ABOUT THE SPEAKER
Alan Smith - Data visualisation editor
Alan Smith uses interactive graphics and statistics to breathe new life into how data is presented.

Why you should listen

Alan Smith is Data Visualisation Editor at the Financial Times in London. Previously he was Head of Digital Content at the UK Office for National Statistics (ONS).

With a background in cartography and digital mapping, he has spent the last decade finding ways of bringing statistics to wider audiences. In 2010, he was an inaugural recipient of the Royal Statistical Society's Award for Excellence in Official Statistics. He was appointed Office of the Order of the British Empire (OBE) in the Queen's 2011 Birthday Honours list.

More profile about the speaker
Alan Smith | Speaker | TED.com
TEDxExeter

Alan Smith: Why you should love statistics

Alan Smith: Tại sao bạn nên yêu khoa học thống kê

Filmed:
1,779,282 views

Nghĩ rằng bạn đang đoán tốt các số liệu thống kê? Nghĩ lại đi. Theo Alan Smith, chuyên gia về hình hóa dữ liệu, mặc cho chúng ta có coi chúng ta là những người toán học hay không, thì khả năng hiểu và làm việc với các con số của chúng ta vẫn rất hạn hẹp. Trong cuộc nói chuyện thú vị này, Smith khám phá ra sự không phù hợp giữa những gì chúng ta biết và những gì chúng ta nghĩ chúng ta biết.
- Data visualisation editor
Alan Smith uses interactive graphics and statistics to breathe new life into how data is presented. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
Back in 2003,
0
714
3096
Vào năm 2003,
00:15
the UKVƯƠNG QUỐC ANH governmentchính quyền carriedmang out a surveykhảo sát.
1
3834
2509
chính phủ Anh đã tiến hành
một cuộc khảo sát
00:19
And it was a surveykhảo sát that measuredđã đo
levelscấp of numeracytoán
2
7494
3149
Và đó là cuộc khảo sát
về trình độ toán học
00:22
in the populationdân số.
3
10667
1237
của người dân trong nước.
00:23
And they were shockedbị sốc to find out
4
11928
1643
Họ đã ngạc nhiên khi phát hiện ra
00:25
that for everymỗi 100 workingđang làm việc agetuổi tác
adultsngười trưởng thành in the countryQuốc gia,
5
13595
3364
cứ mỗi 100 người trưởng thành
trên vương quốc Anh,
00:28
47 of them lackedthiếu LevelMức độ 1 numeracytoán skillskỹ năng.
6
16983
3501
thì có 47 người yếu các kĩ năng
tính toán sơ cấp.
00:32
Now, LevelMức độ 1 numeracytoán skillskỹ năng --
that's low-endcấp thấp GCSEGCSE scoreghi bàn.
7
20892
4112
Hiện nay, kĩ năng toán học sơ cấp
là mức điểm GCSE thấp nhất.
00:37
It's the abilitycó khả năng to dealthỏa thuận with fractionsphân số,
percentagesphần trăm and decimalssố thập phân.
8
25410
3248
Đây là khả năng giải quyết phân số,
phần trăm và số thập phân.
00:40
So this figurenhân vật promptedthúc đẩy
a lot of hand-wringingBàn ép tay in WhitehallWhitehall.
9
28682
4628
Do đó số liệu này đã trở thành
những điều trăn trở tại Whitehall
00:45
PoliciesChính sách were changedđã thay đổi,
10
33334
1628
Các chính sách đã được thay đổi,
00:46
investmentsđầu tư were madethực hiện,
11
34986
1722
nhiều nguồn vốn được đem vào đầu tư,
00:48
and then they ranchạy
the surveykhảo sát again in 2011.
12
36732
3038
và sau đó vào năm 2011
họ lại tiến hành khảo sát lần nữa
00:51
So can you guessphỏng đoán
what happenedđã xảy ra to this numbercon số?
13
39794
2205
Vậy theo bạn thì
kết quả có thay đổi không?
00:56
It wentđã đi up to 49.
14
44021
1444
Nó tăng lên 49 người.
00:57
(LaughterTiếng cười)
15
45489
1449
(Tiếng cười)
00:58
And in factthực tế, when I reportedbáo cáo
this figurenhân vật in the FTFT,
16
46962
2449
Và thực tế, khi tôi báo cáo
số liệu này tại FT.
01:01
one of our readersđộc giả jokednói đùa and said,
17
49435
1671
một trong số độc giả
đã đùa và nói,
01:03
"This figurenhân vật is only shockinggây sốc
to 51 percentphần trăm of the populationdân số."
18
51130
3761
"Số liệu này chỉ gây bất ngờ đối với
51% dân số"
01:06
(LaughterTiếng cười)
19
54915
2286
(Tiếng cười)
01:09
But I preferredưa thích, actuallythực ra,
the reactionphản ứng of a schoolchildschoolchild
20
57225
3157
Nhưng tôi thực sự thích
phản ứng của một học sinh
01:12
when I presentedtrình bày
at a schooltrường học this informationthông tin,
21
60406
3095
khi tôi đưa ra thông tin này
tại một ngôi trường,
01:15
who raisednâng lên theirhọ handtay and said,
22
63525
1531
người mà đã giơ tay lên và nói,
01:17
"How do we know that the personngười
who madethực hiện that numbercon số
23
65080
2516
"Làm sao tụi em biết được
người đã đưa ra kết quả này
01:19
isn't one of the 49 percentphần trăm eitherhoặc?"
24
67620
1815
không nằm trong số 49 người đó?"
01:21
(LaughterTiếng cười)
25
69459
1254
(Tiếng cười)
01:22
So clearlythông suốt, there's a numeracytoán issuevấn đề,
26
70737
4050
Rõ ràng, có một số vấn đề
về khả năng toán học,
01:26
because these are
importantquan trọng skillskỹ năng for life,
27
74811
2110
bởi chúng là kỹ năng thiết yếu
cho cuộc sống,
01:28
and a lot of the changesthay đổi
that we want to introducegiới thiệu in this centurythế kỷ
28
76945
3867
và cũng bởi rất nhiều thay đổi
ta muốn đưa vào thế kỷ này
01:32
involveliên quan us becomingtrở thành
more comfortableThoải mái with numberssố.
