nhiều hôm đó
11:49
but I still wanted to come and see him.
248
697960
2016
nhưng tôi vẫn muốn vào và gặp cậu ấy
11:52
He was a boy I had diagnosed
with a bone cancer a few days before.
with a bone cancer a few days before.
249
700000
3200
Đó là một cậu bé tôi đã chuẩn đoán
ung thư xương vài hôm trước
ung thư xương vài hôm trước
11:55
He and his mother had been meeting
with the chemotherapy doctors
with the chemotherapy doctors
250
703840
3056
Mẹ cậu và cậu đã gặp các bác sĩ hóa trị
11:58
earlier that day,
251
706920
1216
từ trước vào hôm đó
12:00
and he had been admitted
to the hospital to begin chemotherapy.
to the hospital to begin chemotherapy.
252
708160
2976
và cậu đã chấp nhận
cho bệnh viện chạy hóa trị
cho bệnh viện chạy hóa trị
12:03
It was almost midnight
when I got to his room.
when I got to his room.
253
711160
2176
Lúc đó gần nửa đêm và tôi bước vào phòng
12:05
He was asleep, but I found his mother
254
713360
2176
Cậu đang ngủ, nhưng tôi tìm thấy mẹ cậu
12:07
reading by flashlight
255
715560
1576
đang đọc dưới ánh đèn pin
12:09
next to his bed.
256
717160
1456
ngay bên cạnh cậu.
12:10
She came out in the hall
to chat with me for a few minutes.
to chat with me for a few minutes.
257
718640
2800
Bà đi ra hành lang
để nói chuyện với tôi vài phút
để nói chuyện với tôi vài phút
12:14
It turned out that
what she had been reading
what she had been reading
258
722280
2096
Hóa ra thứ mà bà đang đọc
12:16
was the protocol
that the chemotherapy doctors
that the chemotherapy doctors
259
724400
2176
là biên bản mà những bác sị hóa trị
12:18
had given her that day.
260
726600
1240
đã đưa cho bà ngày hôm đó
12:20
She had memorized it.
261
728200
1240
Bà đã học thuộc nó.
12:23
She said, "Dr. Jones, you told me
262
731200
3536
Bà nói, "Bác sĩ Jones, anh nói với tôi
12:26
that we don't always win
263
734760
2176
rằng chúng ta không luôn luôn thắng
12:28
with this type of cancer,
264
736960
1280
loại ung thư này,
12:31
but I've been studying this protocol,
and I think I can do it.
and I think I can do it.
265
739680
3480
nhưng tôi đã xem biên bản này,
và tôi nghĩ tôi có thể àm được
và tôi nghĩ tôi có thể àm được
12:35
I think I can comply
with these very difficult treatments.
with these very difficult treatments.
266
743960
3576
tôi nghĩ tôi có thể tuân theo
cách điều trị khó khăn này
cách điều trị khó khăn này
12:39
I'm going to quit my job.
I'm going to move in with my parents.
I'm going to move in with my parents.
267
747560
2976
Tôi sẽ bỏ việc
Tôi sẽ chuyển về với bố mẹ
Tôi sẽ chuyển về với bố mẹ
12:42
I'm going to keep my baby safe."
268
750560
1960
Tôi sẽ giữ cho con mình an toàn."
12:47
I didn't tell her.
269
755320
1200
Tôi đã không
nói với bà ấy
nói với bà ấy
12:49
I didn't stop to correct her thinking.
270
757840
2920
Tôi đã không dừng lại để
chỉnh lại suy nghĩ của bà
chỉnh lại suy nghĩ của bà
12:53
She was trusting in a protocol
271
761680
2256
Bà ấy tin vào biên bản
12:55
that even if complied with,
272
763960
3216
mà kể cả khi được tuân theo
12:59
wouldn't necessarily save her son.
273
767200
2400
cũng không chắc sẽ
cứu sống được con trai của bà
cứu sống được con trai của bà
13:03
I didn't tell her.
274
771960
1200
Tôi đã không nói ra.
13:06
I didn't fill in that blank.
275
774360
1400
Tôi không điền
chỗ trống đó
chỗ trống đó
13:09
But a year and a half later
276
777080
1976
Nhưng một năm rưỡi sau
13:11
her boy nonetheless died of his cancer.
277
779080
2720
cậu bé dù gì vẫn chết vì căn bệnh ung thư
13:15
Should I have told her?
