TED2009
Jonathan Drori: Why we're storing billions of seeds
Jonathan Drori: Tại sao chúng ta phải gìn giữ hạt giống của hàng triệu loài cây
Filmed:
Readability: 3.2
649,523 views
Trong bài thuyết trình ngắn này (TED U 2009), Jonathan Drori khuyến khích mọi người bảo vệ sự đa dạng sinh học -- gìn giữ từng hạt giống. Ông chỉ ra các loài cây đã phục vụ đời sống con người như thế nào. Jonathan cũng chia sẻ hình ảnh của Ngân hàng hạt giống thiên niên kỷ (Millennium Seed Bank), nơi lưu trữ hạt giống của 3 triệu loài. Đó là những loài cây thiết yếu nhưng đang trên đường bị tuyệt chủng.
Jonathan Drori - Educator
Jonathan Drori commissioned the BBC's very first websites, one highlight in a long career devoted to online culture and educational media -- and understanding how we learn. Full bio
Jonathan Drori commissioned the BBC's very first websites, one highlight in a long career devoted to online culture and educational media -- and understanding how we learn. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
All human life,
0
0
2000
Đời sống loài người,
00:14
all life, depends on plants.
1
2000
3000
cuộc sống của tất cả chúng ta, đều phụ thuộc vào các loài thực vật.
00:17
Let me try to convince you of that in a few seconds.
2
5000
4000
Để tôi chứng minh cho các bạn xem.
00:21
Just think for a moment.
3
9000
2000
Hãy thử suy nghĩ một chút.
00:23
It doesn't matter whether you live in a small African village,
4
11000
3000
Dù bạn sống ở một ngôi làng nhỏ ở Châu Phi,
00:26
or you live in a big city,
5
14000
2000
hay ở một thành phố lớn,
00:28
everything comes back to plants in the end:
6
16000
2000
mọi thứ đều bắt nguồn tự thực vật.
00:30
whether it's for the food, the medicine,
7
18000
2000
Các loài cây là nguồn thức ăn, thuốc,
00:32
the fuel, the construction, the clothing, all the obvious things;
8
20000
3000
nhiên liệu, vật liệu xây dựng, quần áo, tất cả những thứ thuộc về vật chất,
00:35
or whether it's for the spiritual and recreational things
9
23000
3000
hoặc cả những thứ có giá trị tinh thần và giải trí
00:38
that matter to us so much;
10
26000
2000
rất quan trọng với con người,
00:40
or whether it's soil formation,
11
28000
2000
chúng cũng giúp tạo thành đất,
00:42
or the effect on the atmosphere,
12
30000
2000
và ảnh hưởng đến bầu khí quyển,
00:44
or primary production.
13
32000
2000
hoặc là những sản phẩm thiết yếu của loài người.
00:46
Damn it, even the books here are made out of plants.
14
34000
3000
Ngay cả sách cũng được làm từ thực vật.
00:49
All these things, they come back to plants.
15
37000
3000
Tất cả mọi thứ, đều bắt nguồn từ cây cối.
00:52
And without them we wouldn't be here.
16
40000
3000
Không có chúng thì chúng ta cũng không thể tồn tại được.
00:55
Now plants are under threat.
17
43000
2000
Bây giờ thì các loài thực vật đang bị đe dọa.
00:57
They're under threat because of changing climate.
18
45000
2000
Chúng bị đe dọa bởi sự thay đổi khí hậu.
00:59
And they are also under threat because they are sharing a planet
19
47000
2000
Mà cũng bởi vì chúng phải sống chung trên một hành tinh
01:01
with people like us.
20
49000
2000
với loài người chúng ta.
01:03
And people like us want to do things that destroy plants,
21
51000
3000
Và loài người chúng ta muốn làm đủ mọi việc để phá hoại cây cối,
01:06
and their habitats.
22
54000
2000
và môi trường sống của chúng.
