TEDGlobal 2005
Martin Rees: Is this our final century?
Martin Rees: Đây có phải thế kỉ cuối cùng?
Filmed:
Readability: 5
2,914,928 views
Phát biểu với tư cách một nhà thiên văn học và "một thành viên của xã hội loài người", ngài Martin Rees nghiên cứu Trái đất và tương lai của nó từ góc độ vũ trụ. Ông thúc giục phải có hành động ngăn chặn những tác động xấu từ sự phát triển khoa học và công nghệ.
Martin Rees - Astrophysicist
Lord Martin Rees, one of the world's most eminent astronomers, is an emeritus professor of cosmology and astrophysics at the University of Cambridge and the UK's Astronomer Royal. He is one of our key thinkers on the future of humanity in the cosmos. Full bio
Lord Martin Rees, one of the world's most eminent astronomers, is an emeritus professor of cosmology and astrophysics at the University of Cambridge and the UK's Astronomer Royal. He is one of our key thinkers on the future of humanity in the cosmos. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:24
If you take 10,000 people at random, 9,999 have something in common:
0
0
6000
Nếu bạn chọn 10 000 người bất kì,
9 999 người đều có điểm chung:
00:30
their interests in business lie on or near the Earth's surface.
1
6000
5000
Họ thích thú về những gì diễn ra
trên và gần bề mặt Trái đất.
trên và gần bề mặt Trái đất.
00:35
The odd one out is an astronomer, and I am one of that strange breed.
2
11000
4000
Người còn lại, là nhà thiên văn.
Và tôi là một trong những kẻ lạc loài đó.
Và tôi là một trong những kẻ lạc loài đó.
00:39
(Laughter)
3
15000
1000
(Cười)
00:40
My talk will be in two parts. I'll talk first as an astronomer,
4
16000
5000
Bài phát biểu của tôi gồm 2 phần.
Đầu tiên với tư cách nhà thiên văn
Đầu tiên với tư cách nhà thiên văn
00:45
and then as a worried member of the human race.
5
21000
4000
và sau đó với tư cách một
công dân của xã hội loài người.
công dân của xã hội loài người.
00:49
But let's start off by remembering that Darwin showed
6
25000
5000
Nhưng hãy bắt đầu bằng việc nhớ lại rằng
Darwin đã chỉ ra
Darwin đã chỉ ra
00:54
how we're the outcome of four billion years of evolution.
7
30000
4000
chúng ta là kết quả
của 4 tỉ năm tiến hóa như thế nào
của 4 tỉ năm tiến hóa như thế nào
00:58
And what we try to do in astronomy and cosmology
8
34000
3000
Và những gì chúng ta làm
trong thiên văn học và vũ trụ học
trong thiên văn học và vũ trụ học
01:01
is to go back before Darwin's simple beginning,
9
37000
3000
là quay ngược về trước
khởi đầu quan trọng của Darwin
khởi đầu quan trọng của Darwin
01:04
to set our Earth in a cosmic context.
10
40000
4000
để tìm hiểu Trái đất
dưới góc độ vũ trụ.
dưới góc độ vũ trụ.
01:08
And let me just run through a few slides.
11
44000
3000
Để tôi giới thiệu
một vài hình ảnh.
một vài hình ảnh.
01:11
This was the impact that happened last week on a comet.
12
47000
4000
Đây là va chạm xảy ra tuần rồi
trên một sao chổi.
trên một sao chổi.
Nếu họ gửi đến một quả bom hạt nhân,
nó sẽ trông ngoạn mục hơn
nó sẽ trông ngoạn mục hơn
01:16
If they'd sent a nuke, it would have been rather more spectacular
13
52000
2000
01:18
than what actually happened last Monday.
14
54000
2000
so với những gì xảy ra thứ hai vừa rồi
Đây là một dự án khác của NASA.
01:21
So that's another project for NASA.
15
57000
2000
01:23
That's Mars from the European Mars Express, and at New Year.
16
59000
5000
Đấy là sao Hỏa từ tàu vũ trụ Mars
Express của châu Âu tại thời điểm năm mới
Express của châu Âu tại thời điểm năm mới
01:28
This artist's impression turned into reality
17
64000
5000
Ấn tượng của nó đã
trở thành hiện thực
trở thành hiện thực
01:33
when a parachute landed on Titan, Saturn's giant moon.
18
69000
4000
khi một chiếc dù hạ cánh xuống
Titan, vệ tinh của sao Thổ.
Titan, vệ tinh của sao Thổ.
01:37
It landed on the surface. This is pictures taken on the way down.
19
73000
4000
Nó đáp xuống bề mặt. Đây là bức ảnh
chụp được khi nó hạ cánh.
chụp được khi nó hạ cánh.
Trông giống như một bờ biển.
01:41
That looks like a coastline.
20
77000
1000
01:42
It is indeed, but the ocean is liquid methane --
21
78000
3000
Thực ra đại dương đó là metan lỏng,
01:45
the temperature minus 170 degrees centigrade.
22
81000
5000
nhiệt độ -170 độ C.
01:50
If we go beyond our solar system,
23
86000
2000
Nếu chúng ta rời xa
hệ mặt trời,
hệ mặt trời,
01:52
we've learned that the stars aren't twinkly points of light.
24
88000
4000
ta biết rằng vì sao
không phải những điểm sáng lấp lánh.
không phải những điểm sáng lấp lánh.
01:56
Each one is like a sun with a retinue of planets orbiting around it.
25
92000
4000
Mỗi ngôi sao như mặt trời
với những hành tinh xoay xung quanh nó.
với những hành tinh xoay xung quanh nó.
Chúng ta có thể thấy những nơi
mà những ngôi sao đang hình thành,
mà những ngôi sao đang hình thành,
02:01
And we can see places where stars are forming,
26
97000
3000
02:04
like the Eagle Nebula. We see stars dying.
27
100000
3000
như Tinh vân đại bàng.
Chúng ta thấy những vì sao chết đi.
02:07
In six billion years, the sun will look like that.
28
103000
3000
Trong suốt 6 tỉ năm,
mặt trời trông như thế này.
mặt trời trông như thế này.
02:10
And some stars die spectacularly in a supernova explosion,
29
106000
4000
Và một số vì sao chết đi rực rỡ
trong một vụ nổ siêu tân tinh,
trong một vụ nổ siêu tân tinh,
02:14
leaving remnants like that.
30
110000
2000
tạo ra những tàn dư thế này.
02:16
On a still bigger scale, we see entire galaxies of stars.
