TEDGlobal 2013
Julian Treasure: How to speak so that people want to listen
جولیان ترێژەر: چۆن بەشێوەیەک قسە بکەین خەڵک بیانەوێت گوێبگرن
Filmed:
Readability: 2.9
40,379,785 views
قەت هەستت کردووە قسە دەکەیت بەڵام کەس گوێناگرێت؟ جولیان ترێژەر لەمەدا یارمەتیدەر دەبێت. لەم قسەکردنە سودبەخشەیدا، پسپۆڕە دەنگییەکە نیشانی دەدات ڕێگاکانی قسەکردنی بەهێز چین -- لە چەند ڕاهێنانێکی دەنگی ئاسانەوە بۆ ڕێنمایی لەسەر شێوەی قسەکردن. هەندێک قسە کە لەوانەیە وا لە جیهان بکات جوانتر بێت.
Julian Treasure - Sound consultant
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it. Full bio
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:14
The human voice:
0
1960
2110
دەنگی مرۆڤ:
00:16
It's the instrument we all play.
1
4070
1922
ئەو ئامێرە موزیکیەیە کە هەموومان دەیژەنین.
00:18
It's the most powerful sound in the world, probably.
2
5992
2356
لەوانەیە، بەهێزترین دەنگ بێت
لە جیهاندا.
لە جیهاندا.
00:20
It's the only one that can start a war
3
8348
1768
ئەو تەنها شتە کە جەنگ هەڵبگیرسێنێت
یان بڵێت خۆشم دەوێیت.
یان بڵێت خۆشم دەوێیت.
00:22
or say "I love you."
4
10116
1824
00:24
And yet many people have the experience
5
11940
1296
بەڵام هێشتا هەندێک خەڵک توشی ئەوە بوون
00:25
that when they speak, people don't listen to them.
6
13236
2974
کە قسە دەکەن، خەڵک گوێیان لێ ناگرن.
00:28
And why is that?
7
16210
1136
ئەمە بۆچی؟
00:29
How can we speak powerfully
8
17346
1674
چۆن بتوانین بەشێوەیەکی ئەوەندە بەهێز
قسە بکەین گۆڕانکاری لە جیهاندا بکەین؟
قسە بکەین گۆڕانکاری لە جیهاندا بکەین؟
00:31
to make change in the world?
9
19020
2116
00:33
What I'd like to suggest, there are
10
21136
1996
ئەوەی دەمەوێت کە پێشنیاری بکەم،
چەند خویەکە کە پێویستە لێی دور بکەوینەوە.
00:35
a number of habits that we need to move away from.
11
23132
1840
00:37
I've assembled for your pleasure here
12
24972
2336
حەوت خووی کووشندەی قسەکردنم
بۆ دیاریکردوون.
بۆ دیاریکردوون.
00:39
seven deadly sins of speaking.
13
27308
2136
00:41
I'm not pretending this is an exhaustive list,
14
29444
2432
نامەوێت وا دەربخەم کە ئەمە هەمویەتی،
00:43
but these seven, I think, are pretty large
15
31876
2632
بەڵام ئەم حەوت دانەیە، پێموابێت،
چەند دانەیەکن کە زۆر تێی دەکەوین.
چەند دانەیەکن کە زۆر تێی دەکەوین.
00:46
habits that we can all fall into.
16
34508
2624
00:49
First, gossip,
17
37132
2857
یەکەم، غەیبەتکردن.
00:52
speaking ill of somebody who's not present.
18
39989
2711
خراپ باسکردنی کەسێک
کە لەو شوێنە نییە.
کە لەو شوێنە نییە.
00:54
Not a nice habit, and we know perfectly well
19
42700
1668
خویەکی جوان نیە، وە دڵنیاین
00:56
the person gossiping five minutes later
20
44368
2332
ئەو کەسەی غەیبەت دەکات، پێنج خولەک دواتر
غەیبەتی خۆشمان دەکات.
غەیبەتی خۆشمان دەکات.
00:58
will be gossiping about us.
21
46700
3071
01:01
Second, judging.
22
49771
1744
دووەم: لەخۆوەبڕیاردان لەسەر کەسێک.
01:03
We know people who are like this in conversation,
23
51515
1808
خەڵک دەناسین ئاواهییە لە گفتوگۆدا، و
01:05
and it's very hard to listen to somebody
24
53323
2056
زۆر قورسە گوێ لە کەسێک بگریت
01:07
if you know that you're being judged
25
55379
2200
ئەگەر بزانیت لەخۆوە بڕیارت لەسەر دراوە و
ئەشیەوێ هەر گوێی لێگریت.
ئەشیەوێ هەر گوێی لێگریت.
01:09
and found wanting at the same time.
26
57579
2450
01:12
Third, negativity.
27
60029
1900
سێیەم: ڕەشبینی بوون.
01:14
You can fall into this.
28
61929
1730
دەکرێت بکەونە ئەمەوە.
01:15
My mother, in the last years of her life,
29
63659
1552
دایکم، لەساڵەکانی کۆتاییدا
زۆر رەشبین بوو، و
زۆر رەشبین بوو، و
01:17
became very, very negative, and it's hard to listen.
