ABOUT THE SPEAKER
John Koenig - Writer
John Koenig is writing an original dictionary of made-up words.

Why you should listen

John Koenig has spent the last seven years writing an original dictionary of made-up words, The Dictionary of Obscure Sorrows, which fills gaps in the language with hundreds of new terms for emotions. This project seeks to restore sadness to its original meaning (from Latin satis, "fullness") by defining moments of melancholy that we may all feel, but never think to mention -- deepening our understanding of each other by broadening the emotional palette, from avenoir, "the desire to see memories in advance," to zenosyne, "the sense that time keeps going faster."

Each entry is a collage of word roots borrowed from languages all around the world. Some entries are even beginning to enter the language outright:

sonder n. The realization that each random passerby is living a life as vivid and complex as your own -- populated with their own ambitions, friends, routines, worries and inherited craziness -- an epic story that continues invisibly around you like an anthill sprawling deep underground, with elaborate passageways to thousands of other lives that you'll never know existed, in which you might appear only once, as an extra sipping coffee in the background, as a blur of traffic passing on the highway, as a lighted window at dusk.

His original YouTube series, The Dictionary of Obscure Sorrows, which he writes, edits and narrates himself, has drawn acclaim from John Green and Beyoncé to Michael from Vsauce. "Each episode is a soothing meditation on its subject, fortified by a hypnotic soundtrack and Koenig’s twistingly intelligent narration," writes The Daily Dot.

He currently works as a freelance video editor, voice actor, graphic designer, illustrator, photographer, director and writer. His writing has been published in countless tattoos, stories, song titles and band names, but never on paper -- though he is currently working on publishing a book adaptation. Originally from Minnesota and Geneva, Switzerland, John lives in Budapest with his wife.

More profile about the speaker
John Koenig | Speaker | TED.com
TEDxBerkeley

John Koenig: Beautiful new words to describe obscure emotions

John Koenig: မရှင်လင်းတဲ့ စိတ်ခံစားမှုများကို သရုပ်ဖော်ဖို့ လှပတဲ့ စကားလုံးသစ်များ။

