TED2008
Jill Bolte Taylor: My stroke of insight
جیڵ بۆڵت تەیڵۆر: لێدانێکی بەهێزی بەئاگا بوون
Filmed:
Readability: 3.7
26,359,883 views
جیڵ بڵۆت تەیلەر هەلی لێکۆڵینەوەیەکی بۆ ڕەخساوە کە چەند زانایەکی مێشک دەخوازن بەدەستی بهێنن: جەڵتەیەکی بەهێز لێی داوە، وە چاودێری کارکردنی مێشکی خۆی دەکات، جووڵە، قسەکردن، ئاگایی خۆیی ... یەک لەدوای یەک لەکار دەکەون. چیرۆکێکی سەرسئڕهێنەرە.
Jill Bolte Taylor - Neuroanatomist
Brain researcher Jill Bolte Taylor studied her own stroke as it happened -- and has become a powerful voice for brain recovery. Full bio
Brain researcher Jill Bolte Taylor studied her own stroke as it happened -- and has become a powerful voice for brain recovery. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
I grew up to study the brain
0
0
3000
من گەورە بووم بۆ خوێندنی مێشک
00:21
because I have a brother who has been diagnosed with a brain disorder:
1
3000
4000
چونکە برایەکم هەیە دوو چاری نەخۆشی مێشک بووە
00:25
schizophrenia. And as a sister
2
7000
2000
سکینفیرینیا، وەکو خوشکێک
00:27
and later, as a scientist, I wanted to understand, why
3
9000
4000
پاشان دواتر، وەک زانایەک دەمویست کە بزانم، بۆچی
00:31
is it that I can take my dreams, I can connect
4
13000
3000
دەتوانم کە خەونەکانم لێک بدەم
00:34
them to my reality, and I can make my dreams come true?
5
16000
3000
لەگەڵ ژیانی ڕاستیمدا، هەروەها دەتوانم خەونەکانم بهێنمە دی؟
00:37
What is it about my brother's brain and
6
19000
4000
چی هەیە لە بارەی کێشەی مێشکی براکەمەوە، وە
00:41
his schizophrenia that he cannot connect his
7
23000
3000
دوچاری ئەو نەخۆشی سکینفیرینیا، کە ناتوانێت
00:44
dreams to a common and shared reality, so they
8
26000
4000
خەونەکانی بە دنیای ڕاستیەوە ببەستێتەوە، کەواتە
00:48
instead become delusion?
9
30000
2000
لەبری ئەوە دەبن بە خەیاڵ؟
00:51
So I dedicated my career to research into the
10
33000
2000
بۆیە بڕیارم دا لە ئەزمونی کارمدا، لێکۆڵینەوە بکەم لەسەر
00:53
severe mental illnesses. And I moved from my home state
11
35000
3000
نەخۆشی دەروونی گەورە، وە ماڵەکەشم گواستەوە
00:56
of Indiana to Boston, where I was working in
12
38000
3000
لە ئیندنیاناوە بۆ بۆستن، کە لەوێ کارم دەکرد لە
00:59
the lab of Dr. Francine Benes, in the Harvard
13
41000
3000
تاقیگەکەی دکتۆر فڕانسن بینیس، لە زانکۆی هارڤەرد
01:02
Department of Psychiatry. And in the lab, we were asking the question,
14
44000
6000
لە بەشی دەروونی ، هەروەها لە تاقیگەدا پرسیارمان دەکرد
01:08
"What are the biological differences between the brains of individuals
15
50000
5000
'' جیاوازی چیە لە نێوان مێشکی ئەو تاکانەی
01:13
who would be diagnosed as normal control,
16
55000
2000
کە دا دەنرێت بە مێشکی خاوەن کۆنتڕۆڵی ئاسایی
01:15
as compared with the brains of individuals diagnosed with
17
57000
3000
بە بەراورد لەگەڵ ئەو مێشکانەی کە هی کەسانێکن دوچاری
01:18
schizophrenia, schizoaffective or bipolar disorder?"
18
60000
5000
شێرۆفینان دەبن، کێشەی دوجەمسەری یاخود جیابونەوەی خودی؟''
01:23
So we were essentially mapping the microcircuitry
19
65000
3000
ئێمە بە شێوەیەکی بنەڕەتی نەخشەسازی گەردیلە پێکهاتەی
01:26
of the brain: which cells are communicating with
20
68000
3000
مێشک دەکەین: کام خانانە پەیوەندی دەکەن لەگەڵ
01:29
which cells, with which chemicals, and then in
21
71000
3000
هەر خانەیەک، هەر کیمیاییەک، پاشان
01:32
what quantities of those chemicals?
22
74000
3000
بڕی ئەو مادە کیمیاویانە چەندە؟
01:35
So there was a lot of meaning in my life because I was performing
23
77000
4000
زۆر مانا بەخش بوو لە ژیانمدا، چونکە من بەرجەستەی
01:39
this type of research during the day.
24
81000
3000
ئەم جۆرە لێکۆڵینەوانەم دەکرد لە ڕۆژدا
01:42
But then in the evenings and on the weekends,
25
84000
3000
بەڵام لە شەوەکاندا و لە کۆتای هەفتەدا
01:45
I traveled as an advocate for NAMI, the National Alliance on Mental Illness.
26
87000
5000
گەشتم کرد وەک بانگخوازێ بۆ NAMI ، کە یەکەی یەکێتی نیشتیمانیە بۆ نەخۆشیەکانی مێشک
01:50
But on the morning of December 10, 1996, I woke up
27
92000
3000
بەڵام لە بەیانی ١٠ کانونی یەکەمی ساڵی ١٩٩٦دا، هەستام و بۆم دەرکەوت
01:53
to discover that I had a brain disorder of my own.
28
95000
4000
کە خۆشم نا ڕێکوپێکیەک لە مێشکمدا هەیە
01:57
A blood vessel exploded in the left half of my brain.
29
99000
4000
دەمارێکی خوێنم تەقیبوو لە نیوەی لای ڕاستی مێشکم
02:01
And in the course of four hours,
30
103000
2000
لە ماوەی چوار کاتژمێردا
02:03
I watched my brain completely deteriorate in its ability to
31
105000
5000
بینیم کە مێشکم بە تەواوەتی تێکچونێکی گەورەی لە کارەکانیدا هەیە بۆ
02:08
process all information. On the morning of the hemorrhage,
32
110000
4000
ڕێکخستنی زانیاری، لە بەیانی خوێن بەربونەکەدا
02:12
I could not walk, talk, read, write or recall any of my life.