31
112000
4000
Trong quy mô lớn hơn,
ta thấy toàn bộ thiên hà
ta thấy toàn bộ thiên hà
02:20
We see entire ecosystems where gas is being recycled.
32
116000
3000
Ta thấy toàn bộ hệ thống sinh thái
nơi khí gas được tuần hoàn.
nơi khí gas được tuần hoàn.
02:23
And to the cosmologist,
33
119000
2000
Đối với nhà vũ trụ học,
02:25
these galaxies are just the atoms, as it were, of the large-scale universe.
34
121000
6000
trong kích cỡ vũ trụ rộng lớn những
thiên hà này chỉ là những nguyên tử.
thiên hà này chỉ là những nguyên tử.
02:31
This picture shows a patch of sky
35
127000
3000
Bức ảnh này là
một mảnh trên bầu trời.
một mảnh trên bầu trời.
02:34
so small that it would take about 100 patches like it
36
130000
3000
nhỏ tới mức cần 100
mảnh như vậy
mảnh như vậy
02:37
to cover the full moon in the sky.
37
133000
2000
để bao quanh mặt trăng.
Qua kính thiên văn nhỏ,
nó trông như không có gì
nó trông như không có gì
02:40
Through a small telescope, this would look quite blank,
38
136000
2000
02:42
but you see here hundreds of little, faint smudges.
39
138000
4000
nhưng nó có hàng trăm
đốm nhỏ và mờ.
đốm nhỏ và mờ.
02:46
Each is a galaxy, fully like ours or Andromeda,
40
142000
4000
Mỗi đốm là một thiên hà, như Ngân Hà
của chúng ta hay thiên hà Andromeda.
của chúng ta hay thiên hà Andromeda.
vốn trông rất nhỏ và mờ,
vì ánh sáng của chúng
vì ánh sáng của chúng
02:50
which looks so small and faint because its light
41
146000
2000
02:52
has taken 10 billion light-years to get to us.
42
148000
3000
mất 10 tỉ năm để
tới chỗ chúng ta.
tới chỗ chúng ta.
02:56
The stars in those galaxies probably don't have planets around them.
43
152000
4000
Những ngôi sao của các thiên hà
có thể không có hành tinh xung quanh.
có thể không có hành tinh xung quanh.
Rất ít khả năng có sự sống,
vì đã không có
vì đã không có
03:01
There's scant chance of life there -- that's because there's been no time
44
157000
3000
03:04
for the nuclear fusion in stars to make silicon and carbon and iron,
45
160000
6000
thời gian cho phản ứng nhiệt hạch
ở những sao đó để tạo
Silic, Cacbon và Sắt,
Silic, Cacbon và Sắt,
03:10
the building blocks of planets and of life.
46
166000
3000
những nền tảng của những
hành tinh và của sự sống.
hành tinh và của sự sống.
03:14
We believe that all of this emerged from a Big Bang --
47
170000
5000
Chúng ta tin rằng tất cả
xuất hiện từ vụ nổ Big Bang,
xuất hiện từ vụ nổ Big Bang,
03:20
a hot, dense state. So how did that amorphous Big Bang
48
176000
4000
một trạng thái nóng và đặc.
Vậy làm cách nào
Vậy làm cách nào
một Big bang vô định hình
trở thành vũ trụ phức tạp của chúng ta?
trở thành vũ trụ phức tạp của chúng ta?
03:24
turn into our complex cosmos?
49
180000
2000
03:26
I'm going to show you a movie simulation
50
182000
3000
Tôi sẽ đưa ra
một đoạn phim mô phỏng
một đoạn phim mô phỏng
03:29
16 powers of 10 faster than real time,
51
185000
2000
nhanh hơn thời gian thực 10^16 lần
03:31
which shows a patch of the universe where the expansions have subtracted out.
52
187000
4000
để cho thấy phần của vũ trụ,
nơi sự giãn nở xảy ra
nơi sự giãn nở xảy ra
03:35
But you see, as time goes on in gigayears at the bottom,
53
191000
4000
Bạn sẽ thấy thời gian tính theo tỉ năm
ở phía dưới
ở phía dưới
03:39
you will see structures evolve as gravity feeds
54
195000
3000
bạn sẽ thấy cấu trúc đó
tiến hóa cùng với tác động của trọng lực
tiến hóa cùng với tác động của trọng lực
03:42
on small, dense irregularities, and structures develop.
55
198000
4000
lên sự phát triển cấu trúc
và bất thường về mật độ
và bất thường về mật độ
03:46
And we'll end up after 13 billion years
56
202000
2000
Và chúng ta dừng lại sau 13 tỉ năm
03:48
with something looking rather like our own universe.
57
204000
4000
với thứ trông khá giống
vũ trụ của chúng ta.
vũ trụ của chúng ta.
03:55
And we compare simulated universes like that --
58
211000
3000
Và chúng ta so sánh những
vũ trụ mô phỏng như vậy.
vũ trụ mô phỏng như vậy.
03:58
I'll show you a better simulation at the end of my talk --
59
214000
2000
Tôi sẽ đưa ra mô phỏng
hay hơn vào cuối buổi,
hay hơn vào cuối buổi,
04:00
with what we actually see in the sky.
60
216000
4000
với gì mà ta
thực sự thấy trên bầu trời.
thực sự thấy trên bầu trời.
04:04
Well, we can trace things back to the earlier stages of the Big Bang,
61
220000
6000
Chúng ta có thể truy ngược về thời điểm
sớm hơn thời điểm của vụ nổ Big Bang
sớm hơn thời điểm của vụ nổ Big Bang
04:10
but we still don't know what banged and why it banged.
62
226000
4000
nhưng vẫn không biết cái gì nổ
và tại sao lại nổ.
và tại sao lại nổ.
04:14
That's a challenge for 21st-century science.
63
230000
3000
Đây là thử thách đối với
khoa học thế kỉ 21.
khoa học thế kỉ 21.
04:19
If my research group had a logo, it would be this picture here:
64
235000
3000
Nếu nhóm nghiên cứu của tôi
có một logo.
có một logo.
04:22
an ouroboros, where you see the micro-world on the left --
65
238000
4000
nó sẽ là bức hình này, một ouroboros
bạn có thế nhìn thấy
bạn có thế nhìn thấy
thế giới vi mô phía bên trái.
04:27
the world of the quantum -- and on the right
66
243000
3000
và thế giới lượng tử
bên phải,
bên phải,
04:30
the large-scale universe of planets, stars and galaxies.