Filmed:
1,814,744 views

John Koenig ဟာ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ မရှင်းလင်းတဲ့ ခံစားချက်တွေကို ဖော်ပြတဲ့ စကားလုံးတွေကို ရှာဖွေရတာနှစ်သက်ပါတယ်၊ ဥမမာ "lachesism" ကပ်ဘေး ဆာလောင်မှု၊ "sonder"၊ အြခားသူတိုင်းရဲ့ ဘဝတွေဟာ ကျွန်ုပ်တို့ကိုယ်ပိုင်ဘဝတွေလိုပဲ ရှုပ်ထွေးလှပြီး မသိနိုင်တာကို နားလည်သိမြင်ခြင်းပါ။ ဒီမှာတော့ သူကနေ ကျွန်ုပ်တို့ သတ်မှတ်လိုက်တဲ့ စကားလုံး အနက်အဓိပ္ပါယ်နဲ့ ဒီအဓိပ္ပါယ်တွေက ကျွန်ုပ်တို့ကို ဘယ်ပုံစွဲသွားစေတယ်ဆိုတာကို တွေးခေါ်သုံးသပ်ထားပါတယ်။
- Writer
John Koenig is writing an original dictionary of made-up words. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
Today I want to talk
about the meaning of words,
0
1080
3496
ဒီနေ့ စကားလုံးတွေရဲ့ အနက်အဓိပ္ပါယ်
အကြောင်း ကျွန်တော်ပြောချင်တယ်။
00:16
how we define them
1
4600
1296
ကျွန်တော်တို့ အနက်ဖွင့်ပုံ
00:17
and how they, almost as revenge,
2
5920
2256
ဒါတွေက ကျွန်တော်တို့ကို ဘယ်လို
တန်ပြန်လုနီးလောက်
00:20
define us.
3
8200
1256
အနက်ဖွင့်ကြပုံကိုပါ။
00:21
The English language
is a magnificent sponge.
4
9480
3056
အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားဟာ
အံ့ဖွယ် ရေမြှုပ်တစ်ခုပါ။
00:24
I love the English language.
I'm glad that I speak it.
5
12560
2656
ကျွန်တော် အင်္ဂလိပ်ဘာသာကို နှစ်သက်တယ်။
ပြောရတာ ပျော်တယ်။
00:27
But for all that, it has a lot of holes.
6
15240
2000
အဲလို မှန်ပေမဲ့
ဟာပေါက်တွေလည်း အများကြီး။
00:30
In Greek, there's a word, "lachesism"
7
18480
2336
ဂရိမှာ "lachesism" ဆိုတဲ့စကားလုံးရှိတယ်။
00:32
which is the hunger for disaster.
8
20840
3440
ဒါက ဘေးအန္တရာယ်ကို ဆာလောင်မှုပါ။
00:36
You know, when you see
a thunderstorm on the horizon
9
24720
3576
မိုးကုတ်စက်ဝိုင်းမှာ မိုးသက်မုန်တိုင်း
တစ်ခု မြင်တဲ့အခါ သင်ကိုယ်တိုင်
00:40
and you just find yourself
rooting for the storm.
10
28320
2286
မုန်တိုင်းကို အားပေးနေတဲ့
အဖြစ်သွားရောက်သွားတယ်။
00:44
In Mandarin, they have a word "yù yī" --
11
32080
1936
မန်ဒရင်းမှာ"yù yī" ဆိုတဲ့ စကားလုံးရှိတယ်
00:46
I'm not pronouncing that correctly --
12
34040
2016
ကျွန်တော့ အသံထွက်က မမှန်ပါဘူး။
00:48
which means the longing
to feel intensely again
13
36080
3696
အဓိပ္ပါယ်က ပြင်းပြင်းကြီး ထပ်ခံစားဖို့
တောင့်တခြင်းတဲ့။
00:51
the way you did when you were a kid.
14
39800
2000
ကလေးတုန်းက သင်လုပ်ခဲ့ပုံအတိုင်းပါ။
00:55
In Polish, they have a word "jouska"
15
43680
3136
ပိုလန်ဘာသာမှာတော့ "jouska"
ဆိုတဲ့ စကာလုံးရှိတယ်။
00:58
which is the kind of
hypothetical conversation
16
46840
3536
ဒါက သင့်ခေါင်းမှာ တသသ ဆင်နွဲနေတဲ့
01:02
that you compulsively
play out in your head.
17
50400
2120
စိတ်ကူးသက်သက် စကားပြောခန်းမျိုးပါ။
01:06
And finally, in German,
of course in German,
18
54400
3136
နောက်ဆုံး ဂျာမန်ဘာသာမှာ ၊
တကယ်ပဲ ဂျာမန်မှာပါ။
01:09
they have a word called "zielschmerz"
19
57560
2856
သူတို့မှာ "zielschmerz" ဆိုတဲ့
စကားလုံးရှိတယ်။
01:12
which is the dread
of getting what you want.
20
60440
3416
