TED Talks Live
Sam Kass: Want kids to learn well? Feed them well
Sam Kass: Chcecie porządnie uczyć dzieci? Dobrze je karmcie
Filmed:
Readability: 3.7
1,687,691 views
Czego mają nauczyć się nasze dzieci jeśli są głodne lub jeśli ich dieta jest pełna cukru i pozbawiona składników odżywczych? Były kucharz Białego Domu i twórca polityki żywnościowej Sam Kass omawia rolę, jaką mogą odegrać szkoły w odżywianiu zarówno ciał uczniów, jak i ich umysłów.
Sam Kass - Food entrepreneur
Sam Kass's work connects nutrition and education in an effort to make sure future generations thrive. Full bio
Sam Kass's work connects nutrition and education in an effort to make sure future generations thrive. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Jestem szefem kuchni
i gościem od polityki żywnościowej,
i gościem od polityki żywnościowej,
00:12
I am a chef
0
992
1540
00:14
and a food policy guy,
1
2556
1341
ale pochodzę z rodziny nauczycieli.
00:16
but I come from a whole
family of teachers.
family of teachers.
2
4999
3293
Moja siostra zajmuje się
pedagogiką specjalną w Chicago.
pedagogiką specjalną w Chicago.
00:20
My sister is a special ed
teacher in Chicago.
teacher in Chicago.
3
8316
3295
Mój ojciec właśnie przeszedł na emeryturę
po 25 latach nauczania w piątej klasie.
po 25 latach nauczania w piątej klasie.
00:23
My father just retired
after 25 years teaching fifth grade.
after 25 years teaching fifth grade.
4
11635
4247
Moja ciotka i wujek byli profesorami.
00:28
My aunt and uncle were professors.
5
16397
2145
Wszyscy moi kuzyni uczą.
00:30
My cousins all teach.
6
18566
1652
Generalnie wszyscy w mojej rodzinie
zajmują się nauczaniem oprócz mnie.
zajmują się nauczaniem oprócz mnie.
00:32
Everybody in my family, basically,
teaches except for me.
teaches except for me.
7
20242
3582
Nauczyli mnie, że jedynym sposobem
uzyskania właściwych odpowiedzi
uzyskania właściwych odpowiedzi
00:36
They taught me that the only way
to get the right answers
to get the right answers
8
24998
4844
jest zadawanie właściwych pytań.
00:41
is to ask the right questions.
9
29866
2545
Więc jakie są właściwe pytania
00:45
So what are the right questions
10
33271
1583
jeśli chodzi o poprawę
wyników edukacyjnych naszych dzieci?
wyników edukacyjnych naszych dzieci?
00:46
when it comes to improving
the educational outcomes for our children?
the educational outcomes for our children?
11
34878
4159
00:52
There's obviously
many important questions,
many important questions,
12
40532
2325
Oczywiście jest wiele ważnych pytań,
00:54
but I think the following
is a good place to start:
is a good place to start:
13
42881
2529
ale myślę, że następujące
jest dobre na początek:
jest dobre na początek:
00:58
What do we think the connection is
14
46105
2301
Jak postrzegamy powiązanie
01:00
between a child's growing mind
15
48430
3280
między rozwojem umysłu dziecka
01:03
and their growing body?
16
51734
1747
i rozwojem jego ciała?
01:06
What can we expect our kids to learn
17
54054
2702
Jakiej nauki spodziewamy się
po naszych dzieciach
po naszych dzieciach
01:08
if their diets are full of sugar
and empty of nutrients?
and empty of nutrients?
18
56780
3990
jeśli ich dieta jest pełna cukru
i pozbawiona składników odżywczych?
i pozbawiona składników odżywczych?
01:13
What can they possibly learn
19
61154
2132
Czego mogą się nauczyć
01:15
if their bodies
are literally going hungry?
are literally going hungry?
20
63310
4548
jeśli ich ciała dosłownie głodują?
01:20
And with all the resources
that we are pouring into schools,
that we are pouring into schools,
21
68677
3807
I przy całych naszych nakładach na szkoły
01:24
we should stop and ask ourselves:
22
72508
2152
powinniśmy zapytać samych siebie:
01:26
Are we really setting our kids
up for success?
up for success?
23
74684
2946
czy naprawdę pomagamy
naszym dzieciom odnieść sukces?
naszym dzieciom odnieść sukces?