67
246000
5000
vũ trụ quy mô lớn với những
hành tinh, ngôi sao và thiên hà.
hành tinh, ngôi sao và thiên hà.
04:35
We know our universes are united though --
68
251000
2000
Chúng ta biết vũ trụ
là 1 thể thống nhất
là 1 thể thống nhất
04:37
links between left and right.
69
253000
2000
qua kết nối giữa trái và phải.
Thế giới thường ngày được xác định
bằng các nguyên tử,
bằng các nguyên tử,
04:39
The everyday world is determined by atoms,
70
255000
2000
04:41
how they stick together to make molecules.
71
257000
2000
qua cách chúng gắn kết
tạo nên những phân tử như thế nào.
tạo nên những phân tử như thế nào.
04:43
Stars are fueled by how the nuclei in those atoms react together.
72
259000
6000
Các ngôi sao lấy năng lượng bằng cách
những hạt nhân trong nguyên tử
những hạt nhân trong nguyên tử
phản ứng với nhau
Và như chúng ta biết gần đây,
các thiên hà liên được kết với nhau.
các thiên hà liên được kết với nhau.
04:49
And, as we've learned in the last few years, galaxies are held together
73
265000
3000
04:52
by the gravitational pull of so-called dark matter:
74
268000
3000
bởi sức hút của 1 thứ được
gọi là vật chất tối:
gọi là vật chất tối:
04:55
particles in huge swarms, far smaller even than atomic nuclei.
75
271000
5000
các hạt có trong hệ lớn,
nhỏ hơn rất nhiều so với hạt nhân.
nhỏ hơn rất nhiều so với hạt nhân.
05:01
But we'd like to know the synthesis symbolized at the very top.
76
277000
6000
Nhưng chúng ta muốn biết
quá trình hình thành ban đầu.
quá trình hình thành ban đầu.
05:07
The micro-world of the quantum is understood.
77
283000
3000
Thế giới vi mô của lượng tử
đã được tìm hiểu.
đã được tìm hiểu.
05:10
On the right hand side, gravity holds sway. Einstein explained that.
78
286000
4000
Một mặt, trọng trường tạo ảnh hưởng.
Anhxtanh đã giải thích.
Anhxtanh đã giải thích.
05:15
But the unfinished business for 21st-century science
79
291000
3000
Nhưng việc mà khoa học thế kỉ 21
chưa hoàn thành
chưa hoàn thành
05:18
is to link together cosmos and micro-world
80
294000
2000
là kết nối vũ trụ và thế giới vi mô
05:20
with a unified theory -- symbolized, as it were, gastronomically
81
296000
4000
bằng 1 học thuyết thống nhất
hình tượng hóa như về mặt ẩm thực
hình tượng hóa như về mặt ẩm thực
05:24
at the top of that picture. (Laughter)
82
300000
2000
ở phía trên bức tranh. (Cười)
05:26
And until we have that synthesis,
83
302000
2000
Và cho tới khi chúng ta có
sự tổng hợp đó,
sự tổng hợp đó,
05:28
we won't be able to understand the very beginning of our universe
84
304000
3000
ta không thể hiểu điểm bắt đầu
của vũ trụ
của vũ trụ
05:31
because when our universe was itself the size of an atom,
85
307000
3000
vì khi vũ trụ của chúng ta
mang kích thước của một nguyên tử,
mang kích thước của một nguyên tử,
05:34
quantum effects could shake everything.
86
310000
2000
ảnh hưởng của lượng tử
sẽ làm rung chuyển mọi thứ.
sẽ làm rung chuyển mọi thứ.
05:37
And so we need a theory that unifies the very large and the very small,
87
313000
4000
Do đó chúng ta cần 1 học thuyết
thống nhất thứ rất lớn và thứ rất nhỏ,
thống nhất thứ rất lớn và thứ rất nhỏ,
05:41
which we don't yet have.
88
317000
2000
điều mà ta chưa có.
05:44
One idea, incidentally --
89
320000
2000
Một ý tưởng ngẫu nhiên
05:46
and I had this hazard sign to say I'm going to speculate from now on --
90
322000
4000
và tôi sẽ liều lĩnh
nói ra suy đoán bây giờ
nói ra suy đoán bây giờ
05:51
is that our Big Bang was not the only one.
91
327000
2000
rằng Big Bang không phải là duy nhất.
05:53
One idea is that our three-dimensional universe
92
329000
4000
Một ý tưởng rằng vũ trụ 3 chiều này
có thể là một phần của
không gian đa chiều,
không gian đa chiều,
05:57
may be embedded in a high-dimensional space,
93
333000
2000
05:59
just as you can imagine on these sheets of paper.
94
335000
3000
giống như bạn hình dung
trên những tờ giấy này.
trên những tờ giấy này.
06:02
You can imagine ants on one of them
95
338000
2000
Bạn hình dung những con kiến
trên 1 tờ
trên 1 tờ
06:04
thinking it's a two-dimensional universe,
96
340000
2000
nghĩ rằng đó là vũ trụ 2 chiều,
không hề biết bất kì con kiến nào
trên những tờ khác.
trên những tờ khác.
06:06
not being aware of another population of ants on the other.
97
342000
2000
06:08
So there could be another universe just a millimeter away from ours,
98
344000
4000
Do đó có thể có vũ trụ khác
chỉ cách ta một milimet,
chỉ cách ta một milimet,
06:12
but we're not aware of it because that millimeter
99
348000
3000
nhưng ta không biết đến nó
vì một milimet ấy
vì một milimet ấy
06:15
is measured in some fourth spatial dimension,
100
351000
2000
được đo trong chiều không gian thứ 4,
06:17
and we're imprisoned in our three.
101
353000
2000
và chúng ta bị giam cầm
trong 3 chiều không gian.
trong 3 chiều không gian.
06:19
And so we believe that there may be a lot more to physical reality
102
355000
5000
Vậy nên chúng ta tin rằng
có thể có nhiều thực thể vật lý hơn
có thể có nhiều thực thể vật lý hơn
06:24
than what we've normally called our universe --
103
360000
2000
so với vũ trụ mà ta biết,
06:26
the aftermath of our Big Bang. And here's another picture.
104
362000
3000
do hậu quả của Big Bang.
Đây là một bức ảnh khác.
Đây là một bức ảnh khác.