01:08
And whether that's because of food production,
23
56000
2000
Có thể vì quá trình sảm xuất lương thực thực phẩm
01:10
or because of the introduction of alien plants
24
58000
3000
hoặc vì việc đem các loài cây lạ
01:13
into places that they really oughtn't be,
25
61000
3000
đến những nơi chúng thực sự không nên đến,
01:16
or because of habitats being used for other purposes --
26
64000
3000
hoặc môi trường sống của chúng bị sử dụng vào các mục đích khác,
01:19
all these things are meaning that plants have to adapt,
27
67000
4000
tất cả những sự thay đổi đó bắt buộc các loài thực vật phải thích nghi,
01:23
or die, or move.
28
71000
3000
phải chết, hoặc chuyển đi nơi khác.
01:26
And plants sometimes find it rather difficult to move
29
74000
2000
Mà với thực vật thì việc di chuyển hơi khó khăn
01:28
because there might be cities and other things in the way.
30
76000
3000
có lẽ chúng bị các thành phố và những thứ tương tự chặn đường.
01:31
So if all human life depends on plants,
31
79000
3000
Như vậy, nếu cuộc sống con người phục thuộc vào thực vật,
01:34
doesn't it make sense that perhaps we should try to save them?
32
82000
2000
thì cố gắng để bảo vệ chúng chẳng phải là một việc hợp lý lắm sao?
01:36
I think it does.
33
84000
2000
Tôi nghĩ là hoàn toàn hợp lý.
01:38
And I want to tell you about a project to save plants.
34
86000
3000
Và tôi muốn kể cho các bạn nghe về một dự án nhằm bảo tồn các loài cây,
01:41
And the way that you save plants
35
89000
2000
bằng cách
01:43
is by storing seeds.
36
91000
2000
sưu tầm và gìn giữ hạt cây.
01:45
Because seeds, in all their diverse glory,
37
93000
4000
Hạt giống, trong các thời kì hưng thịnh của sự đa dạng sinh học,
01:49
are plants' futures.
38
97000
2000
chính là tương lai của hệ thực vật.
01:51
All the genetic information for future generations of plants
39
99000
3000
Toàn bộ thông tin di truyền cần thiết cho các thế hệ thực vật tương lai
01:54
are held in seeds.
40
102000
2000
được gìn giữ trong hạt giống.
01:56
So here is the building;
41
104000
2000
Đây là tòa nhà.
01:58
it looks rather unassuming, really.
42
106000
3000
Nhìn có vẻ khiêm tốn nhỉ.
02:01
But it goes down below ground many stories.
43
109000
2000
Nhưng nó có vài tầng được xây ngầm trong lòng đất.
02:03
And it's the largest seed bank in the world.
44
111000
2000
Và đây chính là ngân hàng hạt giống lớn nhất trên thế giới.
02:05
It exists not only in southern England,
45
113000
3000
Những tòa nhà như thế này được đặt ở miền nam nước Anh,
02:08
but distributed around the world. I'll come to that.
46
116000
3000
cũng như nhiều nơi khác trên khắp thế giới. Tôi sẽ nói chuyện đó sau.
02:11
This is a nuclear-proof facility.
47
119000
2000
Cơ sở này chịu được vũ khí hạt nhân.
02:13
God forbid that it should have to withstand that.
48
121000
3000
Cầu mong sao nó có thể chịu được vũ khí hạt nhân.
02:16
So if you're going to build a seed bank, you have to decide
49
124000
2000
Nếu bạn xây dựng một ngân hàng hạt giống, bạn phải quyết định
02:18
what you're going to store in it. Right?
50
126000
2000
xem bạn sẽ dự trữ cái gì trong đó. Phải không?
02:20
And we decided that what we want to store first of all,
51
128000
2000
Và chúng tôi quyết định là trước nhất,
02:22
are the species that are most under threat.
52
130000
3000
chúng tôi sẽ giữ hạt của các loài cây đang bị đe dạo nhiều nhất.
02:25
And those are the dry land species.
53
133000
2000
Đó là các loài cây ở các vùng đất khô.
02:27
So first of all we did deals
54
135000
3000
Đầu tiên, chúng tôi làm việc
02:30
with 50 different countries.
