TED2019
Jacqueline Woodson: What reading slowly taught me about writing
Jacqueline Woodson: စာကို ဖြည်းဖြည်းဖတ်ခြင်းက စာရေးခြင်းအကြောင်း ကျွန်မကို သင်ကြားပေးခဲ့ပုံ။
Filmed:
Readability: 3.5
1,877,936 views
စာလုံးတွေရဲ့အောက်မှာ သူ့လက်ချောင်းဖြင့် ပြေးနေရင်းနဲ့ စာကို ဖြည်းဖြည်းဖတ်တာဟာ ဒီလိုမဖတ်ရဘူးလို့ သူ့ကို ဆုံးမခဲ့တဲ့ ကြားမှာကို Jacqueline Woodson အား အရသာခံဖို့ စာအုပ်တွေရေးတဲ့ ဘဝတစ်ခုဆီကို ဦးတည်ပေးလိုက်ပါပြီ။ ဒီခံစားချက် အပြည့်အဝပါတဲ့ ဟောပြောချက်ထဲမှာ သူက ကျွန်တော်တို့ သွားမယ်လို့ ဘယ်တုန်းကမှ တွေးမထားဖူးတဲ့ နေရာတွေကို ကျွန်တော်တို့ကို ခေါ်ဆောင်သွားတဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေကို အရှိန်လျှော့ချပြီး နှစ်သက်ခံစားစေဖို့ ကျွန်တော်တို့ကို ဖိတ်ခေါ်လိုက်ပြီး ကျွန်တော်တို့ ဆုံတွေ့မယ်လို့ တစ်ခါမှ မတွေးဖူးတဲ့ လူတွေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ကို မိတ်ဆက်ပေးပါတယ်။ သူ မေးလိုက်တာက " အဆုံးမှာတော့ ဒီကမ္ဘာထဲမှာ အထီးမကျန်ဖို့ နည်းလမ်းတစ်ခု ရှာတယ်ဆိုတာနဲ့ ကျွန်မတို့ ထွက်ခွာမသွားခင် ဒီကမ္ဘာကို ပြောင်းလဲလိုက်သလို ခံစားမိဖို့ နည်းလမ်းတစ်ခု ရှာတယ်ဆိုတာက ဒါပဲ မဟုတ်ဘူးလား"တဲ့။
Jacqueline Woodson - Writer
For Jacqueline Woodson, writing is a gift of joy not only to herself but also to her readers, who span all ages and backgrounds. Full bio
For Jacqueline Woodson, writing is a gift of joy not only to herself but also to her readers, who span all ages and backgrounds. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
A long time ago, there lived a Giant,
0
1012
2527
ရှေးရှေးတုန်းက ဘီလူးကြီး
တစ်ကောင် ရှိခဲ့တယ်၊
တစ်ကောင် ရှိခဲ့တယ်၊
00:16
a Selfish Giant, whose stunning garden
was the most beautiful in all the land.
was the most beautiful in all the land.
1
4353
4814
အတ္တကြီးတဲ့ ဘီလူးကြီး သူ့ရဲ့အံ့မခန်းဖွယ်
ဥယျာဉ်ဟာ တစ်ပြည်လုံးမှာ အလှဆုံးပဲတဲ့။
ဥယျာဉ်ဟာ တစ်ပြည်လုံးမှာ အလှဆုံးပဲတဲ့။
00:22
One evening, this Giant came home
2
10072
1981
တစ်ညနေခင်း ဒီဘီလူးကြီး အိမ်ပြန်လာတဲ့အခါ
00:24
and found all these children
playing in his garden,
playing in his garden,
3
12077
2442
ဥယျာဉ်ထဲမှာ ဒီကလေးတွေအားလုံး
ကစားနေတာ တွေ့လိုက်ရတော့
ကစားနေတာ တွေ့လိုက်ရတော့
00:26
and he became enraged.
4
14543
1593
သူ ဒေါသထွက်သွားတယ်။
00:28
"My own garden is my own garden!"
5
16773
3355
"ငါ့ကိုယ်ပိုင် ဥယျာဉ်ဟာ ငါ့ဥယျာဉ်ပဲ"
00:32
the Giant said.
6
20152
1418
လို့ ဘီလူကြီးက ပြောတယ်။
00:34
And he built this high wall around it.
7
22359
2361
ပြီးတော့ တံတိုင်းအမြင့်ကြီး
ခတ်လိုက်တယ်။
ခတ်လိုက်တယ်။
00:37
The author Oscar Wilde wrote the story
of "The Selfish Giant" in 1888.
of "The Selfish Giant" in 1888.
8
25886
4995
စာရေးဆရာ Oscar Wilde က "The Selfish Giant"
ဆိုတဲ့ ဒီဝတ္ထုကို ၁၈၈၈ မှာ ရေးခဲ့တယ်။
ဆိုတဲ့ ဒီဝတ္ထုကို ၁၈၈၈ မှာ ရေးခဲ့တယ်။
00:43
Almost a hundred years later, that Giant
moved into my Brooklyn childhood
moved into my Brooklyn childhood
9
31947
5113
နှစ် ၁၀၀ နီးပါး အကြာမှာ ဒီဘီလူးကြီးက
ကျွန်မရဲ့ Brooklyn ကလေးဘဝဆီ ပြောင်းလာတာ
ကျွန်မရဲ့ Brooklyn ကလေးဘဝဆီ ပြောင်းလာတာ
00:49
and never left.
10
37084
1177
လုံးဝ ပြန်မသွားတော့ဘူး။
00:51
I was raised in a religious family,
11
39060
2025
ဘာသာရေးလိုက်စားတဲ့
မိသားစုက ပျိုးထောင်ကာ
မိသားစုက ပျိုးထောင်ကာ
00:53
and I grew up reading
both the Bible and the Quran.
both the Bible and the Quran.
12
41109
2778
သမ္မာကျမ်းနဲ့ ကိုရန်ကျမ်းဖတ်ပြီး
ကြီးပြင်းလာခဲ့တာပါ။
ကြီးပြင်းလာခဲ့တာပါ။
00:56
The hours of reading,
both religious and recreational,
both religious and recreational,
13
44566
3424
စာဖတ်ချိန်တွေဟာ
ဘာသာရေးနဲ့ အပန်းဖြေရာ နှစ်ခုစလုံးဟာ
ဘာသာရေးနဲ့ အပန်းဖြေရာ နှစ်ခုစလုံးဟာ
01:00
far outnumbered the hours
of television-watching.
of television-watching.