01:30
Now, a few years ago,
24
78939
1705
Kilka lat temu
01:32
I was a judge on a cooking
competition called "Chopped."
competition called "Chopped."
25
80668
3149
byłem sędzią w konkursie gotowania
o nazwie "Chopped".
o nazwie "Chopped".
01:35
Its four chefs compete
with mystery ingredients
with mystery ingredients
26
83841
3531
W konkursie czworo kucharzy
rywalizuje używając nieznanych składników,
rywalizuje używając nieznanych składników,
01:39
to see who can cook the best dishes.
27
87396
2518
żeby przekonać się
kto ugotuje najlepsze dania.
kto ugotuje najlepsze dania.
01:42
Except for this episode --
it was a very special one.
it was a very special one.
28
90965
3505
Z wyjątkiem jednego odcinka,
który był bardzo specjalny
który był bardzo specjalny
01:47
Instead of four overzealous chefs
trying to break into the limelight --
trying to break into the limelight --
29
95155
3510
Zamiast czworga nadgorliwych kucharzy
próbujących stać się centrum uwagi,
próbujących stać się centrum uwagi,
01:50
something that I would know
nothing about --
nothing about --
30
98689
2072
01:52
(Laughter)
31
100785
1039
o czym osobiście nie mam pojęcia...
01:53
These chefs were school chefs --
32
101848
1977
(Śmiech)
Ci kucharze byli kucharzami szkolnymi,
01:56
you know, the women that you used
to call "lunch ladies,"
to call "lunch ladies,"
33
104489
3101
wiecie, jak te kobiety,
które nazywaliście "paniami od lunchu",
które nazywaliście "paniami od lunchu",
01:59
but the ones I insist
we call "school chefs."
we call "school chefs."
34
107614
2732
ale które ja z naciskiem
nazywam "szkolnymi kucharzami".
nazywam "szkolnymi kucharzami".
02:03
Now, these women -- God bless
these women --
these women --
35
111083
2942
Te kobiety - Bóg im zapłać -
02:06
spend their day cooking
for thousands of kids,
for thousands of kids,
36
114049
3960
spędzają całe dnie
gotując dla tysięcy dzieci,
gotując dla tysięcy dzieci,
02:10
breakfast and lunch,
with only $2.68 per lunch,
with only $2.68 per lunch,
37
118033
3854
przygotowując im śniadanie i lunch,
przy budżecie 2,68 dolara na jeden lunch,
przy budżecie 2,68 dolara na jeden lunch,
02:13
with only about a dollar of that
actually going to the food.
actually going to the food.
38
121911
2907
z czego tak naprawdę tylko
około dolara idzie na jedzenie.
około dolara idzie na jedzenie.
02:17
Now, in this episode,
39
125406
2008
02:19
the main course mystery
ingredient was quinoa.
ingredient was quinoa.
40
127438
2496
W tym specjalnym odcinku
tajemniczym składnikiem dania głównego
tajemniczym składnikiem dania głównego
02:22
Now, I know it's been a long time
41
130587
1593
była komosa ryżowa.
02:24
since most of you have had a school lunch,
42
132204
2288
Wiem, że minęło dużo czasu
02:26
and we've made a lot
of progress on nutrition,
of progress on nutrition,
43
134516
2175
odkąd większość z was jadła szkolny lunch
02:28
but quinoa still is not a staple
in most school cafeterias.
in most school cafeterias.
44
136715
3648
i że zrobiliśmy postęp w kwestii żywienia,
ale komosa wciąż nie jest uważana za ważną
w większości szkolnych stołówek.
w większości szkolnych stołówek.
02:32
(Laughter)
45
140387
1842
02:34
So this was a challenge.
46
142253
1366
(Śmiech)
02:36
But the dish that I will never forget
was cooked by a woman
was cooked by a woman
47
144177
3217
Więc było to wyzwanie.
Ale danie, którego nigdy nie zapomnę
ugotowała kobieta
ugotowała kobieta
02:39
named Cheryl Barbara.
48
147418
1511
02:41
Cheryl was the nutrition director
49
149699
1734
nazywająca się Cheryl Barbara.
02:43
at High School in the Community
in Connecticut.
in Connecticut.
50
151457
2564
Cheryl była dyrektorem ds. żywienia
w szkole High School
in the Community w Connecticut.
in the Community w Connecticut.
02:46
She cooked this delicious pasta.
51
154045
2505
Ugotowała przepyszny makaron.
02:48
It was amazing.