30
65211
2155
زۆر قورسبوو وایلێکەیت گوێگرێت.
01:19
I remember one day, I said to her,
31
67366
1937
بیرمە ڕۆژێکیان پێموت،
"ئەمڕۆ یەکی تشرینی یەکەم، و"
"ئەمڕۆ یەکی تشرینی یەکەم، و"
01:21
"It's October 1 today,"
32
69303
1013
01:22
and she said, "I know, isn't it dreadful?"
33
70316
2824
ئەویش وتی، "ئەوە شتێکی خراپ نییە؟"
(پێکەنین)
01:25
(Laughter)
34
73140
2122
01:27
It's hard to listen when somebody's that negative.
35
75262
3178
کەسێک ئەوەندە ڕەشبین بێت
قورسە گوێبگرێت.
قورسە گوێبگرێت.
(پێکەنین)
01:30
And another form of negativity, complaining.
36
78440
2841
جۆرێکی تریش ڕەشبینیش،
بۆڵەبۆڵکردن.
بۆڵەبۆڵکردن.
01:33
Well, this is the national art of the U.K.
37
81281
4261
ئەمە هونەرێکی نەتەوییە لە بەریتانیا.
01:37
It's our national sport. We
complain about the weather,
complain about the weather,
38
85542
2128
وەرزشە میللییەکەمانە.
بەردەوام بۆڵەمان یەت بۆ کەش و هەوا، وەرزش،
سیاسەت، و هەموو شتێک.
سیاسەت، و هەموو شتێک.
01:39
about sport, about politics, about everything,
39
87670
2465
01:42
but actually complaining is viral misery.
40
90135
2137
بەڵام ڕاستییەکەی، بۆڵەبۆڵکردن
مەینەتییەکی گوازراوەیە.
مەینەتییەکی گوازراوەیە.
01:44
It's not spreading sunshine
and lightness in the world.
and lightness in the world.
41
92272
4020
گواستنەوەی خۆرهەتا و
ڕووناکی نییە لە جیهاندا.
ڕووناکی نییە لە جیهاندا.
01:48
Excuses. We've all met this guy.
42
96292
3004
پۆزش هێنانەوە
هەموومان کەسی وامان دیوە.
01:51
Maybe we've all been this guy.
43
99296
1500
لەوانەشە هەر یەکێ لە ئێمە وابوبێتین.
01:52
Some people have a blamethrower.
44
100796
2694
هەندێک کەس لۆمە دەبەخشنەوە.
01:55
They just pass it on to everybody else
45
103490
2228
یەکسەر لۆمە بەسەر
هەموواندا دەبەخشنەوە و
هەموواندا دەبەخشنەوە و
01:57
and don't take responsibility for their actions,
46
105718
1628
هەرگیز بەرپرسیارێتی کردەوەکانیان هەڵناگرن، و
01:59
and again, hard to listen to
somebody who is being like that.
somebody who is being like that.
47
107346
2936
دووبارە، قورس گوێ لە کەسێکی
لەو جۆرە بگریت.
لەو جۆرە بگریت.
02:02
Penultimate, the sixth of the seven,
48
110282
2322
پێش کۆتایی، شەشەم دانە لە حەوت خاڵەکە،
02:04
embroidery, exaggeration.
49
112604
3606
زیاد پێوەنان، زۆر گەورەکردن.
02:08
It demeans our language, actually, sometimes.
50
116210
2428
ڕاستییەکەی، هەندێک جار،
ئەوە لە نرخی زمانەکەمان کەم دەکاتەوە.
ئەوە لە نرخی زمانەکەمان کەم دەکاتەوە.
02:10
For example, if I see something
51
118638
1302
بۆ نمونە، کاتێک کە شتێک دەبینم
کە بەراستی سەرنج راکێش بێت
کە بەراستی سەرنج راکێش بێت
02:12
that really is awesome,
52
119940
1990
02:14
what do I call it?
53
121930
1896
چی پێبڵێم؟
(پێکەنین)
02:15
(Laughter)
54
123826
2014
02:17
And then of course this exaggeration becomes lying,
55
125840
2498
ئینجا، بێگومان، ئەم زۆر پێوەنانە
دەبێت بە درۆکردن و
دەبێت بە درۆکردن و
02:20
out and out lying, and we don't want to listen
56
128338
1568
بێگومان کەسمان نامانەوێت
گوێ لە کەسێک بگرین کە دەزانین درۆ دەکات.
گوێ لە کەسێک بگرین کە دەزانین درۆ دەکات.
02:22
to people we know are lying to us.
57
129906
2317
02:24
And finally, dogmatism,
58
132223
3221
کۆتا دانەش، وشکەباوەڕی.
02:27
the confusion of facts with opinions.
59
135444
3879
تێکەڵکردنی ڕاستییەکان لەگەڵ
بیروبۆچوونەکان.
بیروبۆچوونەکان.
02:31
When those two things get conflated,
60
139323
1939
کاتێک ئەو دوو شتە تێکەڵدەکرێن،
02:33
you're listening into the wind.
