TEDGlobal 2010
Jessa Gamble: Our natural sleep cycle is nothing like what we do now
Jessa Gamble: Nasz naturalny cykl snu
Filmed:
Readability: 3.5
3,071,823 views
W dzisiejszym świecie, balansując pomiędzy szkołą, pracą, dziećmi i innymi zajęciami, wielu z nas może marzyć o ośmiu godzinach snu. Badając naukę kryjącą się za zegarem biologicznym, Jessa Gamble odkrywa niespodziewany i istotny program wypoczynku, na który powinniśmy zwrócić uwagę.
Jessa Gamble - Writer
Jessa Gamble writes about sleep and time, showing how our internal body clock struggles against our always-on global culture. Full bio
Jessa Gamble writes about sleep and time, showing how our internal body clock struggles against our always-on global culture. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Let's start with day and night.
0
1000
2000
Zacznijmy od dnia i nocy.
00:18
Life evolved under conditions
1
3000
2000
Życie ewoluowało w warunkach
00:20
of light and darkness,
2
5000
2000
światła i ciemności,
00:22
light and then darkness.
3
7000
2000
światła i potem ciemności.
00:24
And so plants and animals
4
9000
2000
Rośliny i zwierzęta
00:26
developed their own internal clocks
5
11000
2000
rozwinęły własne wewnętrzne zegary,
00:28
so that they would be ready for these changes in light.
6
13000
2000
w gotowości do zmian światła.
00:30
These are chemical clocks,
7
15000
2000
Są to zegary chemiczne,
00:32
and they're found in every known being that has two or more cells
8
17000
3000
powszechne dla wszystkich nie-jednokomórkowców,
00:35
and in some that only have one cell.
9
20000
3000
a nawet dla jednego jednokomórkowca.
00:38
I'll give you an example --
10
23000
2000
Podam przykład.
00:40
if you take a horseshoe crab off the beach,
11
25000
2000
Jeśli zabierzesz kraba z plaży,
00:42
and you fly it all the way across the continent,
12
27000
2000
przetransportujesz na drugi kraniec kontynentu
00:44
and you drop it into a sloped cage,
13
29000
3000
i wrzucisz do skośnej klatki,
00:47
it will scramble up the floor of the cage
14
32000
2000
będzie się wspinał po klatce
00:49
as the tide is rising
15
34000
2000
w rytm przypływu
00:51
on its home shores,
16
36000
2000
z rodzinnych stron,
00:53
and it'll skitter down again right as the water is receding
17
38000
2000
a podczas odpływu będzie schodził,
00:55
thousands of miles away.
18
40000
3000
tysiące mil od domu.
00:58
It'll do this for weeks,
19
43000
2000
Będzie tak ciągnął tygodniami,
01:00
until it kind of gradually loses the plot.
20
45000
3000
do całkowitej utraty wątku.
01:03
And it's incredible to watch,
21
48000
2000
Trudno uwierzyć własnym oczom,
01:05
but there's nothing psychic or paranormal going on;
22
50000
2000
ale nie ma w tym nic paranormalnego.
01:07
it's simply that these crabs have internal cycles
23
52000
3000
Po prostu kraby mają wewnętrzne cykle,
01:10
that correspond, usually, with what's going on around it.
24
55000
3000
odpowiadające temu, co dzieje się wokół.
01:15
So, we have this ability as well.
25
60000
2000
Też mamy taką zdolność.
01:17
And in humans, we call it the "body clock."
26
62000
3000
U ludzi jest to zegar biologiczny.
01:20
You can see this most clearly when you take away someone's watch
27
65000
3000
Uwidacznia się, jeśli zabrać komuś zegarek,
01:23
and you shut them into a bunker, deep underground,
28
68000
3000
i zamknąć go w bunkrze głęboko pod ziemią,
01:26
for a couple of months. (Laughter)
29
71000
2000
na parę miesięcy.
01:28
People actually volunteer for this,
30
73000
2000
Można znaleźć ochotników.
01:30
and they usually come out
31
75000
2000
Wychodząc często przechwalają się,
01:32
kind of raving about their productive time in the hole.
32
77000
2000
jak produktywnie spędzili czas.
01:34
So, no matter how atypical these subjects would have to be,
33
79000
3000
Chociaż to dziwacy,
01:37
they all show the same thing.
34
82000
2000
wszyscy pokazują jedno:
01:39
They get up just a little bit later every day -- say 15 minutes or so --
35
84000
3000
co dzień wstają jakieś 15 minut później
01:42
and they kind of drift all the way around the clock like this
36
87000
3000
i dryfują tak przez całą dobę
01:45
over the course of the weeks.
37
90000
2000
na przestrzeni tygodni.
01:47
And so, in this way we know that they are working on their own internal clocks,
38
92000
3000
Dzięki temu wiemy, że polegają na wewnętrznym zegarze,
01:50
rather than somehow sensing the day outside.
39
95000
3000
zamiast wyczuwać czas zewnętrzny.
01:54
So fine, we have a body clock,
40
99000
2000
Mamy zegar biologiczny,
01:56
and it turns out that it's incredibly important in our lives.
41
101000
3000
jak się okazuje, bardzo dla nas ważny.
01:59
It's a huge driver for culture
42
104000
2000
Jest istotnym motorem kultury,
02:01
and I think that it's the most underrated force on our behavior.