33
114000
6000
نەم دەتوانی بڕۆم، قسە بکەم، بخوێنمەوە، بنوسم یاخود هەرشتێکی ژیانم بکەم
02:18
I essentially became an infant in a woman's body.
34
120000
4000
بە تەواوەتی وەک منداڵێکی ساوام لێهات کە لە سکی دایکیایە
02:23
If you've ever seen a human brain,
35
125000
3000
ئەگەر لەوەو پێش مێشکی مرۆڤتان بینیبێت
02:26
it's obvious that the two hemispheres are completely separate from one another.
36
128000
3000
ئەوا ڕوونە کە دوو بەشی مێشکی مرۆڤ لە یەک جیان
02:29
And I have brought for you a real human brain.
37
131000
6000
هەروەها من مێشکێکی ڕاستەقینەی مرۆڤم بۆ هێناون
02:38
So this is a real human brain.
38
140000
7000
کەواتە ئەمە مێشکی ڕاستی مرۆڤە
02:46
This is the front of the brain,
39
148000
2000
ئەمە بەشی پێشەوەیەتی
02:48
the back of brain with the spinal cord hanging down,
40
150000
4000
ئەمەش بەشی دواوەی مێشکە کە بە دڕکەپەتکەوەیە و بەرەو خوار شۆڕبۆتەوە
02:52
and this is how it would be positioned inside of my head.
41
154000
4000
ئەمە شێوەی جێگیربونیەتی لە ناو کەلەی سەرمدا
02:56
And when you look at the brain, it's obvious that
42
158000
2000
کاتێک سەیری مێشک دەکەیت، ئەوە ڕوونە کە
02:58
the two cerebral cortices are completely separate from one another.
43
160000
5000
هەدوو بەشی مێشک بە پەردەکانیان بە تەواوی جیان لە یەکتر
03:04
For those of you who understand computers,
44
166000
2000
بۆ ئەوانەی کە لە کۆمپیوتەر تێدەگەن
03:06
our right hemisphere functions like a parallel processor,
45
168000
3000
بەشی ڕاستی مێشکمان لە پڕۆسێسەرێک دەچێت لە کارەکانیدا
03:09
while our left hemisphere functions like a serial processor.
46
171000
4000
بەڵام بەشی چەپ لە کارەکانیدا لە پڕۆسێسەرێکی ئەڵقە ئەڵقە دەچێت
03:13
The two hemispheres do communicate with one another
47
175000
3000
هەردوو بەشەکەش پەیوەندی تەواویان لەگەڵ یەک هەیە
03:16
through the corpus collosum,
48
178000
2000
لە ڕێگەی سەنتەرێکی دەمارییەوە
03:18
which is made up of some 300 million axonal fibers.
49
180000
4000
کە لە ٣٠٠ ملیۆن ژێیە خانە پێکهاتووە
03:22
But other than that,
50
184000
2000
بەڵام بێجگە لەوە
03:24
the two hemispheres are completely separate.
51
186000
4000
ئەو دوو بەشە بەتەواوی لەیەک جیان
03:28
Because they process information differently,
52
190000
3000
چونکە ئەوان بە جیا زانیاری چاک دەکەن
03:31
each of our hemispheres think about different things,
53
193000
3000
هەر بەشەشیان بە جیا بیردەکاتەوە
03:34
they care about different things, and, dare I say,
54
196000
4000
گرنگی بە شتی جیاش دەدەن، دەتوانم بڵێم
03:38
they have very different personalities.
55
200000
4000
دوو کەسایەتی جیاوازیشیان هەیە
03:43
Excuse me. Thank you. It's been a joy. Assistant: It has been.
56
205000
7000
بمبورە، سوپاس، ئەوە خۆش بوو. یاریدەدەرەکە: بەڵێ وابوو
03:51
Our right human hemisphere is all about this present moment.
57
213000
4000
بەشی ڕاستی مێشکی ئێمە لە بارەی ئێستامانەوەیە لەم خولەکەدا
03:55
It's all about "right here, right now."
58
217000
5000
هەمووی لە بارەی ئێرە و ئێستایە
04:00
Our right hemisphere, it thinks in pictures
59
222000
3000
بەشی ڕاستی مێشکمان بیردەکاتەوە بە وێنە
04:03
and it learns kinesthetically through the movement of our bodies.
60
225000
4000
وە فێردەبێت بەشێوەیەکی کارەبایی لە ڕێگەی جوڵەی لەشەوە
04:07
Information, in the form of energy, streams in simultaneously
61
229000
5000
زانیاری، لە شێوەی ووزەدا، بەشێوەیەکی هاوتا یەتە ناوەوە
04:12
through all of our sensory systems
62
234000
2000
لە ڕێگەی هەموو سیستەمەکانی هەستکردنمانەوە
04:14
and then it explodes into this enormous collage
63
236000
3000
پاشان هێرش دەکەن بەرەو بۆردە گەورەکەو تێیدا کۆدەبنەوە
04:17
of what this present moment looks like,
64
239000
4000
کە ئەم خولەکە لە چی دەچێت
04:21
what this present moment smells like and tastes like,
65
243000
3000
کە ئێستا بۆنی چۆنە و تامی چۆنە
04:24
what it feels like and what it sounds like.
66
246000
4000
هەستپێکردنی چۆنە وە هەروەها دەنگی چۆنە
04:29
I am an energy-being connected to the energy all around me
67
251000
5000
من بوونەوەرێکی وزەییم پەیوەندی لەگەڵ وزەکانی دەوروبەرمدا دەبەستم
04:34
through the consciousness of my right hemisphere.
68
256000
3000
لە ڕێگەی بەئاگایی بەشی ڕاستی مێشکەوە
04:37
We are energy-beings connected to one another
69
259000
4000
ئێمە بوونەوەری وزەیین بەستراوین بەیەکەوە
04:41
through the consciousness of our right hemispheres as one human family.
70
263000
6000
لە ڕێگەی بەئاگایی بەشی ڕاستی مێشکمانەوە وەک یەک خێزانی گەورەی مرۆڤ
04:47
And right here,
71
269000
2000
هەر لێرەدا
04:49
right now, we are brothers and sisters on this planet,
72
271000
2000
هەر ئێستا، ئێمە خوشک وبراین لەسەر ئەم هەسارەیە
04:51
here to make the world a better place.
