TEDxRainier
Lesley Hazleton: On reading the Koran
Lesley Hazleton: Kuran'ı okumak üzerine
Filmed:
Readability: 4.9
2,252,412 views
Lesley Hazleton bir gün Kuran'ı okumaya koyuldu. Bir gayrimüslim -- kendi tanımlamasıyla İslam'ın kutsal kitabında bir "turist" -- olarak buldukları, bulmayı tahmin ettikleri değildi. Bilimin ciddiyeti ve mizahın sıcaklığı ile, Hazleton, karşılaştığı nezaket, esneklik ve gizemi, Kuran hakkındaki efsaneleri yıkan bu TEDxRainier sunumunda bizimle paylaşıyor.
Lesley Hazleton - Writer, psychologist
Writer, psychologist and former Middle East reporter Lesley Hazleton explores the vast and often terrifying arena in which politics and religion intersect. Full bio
Writer, psychologist and former Middle East reporter Lesley Hazleton explores the vast and often terrifying arena in which politics and religion intersect. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
You may have heard
0
0
2000
Kuran'ın cennet tarifinde
00:17
about the Koran's idea of paradise
1
2000
2000
geçtiği söylenen 72 huri bahsini
00:19
being 72 virgins,
2
4000
2000
duymuşsunuzdur.
00:21
and I promise I will come back to those virgins.
3
6000
3000
Bu konuya geri döneceğime dair söz vererek geçiyorum.
00:24
But in fact, here in the northwest,
4
9000
2000
Ama aslında biz, burada kuzeybatıda,
00:26
we're living very close
5
11000
2000
Kuran'da 36 defa
00:28
to the real Koranic idea of paradise,
6
13000
2000
"içinden ırmaklar akan bahçeler" diye
00:30
defined 36 times
7
15000
2000
tarif edilen cennete
00:32
as "gardens watered by running streams."
8
17000
4000
oldukça benzeyen bir hayatı yaşıyoruz.
00:37
Since I live on a houseboat on the running stream of Lake Union,
9
22000
3000
Union Gölü'ne akan bir ırmağın kenarındaki tekne evimde yaşadığımdan
00:40
this makes perfect sense to me.
10
25000
3000
bu bana tamamıyla mantıklı geliyor.
00:43
But the thing is, how come it's news to most people?
11
28000
3000
Fakat asıl mesele şu: nasıl oluyor da bu pekçok insana yeni geliyor?
00:47
I know many well-intentioned non-Muslims
12
32000
3000
İyi niyetle Kuran'ı okumaya başladıktan
00:50
who've begun reading the Koran, but given up,
13
35000
2000
sonra ona has farklılıklardan ötürü vazgeçmiş
00:52
disconcerted by its "otherness."
14
37000
3000
birçok gayrimüslim tanıyorum.
00:55
The historian Thomas Carlyle
15
40000
2000
Tarihçi Thomas Carlyle, Muhammed'in
00:57
considered Muhammad one of the world's greatest heroes,
16
42000
3000
dünyanın en büyük kahramanlarından biri olduğunu
01:00
yet even he called the Koran
17
45000
2000
düşünmekle beraber, Kuran'ı;
01:02
"as toilsome reading as I ever undertook,
18
47000
3000
"Şimdiye kadar karşılaştığım okuması en zahmetli,
01:05
a wearisome, confused jumble."
19
50000
3000
yıpratıcı ve karmaşık kitap." olarak tanımlıyor.
01:08
(Laughter)
20
53000
2000
(Gülüşmeler)
01:10
Part of the problem, I think,
21
55000
2000
Sanırım sorun biraz da şu:
01:12
is that we imagine that the Koran can be read
22
57000
3000
biz Kuran'ı, diğer kitapları okurken yaptığımız gibi,
01:15
as we usually read a book --
23
60000
2000
yağmurlu bir öğleden sonra
01:17
as though we can curl up with it on a rainy afternoon
24
62000
3000
bir kase patlamış mısır eşliğinde bir kenara kıvrılarak
01:20
with a bowl of popcorn within reach,
25
65000
2000
okuyabileceğimiz bir kitapmış gibi zannediyoruz.