29
80836
2441
bao gồm việc ứng dụng nhiều hơn
những con số.
01:35
Now, it's not just an EnglishTiếng Anh problemvấn đề.
30
83301
1848
Đây không là vấn đề
của riêng người Anh
01:37
OECDOECD this yearnăm releasedphát hành some figuressố liệu
looking at numeracytoán in youngtrẻ people,
31
85173
4930
Năm nay, OCED đã đưa ra các số liệu
về khả năng toán học của người trẻ,
01:42
and leadingdẫn đầu the way, the USAHOA KỲ --
32
90127
2780
và dẫn đầu là nước Mỹ --
01:44
nearlyGần 40 percentphần trăm of youngtrẻ people
in the US have lowthấp numeracytoán.
33
92931
4670
gần 40% thanh niên nước Mỹ
không có kỹ năng toán học.
01:49
Now, EnglandAnh is there too,
34
97625
1297
Anh cũng nằm cùng danh sách
01:50
but there are sevenbảy OECDOECD countriesquốc gia
with figuressố liệu aboveở trên 20 percentphần trăm.
35
98946
5533
và có tới 7 nước khác trong OCED
có tỷ lệ trên 20% thanh niên,
01:56
That is a problemvấn đề,
because it doesn't have to be that way.
36
104503
2759
Đó là vấn đề, bởi
nó không nhất thiết phải tệ đến như vậy.
01:59
If you look at the farxa endkết thúc of this graphbiểu đồ,
37
107286
2008
Nếu bạn nhìn ở điểm cuối của đồ thị này,
02:01
you can see the NetherlandsHà Lan and KoreaHàn Quốc
are in singleĐộc thân figuressố liệu.
38
109318
2960
bạn sẽ thấy Hà Lan và Hàn Quốc
có kết quả là con số 1 chữ số
02:04
So there's definitelychắc chắn a numeracytoán
problemvấn đề that we want to addressđịa chỉ nhà.
39
112302
4416
Vậy chắc chắn tồn tại vấn đề về khả năng
toán học mà ta muốn đề cập, giải quyết.
02:09
Now, as usefulhữu ích as studieshọc like these are,
40
117510
2930
Và để dễ hình dung hơn,
02:12
I think we riskrủi ro herdingchăn gia súc people
inadvertentlyvô tình into one of two categoriesThể loại;
41
120464
5400
Tôi nghĩ chúng ta nên chia con người
một cách tượng trưng thành hai nhóm;
02:17
that there are two kindscác loại of people:
42
125888
1776
rằng có 2 loại người:
02:19
those people that are comfortableThoải mái
with numberssố, that can do numberssố,
43
127688
4349
những người thoải mái làm việc
với các con số và có thể làm việc với nó,
02:24
and the people who can't.
44
132061
2236
và những người không thể.
02:26
And what I'm tryingcố gắng
to talk about here todayhôm nay
45
134321
2101
Những gì tôi muốn nói hôm nay
02:28
is to say that I believe
that is a falsesai dichotomychia hai.
46
136446
3042
là tôi tin rằng đó là một cách
phân chia sai hoàn toàn.
02:31
It's not an immutablekhông thay đổi pairingghép đôi.
47
139512
1868
Đó không là sư phân chia
bất biến.
02:33
I think you don't have to have
tremendouslyrất nhiều highcao levelscấp of numeracytoán
48
141404
3648
Tôi nghĩ rằng bạn không cần phải
cực kỳ giỏi toán
02:37
to be inspiredcảm hứng by numberssố,
49
145076
1728
để có thể hứng thú với các con số,
02:38
and that should be the startingbắt đầu pointđiểm
to the journeyhành trình aheadphía trước.
50
146828
3109
và đó nên là điểm bắt đầu
của hành trình phía trước.
02:42
And one of the wayscách in which
we can beginbắt đầu that journeyhành trình, for me,
51
150387
4311
Và 1 trong những cách để ta
bắt đầu cuộc hành trình đó, theo tôi,
02:46
is looking at statisticssố liệu thống kê.
52
154722
1726
là nhìn vào những con số
thống kê.
02:48
Now, I am the first to acknowledgecông nhận
that statisticssố liệu thống kê has got somewhatphần nào
53
156472
3495
Tôi là người đầu tiên để ý rằng
có 1 vấn đề về việc
02:51
of an imagehình ảnh problemvấn đề.
54
159991
1318
hình hóa các con số.
02:53
(LaughterTiếng cười)
55
161333
1047
(Tiếng cười)
02:54
It's the partphần of mathematicstoán học
56
162404
1532
Nó là một phần của toán học
02:55
that even mathematiciansnhà toán học
don't particularlyđặc biệt like,
57
163960
3059
mà thậm chí các nhà toán học
cũng không mấy hứng thú,
02:59
because whereastrong khi the restnghỉ ngơi of mathstoán học
is all about precisionđộ chính xác and certaintysự chắc chắn,
58
167043
4012
Vì không như những dạng toán học khác
khi mà hầu hết đều là cụ thể và chắc chắn,
03:03
statisticssố liệu thống kê is almosthầu hết the reverseđảo ngược of that.
59
171079
2284
thì thống kê lại hoàn toàn trái ngược.
03:05
But actuallythực ra, I was a latemuộn convertđổi
to the worldthế giới of statisticssố liệu thống kê myselfriêng tôi.
60
173793
4655
Nhưng thật ra, tôi khám phá thế giới
toán thống kê khá muộn.