06:29
Bottom right depicts our universe,
105
365000
2000
Phía dưới bên phải
là vũ trụ của chúng ta,
là vũ trụ của chúng ta,
06:31
which on the horizon is not beyond that,
106
367000
2000
theo chiều ngang
thì chỉ có chừng đó,
thì chỉ có chừng đó,
06:33
but even that is just one bubble, as it were, in some vaster reality.
107
369000
5000
nhưng nó chỉ là một bong bóng,
trong một thực tế lớn hơn.
trong một thực tế lớn hơn.
06:38
Many people suspect that just as we've gone from believing
108
374000
3000
Nhiều người nghi ngờ nó vì
niềm tin của chúng ta thay đổi
niềm tin của chúng ta thay đổi
06:41
in one solar system to zillions of solar systems,
109
377000
4000
từ 1 hệ mặt trời tới
vô số hệ mặt trời,
vô số hệ mặt trời,
06:45
one galaxy to many galaxies,
110
381000
2000
từ 1 thiên hà tới nhiều thiên hà,
06:47
we have to go to many Big Bangs from one Big Bang,
111
383000
4000
thay đổi từ 1 Big Bang
thành nhiều Big Bang,
thành nhiều Big Bang,
06:51
perhaps these many Big Bangs displaying
112
387000
2000
và có lẽ những Big Bang đó
06:53
an immense variety of properties.
113
389000
2000
có những đặc tính rất phong phú.
06:55
Well, let's go back to this picture.
114
391000
2000
Giờ hãy quay lại bức hình này.
06:57
There's one challenge symbolized at the top,
115
393000
2000
Có một kí hiệu khó ở phía trên,
07:00
but there's another challenge to science symbolized at the bottom.
116
396000
4000
và một thách thức khác
được kí hiệu ở phía dưới
được kí hiệu ở phía dưới
07:04
You want to not only synthesize the very large and the very small,
117
400000
3000
Ta không chỉ muốn tìm hiểu
thứ rất lớn và rất nhỏ,
thứ rất lớn và rất nhỏ,
mà chúng ta còn muốn tìm hiểu
những thứ rất phức tạp.
những thứ rất phức tạp.
07:07
but we want to understand the very complex.
118
403000
2000
Thứ phức tạp nhất là chính chúng ta,
07:10
And the most complex things are ourselves,
119
406000
2000
trung gian giữa những
nguyên tử và những ngôi sao.
nguyên tử và những ngôi sao.
07:12
midway between atoms and stars.
120
408000
2000
07:14
We depend on stars to make the atoms we're made of.
121
410000
2000
Dựa vào ngôi sao để tạo ra
nguyên tử tạo thành ta.
nguyên tử tạo thành ta.
07:16
We depend on chemistry to determine our complex structure.
122
412000
5000
Ta dựa vào hóa học để tìm hiểu
cấu trúc phức tạp của mình.
cấu trúc phức tạp của mình.
07:22
We clearly have to be large, compared to atoms,
123
418000
2000
Ta rõ ràng rất lớn, nếu so với nguyên tử,
có nhiều lớp chồng lên nhau
tạo cấu trúc phức tạp.
tạo cấu trúc phức tạp.
07:25
to have layer upon layer of complex structure.
124
421000
2000
07:27
We clearly have to be small, compared to stars and planets --
125
423000
3000
Ta rõ ràng rất nhỏ, nếu so với
ngôi sao và hành tinh
ngôi sao và hành tinh
07:30
otherwise we'd be crushed by gravity. And in fact, we are midway.
126
426000
4000
nếu không ta đã bị trọng trường
nghiền nát. Thực tế, ta là trung gian.
nghiền nát. Thực tế, ta là trung gian.
Sẽ cần rất nhiều cơ thể người
để lấp đầy mặt trời
để lấp đầy mặt trời
07:34
It would take as many human bodies to make up the sun
127
430000
2000
07:36
as there are atoms in each of us.
128
432000
2000
như cần nhiều nguyên tử
trong cơ thể.
trong cơ thể.
07:38
The geometric mean of the mass of a proton
129
434000
2000
Trung bình hình học của
khối lượng một proton
khối lượng một proton
07:40
and the mass of the sun is 50 kilograms,
130
436000
3000
và khối lượng mặt trời là 50 kg,
07:43
within a factor of two of the mass of each person here.
131
439000
3000
bằng 2 lần khối lượng mỗi người ở đây.
07:46
Well, most of you anyway.
132
442000
1000
Vâng, hầu hết các bạn.
07:47
The science of complexity is probably the greatest challenge of all,
133
443000
5000
Khoa học của sự phức tạp
là thách thức lớn hơn cả,
là thách thức lớn hơn cả,
07:52
greater than that of the very small on the left
134
448000
2000
lớn hơn những thứ rất nhỏ bên trái
07:54
and the very large on the right.
135
450000
2000
và những thứ rất lớn bên phải.
07:57
And it's this science,
136
453000
2000
Và chính khoa học
07:59
which is not only enlightening our understanding of the biological world,
137
455000
4000
không chỉ khai sáng kiến thức
về thế giới sinh vật
về thế giới sinh vật
08:03
but also transforming our world faster than ever.
138
459000
3000
mà còn biến chuyển thế giới
nhanh hơn bao giờ hết.
nhanh hơn bao giờ hết.
08:07
And more than that, it's engendering new kinds of change.
139
463000
3000
Hơn nữa, nó tạo ra thay đổi
chưa từng thấy.
chưa từng thấy.
08:11
And I now move on to the second part of my talk,
140
467000
4000
Và giờ tôi sẽ nói sang phần hai,
08:16
and the book "Our Final Century" was mentioned.
141
472000
4000
đề cập tới cuốn sách "Thế kỉ cuối cùng".
08:20
If I was not a self-effacing Brit, I would mention the book myself,
142
476000
4000
Nếu tôi không khiêm tốn, tôi đã tự đề
cập tới cuốn sách của chính mình
cập tới cuốn sách của chính mình
08:24
and I would add that it's available in paperback.
143
480000
3000
và tôi muốn nói thêm rằng nó
là một loại sách rẻ tiền.
là một loại sách rẻ tiền.
08:27
(Laughter)
144
483000
2000
(Cười)
08:30
And in America it was called "Our Final Hour"
145
486000
3000
Ở Mỹ, nó được gọi là "Giờ phút cuối cùng"
08:33
because Americans like instant gratification.
146
489000
2000
vì người Mỹ thích niềm vui ngay tức thì.