ဆိုလိုတာက လိုချင်တာရမှာကို
ပူပန်ခြင်းတဲ့။
01:15
(Laughter)
21
63880
4096
(ရယ်သံများ)
01:20
Finally fulfilling a lifelong dream.
22
68000
1960
အဆုံး တစ်သက်တာ အိပ်မက်ကို ဖြည့်ဆည်းတာပါ။
01:23
I'm German myself,
so I know exactly what that feels like.
23
71840
3256
ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်က ဂျာမန်ဆိုတော့
ဒါက ဘယ်လိုခံစားရတာ သိတာပေါ့။
01:27
Now, I'm not sure
if I would use any of these words
24
75120
2616
ကျွန်တော့ နေ့စဉ်ဖြတ်သန်းမှုမှာ
ဒီစကားလုံးတစ်လုံးလုံးကို
01:29
as I go about my day,
25
77760
1656
ကျွန်တော် သုံး၊ မသုံး မသေချာပေမဲ့
01:31
but I'm really glad they exist.
26
79440
2136
သူတို့တည်ရှိတာအတွက်တော့ ဝမ်းသာမိတယ်။
01:33
But the only reason they exist
is because I made them up.
27
81600
3736
ဒါပေမဲ့ ဒါတွေတည်ရှိတဲ့ အကြောင်းက
ဒါတွေကို ဖန်တီးထားလို့ပါ။
01:37
I am the author of "The Dictionary
of Obscure Sorrows,"
28
85360
3616
ကျွန်တော်က "မရှင်းလင်းတဲ့ သောကများ"
အဘိဓာန်ရဲ့ စာရေးဆရာပါ။
01:41
which I've been writing
for the last seven years.
29
89000
3096
ဒါက လွန်ခဲ့တဲ့ ခုနှစ်နှစ်လုံးလုံး
ကျွန်တော်ရေးနေခဲ့တာပါ။
01:44
And the whole mission of the project
30
92120
2016
ဒီပရောဂျက်ရဲ့ ရည်မှန်းချက်က
01:46
is to find holes
in the language of emotion
31
94160
5176
စိတ်ခံစားမှု ဘာသာစကားရဲ့
စာပေါက်တွေကိုရှာပြီး
01:51
and try to fill them
32
99360
1216
ကြိုးစား ဖြည့်ဖို့ပါ။
01:52
so that we have a way of talking
about all those human peccadilloes
33
100600
3896
ဒါနဲ့ ဒီလူသား အြပစ်ဆာနာတွေအားလုံးနဲ့
ကျွန်တော်တို့ ခံစားရပေမဲ့
01:56
and quirks of the human condition
34
104520
2416
စကားလုံးတွေမရှိလို့
ပြောဖို့ မတွေးနိုင်လောက်တဲ့
01:58
that we all feel
but may not think to talk about
35
106960
3976
လူသား အခြေအနေရဲ့ ဓလေ့ထူးတွေအကြောင်း
02:02
because we don't have the words to do it.
36
110960
2696
ပြောဆိုနည်းတစ်ခုရှိအောင်လို့ပါ။
02:05
And about halfway through this project,
37
113680
2416
ဒီပရောဂျက်ရဲ့ ခရီးတစ်ဝက်လောက်မှာ
02:08
I defined "sonder,"
38
116120
1616
"sonder"ကို အနက်ဖွင့်ခဲ့တယ်။
02:09
the idea that we all think of ourselves
as the main character
39
117760
3376
ကျွန်တော်တို့အာလုံးဟာ ကိုယ်တိုင်
ဇာတ်လိုက်ဖြစ်ပြီး
02:13
and everyone else is just extras.
40
121160
2656
ကျန်တဲ့လူတိုင်းက တည်ရှိရုံသက်သက်လို့
ထင်တဲ့ စိတ်ကူးပါ။
02:15
But in reality,
we're all the main character,
41
123840
2696
ဒါပေမဲ့ တကယ်က ကျွန်တော်တို့
အားလုံး အဓိက ဇာတ်ဆောင်ဖြစ်ကာ
02:18
and you yourself are an extra
in someone else's story.
42
126560
3079
သင်ကိုယ်တိုင်က အခြားသူတစ်ယောက်ရဲ့
ဇာတ်လမ်းမှာ ဝေလေလေတစ်ယောက်ပါ။
02:23
And so as soon as I published that,
43
131160
3096
ဒီလိုနဲ့ ဒါကို ထုတ်ဝေပြီးပြီးချင်းမှာ
02:26
I got a lot of response from people
44
134280
1696
လူတွေဆီက တုံ့ပြန်မှု အများကြီးရတယ်။
02:28
saying, "Thank you for giving voice
to something I had felt all my life
45
136000
4616
ပြောကြတာက "ကျွန်တော့တစ်သက်လုံး
ခံစားခဲ့ရပေမဲ့ စကားလုံးမရှိတာတစ်ခုခုအတွက်