52
156574
1178
02:49
It was a pappardelle with Italian sausage,
53
157776
2643
Był niesamowity.
Było to pappardelle z kiełbasą,
02:52
kale, Parmesan cheese.
54
160443
1772
jarmużem i parmezanem.
02:54
It was delicious, like,
restaurant-quality good, except --
restaurant-quality good, except --
55
162239
3259
Był pyszny, na poziomie restauracyjnym,
z jednym wyjątkiem -
z jednym wyjątkiem -
02:57
she basically just threw the quinoa,
pretty much uncooked,
pretty much uncooked,
56
165522
3760
Cheryl po prostu
wrzuciła do dania komosę bez gotowania.
wrzuciła do dania komosę bez gotowania.
03:01
into the dish.
57
169306
1178
03:02
It was a strange choice,
58
170873
1720
To była dziwna decyzja,
03:04
and it was super crunchy.
59
172617
2473
a komosa była bardzo chrupiąca.
03:07
(Laughter)
60
175114
2642
(Śmiech)
03:09
So I took on the TV accusatory judge thing
that you're supposed to do,
that you're supposed to do,
61
177780
4918
Zrobiłem więc to, co powinien zrobić
oskarżycielski sędzia w telewizji
oskarżycielski sędzia w telewizji
03:14
and I asked her why she did that.
62
182722
1838
i zapytałem dlaczego to zrobiła.
03:17
Cheryl responded, "Well, first,
I don't know what quinoa is."
I don't know what quinoa is."
63
185314
3319
Cheryl odpowiedziała: "Cóż, po pierwsze
nie wiem co to jest komosa."
nie wiem co to jest komosa."
03:20
(Laughter)
64
188657
1010
03:21
"But I do know that it's a Monday,
65
189691
4016
(Śmiech)
"Ale wiem, że dzisiaj jest poniedziałek,
03:25
and that in my school,
at High School in the Community,
at High School in the Community,
66
193731
3263
i że w mojej szkole,
w High School in the Community,
w High School in the Community,
03:29
I always cook pasta."
67
197018
1892
zawsze gotuję makaron."
03:31
See, Cheryl explained
that for many of her kids,
that for many of her kids,
68
199586
2642
Widzicie, Cheryl wyjaśniła,
że wielu z jej uczniów
że wielu z jej uczniów
03:34
there were no meals on the weekends.
69
202965
2238
nie dostaje posiłków w weekendy.
03:39
No meals on Saturday.
70
207148
1710
Nie dostają posiłków w soboty.
03:42
No meals on Sunday, either.
71
210763
1650
Nie dostają ich też w niedziele.
03:45
So she cooked pasta
because she wanted to make sure
because she wanted to make sure
72
213117
3066
Dlatego gotowała makaron,
ponieważ chciała się upewnić
ponieważ chciała się upewnić
03:48
she cooked something she knew
her children would eat.
her children would eat.
73
216207
3693
że ugotuje coś, co jej uczniowie
na pewno zjedzą.
na pewno zjedzą.
03:53
Something that would
stick to their ribs, she said.
stick to their ribs, she said.
74
221280
2694
Coś pożywnego, jak powiedziała.
03:57
Something that would fill them up.
75
225402
2256
Coś, co ich napełni.
04:01
By the time Monday came,
76
229165
1837
04:04
her kids' hunger pangs were so intense
77
232137
2601
Zanim nadszedł poniedziałek
04:06
that they couldn't even begin
to think about learning.
to think about learning.
78
234762
2753
jej uczniowie byli tak głodni,
04:10
Food was the only thing on their mind.
79
238566
3493
że nie byli nawet w stanie myśleć o nauce.
Jedzenie było jedynym, o czym myśleli.
04:16
The only thing.
80
244884
1170
04:18
And unfortunately, the stats --
they tell the same story.
they tell the same story.
81
246538
3167
04:22
So, let's put this
into the context of a child.
into the context of a child.
82
250685
2681
Jedynym.
A statystyki niestety
opowiadają tę samą historię.
opowiadają tę samą historię.
04:26
And we're going to focus on
83
254803
1306
Spójrzmy więc na tę kwestię
w kontekście dziecka.
w kontekście dziecka.
04:28
the most important meal
of the day, breakfast.
of the day, breakfast.
84
256133
2244
04:30
Meet Allison.