61
141262
1125
تۆ گوێ لە با دەگریت.
02:34
You know, somebody is bombarding you
with their opinions as if they were true.
with their opinions as if they were true.
62
142387
3600
دەزانیت، کەسێک دایگرتویتەتەوە بە بۆچوونی
خۆی وەک ئەوەی ئەوە ڕاستییەکان بێت.
خۆی وەک ئەوەی ئەوە ڕاستییەکان بێت.
02:38
It's difficult to listen to that.
63
145987
2560
قورسە گوێ لەوە بگریت.
02:40
So here they are, seven deadly sins of speaking.
64
148547
3041
کەواتە ئەمانەن، حەوت هەڵە
کوشندەکەی قسەکردن.
کوشندەکەی قسەکردن.
02:43
These are things I think we need to avoid.
65
151588
2433
ئەمانە ئەو شتانەن پێموایە دەبێت
خۆمان بەدوور بگرین لێی.
خۆمان بەدوور بگرین لێی.
02:46
But is there a positive way to think about this?
66
154021
2869
بەڵام هیچ ڕێگایەکی ئەرێنی هەیە
بۆ بیرکردنەوە لەمە؟
بۆ بیرکردنەوە لەمە؟
02:48
Yes, there is.
67
156890
1283
بەڵێ هەیە.
02:50
I'd like to suggest that there are four
68
158173
2246
دەمەوێ پێشنیاری ئەوە بکەم کە چوار
بەردی بناغەی، دامەزراوەی بەهێز هەیە،
بەردی بناغەی، دامەزراوەی بەهێز هەیە،
02:52
really powerful cornerstones, foundations,
69
160419
3024
02:55
that we can stand on if we want our speech
70
163443
2977
دەتوانین لەسەری بوەستین
ئەگەر بمانەوێت قسەکانمان
ئەگەر بمانەوێت قسەکانمان
02:58
to be powerful and to make change in the world.
71
166420
3235
بەهێز بن و بتوانین
گۆڕانکارییەک لە جیهانا درووستکەین.
گۆڕانکارییەک لە جیهانا درووستکەین.
03:01
Fortunately, these things spell a word.
72
169655
2868
خۆشبەختانە، لە وشەیەکدا کۆدەکرێتەوە.
03:04
The word is "hail," and it has
a great definition as well.
a great definition as well.
73
172523
3096
وشەکە، "هەیڵە،" و
پێناسەیەکی مەزنیشی هەیە
پێناسەیەکی مەزنیشی هەیە
03:07
I'm not talking about the stuff that falls from the sky
74
175619
1968
من باسی ئەو شتە ناکەم کە
لە ئاسمانەوە دەبارێت و
لە ئاسمانەوە دەبارێت و
03:09
and hits you on the head.
75
177587
1288
بەر سەرت دەکەوێت.
03:10
I'm talking about this definition,
76
178875
1465
باسی ئەم پێناسەیە دەکەم،
03:12
to greet or acclaim enthusiastically,
77
180340
2500
سڵاو بۆ بکرێت و بەپەرۆشەوە
گوێت لێگرن،
گوێت لێگرن،
03:14
which is how I think our words will be received
78
182840
2267
کە پێموایە بەو شێوەیە
قسەکانمان وەر دەگیرێت
قسەکانمان وەر دەگیرێت
03:17
if we stand on these four things.
79
185107
1542
ئەگەر لەسەر ئەم چوار
بناغەیە بووەستین.
بناغەیە بووەستین.
03:18
So what do they stand for?
80
186649
1776
کەواتە وشەکان چین؟
03:20
See if you can guess.
81
188425
1400
بزانن نایخەمڵێنن.
03:21
The H, honesty, of course,
82
189825
3458
پیتی یەکەم، ڕاستگۆییە، بێگومان
03:25
being true in what you say, being straight and clear.
83
193283
2971
ڕأستگۆ بیت لەوەدا کە دەیڵێیت،
ڕاست و ڕەوان و ڕوون بیت.
ڕاست و ڕەوان و ڕوون بیت.
03:28
The A is authenticity, just being yourself.
84
196254
4041
پیتی دووەم ڕەسەنێتییە،
ئەسڵی خۆت بیت.
ئەسڵی خۆت بیت.
03:32
A friend of mine described it as
85
200295
1574
هاوڕێیەکم بەم شێوەیە پێناسەی کرد،
وەک وەستان لەناو ڕاستی خۆتدا،
وەک وەستان لەناو ڕاستی خۆتدا،
03:33
standing in your own truth,
86
201869
1636
03:35
which I think is a lovely way to put it.
87
203505
1938
کە پێموابێت شێوازێکی جوانە
بۆ دەربڕینی.
بۆ دەربڕینی.
03:37
The I is integrity, being your word,
88
205443
2636
سێیەم، بێگەردی،
خاوەنی قسەی خۆتبیت،
خاوەنی قسەی خۆتبیت،
03:40
actually doing what you say,
89
208079
1788
ئەوە بکەیت کە دەیڵێیت، و
03:41
and being somebody people can trust.
