TEDxWomen 2012
Shabana Basij-Rasikh: Dare to educate Afghan girls
Shabana Basij-Rasikh: Thách thức để giáo dục các cô gái Afghan
Filmed:
Readability: 3.1
1,085,179 views
Tưởng tượng về một đất nước mà các cô gái phải trốn đi đến trường, với một hậu quả liên quan đến tính mạng nếu họ bị bắt gặp khi học. Đó là Afghanistan dưới thời Taliban, và những nguy hiểm đó vẫn còn tồn tại ngày nay. Cô Shabana Basij-Rasikh, 22 tuổi, mở trường dạy học cho các cô gái ở Afghanistan. Cô ca ngợi quyết định của gia đình đặt niềm tin vào các con gái của họ -- và kể về một câu chuyện của một người cha can đảm đối đầu với mối đe dọa từ địa phương. (Phim tại TEDxWomen)
Shabana Basij-Rasikh - Educator
Shabana Basij-Rasikh helps girls and young women in Afghanistan get an education. Full bio
Shabana Basij-Rasikh helps girls and young women in Afghanistan get an education. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
When I was 11,
0
964
1440
Khi tôi 11 tuổi,
00:18
I remember waking up one morning to the sound of joy in my house.
1
2404
4562
Tôi nhớ một buổi sáng tôi thức dậy khi nghe tiếng hân hoan trong căn nhà của tôi.
00:22
My father was listening to BBC News
2
6966
2471
Bố tôi lúc ấy đang nghe tin tức BBC
00:25
on his small, gray radio.
3
9437
4174
trên chiếc radio màu xám nhỏ của ông ấy
00:29
There was a big smile on his face which was unusual then,
4
13611
2876
Ông ấy nở một nụ cười rất lớn, điều này rất bất thường
00:32
because the news mostly depressed him.
5
16487
3971
vì tin tức thường làm ông ấy buồn rầu hơn.
00:36
"The Taliban are gone!" my father shouted.
6
20458
4885
Ông ấy la lên: "Bọn Taliban đã đi rồi!"
00:41
I didn't know what it meant,
7
25343
2588
Lúc đó tôi không hiểu rõ
00:43
but I could see that my father was very, very happy.
8
27931
5186
nhưng tôi có thể thấy rằng bố tôi rất, rất vui mừng
00:49
"You can go to a real school now," he said.
9
33117
8511
"Bây giờ con có thể thật sự đến trường rồi" Ông nói .
00:57
A morning that I will never forget.
10
41628
5169
Một buổi sáng mà tôi không thể nào quên được.
01:02
A real school.
11
46797
5168
Một ngôi trường thật sự.
01:07
You see, I was six when the Taliban took over Afghanistan
12
51965
3108
Bạn biết không, bọn Taliban đến xâm lấn Afghanistan từ khi tôi 6 tuổi
01:10
and made it illegal for girls to go to school.
13
55073
3523
và ngăn cấm các cô gái đi học.
01:14
So for the next five years, I dressed as a boy
14
58596
3108
Trong 5 năm sau đó , tôi đã ăn mặc như 1 thằng con trai
01:17
to escort my older sister, who was no longer allowed
15
61704
2511
để đi cùng với chị tôi tới một trường bí mật
01:20
to be outside alone, to a secret school.
16
64215
5414
vì chị tôi bị cấm ra khỏi nhà môt mình.
01:25
It was the only way we both could be educated.
17
69629
4625
Đó là cách duy nhất để chúng tôi có thể đi học.
01:30
Each day, we took a different route
18
74254
3234
Mỗi ngày, chúng tôi đi con đường khác nhau
01:33
so that no one would suspect where we were going.
19
77488
4023
để không bị ai nghi ngờ về điểm đến của chúng tôi.
01:37
We would cover our books in grocery bags
20
81511
2194
Chúng tôi giấu sách vở trong giỏ đi chợ
01:39
so it would seem we were just out shopping.