14
48014
3064
ရုပ်မြင်သံကြား ကြည့်ချိန်တွေထက်
အပုံကြီး ပိုများတယ်။
အပုံကြီး ပိုများတယ်။
01:03
Now, on any given day,
you could find my siblings and I
you could find my siblings and I
15
51102
3213
ကဲ ပေးထားတဲ့ နေ့တိုင်းမှာ
ကျွန်မတို့ မောင်နှမတွဟာ တိုက်ခန်းရဲ့
ကျွန်မတို့ မောင်နှမတွဟာ တိုက်ခန်းရဲ့
01:06
curled up in some part
of our apartment reading,
of our apartment reading,
16
54339
3121
တစ်ပိုင်းပိုင်းမှာ ခွေပြီး စာဖတ်နေတာ
တွေနိုင်ပါတယ်၊
တွေနိုင်ပါတယ်၊
01:09
sometimes unhappily,
17
57484
1538
တစ်ခါတစ်လေ မပျော်မရွှင်နဲ့ပေါ့၊
01:11
because on summer days in New York City,
the fire hydrant blasted,
the fire hydrant blasted,
18
59046
3756
အကြောင်းက New York City ရဲ့ နွေရက်တွေမှာ
မီးသတ် ရေပိုက်ခေါင်းက ပေါက်ထွက်ပြီး
မီးသတ် ရေပိုက်ခေါင်းက ပေါက်ထွက်ပြီး
01:14
and to our immense jealousy,
we could hear our friends down there
we could hear our friends down there
19
62826
3167
ကျွန်မတို့ အတော်ကြီး မနာလိုဖြစ်တာက
သူငယ်ချင်းတွေက ဆင်းသွားပြီး
သူငယ်ချင်းတွေက ဆင်းသွားပြီး
01:18
playing in the gushing water,
20
66017
1534
ပန်းနေတဲ့ရေမှာ ကစားတာကြားရလို့ပါ
01:19
their absolute joy making its way up
through our open windows.
through our open windows.
21
67575
3473
သူတို့ရဲ့ပကတိပျော်ရွှင်မှုက ဖွင့်ထားတဲ့
ကျွန်မတို့ရဲ့ ပြတင်းဆီ ရောက်လာတယ်။
ကျွန်မတို့ရဲ့ ပြတင်းဆီ ရောက်လာတယ်။
01:23
But I learned that the deeper
I went into my books,
I went into my books,
22
71588
3128
ဒါပေမဲ့ သိလိုက်တာက စာအုပ်တွေထဲကို
ပိုနက်နက် ဝင်သွားလေလေ၊
ပိုနက်နက် ဝင်သွားလေလေ၊
01:26
the more time I took with each sentence,
23
74740
2135
ဝါကျတိုင်းမှာ အချိန်ပိုယူရလေလေ၊
01:28
the less I heard the noise
of the outside world.
of the outside world.
24
76899
2625
ပြင်ပလောကရဲ့ အသံတွေကို
သိပ်မကြားရလေလေ ဆိုတာပါ။
သိပ်မကြားရလေလေ ဆိုတာပါ။
01:31
And so, unlike my siblings,
who were racing through books,
who were racing through books,
25
79960
2992
ဒီလိုနဲ့ စာအုပ်တွေကို အပြေအလွှားဖတ်တဲ့
မောင်နှမတွေနဲ့ မတူဘဲ
မောင်နှမတွေနဲ့ မတူဘဲ
01:34
I read slowly --
26
82976
1589
ကျွန်မက ဖြည်းဖြည်းပဲ ဖတ်တယ်။
01:36
very, very slowly.
27
84589
2354
အင်မတန်ကို ဖြည်းဖြည်းလေးပါ။
01:39
I was that child with her finger
running beneath the words,
running beneath the words,
28
87816
3330
ကျွန်မဟာ စာလုံးတွေအောက်မှာ
ပြေးနေတဲ့ လက်ချောင်းနဲ့ ကလေးပါ၊
ပြေးနေတဲ့ လက်ချောင်းနဲ့ ကလေးပါ၊
01:43
until I was untaught to do this;
told big kids don't use their fingers.
told big kids don't use their fingers.
29
91170
4502
ဒီအကျင့် မဖျောက်ခံရတဲ့အထိပေါ့ ၊ကလေးကြီး
တွေဟာ လက်ချောင်းတွေမသုံးဘူးလို့ပြောတာလေ။
တွေဟာ လက်ချောင်းတွေမသုံးဘူးလို့ပြောတာလေ။
01:48
In third grade, we were made to sit
with our hands folded on our desk,
with our hands folded on our desk,
30
96138
3741
တတိယတန်းမှာ ကျွန်မတို့ကို
စာရေးခုံမှာ လက်ပိုက်ပြီး ထိုင်ခိုင်းတယ်၊
စာရေးခုံမှာ လက်ပိုက်ပြီး ထိုင်ခိုင်းတယ်၊
01:51
unclasping them only to turn the pages,
then returning them to that position.
then returning them to that position.
31
99903
4338
စာရွက်တွေလှန်ဖို့ပဲ ဖြေခိုင်းပြီဂ
နောက် ဒီပုံစံမှာ ပြန်နေခိုင်းတာပါ။
နောက် ဒီပုံစံမှာ ပြန်နေခိုင်းတာပါ။
01:57
Our teacher wasn't being cruel.
32
105061
2491
ကျွန်မတို့ဆရာမက နှိပ်စက်နေတာ မဟုတ်ဘူး။
01:59
It was the 1970s,
33
107576
1682
ဒါက ၁၉၇၀ နှစ်လွန်တွေဖြစ်ပြီး
02:01
and her goal was to get us reading
not just on grade level
not just on grade level
34
109282
2974
သူ့ရည်မှန်းချက်က ကျွန်မတို့ကို အတန်းစာ
အဆင့်သာ ဖတ်နေဖို့မဟုတ်ဘဲ
အဆင့်သာ ဖတ်နေဖို့မဟုတ်ဘဲ
02:04
but far above it.
35
112280
1487
ဒါထက် ပိုမြင်တာကိုရောပါ။
02:06
And we were always
being pushed to read faster.
being pushed to read faster.
36
114199
2523
ကျွန်မတို့ဟာ အမြဲ အမြန်ဖတ်ဖို့
တွန်းအားပေးခံနေရတယ်။
တွန်းအားပေးခံနေရတယ်။
02:09
But in the quiet of my apartment,
outside of my teacher's gaze,
outside of my teacher's gaze,
37
117769
3690
ဒါပေမဲ့ တိတ်ဆိတ်တဲ့ ကျွန်မရဲ့တိုက်ခန်း၊
ဆရာမရဲ့ အကြည့် အပြင်မှာတော့
ဆရာမရဲ့ အကြည့် အပြင်မှာတော့
02:13
I let my finger run beneath those words.
38
121483
2431
စာလုံးတွေအောက်မှာ လက်ချောင်းကို
ပြေးခွင့်ပေးတယ်။
ပြေးခွင့်ပေးတယ်။
02:15
And that Selfish Giant
again told me his story,
again told me his story,
39
123938
2866
ဒါနဲ့ ဒီအတ္တကြီးတဲ့ ဘီလူးကြီးက
သူ့ပုံပြင်ကို ထပ်ပြောပြန်ရော၊
သူ့ပုံပြင်ကို ထပ်ပြောပြန်ရော၊
02:18
how he had felt betrayed by the kids
sneaking into his garden,
sneaking into his garden,
40
126828
3876
သူ့ဥယျာဉ်ထဲကို ခိုးဝင်လာတဲ့ ကလေးတွေကြောင့်
သစ္စာဖောက်ခံတယ်လို့ခံစားရပုံ၊
သစ္စာဖောက်ခံတယ်လို့ခံစားရပုံ၊
02:22
how he had built this high wall,
41
130728
2019
သူဆောက်ထားတဲ့ တံတိုင်းက
ဘယ်လို မြင့်ပြီး
ဘယ်လို မြင့်ပြီး
02:24
and it did keep the children out,
42
132771
2491
ကလေးတွေကို တားဆီးပေးပုံ၊
02:27
but a grey winter fell over his garden
43
135286
2374
ဒါပေမဲ့ မိုးမှောင်တဲ့ ဆောင်းတစ်ခု
ဥယျာဉ်ပေါ်ကျတော့
ဥယျာဉ်ပေါ်ကျတော့
02:29
and just stayed and stayed.
44
137684
2563
ဆက်ပြီး နေနေခဲ့တယ်။
02:32
With each rereading,
I learned something new
I learned something new
45
140784
2554
တစ်ခါပြန်ဖတ်တိုင်း အသစ်တစ်ခုခု သိရတယ်၊
02:35
about the hard stones of the roads
that the kids were forced to play on
that the kids were forced to play on
46
143362
3588
ဥယျာဉ်ကနေ မောင်းထုတ်ခံရတဲ့အခါ
ကလေးတွေကို အတင်းကို ကစားဖြစ်စေတဲ့
ကလေးတွေကို အတင်းကို ကစားဖြစ်စေတဲ့
02:38
when they got expelled from the garden,
47
146974
2110
လမ်းတွေရဲ့ ကျောက်တုံးမာမာတွေ အကြောင်း၊
02:41
about the gentleness of a small boy
that appeared one day,
that appeared one day,
48
149108
3388
တစ်နေ့မှာ ပေါ်လာတဲ့ ကောင်သေးသေးလေး
တစ်ယောက်ရဲ့ သိမ်မွေ့မှုနဲ့
တစ်ယောက်ရဲ့ သိမ်မွေ့မှုနဲ့
02:44
and even about the Giant himself.
49
152520
2142
ဘီးလူကြီး အကြောင်းကိုတောင်ပါ။
02:46
Maybe his words weren't rageful after all.
50
154686
3051
ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်ဖြစ် သူစကားလုံးတွေဟာ
ဒေါသူပန်ထနေပါစေ။
ဒေါသူပန်ထနေပါစေ။
02:49
Maybe they were a plea for empathy,
51
157761
2271
စာနာမှုအတွက်၊ နားလည်မှုအတွက်
02:52
for understanding.
52
160056
1544
မေတ္တာရပ်ခံချက်တစ်ခု ဖြစ်ပါစေ၊
02:54
"My own garden is my own garden."
53
162438
3300
"ငါ့ကိုယ်ပိုင် ဥယျာဉ်ဟာ ငါ့ဥယျာဉ်ပဲ။"
02:59
Years later, I would learn
of a writer named John Gardner
of a writer named John Gardner
54
167566
2734
နှစ်တွေကြာပြီးနောက်မှာ ဒါကို
"ဖန်တီးထားတဲ့ အိပ်မက်
"ဖန်တီးထားတဲ့ အိပ်မက်
03:02
who referred to this
as the "fictive dream,"
as the "fictive dream,"
55
170324
2277
(သို့) စိတ်ကူးယဉ် အိပ်မက်လို့ ရည်ညွှန်းသူ
03:04
or the "dream of fiction,"
56
172625
1720
John Gardner လို့ခေါ်တဲ့
03:06
and I would realize that this
was where I was inside that book,
was where I was inside that book,
57
174369
3211
စာရေးဆရာတစ်ဦးကို သိရှိခဲ့ပြီး
ကျွန်မဟာ ဒီစာအုပ်ထဲမှာ ရောက်နေပြီး
ကျွန်မဟာ ဒီစာအုပ်ထဲမှာ ရောက်နေပြီး
03:09
spending time with the characters
and the world that the author had created
and the world that the author had created
58
177604
3787
ဇာတ်ကောင်တွေနဲ့ စာရေးဆရာက ဖန်တီးခဲ့ပြီး
ကျွန်မကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာနဲ့
ကျွန်မကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာနဲ့
03:13
and invited me into.
59
181415
1592
အချိန်ကုန်ဆုံးတာလို့ သိလိုက်ရတယ်။
03:15
As a child, I knew that stories
were meant to be savored,
were meant to be savored,
60
183031
3088
ကလေးတစ်ယောက်အနေနဲ့ သိခဲ့တာက
ပုံပြင်တွေဟာ အရသာခံဖို့၊
ပုံပြင်တွေဟာ အရသာခံဖို့၊
03:18
that stories wanted to be slow,
61
186143
2580
ပုံပြင်တွေက နှေးစေချင်ပြီး
03:20
and that some author had spent months,
maybe years, writing them.
maybe years, writing them.
62
188747
4821
ဒါတွေ ရေးဖို့ စာရေးသူ တစ်ယောက်ဟာ လတွေ၊
ဖြစ်နိုင်တာက နှစ်ချီကာအချိန်ကုန်ခဲ့တာပါ။
ဖြစ်နိုင်တာက နှစ်ချီကာအချိန်ကုန်ခဲ့တာပါ။
03:25
And my job as the reader --
63
193592
1347
စာဖတ်သူအနေနဲ့ ကျွန်မအလုပ်က
03:26
especially as the reader who wanted
to one day become a writer --
to one day become a writer --
64
194963
3206
အထူးသဖြင့် တစ်နေ့မှာ စာရေးဆရာ
ဖြစ်လာချင်တဲ့ စာဖတ်သူအနေနဲ့က
ဖြစ်လာချင်တဲ့ စာဖတ်သူအနေနဲ့က
03:30
was to respect that narrative.
65
198193
2087
အဲဒီဇာတ်လမ်းကို တလေးတစားရှိဖို့ပါ။
03:33
Long before there was cable
or the internet or even the telephone,
or the internet or even the telephone,
66
201445
5734
ကြေးနန်း(သို့) အင်တာနက်(သို့)
တယ်လီဖုန်းတောင် မရှိခင် အတော်ကြာကြာက
တယ်လီဖုန်းတောင် မရှိခင် အတော်ကြာကြာက
03:39
there were people sharing ideas
and information and memory through story.
and information and memory through story.
67
207203
4561
လူတွေဟာ စိတ်ကူးတွေ၊ သတင်းအချက်အလက်တွေ
အမှတ်တရတွေကို ပုံပြင်ကနေ မျှဝေခဲ့ကြတယ်။
အမှတ်တရတွေကို ပုံပြင်ကနေ မျှဝေခဲ့ကြတယ်။
03:43
It's one of our earliest forms
of connective technology.
of connective technology.
68
211788
3571
ဒါဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ ဆက်သွယ်မှု နည်းပညာရဲ့
အစောဆုံး ပုံစံတွေထဲက တစ်ခုပါ။
အစောဆုံး ပုံစံတွေထဲက တစ်ခုပါ။
03:47
It was the story of something
better down the Nile
better down the Nile
69
215953
2424
ဒါက နိုင်းမြစ်အောက်ဘက်က အီဂျစ်တွေ
မြစ်တစ်လျှောက်မှာ
မြစ်တစ်လျှောက်မှာ
03:50
that sent the Egyptians moving along it,
70
218401
2432
ရွှေပြောင်းနေတာကို ပို့ပေးတဲ့
ပိုကောင်းတဲ့ ပုံပြင်ပါ
ပိုကောင်းတဲ့ ပုံပြင်ပါ
03:52
the story of a better way
to preserve the dead
to preserve the dead
71
220857
2184
King Tut ရဲ့ရုပ်ကြွင်းကို
၂၁ ရာစုထဲ ယူလာတဲ့
၂၁ ရာစုထဲ ယူလာတဲ့
03:55
that brought King Tut's remains
into the 21st century.
into the 21st century.
72
223065
3397
လူသေကို တာရှည်ထိန်းသိမ်းဖို့
ပိုကောင်းတဲ့ နည်းတစ်ခုရဲ့ ဇာတ်လမ်းပါ။
ပိုကောင်းတဲ့ နည်းတစ်ခုရဲ့ ဇာတ်လမ်းပါ။
03:58
And more than two million years ago,
73
226486
1945
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်သန်းကျော်က
04:00
when the first humans
began making tools from stone,
began making tools from stone,
74
228455
3629
ပထမဆုံး လူသားတွေ ကျောက်တုံးကနေ
လက်နက်တွေ စတင်ဖန်တီးတဲ့အခါ တယောက်ယောက်
လက်နက်တွေ စတင်ဖန်တီးတဲ့အခါ တယောက်ယောက်
04:04
someone must have said, "What if?"
75
232108
1651
ပြောခဲ့မှာက
"ဒါဆိုရင်ရော" လို့ပါ။
"ဒါဆိုရင်ရော" လို့ပါ။
04:06
And someone else remembered the story.
76
234203
3000
ပြီးတော့ အခြားတစ်ယောက်က
ဇာတ်လမ်းကို မှတ်မိခဲ့တယ်။
ဇာတ်လမ်းကို မှတ်မိခဲ့တယ်။
04:09
And whether they told it through words
or gestures or drawings,
or gestures or drawings,
77
237227
3538
သူတို့တွေဟာ စကားလုံးတွေ၊ အမူရာတွေ
(သို့) ရုပ်ပုံတွေကနေ ပြောတာဖြစ်ဖြစ်
(သို့) ရုပ်ပုံတွေကနေ ပြောတာဖြစ်ဖြစ်
04:12
it was passed down; remembered:
78
240789
2965
ဒါက လက်ဆင့်ကမ်းခဲ့တာပါ၊
04:15
hit a hammer and hear its story.
79
243778
2868
အမှတ်ရစေတာ၊တူတစ်ချောင်းကို
ထုပြီး ဒီဇာတ်လမ်းကို ကြားစေတာပါ။
ထုပြီး ဒီဇာတ်လမ်းကို ကြားစေတာပါ။
04:19
The world is getting noisier.
80
247536
1936
ကမ္ဘာကြီးဟာ ပိုဆူညံလာနေတယ်။
04:21
We've gone from boomboxes
81
249496
2001
အသံချဲ့ပုံးတွေကနေ Walkmen
04:23
to Walkmen to portable CD players
82
251521
4318
သယ်လို့ရတဲ့ CD iPods တွေ၊
04:27
to iPods
83
255863
1944
ကိုယ်လိုချင်တဲ့
04:29
to any song we want, whenever we want it.
84
257831
2658
သီချင်းတိုင်းထိ ရောက်သွာပါပြီ။
04:32
We've gone from the four
television channels of my childhood
television channels of my childhood
85
260513
3350
ကလေးဘဝ ရုပ်မြင်သံကြား လေးလိုင်းကနေ
မရေတွက်နိုင်တဲ့ ကြေးနန်းလိုင်းတွေ၊
မရေတွက်နိုင်တဲ့ ကြေးနန်းလိုင်းတွေ၊
04:35
to the seeming infinity
of cable and streaming.
of cable and streaming.
86
263887
3529
အင်တာနက်ကအဆက်မပြတ်
ထုတ်လွှင့်မှုတွေအထိ ရောက်သွားပါပြီ။
ထုတ်လွှင့်မှုတွေအထိ ရောက်သွားပါပြီ။
04:39
As technology moves us faster and faster
through time and space,
through time and space,
87
267440
4752
အချိန်နဲ့ နေရာကနေ နည်းပညာဟာ ကျွန်မတို့ကို
မြန်သထက် ပိုမြန်အောင် ရွေ့ရှားစေတယ်၊
မြန်သထက် ပိုမြန်အောင် ရွေ့ရှားစေတယ်၊
04:44
it seems to feel like story
is getting pushed out of the way,
is getting pushed out of the way,
88
272216
3236
ပုံပြင်ဟာ တွန်းထုတ်ခံနေရသလို ထင်ရတယ်။
04:47
I mean, literally pushed out
of the narrative.
of the narrative.
89
275476
2442
ဆိုလိုတာက တကယ်တော့ ဇာတ်လမ်းကနေ
တွန်းထုတ်ခံရတာပါ။
တွန်းထုတ်ခံရတာပါ။
04:50
But even as our engagement
with stories change,
with stories change,
90
278640
3616
ဒါပေမဲ့ ပုံပြင်တွေနဲ့ ကျွန်မတို့ပတ်သက်မှု
ပြောင်းတာ(သို့) အနားက အဆောင်အယောင်
ပြောင်းတာ(သို့) အနားက အဆောင်အယောင်
04:54
or the trappings around it morph from book
to audio to Instagram to Snapchat,
to audio to Instagram to Snapchat,
91
282280
5567
စာအုပ်ကနေ အသံ၊ Instagram Snapchat အထိ
သိမ်မွေ့စွာ ပြောင်းသွားတာတောင်မှ
သိမ်မွေ့စွာ ပြောင်းသွားတာတောင်မှ
04:59
we must remember our finger
beneath the words.
beneath the words.
92
287871
2545
စာလုံးတွေအောက်က
လက်ချောင်းတွေကို အမှတ်ရရမှာပါ။
လက်ချောင်းတွေကို အမှတ်ရရမှာပါ။
05:02
Remember that story,
regardless of the format,
regardless of the format,
93
290440
2619
ပုံစံက ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ပုံပြင်ဟာ
အမြဲတမ်းပဲ ကျွန်မတို့
အမြဲတမ်းပဲ ကျွန်မတို့
05:05
has always taken us to places
we never thought we'd go,
we never thought we'd go,
94
293083
3291
သွားမယ်လို့ ဘယ်တုန်းကမှ တွေးမထားဖူးတဲ့
နေရာတွေကို ခေါ်ဆောင်သွားတာ၊
နေရာတွေကို ခေါ်ဆောင်သွားတာ၊
05:08
introduced us to people
we never thought we'd meet
we never thought we'd meet
95
296398
2851
ဆုံမယ်လို့ တစ်ခါမှ မတွေးဖူးတဲ့
လူတွေနဲ့မိတ်ဆက်ပေးတာ၊
လူတွေနဲ့မိတ်ဆက်ပေးတာ၊
05:11
and shown us worlds
that we might have missed.
that we might have missed.
96
299273
3159
ကျွန်မတို့ လွဲခဲ့လောက်မယ့် ကမ္ဘာတွေကို
ပြသလိမ့်မယ်ဆိုတာ သတိရပါ။
ပြသလိမ့်မယ်ဆိုတာ သတိရပါ။
05:15
So as technology keeps moving
faster and faster,
faster and faster,
97
303043
3913
ဒီတော့ နည်းပညာက ဆက်လက်
ပိုမြန်မြန် ရွေ့နေသလို
ပိုမြန်မြန် ရွေ့နေသလို
05:18
I am good with something slower.
98
306980
2136
ပိုနှေးကွေးတာတစ်ခုနဲ့ ကျွန်မ အဆင်ပြေနေတယ်။
05:21
My finger beneath the words
has led me to a life of writing books
has led me to a life of writing books
99
309562
3654
စာလုံးတွေအောက်က ကျွန်မမရဲ့လက်ချောင်းဟာ
အရွယ်စုံလူတွေအတွက် စာအုပ်တွေရေးတဲ့
အရွယ်စုံလူတွေအတွက် စာအုပ်တွေရေးတဲ့
05:25
for people of all ages,
100
313240
2396
ဘဝတစ်ခုကို ဦးတည်စေခဲ့ပါတယ်။
05:27
books meant to be read slowly,
101
315660
1840
စာအုပ်တွေဆိုတာက ဖြည်းဖြည်း ဖတ်ဖို့၊
05:29
to be savored.
102
317524
1484
အရသာခံဖို့ပဲလေ။
05:31
My love for looking deeply
and closely at the world,
and closely at the world,
103
319805
3703
ကမ္ဘာကို နက်ရှိုင်းစွာ၊ နီးကပ်စွာ
ကြည့်တဲ့ ကျွန်မရဲ့အချစ်ပါ၊
ကြည့်တဲ့ ကျွန်မရဲ့အချစ်ပါ၊
05:35
for putting my whole self into it,
and by doing so,
and by doing so,
104
323532
3267
ကျွန်မအတ္တတစ်ခုလုံးကို ဒီအထဲမှာ
ထားခြင်း အတွက်ပါ၊ ဒီလိုလုပ်ခြင်းက
ထားခြင်း အတွက်ပါ၊ ဒီလိုလုပ်ခြင်းက
05:38
seeing the many, many
possibilities of a narrative,
possibilities of a narrative,
105
326823
3580
ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ရဲ့ များစွာသော
ဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို မြင်ခြင်းက
ဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို မြင်ခြင်းက
05:42
turned out to be a gift,
106
330427
1659
လက်ဆောင်တစ်ခု ဖြစ်သွားခဲ့တယ်။
05:44
because taking my sweet time
107
332110
2093
အကြောင်းက ကျွန်မရဲ့ချိုမြတဲ့
အချိန်ယူခြင်းက
အချိန်ယူခြင်းက
05:46
taught me everything
I needed to know about writing.
I needed to know about writing.
108
334227
2835
စာရေးတာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကျွန်မသိဖို့လိုတာ
မှန်သမျှကိုသင်ပေးတယ်။
မှန်သမျှကိုသင်ပေးတယ်။
05:49
And writing taught me everything
I needed to know about creating worlds
I needed to know about creating worlds
109
337086
3652
စာရေးခြင်းက လူတွေကို မြင်နိုင်၊
ကြားနိုင်တဲ့၊ သူတို့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို
ကြားနိုင်တဲ့၊ သူတို့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို
05:52
where people could be seen and heard,
110
340762
3485
တရားဝင်ဖြစ်စေတဲ့
05:56
where their experiences
could be legitimized,
could be legitimized,
111
344271
3353
ကမ္ဘာတွေ ဖန်တီးခြင်းအကြောင်း
သိဖို့လိုတာ မှန်သမျှကို သင်ပေးခဲ့တယ်။
သိဖို့လိုတာ မှန်သမျှကို သင်ပေးခဲ့တယ်။
05:59
and where my story,
read or heard by another person,
read or heard by another person,
112
347648
3417
ကျွန်မရဲ့ပုံပြင်ကို အခြားလူတစ်ယောက်က
ဖတ်တဲ့၊ ကြားတဲ့aနရာပါး
ဖတ်တဲ့၊ ကြားတဲ့aနရာပါး
06:03
inspired something in them
that became a connection between us,
that became a connection between us,
113
351089
3195
သူတို့တွေဆီမှာ စေ့ဆော်ပေးတဲ့ တစ်ခုခု
ကျွန်မတို့ကြား ဆက်သွယ်ပေးတဲ့
ကျွန်မတို့ကြား ဆက်သွယ်ပေးတဲ့
06:06
a conversation.
114
354308
1408
စကားဝိုင်းတစ်ခုပါ။
06:08
And isn't that what this is all about --
115
356352
2652
ဒါတွေချည်းပဲမဟုတ်ပါဘူး၊
06:11
finding a way, at the end of the day,
to not feel alone in this world,
to not feel alone in this world,
116
359028
4697
အဆုံးမှာတော့ ဒီကမ္ဘာထဲမှာ အထီးမကျန်ဖို့
နည်းတစ်ခု ရှာတာ၊ ကျွန်မတို့ ထွက်မသွားခင်
နည်းတစ်ခု ရှာတာ၊ ကျွန်မတို့ ထွက်မသွားခင်
06:15
and a way to feel like
we've changed it before we leave?
we've changed it before we leave?
117
363749
3898
ဒီကမ္ဘာကို ပြောင်းလဲလိုက်သလို ခံစားမိဖို့
နည်းလမ်းတစ်ခု ရှာနေတာပဲမဟုတ်ဘူးလား။
နည်းလမ်းတစ်ခု ရှာနေတာပဲမဟုတ်ဘူးလား။
06:20
Stone to hammer, man to mummy,
118
368242
3122
ကျောက်တုံးကနေ တူး၊
လူသားကနေ မမ်မီ၊
လူသားကနေ မမ်မီ၊
06:23
idea to story --
and all of it, remembered.
and all of it, remembered.
119
371388
3964
စိတ်ကူးကနေ ပုံပြင်၊
ဒါအားလုံးကို မှတ်မိတာပါ။
ဒါအားလုံးကို မှတ်မိတာပါ။
06:28
Sometimes we read
to understand the future.
to understand the future.
120
376641
2935
တစ်ခါတစ်လေမှာ အနာဂတ်ကို
နားလည်ဖို့ ကျွန်မတို့ စာဖတ်ကြတယ်၊
နားလည်ဖို့ ကျွန်မတို့ စာဖတ်ကြတယ်၊
06:32
Sometimes we read to understand the past.
121
380211
2921
တစ်ခါတစ်လေကျတော့ အတိတ်ကို
နားလည်ဖို့ စာဖတ်ကြတယ်။
နားလည်ဖို့ စာဖတ်ကြတယ်။
06:35
We read to get lost, to forget
the hard times we're living in,
the hard times we're living in,
122
383156
3999
ကျွန်မတို့ ရှင်သန်နေတဲ့ ခက်ခဲတဲ့ အချိန်တွေ
ကို ဖျောက်ဖို့၊ မေ့ပစ်ဖို့ စာဖတ်ကြတယ်။
ကို ဖျောက်ဖို့၊ မေ့ပစ်ဖို့ စာဖတ်ကြတယ်။
06:39
and we read to remember
those who came before us,
those who came before us,
123
387179
2949
ကျွန်မတို့ အရင်က လာခဲ့သူတွေ၊
ပိုခက်ခဲတာတစ်ခုခုကို ဖြတ်ကျော်
ပိုခက်ခဲတာတစ်ခုခုကို ဖြတ်ကျော်
06:42
who lived through something harder.
124
390152
1817
ရှင်သန်ခဲ့သူတွေကို
အမှတ်ရဖို့ စာဖတ်တယ်။
အမှတ်ရဖို့ စာဖတ်တယ်။
06:44
I write for those same reasons.
125
392643
2347
ဒီအကြောင်းရင်းတွေအတွက်
ကျွန်မ စာရေးတယ်။
ကျွန်မ စာရေးတယ်။
06:47
Before coming to Brooklyn, my family
lived in Greenville, South Carolina,
lived in Greenville, South Carolina,
126
395893
4113
Brooklyn ကို မလာခင် ကျွန်မရဲ့မိသားစုဟာ
South Carolina က Greenville မှာနေခဲ့တယ်။
South Carolina က Greenville မှာနေခဲ့တယ်။
06:52
in a segregated neighborhood
called Nicholtown.
called Nicholtown.
127
400030
2819
Nicholtown လို့ခေါ်တဲ့ ခွဲခြားခံရတဲ့
ဝန်းကျင်တစ်ခုပါ။
ဝန်းကျင်တစ်ခုပါ။
06:55
All of us there were
the descendants of a people
the descendants of a people
128
403749
2427
ကျွန်မတို့အားလုံးဟာ စာဖတ်၊စာရေး
သင်ယူခွင့်မရှိခဲ့တဲ့
သင်ယူခွင့်မရှိခဲ့တဲ့
06:58
who had not been allowed
to learn to read or write.
to learn to read or write.
129
406200
2797
လူမျိုးတစ်စုရဲ့သားစဉ်မြေးဆက်တွေပါ။
07:01
Imagine that:
130
409651
1430
ဒါကို စိတ်ကူးကြည့်ပါ၊
07:03
the danger of understanding
how letters form words,
how letters form words,
131
411105
3971
အက္ခရာတွေက စကားလုံးတွေ
ဖွဲ့ပုံကို နားလည်ခြင်းရဲ့ စိုးရိမ်စရာ၊
ဖွဲ့ပုံကို နားလည်ခြင်းရဲ့ စိုးရိမ်စရာ၊
07:07
the danger of words themselves,
132
415100
3124
စကားလုံးတွေ ကိုယ်၌ရဲ့ စိုးရိမ်စရာ၊
07:10
the danger of a literate people
and their stories.
and their stories.
133
418248
4085
စာတတ်တဲ့ လူတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ပုံပြင်တွေရဲ
စိုးရိမ်စရာပေါ့။
စိုးရိမ်စရာပေါ့။
07:15
But against this backdrop
of being threatened with death
of being threatened with death
134
423666
3169
ဒါပေမဲ့ ဇာတ်လမ်းတစ်ခု ဆုပ်ကိုင်တာရဲ့
မရဏနဲ့ ခြိမ်းခြောက်ခံနေရတဲ့
မရဏနဲ့ ခြိမ်းခြောက်ခံနေရတဲ့
07:18
for holding onto a narrative,
135
426859
2292
ဒီနောက်ခံဖြစ်ရပ်နဲ့ ဆန့်ကျင်ပြီး
07:21
our stories didn't die,
136
429175
2295
ကျွန်မတို့ ပုံပြင်တွေ သေမသွားခဲ့ဘူး၊
07:23
because there is yet another story
beneath that one.
beneath that one.
137
431494
3046
အကြောင်းက ဒီတစ်ခုရဲ့အောက်မှာ
နောက်ထပ် ပုံပြင်ရှိသေးလို့ပါ။
နောက်ထပ် ပုံပြင်ရှိသေးလို့ပါ။
07:26
And this is how it has always worked.
138
434564
2111
ဒါက အမြဲတမ်း အလုပ်ဖြစ်ခဲ့ပုံပါ။
07:28
For as long as we've been communicating,
139
436699
2079
အကြောင်းက ကျွန်မတို့ ဆက်သွယ်နေသရွေ့
07:30
there's been the layering
to the narrative,
to the narrative,
140
438802
2101
ဇာတ်လမ်းကို အလွှာထပ်တာရှိတယ်၊
07:32
the stories beneath the stories
and the ones beneath those.
and the ones beneath those.
141
440927
3666
ပုံပြင်တွေအောက်က ပုံပြင်တွေ၊
တစ်ခုပေါ် တစ်ခုထပ်နေတာမို့ပါ။
တစ်ခုပေါ် တစ်ခုထပ်နေတာမို့ပါ။
07:36
This is how story has and will
continue to survive.
continue to survive.
142
444617
4622
ဒါက ပုံပြင်တွေ ရှင်ကျန်ခဲ့၊ ဆက်လက်
ရှင်ကျန်နေမယ့်ပုံပါ။
ရှင်ကျန်နေမယ့်ပုံပါ။
07:41
As I began to connect the dots
that connected the way I learned to write
that connected the way I learned to write
143
449263
4310
ကျွန်မ အရေး သင်ယူပုံနဲ အဖတ်သင်ယူပုံကို
ဆက်သွယ်ပေးတဲ့ အစက်တွေကို
ဆက်သွယ်ပေးတဲ့ အစက်တွေကို
07:45
and the way I learned to read
144
453597
1729
လုံးဝနီးပါး နှုတ်ဆိတ်ခံရတဲ့
07:47
to an almost silenced people,
145
455350
2161
လူမျိုးတစ်စုနဲ့ စတင် ဆက်သွယ်ခိုက်မှာ
07:50
I realized that my story was bigger
and older and deeper
and older and deeper
146
458336
5137
ကျွန်မရဲ့ ပုံပြင်ဟာ ကျွန်မဖြစ်ခဲ့ဖူးမှာထက်
ပိုကြီးမား၊ ပို ရှေးကျပြီး
ပိုကြီးမား၊ ပို ရှေးကျပြီး
07:55
than I would ever be.
147
463497
1756
ပိုနက်ရှိုင်းတာ သိရှိခဲ့တယ်။
07:57
And because of that, it will continue.
148
465277
2245
ဒါကြောင့်ပဲဒါဟာ ဆက်နေပါလိမ့်မယ်။
08:00
Among these almost-silenced people
149
468722
2564
ဒီလုံးဝနီးပါး နှုတ်ဆိတ်ခံရတဲ့ လူတွေကြားမှာ
08:03
there were the ones
who never learned to read.
who never learned to read.
150
471310
2790
တစ်ခါမှာ စာဖတ်တာ မသင်ဘူးတဲ့ လူတွေရှိတယ်။
08:07
Their descendants, now generations
out of enslavement,
out of enslavement,
151
475433
3500
သူတို့ရဲ့ သားစဉ်မျိုးဆက်ဟာ
ကျွန်ပြုခြင်းက လွတ်တဲ့ အခု မျိုးဆက်တွေဟာ
ကျွန်ပြုခြင်းက လွတ်တဲ့ အခု မျိုးဆက်တွေဟာ
08:11
if well-off enough,
152
479798
1168
အတန်အသင့် ချမ်းသာရင်တော့
08:12
had gone on to college,
grad school, beyond.
grad school, beyond.
153
480990
3335
ကောလိပ်၊ ဘွဲ့လွန်သင်တန်းနဲ့ ဒီထက်
လွန်တာကို တက်ခဲ့ကြတာပေါ့။
လွန်တာကို တက်ခဲ့ကြတာပေါ့။
08:16
Some, like my grandmother and my siblings,
seemed to be born reading,
seemed to be born reading,
154
484758
3705
တချို့က အဖွားနဲ့ ကျွန်မရဲ့ မောင်နှမတွေလို
စာဖတ်ရင်း မွေးလာပုံရတဲ့သူတွေပါ၊
စာဖတ်ရင်း မွေးလာပုံရတဲ့သူတွေပါ၊
08:20
as though history
stepped out of their way.
stepped out of their way.
155
488487
2385
သမိုင်းက သူ့တို့ရဲ့လမ်းကနေ သွေဖည်
သွားတာမျိုးပေါ့။
သွားတာမျိုးပေါ့။
08:23
Some, like my mother, hitched onto
the Great Migration wagon --
the Great Migration wagon --
156
491546
3721
တချို့က ကျွန်မရဲ့ အမေလို Great Migration
ကားကို ကားကြုံစီးခဲ့တာပေါ့။
ကားကို ကားကြုံစီးခဲ့တာပေါ့။
08:27
which was not actually a wagon --
157
495291
2481
တကယ်တော့ ကားတစ်စီး မဟုတ်ခဲ့ပါဘူး။
08:29
and kissed the South goodbye.
158
497796
1958
ပြီးတော့ South ကို အပြီး နှုတ်ဆက်ခဲ့တယ်။
08:32
But here is the story within that story:
159
500362
2910
ဒါပေမဲ့ ဒီဟာက ပုံပြင်ထဲက ပုံပြင်ပါ။
08:35
those who left and those who stayed
160
503296
2509
ထွက်သွားခဲ့တဲ့ လူတွေနဲ့
ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ရဲ့သမိုင်းကို
ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ရဲ့သမိုင်းကို
08:37
carried with them
the history of a narrative,
the history of a narrative,
161
505829
2440
သူတို့နဲ့အတူ ဆက်လက် သယ်ဆောင်ခဲ့သူတွေဟာ
08:40
knew deeply that writing it down wasn't
the only way they could hold on to it,
the only way they could hold on to it,
162
508293
4483
ဒါကို ရေးချတာဟာသူတို့ ဆုပ်ကိုင်နိုင်ရုံ
မဟုတ်ဘူးဆိုတာ အလေးအနက်သိခဲ့တယ်၊
မဟုတ်ဘူးဆိုတာ အလေးအနက်သိခဲ့တယ်၊
08:44
knew they could sit on their porches
or their stoops at the end of a long day
or their stoops at the end of a long day
163
512800
4228
နေ့တာရှည်ကြီး အဆုံးမှာ ဆင်ဝင်တွေမှာ
ထိုင်တာ (သို့) ကိုယ်တွေ ကိုင်းနေပြီး
ထိုင်တာ (သို့) ကိုယ်တွေ ကိုင်းနေပြီး
08:49
and spin a slow tale for their children.
164
517052
2529
ကလေးတွအတွက် ပုံပြင် အနှေးတစ်ပုဒ်
ဖွဲနိုင်တာ သိခဲ့တယ်။
ဖွဲနိုင်တာ သိခဲ့တယ်။
08:52
They knew they could sing their stories
through the thick heat of picking cotton
through the thick heat of picking cotton
165
520330
4194
ဝါကောက်ခြင်း၊ ဆေးရွက်ကြီးခူးခြင်းရဲ
အပူထူထူကနေ သူတို့ရဲ့ ပုံပြင်တွေကို
အပူထူထူကနေ သူတို့ရဲ့ ပုံပြင်တွေကို
08:56
and harvesting tobacco,
166
524548
1754
ဆိုပြနိုင်တာ သိခဲ့တယ်၊
08:58
knew they could preach their stories
and sew them into quilts,
and sew them into quilts,
167
526326
3948
သူတို့ရဲ့ ပုံပြင်တွေကို ဟောပြော၊ ဒါတွေကို
အိပ်ရာလွှမ်းအဖြစ် ချုပ်ပြီး
အိပ်ရာလွှမ်းအဖြစ် ချုပ်ပြီး
09:02
turn the most painful ones
into something laughable,
into something laughable,
168
530298
3830
အနာကျင်ဆုံး အရာတွေကို ရယ်မောစရာ
တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းကာ
တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းကာ
09:06
and through that laughter,
exhale the history a country
exhale the history a country
169
534152
2684
ဒီရယ်မောစရာကနေ
သူတို့ ခန္ဓာကိုယ်တေွ၊စိတ်ဓာတ်နဲ့
သူတို့ ခန္ဓာကိုယ်တေွ၊စိတ်ဓာတ်နဲ့
09:08
that tried again and again and again
170
536860
2625
သူတို့ရဲ့ ပုံပြင်ကို ခိုးယူဖို့
09:11
to steal their bodies,
171
539509
1524
ထပ်ကာထပ်ကာ ကြိုးစားခဲ့တဲ့
09:13
their spirit
172
541057
1619
သမိုင်း၊ နိုင်ငံတစ်ခုကို
09:14
and their story.
173
542700
1332
ရှူထုတ်နိုင်တာ သိခဲ့တယ်။
09:17
So as a child, I learned
to imagine an invisible finger
to imagine an invisible finger
174
545954
3582
ဒီတော့ ကလေးတစ်ယောက်အနေနဲ့
စကားလုံး တစ်လုံးချင်း၊ စာတစ်ကြောင်းချင်း
စကားလုံး တစ်လုံးချင်း၊ စာတစ်ကြောင်းချင်း
09:21
taking me from word to word,
175
549560
3396
မသိမှုကနေ နားလည်မှုအထိ
ကျွန်မကို ခေါ်သွားတဲ့
ကျွန်မကို ခေါ်သွားတဲ့
09:24
from sentence to sentence,
176
552980
2376
မမြင်ရတဲ့ လက်ချောင်းတစ်ချောင်းကို
09:27
from ignorance to understanding.
177
555380
2528
မြင်ယောင်ဖို့ သိလာခဲ့တယ်။
09:30
So as technology continues to speed ahead,
178
558742
3580
ဒီတော့ နည်းပညာက ရှေ့ကိုတိုးပြီး
ဆက်အရှိန်မြင့်သလို
ဆက်အရှိန်မြင့်သလို
09:34
I continue to read slowly,
179
562346
1922
ကျွန်မဟာ ဖြည်းဖြည်းလေး ဆက်ဖတ်တယ်၊
09:38
knowing that I am respecting
the author's work
the author's work
180
566054
3755
စာရေးဆရာရဲ့ လက်ရာနဲ့ ပုံပြင်ရဲ့
ရေရှည်ခံတဲ့ အစွမ်းကို
ရေရှည်ခံတဲ့ အစွမ်းကို
09:41
and the story's lasting power.
181
569833
2589
လေးစားနေတာကို သိရင်းနဲ့ပါ။
09:44
And I read slowly to drown out the noise
182
572446
3227
ဆူညံသံကို ဖုံးလွှမ်းပြီး
ကျွန်မရှေ့မှာ ရောက်လာသူတွေကို
ကျွန်မရှေ့မှာ ရောက်လာသူတွေကို
09:47
and remember those who came before me,
183
575697
3771
မှတ်မိဖို့ ဖြေးဖြေးလေး ကျွန်မဖတ်တယ်။
09:51
who were probably the first people
who finally learned to control fire
who finally learned to control fire
184
579492
6206
ဒီလူတွေက နောက်ဆုံးမှာ မီးကို
ထိန်းချုပ်ကာ သူတို့ရဲ့မီးလျံ၊ အလင်းနဲ့အပူ
ထိန်းချုပ်ကာ သူတို့ရဲ့မီးလျံ၊ အလင်းနဲ့အပူ
09:57
and circled their new power
185
585722
2395
စွမ်းအားသစ်ကို လည်ပတ်ဖို့
10:00
of flame and light and heat.
186
588926
3787
ပထမဆုံး သိရှိသူတွေဖြစ်လောက်တယ်။
10:05
And I read slowly to remember
the Selfish Giant,
the Selfish Giant,
187
593853
3693
အတ္တကြီးတဲ့ ဘီလူးကြီးနဲ့ နောက်ဆုံးမှာ
သူ့တံတိုင်းတွေကို ဖြိုချပြီး
သူ့တံတိုင်းတွေကို ဖြိုချပြီး
10:09
how he finally tore that wall down
188
597570
2302
သူ့ဥယျာဉ်ထဲမှာ ကလေးတွေ လွတ်လပ်စွာ
10:11
and let the children run free
through his garden.
through his garden.
189
599896
2460
ပြေးဆော့စေပုံကို မှတ်မိဖို့
ဖြေးဖြေးလေး ဖတ်တယ်။
ဖြေးဖြေးလေး ဖတ်တယ်။
10:15
And I read slowly to pay homage
to my ancestors,
to my ancestors,
190
603325
4052
စာဖတ်ခွင့် လုံးဝ မရှိခဲ့ကြတဲ့ ကျွန်မရဲ့
ဘိုးဘွားတွေကို ဂါရဝပြုဖို့
ဘိုးဘွားတွေကို ဂါရဝပြုဖို့
10:19
who were not allowed to read at all.
191
607401
2116
ဖြည်းဖြည်းလေး ဖတ်တယ်။
10:22
They, too, must have circled fires,
192
610171
2589
သူတို့တွေလည်း မီးကို လည်ပတ်ခဲ့ကြမှာပဲ၊
10:24
speaking softly of their dreams,
193
612784
3370
သူတို့ရဲ့အိပ်မက်တွေ၊ မျှော်လင့်ချက်တွေ၊
10:28
their hopes, their futures.
194
616178
2548
အနာဂတ်တွေကို တိုးတိုးလေးပြောရင်းပေါ့။
10:32
Each time we read, write or tell a story,
195
620417
4584
ပုံပြင်တစ်ပုဒ်ကို ရေးတိုင်း၊
ဖတ်တိုင်း၊ ပြောတိုင်း
ဖတ်တိုင်း၊ ပြောတိုင်း
10:37
we step inside their circle,
196
625025
2275
သူတို့ရဲ့စက်ဝိုင်းထဲ ကျွန်မတို့လှမ်းဝင်တယ်
10:40
and it remains unbroken.
197
628339
2170
ဒါက မကျိုးမပျက် ရှိနေတယ်။
10:43
And the power of story lives on.
198
631515
3583
ဒါနဲ့ ပုံပြင်ရဲ့စွမ်းအားဟာ
ဆက်ရှင်သန်နေတယ်။
ဆက်ရှင်သန်နေတယ်။
10:48
Thank you.
199
636047
1153
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
10:49
(Applause)
200
637224
3183
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Jacqueline Woodson - WriterFor Jacqueline Woodson, writing is a gift of joy not only to herself but also to her readers, who span all ages and backgrounds.
Why you should listen
Despite being raised by "old-school Southerners" who would've preferred she embarked on a sensible career, award-winning author Jacqueline Woodson tells us that "I've known I wanted to be a writer since I was around seven years old. I loved everything about stories -- how they made me feel and think, the joy good ones brought both the listener and the teller, the double and deeper meanings ... I knew writing made me happiest, and wrote as often as I could.
"Now, when I'm not writing, I'm out speaking about writing. I write for young people and old people. I write for magazines, newspapers. I write speeches and plays. I do this because it's never not joyful for me."
Jacqueline Woodson | Speaker | TED.com