01:22
as though God --
26
67000
2000
Sanki Allah herhangi bir yazar,
01:24
and the Koran is entirely in the voice of God speaking to Muhammad --
27
69000
3000
Kuran ise Allah'ın Muhammed'le konuşmalarının derlendiği ve
01:27
were just another author on the bestseller list.
28
72000
3000
çok satanlar listesindeki herhangi bir kitapmış gibi düşünüyoruz.
01:32
Yet the fact that so few people
29
77000
2000
Oysa ki çok az insanın
01:34
do actually read the Koran
30
79000
2000
Kuran'ı gerçekten okuyor olmasının sebebi,
01:36
is precisely why it's so easy to quote --
31
81000
3000
ondan alıntı yapmanın -- veya aslında yanlış aktarmanın --
01:39
that is, to misquote.
32
84000
3000
çok kolay olması.
01:42
Phrases and snippets taken out of context
33
87000
3000
Kuran'ın genel anlam bütünlüğünden koparılarak,
01:45
in what I call the "highlighter version,"
34
90000
2000
çeşitli ifade ve bölümlerin toplanmasından oluşmuş,
01:47
which is the one favored by both Muslim fundamentalists
35
92000
3000
daha özet bir uyarlamasını hem köktenci müslümanlar
01:50
and anti-Muslim Islamophobes.
36
95000
3000
hem de gayrimüslim islamofobikler daha çok tercih ediyor.
01:53
So this past spring,
37
98000
2000
Böylece bu yaz
01:55
as I was gearing up
38
100000
2000
bir hevesle Muhammed'in biyografisini
01:57
to begin writing a biography of Muhammad,
39
102000
3000
yazmaya hazırlanırken Kuran'ı
02:00
I realized I needed to read the Koran properly --
40
105000
3000
hakkıyla okumaya ihtiyacım olduğunu farkettim.
02:03
as properly as I could, that is.
41
108000
3000
Yapabildiğim kadarıyla hakkını vermeliydim.
02:06
My Arabic's reduced by now
42
111000
2000
Şu anda Arapçam
02:08
to wielding a dictionary,
43
113000
2000
sözlük kullanmaktan ibaret.
02:10
so I took four well-known translations
44
115000
2000
Ben de dört adet iyi bilinen tercümeyi alıp,
02:12
and decided to read them side-by-side,
45
117000
2000
Kuran'ın orijinal yedinci yüzyıl Arapçası
02:14
verse-by-verse
46
119000
2000
ile beraber kelime çevirisini
02:16
along with a transliteration
47
121000
3000
cüz cüz ayet ayet
02:19
and the original seventh-century Arabic.
48
124000
3000
okumaya karar verdim.
02:23
Now I did have an advantage.
49
128000
3000
Tabi benim bir avantajım vardı.
02:27
My last book
50
132000
2000
Son kitabım
02:29
was about the story behind the Shi'a-Sunni split,
51
134000
3000
Şii-Sünni ihtilafının hikayesi üzerineydi
02:32
and for that I'd worked closely with the earliest Islamic histories,
52
137000
3000
ve bu nedenle İslam tarihi üzerine yakından çalışmalar yapmıştım.
02:35
so I knew the events
53
140000
2000
Bu nedenle Kuran'da sıklıkla
02:37
to which the Koran constantly refers,
54
142000
2000
atıfta bulunulan olaylar ve dolayısıyla
02:39
its frame of reference.
55
144000
2000
Kuran'ın referans çerçevesi hakkında bilgi sahibiydim.
02:41
I knew enough, that is, to know
56
146000
2000
Ama şunun farkındaydım ki,
02:43
that I'd be a tourist in the Koran --
57
148000
3000
her ne kadar Kuran'da gezinen
02:46
an informed one,
58
151000
2000
bilgi sahibi ve hatta
02:48
an experienced one even,
59
153000
2000
deneyim sahibi bir turist olsam da
02:50
but still an outsider,
60
155000
2000
ben hala başka birinin
02:52
an agnostic Jew
61
157000
2000
kutsal kitabını okuyan
02:54
reading some else's holy book.
62
159000
2000
agnostik (bilinemezci) bir Yahudi idim.