43
106000
3000
najbardziej niedocenianym źródłem zachowania.
02:07
We evolved as a species near the equator,
44
112000
2000
Jako gatunek wyewoluowaliśmy blisko równika,
02:09
and so we're very well-equipped
45
114000
2000
czyli świetnie dajemy sobie radę
02:11
to deal with 12 hours of daylight
46
116000
2000
z 12-godzinnym dniem
02:13
and 12 hours of darkness.
47
118000
2000
i 12-godzinną nocą,
02:15
But of course, we've spread to every corner of the globe
48
120000
2000
ale rozrzuciło nas po całym świecie.
02:17
and in Arctic Canada, where I live,
49
122000
2000
W arktycznej Kanadzie, gdzie mieszkam,
02:19
we have perpetual daylight in summer
50
124000
2000
mamy wieczny dzień w lecie
02:21
and 24 hours of darkness in winter.
51
126000
3000
i nieustanną ciemność w zimie.
02:24
So the culture, the northern aboriginal culture,
52
129000
3000
Kultura północnych aborygenów
02:27
traditionally has been highly seasonal.
53
132000
2000
tradycyjnie zależała od pór roku.
02:29
In winter, there's a lot of sleeping going on;
54
134000
3000
W zimie dużo się śpi.
02:32
you enjoy your family life inside.
55
137000
2000
Spędzasz czas z rodziną, w domu.
02:34
And in summer, it's almost manic hunting
56
139000
3000
Lato to szaleńcze łowy
02:37
and working activity very long hours,
57
142000
2000
i praca przez wiele godzin,
02:39
very active.
58
144000
2000
wielka aktywność.
02:42
So, what would our natural rhythm look like?
59
147000
2000
Jak wygląda naturalny rytm?
02:44
What would our sleeping patterns be
60
149000
3000
Jak wyglądałby idealny wzór snu?
02:47
in the sort of ideal sense?
61
152000
3000
Jak wyglądałby idealny wzór snu?
02:50
Well, it turns out
62
155000
2000
Okazuje się,
02:52
that when people are living
63
157000
2000
że gdy ludzie żyją
02:54
without any sort of artificial light at all,
64
159000
2000
bez sztucznego światła,
02:56
they sleep twice every night.
65
161000
2000
śpią w nocy dwa razy.
02:58
They go to bed around 8:00 p.m.
66
163000
2000
Idą spać koło 20
03:00
until midnight
67
165000
2000
i śpią do północy,
03:02
and then again, they sleep
68
167000
2000
potem śpią znowu
03:04
from about 2:00 a.m. until sunrise.
69
169000
3000
od 2 do wschodu słońca.
03:07
And in-between, they have a couple of hours
70
172000
2000
W przerwie mają parę godzin
03:09
of sort of meditative quiet in bed.
71
174000
3000
medytacyjnego spokoju.
03:12
And during this time,
72
177000
2000
W tym czasie
03:14
there's a surge of prolactin,
73
179000
2000
gwałtownie wzrasta poziom prolaktyny,
03:16
the likes of which a modern day never sees.
74
181000
3000
czego nie zna nowoczesny świat.
03:19
The people in these studies
75
184000
2000
Badani ludzie
03:21
report feeling so awake during the daytime,
76
186000
2000
w ciągu dnia czują się tak rozbudzeni,
03:23
that they realize
77
188000
2000
że odkrywają
03:25
they're experiencing true wakefulness
78
190000
2000
prawdziwe przebudzenie
03:27
for the first time in their lives.
79
192000
2000
pierwszy raz w życiu.
03:29
So, cut to the modern day.
80
194000
2000
Wracając do współczesności.
03:31
We're living in a culture of jet lag,
81
196000
2000
Żyjemy w kulturze zmęczenia,
03:33
global travel,
82
198000
2000
podróżowania po świecie,
03:35
24-hour business,
83
200000
3000
pracy 24 godziny na dobę,
03:38
shift work.
84
203000
3000
pracy na zmiany.
03:41
And you know, our modern ways
85
206000
2000
Nasze nowoczesne metody
03:43
of doing things
86
208000
2000
Nasze nowoczesne metody
03:45
have their advantages,
87
210000
2000
mają swoje zalety,
03:47
but I believe we should understand the costs.
88
212000
3000
ale powinniśmy zrozumieć ich koszty.
03:50
Thank you.
89
215000
2000
Dziękuję.
03:52
(Applause)
90
217000
2000
(Aplauz)
ABOUT THE SPEAKER
Jessa Gamble - WriterJessa Gamble writes about sleep and time, showing how our internal body clock struggles against our always-on global culture.
Why you should listen
Jessa Gamble is an award-winning writer from Oxford, who lives in the Canadian Subarctic. Now that humanity has spread right to the Earth's poles and adopted a 24-hour business day, Gamble argues that our internal clocks struggle against our urban schedules. Her work documents the rituals surrounding daily rhythms, which along with local languages and beliefs are losing their rich global diversity and succumbing to a kind of circadian imperialism.
A dynamic new voice in popular science, Gamble was awarded a 2007 Science in Society journalism award from the Canadian Science Writers Association for her first-person account of daily life at the Eureka High Arctic Weather Station. She is the author of Siesta and The Midnight Sun: How We Measure and Experience Time.
Jessa Gamble | Speaker | TED.com