03:10
If you'dbạn muốn askedyêu cầu my undergraduatechương trình đại học professorsgiáo sư
61
178472
2082
Và nếu bạn hỏi giáo sư
thời đại học của tôi
03:12
what two subjectsđối tượng would I be leastít nhất likelycó khả năng
to excelexcel in after universitytrường đại học,
62
180578
4759
Hai môn học mà tôi ngán nhất
sau excel khi học cao học là gì,
03:17
they'dhọ muốn have told you statisticssố liệu thống kê
and computermáy vi tính programminglập trình,
63
185361
2767
ông sẽ trả lời là
thống kê và lập trình máy tính,
03:20
and yetchưa here I am, about to showchỉ you
some statisticalthống kê graphicsđồ họa
64
188152
2939
và ngay bây giờ,
tôi sẽ cho bạn xem một mô hình thống kê
03:23
that I programmedlập trình.
65
191115
1202
mà tôi xây dựng.
03:24
So what inspiredcảm hứng that changethay đổi in me?
66
192745
1755
Vậy điều gì thúc đẩy tôi thay đổi?
03:26
What madethực hiện me think that statisticssố liệu thống kê
was actuallythực ra an interestinghấp dẫn thing?
67
194524
3648
Điều gì làm tôi nghĩ thống kê
thật ra là một lĩnh vực thú vị?
03:30
It's really because
statisticssố liệu thống kê are about us.
68
198196
2266
Đó chính là vì thống kê là
môn học về con người.
03:32
If you look at the etymologyDanh từ
of the wordtừ statisticssố liệu thống kê,
69
200869
2582
Nếu bạn nhìn vào
nghĩa gốc của từ thống kê,
03:35
it's the sciencekhoa học of dealingxử lý with datadữ liệu
70
203475
2609
nó là khoa học của dữ liệu
03:38
about the statetiểu bang or the communitycộng đồng
that we livetrực tiếp in.
71
206108
2430
về cộng đồng hay quốc gia
mà chúng ta đang sống.
03:40
So statisticssố liệu thống kê are about us as a groupnhóm,
72
208562
3354
Vì thế thống kê là nghiên cứu
về chúng ta như là một tổng thể,
03:43
not us as individualscá nhân.
73
211940
1675
chứ không phải là từng cá nhân.
03:45
And I think as socialxã hội animalsđộng vật,
74
213639
1470
Tôi nghĩ,
là động vật quần cư,
03:47
we sharechia sẻ this fascinationniềm đam mê about how
we as individualscá nhân relateliên hệ to our groupscác nhóm,
75
215133
3944
chúng ta chia sẻ điều tuyệt vời của việc
cá nhân liên hệ với tập thể như thế nào,
03:51
to our peersđồng nghiệp.
76
219101
1388
và với người thân thuộc.
03:52
And statisticssố liệu thống kê in this way
are at theirhọ mostphần lớn powerfulquyền lực
77
220513
3110
Và thống kê trong trường hợp này
là công cụ tìm hiểu mạnh mẽ nhất
03:55
when they surprisesự ngạc nhiên us.
78
223647
1301
sẽ làm ta bất ngờ.
03:57
And there's been some really wonderfulTuyệt vời
surveyskhảo sát carriedmang out recentlygần đây
79
225477
3207
Và có một vài nghiên cứu
rất tuyệt vời vài năm gần đây
04:00
by IpsosIpsos MORIMORI in the last fewvài yearsnăm.
80
228708
1714
được thực hiện bởi Ipsos MORI.
04:02
They did a surveykhảo sát of over
1,000 adultsngười trưởng thành in the UKVƯƠNG QUỐC ANH,
81
230446
2708
Họ khảo sát hơn 1000
người Anh trưởng thành,
04:05
and said, for everymỗi 100 people
in EnglandAnh and WalesXứ Wales,
82
233178
3780
và họ đặt câu hỏi, cứ 100 người
tại Anh Quốc và xứ Wales,
04:08
how manynhiều of them are MuslimHồi giáo?
83
236982
1870
thì có bao nhiêu người theo Hồi giáo?
04:10
Now the averageTrung bình cộng answercâu trả lời from this surveykhảo sát,
84
238876
2646
Và câu trả lời trung bình
mà cuộc khảo sát nhận được,
04:13
which was supposedgiả định to be representativeTiêu biểu
of the totaltoàn bộ populationdân số, was 24.
85
241546
3412
cũng gần như được xem là đại diện cho
hầu hết dân số, là 24 người.
04:16
That's what people thought.
86
244982
3676
Đó là ý kiến mà mọi người nghĩ.
04:20
BritishNgười Anh people think 24 out of everymỗi 100
people in the countryQuốc gia are MuslimHồi giáo.
87
248682
3639
Người Anh nghĩ cứ 100 người Anh
thì có 24 người theo Hồi giáo.
04:24
Now, officialchính thức figuressố liệu revealtiết lộ
that figurenhân vật to be about fivesố năm.
88
252345
4410
Tuy nhiên, theo thông tin chính thức
đã chỉ ra con số chỉ khoảng mức 5.
04:29
So there's this biglớn variationbiến thể
betweengiữa what we think, our perceptionnhận thức,
89
257732
3987
Như vậy, có một sự khác biệt
giữa điều chúng ta nghĩ và nhận thức
04:33
and the realitythực tế as givenđược by statisticssố liệu thống kê.
90
261743
2038
so với thực tế được thống kê.
04:35
And I think that's interestinghấp dẫn.
91
263805
1544
Và tôi nghĩ điều đó thật thú vị.
04:37
What could possiblycó thể be causinggây ra
that misperceptionmisperception?
92
265373
3290
Điều gì là nguyên nhân
của nhận định sai lệch đó?
Và tôi đã rất phấn khích
với kiểu nghiên cứu này,
04:41
And I was so thrilledkinh ngạc with this studyhọc,
93
269212
1854
04:43
I startedbắt đầu to take questionscâu hỏi out
in presentationsthuyết trình. I was referringđề cập đến to it.
94
271090
3480
Tôi bắt đầu đặt câu hỏi mỗi lần
thuyết trình. Tôi thích điều đó.