21
83705
6136
như thế mọi người sẽ nghĩ chúng tôi chỉ đi mua sắm.
01:45
The school was in a house,
22
89841
2376
Cái trường ấy trong một căn nhà,
01:48
more than 100 of us packed in one small living room.
23
92217
5663
hơn 100 đứa chúng tôi chen lấn trong một phòng khách nhỏ hẹp.
01:53
It was cozy in winter but extremely hot in summer.
24
97880
5850
Khá là ấm áp trong mùa đông nhưng mùa hè thì cực kì nóng.
01:59
We all knew we were risking our lives --
25
103730
2521
Tất cả chúng tôi đều biết đang mạo hiểm tính mạng của chính mình
02:02
the teacher, the students and our parents.
26
106251
4354
thầy cô, học sinh và cha mẹ chúng tôi.
02:06
From time to time, the school would suddenly be canceled
27
110605
2373
Có một vài lần, ngôi trường đột nhiên đóng cửa
02:08
for a week because Taliban were suspicious.
28
112978
3916
khoảng một tuần vì lũ Taliban nghi ngờ.
02:12
We always wondered what they knew about us.
29
116894
2780
Chúng tôi luôn tự hỏi họ biết gì về chúng tôi.
02:15
Were we being followed?
30
119674
3032
Chúng tôi có bị theo dõi không?
02:18
Do they know where we live?
31
122706
3532
Họ có biết chỗ chúng tôi ở không?
02:22
We were scared,
32
126238
2658
Chúng tôi đã rất sợ,
02:24
but still, school was where we wanted to be.
33
128896
6926
nhưng dù vậy, chúng tôi vẫn muốn tới trường.
02:31
I was very lucky to grow up in a family
34
135822
3740
Tôi rất may mắn được nuôi dạy trong một gia đình
02:35
where education was prized and daughters were treasured.
35
139562
6247
rất trân trọng việc học và con gái được quý trọng.
02:41
My grandfather was an extraordinary man for his time.
36
145809
5151
Ông ngoại của tôi là một người thật đáng khâm phục vào thời ấy
02:46
A total maverick from a remote province of Afghanistan,
37
150960
3479
Một người hoàn toàn bị ruồng bỏ từ một tỉnh xa ở Afghanistan,
02:50
he insisted that his daughter, my mom,
38
154439
3496
ông nài nỉ để con gái ông, mẹ của tôi
02:53
go to school, and for that he was disowned by his father.
39
157935
6413
được đến trường, và vì vậy nên ông bị cha của ông ấy từ bỏ.
03:00
But my educated mother became a teacher.
40
164348
3510
Nhưng người mẹ có giáo dục của tôi trở thành giáo viên.
03:03
There she is.
41
167858
3026
Bà ấy đây.
03:06
She retired two years ago, only to turn our house
42
170884
2667
Bà nghỉ hưu 2 năm về trước để dùng nhà của chúng tôi
03:09
into a school for girls and women in our neighborhood.
43
173551
5378
để mở trường cho bé gái và phụ nữ trong hàng xóm.
03:14
And my father -- that's him --
44
178929
4388
Và đây là bố của tôi
03:19
he was the first ever in his family to receive an education.
45
183317
6901
ông là người đầu tiên trong gia đình của ông ấy được giáo dục.
03:26
There was no question that his children
46
190218
2109
Không nghi ngờ rằng con cái của ông ấy
03:28
would receive an education, including his daughters,
47
192327
5089
sẽ được giáo dục, bao gồm con gái của ông,
03:33
despite the Taliban, despite the risks.
48
197416
4420
bất chấp Taliban, và bất chấp những hiểm nguy.
03:37
To him, there was greater risk in not educating his children.
49
201836
8346
Đối với ông, con cái không được học là mối nguy hiểm lớn hơn cả.
03:46
During Taliban years, I remember
50
210182
3128
Trong những năm Taliban, tôi nhớ rằng
03:49
there were times I would get so frustrated by our life
51
213310
5093
có những lúc tôi rất tức giận về cuộc sống của chúng tôi
03:54
and always being scared and not seeing a future.