73
273000
4000
لێرەدا، بۆ ئەوەی زەوی بکەین بە شوێنێکی باشتر
04:55
And in this moment we are perfect, we are whole and we are beautiful.
74
277000
6000
لەم خولەکەدا ئێمە تەواوین، ئێمە یەکێکین، ئێمە جوانین
05:02
My left hemisphere -- our left hemisphere -- is a very different place.
75
284000
5000
بەشی لای چەپی مێشکم... بەشی لای چەپی مێشکی ئێوەش... جێگەیەکی زۆر جیایە
05:07
Our left hemisphere thinks linearly and methodically.
76
289000
4000
بەشی لای چەپی مێشکمان بە شێوەیەکی ڕێکوپێک بیردەکاتەوە
05:11
Our left hemisphere
77
293000
2000
بەشی لای چەپی مێشکمان
05:13
is all about the past and it's all about the future.
78
295000
4000
لە بارەی هەموو شتێکی ڕابردوو و داهاتوەوەیە
05:17
Our left hemisphere is designed to take that
79
299000
3000
بەشی لای چەپی مێشکمان نەخشەساز کراوە کە
05:20
enormous collage of the present moment and start
80
302000
3000
ئەو شتانە وەربگرێت کە لەبارەی ئێستاوەن و دەست بکات بە
05:23
picking out details, details and more details about those details.
81
305000
4000
هەڵبژاردنی وردەکارییەکان، ووردەکاری زیاتر و ووردتر لە بارەی ئەو وردەکارییانەوە
05:27
It then categorizes and
82
309000
2000
دواتر دەیان پاڵێوێت
05:29
organizes all that information, associates it
83
311000
4000
هەموو زانیارییەکان ڕێکدەخات، دەیانلکێنێت
05:33
with everything in the past we've ever learned, and
84
315000
3000
لەگەڵ هەموو شتێک کە لەڕابردوودا ئێمە فێری بووین
05:36
projects into the future all of our possibilities.
85
318000
3000
وە پڕۆژە بۆ داهاتوومان لەگەڵ هەموو ئەگەرەکاندا دادەنێت
05:40
And our left hemisphere thinks in language.
86
322000
4000
بەشی چەپی مێشکمان، بیردەکاتەوە لە زمان
05:44
It's that ongoing brain chatter that connects me and my
87
326000
3000
ئەوە ئەو گفتوگۆ بەردەوامەیە کە من و ناخی
05:47
internal world to my external world.
88
329000
4000
من دەبەستێتەوە لەگەڵ دنیای دەروەم
05:51
It's that little voice that says to me, "Hey, you gotta remember
89
333000
4000
ئەو دەنگە نزمەیە کە پێم دەڵێت "هێی بیرت نەچێت
05:55
to pick up bananas on your way home.
90
337000
3000
کە هاتیتەوە لە ڕێگا هەندێک مۆز لەگەڵ خۆت بهێنەوە
05:58
I need them in the morning."
91
340000
1000
بەیانی پێویستم پێی دەبێت"
05:59
It's that calculating intelligence that reminds me
92
341000
3000
ئەو زیرەکیە ژمێرەییە یە کە بیرم دەهێنێتەوە
06:02
when I have to do my laundry. But perhaps most important,
93
344000
3000
کە چ کاتێک پێویستە جلەکانم بشۆم، بەڵام دەشێت گرنگترین شت
06:05
it's that little voice that says to me,
94
347000
4000
ئەو دەنگە بچکۆلەیە بێت کە پێم دەڵێت
06:09
"I am. I am." And as soon as my left hemisphere says to me "I am,"
95
351000
6000
"من، من" وە هەرکاتێک کە لای چەپی مێشکم پێم دەڵێت، من
06:15
I become separate.
96
357000
3000
من جیادەبمەوە
06:18
I become a single solid individual, separate from the energy flow
97
360000
4000
من دەبم بە تاکێکی سەربەخۆ، جیادەبمەوە لەشەپۆلی وزەی
06:22
around me and separate from you.
98
364000
3000
دەورووبەرم جیا دەبمەوە لە ئێوە
06:25
And this was the portion of my brain that I lost
99
367000
3000
ئەم بەشە بوو لە مێشکم لەدەستمدا
06:28
on the morning of my stroke.
100
370000
2000
ئەو بەیانییەی جەڵتەکەە لێیدام
06:30
On the morning of the stroke, I woke up to a
101
372000
4000
ئەو بەیانییەی جەڵتەکەکە لێیدام، بەخەبەر هاتم
06:34
pounding pain behind my left eye. And it was the kind of pain --
102
376000
5000
هەستم بە ئازارێکی زۆر دەکرد لە پشتی چاوی چەپمەوە، جۆرێک بوو لە ئازار
06:39
caustic pain -- that you get when you
103
381000
2000
وەک ئازارێکی بەستوو ئاسا وابوو، وشککەر، کاتێک هەستی پێدەکەیت
06:41
bite into ice cream. And it just gripped me --
104
383000
4000
کە گاز لە دۆندرمەیەک دەگریت ، توند وشکی کردم
06:45
and then it released me. And then it just gripped me --
105
387000
3000
پاشان بەڕەڵای کردم، پاشان دووبارە ووشکی کردمەوە
06:49
and then it released me. And it was very unusual
106
391000
3000
پاشان جارێکی تر بەری دام، ئەوە زۆر نائاسایی بوو
06:52
for me to ever experience any kind of pain,
107
394000
3000
بۆ من کە توشی هیچ ئازارێک ببم
06:55
so I thought, "OK, I'll just start my normal routine."
108
397000
2000
پاشان بیرم کردەوە" باشە با دەستبکەم بە ڕۆتینی ئاسایی ڕۆژانەم
06:57
So I got up and I jumped onto my cardio glider,
109
399000
3000
بۆیە هەستام و بازمدا بۆ سەر ئامێری ڕاکردنەکە
07:00
which is a full-body, full-exercise machine.
110
402000
3000
کە ئامێرێکی وەرزشیە بۆ هەموو لەش
07:03
And I'm jamming away on this thing, and I'm realizing
111
405000
4000
لەسەر ئامێرە وەرزشیەکە شپرزەبووم و بۆم دەرکەوت
07:08
that my hands look like primitive claws grasping
112
410000
4000
دەستەکانم وەکو چنگێکی سەرەتایی گرتبوو بە
07:12
onto the bar. And I thought, "That's very peculiar."