02:56
(Laughter)
63
161000
2000
(Gülüşmeler)
02:58
So I read slowly.
64
163000
2000
Bu nedenle gayet yavaş okudum.
03:00
(Laughter)
65
165000
4000
(Gülüşmeler)
03:04
I'd set aside three weeks for this project,
66
169000
3000
Başlarken bu proje için üç haftamı ayırdım.
03:07
and that, I think, is what is meant by "hubris" --
67
172000
2000
Ki kibir bu değilse nedir...
03:09
(Laughter)
68
174000
4000
(Gülüşmeler)
03:13
-- because it turned out to be three months.
69
178000
3000
Çünkü ancak üç ay sonunda bitirebildim.
03:18
I did resist the temptation to skip to the back
70
183000
2000
Geri atlayıp baş taraftaki daha kısa ve
03:20
where the shorter and more clearly mystical chapters are.
71
185000
3000
açıkça daha mistik bölümleri okuma arzuma karşı koydum.
03:23
But every time I thought I was beginning
72
188000
2000
Fakat ne zaman
03:25
to get a handle on the Koran --
73
190000
2000
Kuran'ı kavramaya başladığımı düşünsem --
03:27
that feeling of "I get it now" --
74
192000
2000
"Tamam şimdi oldu" desem --
03:29
it would slip away overnight,
75
194000
2000
bir gece sonunda kayıp gidiyordu.
03:31
and I'd come back in the morning
76
196000
2000
Ve ertesi sabah yabancı bir yerde
03:33
wondering if I wasn't lost in a strange land,
77
198000
3000
kaybolmuş olma ihtimalimi düşünüyordum.
03:36
and yet the terrain was very familiar.
78
201000
3000
Ama yine de mekan bana tanıdık geliyordu.
03:40
The Koran declares that it comes
79
205000
2000
Kuran, Tevrat ve İncil'in mesajını yenilemek
03:42
to renew the message of the Torah and the Gospels.
80
207000
2000
tazelemek için indirildiğini ifade ediyor.
03:44
So one-third of it
81
209000
2000
Zaten üçte biri,
03:46
reprises the stories of Biblical figures
82
211000
2000
İncilde de geçen İbrahim, Musa
03:48
like Abraham, Moses,
83
213000
2000
Yusuf, Meryem ve İsa
03:50
Joseph, Mary, Jesus.
84
215000
3000
gibi şahısların kıssalarını tekrarlıyor.
03:53
God himself was utterly familiar
85
218000
3000
Allah kendisinin daha önceki tezahürü olan
03:56
from his earlier manifestation as Yahweh --
86
221000
3000
Yehova'dan alışkın olduğumuz gibi, ısrarla
03:59
jealously insisting on no other gods.
87
224000
3000
kendisinden başka ilah olmadığını vurguluyordu.
04:03
The presence of camels, mountains,
88
228000
3000
Develer, Dağlar,
04:06
desert wells and springs
89
231000
2000
Çöldeki kuyular ve nehirler,
04:08
took me back to the year I spent
90
233000
2000
beni Sina Çölünde dolaşarak
04:10
wandering the Sinai Desert.
91
235000
2000
geçirdiğim yıla götürdü.
04:12
And then there was the language,
92
237000
2000
Ve bir de o dil vardı elbette.
04:14
the rhythmic cadence of it,
93
239000
2000
Ondaki ritmik ahenk...
04:16
reminding me of evenings spent listening to Bedouin elders
94
241000
3000
Bana, bedevi ihtiyarların, saatlerce ezberden anlattıkları
04:19
recite hours-long narrative poems
95
244000
3000
hikayeleri dinleyerek geçirdiğim
04:22
entirely from memory.
96
247000
3000
akşamları hatırlatıyordu.
04:25
And I began to grasp
97
250000
2000
Ve ben neden
04:27
why it's said
98
252000
3000
şöyle dendiğini anlamaya başladım:
04:30
that the Koran is really the Koran
99
255000
3000
Kuran ancak
04:33
only in Arabic.
100
258000
2000
Arapça olarak Kuran'dır.
04:35
Take the Fatihah,
101
260000
2000
Fatiha'yı ele alalım.