52
218403
3952
và luôn sợ hãi và không thấy được tương lai.
03:58
I would want to quit,
53
222355
3054
Tôi rất muốn từ bỏ chuyện học,
04:01
but my father,
54
225409
3136
nhưng bố tôi,
04:04
he would say,
55
228545
2509
ông sẽ nói rằng,
04:06
"Listen, my daughter,
56
231054
2105
"Nghe này con gái,
04:09
you can lose everything you own in your life.
57
233159
3316
con có thể mất hết mọi thứ con có trên cuộc đời này
04:12
Your money can be stolen. You can be forced to leave your home during a war.
58
236475
4205
Tiền của con có thể bị cướp mất. Con có thể bị buộc phải rời khỏi nhà trong thời gian chiến tranh.
04:16
But the one thing that will always remain with you
59
240680
2781
Nhưng một thứ sẽ mãi mãi tồn tại với con
04:19
is what is here,
60
243461
3308
là thứ trong đây,
04:22
and if we have to sell our blood to pay your school fees,
61
246769
4916
và nếu chúng ta bị bắt buộc phải bán máu để trả tiền học phì,
04:27
we will.
62
251685
3221
chúng ta sẽ làm thế.
04:30
So do you still not want to continue?"
63
254906
5082
Vậy thì con còn muốn tiếp tục nữa không?
04:35
Today I am 22.
64
259988
3128
Hôm nay tôi 22 tuổi.
04:39
I was raised in a country that has been destroyed
65
263116
2770
Tôi đã được lớn lên ở một quốc gia đã bị tiêu hủy
04:41
by decades of war.
66
265886
3170
bởi bao thập niên chiến tranh.
04:44
Fewer than six percent of women my age have made it beyond high school,
67
269056
5141
Ít hơn 6% phụ nữ tuổi tôi được học sau trung học phổ thông,
04:50
and had my family not been so committed to my education,
68
274197
2465
và nếu gia đình tôi không cam kết về việc học của tôi,
04:52
I would be one of them.
69
276662
2604
tôi cũng trở thành một trong số họ.
04:55
Instead, I stand here a proud graduate of Middlebury College.
70
279266
5315
Nhưng mà, tôi hãnh diện đứng đây là một sinh viên tốt nghiệp trường Cao Đẳng Middlebury.
05:00
(Applause)
71
284581
10013
(vỗ tay)
05:10
When I returned to Afghanistan, my grandfather,
72
294594
2948
Khi tôi trở về Afghanistan, ông ngoại tôi,
05:13
the one exiled from his home for daring to educate his daughters,
73
297542
4579
người bị ruồng bỏ bởi gia đình vì ông dám cho con gái của ông đi học,
05:18
was among the first to congratulate me.
74
302121
3494
là một trong những người đầu tiên chúc mừng tôi.
05:21
He not only brags about my college degree,
75
305615
2630
Ông ấy không những khoe về bằng cao đẳng của tôi,
05:24
but also that I was the first woman,
76
308245
2209
mà còn về tôi là người phụ nữ đầu tiên,
05:26
and that I am the first woman
77
310454
1722
và tôi là người phụ nữ đầu tiên
05:28
to drive him through the streets of Kabul.
78
312176
3502
có thể chở ông ấy trên những con đường ở Kabul.
05:31
(Applause)
79
315678
5362
(vỗ tay)
05:36
My family believes in me.
80
321040
2649
Gia đình tôi tin tưởng tôi.
05:39
I dream big, but my family dreams even bigger for me.
81
323689
4950
Tôi mơ ước lớn, nhưng gia đình tôi mong ước cho tôi còn lớn hơn.
05:44
That's why I am a global ambassador for 10x10,
82
328639
4467
Vì thế tôi là đại sứ toàn cầu cho 10x10,
05:49
a global campaign to educate women.