113
414000
3000
ئامێری وەرزشیەکەوە، بیرم کردەوە ئەمە زۆر نامۆیە
07:15
And I looked down at my body and I thought, "Whoa,
114
417000
3000
سەیری خوارەوەی لەشم کرد و لەبەر خۆمەوە دەموت واو
07:18
I'm a weird-looking thing." And it was as though
115
420000
3000
ڕواڵەتم سەیرە، ئەوەش بیرکردنەوەیەک بوو وەک
07:21
my consciousness had shifted away from my normal
116
423000
3000
کە بەئاگاییم لەدەست داوە بۆ چاوتێبڕینی
07:24
perception of reality, where I'm the person on the
117
426000
3000
ئاساییانەی واقیع، کە من کەسێکم لەسەر
07:27
machine having the experience, to some esoteric space
118
429000
3000
ئامێرێک وە ئەزمون وەردەگرم، بەهۆی بۆشایی نهێنی
07:30
where I'm witnessing myself having this experience.
119
432000
4000
کاتیک من ئەم ئەزموونەم بەخۆمەوە دەبینی
07:35
And it was all very peculiar, and my headache was
120
437000
2000
هەمووی بەگشتی نامۆ بوو، وە سەرئێشەکەم
07:37
just getting worse. So I get off the machine,
121
439000
2000
بەرەو خراپ بوون دەچوو، بۆیە لە ئامێرەکە دابەزیم
07:39
and I'm walking across my living room floor, and I
122
441000
3000
بەژووری میوانەکەدا ڕۆشتم بە پێ، وە من
07:42
realize that everything inside of my body has
123
444000
2000
بۆم دەرکەوت کە هەموو شتێ لە لەشمدا
07:44
slowed way down. And every step is very rigid and
124
446000
5000
زۆر خاو و ناڕێکوپێک بوو، هەموو هەنگاوێکم بە ئەستەم و
07:49
very deliberate. There's no fluidity to my pace,
125
451000
3000
زۆر بەئەنقەست بوو. وە هیچ ڕەشاقەیەک لە جوڵەو خێرایمدا نەبوو
07:52
and there's this constriction in my area of perceptions,
126
454000
3000
ئەم گرژبونەوەیە هەبوو لە ناوچەی ئەگەرەکانمدا
07:55
so I'm just focused on internal systems.
127
457000
4000
بۆیە من تەنها پشتم بەستبوو بە سیستەمی ناوەکیم
07:59
And I'm standing in my bathroom getting ready to
128
461000
2000
وە من وەستابوم لە گەرماوەکە کە خۆم ئامادە بکەم بۆ
08:01
step into the shower, and I could actually hear the
129
463000
2000
هەنگاو نان بەرەو دوشەکە، بەڵام لە ڕاستیدا توانیم گوێ بیستی
08:03
dialogue inside of my body. I heard a little voice
130
465000
3000
گفتوگۆیەک بم لە ناو لەشمدا، دەنگێکی بچوکم بیست
08:06
saying, "OK. You muscles, you gotta contract.
131
468000
3000
دەیگوت، باشە، ماسولکەکان، دەبێت گرژ ببنەوە
08:09
You muscles, you relax."
132
471000
1000
ماسولکەکان، خاوببنەوە
08:10
And then I lost my balance, and I'm propped up against the wall.
133
472000
3000
هاوسەنگی خۆمم لەدەستدا، نوسام بە دیوارەکەوە
08:13
And I look down at my arm and I realize
134
475000
4000
سەیرێکی قۆڵەکانم کرد و بۆم دەرکەوت
08:17
that I can no longer define the boundaries of my body.
135
479000
4000
کە چی تر ناتوانم سنورەکانی لەشم بناسمەوە
08:21
I can't define where I begin and where I end,
136
483000
4000
نەمدەتوانی بڕیار بدەم لە کوێوە دەست پێبکەم و لە کوێوە کۆتایی بێنم
08:25
because the atoms and the molecules of my arm
137
487000
3000
چونکە گەردەکان ووردیلەکانی قۆڵم
08:28
blended with the atoms and molecules of the wall.
138
490000
4000
تێکەڵ بوبون لەگەڵ گەرد و گەردیلەکانی دیوارەکە
08:32
And all I could detect was this energy -- energy.
139
494000
4000
هەرچی دەمتوانی هەستی پێبکەم ئەم ووزەیە بوو...ووزە
08:36
And I'm asking myself, "What is wrong with me?
140
498000
2000
پرسیارم لەخۆم دەکرد من چیمە
08:38
What is going on?" And in that moment, my brain chatter --
141
500000
3000
چی ڕوودەدات؟ وە لەوکاتەدا مێشکم وڕێنەی دەکرد
08:42
my left hemisphere brain chatter -- went totally silent.
142
504000
3000
لای چەپی مێشکم کە ئیشی فەرمان دەرکردن بوو بەتەواوی بێدەنگ بوو
08:45
Just like someone took a remote control
143
507000
3000
وەک ئەوەی بڵێی کەسێک کۆنتڕۆڵێکی پێیە
08:48
and pushed the mute button. Total silence.
144
510000
3000
وە دەستی ناوە بە دوگمەی بێدەنگ کردندا. بەتەواوی بێدەنگ بوو
08:51
And at first I was shocked to find myself
145
513000
3000
لە ڕاستیدا سەرەتا من حەپەسام کە زانیم خۆم لە
08:54
inside of a silent mind. But then I was immediately
146
516000
4000
ناو مێشک و هزرێکی بێدەنگدام. بەڵام ئەوکاتە دەستبەجێ
08:58
captivated by the magnificence of the energy around me.
147
520000
4000
ئەسیر بووم بەو ووزە سەرنجڕاکێشەی کە لەدەورم بوو
09:02
And because I could no longer identify
148
524000
4000
چونکە چیتر نەمدەتوانی
09:06
the boundaries of my body, I felt enormous and expansive.
149
528000
3000
سنورەکانی لەشم جیا بکەمەوە، هەستم کرد بە فراوانبونێکی گەورەکرد
09:09
I felt at one with all the energy that was,
150
531000
4000
هەستم کرد دەستبەجێ کە ئەو هەموو ووزەیە لەوێیە
09:13
and it was beautiful there.
151
535000
3000
ئەوە زۆر جوان بوو لەوێدا
09:16
Then all of a sudden my left hemisphere comes back
152
538000
2000
پاشان لە پڕ بەشی لای چەپی مێشکم کەوتەوە
09:18
online, and it says to me, "Hey! We got a problem!