278
783400
1320
Tôi có nên nói với bà ấy?
13:17
Now, many of you may say, "So what?
279
785360
2256
Giờ, các bạn có thể nói, "Thì sao?"
13:19
I don't have sarcoma.
280
787640
1256
Tôi không có u ác
13:20
No one in my family has sarcoma.
281
788920
1896
Không ai trong gia đình tôi có u ác
13:22
And this is all fine and well,
282
790840
1456
Và mọi thứ đều rất ổn
13:24
but it probably doesn't
matter in my life."
matter in my life."
283
792320
2696
nhưng nó có lẽ không quan trọng
trong cuộc đời tôi."
trong cuộc đời tôi."
13:27
And you're probably right.
284
795040
1256
Và bạn có thể đúng
13:28
Sarcoma may not matter
a whole lot in your life.
a whole lot in your life.
285
796320
2680
Sarcoma có thể không quan trọng
nhiều đến cuộc sống bạn
nhiều đến cuộc sống bạn
13:33
But where the blanks are in medicine
286
801040
2336
Nhưng chỗ trống ở đâu trong y dược
13:35
does matter in your life.
287
803400
1320
quan trọng
với cuộc đời bạn
với cuộc đời bạn
13:38
I didn't tell you one dirty little secret.
288
806520
2296
Tôi đã không nói với bạn một bí mật nhỏ
13:40
I told you that in medicine,
we test predictions in populations,
we test predictions in populations,
289
808840
4376
Tôi nói rằng trong y học, ta thử nghiệm
các phỏng đoán trong quần thể
các phỏng đoán trong quần thể
13:45
but I didn't tell you,
290
813240
1256
nhưng tôi đã
không nói với bạn,
không nói với bạn,
13:46
and so often medicine never tells you
291
814520
2216
và vậy y học
thường không bao giờ nói với bạn
thường không bao giờ nói với bạn
13:48
that every time an individual
292
816760
2856
rằng mỗi lần một cá nhân
13:51
encounters medicine,
293
819640
2096
gặp gỡ y học
13:53
even if that individual is firmly
embedded in the general population,
embedded in the general population,
294
821760
4040
kể cả nếu cá nhân đó gắn kết chặt chẽ
với dân số chung
với dân số chung
13:59
neither the individual
nor the physician knows
nor the physician knows
295
827360
2376
cả cá nhân và các bác sĩ đều không biết
14:01
where in that population
the individual will land.
the individual will land.
296
829760
2680
ở đâu trong dân số
cá nhân đó sẽ đáp xuống
cá nhân đó sẽ đáp xuống
14:05
Therefore, every encounter with medicine
297
833040
2696
Vì vậy, mỗi người khi gặp gỡ y học
14:07
is an experiment.
298
835760
1440
đều là một thí nghiệm
14:09
You will be a subject
299
837920
2016
Bạn sẽ là một đối tượng
14:11
in an experiment.
300
839960
1680
trong một thí nghiệm
14:14
And the outcome will be either
a better or a worse result for you.
a better or a worse result for you.
301
842560
4840
Và kết quả có thể sẽ tốt hơn
hoặc tệ đi với bạn
hoặc tệ đi với bạn
14:20
As long as medicine works well,
302
848320
2016
Miễn là y học vẫn phát triển
14:22
we're fine with fast service,
303
850360
3016
chúng ta sẽ ổn với dịch vụ nhanh,
14:25
bravado, brimmingly
confident conversations.
confident conversations.
304
853400
3440
những cuộc trò chuyện
can đảm, đầy ắp sự tự tin
can đảm, đầy ắp sự tự tin
14:29
But when things don't work well,
305
857720
1656
Nhưng nếu mọi việc không tốt
14:31
sometimes we want something different.
306
859400
1840
thi thoảng ta muốn một thứ gì khác
14:34
A colleague of mine
removed a tumor from a patient's limb.
removed a tumor from a patient's limb.
307
862520
3280
Một đồng nghiệp của tôi đã cắt bỏ khối u
khỏi cánh tay một bệnh nhân
khỏi cánh tay một bệnh nhân
14:38
He was concerned about this tumor.
308
866920
1816
Anh ta đã lo cho khối u này
14:40
In our physician conferences,
he talked about his concern
he talked about his concern
309
868760
3016
Ở hội thảo y học của chúng tôi,
anh ta nói về nỗi lo đó
anh ta nói về nỗi lo đó
14:43
that this was a type of tumor
310
871800
1416
rằng đây là một loại u
14:45
that had a high risk
for coming back in the same limb.
for coming back in the same limb.