08:35
(Laughter)
147
491000
2000
(Cười)
08:37
But my theme is that in this century,
148
493000
3000
Nhưng viễn cảnh của tôi
là trong thế kỉ này,
là trong thế kỉ này,
08:40
not only has science changed the world faster than ever,
149
496000
3000
khoa học không chỉ biến đổi thế giới
nhanh hơn bao giờ hết,
nhanh hơn bao giờ hết,
08:43
but in new and different ways.
150
499000
2000
mà còn bằng những
cách mới mẻ và khác biệt.
cách mới mẻ và khác biệt.
08:46
Targeted drugs, genetic modification, artificial intelligence,
151
502000
4000
Thuốc đặc trị, biến đổi gen,
trí tuệ nhân tạo,
trí tuệ nhân tạo,
08:50
perhaps even implants into our brains,
152
506000
2000
có lẽ đã in sâu trong tâm trí chúng ta,
08:52
may change human beings themselves. And human beings,
153
508000
3000
và có lẽ thay đổi cả loài người.
08:55
their physique and character, has not changed for thousands of years.
154
511000
4000
Thể chất và tính cách con người
đã không đổi trong hàng ngàn năm.
đã không đổi trong hàng ngàn năm.
08:59
It may change this century.
155
515000
2000
Nhưng có thể sẽ thay đổi trong thể kỉ này.
09:01
It's new in our history.
156
517000
2000
Đó là lịch sử mới của chúng ta.
09:03
And the human impact on the global environment -- greenhouse warming,
157
519000
3000
Và tác động của con người tới
môi trường-hiệu ứng nhà kính,
môi trường-hiệu ứng nhà kính,
09:06
mass extinctions and so forth -- is unprecedented, too.
158
522000
3000
đại tuyệt chủng...cũng chỉ mới xảy ra.
09:10
And so, this makes this coming century a challenge.
159
526000
3000
Do vậy, đó là thách thức của thế kỉ.
09:15
Bio- and cybertechnologies are environmentally benign
160
531000
3000
Công nghệ sinh học và công nghệ mạng
tác động tốt tới môi trường
tác động tốt tới môi trường
09:18
in that they offer marvelous prospects,
161
534000
2000
chúng tạo ra những triển vọng tốt đẹp,
09:20
while, nonetheless, reducing pressure on energy and resources.
162
536000
3000
đồng thời giảm áp lực
lên năng lượng và tài nguyên.
lên năng lượng và tài nguyên.
09:24
But they will have a dark side.
163
540000
2000
Nhưng chúng cũng có mặt xấu.
09:27
In our interconnected world, novel technology could empower
164
543000
4000
Trong thế giới kết nối toàn cầu,
công nghệ mới có thể tạo ra
công nghệ mới có thể tạo ra
09:31
just one fanatic,
165
547000
2000
những người cuồng tín,
09:33
or some weirdo with a mindset of those who now design computer viruses,
166
549000
4000
hoặc những người kì quặc với tư duy của
kẻ tạo ra virus máy tính,
kẻ tạo ra virus máy tính,
09:37
to trigger some kind on disaster.
167
553000
2000
để kích ngòi tạo ra các loại thảm họa.
09:39
Indeed, catastrophe could arise simply from technical misadventure --
168
555000
4000
Thực ra, thảm họa có thể đến từ
rủi ro trong công nghệ
rủi ro trong công nghệ
09:43
error rather than terror.
169
559000
2000
hơn là khủng bố.
09:45
And even a tiny probability of catastrophe is unacceptable
170
561000
5000
Dù một phần nhỏ khả năng xảy ra thảm
họa cũng là không chấp nhận được
họa cũng là không chấp nhận được
09:50
when the downside could be of global consequence.
171
566000
3000
khi nhược điểm đó có thể
nhân rộng toàn cầu.
nhân rộng toàn cầu.
09:55
In fact, some years ago, Bill Joy wrote an article
172
571000
4000
Thực tế, vài năm trước,
Bill Joy đã viết một bài báo
Bill Joy đã viết một bài báo
09:59
expressing tremendous concern about robots taking us over, etc.
173
575000
4000
thể hiện lo lắng to lớn
về robot thay thế con người v.v...
về robot thay thế con người v.v...
Tôi không hoàn toàn đồng ý.
10:03
I don't go along with all that,
174
579000
1000
nhưng thú vị là ông ấy đưa ra
một giải pháp đơn giản
một giải pháp đơn giản
10:04
but it's interesting that he had a simple solution.
175
580000
2000
10:06
It was what he called "fine-grained relinquishment."
176
582000
3000
Ông ấy gọi là "từ bỏ tinh tế".
10:09
He wanted to give up the dangerous kind of science
177
585000
3000
Ông ấy muốn từ bỏ khoa học nguy hiểm
10:12
and keep the good bits. Now, that's absurdly naive for two reasons.
178
588000
4000
và tiếp tục những cái tốt.
Nó thật ngớ ngẩn bởi 2 lí do.
Nó thật ngớ ngẩn bởi 2 lí do.
10:16
First, any scientific discovery has benign consequences
179
592000
4000
Đầu tiên, phát minh khoa học nào
cũng có hệ quả tốt
cũng có hệ quả tốt
10:20
as well as dangerous ones.
180
596000
2000
cũng như hệ quả xấu.
10:22
And also, when a scientist makes a discovery,
181
598000
3000
Và khi nhà khoa học nghiên cứu,
10:25
he or she normally has no clue what the applications are going to be.
182
601000
4000
họ thường không biết
ứng dụng này sẽ như thế nào.
ứng dụng này sẽ như thế nào.
10:29
And so what this means is that we have to accept the risks
183
605000
5000
Có nghĩa là ta phải chấp nhận mạo hiểm
10:34
if we are going to enjoy the benefits of science.
184
610000
4000
nếu ta muốn tận hưởng thành quả khoa học.
10:38
We have to accept that there will be hazards.
185
614000
2000
Ta phải chấp nhận rằng sẽ có rủi ro.
10:41
And I think we have to go back to what happened in the post-War era,
186
617000
6000
Tôi nghĩ chúng ta phải xem lại
những gì xảy ra ở thời chiến tranh,
những gì xảy ra ở thời chiến tranh,
10:47
post-World War II, when the nuclear scientists
187
623000
3000
sau Thế chiến II, khi các nhà hạt nhân học
10:50
who'd been involved in making the atomic bomb,
188
626000
2000
nghiên cứu chế tạo bom nguyên tử,
10:52
in many cases were concerned that they should do all they could
189
628000
4000
trong nhiều trường hợp ta cho rằng
họ nên cảnh báo thế giới
về mối nguy hiểm của nó.
về mối nguy hiểm của nó.