90
209867
2080
کەسێک بیت خەڵک بتوانن
متمانەت پێبکەن.
متمانەت پێبکەن.
03:44
And the L is love.
91
211947
3183
دوواین دانەش خۆشەویستی.
03:47
I don't mean romantic love,
92
215130
2121
مەبەستم خۆشەویستی ڕۆمانسی نییە،
03:49
but I do mean wishing people well, for two reasons.
93
217251
3409
بەڵکو مەبەستم ئەوەیە هیوای باشی
بۆ خەڵک بخوازی، لەبەر دوو هۆکار.
بۆ خەڵک بخوازی، لەبەر دوو هۆکار.
03:52
First of all, I think absolute honesty
94
220660
2247
یەکەم شت، پێموابێت ڕاستگۆیی تەواوەتی
ئەوە نەبێت کە بمانەوێت.
ئەوە نەبێت کە بمانەوێت.
03:55
may not be what we want.
95
222907
1123
03:56
I mean, my goodness, you look ugly this morning.
96
224030
2633
بۆ نموونە، بڵێی ئای خوایە
ئەم بەیانییە ناشرینیت.
ئەم بەیانییە ناشرینیت.
03:58
Perhaps that's not necessary.
97
226663
3358
بێگومان پێویست بەوە ناکات.
04:02
Tempered with love, of course,
honesty is a great thing.
honesty is a great thing.
98
230021
3358
بەدڵنیاییەوە ڕاستگۆیی ئەگەر خۆشەویستی
لەگەڵبێت شتێکی مەزنە.
لەگەڵبێت شتێکی مەزنە.
04:05
But also, if you're really wishing somebody well,
99
233379
3095
هەروەها ئەگەر هیوای باشی
بۆ کەسێک بخوازیت،
بۆ کەسێک بخوازیت،
04:08
it's very hard to judge them at the same time.
100
236474
2637
زۆر قورسە لە هەمان کاتدا
لەخۆوە بڕیاریان لەسەر بەیت.
لەخۆوە بڕیاریان لەسەر بەیت.
04:11
I'm not even sure you can do those two things
101
239111
2423
دڵنیاش نیم ئەگەر بتوانیت
ئەو دوو شتە پێکەوە بکەیت.
ئەو دوو شتە پێکەوە بکەیت.
04:13
simultaneously.
102
241534
1776
04:15
So hail.
103
243310
1600
کەواتە، وشەی هەیڵ.
04:17
Also, now that's what you say,
104
244910
1757
ئێستا، ئەو وشانەن کە
پەیوەست دەبی پێوەی، و
پەیوەست دەبی پێوەی، و
04:18
and it's like the old song, it is what you say,
105
246667
1768
وەک گۆرانییە کۆنەکە،
ئەو شتانەی دەیڵێیت،
ئەو شتانەی دەیڵێیت،
04:20
it's also the way that you say it.
106
248435
1903
هەروەها شێوازی وتنیشی.
04:22
You have an amazing toolbox.
107
250338
2072
سندوقێکی ئامێری دەنگی سەرسوڕهێنەرتان هەیە.
04:24
This instrument is incredible,
108
252410
1860
ئەم ئامێری دەنگە سەرسوڕهێنەرە، و
04:26
and yet this is a toolbox that very
few people have ever opened.
few people have ever opened.
109
254270
3540
لەگەڵ ئەوەشدا سندوقێکە کە
زۆر کەم کەس کردوویانەتەوە.
زۆر کەم کەس کردوویانەتەوە.
04:29
I'd like to have a little rummage in there
110
257810
1521
ئەمەوێ پێکەوە کەمێک بە وردی
پیایا بگەڕێین و
پیایا بگەڕێین و
04:31
with you now and just pull a few tools out
111
259331
1909
چەند ئامرازێک دەرکەین
04:33
that you might like to take away and play with,
112
261240
1870
کە بتوانن بیبەن و یاری پێبکەن، و
04:35
which will increase the power of your speaking.
113
263110
3132
هێزی قسەکردنتان زیاتر بکات.
04:38
Register, for example.
114
266242
1744
بۆ نموونە، مەودای دەنگ.
04:40
Now, falsetto register may not
be very useful most of the time,
be very useful most of the time,
115
267986
4194
ئێستا، مەودایەکی دەنگی زۆر بەرز
لەوانەیە زۆربەی کات زۆر بەسوود نەبێت،
لەوانەیە زۆربەی کات زۆر بەسوود نەبێت،
04:44
but there's a register in between.
116
272180
2054
بەڵام مەودایەکی دەنگ هەیە
لەو نێوەندەدا.
لەو نێوەندەدا.
04:46
I'm not going to get very technical about this
117
274234
1385
زۆر ناچمە وردەکارییە
تەکنیکییەکانی ئەمانەوە
تەکنیکییەکانی ئەمانەوە
04:47
for any of you who are voice coaches.
118
275619
1680
ئەگەر یەکێک لە ئێوە
ڕاهێنەری دەنگی بن.
ڕاهێنەری دەنگی بن.
04:49
You can locate your voice, however.