04:37
the seven-verse opening chapter
102
262000
2000
7 ayetli açılış suresi, öyle ki
04:39
that is the Lord's Prayer and the Shema Yisrael of Islam combined.
103
264000
4000
"Pederimiz Babamız" (Hristiyanlıktaki en bilinen dua) ve "Şema İsrail"in (Tevratın açılışı) birleşimi denebilir.
04:44
It's just 29 words in Arabic,
104
269000
2000
Arapça haliyle sadece 29 kelime iken,
04:46
but anywhere from 65 to 72 in translation.
105
271000
4000
tercümeleri 65 ile 72 kelimeye kadar çıkıyor.
04:50
And yet the more you add,
106
275000
2000
Ve sanki kelimeler eklendikçe
04:52
the more seems to go missing.
107
277000
3000
anlam daha fazla kayboluyor.
04:55
The Arabic has an incantatory,
108
280000
3000
Arapça'nın büyülü ve neredeyse
04:58
almost hypnotic, quality
109
283000
2000
hipnoz edici bir kalitesi,
05:00
that begs to be heard rather than read,
110
285000
3000
okunmaktan çok dinlenmeyi, analiz edilmesinden
05:03
felt more than analyzed.
111
288000
3000
çok hissedilmeyi bekleyen bir özelliği var.
05:06
It wants to be chanted out loud,
112
291000
2000
Adeta bir şarkı gibi söylenmek istiyor ki
05:08
to sound its music in the ear and on the tongue.
113
293000
3000
müziği kulakta ve dilde duyulabilsin.
05:11
So the Koran in English
114
296000
2000
Bu yüzden Kuran'ın İngilizce tercümesi
05:13
is a kind of shadow of itself,
115
298000
3000
kendisinin bir gölgesi gibi
05:16
or as Arthur Arberry called his version,
116
301000
3000
ya da Arthur Arberry'nin kendi uyarlamasındaki
05:19
"an interpretation."
117
304000
2000
tabiriyle: "bir anlam çıkarma/yorumlama".
05:22
But all is not lost in translation.
118
307000
3000
Tabi anlamın tamamı tercüme ile kaybolmuyor.
05:25
As the Koran promises, patience is rewarded,
119
310000
3000
Tıpkı Kuran'ın vaadettiği gibi, sabredenler ödüllendirilecektir.
05:28
and there are many surprises --
120
313000
2000
Kuran'da İncil'den farklı olarak
05:30
a degree of environmental awareness, for instance,
121
315000
3000
pek çok sürprizler bulunuyor: bir çevre bilinci,
05:33
and of humans as mere stewards of God's creation,
122
318000
3000
ya da insanın Allah'ın yarattıklarının vekili olması
05:36
unmatched in the Bible.
123
321000
3000
gibi pek çok sürpriz.
05:39
And where the Bible is addressed exclusively to men,
124
324000
3000
Ve özellikle erkeklere yazılmış İncil'de ikinci ya da üçüncü
05:42
using the second and third person masculine,
125
327000
2000
şahıs olarak tamamen erkeğe hitap edilirken;
05:44
the Koran includes women --
126
329000
3000
Kuran kadını da dahil ediyor,
05:47
talking, for instance,
127
332000
2000
ve mesela şöyle diyor:
05:49
of believing men and believing women,
128
334000
2000
"inanan erkekler ve kadınlar" veya
05:51
honorable men and honorable women.
129
336000
3000
"onurlu erkekler ve kadınlar."
05:56
Or take the infamous verse
130
341000
2000
Ya da şu kötü şöhretli ayeti ele alın;
05:58
about killing the unbelievers.
131
343000
2000
kafirlerin öldürülmesi hakkında olanı.
06:00
Yes, it does say that,
132
345000
2000
Evet öyle söyleniyor,
06:02
but in a very specific context:
133
347000
3000
ama çok özel bir durum için:
06:05
the anticipated conquest
134
350000
2000
savaşın ekseriyetle yasak (haram) olduğu
06:07
of the sanctuary city of Mecca
135
352000
2000
kutsal şehir Mekke'nin
06:09
where fighting was usually forbidden,
136
354000
3000
beklenen fethi için.
06:12
and the permission comes hedged about with qualifiers.