02:32
but there was no word for that."
46
140640
3016
အသံတစ်သံကို ပေးတဲ့အတွက်
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်"တဲ့။
02:35
So it made them feel less alone.
47
143680
1760
သူတို့ရဲ့ အထီးကျန်မှုကို သက်သာစေတယ်။
02:38
That's the power of words,
48
146160
1800
ဒါက ကျွန်တော်တို့ကို အထီးကျန်မှု
02:40
to make us feel less alone.
49
148880
2760
သက်သာစေတဲ့ စကားလုံတွေရဲ့ စွမ်းအားပါ။
02:44
And it was not long after that
50
152400
1736
ဒါပြီး သိပ်မကြာခင်မှာပဲ sonder ကို
02:46
that I started to notice sonder
51
154160
1776
အွန်လိုင်း စကားပြောဆိုမှုမှာ
02:47
being used earnestly
in conversations online,
52
155960
4296
စိတ်အားထက်သန်စွာ သုံးနေကြတာ
02:52
and not long after I actually noticed it,
53
160280
2896
စတင်သတိထားမိတယ်။ ဒါပြီး သိပ်မကြာခင်မှာ
02:55
I caught it next to me
in an actual conversation in person.
54
163200
3496
ဒါကို ကျွန်တော့ဘေးကပ်ပြီး လူကိုယ်တိုင်
တကယ့် စကားပြောဆိုတာ ကြားမိတယ်။
02:58
There is no stranger feeling
than making up a word
55
166720
2456
စကားလုံးတစ်လုံးကို ဖန်တီးထားပြီး
အပိုင်အဖြစ် စိတ်မှာ
03:01
and then seeing it
take on a mind of its own.
56
169200
4296
မှတ်ယူတာ မြင်ရထာထက်
ပိုထူးဆန်းတဲ့ ခံစားချက်မရှိပါဘူး။
03:05
I don't have a word
for that yet, but I will.
57
173520
2096
ဒီအတွက် စကားလုံးမရှိသေးပေမဲ့
ရှိလာလိမ့်မယ်။
03:07
(Laughter)
58
175640
1416
(ရယ်သံများ)
03:09
I'm working on it.
59
177080
1200
ဒါကို ကျွန်တော်လုပ်နေတယ်။
03:11
I started to think
about what makes words real,
60
179600
2680
ဘယ်အရာက စကားလုံးတွေကို
တကယ်ဖြစ်အောင်လုပ်တာကို စတွေးမိတယ်။
03:15
because a lot of people ask me,
61
183560
1496
လူအတော်များများက မေးကြလို့ပါ၊
03:17
the most common thing
I got from people is,
62
185080
2336
လူတွေဆီကရတဲ့ အမေးဆုံးက
03:19
"Well, are these words made up?
I don't really understand."
63
187440
3256
"ကောင်းပြီ၊ ဒီစကားလုံးတွေက
ဖန်တီးထားတာလား၊ တကယ်ကို နားမလည်ဘူးဗျာ။"
03:22
And I didn't really know what to tell them
64
190720
2056
သူတို့ကို ဘာပြောရမလဲ
တကယ် နားမလည်ခဲ့ဘူး။
03:24
because once sonder started to take off,
65
192800
1936
အကြောင်းက sonder က စအသုံးတွင်တော့
03:26
who am I to say what words
are real and what aren't.
66
194760
2680
ဘယ်စာလုံးတွေက အစစ်ဟုတ်၊ မဟုတ်
ဘယ်သူကို ပြောရမှာလဲ။
03:30
And so I sort of felt like Steve Jobs,
who described his epiphany
67
198160
4056
သူ့ရဲ့ အမြင်ဉာဏ်ကို သရုပ်ဖော်ခဲ့တဲ့
Steve Jobs လိုမျိုး ခံစားမိတယ်၊
03:34
as when he realized that most of us,
as we go through the day,
68
202240
3456
ကျွန်တော်တို့ အများစုဟာ ဒါနဲ့ နေ့တာကို
ဖြတ်သန်းသလို သူသဘောပေါက်သလိုပေါ့။
03:37
we just try to avoid
bouncing against the walls too much
69
205720
3016
ကျွန်တော်တို့ဟာ နံရံတွေကနေ
အများကြီး ကန်ထွက်တာကို
03:40
and just sort of get on with things.
70
208760
3096
ကြိုးစားရှောင်ပြီးအခြေအနေတွေနဲ့
အဆင်ပြေအောင် လုပ်တာမျိုးပါ။
03:43
But once you realize that people --
71
211880