55
138000
2000
với 50 quốc gia trên thế giới.
02:32
It means negotiating with heads of state,
56
140000
3000
Điều đó có nghĩa là đàm phán với lãnh đạo chính phủ
02:35
and with secretaries of state in 50 countries
57
143000
2000
của 50 quốc gia
02:37
to sign treaties.
58
145000
2000
để họ cùng kí một hiệp ước.
02:39
We have 120 partner institutions all over the world,
59
147000
2000
Chúng tôi có 120 viện thành viên trên toàn thế giới,
02:41
in all those countries colored orange.
60
149000
3000
ở các nước được tô màu da cam trên bản đồ.
02:44
People come from all over the world to learn,
61
152000
2000
Họ cử người đến để học tập
02:46
and then they go away and plan exactly how
62
154000
2000
rồi họ quay về và lên kế hoạch cụ thể
02:48
they're going to collect these seeds.
63
156000
3000
làm thế nào để thu thập các loại hạt giống.
02:51
They have thousands of people all over the world
64
159000
2000
Hàng nghìn người trên toàn thế giới
02:53
tagging places where those plants are said to exist.
65
161000
3000
đang bám trụ tại những nơi họ tin là các loài cây đó đã/đang sống.
02:56
They search for them. They find them in flower.
66
164000
2000
Họ tìm kiếm miệt mài, và tìm thấy hạt trong những bông hoa.
02:58
And they go back when their seeds have arrived.
67
166000
4000
rồi họ quay về, khi đã có được hạt giống.
03:02
And they collect the seeds. All over the world.
68
170000
3000
Họ sưu tầm chúng. Trên toàn thế giới.
03:05
The seeds -- some of if is very untechnical.
69
173000
4000
Hạt giống -- có những loại rất là đơn sơ.
03:09
You kind of shovel them all in to bags and dry them off.
70
177000
3000
Bạn chỉ cần xúc chúng vào túi, rồi phơi khô.
03:12
You label them. You do some high-tech things here and there,
71
180000
3000
Rồi ghi nhãn. Đôi khi bạn dùng phương pháp high-tech.
03:15
some low-tech things here and there.
72
183000
3000
Có lúc thì chỉ chẳng cần kĩ thuật gì.
03:18
And the main thing is that you have to dry them
73
186000
2000
Chủ yếu là bạn phải phơi hạt cho khô
03:20
very carefully, at low temperature.
74
188000
3000
thật cẩn thận, ở nhiệt độ thấp.
03:23
And then you have to store them
75
191000
2000
Rồi bạn phải giữ chúng
03:25
at about minus 20 degrees C --
76
193000
2000
ở khoảng -20 độ C --
03:27
that's about minus four Fahrenheit, I think --
77
195000
2000
tức là khoảng -4 độ F --
03:29
with a very critically low moisture content.
78
197000
4000
và quan trọng nhất là ở độ ẩm thấp.
03:33
And these seeds will be able to germinate,
79
201000
3000
Và chúng tôi tin chắc là những hạt giống này vẫn có thể nảy mầm,
03:36
we believe, with many of the species,
80
204000
3000
sau vài trăm năm.
03:39
in thousands of years,
81
207000
2000
Đặc biệt, một số loài giữ được khả năng nảy mầm
03:41
and certainly in hundreds of years.
82
209000
3000
sau vài nghìn năm.
03:44
It's no good storing the seeds if you don't know they're still viable.
83
212000
3000
Sẽ chẳng ích gì nếu bạn giữ hạt giống mà không biết chúng có còn "sống" không.
03:47
So every 10 years we do germination tests
84
215000
3000
Nên cứ 10 năm chúng tôi lại kiểm tra khả năng nảy mầm của hạt một lần
03:50
on every sample of seeds that we have.
85
218000
3000
trên tất cả các mẫu hạt chúng tôi đang có.
03:53
And this is a distributed network.
86
221000
2000
Mạng lưới này được phân bố rộng rãi.
03:55
So all around the world people are doing the same thing.