85
258401
1311
04:31
She's 12 years old,
86
259736
1504
I skupimy się na
04:33
she's smart as a whip
87
261264
1656
najważniejszym posiłku dnia, śniadaniu.
04:34
and she wants to be a physicist
when she grows up.
when she grows up.
88
262944
2763
Poznajcie Allison.
Ma 12 lat,
04:37
If Allison goes to a school
that serves a nutritious breakfast
that serves a nutritious breakfast
89
265731
4009
jest bardzo mądra,
a kiedy dorośnie chce zostać fizykiem.
04:41
to all of their kids,
90
269764
1246
04:43
here's what's going to follow.
91
271034
1550
Jeśli Allison pójdzie do szkoły,
w której serwuje się pożywne śniadanie
w której serwuje się pożywne śniadanie
04:45
Her chances of getting a nutritious meal,
92
273152
3229
wszystkim uczniom,
04:48
one with fruit and milk,
one lower in sugar and salt,
one lower in sugar and salt,
93
276405
3166
oto, co się stanie.
Jej szanse na otrzymanie
pożywnego posiłku,
pożywnego posiłku,
04:51
dramatically increase.
94
279595
1586
04:54
Allison will have a lower rate
of obesity than the average kid.
of obesity than the average kid.
95
282157
3544
zawierającego owoce i mleko,
ubogiego w cukier i sól
ubogiego w cukier i sól
bardzo wzrosną.
04:58
She'll have to visit the nurse less.
96
286568
1784
Allison będzie mniej zagrożona otyłością
niż przeciętne dziecko.
niż przeciętne dziecko.
05:00
She'll have lower levels
of anxiety and depression.
of anxiety and depression.
97
288823
3219
Rzadziej będzie musiała
odwiedzać higienistkę.
odwiedzać higienistkę.
05:04
She'll have better behavior.
98
292066
1516
Będzie miała niższy
poziom lęków i depresji.
poziom lęków i depresji.
05:05
She'll have better attendance,
and she'll show up on time more often.
and she'll show up on time more often.
99
293606
3255
Będzie się lepiej zachowywała.
05:08
Why?
100
296885
1372
Będzie miała wyższą obecność
i częściej będzie przychodziła punktualnie.
i częściej będzie przychodziła punktualnie.
05:10
Well, because there's a good meal
waiting for her at school.
waiting for her at school.
101
298281
3000
Dlaczego?
05:13
Overall, Allison is in much better health
102
301877
2827
Cóż, dlatego, że w szkole
czeka na nią smaczny posiłek.
czeka na nią smaczny posiłek.
05:17
than the average school kid.
103
305331
1481
Allison jest ogólnie zdrowsza
05:19
So what about that kid
104
307757
1633
05:21
who doesn't have a nutritious
breakfast waiting for him?
breakfast waiting for him?
105
309414
2987
niż przeciętny uczeń.
Co w takim razie z dzieckiem,
05:24
Well, meet Tommy.
106
312425
1408
na które nie czeka pożywne śniadanie?
05:26
He's also 12. He's a wonderful kid.
107
314416
2428
Cóż, poznajcie Tommy'ego.
05:28
He wants to be a doctor.
108
316868
1480
Również ma 12 lat.
Jest wspaniałym dzieckiem.
Jest wspaniałym dzieckiem.
05:31
By the time Tommy is in kindergarten,
109
319205
1764
05:32
he's already underperforming in math.
110
320993
2829
Chce zostać lekarzem.
Będąc w przedszkolu
już słabiej radzi sobie z matematyką.
05:36
By the time he's in third grade,
111
324594
2180
05:38
he's got lower math and reading scores.
112
326798
2597
Będąc w trzeciej klasie
dostaje gorsze oceny
z matematyki i czytania.
z matematyki i czytania.
05:42
By the time he's 11,
113
330578
1714
05:44
it's more likely that Tommy will have
to have repeated a grade.
to have repeated a grade.
114
332316
3831
Kiedy ma 11 lat
jest bardziej prawdopodobne,
że Tommy będzie musiał powtarzać klasę.
że Tommy będzie musiał powtarzać klasę.
05:49
Research shows that kids
who do not have consistent nourishment,
who do not have consistent nourishment,
115
337512
3097
05:52
particularly at breakfast,
116
340633
1255
Badania pokazują, że dzieci
pozbawione stałych posiłków,
pozbawione stałych posiłków,
05:53
have poor cognitive function overall.