311
873240
2560
có khả năng cao
xuất hiện lại trên cánh tay
xuất hiện lại trên cánh tay
14:48
But his conversations with the patient
312
876680
1976
Nhưng cuộc nói chuyện
của anh và bệnh nhân
của anh và bệnh nhân
14:50
were exactly what a patient might want:
313
878680
2096
lại là những gì người bệnh nhân muốn nghe
14:52
brimming with confidence.
314
880800
1256
đầy ắp sự tự tin
14:54
He said, "I got it all
and you're good to go."
and you're good to go."
315
882080
3016
Anh nói "Tôi đã kiểm soát được hết
và bạn có thể về được rồi"
và bạn có thể về được rồi"
14:57
She and her husband were thrilled.
316
885120
1736
Vợ chồng cô ấy rất vui mừng
14:58
They went out, celebrated, fancy dinner,
opened a bottle of champagne.
opened a bottle of champagne.
317
886880
4080
Họ ra ngoài, ăn mừng,
bữa tối trang trọng, mở sâm banh
bữa tối trang trọng, mở sâm banh
15:04
The only problem was a few weeks later,
318
892040
2296
Vấn đề duy nhất là vài tuần sau,
15:06
she started to notice
another nodule in the same area.
another nodule in the same area.
319
894360
3096
cô ấy phát hiện một cục bướu nhỏ
vẫn trên vùng đó
vẫn trên vùng đó
15:09
It turned out he hadn't gotten it all,
and she wasn't good to go.
and she wasn't good to go.
320
897480
4136
Hóa ra anh chưa làm xong hết,
và cô ấy chưa thể ra về
và cô ấy chưa thể ra về
15:13
But what happened at this juncture
absolutely fascinates me.
absolutely fascinates me.
321
901640
2840
Nhưng điều xảy ra tại thời điểm này
hoàn toàn mê hoặc tôi
hoàn toàn mê hoặc tôi
15:17
My colleague came to me and said,
322
905200
1616
Đồng nghiệp đến nói với tôi
15:18
"Kevin, would you mind
looking after this patient for me?"
looking after this patient for me?"
323
906840
2720
"Kevin, anh chăm sóc bệnh nhân
này cho tôi được không?"
này cho tôi được không?"
15:22
I said, "Why, you know the right thing
to do as well as I do.
to do as well as I do.
324
910240
3216
Tôi nói. " Vì sao, anh biết điều đúng đắn
phải làm cũng như tôi thôi
phải làm cũng như tôi thôi
15:25
You haven't done anything wrong."
325
913480
1616
Anh chưa làm sai điều gì cả"
15:27
He said, "Please, just look
after this patient for me."
after this patient for me."
326
915120
4480
Anh ta nói, "Làm ơn, chăm sóc
bệnh nhân này hộ tôi"
bệnh nhân này hộ tôi"
15:33
He was embarrassed --
327
921200
1536
Anh ấy xấu hổ
15:34
not by what he had done,
328
922760
1400
không phải vì điều anh đã làm
15:37
but by the conversation that he had had,
329
925154
1926
mà bởi cuộc trò chuyện anh ấy đã có
15:39
by the overconfidence.
330
927760
1440
bởi sự quá tự tin
15:42
So I performed
a much more invasive surgery
a much more invasive surgery
331
930600
2616
Nên tôi đã thực hiện
một ca phẫu thuật xâm lấn hơn
một ca phẫu thuật xâm lấn hơn
15:45
and had a very different conversation
with the patient afterwards.
with the patient afterwards.
332
933240
3136
và có cuộc nói chuyện khác với bênh nhân
sau đó
sau đó
15:48
I said, "Most likely I've gotten it all
333
936400
2336
Tôi nói, "Khả năng cao tôi đã làm được hết
15:50
and you're most likely good to go,
334
938760
2416
và cô cũng rất có thể sẽ được ra về,
15:53
but this is the experiment
that we're doing.
that we're doing.
335
941200
3160
nhưng đây là thí nghiệm chúng ta đang làm
15:57
This is what you're going to watch for.
336
945040
2016
Đây là thứ cô sẽ phải xem xét cẩn thận
15:59
This is what I'm going to watch for.