10:56
to alert the world to the dangers.
190
632000
2000
10:58
And they were inspired not by the young Einstein,
191
634000
4000
Và họ không chỉ lấy cảm hứng từ
Einstein lúc trẻ,
Einstein lúc trẻ,
11:02
who did the great work in relativity, but by the old Einstein,
192
638000
5000
người phát minh thuyết tương đối,
mà còn từ Einstein lúc già,
mà còn từ Einstein lúc già,
11:07
the icon of poster and t-shirt,
193
643000
3000
biểu tượng trên poster và áo phông,
11:10
who failed in his scientific efforts to unify the physical laws.
194
646000
4000
người đã thất bại trong nỗ lực
hợp nhất các định luật vật lý.
hợp nhất các định luật vật lý.
11:14
He was premature. But he was a moral compass --
195
650000
3000
Ông ấy hơi vội vã. Nhưng ông ấy là
một la bàn về đạo đức-
một la bàn về đạo đức-
11:17
an inspiration to scientists who were concerned with arms control.
196
653000
5000
nguồn cảm hứng cho các nhà khoa học còn
lo ngại về những cánh tay kìm kẹp
lo ngại về những cánh tay kìm kẹp
11:22
And perhaps the greatest living person
197
658000
2000
Và có lẽ người vĩ đại nhất còn sống
11:24
is someone I'm privileged to know, Joe Rothblatt.
198
660000
3000
là người mà tôi có vinh hạnh được biết,
Joe Rothblatt.
Joe Rothblatt.
11:27
Equally untidy office there, as you can see.
199
663000
3000
Văn phòng lộn xộn một cách cân xứng,
như bạn thấy đấy.
như bạn thấy đấy.
11:30
He's 96 years old, and he founded the Pugwash movement.
200
666000
4000
Ông 96 tuổi, và ông tìm ra
chuyển động Pugwash
chuyển động Pugwash
11:34
He persuaded Einstein, as his last act,
201
670000
2000
Ông đã thuyết phục Einstein
11:36
to sign the famous memorandum of Bertrand Russell.
202
672000
3000
kí thông cáo nổi tiếng
của Bertrand Russell.
của Bertrand Russell.
11:39
And he sets an example of the concerned scientist.
203
675000
4000
Và ông đã nêu gương
cho các nhà khoa học.
cho các nhà khoa học.
11:44
And I think to harness science optimally,
204
680000
3000
Tôi nghĩ rằng khai thác khoa học
một cách tối ưu
một cách tối ưu
11:47
to choose which doors to open and which to leave closed,
205
683000
3000
là chọn cánh cửa nào nên mở
và nên đóng,
và nên đóng,
11:50
we need latter-day counterparts of people like Joseph Rothblatt.
206
686000
5000
Chúng ta cần những người
như Joseph Rothblatt
như Joseph Rothblatt
11:55
We need not just campaigning physicists,
207
691000
2000
Chúng ta không chỉ cần các nhà vật lý,
11:57
but we need biologists, computer experts
208
693000
2000
mà còn cần nhà sinh học,
chuyên gia máy tính
chuyên gia máy tính
11:59
and environmentalists as well.
209
695000
2000
và nhà môi trường học.
12:02
And I think academics and independent entrepreneurs
210
698000
3000
Và tôi cho rằng viện nghiên cứu
và các tổ chức độc lập
và các tổ chức độc lập
12:05
have a special obligation because they have more freedom
211
701000
2000
có trách nhiệm đặc biệt
vì họ tự do hơn
vì họ tự do hơn
12:07
than those in government service,
212
703000
2000
so với công ty nhà nước,
12:09
or company employees subject to commercial pressure.
213
705000
3000
hoặc công ty mà nhân viên chịu
áp lực thương mại.
áp lực thương mại.
12:12
I wrote my book, "Our Final Century," as a scientist,
214
708000
5000
Tôi viết cuốn "Thế kỉ cuối cùng"
với tư cách một nhà khoa học,
với tư cách một nhà khoa học,
12:17
just a general scientist. But there's one respect, I think,
215
713000
3000
chỉ là nhà khoa học thông thường.
Nhưng có một lĩnh vực
Nhưng có một lĩnh vực
12:20
in which being a cosmologist offered a special perspective,
216
716000
4000
mà nhà vũ trụ học đưa ra góc nhìn đặc biệt
12:24
and that's that it offers an awareness of the immense future.
217
720000
4000
và đó là cần có sự nhận biết
về tương lai lớn lao.
về tương lai lớn lao.
12:28
The stupendous time spans of the evolutionary past
218
724000
3000
Sự kì diệu của lịch sử tiến hóa
12:31
are now part of common culture --
219
727000
3000
giờ là một phần văn hóa chung,
12:34
outside the American Bible Belt, anyway --
220
730000
3000
vượt ra ngoài vành đai kinh thánh Mỹ
(American Bible Belt)
(American Bible Belt)
12:37
(Laughter)
221
733000
1000
(Cười)
12:38
but most people, even those who are familiar with evolution,
222
734000
4000
Nhưng hầu hết mọi người,
kể cả người quen thuộc với tiến hóa
kể cả người quen thuộc với tiến hóa
12:42
aren't mindful that even more time lies ahead.
223
738000
3000
đều không để ý rằng
thời gian trước mắt còn dài hơn.
thời gian trước mắt còn dài hơn.
12:46
The sun has been shining for four and a half billion years,
224
742000
3000
Mặt trời xuất hiện từ 4.5 tỉ năm trước,
12:49
but it'll be another six billion years before its fuel runs out.
225
745000
4000
nhưng phải mất 6 tỉ năm nữa
mới đến lúc nhiên liệu cạn kiệt.
mới đến lúc nhiên liệu cạn kiệt.
12:53
On that schematic picture, a sort of time-lapse picture, we're halfway.
226
749000
5000
Trên lược đồ tua nhanh thời gian,
ta đang đi được nửa đường.
ta đang đi được nửa đường.
12:59
And it'll be another six billion before that happens,
227
755000
5000
Và sẽ mất 6 tỉ năm nữa trước khi
điều đó xảy ra,
điều đó xảy ra,
13:04
and any remaining life on Earth is vaporized.