117
341912
3281
zwłaszcza śniadania
mają generalnie obniżone
umiejętności poznawcze.
umiejętności poznawcze.
05:59
So how widespread is this problem?
118
347170
2134
06:02
Well, unfortunately, it's pervasive.
119
350096
2195
Jak powszechny jest to problem?
06:05
Let me give you two stats
120
353648
1225
Cóż, niestety, jest on wszechobecny.
06:06
that seem like they're on opposite
ends of the issue,
ends of the issue,
121
354897
2964
Przytoczę dwie statystyki
06:09
but are actually two sides
of the same coin.
of the same coin.
122
357885
2148
wyglądające jakby dotyczyły
przeciwnych końców problemu,
przeciwnych końców problemu,
06:12
On the one hand,
123
360560
2014
ale będące naprawdę
dwiema stronami tej samej monety.
dwiema stronami tej samej monety.
06:14
one in six Americans are food insecure,
124
362598
3208
Z jednej strony
06:17
including 16 million children --
almost 20 percent --
almost 20 percent --
125
365830
3241
jeden na sześciu Amerykanów nie ma
bezpieczeństwa żywnościowego,
bezpieczeństwa żywnościowego,
w tym 16 milionów dzieci -
prawie 20 procent.
prawie 20 procent.
06:21
are food insecure.
126
369814
1390
06:23
In this city alone, in New York City,
127
371228
2087
06:26
474,000 kids under the age of 18
face hunger every year.
face hunger every year.
128
374593
5196
Tylko tu, w Nowym Jorku,
474 tysiące dzieci poniżej 18 roku życia
corocznie dotyka problem głodu.
corocznie dotyka problem głodu.
06:33
It's crazy.
129
381304
1175
06:34
On the other hand,
130
382900
1150
To szaleństwo.
06:36
diet and nutrition is the number one cause
of preventable death and disease
of preventable death and disease
131
384923
4109
Z drugiej strony,
dieta i żywienie są wiodącą przyczyną
możliwych do uniknięcia zgonów i chorób
możliwych do uniknięcia zgonów i chorób
06:41
in this country, by far.
132
389056
1703
06:43
And fully a third of the kids
that we've been talking about tonight
that we've been talking about tonight
133
391691
3221
w tym kraju.
06:46
are on track to have diabetes
in their lifetime.
in their lifetime.
134
394936
2774
A cała jedna trzecia dzieci,
o których dzisiaj mówimy
o których dzisiaj mówimy
jest na drodze
do zachorowania na cukrzycę.
do zachorowania na cukrzycę.
06:51
Now, what's hard
to put together but is true
to put together but is true
135
399227
2382
06:53
is that, many times,
these are the same children.
these are the same children.
136
401633
2794
Tym, co trudno wywnioskować,
ale co jest prawdą,
ale co jest prawdą,
jest fakt, że często są to te same dzieci.
06:57
So they fill up on the unhealthy
and cheap calories
and cheap calories
137
405275
2899
07:00
that surround them in their communities
and that their families can afford.
and that their families can afford.
138
408198
4116
Napychają się więc
niezdrowymi i tanimi kaloriami,
niezdrowymi i tanimi kaloriami,
które je otaczają w ich społecznościach
i na które stać ich rodziny.
i na które stać ich rodziny.
07:04
But then by the end of the month,
139
412972
1957
07:07
food stamps run out
or hours get cut at work,
or hours get cut at work,
140
415977
3565
Pod koniec miesiąca,
07:11
and they don't have the money
to cover the basic cost of food.
to cover the basic cost of food.
141
419566
3077
kiedy kończy się przydziałowe jedzenie,
albo dostają mniej godzin w pracy,
albo dostają mniej godzin w pracy,
więc nie mają pieniędzy
na podstawowe jedzenie.
na podstawowe jedzenie.
07:16
But we should be able
to solve this problem, right?
to solve this problem, right?
142
424309
3326
07:19
We know what the answers are.
143
427659
1668
Ale powinniśmy być w stanie
rozwiązać ten problem, prawda?
rozwiązać ten problem, prawda?
07:22
As part of my work at the White House,
we instituted a program
we instituted a program
144
430137
3931
Znamy odpowiedzi.
Kiedy pracowałem w Białym Domu
zainicjowaliśmy program, w którym
zainicjowaliśmy program, w którym
07:26
that for all schools that had
40 percent more low-income kids,
40 percent more low-income kids,
145
434092
3494
07:29
we could serve breakfast and lunch
to every kid in that school
to every kid in that school
146
437610
4658
w każdej szkole, w której uczyło się
o 40 procent więcej biednych dzieci
o 40 procent więcej biednych dzieci
mogliśmy serwować śniadanie i lunch
dla każdego dziecka w szkole
dla każdego dziecka w szkole
07:34
for free.
147
442292
1159
07:35
This program has been
incredibly successful,
incredibly successful,
148
443475
2051
07:37
because it helped us overcome
a very difficult barrier
a very difficult barrier
149
445550
4052
za darmo.
Ten program odniósł niezwykły sukces,
07:41
when it came to getting kids
a nutritious breakfast.
a nutritious breakfast.
150
449626
3145
ponieważ pomógł przełamać
bardzo trudną barierę
bardzo trudną barierę
07:44
And that was the barrier of stigma.
151
452795
2717
dotyczącą serwowania dzieciom
pożywnego śniadania.
pożywnego śniadania.
07:48
See, schools serve
breakfast before school,
breakfast before school,
152
456939
2832
Była to bariera stygmatyzacji.
07:53
and it was only available
for the poor kids.
for the poor kids.
153
461398
4048
Widzicie, szkoły serwują
śniadanie przed zajęciami,
śniadanie przed zajęciami,
07:58
So everybody knew who was poor
and who needed government help.
and who needed government help.
154
466991
3329
a śniadania dostępne były
tylko dla biednych dzieci.
tylko dla biednych dzieci.
08:03
Now, all kids, no matter how much
or how little their parents make,
or how little their parents make,
155
471217
4800
Więc każdy wiedział kto jest biedny
i kto potrzebuje pomocy państwa.
i kto potrzebuje pomocy państwa.
08:08
have a lot of pride.
156
476041
1360
Każde dziecko, niezależnie od tego
czy jego rodzice zarabiają dużo czy mało
czy jego rodzice zarabiają dużo czy mało
08:10
So what happened?
157
478727
1277
08:12
Well, the schools that have
implemented this program
implemented this program
158
480597
2468
jest bardzo dumne.
08:15
saw an increase in math and reading
scores by 17.5 percent.
scores by 17.5 percent.
159
483089
4617
Więc co się stało?
W szkołach, które wprowadziły nasz program
08:20
17.5 percent.
160
488277
1915
oceny z matematyki i czytania
wzrosły o 17,5 procent.
wzrosły o 17,5 procent.
08:23
And research shows that when kids
have a consistent, nutritious breakfast,
have a consistent, nutritious breakfast,
161
491110
4439
17,5 procent.
08:29
their chances of graduating
increase by 20 percent.
increase by 20 percent.
162
497152
3662
A badania pokazują, że jeśli dzieci
otrzymują regularnie pożywne śniadanie
otrzymują regularnie pożywne śniadanie
08:33
20 percent.
163
501683
1591
ich szanse na ukończenie szkoły
wzrastają o 20 procent.
wzrastają o 20 procent.
08:36
When we give our kids
the nourishment they need,
the nourishment they need,
164
504382
3759
08:40
we give them the chance to thrive,
165
508165
2086
20 procent.
Kiedy zapewniamy naszym dzieciom
pożywienie, jakiego potrzebują,
pożywienie, jakiego potrzebują,
08:43
both in the classroom and beyond.
166
511325
2081
08:46
Now, you don't have to trust me on this,
167
514270
2966
dajemy im szansę, żeby rozkwitły,
zarówno w szkole, jak i poza nią.
08:50
but you should talk to Donna Martin.
168
518014
1955
08:52
I love Donna Martin.
169
520619
1747
Nie musicie mi ufać w tej kwestii, ale
powinniście porozmawiać z Donną Martin.
powinniście porozmawiać z Donną Martin.
08:54
Donna Martin is the school nutrition
director at Burke County
director at Burke County
170
522390
3677
08:58
in Waynesboro, Georgia.
171
526091
1682
Kocham Donnę Martin.
Donna Martin jest dyrektorem ds. żywienia
w szkole w hrabstwie Burke
w szkole w hrabstwie Burke
09:01
Now, Burke County
is one of the poorest districts
is one of the poorest districts
172
529223
2613
09:03
in the fifth-poorest state in the country,
173
531860
2705
w Waynesboro w stanie Georgia.
Hrabstwo Burke jest jedną
z najbiedniejszych okolic
z najbiedniejszych okolic
09:07
and about 100 percent of Donna's students
live at or below the poverty line.
live at or below the poverty line.
174
535337
5742
w piątym najbiedniejszym stanie w kraju
i około 100 procent uczniów Donny
żyje na lub poniżej granicy ubóstwa.
żyje na lub poniżej granicy ubóstwa.
09:14
A few years ago,
175
542042
1211
09:15
Donna decided to get out ahead
of the new standards that were coming,
of the new standards that were coming,
176
543277
3954
09:19
and overhaul her nutrition standards.
177
547255
2286
Kilka lat temu
Donna postanowiła
wyprzedzić nowe standardy
wyprzedzić nowe standardy
09:22
She improved and added
fruit and vegetables and whole grains.
fruit and vegetables and whole grains.
178
550570
4651
i całkowicie zmienić
swoje standardy żywieniowe.
swoje standardy żywieniowe.
09:27
She served breakfast in the classroom
to all of her kids.
to all of her kids.
179
555245
2945
Poprawiła i dodała owoce,
warzywa i produkty z pełnego ziarna.
warzywa i produkty z pełnego ziarna.
09:30
And she implemented a dinner program.
180
558744
1824
09:32
Why?
181
560592
1157
Zaczęła serwować śniadania w klasach
wszystkim uczniom.
wszystkim uczniom.
09:34
Well, many of her kids didn't have
dinner when they went home.
dinner when they went home.
182
562706
3094
I wprowadziła program obiadowy.
Dlaczego?
09:38
So how did they respond?
183
566345
2209
Cóż, na wiele dzieci nie czekał
obiad po powrocie do domu.
obiad po powrocie do domu.
09:40
Well, the kids loved the food.
184
568578
2621
09:43
They loved the better nutrition,
185
571947
1688
Jak zareagowali uczniowie?
09:45
and they loved not being hungry.
186
573659
1973
Cóż, dzieci pokochały jedzenie.
09:49
But Donna's biggest supporter came
from an unexpected place.
from an unexpected place.
187
577129
3657
Pokochały lepsze odżywianie
i pokochały brak głodu.
09:53
His name from Eric Parker,
188
581425
2084
Ale największego zwolennika
Donna znalazła w niespodziewanym miejscu.
Donna znalazła w niespodziewanym miejscu.
09:55
and he was the head football coach
for the Burke County Bears.
for the Burke County Bears.
189
583533
3528
Nazywał się Eric Parker
10:00
Now, Coach Parker had coached
mediocre teams for years.
mediocre teams for years.
190
588038
3065
i był głównym trenerem footballu
drużyny Burke County Bears.
drużyny Burke County Bears.
10:03
The Bears often ended
in the middle of the pack --
in the middle of the pack --
191
591127
2923
Trener Parker przez lata
trenował przeciętne drużyny.
trenował przeciętne drużyny.
10:06
a big disappointment in one
of the most passionate football states
of the most passionate football states
192
594074
3162
Drużyna Bears często grała przeciętnie,
10:09
in the union.
193
597260
1168
10:10
But the year Donna changed the menus,
194
598912
4608
było to duże rozczarowanie w jednym
z najgoręcej kibicujących stanów w kraju.
z najgoręcej kibicujących stanów w kraju.
10:15
the Bears not only won their division,
195
603544
3507
Ale w roku, w którym Donna zmieniła menu
10:19
they went on to win
the state championship,
the state championship,
196
607075
2439
Bears nie tylko wygrali w swojej grupie,
10:21
beating the Peach County Trojans
197
609538
2183
10:23
28-14.
198
611745
1505
ale zdobyli też mistrzostwo stanowe,
10:25
(Laughter)
199
613274
2244
pokonując Peach County Trojans
10:27
And Coach Parker,
200
615542
1514
28-14.
10:30
he credited that championship
to Donna Martin.
to Donna Martin.
201
618203
3162
(Śmiech)
A trener Parker
przypisał to zwycięstwo Donnie Martin.
10:35
When we give our kids
the basic nourishment,
the basic nourishment,
202
623994
2761
10:38
they're gonna thrive.
203
626779
1299
10:41
And it's not just up
to the Cheryl Barbaras
to the Cheryl Barbaras
204
629030
3040
Jeśli zapewnimy naszym dzieciom
podstawowe pożywienie,
podstawowe pożywienie,
rozkwitną.
10:44
and the Donna Martins of the world.
