TED2015
Fred Jansen: How to land on a comet
Φρεντ Γιάνσεν: Πώς να προσεδαφιστείτε σ' έναν κομήτη
Filmed:
Readability: 4
1,308,991 views
Ως διευθυντής της αποστολής της Ροζέτα, ο Φρεντ Γιάνσεν ήταν αυτός που το 2014 σφράγισε με επιτυχία την προσεδάφιση του διαστημικού σκάφους επάνω στον κομήτη ο οποίος είναι γνωστός με το όνομα 67P/Churyumov-Gerasimenko. Σε αυτήν τη γοητευτική και χιουμοριστική συζήτηση, ο Γιάνσεν αποκαλύπτει μερικούς από τους περίπλοκους υπολογισμούς που έλαβαν μέρος για την προσγείωση του σκάφους Φιλέα επάνω σ' έναν κομήτη 500 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γη -- και μοιράζεται μερικές υπέροχες φωτογραφίες οι οποίες τραβήχτηκαν στη διάρκεια.
Fred Jansen - Space explorer
As manager of the Rosetta mission, Fred Jansen is in charge of the project that could be instrumental in uncovering clues to the origins of life on Earth. Full bio
As manager of the Rosetta mission, Fred Jansen is in charge of the project that could be instrumental in uncovering clues to the origins of life on Earth. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'd like to take you on the epic quest
of the Rosetta spacecraft.
of the Rosetta spacecraft.
0
717
4797
Θα ήθελα να σας ταξιδέψω στην επική
αποστολή του διαστημικού σκάφους Ροζέτα.
αποστολή του διαστημικού σκάφους Ροζέτα.
00:17
To escort and land the probe on a comet,
1
5514
4026
Το να συνοδεύσω και να προσγειώσω
το σκάφος σ' έναν κομήτη,
το σκάφος σ' έναν κομήτη,
αυτό ήταν το πάθος μου
τα τελευταία δύο χρόνια.
τα τελευταία δύο χρόνια.
00:21
this has been my passion
for the past two years.
for the past two years.
2
9540
3190
Για να το πετύχω αυτό,
00:25
In order to do that,
3
13450
1095
00:26
I need to explain to you something
about the origin of the solar system.
about the origin of the solar system.
4
14545
3470
πρέπει να σας εξηγήσω κάτι
για την απαρχή του ηλιακού μας συστήματος.
για την απαρχή του ηλιακού μας συστήματος.
Πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια,
00:30
When we go back
four and a half billion years,
four and a half billion years,
5
18015
2223
υπήρχε ένα σύννεφο αερίων και σκόνης.
00:32
there was a cloud of gas and dust.
6
20238
1719
00:33
In the center of this cloud,
our sun formed and ignited.
our sun formed and ignited.
7
21957
4527
Στο κέντρο του σύννεφου, διαμορφώθηκε
και άρχισε να καίει ο ήλιος μας.
και άρχισε να καίει ο ήλιος μας.
Ταυτόχρονα, δημιουργήθηκαν οι πλανήτες,
οι κομήτες κι οι αστεροειδείς.
οι κομήτες κι οι αστεροειδείς.
00:38
Along with that, what we now know
as planets, comets and asteroids formed.
as planets, comets and asteroids formed.
8
26484
5711
00:44
What then happened, according to theory,
9
32195
3413
Αυτό που συνέβη μετά,
σύμφωνα με τη θεωρία,
σύμφωνα με τη θεωρία,
είναι ότι όταν η Γη ψύχθηκε λίγο
μετά τη μορφοποίηση της,
μετά τη μορφοποίηση της,
00:47
is that when the Earth had cooled down
a bit after its formation,
a bit after its formation,
10
35608
4017
00:51
comets massively impacted the Earth
and delivered water to Earth.
and delivered water to Earth.
11
39625
4771
μεγάλος αριθμός κομητών συγκρούστηκαν
με τη Γη δίνοντάς της νερό.
με τη Γη δίνοντάς της νερό.
00:57
They probably also delivered
complex organic material to Earth,
complex organic material to Earth,
12
45082
4434
Πιθανότατα έδωσαν επίσης
και σύνθετη οργανική ύλη στη Γη,
και σύνθετη οργανική ύλη στη Γη,
01:01
and that may have bootstrapped
the emergence of life.
the emergence of life.