2560
ဒါပေမဲ့ ဒီကမ္ဘာကြီးဟာ သင့်ထက်
ဘာမှပိုမတော်တဲ့
03:48
that this world was built
by people no smarter than you,
72
216280
3776
လူတွေနဲ့ တည်ဆောက်ခဲ့တာလို့
လူတွေကို နားလည်သွားတာနဲ့
03:52
then you can reach out
and touch those walls
73
220080
2096
ဒီနံရံတွေကို လှမ်းထိနိုင်ပြီး ဒါတွေကနေ
03:54
and even put your hand through them
74
222200
1696
သင့်လက် ထည့်နိုင်ကာ ပြောင်းလဲဖို့
03:55
and realize that you have
the power to change it.
75
223920
2360
ကိုယ်မှာ အစွမ်းရှိတာ သဘောပေါက်သွားတယ်။
03:59
And when people ask me,
"Are these words real?"
76
227080
3656
"ဒီစကားလုံးတွေက တကယ်လား"လို့
လူတွေမေးတဲ့အခါ
04:02
I had a variety of answers
that I tried out.
77
230760
2096
စမ်းထားတဲ့ အဖြေစုံ ကျွန်တော့မှာ ရှိခဲ့တယ်။
04:04
Some of them made sense.
Some of them didn't.
78
232880
2136
တစ်ချို့က အဓိပ္ပါယ်ရှိပြီး
တစ်ချို့က မရှိဘူး။
04:07
But one of them I tried out was,
79
235040
1576
ဒါပေမဲ့ စမ်းထားတဲ့တစ်ခုက
04:08
"Well, a word is real
if you want it to be real."
80
236640
3536
"ကဲ၊ စကားလုံးတစ်လုံးဟာ သင်တကယ်
ဖြစ်ချင်ရင် တကယ်ဖြစ်ပါတယ်။"
04:12
The way that this path is real
because people wanted it to be there.
81
240200
4216
ဒီလမ်းကြောင်းတကယ်ဖြစ်တာက
လူတွေက ဒါကို အဲဒီမှာ တကယ်ဖြစ်ချင်လို့ပါ။
04:16
(Laughter)
82
244440
1696
(ရယ်သံများ)
04:18
It happens on college
campuses all the time.
83
246160
2096
ကောလိပ်ကျောင်းဝင်းတွေမှာ
တစ်ချိန်လုံးဖြစ်တယ်။
04:20
It's called a "desire path."
84
248280
1336
"အာသီသ လမ်းလေး" လို့ခေါ်တယ်
04:21
(Laughter)
85
249640
1016
(ရယ်သံများ)
04:22
But then I decided,
what people are really asking
86
250680
2336
ဒါပေမဲ့ နောက် ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်၊
လူတွေတကယ် မေးနေတာက
04:25
when they're asking if a word is real,
they're really asking,
87
253040
2896
စကာလုံးတစ်လုံးဟာ တကယ်လားလို့
မေးတဲ့အခါ သူတို့ တကယ်မေးနေတာပါ။
04:27
"Well, how many brains
will this give me access to?"
88
255960
4319
"ကဲ ဦးနှောက်က ဘယ်နှစ်ခု
ကျွန်တော့ကို ဝင်ခွင့်ပေးမလဲ၊"
04:33
Because I think that's
a lot of how we look at language.
89
261079
2737
ကျွန်တော်တို့ အများအပြားက ဘာသာစကား
ကြည့်ပုံလို့ ထင်တယ်။
04:35
A word is essentially a key
90
263840
2776
စကားလုံးတစ်လုံးဟာ လူတစ်ချို့ရဲ့
04:38
that gets us into certain people's heads.
91
266640
2976
ခေါင်းတွေထဲရောက်ဖို့ မရှိမဖြစ် အခရာပါ။
04:41
And if it gets us into one brain,
92
269640
2440
ဒါက ကျွန်တော်တို့ကို ဦးနှောက်
တစ်လုံးထဲ ရောက်ရင်
04:44
it's not really worth it,
93
272920
1256
ဒါက မတန်ပါဘူး။
04:46
not really worth knowing.
94
274200
1256
တကယ်ကို သိရတာ မတန်ပါဘူး။
04:47
Two brains, eh, it depends on who it is.
95
275480
2456
ဦးနှောက်နှစ်လုံး၊ ဘယ်သူဆိုတာတော့
မူတည်တာပေါ့၊
04:49
A million brains, OK, now we're talking.
96
277960
2200
သန်းချီတဲ့ ဦးနှောက်တွေ၊ အိုကေ၊
အခုပြောနေတာပါ။
04:52
And so a real word is one that gets you
access to as many brains as you can.
97
280800
6456