228
760000
4000
và tất cả mọi thứ trên Trái Đất
sẽ tan biến
sẽ tan biến
13:09
There's an unthinking tendency to imagine that humans will be there,
229
765000
3000
Có một xu hướng tưởng tượng rằng
con người vẫn tồn tại
con người vẫn tồn tại
13:12
experiencing the sun's demise,
230
768000
2000
chứng kiến mặt trời tiêu tàn,
13:14
but any life and intelligence that exists then
231
770000
3000
nhưng mọi sự sống
và tri thức tồn tại lúc đó
và tri thức tồn tại lúc đó
13:17
will be as different from us as we are from bacteria.
232
773000
4000
sẽ rất khác so với chúng ta,
giống như chúng ta khác với vi khuẩn.
giống như chúng ta khác với vi khuẩn.
13:21
The unfolding of intelligence and complexity
233
777000
2000
Những tri thức và sự phức tạp
13:23
still has immensely far to go, here on Earth and probably far beyond.
234
779000
5000
còn cả quãng đường dài để đi,
trên Trái đất và có thể cả bên ngoài.
trên Trái đất và có thể cả bên ngoài.
13:29
So we are still at the beginning of the emergence of complexity
235
785000
3000
Do đó chúng ta vẫn đang
ở thời kì đầu của sự phức tạp
ở thời kì đầu của sự phức tạp
13:32
in our Earth and beyond.
236
788000
2000
trên Trái Đất và ngoài không gian.
13:35
If you represent the Earth's lifetime by a single year,
237
791000
4000
Nếu bạn tính thời gian Trái Đất
theo 1 năm,
theo 1 năm,
13:39
say from January when it was made to December,
238
795000
3000
từ tháng một đến tháng mười hai,
13:42
the 21st-century would be a quarter of a second in June --
239
798000
5000
thì thế kỉ 21 đang là một phần tư giây
trong tháng sáu,
trong tháng sáu,
13:48
a tiny fraction of the year.
240
804000
2000
một phần vô cùng nhỏ trong năm.
13:51
But even in this concertinaed cosmic perspective,
241
807000
4000
Nhưng dù trong quan điểm vũ trụ này,
13:55
our century is very, very special,
242
811000
2000
thì thế kỉ của chúng ta cũng rất đặc biệt,
13:58
the first when humans can change themselves and their home planet.
243
814000
4000
thế kỉ đầu tiên mà con người có thể
thay đổi bản thân và hành tinh của họ.
thay đổi bản thân và hành tinh của họ.
14:03
As I should have shown this earlier,
244
819000
3000
Như tôi đã nói,
14:06
it will not be humans who witness the end point of the sun;
245
822000
3000
sẽ không có con người nào chứng kiển
sự tàn lụi của mặt trời,
sự tàn lụi của mặt trời,
14:09
it will be creatures as different from us as we are from bacteria.
246
825000
3000
mà đó là những sinh vật rất khác chúng ta
như chúng ta khác vi khuẩn.
như chúng ta khác vi khuẩn.
14:14
When Einstein died in 1955,
247
830000
3000
Khi Einstein qua đời năm 1955,
14:17
one striking tribute to his global status was this cartoon
248
833000
3000
một sự tưởng nhớ toàn cầu tới ông
là tranh hoạt hình này,
là tranh hoạt hình này,
14:20
by Herblock in the Washington Post.
249
836000
2000
làm bởi Herblock trên tờ Washington Post.
14:22
The plaque reads, "Albert Einstein lived here."
250
838000
3000
"Albert Einstein đã từng sống ở đây"
14:26
And I'd like to end with a vignette, as it were, inspired by this image.
251
842000
4000
Và tôi muốn kết thức bằng một ảnh màu,
lấy cảm hứng từ bức tranh này.
lấy cảm hứng từ bức tranh này.
14:30
We've been familiar for 40 years with this image:
252
846000
6000
Hình ảnh này đã trở nên
quen thuộc trong 40 năm:
quen thuộc trong 40 năm:
vẻ đẹp mỏng manh
của đất, biển và mây,
của đất, biển và mây,
14:36
the fragile beauty of land, ocean and clouds,
253
852000
3000
14:39
contrasted with the sterile moonscape
254
855000
2000
đối nghịch với sự cằn cỗi trên mặt trăng
14:41
on which the astronauts left their footprints.
255
857000
3000
nơi các nhà phi hành gia đã đặt chân tới.
14:45
But let's suppose some aliens had been watching our pale blue dot
256
861000
4000
Nhưng thử hình dung người ngoài hành tinh
đang nhìn chấm xanh đó
đang nhìn chấm xanh đó
14:49
in the cosmos from afar, not just for 40 years,
257
865000
4000
từ vũ trụ rất xa, không chỉ trong 40 năm,
14:53
but for the entire 4.5 billion-year history of our Earth.
258
869000
4000
mà cả 4.5 tỉ năm lịch sử Trái Đất.
14:58
What would they have seen?
259
874000
2000
Họ đã thấy gì?
15:00
Over nearly all that immense time,
260
876000
2000
Phần lớn quãng thời gian dài đó
15:02
Earth's appearance would have changed very gradually.
261
878000
3000
vẻ ngoài Trái đất đã thay đổi dần dần.
15:05
The only abrupt worldwide change
262
881000
2000
Thay đổi đột ngột duy nhất
15:07
would have been major asteroid impacts or volcanic super-eruptions.
263
883000
6000
là ảnh hưởng của tiểu hành tinh
hoặc phun trào siêu núi lửa.
hoặc phun trào siêu núi lửa.
15:13
Apart from those brief traumas, nothing happens suddenly.
264
889000
4000
Ngoại trừ những vết thương nhỏ đó,
không có gì xảy ra bất ngờ.
không có gì xảy ra bất ngờ.
15:17
The continental landmasses drifted around.
265
893000
3000
Các lục địa trôi dạt.
15:20
Ice cover waxed and waned.
266
896000
2000
Băng bao phủ hình thành và tan biến,
15:22
Successions of new species emerged, evolved and became extinct.
267
898000
3000
Tiếp sau là loài mới hình thành,
tiến hóa rồi tuyệt chủng.
tiến hóa rồi tuyệt chủng.
15:26
But in just a tiny sliver of the Earth's history,
268
902000
4000
Nhưng chỉ một mảnh nhỏ
của lịch sử Trái đất,
của lịch sử Trái đất,
15:30
the last one-millionth part, a few thousand years,
269
906000
3000
1 phần triệu lịch sử,
vài nghìn năm trở lại đây,
vài nghìn năm trở lại đây,
15:34
the patterns of vegetation altered much faster than before.
270
910000
3000
thảm thực vật thay đổi
nhanh hơn rất nhiều.
nhanh hơn rất nhiều.