13
49516
3390
πράγμα που έγινε ίσως η βάση
για την εμφάνιση της ζωής.
για την εμφάνιση της ζωής.
Αυτό μπορεί να συγκριθεί με το να έχετε
να λύσετε ένα παζλ 250 κομματιών
να λύσετε ένα παζλ 250 κομματιών
01:04
You can compare this to having
to solve a 250-piece puzzle
to solve a 250-piece puzzle
14
52906
3460
κι όχι ένα παζλ 2.000 κομματιών.
01:08
and not a 2,000-piece puzzle.
15
56366
3204
Έπειτα, οι μεγάλοι πλανήτες,
όπως ο Δίας κι ο Κρόνος,
όπως ο Δίας κι ο Κρόνος,
01:11
Afterwards, the big planets
like Jupiter and Saturn,
like Jupiter and Saturn,
16
59570
3483
01:15
they were not in their place
where they are now,
where they are now,
17
63053
2578
δεν βρισκόταν στο σημείο
όπου βρίσκονται σήμερα,
όπου βρίσκονται σήμερα,
01:17
and they interacted gravitationally,
18
65631
2647
αλληλεπιδρούσαν μεταξύ τους βαρυτικά,
καθάρισαν όλο το εσωτερικό τμήμα
του ηλιακού συστήματος
του ηλιακού συστήματος
01:20
and they swept the whole interior
of the solar system clean,
of the solar system clean,
19
68278
3552
κι ό,τι γνωρίζουμε σήμερα ως κομήτες
01:23
and what we now know as comets
20
71830
1602
κατέληξε σ' αυτό που ονομάζεται
Ζώνη του Κάιπερ,
Ζώνη του Κάιπερ,
01:25
ended up in something
called the Kuiper Belt,
called the Kuiper Belt,
21
73432
2113
01:27
which is a belt of objects
beyond the orbit of Neptune.
beyond the orbit of Neptune.
22
75545
3668
μια ζώνη αντικειμένων τα οποία βρίσκονται
πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα.
πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα.
01:31
And sometimes these objects
run into each other,
run into each other,
23
79213
3693
Μερικές φορές αυτά
τα αντικείμενα συναντιώνται
τα αντικείμενα συναντιώνται
01:34
and they gravitationally deflect,
24
82906
3065
κι εκτρέπονται βαρυτικά,
και μετά η βαρύτητα του Δία
τα έλκει πίσω στο ηλιακό σύστημα.
τα έλκει πίσω στο ηλιακό σύστημα.
01:37
and then the gravity of Jupiter
pulls them back into the solar system.
pulls them back into the solar system.
25
85971
4457
01:42
And they then become the comets
as we see them in the sky.
as we see them in the sky.
26
90428
3692
Έτσι γίνονται οι κομήτες
όπως τους βλέπουμε στον ουρανό.
όπως τους βλέπουμε στον ουρανό.
Αυτό που πρέπει να επισημάνουμε
είναι ότι στο μεταξύ,
είναι ότι στο μεταξύ,
01:46
The important thing here to note
is that in the meantime,
is that in the meantime,
27
94120
3274
στα 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια,
01:49
the four and a half billion years,
28
97394
2299
αυτοί οι κομήτες έμειναν
έξω από το ηλιακό σύστημα
έξω από το ηλιακό σύστημα
01:51
these comets have been sitting
on the outside of the solar system,
on the outside of the solar system,
29
99693
3182
και δεν έχουν αλλάξει -
01:54
and haven't changed --
30
102875
1415
είναι μια παλιά και παγωμένη
εκδοχή του ηλιακού μας συστήματος.
εκδοχή του ηλιακού μας συστήματος.
01:56
deep, frozen versions of our solar system.
31
104290
2903
01:59
In the sky, they look like this.
32
107193
2089
Στον ουρανό φαίνονται έτσι.
Τους γνωρίζουμε από τις ουρές τους.
02:01
We know them for their tails.
33
109282
1951
Ουσιαστικά είναι δύο ουρές.
02:03
There are actually two tails.
34
111233
1671
Η μία ουρά είναι από σκόνη, η οποία
παρασύρεται από τον ηλιακό άνεμο.
παρασύρεται από τον ηλιακό άνεμο.