တကယ့်စကားလုံးက တတ်နိုင်သလောက် ဦးနှောက်
အများအပြားဆီ သင့်ကို ရောက်စေတဲ့ဟာပါ။
04:59
That's what makes it worth knowing.
98
287280
3256
ဒါက သိထိုက်တဲ့ စကားလုံး
ဖြစ်အောင် လုပ်တာပါ။
05:02
Incidentally, the realest word of all
by this measure is this.
99
290560
3816
စကားမစပ် ဒီတိုင်းတာမှကနေ အစစ်မှန်ဆုံး
စကားလုံးက ဒါပါ။
05:06
[O.K.]
100
294400
2216
[O.K]
05:08
That's it.
101
296640
1216
ဒါပါပဲ။
05:09
The realest word we have.
102
297880
1256
ကျွန်တော်တို့မှာ ရှိတဲ့
05:11
That is the closest thing we have
to a master key.
103
299160
2576
အစစ်ဆုံး၊၊ အနီးစပ်ဆုံး
အရာအတွက် သော့တူပါ။
05:13
That's the most commonly
understood word in the world,
104
301760
2576
ဒါက ကမ္ဘာကြီးထဲမှာ ဘယ်အရာမှာဖြစ်ဖြစ်
အများအားဖြင့်
05:16
no matter where you are.
105
304360
1256
နားလည်တဲ့ စကားလုံးပါ။
05:17
The problem with that is,
106
305640
1216
ဒါနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပြဿနာက
05:18
no one seems to know
what those two letters stand for.
107
306880
2696
ဒီစာလုံးနှစ်လုံးက ဘာကို ကိုယ်စားပြုတာ
ဘယ်သူမှ သိပုံမရတာပါ
05:21
(Laughter)
108
309600
2296
(ရယ်သံများ)
05:23
Which is kind of weird, right?
109
311920
2056
တော်တော်ကြောင်တဲ့ စကားလုံးမျိုးပါ။
05:26
I mean, it could be a misspelling
of "all correct," I guess,
110
314000
3456
ဆိုလိုတာက "all correct" ဆိုတာကို
စာလုံးပေါင်းမှားတာလို့ ထင်တယ်။
05:29
or "old kinderhook."
111
317480
1256
(သို့) "old kinderhook"ပါ
05:30
No one really seems to know,
but the fact that it doesn't matter
112
318760
3856
တကယ်က ဘယ်သူမှ မသိကြပုံပါ။
ဒါပေမဲ့ တကယ့်အချက်က စကားလုံးတွေကို
05:34
says something about
how we add meaning to words.
113
322640
3496
ဘယ်လို အဓိပ္ပါယ်ထည့်သွင်းလို့
ပြောတာက အရေးမပါပါဘူး။
05:38
The meaning is not
in the words themselves.
114
326160
2800
အဓိပ္ပါယ်ဆိုတာက စကားလုံးတွေ
ကိုယ်၌မှာ ကို မဟုတ်ဘူး။
05:41
We're the ones
that pour ourselves into it.
115
329920
2760
ကျွန်တော်တို့က ဒီအထဲကို
ကိုယ်တိုင်ကို သွန်းလောင်းသူတွေပါ။
05:45
And I think, when we're all searching
for meaning in our lives,
116
333440
3760
ထင်မိတာက ကျွန်တော်တို့ ဘဝတွေမှာ
အားလုံးဟာ အဓိပ္ပါယ်ကိုရှာနေတဲ့အခါ၊
05:50
and searching for the meaning of life,
117
338040
1856
ဘဝအဓိပ္ပါယ်ကို ရှာဖွေနေတဲ့အခါ၊
05:51
I think words have
something to do with that.
118
339920
3240
စကားလုံးတွေမှာ ဒါနဲ့ဆိုင်တဲ့ တစ်ခုခု
ရှိတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
05:56
And I think if you're looking
for the meaning of something,
119
344040
2776
အဓိပ္ပါယ် တစ်ခုခုကို သင်ရှာတယ်ဆိုရင်
အဘိဓာန်ဟာ
05:58
the dictionary is a decent place to start.
120
346840
2000
စတင်ဖို့ ကောင်းမွန်တဲ့ နေရာလို့ ထင်ပါတယ်။
06:01
It brings a sense of order
121
349760
2376
ဒါက ပရမ်းပတာဖြစ်တဲ့ ဒီလောကကြီးဆီ
06:04
to a very chaotic universe.
122
352160
1760
အစီအစဉ်ကျတဲ့ အနက်ကို ယူလာပါတယ်။
06:06
Our view of things is so limited
123
354880
1840
အကြောင်းအရာတွေရဲ့ ကျွန်တော်တို့အမြင်က