04:46
Now, I did a presentationtrình bày
95
274594
1218
Tôi từng thuyết trình
04:47
at StSt. Paul'sPaul's SchoolTrường học for GirlsCô gái
in HammersmithHammersmith,
96
275836
2310
tại Trường Nữ học Thánh Paul
tại Hammersmith,
04:50
and I had an audiencethính giả ratherhơn like this,
97
278170
2140
và tôi cũng có một hội trường
giống thế này,
04:52
exceptngoại trừ it was comprisedbao gồm entirelyhoàn toàn
of sixth-formhình thức thứ sáu girlscô gái.
98
280334
3868
ngoại trừ việc được lấp kín
hoàn toàn bởi các bé gái 6 tuổi.
04:56
And I said, "GirlsCô gái,
99
284226
2396
Và tôi nói; "Các em ơi,
04:59
how manynhiều teenagethiếu niên girlscô gái do you think
the BritishNgười Anh publiccông cộng think
100
287598
4543
Các em có biết có bao nhiêu thiếu nữ
mà công chúng Anh nghĩ rằng
05:04
get pregnantcó thai everymỗi yearnăm?"
101
292165
1748
có thai vào mỗi năm không?
05:05
And the girlscô gái were apoplecticđược when I said
102
293937
2676
Và các em đã bất bình khi tôi tiết lộ
05:09
the BritishNgười Anh publiccông cộng think that 15
out of everymỗi 100 teenagethiếu niên girlscô gái
103
297453
3913
công chúng Anh nghĩ rằng có
15 trên 100 thiếu nữ
05:13
get pregnantcó thai in the yearnăm.
104
301390
1293
có thai hàng năm.
05:15
And they had everymỗi right to be angrybực bội,
105
303429
2231
Và chúng hoàn toàn có quyền khi bất bình,
05:17
because in factthực tế, I'd have to have
closergần hơn to 200 dotsdấu chấm
106
305684
2758
vì thật ra, tôi cần phải có
gần 200 chấm trắng trên hình
05:20
before I could colormàu one in,
107
308466
1570
trước khi có thể tô vào một chấm,
05:22
in termsđiều kiện of what
the officialchính thức figuressố liệu tell us.
108
310060
2515
giống như kết quả
thống kê chính thức đã chỉ ra.
05:24
And ratherhơn like numeracytoán,
this is not just an EnglishTiếng Anh problemvấn đề.
109
312599
3800
Và cũng giống như chuyện tính toán,
đây không là vấn đề của riêng nước Anh.
05:28
IpsosIpsos MORIMORI expandedmở rộng the surveykhảo sát
in recentgần đây yearsnăm to go acrossbăng qua the worldthế giới.
110
316423
4504
Ipsos MORI đã mở rộng quy mô khảo sát
ra toàn thế giới trong những năm gần đây.
05:32
And so, they askedyêu cầu SaudiẢ Rập Saudi ArabiansArabians,
111
320951
2950
Và họ đã hỏi người Ả Rập,
05:35
for everymỗi 100 adultsngười trưởng thành in your countryQuốc gia,
112
323925
2521
cứ mỗi 100 người Ả Rập,
05:38
how manynhiều of them are overweightthừa cân or obesebéo phì?
113
326470
2873
thì có bao nhiêu người
bị thừa cân hay béo phì?
05:42
And the averageTrung bình cộng answercâu trả lời from the SaudisSaudi
was just over a quarterphần tư.
114
330526
5333
Và câu trả lời trung bình của họ là
chỉ khoảng hơn phần tư.
05:48
That's what they thought.
115
336402
1202
Đó là họ nghĩ.
05:49
Just over a quarterphần tư of adultsngười trưởng thành
are overweightthừa cân or obesebéo phì.
116
337628
2568
Chỉ hơn một phần tư người lớn
là thừa cân hoặc béo phì.
05:52
The officialchính thức figuressố liệu showchỉ, actuallythực ra,
it's nearergần to three-quarters3/4.
117
340220
4781
Kết quả chính thức cho thấy, thật ra,
nó gần ba phần tư.
05:57
(LaughterTiếng cười)
118
345025
1456
(Cười)
05:58
So again, a biglớn variationbiến thể.
119
346505
2292
Vì thế, một lần nữa,
khác biệt rất lớn.
06:00
And I love this one: they askedyêu cầu in JapanNhật bản,
they askedyêu cầu the JapaneseNhật bản,
120
348821
4446
Và tôi thích cái này: họ hỏi người Nhật,
06:05
for everymỗi 100 JapaneseNhật bản people,
121
353291
1960
cứ 100 người Nhật Bản
06:07
how manynhiều of them livetrực tiếp in ruralnông thôn areaskhu vực?
122
355275
2601
thì có bao nhiêu người sống ở nông thôn?
06:10
The averageTrung bình cộng was about a 50-50 splitphân chia,
just over halfwaynửa chừng.
123
358521
4901
Câu trả lời trung bình là khoảng 50-50,
06:15
They thought 56 out of everymỗi 100
JapaneseNhật bản people livedđã sống in ruralnông thôn areaskhu vực.
124
363446
4147
Họ nghĩ khoảng 56 trên tổng 100 người
Nhật sống ở nông thôn.
06:19
The officialchính thức figurenhân vật is sevenbảy.
125
367617
1687
Kết quả chính thức là bảy.
06:22
So extraordinarybất thường variationsbiến thể,
and surprisingthật ngạc nhiên to some,
126
370259
4450
Rất nhiều khác biệt kinh ngạc,
làm ngạc nhiên nhiều người.
06:26
but not surprisingthật ngạc nhiên to people
who have readđọc the work
127
374733
2389
nhưng sẽ không ngạc nhiên
đối với những ai đã đọc
06:29
of DanielDaniel KahnemanKahneman, for examplethí dụ,
the Nobel-winningTừng đoạt giải Nobel economistnhà kinh tế học.