119
277299
1943
بەڵام، دەتوانی مەودای دەنگی
گونجاو دیاری بکەیت.
گونجاو دیاری بکەیت.
04:51
So if I talk up here in my nose,
you can hear the difference.
you can hear the difference.
120
279242
2504
ئەگەر بێت و بە لوتم قسە بکەم،
هەست بە جیاوازییەکە دەکەن.
هەست بە جیاوازییەکە دەکەن.
04:53
If I go down here in my throat,
121
281746
1608
ئەگەر بچمە خوارەوە بۆ قوڕگم،
04:55
which is where most of us
speak from most of the time.
speak from most of the time.
122
283354
3431
کە زۆربەمان زۆربەی کاتەکان
قسەی پێ دەکەین.
قسەی پێ دەکەین.
04:58
But if you want weight,
123
286785
1857
بەڵام ئەگەر کێشی دەنگ بوێت،
05:00
you need to go down here to the chest.
124
288642
2478
پێویستە بچیتە خوارەوە بۆ سنگ.
05:03
You hear the difference?
125
291120
1610
گوێتان لە جیاوازییەکەیە؟
05:04
We vote for politicians with lower voices, it's true,
126
292730
4040
سیاسەتمەدارەکان دەبەستینەوە
بە نزمی دەنگەوە، ئەوە ڕاستە،
بە نزمی دەنگەوە، ئەوە ڕاستە،
05:08
because we associate depth with power
127
296770
2968
چونکە قوڵی دەبەستینەوە بە هێزەوە و
05:11
and with authority.
128
299738
2707
بە دەسەڵاتەوە.
05:14
That's register.
129
302445
1689
ئەوە مەودای دەنگە.
05:16
Then we have timbre.
130
304134
1367
ئینجا خەسڵەتی دەنگ.
05:17
It's the way your voice feels.
131
305501
1769
هەستکردنمانە بۆ دەنگەکە.
05:19
Again, the research shows that we prefer voices
132
307270
1920
دووبارە، توێژینەوە نیشانی دەدات
ئەو دەنگانەمان بەلاوە خوازراوە کە
دەوڵەمەند، نەرم، و گەرمە،
دەوڵەمەند، نەرم، و گەرمە،
05:21
which are rich, smooth, warm, like hot chocolate.
133
309190
5445
وەک چکلێتی گەرم.
05:26
Well if that's not you, that's not the end of the world,
134
314635
3288
ئەگەر واهیش نەبیت،
ئەوە کۆتایی دنیا نییە،
ئەوە کۆتایی دنیا نییە،
05:30
because you can train.
135
317923
1442
چونکە دەتوانی ڕاهێنان بکەیت.
05:31
Go and get a voice coach.
136
319365
1244
بڕۆ و ڕاهێنەرێکی دەنگ بگرە.
05:32
And there are amazing things you can do
137
320609
1576
شتی سەرسوڕهێنەریش هەیە بتوانی بیکەیت
05:34
with breathing, with posture, and with exercises
138
322185
2736
بە هەناسە، شێوەی وەستان، و
ڕاهێنانەکان
ڕاهێنانەکان
05:37
to improve the timbre of your voice.
139
324921
2514
بۆ باشترکردنی خەسڵەتی
جیاکەرەوەی دەنگت.
جیاکەرەوەی دەنگت.
05:39
Then prosody. I love prosody.
140
327435
1792
ئینجا پرۆسۆدی. پرۆسۆدیم حەز لێیە.
05:41
This is the sing-song, the meta-language
141
329227
2176
ئەمە بەرز و نزمکردنی دەنگ،
ئەو شێوە زمانەیە
ئەو شێوە زمانەیە
05:43
that we use in order to impart meaning.
142
331403
2074
بەکاریدەهێنین بۆ گەیاندنی واتا.
05:45
It's root one for meaning in conversation.
143
333477
2838
ڕەگی یەکەمی واتایە
لە گفتوگۆدا.
لە گفتوگۆدا.
05:48
People who speak all on one note
144
336315
2223
ئەو کەسانەی لەسەر یەک ئاواز
قسە دەکەن گوێگرتن بۆیان قورسە
قسە دەکەن گوێگرتن بۆیان قورسە
05:50
are really quite hard to listen to
145
338538
1857
05:52
if they don't have any prosody at all.
146
340395
2216
ئەگەر هیچ پرۆسۆدییەکیان نەبێت.
05:54
That's where the world monotonic comes from,
147
342611
2975
لەوێدا وشەی یەک یۆنی یەت،
05:57
or monotonous, monotone.
148
345586
2720
یان هاوتۆنی، و تاک تۆنی.
06:00
Also we have repetitive prosody now coming in,
149
348306
3297
هەروەها، ئێستا پرۆسۆدی
دووبارەبووشمان هەیە،
دووبارەبووشمان هەیە،
06:03
where every sentence ends as if it were a question
150
351603
2720
کە تیایدا هەر ڕستەیەک کۆتایی دێت
وەک ئەوەی پرسیارێک بووبێت
وەک ئەوەی پرسیارێک بووبێت
06:06
when it's actually not a question, it's a statement.
