TED2015
Pamela Ronald: The case for engineering our food
Pamela Ronald: Ứng dụng kĩ thuật để tạo thức ăn
Filmed:
Readability: 5.2
1,821,200 views
Pamela Ronald nghiên cứu gen giúp cây kháng lại bệnh và áp lực tốt hơn. Trong bài thuyết trình, bà mô tả cuộc tìm kiếm dài cả thập kỉ để giúp tạo ra nhiều giống gạo có thể sống sót khi bị ngập úng nhiều ngày. Bà biết rằng gen cải biến trong hạt giống có thể cứu vụ mùa đu đủ Hawai trong những năm 1950- khiến chúng trở thành cách hữu hiệu nhất để đảm bảo an ninh lương thực cho hành tinh này, khi mà dân số ngày càng tăng.
Pamela Ronald - Plant geneticist
Embracing both genetically improved seed and ecologically based farming methods, Pamela Ronald aims to enhance sustainable agriculture. Full bio
Embracing both genetically improved seed and ecologically based farming methods, Pamela Ronald aims to enhance sustainable agriculture. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Tôi là một nhà di truyền học thực vật.
00:12
I am a plant geneticist.
0
970
2322
Tôi nghiên cứu những loại gen
giúp thực vật kháng bệnh
giúp thực vật kháng bệnh
00:15
I study genes that make plants
resistant to disease
resistant to disease
1
3292
3575
00:18
and tolerant of stress.
2
6867
2322
và chống chịu áp lực.
00:21
In recent years,
3
9189
2276
Trong những năm gần đây,
00:23
millions of people around the world
have come to believe
have come to believe
4
11465
2902
hàng triệu người khắp nơi trên thế giới
bắt đầu tin
bắt đầu tin
00:26
that there's something sinister
about genetic modification.
about genetic modification.
5
14367
4133
rằng biến đổi gen là thứ gì đó độc ác.
00:30
Today, I am going to provide
a different perspective.
a different perspective.
6
18500
5503
Hôm nay, tôi sẽ trình bày
một cách nhìn khác.
một cách nhìn khác.
Trước hết, tôi xin giới thiệu chồng tôi,
Raoul.
Raoul.
00:36
First, let me introduce my husband, Raoul.
7
24003
2566
00:38
He's an organic farmer.
8
26569
2623
Ông ấy là một nông dân sản xuất hữu cơ.
00:41
On his farm, he plants
a variety of different crops.
a variety of different crops.
9
29192
3948
Trên trang trại của mình, ông trồng
nhiều loại cây khác nhau.
nhiều loại cây khác nhau.
00:45
This is one of the many
ecological farming practices
ecological farming practices
10
33140
3041
Đây là một trong nhiều
hoạt động sản xuất nông nghiệp sinh thái
hoạt động sản xuất nông nghiệp sinh thái
00:48
he uses to keep his farm healthy.
11
36181
3483
ông áp dụng để giữ trang trại của mình
phát triển tốt.
phát triển tốt.
00:51
Imagine some of the reactions we get:
12
39664
3158
Hãy nghĩ đến một vài phản ứng
của chúng ta:
của chúng ta:
00:54
"Really? An organic farmer
and a plant geneticist?
and a plant geneticist?
13
42822
3576
"Thật à? Một người nông dân
sản xuất hữu cơ và một nhà di truyền học?
sản xuất hữu cơ và một nhà di truyền học?
00:58
Can you agree on anything?"
14
46398
3041
Hai người có thống nhất
được điều gì không?"
được điều gì không?"
01:01
Well, we can, and it's not difficult,
because we have the same goal.
because we have the same goal.
15
49439
4976
Ồ, chúng tôi có thể, và không có gì khó,
bởi chúng tôi có cùng một mục đích.
bởi chúng tôi có cùng một mục đích.
01:06
We want to help nourish
the growing population
the growing population
16
54415
3128
Chúng tôi muốn cung cấp dinh dưỡng
cho dân số ngày càng tăng
cho dân số ngày càng tăng
01:09
without further destroying
the environment.
the environment.
17
57543
2740
mà không phá hoại môi trường thêm nữa.
01:12
I believe this is the greatest
challenge of our time.
challenge of our time.
18
60283
4783
Tôi tin rằng đây là thách thức lớn nhất
đối với thời đại của chúng ta.
đối với thời đại của chúng ta.
01:17
Now, genetic modification is not new;
19
65066
4133
Biến đổi gen không còn mới mẻ nữa;
01:21
virtually everything we eat
has been genetically modified
has been genetically modified
20
69199
3970
hầu hết những gì chúng ta ăn
đều được biến đổi gen
đều được biến đổi gen
01:25
in some manner.
21
73169
2095
bằng cách nào đó.
01:27
Let me give you a few examples.
22
75264
3112
Tôi xin đưa ra một số ví dụ.
01:30
On the left is an image
23
78376
2281
Ở bên trái là hình ảnh
01:32
of the ancient ancestor of modern corn.
24
80657
4551
tổ tiên của giống ngô hiện nay.
01:37
You see a single roll of grain
that's covered in a hard case.
that's covered in a hard case.
25
85208
3901
Quý vị có thể thấy duy nhất một dải hạt
được bọc bởi một lớp vỏ cứng.
được bọc bởi một lớp vỏ cứng.
01:41
Unless you have a hammer,
26
89109
2531
Trừ khi quý vị có một cây búa,
01:43
teosinte isn't good for making tortillas.
27
91640
5015
còn cỏ dại thôi thì không đủ
để tạo thành ngô.
để tạo thành ngô.
01:48
Now, take a look at
the ancient ancestor of banana.
the ancient ancestor of banana.
28
96655
4655
Bây giờ, xin mời xem
tổ tiên của loài chuối.
tổ tiên của loài chuối.
01:53
You can see the large seeds.
29
101310
1754
Quý vị có thể thấy những hạt lớn.
01:55
And unappetizing brussel sprouts,
30
103064
3436
Và những cây cải Bruxen kém hấp dẫn,
01:58
and eggplant, so beautiful.
31
106500
3622
và cây cà tím, tuyệt đẹp.
02:02
Now, to create these varieties,
32
110122
2183
Để tạo ra những biến thể này,
những người nhân giống đã dùng nhiều
kỹ thuật gen khác nhau mỗi năm.
kỹ thuật gen khác nhau mỗi năm.
02:04
breeders have used many different
genetic techniques over the years.
genetic techniques over the years.
33
112305
3184
02:07
Some of them are quite creative,
34
115489
1564
Một vài người thực sự sáng tạo,
02:09
like mixing two different species together
35
117053
2554
thí dụ ghép hai loài riêng biệt với nhau
02:11
using a process called grafting
36
119607
2113
sử dụng phương pháp ghép cành
02:13
to create this variety
that's half tomato and half potato.
that's half tomato and half potato.
37
121720
5802
để tạo ra loài
nửa cà chua nửa khoai tây này.
nửa cà chua nửa khoai tây này.