83
333106
2764
đây là cuộc vận động toàn cầu để giáo dục phụ nữ.
05:51
That's why I cofounded SOLA,
84
335870
2579
Vì vậy tôi giúp thành lập SOLA,
05:54
the first and perhaps only boarding school
85
338449
2467
ngôi trường đầu tiên và hẳn là duy nhất
05:56
for girls in Afghanistan,
86
340916
1729
cho con gái ở Afghanistan,
05:58
a country where it's still risky for girls to go to school.
87
342645
5637
một đất nước mà vẫn còn nguy hiểm cho các cô gái đến trường học
06:04
The exciting thing is that I see students at my school
88
348282
3765
Tôi rất phấn khởi khi thấy học sinh đến trường của tôi
06:07
with ambition grabbing at opportunity.
89
352047
5628
với kì vọng để nắm lấy cơ hội này.
06:13
And I see their parents and their fathers
90
357675
2927
Và tôi thấy cha mẹ họ và bố họ
06:16
who, like my own, advocate for them,
91
360602
4578
như cha của tôi, ủng hộ họ,
06:21
despite and even in the face of daunting opposition.
92
365180
8932
bất chấp và ngay cả khi đang gặp nhiều đối lập khó khăn.
06:30
Like Ahmed. That's not his real name,
93
374112
2706
Như Ahmed. Đó không phải là tên thật của ông ấy,
06:32
and I cannot show you his face,
94
376818
2628
và tôi không thể lộ mặt của ông ấy được,
06:35
but Ahmed is the father of one of my students.
95
379446
3645
nhưng Ahmed là cha của một học sinh của tôi.
06:38
Less than a month ago, he and his daughter
96
383091
3836
Ít hơn một tháng rồi, ông và con gái ông
06:42
were on their way from SOLA to their village,
97
386927
3334
đang trên đường tới SOLA từ làng của họ,
06:46
and they literally missed being killed
98
390261
6493
và họ thật sự chỉ xém bị giết chết
06:52
by a roadside bomb by minutes.
99
396754
4782
vì một quả bom bên đường chỉ trong vài phút.
06:57
As he arrived home, the phone rang,
100
401536
3403
Khi ông vừa về tới nhà, điện thoại reng,
07:00
a voice warning him
101
404939
2695
một giọng nói đe dọa ông
07:03
that if he sent his daughter back to school,
102
407634
3395
nếu ông tiếp tục đưa con gái ông tới trường,
07:06
they would try again.
103
411029
2777
họ sẽ thử lần nữa.
07:09
"Kill me now, if you wish," he said,
104
413806
3902
Ông ấy trả lời: "Nếu ngươi muốn thì giết tôi đi,
07:13
"but I will not ruin my daughter's future
105
417708
3894
nhưng tôi sẽ không hủy hoại tương lai của con gái tôi
07:17
because of your old and backward ideas."
106
421602
4832
vì những tư tưởng lạc hậu và ngược đời của các người"
07:22
What I've come to realize about Afghanistan,
107
426434
2369
Tôi bây giờ đã nhận thấy về Afghanistan,
07:24
and this is something that is often dismissed in the West,
108
428803
3520
và đây là thứ thường bị bỏ qua ở Tây phương,
07:28
that behind most of us who succeed
109
432323
3223
là đằng sau hầu hết mỗi người thành công chúng ta
07:31
is a father who recognizes the value in his daughter
110
435546
7363
là một người cha trân trọng giá trị của con gái họ
07:38
and who sees that her success is his success.
111
442909
4627
và người thấy thành công của con gái mình như là thành công của chính họ.
07:43
It's not to say that our mothers aren't key in our success.
112
447536
3938
Đây không phải nói người mẹ không quan trọng trong thành công của chúng ta.
07:47
In fact, they're often the initial and convincing negotiators
113
451474
4536
Thật ra, họ là người đầu tiên và là người thương thuyết thuyết phục
07:51
of a bright future for their daughters,
114
456010
3340
cho một tương lai sáng của con gái họ,
07:55
but in the context of a society like in Afghanistan,
115
459350
3411
nhưng trong hoàn cảnh xã hội như Afghanistan,
07:58
we must have the support of men.