153
540000
3000
کار، وە پێی وتم تۆ! ئێمە کێشەیەکمان هەیە
09:21
We got a problem! We gotta get some help."
154
543000
2000
کێشەیەکمان هەیە، پێویستمان بە هەندێک یارمەتی هەیە
09:23
And I'm going, "Ahh! I got a problem.
155
545000
2000
من دەڕۆم" ئەه"! کێشەیەکم هەیە
09:25
I got a problem." So it's like, "OK. OK. I got a problem."
156
547000
3000
کێشەیەکم هەیە "کەواتە ئەوە وەک" باشە باشە، کێشەیەکم هەیە
09:28
But then I immediately drifted right back
157
550000
3000
بەڵام ئەو کاتە دەستبەجێ بە لایا هاتم بەرەو دواوە
09:31
out into the consciousness -- and I affectionately
158
553000
3000
بۆ بەئاگاییم....وە بەهەستێکی پر لە سۆز
09:34
refer to this space as La La Land.
159
556000
3000
کە بگەڕێتەوە بۆ ئەم بۆشاییە، خۆشم نازانم چۆن بوو، بەس خۆش بوو
09:38
But it was beautiful there. Imagine what it would
160
560000
2000
بەڵام ئەوێ زۆر زۆر جوان بوو،. بیهێنە بەرچاوت هەستت
09:40
be like to be totally disconnected from your brain
161
562000
3000
چۆن دەبێت ئەگەر بەتەواوەتی داببڕێیت لە مێشکت
09:43
chatter that connects you to the external world.
162
565000
3000
ئەو فەرمانبەرەی کە دەتبەستێتەوە بە جیهانی مادییەوە
09:46
So here I am in this space, and my job -- and any
163
568000
3000
بۆیە من لێرەم لەم بۆشاییەدا....وە کاری من... هەر
09:49
stress related to my job -- it was gone.
164
571000
3000
فشارێک کە لەلایەن کارەکەمەوە بێت....هیچی نەما
09:52
And I felt lighter in my body. And imagine
165
574000
3000
وە هەستم بەجۆرێک سووک بوون کرد لە لەشمدا، بیهێنە بەرچاوی خۆت
09:55
all of the relationships in the external world and any
166
577000
4000
هەموو پەیوەندیەکانت لە دنیای مادییداو هەر
09:59
stressors related to any of those -- they were gone.
167
581000
3000
فشارێک کە لەوانەوە بێت،،، نەما
10:02
And I felt this sense of peacefulness.
168
584000
5000
هەستم بە جۆرێک لە ئارامی کرد
10:07
And imagine what it would feel like to lose 37 years of emotional baggage!
169
589000
5000
بیهێنە بەرچاوی خۆت هەستی لەدەستدانی ٣٧ ساڵی پەیوەندی سۆزداریت چۆن دەبێت
10:12
(Laughter) Oh! I felt euphoria --
170
594000
5000
( پێکەنین ) ئۆو! هەستم بە جۆرێک لە گەیشتن بە ترۆپکی
10:18
euphoria. It was beautiful.
171
600000
3000
چێژ وەرگرتن کرد. زۆر جوان بوو
10:21
And then, again, my left hemisphere comes online and it says,
172
603000
2000
جارێکی تریش بەشی لای چەپی مێشکم کەوتەوە کار و دەیگوت
10:23
"Hey! You've got to pay attention.
173
605000
2000
هێی، دەبێت ئاگادار بیت
10:25
We've got to get help." And I'm thinking, "I got to get help.
174
607000
2000
دەبێت ئێمە یارمەتیمان پێبگات. " بیرم دەکردەوە" دەبێت من یارمەتیم پێبگا
10:27
I gotta focus."
175
609000
2000
پێویستە ووریا بم
10:29
So I get out of the shower and I mechanically
176
611000
2000
بۆیە لە حەمامەکە چوومە دەرەوە بەشێوەیەکی میکانیکیانە
10:31
dress and I'm walking around my apartment,
177
613000
2000
جلەکانم لەبەرکرد و دەگەڕام بە ناو شوقەکەمدا
10:33
and I'm thinking, "I gotta get to work. I gotta get to work.
178
615000
2000
بیرم دەکردەوە، دەبێت بچمە سەر کار، دەبێت بچمە سەر کار
10:35
Can I drive? Can I drive?"
179
617000
3000
دەتوانم سەیارە لێبخوڕم؟ دەتوانم سەیارە لێبخوڕم؟
10:38
And in that moment my right arm went totally
180
620000
2000
لەو ساتەدا قۆڵی ڕاستم بەتەواوەتی
10:40
paralyzed by my side. Then I realized,
181
622000
3000
بە لایەکمەوە ئیفلیج بوو. پاشان بۆم دەرکەوت
10:43
"Oh my gosh! I'm having a stroke! I'm having a stroke!"
182
625000
3000
ئۆو خوایە! من توشی جەڵتە دەبم! من توشی جەڵتە دەبم
10:46
And the next thing my brain says to me is, "Wow!
183
628000
3000
یەکسەر دوای ئەوە مێشکم پێی وتم، واو
10:49
This is so cool." (Laughter) "This is so cool!
184
631000
6000
ئەمە زۆر خۆشە (پێکەنین)، ئەمە زۆر خۆشە
10:55
How many brain scientists have the opportunity
185
637000
2000
چەند زانای بواری مێشک ئەو هەلەی دەبێت
10:57
to study their own brain from the inside out?"
186
639000
3000
کە لێکۆڵینەوە لەسەر مێشکی خۆی بکات لە ناوەوە؟
11:00
(Laughter)
187
642000
2000
پێکەنین
11:02
And then it crosses my mind, "But I'm a very busy woman!"
188
644000
4000
پاشان ئەوە بە مێشکمدا هات، بەڵام من ژنێکی زۆر سەرقاڵم
11:06
(Laughter) "I don't have time for a stroke!"
189
648000
3000
پێکەنین، کاتم نیە بۆ ئەوەی توشی جەڵتە ببم
11:09
So I'm like, "OK, I can't stop the stroke from happening,
190
651000
2000
بۆیە وتم" باشە، ناتوانم جەڵتەکە لە ڕوودان بوەستێنم
11:11
so I'll do this for a week or two, and
191
653000
3000
بۆیە ئەمە بۆ یەک دوو هەفتە دەکەم
11:14
then I'll get back to my routine. OK.