02:19
Breeders have also used
other types of genetic techniques,
other types of genetic techniques,
38
127525
4551
Những người nhân giống cũng sử dụng
các kỹ thuật gen khác,
các kỹ thuật gen khác,
02:24
such as random mutagenesis,
39
132076
2043
chẳng hạn như đột biến ngẫu nhiên,
02:26
which induces uncharacterized mutations
40
134119
3390
gây ra những đột biến không điển hình
02:29
into the plants.
41
137509
2299
ở cây.
02:31
The rice in the cereal
that many of us fed our babies
that many of us fed our babies
42
139808
4326
Lúa làm ra loại ngũ cốc
mà nhiều người trong chúng ta cho em bé ăn
mà nhiều người trong chúng ta cho em bé ăn
02:36
was developed using this approach.
43
144134
3823
đã được sản xuất nhờ phương pháp này.
02:39
Now, today, breeders have
even more options to choose from.
even more options to choose from.
44
147957
3669
Ngày nay, những người nhân giống
thậm chí có nhiều lựa chọn hơn.
thậm chí có nhiều lựa chọn hơn.
02:43
Some of them are extraordinarily precise.
45
151626
3738
Một vài trong số đó đặc biệt chính xác.
02:47
I want to give you a couple examples
from my own work.
from my own work.
46
155364
3808
Tôi muốn cho quý vị thấy một vài ví dụ
từ chính công việc của tôi.
từ chính công việc của tôi.
02:51
I work on rice, which is a staple food
for more than half the world's people.
for more than half the world's people.
47
159172
5875
Tôi nghiên cứu lúa gạo, lương thực chủ yếu
của hơn một nửa dân số thế giới.
của hơn một nửa dân số thế giới.
02:57
Each year, 40 percent
of the potential harvest
of the potential harvest
48
165047
3134
Mỗi năm, 40% vụ mùa có tiềm năng thu hoạch
03:00
is lost to pest and disease.
49
168181
2856
lại bị mất do sâu và bệnh hại.
03:03
For this reason,
farmers plant rice varieties
farmers plant rice varieties
50
171037
3130
Vì lý do này,
người nông dân trồng những giống lúa
người nông dân trồng những giống lúa
03:06
that carry genes for resistance.
51
174167
2856
mang gen kháng sâu bệnh.
03:09
This approach has been used
for nearly 100 years.
for nearly 100 years.
52
177023
3738
Phương pháp này đã được áp dụng
gần 100 năm nay.
gần 100 năm nay.
03:12
Yet, when I started graduate school,
53
180761
3181
Thế nhưng, khi tôi bắt đầu học cao học,
03:15
no one knew what these genes were.
54
183942
2253
không ai biết về những loại gen này.
03:18
It wasn't until the 1990s
that scientists finally uncovered
that scientists finally uncovered
55
186195
5085
Chỉ đến những năm 1990
các nhà khoa học cuối cùng mới khám phá ra
các nhà khoa học cuối cùng mới khám phá ra
03:23
the genetic basis of resistance.
56
191280
3134
cơ sở di truyền học của tính kháng.
03:26
In my laboratory, we isolated a gene
for immunity to a very serious
for immunity to a very serious
57
194414
4760
Trong phòng thí nghiệm, chúng tôi
phân lập 1 gen kháng 1 bệnh nghiêm trọng
phân lập 1 gen kháng 1 bệnh nghiêm trọng
03:31
bacterial disease in Asia and Africa.
58
199174
2763
gây ra bởi vi khuẩn ở châu Á và Châu Phi.
03:33
We found we could engineer the gene
into a conventional rice variety
into a conventional rice variety
59
201937
5340
Chúng tôi thấy rằng có thể cấy gen
vào một một giống lúa thông thường
vào một một giống lúa thông thường
03:39
that's normally susceptible,
60
207277
1811
dễ nhiễm bệnh,
03:41
and you can see the two leaves
on the bottom here
on the bottom here
61
209088
2438
và quý vị có thể thấy hai chiếc lá
ở phía dưới đây
ở phía dưới đây
03:43
are highly resistant to infection.
62
211526
2973
có khả năng kháng bệnh cao.
03:46
Now, the same month
that my laboratory published
that my laboratory published
63
214499
3389
Vào cùng tháng
phòng thí nghiệm của tôi công bố
phòng thí nghiệm của tôi công bố
03:49
our discovery on the rice immunity gene,
64
217888
2787
phát hiện về gen miễn dịch ở lúa,
03:52
my friend and colleague Dave Mackill
stopped by my office.
stopped by my office.
65
220675
3599
một người bạn và cũng là đồng nghiệp,
Dave Mackill ghé qua văn phòng của tôi.
Dave Mackill ghé qua văn phòng của tôi.
03:56
He said, "Seventy million rice farmers
are having trouble growing rice."
are having trouble growing rice."
66
224274
7520
Ông tiết lộ, "70 triệu người nông dân
đang gặp khó khăn với việc trồng lúa."
đang gặp khó khăn với việc trồng lúa."
Đó là bởi đồng của họ bị ngập
04:04
That's because their fields are flooded,
67
232864
2787
và những người nông dân trồng lúa này
đang sống với ít hơn 2$ một ngày.
đang sống với ít hơn 2$ một ngày.
04:07
and these rice farmers are living
on less than two dollars a day.
on less than two dollars a day.
68
235651
4621
Mặc dù lúa phát triển tốt
ở điều kiện nước đứng,
ở điều kiện nước đứng,
04:12
Although rice grows well
in standing water,
in standing water,
69
240272
3552
hầu hết các giống lúa sẽ chết
nếu chúng bị ngập
nếu chúng bị ngập
04:15
most rice varieties will die
if they're submerged
if they're submerged
70
243824
2810
trong hơn ba ngày.
04:18
for more than three days.
71
246634
2298
Lũ lụt được dự tính
ngày càng khó giải quyết
ngày càng khó giải quyết
04:20
Flooding is expected
to be increasingly problematic
to be increasingly problematic
72
248932
3321
khi khí hậu thay đổi.
04:24
as the climate changes.
73
252253
2809
04:27
He told me that his graduate student
Kenong Xu and himself
Kenong Xu and himself
74
255062
4435
Ông ấy nói với tôi rằng
cậu nghiên cứu sinh Kenong Xu và mình
cậu nghiên cứu sinh Kenong Xu và mình
04:31
were studying an ancient variety of rice
that had an amazing property.
that had an amazing property.
75
259497
4969
đang nghiên cứu một giống lúa cổ
có một đặc tính tuyệt vời.
có một đặc tính tuyệt vời.
Nó có thể chịu được hai tuần
ngập úng hoàn toàn.
ngập úng hoàn toàn.
04:36
It could withstand two weeks
of complete submergence.
of complete submergence.
76
264466
5712
Ông ấy hỏi liệu tôi có sẵn lòng
giúp họ phân lập loại gen này không.
giúp họ phân lập loại gen này không.
04:42
He asked if I would be willing
to help them isolate this gene.
to help them isolate this gene.
77
270178
5270
Tôi đồng ý -- Tôi đã rất vui,
bởi tôi biết nếu thành công,
bởi tôi biết nếu thành công,
04:47
I said yes -- I was very excited,
because I knew if we were successful,
because I knew if we were successful,
78
275448
4551
04:51
we could potentially help
millions of farmers grow rice
millions of farmers grow rice
79
279999
3994
chúng tôi có thể giúp được
hàng triệu người nông dân trồng lúa
hàng triệu người nông dân trồng lúa
04:55
even when their fields were flooded.