151
354323
2048
کە لە ڕاستیدا پرسیار نییە، و
تەنیا ڕستەیەکە؟
تەنیا ڕستەیەکە؟
06:08
(Laughter)
152
356371
2783
(پێکەنین)
06:11
And if you repeat that one over and over,
153
359154
1586
ئەگەر ئەوەش دووبارە بکەیتەوە،
06:12
it's actually restricting your ability
154
360740
1867
لە ڕاستیدا توانات سنوردار دەکات
بۆ پەیوەندی لەڕێگەی پرۆسۆدییەوە،
بۆ پەیوەندی لەڕێگەی پرۆسۆدییەوە،
06:14
to communicate through prosody,
155
362607
1288
06:15
which I think is a shame,
156
363895
1925
کە پێموایە جێی داخە،
06:17
so let's try and break that habit.
157
365820
2921
کەواتە با هەوڵبەین ئەو خووە نەهێڵین.
06:20
Pace. I can get very, very excited
158
368741
1990
خێرایی.
ئەتوانم زۆر بخرۆشێ بە وتنی
شتێک بە خێرایی،
شتێک بە خێرایی،
06:22
by saying something really, really quickly,
159
370731
1552
06:24
or I can slow right down to emphasize,
160
372283
4296
یان ئەتوانم هێواش ببمەوە
بۆ تیشک خستنە سەر شتێک، و
بۆ تیشک خستنە سەر شتێک، و
06:28
and at the end of that, of course, is our old friend
161
376579
2341
بێگومان لە کۆتایی ئەوەشدا
هەر بێدەنگییەکە یەتەوە.
هەر بێدەنگییەکە یەتەوە.
06:31
silence.
162
378920
2439
06:34
There's nothing wrong with a bit of silence
163
382555
1871
هیچ کێشەیەک نابێت ئەگەر
لە قسەکردندا کەمێک بێدەنگی هەبێ، وانییە؟
لە قسەکردندا کەمێک بێدەنگی هەبێ، وانییە؟
06:36
in a talk, is there?
164
384426
2135
06:38
We don't have to fill it with ums and ahs.
165
386561
2864
پێویست ناکات بە ئم و ئاه پڕیانکەیتەوە.
06:41
It can be very powerful.
166
389425
2398
دەکرێت زۆر بەهێز بن.
06:43
Of course, pitch often goes along with pace
167
391823
2328
بێگومان، پلەی بەرز و نزمی دەنگ
زۆرجار لەگەڵ خێراییا دەڕوات
زۆرجار لەگەڵ خێراییا دەڕوات
06:46
to indicate arousal, but you can do it just with pitch.
168
394151
2528
بۆ ئاماژەکردن بە هێنانەجۆش، بەڵام
دەتوانی بە بەرز و نزمی دەنگ ئەوە بکەیت.
دەتوانی بە بەرز و نزمی دەنگ ئەوە بکەیت.
06:48
Where did you leave my keys?
169
396679
1704
کلیلەکانم لەکوێ داناوە؟
06:50
Where did you leave my keys?
170
398383
1904
(دەنگی بەرزتر) کلیلەکانم لەکوێ داناوە؟
06:52
So slightly different meaning
171
400287
1903
کەواتە واتایەکی کەمێک جیاواز
لەو دوو شێوە وتنەدا.
لەو دوو شێوە وتنەدا.
06:54
in those two deliveries.
172
402190
1966
06:56
And finally, volume.
173
404156
2246
لە کۆتاییشدا، قەبارەی دەنگەکە.
06:58
I can get really excited by using volume.
174
406402
3401
(بەرز) دەتوانم زۆر بەجۆشەوە بم
بە بەکارهێنانی قەبارە.
بە بەکارهێنانی قەبارە.
07:01
Sorry about that if I startled anybody.
175
409803
2177
ببورن بۆ ئەوە، ئەگەر کەسێکم ڕاچڵەکاندبێت.
07:04
Or, I can have you really pay attention
176
411980
2311
یان، ئەتوانم واتان لێبکەم
سەرنجێکی زۆر بەن بە بێدەنگبوون.
سەرنجێکی زۆر بەن بە بێدەنگبوون.
07:06
by getting very quiet.
177
414291
2051
07:08
Some people broadcast the whole time.
178
416342
2085
هەندێک کەس بەدرێژایی کاتەکە
پەخش دەکەن.
پەخش دەکەن.
07:10
Try not to do that.
179
418427
1473
هەوڵبەن ئەوە نەکەن.
07:12
That's called sodcasting,
180
419900
3359
بەوە دەوترێت لێدانی موزیکێکی
بەرز لە شوێنی گشتیدا.
بەرز لە شوێنی گشتیدا.
(پێکەنین)
07:15
imposing your sound on people around you
181
423259
2616
کەمتەرخەمانە و بێبایەخانە دەنگی خۆت
بسەپێنیت بەسەر چواردەوری خۆتدا.
بسەپێنیت بەسەر چواردەوری خۆتدا.
07:17
carelessly and inconsiderately. Not nice.
182
425875
3040
جوان نییە.