128
377146
4392
tác phẩm của Daniel Kahneman
một nhà kinh tế đoạt giải Nobel.
06:33
He and his colleagueđồng nghiệp, AmosAmos TverskyTversky,
spentđã bỏ ra yearsnăm researchingnghiên cứu this disjointdisjoint
129
381562
5092
Ông ấy và cộng sự, Amos Tversky,
đã dành nhiều năm nghiên cứu sự kết nối
06:38
betweengiữa what people perceivecảm nhận
and the realitythực tế,
130
386678
3145
giữa những điều mọi người nhận định
và thực tế,
06:41
the factthực tế that people are actuallythực ra
prettyđẹp poornghèo nàn intuitivetrực quan statisticiansnhà thống kê.
131
389847
3751
sự thật là mọi người thật ra
có trực giác khá tệ trong thống kê.
06:45
And there are manynhiều reasonslý do for this.
132
393622
1760
Và có rất nhiều lý do để giải thích.
06:47
IndividualCá nhân experienceskinh nghiệm, certainlychắc chắn,
can influenceảnh hưởng our perceptionsnhận thức,
133
395406
3115
Kinh nghiệm cá nhân, chắc chắn,
có thể ảnh hưởng cách ta nhận định,
06:50
but so, too, can things like the mediaphương tiện truyền thông
reportingBáo cáo things by exceptionngoại lệ,
134
398545
3958
Nhưng cũng có thể những thứ như
truyền thông báo cáo sự việc ngoại lệ,
06:54
ratherhơn than what's normalbình thường.
135
402527
1696
hơn là những điều bình thường.
06:56
KahnemanKahneman had a nicetốt đẹp way
of referringđề cập đến to that.
136
404855
2126
Kahneman có một cách hay
khi đề cập điều đó.
06:59
He said, "We can be blindmù quáng
to the obvioushiển nhiên" --
137
407005
2085
Ông nói, "ta có thể bị
mù trước sự thật" --
07:01
so we'vechúng tôi đã got the numberssố wrongsai rồi --
138
409114
1638
có thể là có sai số --
07:02
"but we can be blindmù quáng
to our blindnessmù lòa about it."
139
410776
2322
"nhưng ta cũng có thể dối lòng
về sự mù mờ đó."
07:05
And that has enormousto lớn
repercussionsảnh hưởng for decisionphán quyết makingchế tạo.
140
413122
3266
Và điều đó có tác động
rất lớn đến việc ra quyết định.
07:08
So at the statisticssố liệu thống kê officevăn phòng
while this was all going on,
141
416412
2852
Vì thế, tại văn phòng thống kê
khi chuyện này đang diễn ra,
07:11
I thought this was really interestinghấp dẫn.
142
419288
1912
Tôi nghĩ điều này là rất tuyệt.
Tôi nói, đây rõ ràng là
một vấn đề toàn cầu,
07:13
I said, this is clearlythông suốt a globaltoàn cầu problemvấn đề,
143
421224
2010
07:15
but maybe geographyđịa lý is the issuevấn đề here.
144
423258
2435
nhưng có lẽ địa lý chính là mấu chốt.
07:17
These were questionscâu hỏi that were all about,
how well do you know your countryQuốc gia?
145
425717
3909
Đây là những câu hỏi mà ta hướng đến,
Bạn biết đất nước của bạn rõ như thế nào?
07:21
So in this casetrường hợp, it's how well
do you know 64 milliontriệu people?
146
429650
3993
Trong trường hợp này, nó là
bạn biết rõ như thế nào về 64 triệu người?
07:25
Not very well, it turnslượt out.
I can't do that.
147
433667
2732
Không rõ lắm, kết quả là.
Tôi không thể làm điều đó.
07:28
So I had an ideaý kiến,
148
436423
1324
Vì thế tôi có một ý tưởng,
07:29
which was to think about
this sametương tự sortsắp xếp of approachtiếp cận
149
437771
3123
đó là cân nhắc về
một hướng tiếp cận tương tự.
07:32
but to think about it
in a very localđịa phương sensegiác quan.
150
440918
2105
nhưng phải phù hợp
với bối cảnh địa phương.
07:35
Is this a localđịa phương?
151
443047
1191
Đây có phải địa phương?
07:36
If we reframeReframe the questionscâu hỏi and say,
152
444262
1941
Nếu ta đóng khuôn
những câu hỏi và nói,
07:38
how well do you know your localđịa phương areakhu vực,
153
446227
2122
bạn biết về địa bàn của bạn
rõ như thế nào?
07:40
would your answerscâu trả lời be any more accuratechính xác?
154
448373
2103
thì câu trả lời của bạn
liệu có chính xác?
07:43
So I devisednghĩ ra a quizđố:
155
451817
1762
Vì thế tôi nghĩ ra một câu đố:
07:45
How well do you know your areakhu vực?
156
453603
1859
Bạn biết rõ về khu vực của bạn ra sao?
07:48
It's a simpleđơn giản WebWeb appứng dụng.
157
456454
1889
Nó là một ứng dụng Web đơn giản.
07:50
You put in a postbài đăng code
158
458367
1183
Bạn nhập một mật mã
07:51
and then it will askhỏi you questionscâu hỏi
baseddựa trên on censusđiều tra dân số datadữ liệu
159
459574
2707
và nó sẽ hỏi bạn những câu hỏi
dựa trên dữ liệu nhân khẩu
07:54
for your localđịa phương areakhu vực.
160
462305
1539
của địa phương bạn.
07:56
And I was very consciouscó ý thức
in designingthiết kế this.
161
464305
2123
Và tôi đã rất tỉnh táo
khi thiết kế điều này.
07:58
I wanted to make it openmở
to the widestrộng nhất possiblekhả thi rangephạm vi of people,
162
466452
4109
Tôi muốn làm nó tiếp cận
với nhiều dạng người nhất có thể,
08:02
not just the 49 percentphần trăm
who can get the numberssố.