80
283993
3460
thậm chí khi cánh đồng của họ
đã bị ngập nước.
đã bị ngập nước.
Kenong mất 10 năm
để tìm ra loại gen này.
để tìm ra loại gen này.
04:59
Kenong spent 10 years
looking for this gene.
looking for this gene.
81
287453
4063
05:03
Then one day, he said,
82
291516
1997
Rồi một ngày, cậu ấy bảo,
05:05
"Come look at this experiment.
You've got to see it."
You've got to see it."
83
293513
3622
"Hãy đến xem thí nghiệm đi.
Chị phải xem nó."
Chị phải xem nó."
Tôi đã đến nhà kính và thấy
05:09
I went to the greenhouse and I saw
84
297135
1857
giống lúa thường
bị ngập trong 18 ngày đã chết,
bị ngập trong 18 ngày đã chết,
05:10
that the conventional variety
that was flooded for 18 days had died,
that was flooded for 18 days had died,
85
298992
5300
05:16
but the rice variety that we
had genetically engineered
had genetically engineered
86
304292
3663
nhưng giống lúa mà chúng tôi
đã cấy vào
đã cấy vào
05:19
with a new gene we had discovered,
called Sub1, was alive.
called Sub1, was alive.
87
307955
4504
một loại gen mới chúng tôi đã khám phá ra,
gọi là Sub1, thì còn sống.
gọi là Sub1, thì còn sống.
05:24
Kenong and I were amazed and excited
88
312459
2485
Kenong và tôi đã rất ngạc nhiên và
vui mừng
vui mừng
khi chỉ một gen duy nhất mà có
ảnh hưởng lớn đến vậy.
ảnh hưởng lớn đến vậy.
05:26
that a single gene could have
this dramatic effect.
this dramatic effect.
89
314944
3831
05:30
But this is just a greenhouse experiment.
90
318775
3642
Nhưng đây mới chỉ là một thí nghiệm
trong nhà kính.
trong nhà kính.
Nó có xảy ra ở ngoài đồng không?
05:34
Would this work in the field?
91
322417
3366
Bây giờ, tôi sẽ cho quý vị xem
đoạn phim quay trong bốn tháng
đoạn phim quay trong bốn tháng
05:37
Now, I'm going to show you
a four-month time lapse video
a four-month time lapse video
92
325783
2740
tại Viện nghiên cứu lúa gạo quốc tế.
05:40
taken at the International
Rice Research Institute.
Rice Research Institute.
93
328523
3042
05:43
Breeders there developed
a rice variety carrying the Sub1 gene
a rice variety carrying the Sub1 gene
94
331565
5025
Những người nhân giống ở đó đã phát triển
một giống lúa mang gen Sub1
một giống lúa mang gen Sub1
sử dụng một kỹ thuật gen khác
gọi là nhân giống chuẩn xác.
gọi là nhân giống chuẩn xác.
05:48
using another genetic technique
called precision breeding.
called precision breeding.
95
336590
3636
05:52
On the left, you can see the Sub1 variety,
96
340226
2600
Bên trái, quý vị có thể thấy giống Sub1,
05:54
and on the right
is the conventional variety.
is the conventional variety.
97
342826
3645
và bên phải là giống thường.
Cả hai giống ban đầu
đều phát triển rất tốt,
đều phát triển rất tốt,
05:58
Both varieties do very well at first,
98
346471
2462
nhưng sau đó cánh đồng bị ngập
trong suốt 17 ngày.
trong suốt 17 ngày.
06:00
but then the field is flooded for 17 days.
99
348933
3413
Quý vị có thể thấy giống Sub1
vẫn tươi tốt.
vẫn tươi tốt.
06:04
You can see the Sub1 variety does great.
100
352346
2925
06:07
In fact, it produces
three and a half times more grain
three and a half times more grain
101
355271
4853
Trên thực tế, nó cho
lượng thóc gấp 3,5 lần
lượng thóc gấp 3,5 lần
so với giống thường.
06:12
than the conventional variety.
102
360124
3344
Tôi rất thích đoạn phim này
06:15
I love this video
103
363468
1997
bởi nó cho thấy vai trò của di truyền học
thực vật đối với người nông dân.
thực vật đối với người nông dân.
06:17
because it shows the power
of plant genetics to help farmers.
of plant genetics to help farmers.
104
365465
4295
06:21
Last year, with the help
of the Bill and Melinda Gates Foundation,
of the Bill and Melinda Gates Foundation,
105
369760
3390
Năm ngoái, với sự giúp đỡ
của Quỹ Bill & Melinda Gates,
của Quỹ Bill & Melinda Gates,
06:25
three and a half million farmers
grew Sub1 rice.
grew Sub1 rice.
106
373150
4110
3,5 triệu nông dân
đã trồng giống lúa Sub1.
đã trồng giống lúa Sub1.
(Vỗ tay)
06:29
(Applause)
107
377260
4179
Cảm ơn.
06:33
Thank you.
108
381439
2949
06:37
Now, many people don't mind
genetic modification
genetic modification
109
385168
4142
Bây giờ, nhiều người
không còn phản đối biến đổi gen
không còn phản đối biến đổi gen
khi nói đến việc chuyển gen lúa,
06:41
when it comes to moving rice genes around,
110
389310
2740
gen ở các cây lúa,
06:44
rice genes in rice plants,
111
392050
1347
06:45
or even when it comes
to mixing species together
to mixing species together
112
393397
3390
hoặc thậm chí khi nói đến
ghép các loài với nhau
ghép các loài với nhau
06:48
through grafting or random mutagenesis.
113
396787
4249
bằng ghép cành hoặc biến đổi ngẫu nhiên.
06:53
But when it comes to taking genes
from viruses and bacteria
from viruses and bacteria
114
401036
5178
Nhưng khi nói đến việc lấy gen
từ virus và vi khuẩn
từ virus và vi khuẩn
và cấy chúng vào trong cây,
06:58
and putting them into plants,
115
406214
1788
thì nhiều người lại thốt lên rằng,
"Ghê quá!"
"Ghê quá!"
07:00
a lot of people say, "Yuck."
116
408002
3297
Tại sao họ lại làm vậy?
07:03
Why would you do that?
117
411299
2159
07:05
The reason is that sometimes
it's the cheapest, safest,
it's the cheapest, safest,
118
413458
2763
Lý do là đôi khi
đó là công nghệ rẻ nhất, an toàn nhất,
đó là công nghệ rẻ nhất, an toàn nhất,
07:08
and most effective technology
119
416221
3112
và hiệu quả nhất
07:11
for enhancing food security
and advancing sustainable agriculture.
and advancing sustainable agriculture.
120
419333
5294
để tăng cường an ninh lương thực
và thúc đẩy nền nông nghiệp bền vững.
và thúc đẩy nền nông nghiệp bền vững.
Tôi sẽ đưa ra ba ví dụ.
07:16
I'm going to give you three examples.
121
424627
3041
07:19
First, take a look at papaya.
It's delicious, right?
It's delicious, right?