192
656000
2000
دوایی دەست بە ڕۆتینی ژیانم دەکەمەوە، باشە
11:16
So I gotta call help. I gotta call work."
193
658000
2000
بۆیە دەبێت پەیوەندی بکەم بە فریاگوزاریەوە، دەبێت پەیوەندی بکەم بە کارەکەمەوە
11:18
I couldn't remember the number at work,
194
660000
2000
ژمارەی ئەو شوێنەی کارم تێدا دەکرد بیرچوبۆوە
11:20
so I remembered, in my office I had a business card
195
662000
2000
بیرم کەوتەوە کە لەنوسینگەکەم کارتێکی زانیاریم هەبوو
11:22
with my number on it. So I go into my business room,
196
664000
3000
ژمارەکەی خۆشمی لەسەربوو، بۆیە چووم بۆ ژووری کارکردنەکەم
11:25
I pull out a three-inch stack of business cards.
197
667000
3000
دەستەیەک کە سێ ئینج لە کارتی زانیاری بوو دەرمکرد
11:28
And I'm looking at the card on top and even though
198
670000
3000
لەبەشی سەرەوەیەوە سەیرم دەکرد و بیرم دەکردەوە
11:31
I could see clearly in my mind's eye what my business card looked like,
199
673000
4000
دەمتوانی بە چاوی مێشکم سەیری بکەم کە کارتی زانیاریەکەی خۆم چۆن بووە
11:35
I couldn't tell if this
200
677000
2000
نەمدەتوانی بڵێم ئەمە
11:37
was my card or not, because all I could see were pixels.
201
679000
3000
کارتەکەی خۆمە یان نا، چونکە تەنها شتێک کە دەمبینی خاڵی ورد بوو
11:40
And the pixels of the words blended
202
682000
2000
خاڵی ورد، هی ووشە تۆخکراوەکان
11:42
with the pixels of the background and the pixels of the symbols,
203
684000
3000
خاڵی ووردی باگراوندەکەو خاڵی ووردی نیشانەکان بوو
11:45
and I just couldn't tell.
204
687000
2000
نەمدەتوانی بڵێم ئەمە هی خۆمە
11:47
And then I would wait for what I call a wave of clarity.
205
689000
3000
پاشان چاوەڕێی ئەوەم دەکرد کە پێی دەڵێم شەپۆلێک بۆ ڕوون بوونەوە
11:50
And in that moment, I would be able to
206
692000
3000
لەو ساتەدا، دەتوانم
11:53
reattach to normal reality and I could tell
207
695000
3000
جارێکی تر بگەڕێمەوە بۆ واقیعی ڕاستەقینەو بتوانم بڵێم
11:56
that's not the card ... that's not the card ... that's not the card.
208
698000
2000
ئەوە ئەو کارتە نیە... ئەوە ئەو کارتە نیە... ئەوە ئەو کارتە نیە
11:58
It took me 45 minutes to get one inch down
209
700000
4000
چل و پێنج خولەکی وویست کە تەنها ئینچێک بێمە خوارەوە
12:02
inside of that stack of cards.
210
704000
2000
لەو دەستەیە لە کارتەکان
12:05
In the meantime, for 45 minutes, the hemorrhage is
211
707000
2000
لەو کاتەشدا بۆ چل و پێنج خولەکەکە، خوێنبەربونەکە
12:07
getting bigger in my left hemisphere.
212
709000
2000
زیاتر گەورەتر دەبوو لە بەشی لای چەپی مێشکم
12:09
I do not understand numbers, I do not understand the telephone,
213
711000
3000
من تێنەدەگەیشتم لە ژمارەکان، لە تەلەفونەکە تێنەدەگەیشتم
12:12
but it's the only plan I have.
214
714000
2000
بەڵام ئەوە تاکە نەخشەیەک بوو کە هەمبوو
12:14
So I take the phone pad and I put it right here. I take the business card,
215
716000
3000
بۆیە تەلەفونەکەم گرت بەدەستمەوە لێرەدا دامنا. کارتی زانیاری کارەکەم گرت بەدەستمەوە
12:17
I put it right here, and
216
719000
2000
ڕێک لێرەدا دامنا
12:19
I'm matching the shape of the squiggles on the card
217
721000
4000
دەستم کرد بەبەراوردکردنی شێوەی هەڕەمەکی سەر کارتەکە
12:23
to the shape of the squiggles on the phone pad.
218
725000
3000
لەگەڵ شێوە هەڕەمەکیەکانی سەر دوگمەی تەلەفونەکە
12:26
But then I would drift back out into La La Land,
219
728000
3000
بەڵام لەو کاتەدا بۆ جارێکی تر دەکەومەوە، دۆخێک کە خۆشم نازانم چۆنە
12:29
and not remember when I came back if I'd already
220
731000
3000
بیریشم نامێنێت کە هاتمەوە،
12:32
dialed those numbers.
221
734000
1000
پەیوەندیم کردووە بەو ژمارانەوە
12:33
So I had to wield my paralyzed arm like a stump
222
735000
4000
بۆیە دەبوو بەزۆر دەستە ڕەقبووەکەم وەک پارچەیەک تەختە بەکاربهێنم
12:37
and cover the numbers as I went along and pushed
223
739000
3000
ئەو ژمارانە داپۆشم کە دانە دانە دەستم نابو پیایاندا
12:40
them, so that as I would come back to normal
224
742000
3000
بۆ ئەوەی بگەڕێمەوە باری ئاسایی
12:43
reality, I'd be able to tell, "Yes, I've already dialed that number."
225
745000
5000
تابتوانم بڵێم، ئێستا پەیوەندیم کردوە بەو ژمارەیەوە
12:48
Eventually, the whole number gets dialed
226
750000
2000
پاش کەمێک، ژمارەکان پەیوەندییان پێوە دەکرێت
12:50
and I'm listening to the phone, and
227
752000
2000
گوێم دەگرت لە تەلەفونەکە
12:52
my colleague picks up the phone and he says to me,
228
754000
3000
هاوکارەکەم وەڵامی دامەوە و پێی وتم
12:56
"Woo woo woo woo." (Laughter) And I think to myself,
229
758000
5000
وو وو وو (پێکەنین) بۆ خۆم بیرم دەکردەوە
13:01
"Oh my gosh, he sounds like a Golden Retriever!"
230
763000
6000
ئۆو خوایە! ئەوە لەدەنگی گۆڵدن ڕێتریڤەر دەچێت
13:08
And so I say to him -- clear in my mind, I say to him:
231
770000
2000
بۆ ئەوەی پێبڵێم... بەڕوونی لە مێشکمدا، پێی بڵێم
13:10
"This is Jill! I need help!"