337
947080
1896
Đây là thứ tôi sẽ phải xem xét cẩn thận
16:01
And we're going to work together
to find out if this surgery will work
to find out if this surgery will work
338
949000
3936
Và chúng ta sẽ phối hợp với nhau
để xem ca phẫu thuật có thành công không
để xem ca phẫu thuật có thành công không
16:04
to get rid of your cancer."
339
952960
1320
để chữa bệnh
ung thư của bạn
ung thư của bạn
16:06
I can guarantee you, she and her husband
340
954920
1936
Tôi có thể đảm bảo vợ chông cô ấy
16:08
did not crack another bottle of champagne
after talking to me.
after talking to me.
341
956880
2920
không mở chai sâm banh
sau khi nói chuyện với tôi
sau khi nói chuyện với tôi
16:13
But she was now a scientist,
342
961600
2856
Nhưng giờ cô ấy là một nhà khoa học
16:16
not only a subject in her experiment.
343
964480
3360
không chỉ là một đối tượng
trong thí nghiệm của mình
trong thí nghiệm của mình
16:21
And so I encourage you
344
969960
1616
Và tôi cũng khuyến khích các bạn
16:23
to seek humility and curiosity
345
971600
3456
tìm tòi sự khiêm tốn và sáng tạo
16:27
in your physicians.
346
975080
1200
ở bác sĩ của bạn
16:28
Almost 20 billion times each year,
347
976760
2976
Gần 20 tỷ lần mỗi năm,
16:31
a person walks into a doctor's office,
348
979760
3936
một người bước vào văn phòng của bác sĩ,
16:35
and that person becomes a patient.
349
983720
2280
và trở thành một bệnh nhân,
16:39
You or someone you love
will be that patient sometime very soon.
will be that patient sometime very soon.
350
987320
3520
Bạn hoặc ai đó bạn yêu sẽ trở thành
bệnh nhân một lúc nào đó rất sớm
bệnh nhân một lúc nào đó rất sớm
16:43
How will you talk to your doctors?
351
991840
1640
Bạn sẽ nói
với bác sĩ thế nào?
với bác sĩ thế nào?
16:46
What will you tell them?
352
994640
1200
Bạn sẽ nói với họ cái gì?
16:48
What will they tell you?
353
996760
1520
Họ sẽ nói với bạn điều gì?
16:52
They cannot tell you
354
1000600
2216
Họ không thể nói với bạn
16:54
what they do not know,
355
1002840
1520
điều họ không biết
16:57
but they can tell you when they don't know
356
1005560
3560
nhưng họ có thể nói với bạn
khi nào họ không biết
khi nào họ không biết
17:02
if only you'll ask.
357
1010280
1360
chỉ khi bạn hỏi.
17:04
So please, join the conversation.
358
1012160
2840
Vậy, làm ơn, hãy tham gia
cuộc trò chuyện này.
cuộc trò chuyện này.
17:08
Thank you.
359
1016200
1216
Cảm ơn.
17:09
(Applause)
360
1017440
2868
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Kevin B. Jones - Cancer researcherKevin B. Jones is a life-long student of human nature, fascinated most by the decision-making capacity intrinsic to each of us.
Why you should listen
Kevin B. Jones diagnoses and performs surgeries to remove rare cancers called sarcomas from the limbs of children and adults. Counseling patients -- especially teenagers with bone cancers -- about the decisions they must make with regard to their bodies has brought the uncertainties of medicine into keen focus for him. How does a person decipher what medicine has told her? How can a person choose among options given very limited understanding of the implications of each? Intrigued by these riddles and conundrums that patient-physician communication frequently creates, Jones wrote a book, What Doctors Cannot Tell You: Clarity, Confidence and Uncertainty in Medicine.
Jones also runs a scientific research laboratory focused on the biology of sarcomas. Here, his team studies the decisions cells make on the way to becoming a cancer. Again the complexities and uncertainties inherent to these decisions are in full relief.
Jones sees patients and does surgery as an associate professor at the University of Utah in the Department of Orthopaedics, working at both Primary Children's Hospital and the Huntsman Cancer Institute. His laboratory is in the Huntsman Cancer Institute, where he is an adjunct faculty member in the Department of Oncological Sciences.
Jones studied English literature at Harvard, medicine at Johns Hopkins, orthopedic surgery at the University of Iowa, and musculoskeletal oncology at the University of Toronto. He lives in Salt Lake City with his wife and four children.
Kevin B. Jones | Speaker | TED.com