122
427668
3112
Đầu tiên, hãy nhìn vào quả đu đủ sau.
Nó ngon, phải không?
Nó ngon, phải không?
Nhưng bây giờ, hãy nhìn quả đu đủ này.
07:22
But now, look at this papaya.
123
430780
2507
07:25
This papaya is infected
with papaya ringspot virus.
with papaya ringspot virus.
124
433287
4203
Quả đu đủ này bị nhiễm bệnh đốm vòng.
07:29
In the 1950s, this virus
nearly wiped out the entire production
nearly wiped out the entire production
125
437490
5758
Vào những năm 1950, loại virus này
gần như đã xóa sổ toàn bộ sản lượng
gần như đã xóa sổ toàn bộ sản lượng
07:35
of papaya on the island of Oahu in Hawaii.
126
443248
5921
đu đủ trên đảo Oahu ở Hawaii.
Nhiều người nghĩ
rằng đu đủ Hawaii đã bị diệt vong,
rằng đu đủ Hawaii đã bị diệt vong,
07:41
Many people thought
that the Hawaiian papaya was doomed,
that the Hawaiian papaya was doomed,
127
449169
4296
07:45
but then, a local Hawaiian,
128
453465
3064
nhưng sau đó, một người dân địa phương
ở Hawaii,
ở Hawaii,
một nhà nghiên cứu bệnh học thực vật
tên là Dennis Gonsalves,
tên là Dennis Gonsalves,
07:48
a plant pathologist
named Dennis Gonsalves,
named Dennis Gonsalves,
129
456529
2671
07:51
decided to try to fight this disease
using genetic engineering.
using genetic engineering.
130
459200
4431
quyết định cố gắng chống lại loại bệnh này
sử dụng công nghệ gen.
sử dụng công nghệ gen.
07:55
He took a snippet of viral DNA
and he inserted it
and he inserted it
131
463631
3668
Ông lấy một đoạn ADN ở virus và cấy nó
vào bộ gen đu đủ.
07:59
into the papaya genome.
132
467299
2113
Việc này giống như một người
được tiêm chủng vậy.
được tiêm chủng vậy.
08:01
This is kind of like a human
getting a vaccination.
getting a vaccination.
133
469412
3274
Giờ hãy nhìn vào cánh đồng thử nghiệm
của ông ấy.
của ông ấy.
08:04
Now, take a look at his field trial.
134
472686
2531
Quý vị có thể thấy giống đu đủ
đã được biến đổi gen ở trung tâm.
đã được biến đổi gen ở trung tâm.
08:07
You can see the genetically
engineered papaya in the center.
engineered papaya in the center.
135
475217
3622
Nó miễn dịch với bệnh lây nhiễm.
08:10
It's immune to infection.
136
478839
2183
Giống đu đủ thường ở xung quanh
thì bị nhiễm virus nặng nề.
thì bị nhiễm virus nặng nề.
08:13
The conventional papaya around the outside
is severely infected with the virus.
is severely infected with the virus.
137
481022
5628
Thí nghiệm tiên phong của Dennis
đã giải cứu ngành công nghiệp đu đủ.
đã giải cứu ngành công nghiệp đu đủ.
08:18
Dennis' pioneering work is credited
with rescuing the papaya industry.
with rescuing the papaya industry.
138
486650
6719
Ngày nay, tức 20 năm sau đó, vẫn không có
phương pháp nào khác khống chế bệnh này.
phương pháp nào khác khống chế bệnh này.
08:25
Today, 20 years later, there's still no
other method to control this disease.
other method to control this disease.
139
493369
4765
08:30
There's no organic method.
There's no conventional method.
There's no conventional method.
140
498134
3204
Không có phương pháp hữu cơ.
Không có phương pháp thông thường.
Không có phương pháp thông thường.
08:33
Eighty percent of Hawaiian papaya
is genetically engineered.
is genetically engineered.
141
501338
4250
80% đu đủ Hawaii được biến đổi gen.
08:37
Now, some of you may still feel a little
queasy about viral genes in your food,
queasy about viral genes in your food,
142
505588
4875
Một vài người trong quý vị có thể cảm thấy
hơi buồn nôn khi có gen virus trong đồ ăn,
hơi buồn nôn khi có gen virus trong đồ ăn,
08:42
but consider this:
143
510463
2137
nhưng hãy cân nhắc điều này:
08:44
The genetically engineered papaya
carries just a trace amount of the virus.
carries just a trace amount of the virus.
144
512600
6780
Đu đủ biến đổi gen
chỉ mang một lượng nhỏ vết tích virus.
chỉ mang một lượng nhỏ vết tích virus.
08:51
If you bite into an organic
or conventional papaya
or conventional papaya
145
519380
3390
Nếu quý vị cắn một miếng
đu đủ hữu cơ hay đu đủ thường
đu đủ hữu cơ hay đu đủ thường
08:54
that is infected with the virus,
146
522770
2855
bị nhiễm virus,
tức là quý vị đang nhai hơn gấp 10 lần
lượng protein virus.
lượng protein virus.
08:57
you will be chewing on tenfold
more viral protein.
more viral protein.
147
525625
5016
Bây giờ, xin mời nhìn vào loại sâu
ăn quả cà tím này.
ăn quả cà tím này.
09:02
Now, take a look at this pest
feasting on an eggplant.
feasting on an eggplant.
148
530641
3952
Màu nâu mà quý vị thấy là phân,
09:06
The brown you see is frass,
149
534593
2387
09:08
what comes out
the back end of the insect.
the back end of the insect.
150
536980
3181
thứ được thải ra
từ phần sau của côn trùng.
từ phần sau của côn trùng.
09:12
To control this serious pest,
151
540161
3204
Để khống chế loại sâu hại
nghiêm trọng này,
nghiêm trọng này,
09:15
which can devastate the entire
eggplant crop in Bangladesh,
eggplant crop in Bangladesh,
152
543365
5526
loại có thể tàn phá toàn bộ
vụ mùa cà tím ở Băng-la-đét,
vụ mùa cà tím ở Băng-la-đét,
09:20
Bangladeshi farmers spray insecticides
153
548891
3436
Người nông dân ở Băng-la-đét phun
thuốc trừ sâu
thuốc trừ sâu
09:24
two to three times a week,
154
552327
3367
hai đến ba lần một tuần,
09:27
sometimes twice a day,
when pest pressure is high.
when pest pressure is high.
155
555694
4714
thi thoảng hai lần một ngày,
khi mật độ sâu hại cao.
khi mật độ sâu hại cao.
Nhưng ta biết một số loại thuốc trừ sâu
rất có hại cho sức khỏe con người,
rất có hại cho sức khỏe con người,
09:32
But we know that some insecticides
are very harmful to human health,
are very harmful to human health,
156
560408
4040
nhất là khi những người nông dân và
gia đình của họ
gia đình của họ
09:36
especially when farmers and their families
157
564448
3587
09:40
cannot afford proper protection,
like these children.
like these children.
158
568035
4365
không có đủ biện pháp bảo vệ thích hợp,
như những đứa trẻ này chẳng hạn.
như những đứa trẻ này chẳng hạn.