06:09
that we have to come up
with patterns and shorthands
124
357560
2776
အဆင်တွေနဲ့ အတိုကောက်တွေ
စိတ်ကူးပေါက်ဖို့လိုကာ
06:12
and try to figure out
a way to interpret it
125
360360
2296
ဒါကို အနက်ကောက်ဖို့ နည်းလမ်း
ကြိုးစား မှန်းဆရကာ
06:14
and be able to get on with our day.
126
362680
1840
ကိုယ်နဲ့ အဆင်ပြေနိုင်အောင် ကန့်သတ်တယ်
06:17
We need words to contain us,
to define ourselves.
127
365240
3280
ကျွန်တော်တို့ပါဖို့၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို
အနက်ဖွင့်ဖို့ စကားလုံးတွေလိုတယ်။
06:21
I think a lot of us feel boxed in
128
369400
2040
အမျာအပြားဟာ သုံးတဲ့ စကားလုံးတွေရဲ့
06:24
by how we use these words.
129
372320
1576
ဘောင်ခတ်တာ ခံနေရတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။
06:25
We forget that words are made up.
130
373920
2336
စကားလုံးတွေဟာ ဖန်တီးထားတာဆိုတာကို
မေ့နေကြတယ်။
06:28
It's not just my words.
All words are made up,
131
376280
2360
ကျွန်တော့ စကားလုံးတွေသာမက
အားလုံး ဖန်တီးထားပေမဲ့
06:31
but not all of them mean something.
132
379280
1680
အားလုံးတော့ အနက်တစ်ခုခု မဆောင်ပါ။
06:33
We're all just sort of
trapped in our own lexicons
133
381880
4096
ကျွန်တော်တို့အားလုံးဟာ
ကျွန်တော်တို့လို မဟုတ်တဲ့ လူတွေနဲ့
06:38
that don't necessarily correlate
with people who aren't already like us,
134
386000
4736
သေချာပေါက် အညမည မဖြစ်တဲ့
ကိုယ့်အဘိဓာန်တွေထဲမှာ ပိတ်မိနေတာမျိုးပါ။
06:42
and so I think I feel us drifting apart
a little more every year,
135
390760
4616
ဒီတော့ ထင်မိတာက စကားလုံးတွေကို
ပိုအလေးအနက်ထားလေ နှစ်တိုင်း
06:47
the more seriously we take words.
136
395400
2080
နည်းနည် ပိုလွင့်မျောနေတယ်လို့ ခံစားမိတယ်။
06:51
Because remember, words are not real.
137
399880
2800
အကြောင်းက သတိတော့ရပါ၊ စကားလုံးတွေဟာ
အစစ်မဟုတ်ဘူး၊ သူတို့မှာ
06:55
They don't have meaning. We do.
138
403600
2040
အဓိပ္ပါယ်မရှိဘူး၊ ကျွန်တော်တို့မှာရှိတယ်။
06:58
And I'd like to leave you with a reading
139
406480
2800
ကျွန်တော် အနှစ်သက်ဆုံး ဒဿနပညာရှင်
တွေထဲက တစ်ဦးဆီက
07:01
from one of my favorite philosophers,
140
409760
2616
ဖတ်မိတာလေးတစ်ခုကို ချန်ထားခဲ့ချင်ပါတယ်။
07:04
Bill Watterson, who created
"Calvin and Hobbes."
141
412400
2536
"Calvin and Hobbes" ကိုဖန်တီးသူ
Bill Watterson 
ပါ။
07:06
He said,
142
414960
1200
သူပြောတာက
07:09
"Creating a life that reflects
your values and satisfies your soul
143
417040
3816
"သင့်တန်ဖိုးတွေကို ရောင်ပြန်ဟပ်ပြီး သင့်
စိတ်ကို ကျေနပ်စေတဲ့ ဘဝကို ဖန်တီးမှုဟာ
07:12
is a rare achievement.
144
420880
1656
ရှားပါးတဲ့ အောင်မြင်မှုပါ။
07:14
To invent your own life's meaning
145
422560
2456
သင့်ကိုယ်ပိုင်ဘဝရဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကို
ဖန်တီးဖို့ဆိုတာ
07:17
is not easy,
146
425040
1536
မလွယ်ဘူးဆိုပေမဲ့
07:18
but it is still allowed,
147
426600
1816
လုပ်ခွင့်တော့ ရှိပါသေးတယ်၊
07:20
and I think you'll be
happier for the trouble."
148
428440
2200
ဒီဒုက္ခအတွက် သင် ပိုပျော်မယ်လို့
ထင်မိပါတယ်။"
07:23
Thank you.
149
431320
1216
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
07:24
(Applause)
150
432560
2720
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
John Koenig - Writer
John Koenig is writing an original dictionary of made-up words.