116
462761
3420
chúng ta cần đến sự ủng hộ của những người đàn ông.
08:02
Under the Taliban, girls who went to school
117
466181
3550
Dưới Taliban, những cô gái đến trường
08:05
numbered in the hundreds --
118
469731
1792
cả hàng trăm người
08:07
remember, it was illegal.
119
471523
2338
nhớ rằng, đó là bất hợp pháp.
08:09
But today, more than three million girls are in school in Afghanistan.
120
473861
5492
Nhưng ngày hôm nay, hơn 3 triệu nữ sinh đang theo học ở Afghanistan
08:15
(Applause)
121
479353
7247
(vỗ tay)
08:22
Afghanistan looks so different from here in America.
122
486600
6151
Afghanistan nhìn rất khác khi nhìn từ Mỹ.
08:28
I find that Americans see the fragility in changes.
123
492751
4972
Tôi thấy rằng người Mỹ thấy sự yếu ớt, dễ vỡ trong những thay đổi.
08:33
I fear that these changes will not last
124
497723
3050
Tôi sợ rằng tất cả những thay đổi đó sẽ không kéo dài hơn
08:36
much beyond the U.S. troops' withdrawal.
125
500773
4492
sau khi quân đội Mỹ rút đi.
08:41
But when I am back in Afghanistan,
126
505265
3653
Nhưng khi tôi trở về Afghanistan,
08:44
when I see the students in my school
127
508918
4785
khi tôi thấy học sinh trong trường của tôi
08:49
and their parents who advocate for them,
128
513703
2640
và cha mẹ họ ủng hộ họ,
08:52
who encourage them, I see a promising future
129
516343
4467
khuyến khích họ, tôi thấy một tương lai hứa hẹn
08:56
and lasting change.
130
520810
3300
và sự thay đổi sẽ tồn tại lâu dài.
09:00
To me, Afghanistan is a country of hope and boundless possibilities,
131
524110
8467
Đối với tôi, Afghanistan là một đất nước của hy vọng, khả năng không giới hạn,
09:08
and every single day
132
532577
3412
và mỗi ngày
09:11
the girls of SOLA remind me of that.
133
535989
3408
nữ sinh trường SOLA nhắc nhở tôi về điều đó.
09:15
Like me, they are dreaming big.
134
539397
3207
Như tôi, họ có mơ ước lớn.
09:18
Thank you.
135
542604
1711
Cám ơn.
09:20
(Applause)
136
544315
10877
(vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Shabana Basij-Rasikh - EducatorShabana Basij-Rasikh helps girls and young women in Afghanistan get an education.
Why you should listen
Shabana Basij-Rasikh was born and raised in Kabul, Afghanistan. Under the Taliban, she dressed as a boy to escort her older sister to a secret school -- with dire consequences if they were caught. She attended a high school in America under the YES exchange program, and graduated from Middlebury College in Vermont. During college, she founded HELA, a nonprofit organization dedicated to empowering Afghan women through education. She also raised funds through foundations and public talks across the US to build a high school for girls in her ancestral village, and to build wells on the outskirts of Kabul to give communities access to clean drinking water.
An enthusiast of systemic change and community impact, Basij-Rasikh was selected as one of Glamour's Top 10 College Women of 2010, and was awarded the Vermont Campus Compact 2011 Kunin Public Award for outstanding public service, effective leadership and community-building. Now, Shabana has joined 10×10 as a Global Ambassador, supporting a global action campaign that links nonprofits, corporations, philanthropists, policy leaders, global influencers and grassroots activists in a movement to support girls’ education. She is managing director of SOLA (School of Leadership, Afghanistan), a nonprofit that helps exceptional young Afghan women access education worldwide and jobs back home.
Shabana Basij-Rasikh | Speaker | TED.com