09:44
In less developed countries,
it's estimated that 300,000 people
it's estimated that 300,000 people
159
572400
5503
Ở các nước kém phát triển,
ước tính có 300 000 người chết mỗi năm
ước tính có 300 000 người chết mỗi năm
do lạm dụng và tiếp xúc với thuốc trừ sâu.
09:49
die every year because of
insecticide misuse and exposure.
insecticide misuse and exposure.
160
577903
5410
09:55
Cornell and Bangladeshi scientists
decided to fight this disease
decided to fight this disease
161
583313
3808
Các nhà khoa học ở Cornell và Băng-la-đét
đã quyết định chống lại loại bệnh này
đã quyết định chống lại loại bệnh này
09:59
using a genetic technique that builds
on an organic farming approach.
on an organic farming approach.
162
587121
5252
sử dụng một kỹ thuật gen được phát triển
bằng một phương pháp canh tác hữu cơ.
bằng một phương pháp canh tác hữu cơ.
10:04
Organic farmers like my husband Raoul
spray an insecticide called B.T.,
spray an insecticide called B.T.,
163
592373
4890
Nông dân sản xuất hữu cơ như chồng tôi,
phun một loại thuốc trừ sâu gọi là Bt,
phun một loại thuốc trừ sâu gọi là Bt,
thuốc dựa trên một loại vi khuẩn.
10:09
which is based on a bacteria.
164
597263
2976
10:12
This pesticide is very specific
to caterpillar pests,
to caterpillar pests,
165
600239
5828
Loại thuốc trừ sâu này rất đặc trưng
đối với sâu bướm,
đối với sâu bướm,
10:18
and in fact, it's nontoxic
to humans, fish and birds.
to humans, fish and birds.
166
606067
3576
và thực tế là, nó không gây độc hại
cho người, cá và chim.
cho người, cá và chim.
Nó ít độc hơn cả muối tinh.
10:21
It's less toxic than table salt.
167
609643
3111
Nhưng phương pháp này
không mang lại hiệu quả ở Băng-la-đét.
không mang lại hiệu quả ở Băng-la-đét.
10:24
But this approach
does not work well in Bangladesh.
does not work well in Bangladesh.
168
612754
2578
10:27
That's because these insecticide sprays
169
615332
2414
Đó là bởi những bình phun thuốc
trừ sâu này
trừ sâu này
10:29
are difficult to find, they're expensive,
170
617746
2253
rất khó tìm, chúng đắt,
và không ngăn được côn trùng
xâm nhập vào cây.
xâm nhập vào cây.
10:31
and they don't prevent the insect
from getting inside the plants.
from getting inside the plants.
171
619999
4342
10:36
In the genetic approach, scientists
cut the gene out of the bacteria
cut the gene out of the bacteria
172
624341
3204
Ở phương pháp di truyền này, các nhà
khoa học cắt gen từ vi khuẩn
khoa học cắt gen từ vi khuẩn
10:39
and insert it directly into
the eggplant genome.
the eggplant genome.
173
627545
3181
và cấy trực tiếp vào
bộ gen cà tím.
bộ gen cà tím.
Liệu phương pháp này có giúp giảm bớt
việc phun thuốc trừ sâu ở Băng-la-đét?
việc phun thuốc trừ sâu ở Băng-la-đét?
10:42
Will this work to reduce
insecticide sprays in Bangladesh?
insecticide sprays in Bangladesh?
174
630726
3390
10:46
Definitely.
175
634116
1439
Chắc chắn rồi.
10:47
Last season, farmers reported they were
able to reduce their insecticide use
able to reduce their insecticide use
176
635555
4551
Mùa trước, những người nông dân kể rằng họ
có thể hạn chế 1 lượng lớn thuốc trừ sâu,
có thể hạn chế 1 lượng lớn thuốc trừ sâu,
10:52
by a huge amount, almost down to zero.
177
640106
4365
gần như xuống đến 0.
Họ có thể thu hoạch
và trồng lại cho mùa sau.
và trồng lại cho mùa sau.
10:56
They're able to harvest
and replant for the next season.
and replant for the next season.
178
644471
3089
11:00
Now, I've given you a couple examples
of how genetic engineering can be used
of how genetic engineering can be used
179
648700
3805
Tôi đã đưa ra một vài ví dụ
về cách công nghệ gen có thể được dùng
về cách công nghệ gen có thể được dùng
để chống lại sâu và bệnh hại
11:04
to fight pests and disease
180
652505
1788
11:06
and to reduce the amount of insecticides.
181
654293
2740
và giảm lượng thuốc trừ sâu.
11:09
My final example is an example
182
657033
3367
Ví dụ cuối cùng của tôi là trường hợp
11:12
where genetic engineering
can be used to reduce malnutrition.
can be used to reduce malnutrition.
183
660400
5114
công nghệ gen
có thể được áp dụng để giảm suy dinh dưỡng
có thể được áp dụng để giảm suy dinh dưỡng
Ở các nước kém phát triển,
11:18
In less developed countries,
184
666024
2549
11:20
500,000 children go blind every year
because of lack of Vitamin A.
because of lack of Vitamin A.
185
668573
4666
500 000 đứa trẻ bị mù mỗi năm
do thiếu vitamin A.
do thiếu vitamin A.
Hơn một nửa sẽ chết.
11:25
More than half will die.
186
673239
2765
11:28
For this reason, scientists supported
by the Rockefeller Foundation
by the Rockefeller Foundation
187
676004
3853
Vì lí do này, các nhà khoa học
được hỗ trợ bởi Quỹ Rockefeller
được hỗ trợ bởi Quỹ Rockefeller
11:31
genetically engineered a golden rice
188
679857
2856
đã biến đổi gen một loại gạo vàng
11:34
to produce beta-carotene,
which is the precursor of Vitamin A.
which is the precursor of Vitamin A.
189
682713
4551
để sản xuất beta-carotene,
tiền chất của vitamin A.
tiền chất của vitamin A.
Chất này tương tự với sắc tố
chúng ta tìm thấy ở cà rốt.
chúng ta tìm thấy ở cà rốt.
11:39
This is the same pigment
that we find in carrots.
that we find in carrots.
190
687264
3325
11:42
Researchers estimate that just one cup
of golden rice per day
of golden rice per day
191
690589
4732
Những nhà nghiên cứu ước tính rằng
chỉ cần một bát gạo vàng mỗi ngày
chỉ cần một bát gạo vàng mỗi ngày
sẽ cứu được sự sống
của hàng nghìn đứa trẻ.
của hàng nghìn đứa trẻ.
11:47
will save the lives
of thousands of children.
of thousands of children.
192
695321
4427
11:51
But golden rice is virulently opposed
193
699748
2210
Nhưng gạo vàng bị cho là độc hại
11:53
by activists who are
against genetic modification.
against genetic modification.
194
701958
2960
bởi những người vận động
phản đối biến đổi gen.
phản đối biến đổi gen.
11:56
Just last year,
195
704918
1610
Chỉ năm ngoái thôi,
11:58
activists invaded and destroyed
a field trial in the Philippines.
a field trial in the Philippines.
196
706528
4395
những người vận động đã đột nhập và phá
một cánh đồng thử nghiệm ở Phi-líp-pin.
một cánh đồng thử nghiệm ở Phi-líp-pin.