Why you should listen

John Koenig has spent the last seven years writing an original dictionary of made-up words, The Dictionary of Obscure Sorrows, which fills gaps in the language with hundreds of new terms for emotions. This project seeks to restore sadness to its original meaning (from Latin satis, "fullness") by defining moments of melancholy that we may all feel, but never think to mention -- deepening our understanding of each other by broadening the emotional palette, from avenoir, "the desire to see memories in advance," to zenosyne, "the sense that time keeps going faster."

Each entry is a collage of word roots borrowed from languages all around the world. Some entries are even beginning to enter the language outright:

sonder n. The realization that each random passerby is living a life as vivid and complex as your own -- populated with their own ambitions, friends, routines, worries and inherited craziness -- an epic story that continues invisibly around you like an anthill sprawling deep underground, with elaborate passageways to thousands of other lives that you'll never know existed, in which you might appear only once, as an extra sipping coffee in the background, as a blur of traffic passing on the highway, as a lighted window at dusk.

His original YouTube series, The Dictionary of Obscure Sorrows, which he writes, edits and narrates himself, has drawn acclaim from John Green and Beyoncé to Michael from Vsauce. "Each episode is a soothing meditation on its subject, fortified by a hypnotic soundtrack and Koenig’s twistingly intelligent narration," writes The Daily Dot.

He currently works as a freelance video editor, voice actor, graphic designer, illustrator, photographer, director and writer. His writing has been published in countless tattoos, stories, song titles and band names, but never on paper -- though he is currently working on publishing a book adaptation. Originally from Minnesota and Geneva, Switzerland, John lives in Budapest with his wife.

More profile about the speaker
John Koenig | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee