TEDxBeirut
Suzanne Talhouk: Don't kill your language
Suzanne Talhouk: Kto powiedział, że arabski nie jest fajny?
Filmed:
Readability: 3.4
1,438,887 views
W tej prelekcji Suzanne Talhouk nawołuje do wskrzeszenia języka arabskiego poprzez unowocześnienie i kreatywną ekspresję. Jej działania koncentrują się na przywoływaniu tożsamości arabskiego świata i odrzucaniu kompleksów niższości.
Suzanne Talhouk - Poet and language advocate
Suzanne Talhouk is an advocate for the Arabic language as a tool of power, pride and unity. Full bio
Suzanne Talhouk is an advocate for the Arabic language as a tool of power, pride and unity. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Good morning!
0
1295
1626
Dzień dobry!
00:15
Are you awake?
1
3340
2549
Jesteście gotowi?
00:18
They took my name tag,
but I wanted to ask you,
but I wanted to ask you,
2
6679
2304
Zabrali moją plakietkę
z imieniem, więc zapytam:
z imieniem, więc zapytam:
00:21
did anyone here write their name
on the tag in Arabic?
on the tag in Arabic?
3
9183
2590
Czy ktoś napisał imię
na plakietce po arabsku?
na plakietce po arabsku?
00:23
Anyone! No one?
All right, no problem.
All right, no problem.
4
11900
5394
Ktoś? Nikt? Nie ma sprawy.
00:29
Once upon a time, not long ago,
5
17529
3963
Pewnego razu, nie tak dawno temu,
00:33
I was sitting in a restaurant with my friend,
ordering food.
ordering food.
6
21632
4382
zamawiałam z kolegą dania w restauracji.
00:38
So I looked at the waiter and said,
7
26477
3520
Mówię do kelnera:
00:42
"Do you have a menu (Arabic)?"
8
30087
2872
"Czy mogę prosić jadłospis?".
00:45
He looked at me strangely,
thinking that he misheard.
thinking that he misheard.
9
33683
3760
Popatrzył dziwnie,
myśląc, że się przesłyszał.
myśląc, że się przesłyszał.
00:49
He said, "Sorry? (English)."
10
37633
2073
Odpowiedział: "Sorry?".
00:52
I said,
"The menu (Arabic), please."
"The menu (Arabic), please."
11
40132
3418
Powtórzyłam: "Jadłospis, poproszę".
00:56
He replied,
"Don't you know what they call it?"
"Don't you know what they call it?"
12
44110
3293
Odpowiedział: "Nie wiesz,
jak to się nazywa?".
jak to się nazywa?".
00:59
"I do."
13
47714
1294
"Wiem."
01:01
He said, "No! It's called "menu" (English),
or "menu" (French)."
or "menu" (French)."
14
49133
3485
On na to: "Nie!
To jest MEnu" (Po angielsku)
To jest MEnu" (Po angielsku)
lub meNU" (Po francusku).
01:04
Is the French pronunciation correct?
15
52688
1925
Dobrze wymawiam?
01:06
"Come, come, take care of this one!"
said the waiter.
said the waiter.
16
54663
2390
"Zajmij się stolikiem!"
- zawołał innego kelnera.
- zawołał innego kelnera.
01:09
He was disgusted when talking to me,
as if he was saying to himself,
as if he was saying to himself,
17
57123
4235
Był oburzony tą wymianą zdań,
jakby mówił do siebie:
jakby mówił do siebie:
01:13
"If this was the last girl on Earth,
I wouldn't look at her!"
I wouldn't look at her!"
18
61458
3942
"Choćby to była ostatnia kobieta na ziemi,
to bym na nią nie spojrzał!".
to bym na nią nie spojrzał!".
01:17
What's the meaning
of saying "menu" in Arabic?
of saying "menu" in Arabic?
19
65450
2057
A morał mówienia MENU po arabsku?
01:19
Two words made a Lebanese young man
judge a girl as being backward
judge a girl as being backward
20
67578
8005
Ten młody Libańczyk
ocenił mnie dwoma słowami:
ocenił mnie dwoma słowami:
zacofana ignorantka.
01:28
and ignorant.
21
76323
2027
01:30
How could she speak that way?
22
78820
5176
Jak mogłam użyć takiego słowa?
01:36
At that moment, I started thinking.
23
84346
2685
W tamtej chwili zaczęłam się zastanawiać.
01:39
It made me mad.
24
87059
1048
Wściekłam się.
01:40
It definitely hurts!
25
88152
1084
To naprawdę boli!
01:41
I'm denied the right to speak
my own language in my own country?
my own language in my own country?
26
89326
3065
Nie wolno mi mówić we własnym
języku we własnym kraju.
języku we własnym kraju.
01:44
Where could this happen?
27
92441
1871
Jak to mogło się stać?
01:46
How did we get here?
28
94392
3280
Jak do tego doszliśmy?
01:49
Well, while we are here,
there are many people like me,
there are many people like me,
29
97732
3772
Jest tu wiele osób takich jak ja,
01:53
who would reach a stage in their lives,
where they involuntarily give up
where they involuntarily give up
30
101674
3408
które na pewnym etapie życia
nieumyślnie wyzbywają się
nieumyślnie wyzbywają się
01:57
everything
that has happened to them in the past,
that has happened to them in the past,
31
105132
2288
wszelkiej przeszłości,
01:59
just so they can say that they're modern
32
107420
2139
tylko po to, by dowieść,
02:01
and civilized.
33
109699
2141
jacy są nowocześni i cywilizowani.
02:03
Should I forget all my culture, thoughts,
34
111920
2825
Mam zapomnieć swoją kulturę, myśli,
02:06
intellect and all my memories?
35
114835
4605
rozum i wspomnienia?
02:11
Childhood stories might be the best memories
we have of the war!
we have of the war!
36
119690
3305
Wspomnienia z dzieciństwa, najlepsze
jakie mamy z czasów wojny.
jakie mamy z czasów wojny.
02:15
Should I forget everything
I learned in Arabic, just to conform?
I learned in Arabic, just to conform?
37
123118
5185
Powinnam zapomnieć, czego się nauczyłam
po arabsku, tylko by się dopasować?
po arabsku, tylko by się dopasować?
02:20
To be one of them?
38
128423
3165
Być jedną z tłumu?
02:23
Where's the logic in that?
39
131878
2144
Gdzie tu logika?
02:26
Despite all that,
I tried to understand him.
I tried to understand him.
40
134132
3558
Mimo wszystko próbowałam go zrozumieć.
02:29
I didn't want to judge him
with the same cruelty that he judged me.
with the same cruelty that he judged me.
41
137780
6166
Nie chciałam osądzać go tak okrutnie,
jak on osądził mnie.
jak on osądził mnie.
02:35
The Arabic language
doesn't satisfy today's needs.
doesn't satisfy today's needs.
42
143946
3766
Język arabski już dziś nie wystarcza.
02:39
It's not a language for science,
43
147902
1792
Nie jest językiem nauki,
02:41
research,
44
149764
1451
badań,
02:43
a language we're used to in universities,
45
151275
1959
językiem uniwersyteckim,
02:45
a language we use in the workplace,
46
153294
2080
językiem, którego używamy w pracy,
02:47
a language we rely on if we were to perform
an advanced research project,
an advanced research project,
47
155694
6104
językiem, na którym oparte są badania
02:53
and it definitely isn't a language
we use at the airport.
we use at the airport.
48
161888
2667
i zdecydowanie nie jest
używany na lotniskach.
używany na lotniskach.
02:56
If we did so,
they'd strip us of our clothes.
they'd strip us of our clothes.
49
164555
2805
Gdybyśmy go użyli, ochrona
natychmiast by nas przeszukała.
natychmiast by nas przeszukała.
03:00
Where can I use it, then?
We could all ask this question!
We could all ask this question!
50
168780
3548
Gdzie więc go używać? Dobre pytanie.
03:04
So, you want us to use Arabic.
Where are we to do so?
Where are we to do so?
51
172408
3572
Chcecie, byśmy używali arabskiego.
A ja pytam: gdzie?
A ja pytam: gdzie?
03:08
This is one reality.
52
176660
2470
To jeden punkt widzenia.
03:11
But we have another more important reality
that we ought to think about.
that we ought to think about.
53
179240
5248
Jest jeszcze jeden
i tu należałoby się zastanowić.
i tu należałoby się zastanowić.
03:16
Arabic is the mother tongue.
54
184878
2929
Arabski to nasz język ojczysty.
03:19
Research says that mastery
of other languages
of other languages
55
187867
5825
Dowiedziono, że żeby dobrze
zrozumieć język obcy,
zrozumieć język obcy,
03:25
demands mastery of the mother tongue.
56
193718
3496
należy dobrze zrozumieć język ojczysty.
03:29
Mastery of the mother tongue is a prerequisite
for creative expression in other languages.
for creative expression in other languages.
57
197679
6665
Jego zrozumienie jest warunkiem
sprawności w innych językach.
sprawności w innych językach.
03:36
How?
58
204514
1305
W jaki sposób?
03:38
Gibran Khalil Gibran,
59
206199
1700
Gibran Khalil Gibran,
03:40
when he first started writing,
he used Arabic.
he used Arabic.
60
208489
3901
kiedy zaczął pisać, używał arabskiego.
03:44
All his ideas, imagination and philosophy
61
212540
6332
Wszystkie jego idee,
wyobrażenia i filozofie
wyobrażenia i filozofie
03:51
were inspired by this little boy
in the village
in the village
62
219122
3467
zainspirował ten mały chłopiec ze wsi,
03:54
where he grew up,
smelling a specific smell,
smelling a specific smell,
63
222869
2111
gdzie dorastał, czuł ten zapach
03:57
hearing a specific voice,
64
225150
1211
słyszał te odgłosy,
03:58
and thinking a specific thought.
65
226421
1565
i myślał o tym, co czuł.
04:00
So, when he started writing in English,
he had enough baggage.
he had enough baggage.
66
228206
4581
Zaczynając pisać po angielsku,
miał wystarczająco doświadczeń.
miał wystarczająco doświadczeń.
04:04
Even when he wrote in English,
67
232917
2268
Nawet gdy pisał po angielsku,
04:07
when you read his writings in English,
you smell the same smell,
you smell the same smell,
68
235265
3711
czytając jego opisy,
czujesz te same zapachy,
czujesz te same zapachy,
04:11
sense the same feeling.
69
239157
1714
odczuwasz te same uczucia.
04:13
You can imagine that that's him
writing in English,
writing in English,
70
241147
3586
Wyobrażasz go sobie
piszącego po angielsku,
piszącego po angielsku,
04:16
the same boy who came from the mountain.
From a village on Mount Lebanon.
From a village on Mount Lebanon.
71
244813
5264
tego samego chłopca z gór.
Z górskiej, libańskiej wioski.
04:22
So, this is an example
no one can argue with.
no one can argue with.
72
250730
6361
To jest przykład, którego
nikt nie może podważyć.
nikt nie może podważyć.
04:29
Second, it's often said
that if you want to kill a nation,
that if you want to kill a nation,
73
257401
4580
Drugi, jak się często mówi:
"Jeśli chcesz wyeliminować naród,
"Jeśli chcesz wyeliminować naród,
04:34
the only way to kill a nation,
74
262060
2781
jedynym sposobem pozbycia się go
jest zduszenie jego języka".
jest zduszenie jego języka".
04:37
is to kill its language.
75
265006
1459
04:38
This is a reality
that developed societies are aware of.
that developed societies are aware of.
76
266875
5120
To rzeczywistość, której kraje rozwinięte
są bardzo świadome.
są bardzo świadome.
04:44
The Germans, French, Japanese and Chinese,
all these nations are aware of this.
all these nations are aware of this.
77
272352
6314
Niemcy, Francuzi, Japończycy, Chińczycy,
oni wszyscy są tego świadomi.
oni wszyscy są tego świadomi.
04:50
That's why they legislate
to protect their language.
to protect their language.
78
278876
3836
Dlatego wprowadzają ustawy
ochrony języka narodowego.
ochrony języka narodowego.
04:54
They make it sacred.
79
282842
2401
Czynią go nienaruszalnym.
04:57
That's why they use it in production,
they pay a lot of money to develop it.
they pay a lot of money to develop it.
80
285323
5507
Dlatego to robią
i płacą za to dużo pieniędzy.
i płacą za to dużo pieniędzy.
05:03
Do we know better than them?
81
291340
2366
Czy my mamy inne zdanie?
05:06
All right,
82
294116
1000
No dobrze, nie jesteśmy
krajem rozwiniętym,
krajem rozwiniętym,
05:07
we aren't from the developed world,
83
295122
1827
05:08
this advanced thinking
hasn't reached us yet,
hasn't reached us yet,
84
296949
2218
te metody myślenia
jeszcze do nas nie dotarły,
jeszcze do nas nie dotarły,
05:11
and we would like to catch up
with the civilized world.
with the civilized world.
85
299257
2644
ale chcielibyśmy dogonić
cywilizowany świat.
cywilizowany świat.
05:15
Countries that were once like us,
but decided to strive for development,
but decided to strive for development,
86
303181
4043
Kraje w podobnej sytuacji,
ale zdecydowane na rozwój,
ale zdecydowane na rozwój,
05:19
do research,
87
307514
1436
badają, poszukują
05:21
and catch up with those countries,
88
309100
1833
i dorównują tamtym krajom.
05:22
such as Turkey, Malaysia and others,
89
310994
2779
Na przykład Turcja, Malezja czy inne,
05:25
they carried their language with them
as they were climbing the ladder,
as they were climbing the ladder,
90
313933
3671
oni trzymali się swego języka
podczas wspinaczki gospodarczej,
podczas wspinaczki gospodarczej,
05:29
protected it like a diamond.
91
317724
3287
chronili go jak diament.
05:33
They kept it close to them.
92
321131
1509
Trzymali blisko siebie.
05:34
Because if you get any product
from Turkey or elsewhere
from Turkey or elsewhere
93
322690
4250
Jeśli jakiś produkt z Turcji
nie jest opisany po turecku,
nie jest opisany po turecku,
05:39
and it's not labeled in Turkish,
94
327030
2076
05:41
then it isn't a local product.
95
329616
2449
to nie jest produktem lokalnym.
05:44
You wouldn't believe it's a local product.
96
332195
2583
Nikt by go nie wziął za produkt lokalny.
05:47
They'd go back to being consumers,
97
335168
2472
Zostaliby znów konsumentami,
05:49
clueless consumers, like we are
most of the time.
most of the time.
98
337800
5353
ciemnymi konsumentami,
jak większość z nas.
jak większość z nas.
05:55
So, in order for them to innovate and produce,
they had to protect their language.
they had to protect their language.
99
343463
5871
By produkować i wprowadzać innowacje,
musieli chronić swój język.
musieli chronić swój język.
06:03
If I say, "Freedom, sovereignty,
independence (Arabic),"
independence (Arabic),"
100
351187
4334
Jeśli powiem: "Wolność, Suwerenność,
Niepodległość", (Po arabsku)
Niepodległość", (Po arabsku)
06:08
what does this remind you of?
101
356101
2454
co wam to przypomina?
06:12
It doesn't ring a bell, does it?
102
360625
1616
Niewiele, prawda?
06:14
Regardless of the who, how and why.
103
362819
3701
Bez względu na kontekst.
06:19
Language isn't just for conversing,
just words coming out of our mouths.
just words coming out of our mouths.
104
367580
6078
Język to nie tyko rozmowa,
słowa płynące z ust.
słowa płynące z ust.
06:25
Language represents specific stages
in our lives,
in our lives,
105
373798
4702
Język reprezentuje etapy naszego życia
06:30
and terminology
that is linked to our emotions.
that is linked to our emotions.
106
378690
5033
i słownictwo, które wyraża nasze emocje.
06:35
So when we say,
"Freedom, sovereignty, independence,"
"Freedom, sovereignty, independence,"
107
383723
2432
Mówiąc: "Wolność,
Suwerenność, Niepodległość",
Suwerenność, Niepodległość",
06:38
each one of you draws a specific image
in their own mind,
in their own mind,
108
386155
3410
każdy z was widzi specyficzny obraz,
06:41
there are specific feelings
109
389778
2596
zabarwiony uczuciami
tego szczególnego dnia w historii.
tego szczególnego dnia w historii.
06:44
of a specific day
in a specific historical period.
in a specific historical period.
110
392444
2557
06:47
Language isn't one, two
or three words or letters put together.
or three words or letters put together.
111
395121
3304
Język to nie jedno,
dwa czy trzy słowa zebrane razem.
dwa czy trzy słowa zebrane razem.
06:50
It's an idea inside
that relates to how we think,
that relates to how we think,
112
398765
2574
To wewnętrzna koncepcja,
związana z tym, jak myślimy,
związana z tym, jak myślimy,
06:53
and how we see each other
and how others see us.
and how others see us.
113
401339
5664
jak się postrzegamy i jak widzą nas inni.
06:59
What is our intellect?
114
407003
1704
Czym jest umysł?
07:00
How do you say
whether this guy understands or not?
whether this guy understands or not?
115
408977
2522
Jak określić, czy ktoś nas zrozumiał?
07:03
So, if I say, "Freedom, sovereignty,
independence (English),"
independence (English),"
116
411639
7729
Gdy mówię: "Wolność, Suwerenność,
Niepodległość", (Po angielsku)
Niepodległość", (Po angielsku)
07:12
or if your son came up to you and said,
117
420164
1989
albo jeśli wasz syn zapytałby:
07:14
"Dad, have you lived through the period of
the freedom (English) slogan?"
the freedom (English) slogan?"
118
422265
4586
"Tato, czy żyłeś w czasach «freedom»?".
07:18
How would you feel?
119
426971
1680
Jak byście się poczuli?
07:21
If you don't see a problem,
120
429741
3724
Jeśli nie widzicie problemu,
07:25
then I'd better leave,
and stop talking in vain.
and stop talking in vain.
121
433665
3479
lepiej wyjdę i przestanę gadać.
07:29
The idea is that these expressions
remind us of a specific thing.
remind us of a specific thing.
122
437334
5266
Chodzi o wspomnienia,
jakie przywołują te wyrażenia.
jakie przywołują te wyrażenia.
07:35
I have a francophone friend
who's married to a French man.
who's married to a French man.
123
443250
5336
Moja koleżanka wyszła za Francuza.
07:40
I asked her once how things were going.
124
448946
3217
Zapytałam kiedyś, jak im się układa.
07:44
She said,
"Everything is fine,
"Everything is fine,
125
452253
1536
Odpowiedziała: "Wyśmienicie,
07:45
but once, I spent a whole night
asking and trying to translate
asking and trying to translate
126
453921
4449
tylko raz całą noc
próbowałam wytłumaczyć mu
próbowałam wytłumaczyć mu
07:50
the meaning of the word
'toqborni' for him."
'toqborni' for him."
127
458370
2600
znaczenie słowa «toqborni»".
07:52
(Laughter)
128
460970
1389
(Śmiech)
07:54
(Applause)
129
462385
3110
(Brawa)
08:02
The poor woman had mistakenly told him
"toqborni,"
"toqborni,"
130
470013
3350
Przypadkiem użyła słowa "toqborni",
08:05
and then spent the whole night
trying to explain it to him.
trying to explain it to him.
131
473483
2852
a później spędziła noc na wyjaśnieniach.
08:08
He was puzzled by the thought:
"How could anyone be this cruel?
"How could anyone be this cruel?
132
476335
3528
Intrygowała go myśl:
"Jak można być tak okrutnym?
"Jak można być tak okrutnym?
08:12
Does she want to commit suicide?
133
480093
1686
Czy ona chce popełnić samobójstwo?
08:14
'Bury me?' (English)"
134
482369
2216
«Zakop mnie?»" (Po angielsku)
08:17
This is one of the few examples.
135
485085
2448
To jeden z wielu przykładów.
08:19
It made us feel that she's unable to tell
that word to her husband,
that word to her husband,
136
487623
3149
Poczułyśmy, że lepiej tego słowa
nie używać przy mężu,
nie używać przy mężu,
08:22
since he won't understand,
137
490772
2689
bo on i tak nie zrozumie,
08:25
and he's right not to;
his way of thinking is different.
his way of thinking is different.
138
493461
2921
ale ma prawo.
Jego sposób myślenia jest inny.
08:28
She said to me,
"He listens to Fairuz with me,
"He listens to Fairuz with me,
139
496862
3314
Powiedziała też: "Słuchamy razem Fairuz,
08:32
and one night,
I tried to translate for him
I tried to translate for him
140
500446
4415
i raz próbowałam mu przetłumaczyć,
08:36
so he can feel what I feel when
I listen to Fairuz."
I listen to Fairuz."
141
504991
3259
by poczuł, co ja czuję, gdy jej słucham.
08:40
The poor woman tried to translate
this for him:
this for him:
142
508310
2190
Próbowała mu przetłumaczyć:
08:42
"From them I extended my hands
and stole you --"
and stole you --"
143
510590
4105
"Od nich wyciągnęłam ręce
i cię skradłam..."
i cię skradłam..."
08:46
(Laughter)
144
514755
1075
(Śmiech)
08:48
And here's the pickle:
145
516000
1405
A oto haczyk:
08:49
"And because you belong to them,
I returned my hands and left you."
I returned my hands and left you."
146
517405
4095
"Ale skoro należysz do nich,
zabrałam ręce i odeszłam".
zabrałam ręce i odeszłam".
08:53
(Laughter)
147
521500
1116
(Śmiech)
08:54
Translate that for me.
148
522765
1315
Przetłumaczcie to dla mnie.
08:56
(Applause)
149
524140
7534
(Brawa)
09:03
So, what have we done to protect
the Arabic language?
the Arabic language?
150
531804
4045
Co zrobiliśmy, by ochronić język?
09:08
We turned this into a concern
of the civil society,
of the civil society,
151
536129
3136
Wzięliśmy to w swoje ręce
09:11
and we launched a campaign to preserve
the Arabic language.
the Arabic language.
152
539495
2704
i rozpoczęliśmy kampanię
ochrony arabskiego.
ochrony arabskiego.
09:14
Even though many people told me,
"Why do you bother?
"Why do you bother?
153
542279
3315
Mimo, że słyszałam: "Szkoda fatygi.
09:17
Forget about this headache
and go have fun."
and go have fun."
154
545644
3033
Odpuść to sobie i baw się".
09:20
No problem!
155
548717
1537
Nie ma sprawy!
09:22
The campaign to preserve Arabic
launched a slogan that says,
launched a slogan that says,
156
550434
3093
Stworzyliśmy slogan:
09:25
"I talk to you from the East,
but you reply from the West."
but you reply from the West."
157
553527
2833
"Mówię do ciebie ze Wschodu,
ty odpowiadasz z Zachodu".
ty odpowiadasz z Zachodu".
09:28
We didn't say,
"No! We do not accept this or that."
"No! We do not accept this or that."
158
556620
7308
Nic w stylu: "Nie akceptujemy
tego czy owego!".
tego czy owego!".
09:36
We didn't adopt this style because
that way, we wouldn't be understood.
that way, we wouldn't be understood.
159
564188
4865
Nie podjęliśmy tego stylu,
bo by nas nie zrozumiano.
bo by nas nie zrozumiano.
09:41
And when someone talks to me that way,
I hate the Arabic language.
I hate the Arabic language.
160
569203
3444
I kiedy ktoś mówi mi:
"Nienawidzę arabskiego...",
"Nienawidzę arabskiego...",
09:44
We say--
161
572947
1332
my na to...
09:46
(Applause)
162
574359
2822
(Brawa)
09:49
We want to change our reality,
163
577271
2382
Chcemy zmienić tę rzeczywistość,
09:51
and be convinced in a way that reflects
our dreams, aspirations and day-to-day life.
our dreams, aspirations and day-to-day life.
164
579703
4682
by wyrażała nasze marzenia,
aspiracje i codzienne życie.
aspiracje i codzienne życie.
09:56
In a way that dresses like us
and thinks like we do.
and thinks like we do.
165
584655
5295
Ubierała się jak my i myślała tak, jak my.
10:01
So, "I talk to you from the East,
but you reply from the West"
but you reply from the West"
166
589950
2873
By "Mówię do ciebie ze Wschodu,
a ty odpowiadasz z Zachodu"
a ty odpowiadasz z Zachodu"
10:04
has hit the spot.
167
592823
1653
uderzyło w czuły punkt.
10:06
Something very easy,
yet creative and persuasive.
yet creative and persuasive.
168
594476
3693
Prosto. Jednak kreatywnie i przekonująco.
10:10
After that,
we launched another campaign
we launched another campaign
169
598579
3098
Po tym rozpoczęliśmy następną kampanię
10:14
with scenes of letters on the ground.
170
602277
3408
z obrazami liter na ziemi.
10:17
You've seen an example of it outside,
171
605795
2309
Widzieliście ich przykłady na zewnątrz.
10:20
a scene of a letter surrounded
by black and yellow tape
by black and yellow tape
172
608284
4382
Obrazy liter otoczone żółto-czarną taśmą,
10:24
with "Don't kill your language!"
written on it.
written on it.
173
612666
2842
z napisem "Nie zabijaj swego języka!".
10:27
Why?
Seriously, don't kill your language.
Seriously, don't kill your language.
174
615508
3614
Dlaczego? Poważnie, nie zabijajcie języka.
10:31
We really shouldn't kill our language.
175
619212
2914
Naprawdę, nie zabijajmy języka.
10:34
If we were to kill the language,
we'd have to find an identity.
we'd have to find an identity.
176
622266
5038
Gdybyśmy to zrobili, musielibyśmy
poszukać jakiejś tożsamości.
poszukać jakiejś tożsamości.
10:39
We'd have to find an existence.
177
627424
1889
Zrozumieć nasze istnienie.
10:41
We'd go back to the beginning.
178
629383
2315
Wrócilibyśmy do początku.
10:43
This is beyond just missing our chance
of being modern and civilized.
of being modern and civilized.