Khi tôi nghe về vụ tàn phá này,
12:02
When I heard about the destruction,
197
710923
2416
tôi tự hỏi liệu họ có biết rằng họ
đang tàn phá nhiều hơn
đang tàn phá nhiều hơn
12:05
I wondered if they knew that they
were destroying much more
were destroying much more
198
713339
3761
12:09
than a scientific research project,
199
717100
2183
một dự án nghiên cứu khoa học,
12:11
that they were destroying medicines
that children desperately needed
that children desperately needed
200
719283
3221
rằng họ đang phá hủy loại thuốc
mà những đứa trẻ rất cần
mà những đứa trẻ rất cần
để cứu lấy thị lực và cuộc sống của chúng.
12:14
to save their sight and their lives.
201
722504
3463
12:17
Some of my friends and family still worry:
202
725967
2743
Một vài người bạn và gia đình tôi vẫn
lo lắng rằng:
lo lắng rằng:
Làm sao tôi biết được gen
trong thực phẩm an toàn để ăn?
trong thực phẩm an toàn để ăn?
12:20
How do you know genes
in the food are safe to eat?
in the food are safe to eat?
203
728710
3251
Tôi giải thích về công nghệ gen,
12:23
I explained the genetic engineering,
204
731961
1718
12:25
the process of moving
genes between species,
genes between species,
205
733679
2368
quá trình chuyển gen giữa các loài,
12:28
has been used for more than 40 years
206
736047
2810
đã được áp dụng trong hơn 40 năm qua
12:30
in wines, in medicine,
in plants, in cheeses.
in plants, in cheeses.
207
738857
4315
ở rượu, thuốc, cây trồng, pho-mát.
12:35
In all that time, there hasn't been
a single case of harm
a single case of harm
208
743172
3124
Trong quãng thời gian đó,
không có trường hợp nào gây nguy hại
không có trường hợp nào gây nguy hại
12:38
to human health or the environment.
209
746296
3868
tới sức khỏe con người hay môi trường.
Nhưng xin lưu ý là, tôi không
yêu cầu quý vị tin tôi.
yêu cầu quý vị tin tôi.
12:42
But I say, look, I'm not
asking you to believe me.
asking you to believe me.
210
750164
2671
12:44
Science is not a belief system.
211
752835
3227
Khoa học không phải là vấn đề niềm tin.
12:48
My opinion doesn't matter.
212
756062
2809
Ý kiến của tôi không quan trọng.
Hãy nhìn vào những bằng chứng.
12:50
Let's look at the evidence.
213
758871
2810
Sau 20 năm nghiên cứu tỉ mỉ và
được góp ý thẳng thắn
được góp ý thẳng thắn
12:53
After 20 years of careful study
and rigorous peer review
and rigorous peer review
214
761681
3506
12:57
by thousands of independent scientists,
215
765187
3042
bởi hàng nghìn nhà khoa học độc lập,
13:00
every major scientific organization
in the world has concluded
in the world has concluded
216
768229
4040
mọi tổ chức khoa học lớn
trên thế giới đã kết luận
trên thế giới đã kết luận
13:04
that the crops currently
on the market are safe to eat
on the market are safe to eat
217
772269
3622
rằng các loại cây trồng
hiện có trên thị trường an toàn để ăn
hiện có trên thị trường an toàn để ăn
13:07
and that the process
of genetic engineering
of genetic engineering
218
775891
2252
và quy trình công nghệ gen
13:10
is no more risky than older methods
of genetic modification.
of genetic modification.
219
778143
4853
thì không nguy hiểm hơn
những phương pháp biến đổi gen cũ.
những phương pháp biến đổi gen cũ.
Đây chính xác cũng là những
tổ chức chúng ta tin tưởng
tổ chức chúng ta tin tưởng
13:14
These are precisely the same
organizations that most of us trust
organizations that most of us trust
220
782996
3636
13:18
when it comes to other
important scientific issues
important scientific issues
221
786632
3024
khi nói đến những
vấn đề khoa học quan trọng khác
vấn đề khoa học quan trọng khác
13:21
such as global climate change
or the safety of vaccines.
or the safety of vaccines.
222
789656
4025
như biến đổi khí hậu toàn cầu
hay sự an toàn của vắc-xin.
hay sự an toàn của vắc-xin.
13:27
Raoul and I believe that, instead of
worrying about the genes in our food,
worrying about the genes in our food,
223
795081
4419
Raoul và tôi tin rằng, thay vì lo lắng về
những loại gen trong thức ăn của chúng ta,
những loại gen trong thức ăn của chúng ta,
13:31
we must focus on how we can help
children grow up healthy.
children grow up healthy.
224
799500
3692
chúng ta nên tập trung vào cách
giúp trẻ em lớn lên khỏe mạnh.
giúp trẻ em lớn lên khỏe mạnh.
Chúng ta phải tự hỏi liệu người nông dân
ở vùng nông thôn có được mùa không,
ở vùng nông thôn có được mùa không,
13:35
We must ask if farmers
in rural communities can thrive,
in rural communities can thrive,
225
803192
3135
13:38
and if everyone can afford the food.
226
806327
2624
và liệu mọi người có đủ khả năng
mua thực phẩm không.
mua thực phẩm không.
13:40
We must try to minimize
environmental degradation.
environmental degradation.
227
808951
3691
Chúng ta phải cố gắng giảm thiểu
suy thoái môi trường.
suy thoái môi trường.
Điều khiến tôi sợ nhất về những
tranh cãi nảy lửa và thông tin sai lệch
tranh cãi nảy lửa và thông tin sai lệch
13:44
What scares me most about
the loud arguments and misinformation
the loud arguments and misinformation
228
812642
3599
13:48
about plant genetics
229
816241
1556
về di truyền học thực vật
13:49
is that the poorest people
who most need the technology
who most need the technology
230
817797
3042
đó là những người nghèo nhất
nhưng cần công nghệ nhất
nhưng cần công nghệ nhất
13:52
may be denied access because of
the vague fears and prejudices
the vague fears and prejudices
231
820839
3738
có thể bị xa lánh vì
những nỗi sợ và định kiến mơ hồ
những nỗi sợ và định kiến mơ hồ
13:56
of those who have enough to eat.
232
824577
3227
của những người được ăn đầy đủ.
13:59
We have a huge challenge in front of us.
233
827804
2926
Chúng ta có một thách thức rất lớn
phía trước.
phía trước.
14:02
Let's celebrate scientific
innovation and use it.
innovation and use it.
234
830730
3785
Hãy đón nhận sự cách tân
trong khoa học và áp dụng nó.
trong khoa học và áp dụng nó.
14:06
It's our responsibility
235
834515
1950
Trách nhiệm của chúng ta là
14:08
to do everything we can to help
alleviate human suffering
alleviate human suffering
236
836465
3437
làm mọi thứ có thể để giúp
giảm bớt những đau khổ của con người
giảm bớt những đau khổ của con người
14:11
and safeguard the environment.
237
839902
1834
và bảo vệ môi trường.
Xin cảm ơn.
14:13
Thank you.
238
841736
2252
(Vỗ tay)
14:15
(Applause)
239
843988
1927
Cảm ơn.