163
470585
2828
không chỉ là 49%
người có thể.
08:05
I wanted everyonetất cả mọi người to engagethuê with it.
164
473437
1755
Tôi muốn mọi người tiếp xúc với nó.
08:07
So for the designthiết kế of the quizđố,
165
475216
1525
Vì thế khi thiết kế câu đố,
08:08
I was inspiredcảm hứng by the isotypesisotypes
166
476765
3615
Tôi được truyền lửa bởi
những đồ thị minh họa
08:12
of OttoOtto NeurathNeurath from the 1920s and '30s.
167
480404
2602
của Otto Neurath từ năm 1920 đến 1930.
08:15
Now, these are methodsphương pháp
for representingđại diện numberssố
168
483030
4348
Đây là phương pháp dùng để
biểu diện con số
08:19
usingsử dụng repeatinglặp đi lặp lại iconsbiểu tượng.
169
487402
1773
dưới dạng những hình tượng lặp lại.
08:21
And the numberssố are there,
but they sitngồi in the backgroundlý lịch.
170
489640
3165
Và đó là những con số
nhưng được hiện trên phông nền.
08:24
So it's a great way
of representingđại diện quantitysố lượng
171
492829
2723
Đây là một cách tuyệt vời
để biểu diễn thông số định lượng
08:27
withoutkhông có resortingsử dụng to usingsử dụng termsđiều kiện
like "percentagephần trăm,"
172
495576
2984
mà không cần dùng
chữ "phần trăm,"
08:30
"fractionsphân số" and "ratiostỷ lệ."
173
498584
1230
"phân số" và"tỷ lệ"
08:31
So here'sđây là the quizđố.
174
499838
1702
Đây chính là câu đố.
08:34
The layoutbố trí of the quizđố is,
175
502310
1647
Kết quả của nó là,
08:35
you have your repeatinglặp đi lặp lại iconsbiểu tượng
on the left-handtay trái sidebên there,
176
503981
2819
bạn có những biểu tượng lặp lại
bên phía trái của màn hình,
08:38
and a mapbản đồ showinghiển thị you the areakhu vực
we're askinghỏi you questionscâu hỏi about
177
506824
3123
và một bản đồ quan sát khu vực
mà câu hỏi đang hướng đến
08:41
on the right-handtay phải sidebên.
178
509971
1167
bên phải màn hình.
08:43
There are sevenbảy questionscâu hỏi.
179
511162
1281
Có 7 câu hỏi như thế.
08:44
EachMỗi questioncâu hỏi, there's a possiblekhả thi answercâu trả lời
betweengiữa zerokhông and a hundredhàng trăm,
180
512467
3893
Mỗi câu, có một câu trả lời tự chọn
giữa mức 0 và 100,
08:48
and at the endkết thúc of the quizđố,
181
516384
1349
và ở cuối câu đố,
08:49
you get an overalltổng thể scoreghi bàn
betweengiữa zerokhông and a hundredhàng trăm.
182
517757
3218
bạn sẽ có số một điểm tổng kết
giữa 0 và 100.
08:52
And so because this is TEDxExeterTEDxExeter,
183
520999
2084
Và vì đây là TEDxExeter,
08:55
I thought we would have
a quicknhanh chóng look at the quizđố
184
523107
2325
Tôi nghĩ ta nên nhìn lại
sơ qua những câu đố
08:57
for the first fewvài questionscâu hỏi of ExeterExeter.
185
525456
2309
cho một vài câu hỏi của Exeter.
08:59
And so the first questioncâu hỏi is:
186
527789
1405
Và câu đố đầu tiên là:
09:01
For everymỗi 100 people,
how manynhiều are agedgià underDưới 16?
187
529218
2992
Cứ mỗi 100 người,
thì có bao nhiêu là dưới 16 tuổi?
09:04
Now, I don't know ExeterExeter very well
at all, so I had a guessphỏng đoán at this,
188
532784
3600
Tôi thì không hiểu Exeter rõ lắm
nên tôi sẽ đoán ở câu này,
09:08
but it givesđưa ra you an ideaý kiến
of how this quizđố workscông trinh.
189
536408
2561
nhưng việc này sẽ giúp bạn thấy
cách câu đố vận hành.
09:10
You dragkéo the sliderthanh trượt
to highlightđiểm nổi bật your iconsbiểu tượng,
190
538993
3706
Bạn kéo thanh dấu đứng
để tô đậm số lượng biểu tượng,
09:14
and then just clicknhấp chuột "SubmitGửi" to answercâu trả lời,
191
542723
2235
và nhấp chuột vào "Nhập" để trả lời,
09:16
and we animateanimate away the differenceSự khác biệt
betweengiữa your answercâu trả lời and realitythực tế.
192
544982
3663
và nó sẽ cho thấy sự khác biệt
giữa câu trả lời và thực tế.
09:20
And it turnslượt out, I was a prettyđẹp
terriblekhủng khiếp guessphỏng đoán: fivesố năm.
193
548669
4075
Và kết quả, tôi đã có một
phỏng đoán kinh khủng: 5.
09:25
How about the nextkế tiếp questioncâu hỏi?
194
553149
1424
Còn câu đố kế tiếp thì sao?
09:26
This is askinghỏi about
what the averageTrung bình cộng agetuổi tác is,
195
554597
2156
Đây là câu hỏi về
độ tuổi trung bình,
09:28
so the agetuổi tác at which halfmột nửa
the populationdân số are youngertrẻ hơn
196
556777
2445
độ tuổi mà một nửa số dân
thì trẻ hơn
09:31
and halfmột nửa the populationdân số are olderlớn hơn.
197
559246
1674
và nửa còn lại thì già hơn.
09:32
And I thought 35 -- that soundsâm thanh
middle-agedTrung niên to me.
198
560944
3350
Và tôi nghĩ 35 -- nghe có vẻ
trung bình với tôi.