232
772000
2000
جێڵت لەگەڵە! پێویستم بەیارمەتیە
13:13
And what comes out of my voice is, "Woo woo woo woo woo."
233
775000
3000
ئەوەش بەدەممدا دەهات، وو وو وو وو وو
13:16
I'm thinking, "Oh my gosh, I sound like a Golden Retriever."
234
778000
2000
بیرم دەکردەوە، ئۆو خوایە! دەنگم وەک دەنگی گۆڵدن ڕێتریڤەرە
13:18
So I couldn't know -- I didn't know that
235
780000
3000
بۆیە نەمتوانی بزانم... نەشمزانی کە
13:21
I couldn't speak or understand language until I tried.
236
783000
3000
ناتوانم قسە بکەم و لە زمانیش تێبگەم هەتا هەوڵمدا
13:24
So he recognizes that I need help and he gets me help.
237
786000
3000
بۆیە تێگەیشت کە من پێویستم بە یارمەتیە و یارمەتی دام
13:27
And a little while later, I am riding in an
238
789000
4000
پاش کەمێک ، من گوازرامەوە
13:31
ambulance from one hospital across Boston to [Massachusetts] General Hospital.
239
793000
4000
بە ئۆتۆمبێلێکی فریاگوزاری خێرا بۆ نەخۆشخانەی (ماساچوستس) بە ناو بۆستندا
13:35
And I curl up into a little fetal ball.
240
797000
2000
وەک تۆپێکی بچوک گرژ بوو بوم
13:37
And just like a balloon with the last bit of air,
241
799000
7000
هەستم دەکرد وەک باڵۆنێکم کە هەوای کەم تێدا بێت
13:44
just, just right out of the balloon,
242
806000
3000
تەنها، وەک دەرەوەی باڵۆنەکە
13:47
I just felt my energy lift and just -- I felt my spirit surrender.
243
809000
4000
هەستم بە بێهێزی دەکرد.. هەستم دەکرد بە ڕۆحم کە خۆی بەدەستەوە دەدات
13:51
And in that moment, I knew that I
244
813000
6000
لەو کاتەشدا ئەوەم بۆ دەرکەوت کە من
13:57
was no longer the choreographer of my life.
245
819000
3000
چی تر من ناتوانم کۆنترۆڵی ژیانی خۆم بکەم
14:00
And either the doctors rescue my body and give me a
246
822000
3000
یان ئەوەتا پزیشکەکان لاشەی من ڕزگار دەکەن و هەلێکی ترم
14:03
second chance at life, or this was perhaps
247
825000
3000
پێ دەبەخشن تا بژیم، یان ڕەنگە ئەمە تەنها
14:06
my moment of transition.
248
828000
2000
ساتی گواستنەوەی من بێت
14:13
When I woke later that afternoon, I was shocked
249
835000
4000
کاتێک پاشنیوەڕۆی دواتر خەبەرم بویەوە توشی شۆک بووم
14:17
to discover that I was still alive. When I felt my spirit surrender,
250
839000
5000
کە بۆم دەرکەوت هێشتا من زیندوم، کاتێک هەستم بە خۆبەدەستەوەدانی ڕۆحم کرد
14:22
I said goodbye to my life.
251
844000
3000
گوتم ماڵئاوا ئەی ژیانم
14:25
And my mind was now suspended between two very
252
847000
4000
مێشکم تیامابوو لە نێوان دوو
14:29
opposite planes of reality. Stimulation coming in
253
851000
4000
بیرۆکەی زۆر جیاوازی ڕاستیدا، ئاگادارکردن دەهاتە ناوەوە
14:33
through my sensory systems felt like pure pain.
254
855000
3000
لە ڕێگەی سیستەمی هەستەکانمەوە هەستم بە ئازارێکی پوخت کرد
14:37
Light burned my brain like wildfire, and sounds
255
859000
4000
ڕوناکی مێشکمی دەسوتاند وەک ئاگرێکی گەشاوە، دەنگەکانیش
14:41
were so loud and chaotic that I could not pick a
256
863000
4000
زۆر ئازادانەو بەرزبوو کە نەمدەتوانی وەری بگرم و
14:45
voice out from the background noise,
257
867000
4000
هیچ دەنگێک جیا بکەمەوە
14:49
and I just wanted to escape. Because I could not identify the
258
871000
4000
تەنها شت کە دەمویست هەڵهاتن بوو. چونکە نەمدەتوانی
14:53
position of my body in space, I felt enormous and expansive,
259
875000
5000
ئەو بارودۆخەی کە لاشەمی تیابوو لە بۆشاییدا دیاری بکەم، هەستم بە فراوانی و گەورەیی دەکرد
14:58
like a genie just liberated from her bottle.
260
880000
4000
وەک جنۆکەیەک کە لە شووشەکەی ئازاد کرابێت
15:03
And my spirit soared free, like a great whale
261
885000
5000
ڕۆحیشم ئازاد دەبوو، وەک نەهەنگێکی گەورە
15:08
gliding through the sea of silent euphoria.
262
890000
5000
کە دەسوڕێتەوە لە دەریای بێدەنگی تروپکی چێژدا
15:14
Nirvana. I found Nirvana. And I remember thinking,
263
896000
8000
بەختەوەری. بەختەوەریم دۆزییەوە. بیرم دێت بیرم دەکردەوە
15:22
there's no way I would ever be able to squeeze
264
904000
3000
مەحاڵە جارێکی تر بتوانم
15:25
the enormousness of myself back inside this tiny little body.