14:17
Thank you.
240
845915
2578
Chris Anderson: Lập luận rất mạnh mẽ.
14:20
Chris Anderson: Powerfully argued.
241
848493
1904
Những người phản đối
sinh vật biến đổi gen,
sinh vật biến đổi gen,
14:22
The people who argue against GMOs,
242
850397
2159
14:24
as I understand it, the core piece
comes from two things.
comes from two things.
243
852556
3831
theo tôi hiểu, thì mấu chối
đến từ hai thứ.
đến từ hai thứ.
Một là, sự phức tạp và
hậu quả ngoài ý muốn.
hậu quả ngoài ý muốn.
14:28
One, complexity and
unintended consequence.
unintended consequence.
244
856387
2890
14:31
Nature is this incredibly complex machine.
245
859277
2041
Thiên nhiên là bộ máy vô cùng phức tạp.
14:33
If we put out these brand new genes
that we've created,
that we've created,
246
861318
2584
Nếu chúng ta sử dụng những gen mới
chúng ta đã tạo ra này,
chúng ta đã tạo ra này,
14:35
that haven't been challenged
by years of evolution,
by years of evolution,
247
863902
2424
mà chưa được thử thách
bởi nhiều năm tiến hóa,
bởi nhiều năm tiến hóa,
14:38
and they started mixing up
with the rest of what's going on,
with the rest of what's going on,
248
866326
2907
và chúng bắt đầu bị lẫn lộn
với những gì đang được sử dụng,
với những gì đang được sử dụng,
14:41
couldn't that trigger some kind
of cataclysm or problem,
of cataclysm or problem,
249
869233
3437
điều đó không gây ra
những tai biến hay vấn đề gì chứ,
những tai biến hay vấn đề gì chứ,
14:44
especially when you add in
the commercial incentive
the commercial incentive
250
872670
2571
nhất là khi có sự can thiệp
của mục đích thương mại
của mục đích thương mại
14:47
that some companies have
to put them out there?
to put them out there?
251
875241
3553
mà một số công ty phải đáp ứng?
Điều đáng lo sợ là những mục đích đó
14:50
The fear is that those incentives
252
878794
1718
14:52
mean that the decision is not made
on purely scientific grounds,
on purely scientific grounds,
253
880512
3734
đồng nghĩa với việc quyết định không được
đưa ra trên cơ sở khoa học thuần túy,
đưa ra trên cơ sở khoa học thuần túy,
14:56
and even if it was, that there would be
unintended consequences.
unintended consequences.
254
884246
3046
và thậm chí nếu như vậy, thì sẽ có
những hậu quả ngoài ý muốn.
những hậu quả ngoài ý muốn.
14:59
How do we know that there isn't
a big risk of some unintended consequence?
a big risk of some unintended consequence?
255
887292
4133
Làm thế nào chúng ta biết được không có
nguy cơ lớn nào sau vài hậu quả như thế?
nguy cơ lớn nào sau vài hậu quả như thế?
Thường những tác động
của chúng ta với thiên nhiên
của chúng ta với thiên nhiên
15:03
Often our tinkerings with nature
do lead to big, unintended consequences
do lead to big, unintended consequences
256
891425
3877
đều để lại những hậu quả lớn, ngoài ý muốn
và những phản ứng dây chuyền.
và những phản ứng dây chuyền.
15:07
and chain reactions.
257
895302
1695
15:08
Pamela Ronald: Okay,
so on the commercial aspects,
so on the commercial aspects,
258
896997
2578
Pamela Ronald: Vâng,
vậy thì về khía cạnh thương mại,
vậy thì về khía cạnh thương mại,
15:11
one thing that's really important
to understand is that,
to understand is that,
259
899575
2670
một điều rất quan trọng
cần phải hiểu đó là,
cần phải hiểu đó là,
15:14
in the developed world,
farmers in the United States,
farmers in the United States,
260
902245
2666
ở các nước phát triển,
như nông dân ở Hoa Kì,
như nông dân ở Hoa Kì,
15:16
almost all farmers, whether
they're organic or conventional,
they're organic or conventional,
261
904911
2821
hầu hết tất cả, dù sản xuất hữu cơ
hay sản xuất thường,
hay sản xuất thường,
đều mua hạt giống từ
các công ty hạt giống.
các công ty hạt giống.
15:19
they buy seed produced by seed companies.
262
907732
2098
15:21
So there's definitely a commercial
interest to sell a lot of seed,
interest to sell a lot of seed,
263
909830
3102
Vì vậy chắc chắn có lợi ích thương mại
khi bán nhiều hạt giống,
khi bán nhiều hạt giống,
nhưng hy vọng là họ bán hạt giống
mà nông dân muốn mua.
mà nông dân muốn mua.
15:24
but hopefully they're selling seed
that the farmers want to buy.
that the farmers want to buy.
264
912932
3003
Điều này thì khác ở
những nước kém phát triển.
những nước kém phát triển.
15:27
It's different in the
less developed world.
less developed world.
265
915935
2261
15:30
Farmers there cannot afford the seed.
266
918196
2113
Nông dân ở đó không có đủ tiền
mua hạt giống.
mua hạt giống.
15:32
These seeds are not being sold.
267
920309
1626
Những hạt giống này không được bán.
15:33
These seeds are being distributed freely
268
921935
2368
Chúng đang được phân phối miễn phí
15:36
through traditional kinds
of certification groups,
of certification groups,
269
924303
5062
qua các nhóm chứng nhận truyền thống,
vậy nên điều rất quan trọng
ở các nước kém phát triển
ở các nước kém phát triển
15:41
so it is very important
in less developed countries
in less developed countries
270
929365
2483
15:43
that the seed be freely available.
271
931848
1625
là hạt giống nên sẵn có miễn phí.
15:45
CA: Wouldn't some activists say that this
is actually part of the conspiracy?
is actually part of the conspiracy?
272
933473
3624
CA: Vài người sẽ không cho rằng
đây thực chất là một phần âm mưu chứ?
đây thực chất là một phần âm mưu chứ?
Đây là chiến lược heroin.
15:49
This is the heroin strategy.
273
937097
1416
Bạn gieo hạt giống,
mọi người không có lựa chọn nào khác
mọi người không có lựa chọn nào khác
15:50
You seed the stuff,
and people have no choice
and people have no choice
274
938513
2252
15:52
but to be hooked on these seeds forever?
275
940765
1939
ngoài việc gắn liền
với những hạt giống này mãi sao?
với những hạt giống này mãi sao?
15:54
PR: There are a lot of conspiracy theories
for sure, but it doesn't work that way.
for sure, but it doesn't work that way.
276
942704
5387
PR: Chắc chắn là có nhiều thuyết âm mưu,
nhưng việc này không giống như vậy.
nhưng việc này không giống như vậy.
16:00
For example, the seed that's being
distributed, the flood-tolerant rice,
distributed, the flood-tolerant rice,
277
948091
3976
Ví dụ, hạt giống được phân phối,
lúa chịu ngập,
lúa chịu ngập,
loại này được phân phối miễn phí
16:04
this is distributed freely
278
952067
1845
16:05
through Indian and Bangladeshi
seed certification agencies,
seed certification agencies,
279
953912
4117
thông qua các cơ quan chứng nhận
hạt giống ở Ấn Độ và Băng-la-đét,
hạt giống ở Ấn Độ và Băng-la-đét,
16:10
so there's no commercial interest at all.