07:21
Of course, where this all comes into play most of all
183
428915
2656
بێگومان، ئەو شوێنەی هەموو
ئەمانەی تێدا یەتە کارەوە
ئەمانەی تێدا یەتە کارەوە
07:23
is when you've got something really important to do.
184
431571
2328
ئەوکاتەیە کە شتێکی
زۆر گرنگت هەیە بیکەیت.
زۆر گرنگت هەیە بیکەیت.
07:25
It might be standing on a stage like this
185
433899
1636
لەوانەیە وەستان بێت لەسەر سەکۆیەک و
وتاردان بێت بۆ خەڵکانێک.
وتاردان بێت بۆ خەڵکانێک.
07:27
and giving a talk to people.
186
435535
1475
07:29
It might be proposing marriage,
187
437010
2529
یان داخوازیکردنی هاوسەرگیری،
07:31
asking for a raise, a wedding speech.
188
439539
3154
داواکردنی پلە بەرزکردنەوە،
وتاری هاوسەرگیری.
وتاری هاوسەرگیری.
07:34
Whatever it is, if it's really important,
189
442693
2006
هەرچییەک بێت، ئەگەر بەڕاستی گرنگ بێت،
07:36
you owe it to yourself to look at this toolbox
190
444699
3480
پێویستە خۆت سەیری ئەم
سنوقی ئامرازە دەنگییە بکەیت و
سنوقی ئامرازە دەنگییە بکەیت و
07:40
and the engine that it's going to work on,
191
448179
2330
سەیری بزوێنەرەکە بکەیت
کە کاری لەسەر دەکات، و
کە کاری لەسەر دەکات، و
07:42
and no engine works well without being warmed up.
192
450509
3095
هیچ بزوێنەرێکیش بێ ئەوەی
گەرم بکرێت باش کارناکات.
گەرم بکرێت باش کارناکات.
07:45
Warm up your voice.
193
453604
1976
دەنگت گەرمکە.
با نیشانتان بدەم چۆن ئەوە دەکرێت.
07:47
Actually, let me show you how to do that.
194
455580
1848
07:49
Would you all like to stand up for a moment?
195
457428
3108
دەتوانن هەمووتان بۆ ساتێک هەستن؟
07:52
I'm going to show you the
six vocal warmup exercises
six vocal warmup exercises
196
460536
2916
با نیشانتان بدەم
شەش ڕاهێنانەکەی گەرمکردنی دەنگ
کە پێش هەر قسەکردنێک دەیکەم.
کە پێش هەر قسەکردنێک دەیکەم.
07:55
that I do before every talk I ever do.
197
463452
3473
07:59
Anytime you're going to talk to
anybody important, do these.
anybody important, do these.
198
466925
2771
هەرجارێک قسەت لەگەڵ کەسێکی
گرنگدا کرد، ئەمانە بکە.
گرنگدا کرد، ئەمانە بکە.
08:01
First, arms up, deep breath in,
199
469696
2966
یەکەم، قۆڵەکانت بەرزکەرەوە،
هەناسەیەکی قوڵ هەڵمژە، و
هەناسەیەکی قوڵ هەڵمژە، و
08:04
and sigh out, ahhhhh, like that.
200
472662
3102
هەناسە بەرەوە، ئاهههه، ئاواهی.
08:07
One more time.
201
475764
1628
یەکجاری تر.
08:09
Ahhhh, very good.
202
477392
2998
ئاههههه، زۆر باشە.
08:12
Now we're going to warm up our lips,
203
480390
1742
ئێستا لێوەکانمان گەرم دەکەین و،
08:14
and we're going to go ba, ba, ba, ba,
204
482132
2352
دەست دەکەین بە وتنی
با، با، با، با،
با، با، با، با،
08:16
ba, ba, ba, ba. Very good.
205
484484
2952
با، با، با، با.
زۆرباشە.
زۆرباشە.
08:19
And now, brrrrrrrrrr,
206
487436
3440
ئێستاش، بڕرررر،
08:22
just like when you were a kid.
207
490876
1450
هەر وەک ئەوکاتەی مناڵبوون.
08:24
Brrrr. Now your lips should be coming alive.
208
492326
2527
بڕررر. ئێستا لێوەکانتان
پێویستە وەک زیندوویان لێبێت.
پێویستە وەک زیندوویان لێبێت.
08:26
We're going to do the tongue next
209
494853
1575
دواتر ڕاهێنان بە زمان دەکەین
08:28
with exaggerated la, la, la, la, la, la, la, la, la.
210
496428
4422
بە بەبەرزی وتنی لا، لا، لا،
لا، لا، لا، ڵا.
لا، لا، لا، ڵا.
08:32
Beautiful. You're getting really good at this.
211
500850
1510
جوانە. خەریکە باشدەبن لەمەدا.
08:34
And then, roll an R. Rrrrrrr.
212
502360
3595
ئینجا هەڵگێڕانەوەی زمان،
ڕڕڕڕڕڕ.
ڕڕڕڕڕڕ.
08:38
That's like champagne for the tongue.
213
505955
2216
ئەوە وەک مەی وایە بۆ زمان.