265
907000
5000
خۆم بەو گەورەییەوە بخەمە ناو جەستە بچمۆلەکەم
15:32
But then I realized, "But I'm still alive! I'm still alive,
266
914000
4000
بەڵام پاشان بۆم دەرکەوت، من هێشتا زیندوم، من هێشتا زیندوم
15:36
and I have found Nirvana. And if I have
267
918000
4000
بەختەوەری هەمیشەییم دۆزییەوە، ئەگەر من
15:40
found Nirvana and I'm still alive, then everyone
268
922000
3000
بەختەوەریم دۆزیوەتەوە و هێشتا زیندوم، دوای ئەوە هەموو کەسێک
15:43
who is alive can find Nirvana." And I pictured a world
269
925000
7000
دەتوانێت لە ژیاندا بەختەوەری بدۆزێتەوە. وێنەی جیهانێکم کێشا
15:50
filled with beautiful, peaceful, compassionate,
270
932000
4000
پڕبوو لە جوانی، ئارامی، بەزەیی
15:54
loving people who knew that they could come to
271
936000
3000
خۆشویستنی ئەو کەسانەی کە دەزانن
15:57
this space at any time. And that they could
272
939000
4000
ڕەنگە لەهەر کاتێکدا بێنە ئەم جیهانەوە. وە دەتوانن کە
16:01
purposely choose to step to the right of their
273
943000
4000
بە ئەنقەست هەنگاو بنێن بۆ بەشی ڕاستی
16:05
left hemispheres and find this peace. And then
274
947000
5000
لای چەپی مێشکیان و ئەم ئارامیە بدۆزنەوە. پاشان
16:10
I realized what a tremendous gift this experience
275
952000
4000
بۆم دەرکەوت کە دەبێت ئەم ئەزمونە دیاریەکی چەند بەنرخ بێت
16:14
could be, what a stroke of insight this could be
276
956000
4000
دەبێت گورزێکی چەند توند بێت
16:19
to how we live our lives. And it motivated me to recover.
277
961000
9000
بۆ ئەوەی چۆن ژیان بەسەردەبەین، ئەوەش هانیدام تا چاک ببمەوە
16:28
Two and a half weeks after the hemorrhage, the
278
970000
3000
دوو هەفتەو نیو دوای خوێنبەربونەکە
16:31
surgeons went in and they removed a blood clot
279
973000
2000
پزیشکەکان نەشتەرگەرییان بۆ کردم و پارچە خوێنە مەیووەکەیان لابرد
16:33
the size of a golf ball that was pushing on my language centers.
280
975000
3000
کە بەقەدەر تۆپێکی گۆڵف دەبوو لە قەبارەدا کە فشاری دەکردە سەرسەنتەری زمان لە مێشکمدا
16:36
Here I am with my mama,
281
978000
2000
من لێرەم لەگەڵ دایکمدا
16:38
who is a true angel in my life. It took me eight years to completely recover.
282
980000
8000
کە فریشتەیەکی ڕاستەقینەیە لە ژیانمدا. هەشت ساڵی ویست تا بەتەواوی چاک بومەوە
16:47
So who are we? We are the life-force power of the universe,
283
989000
5000
کەواتە ئێمە کێین؟ ئێمە هێزی ژیانین لە گەردوندا
16:52
with manual dexterity and two cognitive minds.
284
994000
5000
لەگەڵ بەڵگەی داهێنان و دوو بیری گرنگ
16:57
And we have the power to choose, moment by moment,
285
999000
4000
ئێمە هێزمان هەیە تا هەڵبژێرین، خولەک بە خولەک
17:01
who and how we want to be in the world.
286
1003000
4000
کێ وە چۆن بین لە جیهاندا
17:06
Right here, right now, I can step into the
287
1008000
2000
هەر ڵێرەدا، ئێستا من دەتوانم پێ بنێمە ناو
17:08
consciousness of my right hemisphere, where we are.
288
1010000
4000
هزری بەشی لای ڕاستی مێشکم، کە ئێمەی لێین
17:12
I am the life-force power of the universe.
289
1014000
4000
من هێزی ژیانم بۆ گەردون
17:16
I am the life-force power of the 50 trillion beautiful
290
1018000
3000
من توانای ژیانم هەیە بۆ پەنجا تریلیۆن لە
17:19
molecular geniuses that make up my form, at one with all that is.
291
1021000
5000
گەردی جوانی بلیمەتیم کە شێوەی من پێکدەهێنن، لەگەڵ هەموو ئەوەی کە هەیە
17:25
Or, I can choose to step into the consciousness of
292
1027000
3000
یاخود دەتوانم پێ بنێمە ناو هۆشیاری
17:28
my left hemisphere, where I become a single individual,
293
1030000
4000
لای چەپی مێشکمە، کە تێیدا دەبم بە تاکێکی سەربەخۆ
17:32
a solid. Separate from the flow,
294
1034000
3000
مادییەک. جیابۆوە لە شەپۆلەکانی تر
17:36
separate from you. I am Dr. Jill Bolte Taylor:
295
1038000
3000
جیا لە تۆ. من دکتۆر جیل بۆڵت تەیڵۆرم
17:39
intellectual, neuroanatomist. These are the "we" inside of me.
296
1041000
7000
زیرەک، دەمارخانە ناس. ئەمانە "ئێمە" کانین لە ناوەوەی مندا
17:50
Which would you choose? Which do you choose? And when?
297
1052000
7000
کامەیان هەڵدەبژێری؟ دەبێت کامەیان هەڵبژێریت و کەی؟
17:59
I believe that the more time we spend
298
1061000
4000
باوەڕم وایە کە هەتا کاتی زیاتر بەسەر بەرین
18:03
choosing to run the deep inner-peace circuitry
299
1065000
3000
لە هەڵبژاردنی چون بەرەو ئارامی ناخماندا
18:06
of our right hemispheres, the more peace we will
300
1068000
3000
لە بەشی لای ڕاستی مێشکمان،زیاتر ئاشتی
18:09
project into the world, and the more peaceful our planet will be.
301
1071000
4000
دەخەینە جیهانەوە، زەوی زیاتر ئاشتی خواز و ئارام دەبێت
18:13
And I thought that was an idea worth spreading.
302
1075000
5000
وا هەستم کرد ئەو بیرۆکەیە شایەنی هاوبەشی پێکردن بێت
ABOUT THE SPEAKER
Jill Bolte Taylor - NeuroanatomistBrain researcher Jill Bolte Taylor studied her own stroke as it happened -- and has become a powerful voice for brain recovery.
Why you should listen
One morning, a blood vessel in Jill Bolte Taylor's brain exploded. As a brain scientist, she realized she had a ringside seat to her own stroke. She watched as her brain functions shut down one by one: motion, speech, memory, self-awareness ...
Amazed to find herself alive, Taylor spent eight years recovering her ability to think, walk and talk. She has become a spokesperson for stroke recovery and for the possibility of coming back from brain injury stronger than before. In her case, although the stroke damaged the left side of her brain, her recovery unleashed a torrent of creative energy from her right. From her home base in Indiana, she now travels the country on behalf of the Harvard Brain Bank as the "Singin' Scientist."
Jill Bolte Taylor | Speaker | TED.com