137
357000
3000
Ve öldürme izni çeşitli niteliklerle sınırlandırılmış bir şekilde geliyor.
06:15
Not "You must kill unbelievers in Mecca,"
138
360000
3000
"Mekke'deki kafirleri öldürmelisiniz" şeklinde değil,
06:18
but you can, you are allowed to,
139
363000
3000
ancak sadece onlara verilen mühlet dolduğu zaman
06:21
but only after a grace period is over
140
366000
3000
ve eğer sadece aranızda başka antlaşma yapılmamışsa
06:25
and only if there's no other pact in place
141
370000
3000
ve eğer sadece onlar Kabe'ye girmenizi engellemeye karkarsa
06:28
and only if they try to stop you getting to the Kaaba,
142
373000
3000
ve eğer sadece ilk saldıran onlar olursa
06:31
and only if they attack you first.
143
376000
3000
onları öldürebilirsiniz.
06:34
And even then -- God is merciful;
144
379000
3000
Ve o zaman bile -- Allah merhametlidir,
06:37
forgiveness is supreme --
145
382000
3000
ve bağışlayacıdır --
06:40
and so, essentially,
146
385000
2000
ve bu yüzden de en güzeli
06:42
better if you don't.
147
387000
2000
hiç kimseyi öldürmemenizdir.
06:44
(Laughter)
148
389000
3000
(Gülüşmeler)
06:47
This was perhaps the biggest surprise --
149
392000
3000
Bu belki de -- en azından sabit fikirli olmayanlar için
06:50
how flexible the Koran is,
150
395000
2000
Kuran'ın ne kadar
06:52
at least in minds that are not
151
397000
2000
esnek olduğunu gösteren
06:54
fundamentally inflexible.
152
399000
3000
en büyük sürprizdi.
06:57
"Some of these verses are definite in meaning," it says,
153
402000
3000
Kuran der ki: "Bu ayetlerin bazılarının anlamı çok kesindir."
07:00
"and others are ambiguous."
154
405000
3000
"Ama bazıları ise oldukça muğlaktır."
07:03
The perverse at heart
155
408000
2000
"Kalpleri sapıklıktan
07:05
will seek out the ambiguities,
156
410000
2000
katılaşmış olanlar bu muğlak noktaları
07:07
trying to create discord
157
412000
2000
fazlaca kurcalayarak
07:09
by pinning down meanings of their own.
158
414000
3000
bir uyumsuzluk bulmaya çalışırlar.
07:12
Only God knows the true meaning.
159
417000
3000
Herşeyin doğrusunu sadece Allah bilir."
07:16
The phrase "God is subtle"
160
421000
2000
"Allah Latif'tir (lütuf sahibi)" ifadesi
07:18
appears again and again,
161
423000
2000
tekrar tekrar belirir.
07:20
and indeed, the whole of the Koran is far more subtle
162
425000
2000
Ve aslında, Kuran'ın tamamı, bize inandırılandan
07:22
than most of us have been led to believe.
163
427000
2000
çok daha fazla zariftir.
07:24
As in, for instance,
164
429000
2000
Mesela bahsettiğim şu
07:26
that little matter
165
431000
2000
huriler ve cennet
07:28
of virgins and paradise.
166
433000
3000
meselesinde olduğu gibi.
07:31
Old-fashioned Orientalism comes into play here.
167
436000
3000
Eski moda oryantalizm burada devreye giriyor.
07:35
The word used four times
168
440000
2000
Oryantalizm, Kuran'da dört yerde geçen
07:37
is Houris,
169
442000
2000
Huriler kelimesini
07:39
rendered as
170
444000
2000
şöyle tasvir ediyor:
07:41
dark-eyed maidens with swelling breasts,
171
446000
3000
kara gözlü, göğüsleri henüz tomurcuklanmış yaşıt eşler
07:44
or as fair, high-bosomed virgins.
172
449000
3000
veya açıkça dik göğüslü bakireler.
07:48
Yet all there is in the original Arabic
173
453000
2000
Bununla beraber, orijinal Arapçadaki ifadesiyle
07:50
is that one word: Houris.
174
455000
3000
tek kelime: Huriler.