08:40
Finally, and if I can only do one,
214
508171
2320
لە کۆتاییشدا، و ئەگەر بتوانم یەک دانە بکەم،
08:42
the pros call this the siren.
215
510491
1807
شارەزایان بەمە دەڵێن وێڕەوێڕ.
08:44
It's really good. It starts with "we" and goes to "aw."
216
512298
2433
بەڕاستی زۆر باشە. بە
وی دەست پێدەکات و ئینجا ئاو.
وی دەست پێدەکات و ئینجا ئاو.
08:46
The "we" is high, the "aw" is low.
217
514731
1260
وییەکە بەرزە، ئاو ەکەش نزمە.
08:48
So you go, weeeaawww, weeeaawww.
218
515991
6715
بۆیە دەڵێت، ویییی یاووو، ویییییی یاوو.
08:54
Fantastic. Give yourselves a round of applause.
219
522706
2176
زۆر باشە. ئێستا چەپڵەیەک بۆخۆتان لێبەن.
08:56
Take a seat, thank you. (Applause)
220
524882
2830
دەستان خۆش، دانیشن.
(چەپڵەلێدان)
08:59
Next time you speak, do those in advance.
221
527712
2624
جاری داهاتوو کە قسەتان کرد،
پێشوەخت ئەوانە بکەن.
پێشوەخت ئەوانە بکەن.
09:02
Now let me just put this in context to close.
222
530336
2640
ئێستا با ئەمە بخەمە میانەی
تەواوکردنی بابەتەکە.
تەواوکردنی بابەتەکە.
09:05
This is a serious point here.
223
532976
2296
ئەمە خاڵێکی زۆر گرنگە لێرەدا.
09:07
This is where we are now, right?
224
535272
1831
ئێمە ئێستا لێرەداین، وانییە؟
09:09
We speak not very well
225
537103
1665
باش قسە ناکەین
09:10
into people who simply aren't listening
226
538768
1368
بۆ ئەوانەی گوێناگرن
09:12
in an environment that's all
about noise and bad acoustics.
about noise and bad acoustics.
227
540136
2919
لە ژینگەیەکدا کە هەمووی دەربارەی
ژاوەژاو و دەنگی خراپە.
ژاوەژاو و دەنگی خراپە.
09:15
I have talked about that on this stage
228
543055
2065
لە چەند قۆناغێکی جیادا
باسی ئەوەم کرد لێرەدا.
باسی ئەوەم کرد لێرەدا.
09:17
in different phases.
229
545120
1678
09:18
What would the world be like
230
546798
1634
جیهان چۆن دەبێت
09:20
if we were speaking powerfully
231
548432
1720
ئەگەر بە هێزەوە قسە بکەین
09:22
to people who were listening consciously
232
550152
2056
لەگەڵ ئەو کەسانەی گوێ دەگرن
09:24
in environments which were actually fit for purpose?
233
552208
3394
لە ژینگەیەکدا گوونجابێت بۆ ئەو مەبەستە؟
09:27
Or to make that a bit larger,
234
555602
2983
یان ئەگەر گەورەتری بکەین،
09:30
what would the world be like
235
558585
1097
جیهان چۆن دەبێت
09:31
if we were creating sound consciously
236
559682
2628
ئەگەر بە هۆشیارییەوە دەنگ درووست بکەین و
09:34
and consuming sound consciously
237
562310
2033
بە هۆشیارییەوە دەنگ وەرگرین و
09:36
and designing all our environments
238
564343
1627
هەموو هۆشیارییانە ژینگەی خۆمان بڕەخسێنین
09:38
consciously for sound?
239
565970
1477
بۆ دەنگەکان؟
09:39
That would be a world that does sound beautiful,
240
567447
3224
ئەوە جیهانێک دەبێت
کە لە جوان دەچێت، و
کە لە جوان دەچێت، و
09:42
and one where understanding
241
570671
1896
شوێنێک کە لێکتێگەشتن
گرنگترین شت دەبێت، و
گرنگترین شت دەبێت، و
09:44
would be the norm,
242
572567
2015
09:46
and that is an idea worth spreading.
243
574582
2673
ئەوەش بیرۆکەیەکە شایەنی بڵاوکردنەوەیە.
09:49
Thank you.
244
577255
2408
زۆر سوپاس.
(چەپڵەلێدان)
09:51
Thank you. (Applause)
245
579663
1300
ABOUT THE SPEAKER
Julian Treasure - Sound consultantJulian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it.
Why you should listen
Julian Treasure is the chair of the Sound Agency, a firm that advises worldwide businesses -- offices, retailers, airports -- on how to design sound in their physical spaces and communication. He asks us to pay attention to the sounds that surround us. How do they make us feel: productive, stressed, energized, acquisitive?
Treasure is the author of the book Sound Business, a manual for effective sound use in every aspect of business. His most recent book, How to be Heard: Secrets for Powerful Speaking and Listening, based on his TED Talk, offers practical exercises to improve communication skills and an inspiring vision for a sonorous world of effective speaking, conscious listening and understanding. He speaks globally on this topic.
Julian Treasure | Speaker | TED.com