02:04
One is a dust tail,
which is blown away by the solar wind.
which is blown away by the solar wind.
35
112904
3855
02:08
The other one is an ion tail,
which is charged particles,
which is charged particles,
36
116759
3645
Η άλλη είναι ιονική ουρά
από φορτισμένα σωματίδια,
από φορτισμένα σωματίδια,
που ακολουθούν τα μαγνητικά πεδία
του ηλιακού συστήματος.
του ηλιακού συστήματος.
02:12
and they follow the magnetic field
in the solar system.
in the solar system.
37
120404
2739
Αυτή είναι η κόμη και μετά ο πυρήνας
02:15
There's the coma,
38
123143
1149
02:16
and then there is the nucleus,
which here is too small to see,
which here is too small to see,
39
124292
2907
που είναι πολύ μικρός για να τον δούμε
και να θυμάστε ότι
στην περίπτωση της Ροζέτα,
στην περίπτωση της Ροζέτα,
02:19
and you have to remember
that in the case of Rosetta,
that in the case of Rosetta,
40
127199
2490
το σκάφος είναι στο κεντρικό αυτό πίξελ.
02:21
the spacecraft is in that center pixel.
41
129689
2177
Βρισκόμαστε μόνο 20, 30, 40 χιλιόμετρα
μακριά απ' τον κομήτη.
μακριά απ' τον κομήτη.
02:23
We are only 20, 30, 40 kilometers
away from the comet.
away from the comet.
42
131866
4110
Τι είναι λοιπόν, σημαντικό να θυμόμαστε;
02:27
So what's important to remember?
43
135976
2321
Οι κομήτες περιέχουν την αρχική ύλη από
την οποία δημιουργήθηκε το ηλιακό σύστημα,
την οποία δημιουργήθηκε το ηλιακό σύστημα,
02:30
Comets contain the original material
from which our solar system was formed,
from which our solar system was formed,
44
138297
4869
02:35
so they're ideal to study the components
45
143166
2360
είναι έτσι ιδανικοί
για τη μελέτη των συστατικών
για τη μελέτη των συστατικών
02:37
that were present at the time
when Earth, and life, started.
when Earth, and life, started.
46
145526
4265
τα οποία ήταν παρόντα τη στιγμή
που δημιουργήθηκαν η Γη και η ζωή.
που δημιουργήθηκαν η Γη και η ζωή.
02:41
Comets are also suspected
47
149791
1882
Οι κομήτες επίσης είναι πιθανό
ότι έφεραν τα στοιχεία εκείνα
που οδήγησαν στη δημιουργία της ζωής.
που οδήγησαν στη δημιουργία της ζωής.
02:43
of having brought the elements
which may have bootstrapped life.
which may have bootstrapped life.
48
151673
4271
Το 1983, ο ΕΟΔ ξεκίνησε
το μακροπρόθεσμο πρόγραμμα Horizon 2000,
το μακροπρόθεσμο πρόγραμμα Horizon 2000,
02:47
In 1983, ESA set up
its long-term Horizon 2000 program,
its long-term Horizon 2000 program,
49
155944
4365
02:52
which contained one cornerstone,
which would be a mission to a comet.
which would be a mission to a comet.
50
160309
3924
το οποίο είχε ως ακρογωνιαίο λίθο
την αποστολή σε κάποιον κομήτη.
την αποστολή σε κάποιον κομήτη.
02:56
In parallel, a small mission to a comet,
what you see here, Giotto, was launched,
what you see here, Giotto, was launched,
51
164233
4890
Παράλληλα, είχε ξεκινήσει μια μικρή
αποστολή σ' έναν κομήτη, το Τζιότο,
αποστολή σ' έναν κομήτη, το Τζιότο,
03:01
and in 1986, flew by the comet of Halley
with an armada of other spacecraft.
with an armada of other spacecraft.
52
169123
6206
που το 1986 πέταξε δίπλα από τον κομήτη
Χάλεϊ μαζί με αρκετά άλλα σκάφη.
Χάλεϊ μαζί με αρκετά άλλα σκάφη.