15:37
This signaled the start of agriculture.
271
913000
3000
Điều này đánh dấu sự xuất hiện
của nông nghiệp.
của nông nghiệp.
15:40
Change has accelerated as human populations rose.
272
916000
4000
Dân số càng tăng
thì sự thay đổi càng nhiều.
thì sự thay đổi càng nhiều.
15:44
Then other things happened even more abruptly.
273
920000
2000
Rồi một số hiện tượng xảy ra đột ngột.
15:46
Within just 50 years --
274
922000
2000
Trong vòng 50 năm
15:48
that's one hundredth of one millionth of the Earth's age --
275
924000
4000
- tức là một phần trăm
của một phần triệu tuổi Trái đất-
của một phần triệu tuổi Trái đất-
15:52
the amount of carbon dioxide in the atmosphere started to rise,
276
928000
4000
lượng CO2 trong khí quyển
bắt đầu tăng,
bắt đầu tăng,
15:56
and ominously fast.
277
932000
2000
và tăng nhanh một cách đáng ngại.
15:58
The planet became an intense emitter of radio waves --
278
934000
2000
Trái đất phát ra sóng radio cường độ mạnh-
16:00
the total output from all TV and cell phones
279
936000
4000
từ TV, điện thoại di động,
và bộ truyền radar.
và bộ truyền radar.
16:04
and radar transmissions. And something else happened.
280
940000
3000
Và một số hiện tượng khác:
16:07
Metallic objects -- albeit very small ones, a few tons at most --
281
943000
5000
những vật thể kim loại
- dù là nhỏ, chỉ nặng tới vài tấn-
- dù là nhỏ, chỉ nặng tới vài tấn-
16:12
escaped into orbit around the Earth.
282
948000
3000
đã đi vào quỹ đạo quanh trái đất.
16:15
Some journeyed to the moons and planets.
283
951000
2000
Một số đã lên mặt trăng và các hành tinh.
16:17
A race of advanced extraterrestrials
284
953000
2000
Một loài vật ngoài hành tinh
16:19
watching our solar system from afar
285
955000
3000
nhìn hệ mặt trời của chúng ta từ xa
16:22
could confidently predict Earth's final doom in another six billion years.
286
958000
5000
có thể tự tin tiên đoán Trái đất
sẽ chấm dứt trong 6 tỉ năm tới.
sẽ chấm dứt trong 6 tỉ năm tới.
16:27
But could they have predicted this unprecedented spike
287
963000
4000
Nhưng liệu họ có tiên đoán được
sự tăng trưởng chưa từng có này
sự tăng trưởng chưa từng có này
16:31
less than halfway through the Earth's life?
288
967000
3000
ở chưa đến một nửa
tuổi thọ Trái đất?
tuổi thọ Trái đất?
16:34
These human-induced alterations
289
970000
2000
Những tác động nhân tạo này
16:36
occupying overall less than a millionth of the elapsed lifetime
290
972000
4000
Chiếm ít hơn 1 phần triệu
thời gian trôi qua
thời gian trôi qua
16:40
and seemingly occurring with runaway speed?
291
976000
3000
và có vẻ đang xuất hiện
với tốc độ mã lực?
với tốc độ mã lực?
16:43
If they continued their vigil,
292
979000
2000
Nếu chúng còn tiếp diễn như vậy
16:45
what might these hypothetical aliens witness
293
981000
2000
liệu những người ngoài hành tinh giả định
16:47
in the next hundred years?
294
983000
2000
sẽ thấy gì trong 100 năm tới?
16:50
Will some spasm foreclose Earth's future?
295
986000
3000
Liệu có một "cơn co thắt" nào
chấm dứt tương lai của Trái đất?
chấm dứt tương lai của Trái đất?
16:53
Or will the biosphere stabilize?
296
989000
2000
hay sinh quyển sẽ trở nên bền vững?
16:56
Or will some of the metallic objects launched from the Earth
297
992000
3000
hoặc những vật thể kim loại
phóng từ Trái đất
phóng từ Trái đất
16:59
spawn new oases, a post-human life elsewhere?
298
995000
4000
sẽ tạo những ốc đảo hậu nhân sinh đâu đó?
17:03
The science done by the young Einstein will continue
299
999000
3000
Khoa học của Einstein thời trẻ sẽ tiếp tục
17:06
as long as our civilization, but for civilization to survive,
300
1002000
5000
khi nền văn minh của chúng ta tồn tại,
nhưng để nền văn minh tồn tại,
nhưng để nền văn minh tồn tại,
17:11
we'll need the wisdom of the old Einstein --
301
1007000
2000
ta cần sự uyên bác của Einstein khi già:
17:13
humane, global and farseeing.
302
1009000
2000
nhân đạo, toàn cầu,
và nhìn xa trông rộng.
và nhìn xa trông rộng.
17:15
And whatever happens in this uniquely crucial century
303
1011000
5000
Và bất cứ thứ gì diễn ra
trong thế kỉ tàn khốc này
trong thế kỉ tàn khốc này
17:20
will resonate into the remote future and perhaps far beyond the Earth,
304
1016000
6000
sẽ cộng hưởng tới tương lai
và có lẽ ở cả ngoài xa Trái đất,
và có lẽ ở cả ngoài xa Trái đất,
17:26
far beyond the Earth as depicted here.
305
1022000
2000
xa Trải đất như thế này.
17:28
Thank you very much.
306
1024000
2000
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
17:30
(Applause)
307
1026000
3000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Martin Rees - AstrophysicistLord Martin Rees, one of the world's most eminent astronomers, is an emeritus professor of cosmology and astrophysics at the University of Cambridge and the UK's Astronomer Royal. He is one of our key thinkers on the future of humanity in the cosmos.
Why you should listen
Lord Martin Rees has issued a clarion call for humanity. His 2004 book, ominously titled Our Final Hour, catalogues the threats facing the human race in a 21st century dominated by unprecedented and accelerating scientific change. He calls on scientists and nonscientists alike to take steps that will ensure our survival as a species.
One of the world's leading astronomers, Rees is an emeritus professor of cosmology and astrophysics at Cambridge, and UK Astronomer Royal. Author of more than 500 research papers on cosmological topics ranging from black holes to quantum physics to the Big Bang, Rees has received countless awards for his scientific contributions. But equally significant has been his devotion to explaining the complexities of science for a general audience, in books like Before the Beginning and Our Cosmic Habitat.
Martin Rees | Speaker | TED.com