179
631768
6492
To więcej, niż przegapienie szansy
na bycie nowoczesnym i cywilizowanym.
na bycie nowoczesnym i cywilizowanym.
10:51
After that we released photos
of guys and girls wearing the Arabic letter.
of guys and girls wearing the Arabic letter.
180
639260
5940
Następnie udostępniliśmy zdjęcia chłopców
i dziewcząt ubranych w arabskie litery.
i dziewcząt ubranych w arabskie litery.
10:57
Photos of "cool" guys and girls.
181
645620
2513
"Cool"
11:00
We are very cool!
182
648263
2161
My jesteśmy "cool"!
11:02
And to whoever might say,
"Ha! You used an English word!"
"Ha! You used an English word!"
183
650904
4294
I do wszystkich wytykających:
"Ha! Użyłaś angielskiego słowa!"...
"Ha! Użyłaś angielskiego słowa!"...
11:07
I say,
"No! I adopt the word 'cool.'"
"No! I adopt the word 'cool.'"
184
655278
3792
Mówię: "Nie! Zapożyczyłam słowo «cool»".
11:11
Let them object however they want,
but give me a word that's nicer
but give me a word that's nicer
185
659120
3745
Niech sobie protestują, jak chcą,
ale dajcie mi słowo,
ale dajcie mi słowo,
11:14
and matches the reality better.
186
662895
2636
które przyjemniej i trafniej
odzwierciedla sytuację.
odzwierciedla sytuację.
11:17
I will keep on saying "Internet"
187
665591
1974
Nie przestanę mówić "Internet".
11:19
I wouldn't say:
"I'm going to the world wide web"
"I'm going to the world wide web"
188
667565
2824
Bo przecież nie powiem:
"Używam Ogólnoświatowej Sieci"...
"Używam Ogólnoświatowej Sieci"...
11:22
(Laughs)
189
670399
1776
(Śmiech)
11:24
Because it doesn't fit!
We shouldn't kid ourselves.
We shouldn't kid ourselves.
190
672175
3271
Nie oszukujmy się, to niezbyt pasuje!
11:27
But to reach this point,
we all have to be convinced
we all have to be convinced
191
675686
3669
Ale żeby tak o tym myśleć,
wszyscy musimy być przekonani,
wszyscy musimy być przekonani,
11:31
that we shouldn't allow anyone
who is bigger
who is bigger
192
679885
2135
że nikt większy
11:34
or thinks they have any authority over us
when it comes to language,
when it comes to language,
193
682020
3336
czy we własnym mniemaniu
bardziej kompetentny językowo
bardziej kompetentny językowo
11:37
to control us or make us think and feel
what they want.
what they want.
194
685356
5459
nie będzie nas kontrolował,
byśmy czuli i myśleli, jak oni chcą.
byśmy czuli i myśleli, jak oni chcą.
11:43
Creativity is the idea.
195
691685
3758
Chodzi o kreatywność.
Jeśli nawet nie sięgniemy kosmosu
i nie zbudujemy rakiet,
i nie zbudujemy rakiet,
11:47
So, if we can't reach space
or build a rocket and so on,
or build a rocket and so on,
196
695653
2560
11:50
we can be creative.
197
698213
1900
i tak możemy być kreatywni.
11:52
At this moment, every one of you
is a creative project.
is a creative project.
198
700113
3767
W tej chwili każdy z was
jest twórczym projektem.
jest twórczym projektem.
11:55
Creativity in your mother tongue
is the path.
is the path.
199
703950
2518
Rozwiązanie to kreatywność
w języku ojczystym.
w języku ojczystym.
11:58
Let's start from this moment.
200
706798
3446
Zacznijmy od tej chwili.
12:02
Let's write a novel
or produce a short film.
or produce a short film.
201
710534
2002
Napiszmy powieść lub wyprodukujmy film.
12:04
A single novel could make us global again.
202
712596
3278
Dzięki jednej powieści moglibyśmy
znów globalnie zaistnieć.
znów globalnie zaistnieć.
12:07
It could bring the Arabic language
back to being number one.
back to being number one.
203
715934
3766
Arabski znów stałby się
językiem numer jeden.
językiem numer jeden.
12:12
So, it's not true that there's no solution;
there is a solution!
there is a solution!
204
720380
3851
To nieprawda, że rozwiązanie nie istnieje.
12:16
But we have to know that, and be convinced
that a solution exists,
that a solution exists,
205
724231
3999
Ale musimy to wiedzieć i w to wierzyć,
12:20
that we have a duty
to be part of that solution.
to be part of that solution.