280
958029
2415
vì vậy không có lợi ích thương mại nào cả.
16:12
The golden rice was developed through
support of the Rockefeller Foundation.
support of the Rockefeller Foundation.
281
960444
3924
Gạo vàng được phát triển với sự trợ giúp
của Quỹ Rockefeller.
của Quỹ Rockefeller.
16:16
Again, it's being freely distributed.
282
964368
1997
Một lần nữa, nó được phân phối miễn phí.
16:18
There are no commercial profits
283
966365
1787
Không có lợi nhuận thương mại
16:20
in this situation.
284
968152
2346
trong trường hợp này.
16:22
And now to address your other question
about, well, mixing genes,
about, well, mixing genes,
285
970498
3273
Và bây giờ để giải quyết các câu hỏi khác
của quý vị về pha trộn gen,
của quý vị về pha trộn gen,
16:25
aren't there some unintended consequences?
286
973771
2253
không có những hậu quả ngoài ý muốn chứ?
16:28
Absolutely -- every time
we do something different,
we do something different,
287
976024
2995
Chắc chắn – mỗi lần
chúng ta làm gì đó khác biệt,
chúng ta làm gì đó khác biệt,
sẽ có hậu quả không mong đợi,
16:31
there's an unintended consequence,
288
979019
1781
16:32
but one of the points I was trying to make
289
980800
2027
nhưng 1 trong những điều tôi muốn nói
đó là chúng ta đang làm
những việc điên rồ với thực vật,
những việc điên rồ với thực vật,
16:34
is that we've been doing
kind of crazy things to our plants,
kind of crazy things to our plants,
290
982827
3332
16:38
mutagenesis using radiation
or chemical mutagenesis.
or chemical mutagenesis.
291
986159
4098
gây đột biến bằng phóng xạ
hay đột biến hóa học.
hay đột biến hóa học.
16:42
This induces thousands
of uncharacterized mutations,
of uncharacterized mutations,
292
990257
3947
Việc này gây ra hàng nghìn
đột biến không điển hình,
đột biến không điển hình,
16:46
and this is even a higher risk
of unintended consequence
of unintended consequence
293
994204
3924
và đây thậm chí lại là nguy cơ
để lại hậu quả ngoài ý muốn cao hơn
để lại hậu quả ngoài ý muốn cao hơn
nhiều phương pháp hiện đại.
16:50
than many of the modern methods.
294
998128
1788
Và do đó việc không sử dụng thuật ngữ
“sinh vật biến đổi gen” thực sự quan trọng
“sinh vật biến đổi gen” thực sự quan trọng
16:51
And so it's really important
not to use the term GMO
not to use the term GMO
295
999916
3135
16:55
because it's scientifically meaningless.
296
1003051
2716
bởi nó không mang ý nghĩa khoa học.
16:57
I feel it's very important to talk
about a specific crop
about a specific crop
297
1005767
4342
Tôi cảm thấy rât quan trọng khi nói
về một loài cây cụ thể
về một loài cây cụ thể
và một sản phẩm cụ thể, và nghĩ đến
nhu cầu của người tiêu dùng.
nhu cầu của người tiêu dùng.
17:02
and a specific product, and think about
the needs of the consumer.
the needs of the consumer.
298
1010109
3322
CA: Vậy một phần những gì đang diễn ra
đó là việc có một suy nghĩ kiểu mẫu
đó là việc có một suy nghĩ kiểu mẫu
17:05
CA: So part of what's happening here
is that there's a mental model
is that there's a mental model
299
1013431
3177
17:08
in a lot of people that nature is nature,
and it's pure and pristine,
and it's pure and pristine,
300
1016608
3852
ở nhiều người rằng thiên nhiên là
thiên nhiên, tinh khiết và hoang sơ,
thiên nhiên, tinh khiết và hoang sơ,
17:12
and to tinker with it is Frankensteinian.
301
1020460
2237
và gắn liền với nó là Frankenstein.
17:14
It's making something that's pure
dangerous in some way,
dangerous in some way,
302
1022697
3646
Nó đang khiến một vài thứ tinh khiết
trở nên nguy hiểm bằng cách nào đó,
trở nên nguy hiểm bằng cách nào đó,
17:18
and I think you're saying
that that whole model
that that whole model
303
1026343
2341
và tôi nghĩ bà đang ám chỉ
rằng toàn bộ suy nghĩ đó
rằng toàn bộ suy nghĩ đó
17:20
just misunderstands how nature is.
304
1028684
2113
chỉ là hiểu lầm về thiên nhiên.
Thiên nhiên nên là sự ảnh hưởng lộn xộn
lẫn nhau của những thay đổi về gen
lẫn nhau của những thay đổi về gen
17:22
Nature is a much more chaotic
interplay of genetic changes
interplay of genetic changes
305
1030797
3901
17:26
that have been happening
all the time anyway.
all the time anyway.
306
1034698
2229
đang luôn luôn diễn ra.
17:28
PR: That's absolutely true, and there's
no such thing as pure food.
no such thing as pure food.
307
1036927
3413
PR: Điều đó hoàn toàn đúng,
và không có gì là thực phẩm thuần.
và không có gì là thực phẩm thuần.
17:32
I mean, you could not spray
eggplant with insecticides
eggplant with insecticides
308
1040340
3057
Ý tôi là, quý vị không thể phun
thuốc trừ sâu lên cà tím
thuốc trừ sâu lên cà tím
17:35
or not genetically engineer it,
but then you'd be stuck eating frass.
but then you'd be stuck eating frass.
309
1043397
3523
hay không biến đổi gen nó, mà sau đó
lại phải ăn chất thải của côn trùng.
lại phải ăn chất thải của côn trùng.
17:39
So there's no purity there.
310
1047500
1648
Vậy là không còn chút sạch sẽ nào cả.
17:41
CA: Pam Ronald, thank you.
That was powerfully argued.
That was powerfully argued.
311
1049148
2600
CA: Pam Ronald, cảm ơn bà.
Lí luận rất chặt chẽ.
Lí luận rất chặt chẽ.
17:43
PR: Thank you very much. I appreciate it.
312
1051748
2090
(Vỗ tay)
17:45
(Applause)
313
1053838
2152
ABOUT THE SPEAKER
Pamela Ronald - Plant geneticistEmbracing both genetically improved seed and ecologically based farming methods, Pamela Ronald aims to enhance sustainable agriculture.
Why you should listen
As a proponent of sustainable agriculture using the most appropriate technologies, UC Davis researcher Pamela Ronald’s holistic vision startles some. But the success of her genetic tinkering is uncontroversial: it shows that genetic improvement is a critical component of feeding the world without further destroying the environment.
Her book Tomorrow’s Table (co-authored with organic farmer Raoul Adamchak) argues that to advance sustainable agriculture, we must not focus on how a seed variety was developed. Instead we must ask what technology most enhances local food security and can provide safe, abundant and nutritious food to consumers.
Pamela Ronald | Speaker | TED.com