205
632094
1855
I nie jest to zadanie dla Cheryl Barbar
10:46
It's on all of us.
206
634759
1356
10:48
And feeding our kids the basic nutrition
is just the starting point.
is just the starting point.
207
636859
4486
i Donn Martin tego świata.
To zadanie dla wszystkich.
A zapewnienie naszym dzieciom podstawowego
pożywienia to tylko początek.
pożywienia to tylko początek.
10:54
What I've laid out is really a model
208
642237
1965
10:56
for so many of the most pressing
issues that we face.
issues that we face.
209
644226
3075
To, co opisałem stanowi model
11:00
If we focus on the simple goal
of properly nourishing ourselves,
of properly nourishing ourselves,
210
648903
5220
poradzenia sobie z wieloma naszymi
naglącymi problemami.
naglącymi problemami.
Jeśli skupimy się na prostym zadaniu
odpowiedniego pożywiania się,
odpowiedniego pożywiania się,
11:07
we could see a world
that is more stable and secure;
that is more stable and secure;
211
655234
3161
11:11
we could dramatically improve
our economic productivity;
our economic productivity;
212
659649
3168
możemy ujrzeć bardziej
stabilny i bezpieczniejszy świat,
stabilny i bezpieczniejszy świat,
11:15
we could transform our health care
213
663743
2551
możemy wyraźnie poprawić
naszą wydajność gospodarczą,
naszą wydajność gospodarczą,
11:19
and we could go a long way
214
667456
1595
możemy zmienić nasz
system opieki zdrowotnej
system opieki zdrowotnej
11:21
in ensuring that the Earth can provide
for generations to come.
for generations to come.
215
669075
3045
11:24
Food is that place
where our collective efforts
where our collective efforts
216
672144
4750
i możemy zrobić dużo,
żeby upewnić się, że Ziemia
wyżywi kolejne pokolenia.
wyżywi kolejne pokolenia.
11:28
can have the greatest impact.
217
676918
1873
Żywność to kwestia, na którą
nasze zbiorowe wysiłki
nasze zbiorowe wysiłki
11:32
So we have to ask ourselves:
What is the right question?
What is the right question?
218
680545
3085
mogą mieć największy wpływ.
11:35
What would happen
219
683654
1528
11:37
if we fed ourselves more nutritious,
more sustainably grown food?
more sustainably grown food?
220
685206
5525
Więc musimy zapytać samych siebie:
Jakie jest właściwe pytanie?
Jakie jest właściwe pytanie?
Co się stanie,
jeśli jedzenie będzie bardziej pożywne i
pochodzące ze zrównoważonych źródeł?
pochodzące ze zrównoważonych źródeł?
11:43
What would be the impact?
221
691422
1364
11:45
Cheryl Barbara,
222
693904
1415
11:48
Donna Martin,
223
696629
1622
Jaki będzie tego wpływ?
11:50
Coach Parker and the Burke County Bears --
224
698275
2159
Cheryl Barbara,
11:53
I think they know the answer.
225
701259
1644
Donna Martin,
11:54
Thank you guys so very much.
226
702927
1611
Coach Parker i drużyna Burke County Bears,
11:56
(Applause)
227
704562
4472
myślę, że oni znają odpowiedź.
Bardzo wam dziękuję.
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Sam Kass - Food entrepreneurSam Kass's work connects nutrition and education in an effort to make sure future generations thrive.
Why you should listen
Food entrepreneur Sam Kass is a former White House Chef and Senior Policy Advisor for Nutrition. He is the founder of TROVE and a partner in Acre Venture Partners.
Kass joined the White House kitchen staff in 2009 as Assistant Chef and, in 2010, became Food Initiative Coordinator. During his White House tenure, he took on several additional roles including Executive Director of First Lady Michelle Obama's "Let’s Move!" campaign and senior White House Policy Advisor for Nutrition. Kass is the first person in the history of the White House to have a position in the Executive Office of the President and the Residence. As one of the First Lady’s longest-serving advisors, he served as Senior Policy Advisor for Healthy Food Initiatives and he helped the First Lady create the first major vegetable garden at the White House since Eleanor Roosevelt’s victory garden.
In 2011, Fast Company included Sam in their list of "100 Most Creative People," and in 2012, he helped create the American Chef Corps, which is dedicated to promoting diplomacy through culinary initiatives. He is also an MIT Media lab fellow, entrepreneur and advisor.
Sam Kass | Speaker | TED.com