09:36
(LaughterTiếng cười)
199
564318
1443
(cười)
09:40
ActuallyTrên thực tế, in ExeterExeter,
it's incrediblyvô cùng youngtrẻ,
200
568206
2106
Thật ra, tại Exeter,
dân số cực trẻ,
09:42
and I had underestimatedđánh giá thấp the impactva chạm
of the universitytrường đại học in this areakhu vực.
201
570336
4538
và tôi đã đánh giá thấp tác động
của những trường đại học trong vùng.
09:46
The questionscâu hỏi get harderkhó hơn
as you go throughxuyên qua.
202
574898
2031
Câu đố sẽ khó hơn
nếu bạn tiếp tục.
09:48
So this one'scủa một người now askinghỏi
about homeownershiphomeownership:
203
576953
2383
Câu này hỏi về
quyền sở hữu nhà ở:
09:51
For everymỗi 100 householdshộ gia đình, how manynhiều
are ownedsở hữu with a mortgagethế chấp or loantiền vay?
204
579955
3699
Cứ mỗi 100 hộ, có bao nhiêu chủ hộ
mua nhà với tiền thế chấp hoặc vay?
09:55
And I hedgedhedged my betsĐặt cược here,
205
583678
1280
Và tôi đặt cược câu này,
09:56
because I didn't want to be
more than 50 out on the answercâu trả lời.
206
584982
3098
vì tôi không muốn có hơn
50 chủ hộ là câu trả lời.
10:00
(LaughterTiếng cười)
207
588104
2020
(cười)
10:02
And actuallythực ra, these get harderkhó hơn,
these questionscâu hỏi,
208
590148
2466
Và thật ra, những câu hỏi
trở nên khó hơn,
10:04
because when you're in an areakhu vực,
when you're in a communitycộng đồng,
209
592638
2859
vì khi bạn sống trong khu vực
chung sống với một cộng đồng,
10:07
things like agetuổi tác -- there are cluesmanh mối
to whetherliệu a populationdân số is old or youngtrẻ.
210
595521
5250
những điều như tuổi -- những bằng chứng
cho việc dân số là già hay trẻ.
10:12
Just by looking around
the areakhu vực, you can see it.
211
600795
2345
Chỉ bởi quan sát xung quanh
khu vực, là bạn sẽ rõ.
10:15
Something like homeownershiphomeownership
is much more difficultkhó khăn to see,
212
603164
3391
Một vài thứ như quyền sở hữu nhà ở
thì khó quan sát hơn,
10:18
so we reverthoàn lại to our ownsở hữu heuristicschẩn đoán,
213
606579
2608
thế nên ta quay lại với khám phá của mình,
10:21
our ownsở hữu biasessự thiên vị about how manynhiều people
we think ownsở hữu theirhọ ownsở hữu homesnhà.
214
609211
4451
khuynh hướng của ta về bao nhiêu người
mà ta nghĩ sẽ làm chủ căn nhà họ.
10:25
Now the truthsự thật is,
when we publishedđược phát hành this quizđố,
215
613686
3650
Sự thật là,
khi chúng tôi cùng khai câu đố này.
10:29
the censusđiều tra dân số datadữ liệu that it's baseddựa trên on
was alreadyđã a fewvài yearsnăm old.
216
617360
3536
dữ liệu nhân khẩu được dựa trên
thông tin một vài năm trước.
10:32
We'veChúng tôi đã had onlineTrực tuyến applicationscác ứng dụng
that allowcho phép you to put in a postbài đăng code
217
620920
3569
Chúng tôi đã có các ứng dụng trực tuyến
cho phép bạn nhập vào mã bưu điện
10:36
and get statisticssố liệu thống kê back for yearsnăm.
218
624513
2094
và lấy lại thống kê của nhiều năm trước.
10:38
So in some sensesgiác quan,
219
626631
1189
Nên trong vài trường hợp,
10:39
this was all a little bitbit old
and not necessarilynhất thiết newMới.
220
627844
3549
thì đều khá cũ
và cũng không cần phải mới.
10:43
But I was interestedquan tâm to see
what reactionphản ứng we mightcó thể get
221
631417
3639
Nhưng tôi rất hứng thú khi thấy
những phản ứng nhận được
10:47
by game-ifyingtrò chơi-ifying the datadữ liệu
in the way that we have,
222
635080
2717
khi tái cấu trúc lại dữ liệu
theo cách mà chúng tôi có,
10:49
by usingsử dụng animationhoạt hình
223
637821
1407
bằng cách dùng hình tượng
10:51
and playingđang chơi on the factthực tế
that people have theirhọ ownsở hữu preconceptionsđịnh kiến.
224
639252
3748
và chấp nhận thực tế là mọi người
thường có những định kiến riêng,
10:55
It turnslượt out, the reactionphản ứng was, umUM ...
225
643508
3583
Kết quả là, phản ứng là, um..
11:00
was more than I could have hopedhy vọng for.
226
648328
1928
hơn cả những gì tôi mong đợi.
11:02
It was a long-heldlâu ambitiontham vọng of minetôi
to bringmang đến down a statisticssố liệu thống kê websitetrang mạng
227
650280
3381
Đó là một thời gian dài ấp ủ tham vọng
làm ra một trang web thống kê
11:05
dueđến hạn to publiccông cộng demandnhu cầu.
228
653685
1408
vì nhu cầu của công chúng.
11:07
(LaughterTiếng cười)
229
655117
1800
(Cười)
11:08
This URLURL containschứa đựng the wordstừ ngữ
"statisticssố liệu thống kê," "govchính phủ Việt Nam" and "UKVƯƠNG QUỐC ANH,"
230
656941
3464
URL này chứa những từ khóa
"thống kê", "gov" và "UK,"
11:12
which are threesố ba of people'sngười leastít nhất
favoriteyêu thích wordstừ ngữ in a URLURL.
231
660429
3242
đây là ba từ mà mọi người
ít hứng thú nhất trong một URL.