87
223000
3000
Có thể nói mọi người trên toàn thế giới đang làm một việc chung,
03:58
And that enables us to develop germination protocols.
88
226000
3000
Điều đó cho phép chúng tôi phát triển một quy trình nảy mầm chung.
04:01
That means that we know the right combination of heat
89
229000
3000
Nói cách khác, chúng tôi biết chính xác cách kết hợp giữa việc làm ấm
04:04
and cold and the cycles that you have to get
90
232000
2000
và làm lạnh, và những chu kì cần thiết
04:06
to make the seed germinate.
91
234000
3000
để ươm cho hạt nảy mầm.
04:09
And that is very useful information.
92
237000
2000
Thông tin đó rất hữu ích.
04:11
And then we grow these things,
93
239000
2000
Rồi chúng tôi trồng những thứ này,
04:13
and we tell people, back in the countries where these seeds have come from,
94
241000
4000
chúng tôi nói với mọi người ở những nơi các hạt giống này được thu thập,
04:17
"Look, actually we're not just storing this
95
245000
2000
"Nhìn này, thực sự là chúng tôi không chỉ gìn giữ nó
04:19
to get the seeds later,
96
247000
2000
để lấy hạt giống,
04:21
but we can give you this information about
97
249000
2000
mà chúng tôi còn có thể cung cấp cho bạn thông tin cần thiết
04:23
how to germinate these difficult plants."
98
251000
2000
để ươm những loài cây khó trồng này nữa."
04:25
And that's already happening.
99
253000
2000
Việc đó đang được thực hiện.
04:27
So where have we got to?
100
255000
2000
Vậy mục đích cuối cùng của chúng tôi là gì?
04:29
I am pleased to unveil that our three billionth seed --
101
257000
3000
Tôi rất vui mừng báo với bạn rằng loại hạt thứ 3 tỉ,
04:32
that's three thousand millionth seed --
102
260000
3000
hạt giống của loài thứ 3 nghìn triệu,
04:35
is now stored.
103
263000
2000
đã được lưu trữ.
04:37
Ten percent of all plant species on the planet,
104
265000
3000
10% hệ thực vật trên hành tinh.
04:40
24,000 species are safe;
105
268000
3000
24 nghìn loài đã được bảo vệ an toàn.
04:43
30,000 species, if we get the funding, by next year.
106
271000
3000
trong vòng 1 năm tới, con số đó sẽ là 30 nghìn loài, nếu chúng tôi tìm được kinh phí.
04:46
Twenty-five percent of all the world's plants, by 2020.
107
274000
4000
25% hệ thực vật của thế giới đến năm 2020.
04:50
These are not just crop plants,
108
278000
2000
Những loài này không phải chỉ là cây trồng nông nghiệp,
04:52
as you might have seen stored in Svalbard in Norway --
109
280000
3000
như các bạn có thể đã thấy lưu trữ ở Svalbard, Nauy.
04:55
fantastic work there.
110
283000
2000
Đó là một công trình phi thường.
04:57
This is at least 100 times bigger.
111
285000
3000
Ngân hàng của chúng tôi ít nhất là lớn gấp 100 lần.
05:00
We have thousands of collections that have been sent out
112
288000
3000
Chúng tôi có hàng nghìn bộ sưu tập giống
05:03
all over the world:
113
291000
2000
đã được gửi đi khắp thế giới.
05:05
drought-tolerant forest species sent to Pakistan and Egypt;
114
293000
3000
Các giống chịu hạn được gửi sang Pakistan and Ai Cập.
05:08
especially photosynthetic-efficient plants
115
296000
4000
Đặc biệt các giống có hiệu suất quang hợp cao
05:12
come here to the United States;
116
300000
3000
được đưa đến Mỹ.
05:15
salt-tolerant pasture species sent to Australia;
117
303000
3000
Các giống chịu mặn thì gửi sang Úc.
05:18
the list goes on and on.
118
306000
2000
Danh sách còn dài hơn nhiều nữa.
05:20
These seeds are used for restoration.