206
728230
2999
mamy obowiązek być częścią
tego rozwiązania.
tego rozwiązania.
12:23
In conclusion, what can you do today?
207
731929
2787
Na zakończenie: co możecie dziś zrobić?
Kto jest na Twitterze?
12:26
Now, tweets, who's tweeting?
208
734836
3164
12:32
Please, I beg of you,
even though my time has finished,
even though my time has finished,
209
740060
5275
Błagam was, choć czas mi się już skończył,
12:37
either Arabic, English, French
or Chinese.
or Chinese.
210
745430
5057
piszcie po arabsku, angielsku,
francusku, chińsku,
francusku, chińsku,
12:42
But don't write Arabic
with Latin characters mixed with numbers!
with Latin characters mixed with numbers!
211
750577
5581
byle nie po arabsku
z łacińską mieszanką liter i cyfr!
z łacińską mieszanką liter i cyfr!
12:48
(Applause)
212
756298
4060
(Brawa)
12:52
It's a disaster!
That's not a language.
That's not a language.
213
760408
3148
To katastrofa! To nie język.
12:55
You'd be entering a virtual world
with a virtual language.
with a virtual language.
214
763866
3546
To jak wkraczać w wirtualny świat
z wirtualnym językiem.
z wirtualnym językiem.
12:59
It's not easy to come back
from such a place and rise.
from such a place and rise.
215
767562
2682
Nie jest łatwo powrócić z takiego miejsca.
13:02
That's the first thing we can do.
216
770724
2082
To pierwsze, co możemy zrobić.
13:04
Second, there are many other things
that we can do.
that we can do.
217
772896
2603
Jest wiele innych rzeczy.
13:07
We're not here today to convince
each other.
each other.
218
775499
2405
Ale nie jesteśmy tu,
żeby przekonywać się nawzajem.
żeby przekonywać się nawzajem.
13:09
We're here to bring attention
to the necessity of preserving this language.
to the necessity of preserving this language.
219
777904
3534
Mówimy tu o konieczności
ochrony naszego języka.
ochrony naszego języka.
13:13
Now I will tell you a secret.
220
781438
2875
Zdradzę wam tajemnicę.
13:17
A baby first identifies its father
221
785303
5187
Dziecko rozpoznaje ojca po języku.
13:22
through language.
222
790490
2067
13:24
When my daughter is born, I'll tell her,
"This is your father, honey (Arabic)."
"This is your father, honey (Arabic)."
223
792557
5159
Kiedy urodzi się moja córka powiem jej:
"To jest twój tatuś, słonko". (Po arabsku)
"To jest twój tatuś, słonko". (Po arabsku)
13:29
I wouldn't say,
"This is your dad, honey (English)."
"This is your dad, honey (English)."
224
797796
4528
Nie powiem: "To twój tata, słońce".
(Po angielsku)
(Po angielsku)
13:34
And in the supermarket,
I promise my daughter Noor,
I promise my daughter Noor,
225
802585
3185
A w supermarkecie,
obiecałam swojej córce Noor,
obiecałam swojej córce Noor,
13:37
that if she says to me,
"Thanks (Arabic),"
"Thanks (Arabic),"
226
805770
2216
że jeśli powie: "dziękuję"
(Po arabsku), nie powiem jej:
(Po arabsku), nie powiem jej:
13:40
I won't say, "Dis, 'Merci, Maman,'"
and hope no one has heard her.
and hope no one has heard her.
227
808086
4667
(Po francusku) "Powiedz dziękuję",
z nadzieją, że nikt jej nie słyszał.
13:44
(Applause)
228
812813
3087
(Brawa)
13:55
Let's get rid of this cultural cringe.
229
823980
4897
Pozbądźmy się tej kulturowej wstydliwości.
14:01
(Applause)
230
829297
3046
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Suzanne Talhouk - Poet and language advocateSuzanne Talhouk is an advocate for the Arabic language as a tool of power, pride and unity.
Why you should listen
Raised in war-torn Lebanon, Suzanne Talhouk has a masters in physics and a passion for poetry; she has released two collections of poems. Dismayed by what she saw as a lack of power during the recent war in the Middle East, Talhouk saw the Arabic language as medium to unite and empower the Arab world. She launched Feil Amer, an organization that aims to preserve the Arabic language, and to reinstate the pride in young Arabs towards their language.
Suzanne Talhouk | Speaker | TED.com