11:15
And the amazingkinh ngạc thing about this
was that the websitetrang mạng cameđã đến down
232
663695
3985
Và điều kỳ diệu chính là
khi trang web hoạt động đến
11:19
at quarterphần tư to 10 at night,
233
667704
2093
10 giờ kém 15 tối,
11:21
because people were actuallythực ra
engaginghấp dẫn with this datadữ liệu
234
669821
3211
vì mọi người tương tác
với dữ liệu này
11:25
of theirhọ ownsở hữu freemiễn phí will,
235
673056
1539
một cách tự nguyện,
11:26
usingsử dụng theirhọ ownsở hữu personalcá nhân time.
236
674619
2035
khi sử dụng thời gian rảnh của họ.
11:28
I was very interestedquan tâm to see
237
676678
2487
Tôi hứng thú khi thấy được
11:31
that we got something like
a quarterphần tư of a milliontriệu people
238
679189
3713
chúng tôi có gần một phần tư
triệu người (250.000)
11:34
playingđang chơi the quizđố withinbên trong the spacekhông gian
of 48 hoursgiờ of launchingtung ra it.
239
682926
3272
chơi với những câu đố
trong khoảng 48 tiếng triển khai.
11:38
And it sparkedbốc cháy an enormousto lớn discussionthảo luận
onlineTrực tuyến, on socialxã hội mediaphương tiện truyền thông,
240
686222
3927
Và khơi nguồn một cuộc tranh luận
rất lớn trên mạng, trên truyền thông,
11:42
which was largelyphần lớn dominatedthống trị
241
690173
2037
mà phần lớn là bởi
11:44
by people havingđang có funvui vẻ
with theirhọ misconceptionsquan niệm sai lầm,
242
692234
3993
mọi người đang hứng thú với
nhận định sai lầm của họ,
11:48
which is something that
I couldn'tkhông thể have hopedhy vọng for any better,
243
696251
3059
điều mà tôi không thể
hy vọng gì thêm nữa,
11:51
in some respectstôn trọng.
244
699334
1160
xét trên vài khía cạnh.
11:52
I alsocũng thế likedđã thích the factthực tế that people startedbắt đầu
sendinggửi it to politicianschính trị gia.
245
700518
3226
Tôi còn thích một điều đó là
mọi người gửi nó đến các chính trị gia.
11:55
How well do you know the areakhu vực
you claimyêu cầu to representđại diện?
246
703768
2589
Ông biết khu vực mà ông tranh cử
rõ như thế nào không?
11:58
(LaughterTiếng cười)
247
706381
1162
(Cười)
11:59
And then just to finishhoàn thành,
248
707567
1560
Và thay lời kết,
12:01
going back to the two kindscác loại of people,
249
709992
2330
nhắc lại hai loại người lúc đầu,
12:04
I thought it would be
really interestinghấp dẫn to see
250
712346
2257
Tôi nghĩ nó sẽ rất
thú vị khi thấy
12:06
how people who are good with numberssố
would do on this quizđố.
251
714627
2815
những người giỏi tính toán
sẽ làm những câu đố này ra sao.
12:09
The nationalQuốc gia statisticianthống kê
of EnglandAnh and WalesXứ Wales, JohnJohn PullingerPullinger,
252
717466
3016
Nhà thống kê quốc dân
của Anh và xứ Wales, John Pullinger,
12:12
you would expectchờ đợi he would be prettyđẹp good.
253
720506
2073
bạn tưởng ông ấy sẽ trả lời tốt.
12:15
He got 44 for his ownsở hữu areakhu vực.
254
723524
2449
Ông đạt 44 trong khu vực của ông.
12:17
(LaughterTiếng cười)
255
725997
2468
(Cười)
12:20
JeremyJeremy PaxmanPaxman -- admittedlythừa nhận,
after a glassly of winerượu nho -- 36.
256
728489
4949
Jeremy Paxman -- thừa nhận
sau một ly rượu vang -- 36.
12:26
Even worsetệ hơn.
257
734051
1461
Còn tệ hơn.
12:27
It just showstrình diễn you that the numberssố
can inspiretruyền cảm hứng us all.
258
735536
3201
Điều này cho các bạn thấy những con số
có thể khơi gợi chúng ta.
12:30
They can surprisesự ngạc nhiên us all.
259
738761
1260
Chúng làm ta ngạc nhiên.
12:32
So very oftenthường xuyên, we talk about statisticssố liệu thống kê
260
740045
2039
Nên, chúng tôi thường hay nói về thống kê
12:34
as beingđang the sciencekhoa học of uncertaintytính không chắc chắn.
261
742108
1962
như là khoa học của sự không chắc chắn.
12:36
My partingchia tay thought for todayhôm nay is:
262
744094
1782
Lời kết của tôi cho hôm này là:
12:37
actuallythực ra, statisticssố liệu thống kê is the sciencekhoa học of us.
263
745900
3035
thực ra, thống kê là
khoa học hướng về chúng ta.
12:40
And that's why we should
be fascinatedquyến rũ by numberssố.
264
748959
2788
Đó là lý do ta nên
bị hấp dẫn bởi những con số.
12:43
Thank you very much.
265
751771
1190
Cảm ơn các bạn rất nhiều
12:44
(ApplauseVỗ tay)
266
752985
3777
(Vỗ tay)
Translated by Hà Vinh
Reviewed by Thao Phan

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Alan Smith - Data visualisation editor
Alan Smith uses interactive graphics and statistics to breathe new life into how data is presented.

Why you should listen

Alan Smith is Data Visualisation Editor at the Financial Times in London. Previously he was Head of Digital Content at the UK Office for National Statistics (ONS).

With a background in cartography and digital mapping, he has spent the last decade finding ways of bringing statistics to wider audiences. In 2010, he was an inaugural recipient of the Royal Statistical Society's Award for Excellence in Official Statistics. He was appointed Office of the Order of the British Empire (OBE) in the Queen's 2011 Birthday Honours list.

More profile about the speaker
Alan Smith | Speaker | TED.com