Από τα αποτελέσματα εκείνης
της αποστολής έγινε αμέσως ξεκάθαρο
της αποστολής έγινε αμέσως ξεκάθαρο
03:07
From the results of that mission,
it became immediately clear
it became immediately clear
53
175329
3571
ότι οι κομήτες είναι
τα ιδανικά σώματα για μελέτη
τα ιδανικά σώματα για μελέτη
03:10
that comets were ideal bodies to study
to understand our solar system.
to understand our solar system.
54
178900
5187
για να κατανοήσουμε το ηλιακό μας σύστημα.
03:16
And thus, the Rosetta mission
was approved in 1993,
was approved in 1993,
55
184087
4512
Έτσι, η αποστολή της Ροζέτα
εγκρίθηκε το 1993
εγκρίθηκε το 1993
κι αρχικά ήταν να εκτοξευθεί το 2003,
03:20
and originally it was supposed
to be launched in 2003,
to be launched in 2003,
56
188599
3635
εμφανίστηκε όμως ένα πρόβλημα
με έναν πύραυλο Αριάν.
με έναν πύραυλο Αριάν.
03:24
but a problem arose
with an Ariane rocket.
with an Ariane rocket.
57
192234
2624
Ωστόσο, το τμήμα δημοσίων σχέσεων
πάνω στον ενθουσιασμό του,
πάνω στον ενθουσιασμό του,
03:26
However, our P.R. department,
in its enthusiasm,
in its enthusiasm,
58
194858
3065
είχε κατασκευάσει 1.000 μπλε πιάτα
ολλανδικής πορσελάνης
ολλανδικής πορσελάνης
03:29
had already made
1,000 Delft Blue plates
1,000 Delft Blue plates
59
197923
2222
03:32
with the name of the wrong comets.
60
200145
2390
με το όνομα λάθος κομητών.
Οπότε δε χρειάστηκε να ξαναγοράσω
πιάτα από τότε. Αυτό ήταν κάτι θετικό.
πιάτα από τότε. Αυτό ήταν κάτι θετικό.
03:34
So I've never had to buy any china since.
That's the positive part.
That's the positive part.
61
202535
3567
03:38
(Laughter)
62
206102
1719
(Γέλια)
Όταν το πρόβλημα λύθηκε ολοκληρωτικά,
03:39
Once the whole problem was solved,
63
207821
1880
03:41
we left Earth in 2004
64
209701
3181
αφήσαμε τη Γη το 2004
για τον καινούριο επιλεγμένο κομήτη,
Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο.
Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο.
03:44
to the newly selected comet,
Churyumov-Gerasimenko.
Churyumov-Gerasimenko.
65
212882
3088
03:47
This comet had to be specially selected
66
215970
2856
Ο κομήτης έπρεπε να είναι
ειδικά επιλεγμένος
ειδικά επιλεγμένος
03:50
because A, you have to
be able to get to it,
be able to get to it,
67
218826
2654
γιατί πρώτον, έπρεπε
να μπορείς να τον φτάσεις,
να μπορείς να τον φτάσεις,
και δεύτερον, δεν έπρεπε να είναι
στο ηλιακό σύστημα για πολύ καιρό.
στο ηλιακό σύστημα για πολύ καιρό.
03:53
and B, it shouldn't have been
in the solar system too long.
in the solar system too long.
68
221480
2781
03:56
This particular comet has been
in the solar system since 1959.
in the solar system since 1959.
69
224261
3947
Ο συγκεκριμένος κομήτης βρισκόταν
στο ηλιακό σύστημα από το 1959.
στο ηλιακό σύστημα από το 1959.
Αυτή ήταν η πρώτη φορά
που εκτράπηκε από τον Δία
που εκτράπηκε από τον Δία
04:00
That's the first time
when it was deflected by Jupiter,
when it was deflected by Jupiter,
70
228208
3315
κι έφτασε τόσο κοντά στον ήλιο
ώστε να αρχίσει να αλλάζει.
ώστε να αρχίσει να αλλάζει.
04:03
and it got close enough
to the sun to start changing.
to the sun to start changing.
71
231523
2977
Είναι λοιπόν ένας πολύ νέος κομήτης.
04:06
So it's a very fresh comet.
72
234500
1651
Η Ροζέτα έκανε μερικές ιστορικές πρωτιές.
04:08
Rosetta made a few historic firsts.