119
308000
2000
Các hạt giống này được dùng để trong quá trình tái thiết.
05:22
So in habitats that have already been damaged,
120
310000
3000
Ở những nơi môi trường đã bị phá hủy,
05:25
like the tall grass prairie here in the USA,
121
313000
3000
như quần thể cỏ prairie cao tại Mỹ,
05:28
or in mined land in various countries,
122
316000
2000
hay những vùng khai thác mỏ ở nhiều nước,
05:30
restoration is already happening because of these species --
123
318000
4000
môi trường ở những nơi đó đang được tái thiết, chính nhờ các loài đó.
05:34
and because of this collection.
124
322000
2000
Và nhờ có bộ sưu tập giống này.
05:36
Some of these plants, like the ones on the bottom
125
324000
2000
Một số cây, như những loài ở hình phía dưới
05:38
to the left of your screen,
126
326000
2000
bên trái màn hình,
05:40
they are down to the last few remaining members.
127
328000
3000
chúng bị tận diệt đến mức chỉ còn vài cá thể.
05:43
The one where the guy is collecting seeds there on the truck,
128
331000
4000
Cái cây chỗ có người đang lấy hạt, trên xe tải đó,
05:47
that is down to about 30 last remaining trees.
129
335000
2000
hiện giờ chỉ còn đúng 30 cây.
05:49
Fantastically useful plant,
130
337000
2000
Loài cây đó có những công dụng rất đặc biệt,
05:51
both for protein and for medicine.
131
339000
3000
cả giá trị dinh dưỡng (protein) và dược liệu.
05:54
We have training going on in China, in the USA,
132
342000
4000
Chúng tôi đang mở các khóa huấn luyện ở Trung Quốc, Mỹ
05:58
and many other countries.
133
346000
3000
và nhiều nước khác.
06:01
How much does it cost?
134
349000
2000
Mất bao nhiêu tiền để giữ hạt giống?
06:03
2,800 dollars per species is the average.
135
351000
4000
Trung bình 2800 USD cho mỗi loài.
06:07
I think that's cheap, at the price.
136
355000
2000
Tôi nghĩ như vậy là rẻ,
06:09
And that gets you all the scientific data
137
357000
2000
với giá đó, bạn có được cả dữ liệu khoa học
06:11
that goes with it.
138
359000
2000
đi kèm với mỗi loài thực vật.
06:13
The future research is "How can we find
139
361000
3000
Công trình nghiên cứu trong tương lai là "Làm thế nào để tìm được
06:16
the genetic and molecular markers
140
364000
2000
những gen hoặc các phân tử đánh dấu
06:18
for the viability of seeds,
141
366000
2000
đặc trưng cho khả năng nảy mầm của hạt giống,
06:20
without having to plant them every 10 years?"
142
368000
2000
để không phải thử trồng chúng mỗi 10 năm?"
06:22
And we're almost there.
143
370000
2000
Và chúng tôi gần thành công rồi.
06:24
Thank you very much.
144
372000
2000
Cám ơn rất nhiều.
06:26
(Applause)
145
374000
3000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Jonathan Drori - EducatorJonathan Drori commissioned the BBC's very first websites, one highlight in a long career devoted to online culture and educational media -- and understanding how we learn.
Why you should listen
Jonathan Drori has dedicated his career to media and learning. As the Head of Commissioning for BBC Online, he led the effort to create bbc.co.uk, the online face of the BBC (an effort he recalls fondly). He came to the web from the TV side of the BBC, where as an editor and producer he headed up dozens of television series on science, education and the arts.
After almost two decades at the BBC, he's now a director at Changing Media Ltd., a media and education consultancy, and is a visiting professor at University of Bristol, where he studies educational media and misperceptions in science. He continues to executive produce the occasional TV series, including 2004's award-winning "The DNA Story" and 2009's "Great Sperm Race." He is on the boards of the Royal Botanic Gardens and the Woodland Trust.
(Photo: Lloyd Davis/flickr)
Jonathan Drori | Speaker | TED.com