07:54
Not a swelling breast nor a high bosom in sight.
175
459000
3000
Kabarık ya da dik göğüs ifadesine yer vermeden.
07:57
(Laughter)
176
462000
2000
(Gülüşmeler)
07:59
Now this may be a way of saying
177
464000
2000
Şimdi aslında burada kastedilen
08:01
"pure beings" -- like in angels --
178
466000
2000
-- melekler gibi -- saf varlıklar veya
08:03
or it may be like the Greek Kouros or Kórē,
179
468000
3000
antik Yunan'da geçen Kouros veya Kórē gibi
08:06
an eternal youth.
180
471000
2000
ebedi gençliğe sahip varlıklar olabilir.
08:08
But the truth is nobody really knows,
181
473000
3000
Ama gerçek şu ki hiç kimse doğrusunu bilmiyor
08:11
and that's the point.
182
476000
2000
ve asıl mesele de bu.
08:13
Because the Koran is quite clear
183
478000
2000
Çünkü Kuran'da gayet açık bir şekilde
08:15
when it says that you'll be
184
480000
2000
şöyle deniyor: "hepiniz cennette
08:17
"a new creation in paradise"
185
482000
3000
yeniden yaratılacaksınız" ve
08:20
and that you will be "recreated
186
485000
2000
"hiçbirinizin bilmediği bir şekilde
08:22
in a form unknown to you,"
187
487000
3000
yeniden yaratılacaksınız."
08:25
which seems to me a far more appealing prospect
188
490000
3000
Ki bu bana bir bakire vaadinden
08:28
than a virgin.
189
493000
2000
çok daha çekici geliyor.
08:30
(Laughter)
190
495000
8000
(Gülüşmeler)
08:38
And that number 72 never appears.
191
503000
3000
Ve şu 72 sayısı hiçbir yerde geçmiyor.
08:41
There are no 72 virgins
192
506000
2000
Kuran'ın hiçbir ayetinde
08:43
in the Koran.
193
508000
2000
72 bakireden bahsedilmiyor.
08:45
That idea only came into being 300 years later,
194
510000
3000
O düşünce Kuran' nazilinden 300 yıl sonra ortaya çıktı.
08:48
and most Islamic scholars see it as the equivalent
195
513000
3000
Ve çoğu İslam alimi, bulutların üstünde oturup
08:51
of people with wings sitting on clouds
196
516000
2000
arp çalan kanatlı insanlar fikrini onunla
08:53
and strumming harps.
197
518000
2000
eşdeğer görüyor.
08:56
Paradise is quite the opposite.
198
521000
3000
Cennet ise bunun oldukça zıttıdır.
08:59
It's not virginity;
199
524000
2000
O bekaret değil,
09:01
it's fecundity.
200
526000
2000
doğurganlıktır,
09:03
It's plenty.
201
528000
2000
bolluktur,
09:05
It's gardens watered
202
530000
2000
içinden ırmaklar akan
09:07
by running streams.
203
532000
3000
bahçelerdir.
09:10
Thank you.
204
535000
2000
Teşekkürler.
09:12
(Applause)
205
537000
15000
(Alkışlar)
Translated by Sinan Özcan
ABOUT THE SPEAKER
Lesley Hazleton - Writer, psychologistWriter, psychologist and former Middle East reporter Lesley Hazleton explores the vast and often terrifying arena in which politics and religion intersect.
Why you should listen
Lesley Hazleton has traced the roots of conflict in several books, including compelling 'flesh-and-blood' biographies of Muhammad and Mary, and casts "an agnostic eye on politics, religion, and existence" on her blog, AccidentalTheologist.com.
Her newest book, Agnostic: A Spirited Manifesto, celebrates the agnostic stance as "rising above the flat two-dimensional line of belief/unbelief, creating new possibilities for how we think about being in the world." In it, she explores what we mean by the search for meaning, invokes the humbling perspective of infinity and reconsiders what we talk about when we talk about soul.
Hazleton's approach has been praised as "vital and mischievous" by the New York Times, and as "a positive orientation to life, one that embraces both science and mystery ... while remaining intimately grounded and engaged."
Lesley Hazleton | Speaker | TED.com