73
236611
2891
Είναι ο πρώτος δορυφόρος
που μπήκε σε τροχιά γύρω από κομήτη
που μπήκε σε τροχιά γύρω από κομήτη
04:11
It's the first satellite to orbit a comet,
74
239502
2516
04:14
and to escort it throughout
its whole tour through the solar system --
its whole tour through the solar system --
75
242018
3622
και τον συνόδεψε στο ταξίδι του
σε όλο ηλιακό σύστημα -
σε όλο ηλιακό σύστημα -
στην πιο κοντινή προσέγγιση στον ήλιο,
όπως θα δούμε τον Αύγουστο,
όπως θα δούμε τον Αύγουστο,
04:17
closest approach to the sun,
as we will see in August,
as we will see in August,
76
245640
3298
04:20
and then away again to the exterior.
77
248938
2321
μέχρι και την έξοδό του.
Πρόκειται για την πρώτη προσεδάφιση
σε κομήτη που έγινε ποτέ.
σε κομήτη που έγινε ποτέ.
04:23
It's the first ever landing on a comet.
78
251259
2601
04:25
We actually orbit the comet
using something which is not
using something which is not
79
253860
3692
Βασικά περιστρεφόμαστε γύρω
από τον κομήτη χρησιμοποιώντας
από τον κομήτη χρησιμοποιώντας
κάτι που δεν είθισται
στα διαστημικά σκάφη.
στα διαστημικά σκάφη.
04:29
normally done with spacecraft.
80
257552
1449
Συνήθως, κοιτάτε τον ουρανό και ξέρετε
πού είστε και προς τα πού βλέπετε.
πού είστε και προς τα πού βλέπετε.
04:31
Normally, you look at the sky and you know
where you point and where you are.
where you point and where you are.
81
259001
3635
04:34
In this case, that's not enough.
82
262636
2136
Σ' αυτήν την περίπτωση, δεν είναι αρκετό.
04:36
We navigated by looking
at landmarks on the comet.
at landmarks on the comet.
83
264772
3298
Καθοδηγηθήκαμε κοιτάζοντας
ορόσημα επάνω στον κομήτη.
ορόσημα επάνω στον κομήτη.
Αναγνωρίσαμε χαρακτηριστικά
- βράχους, κρατήρες -
- βράχους, κρατήρες -
04:40
We recognized features --
boulders, craters --
boulders, craters --
84
268070
2475
κι έτσι γνωρίζαμε πού βρισκόμαστε
σε σχέση με τον κομήτη.
σε σχέση με τον κομήτη.
04:42
and that's how we know where we are
respective to the comet.
respective to the comet.
85
270545
4017
Φυσικά, είναι επίσης ο πρώτος δορυφόρος
που πήγε πέραν της τροχιάς του Δία,
που πήγε πέραν της τροχιάς του Δία,
04:46
And, of course, it's the first satellite
to go beyond the orbit of Jupiter
to go beyond the orbit of Jupiter
86
274562
4529
χρησιμοποιώντας ηλιακά κύτταρα.
04:51
on solar cells.
87
279091
1201
04:52
Now, this sounds more heroic
than it actually is,
than it actually is,
88
280292
2327
Ακούγεται πιο ηρωικό απ' όσο είναι,
διότι η τεχνολογία ραδιοϊσοτοπικών
θερμικών γεννητριών
θερμικών γεννητριών
04:54
because the technology
to use radio isotope thermal generators
to use radio isotope thermal generators
89
282619
5096
δεν ήταν ακόμη διαθέσιμη στην Ευρώπη,
04:59
wasn't available in Europe at that time,
so there was no choice.
so there was no choice.
90
287715
3298
οπότε δεν υπήρχε άλλη επιλογή.
Αυτά τα ηλιακά πάνελ όμως είναι μεγάλα.
05:03
But these solar arrays are big.
91
291013
1577
Εδώ είναι ένα φτερό κι αυτοί δεν είναι
επιλεκτικά μικρόσωμοι άνθρωποι.
επιλεκτικά μικρόσωμοι άνθρωποι.
05:04
This is one wing, and these are not
specially selected small people.
specially selected small people.
92
292590
3275
Είναι ακριβώς σαν εμάς.
05:07
They're just like you and me.
93
295865
1834
(Γέλια)
05:09
(Laughter)
94
297699
2391
Έχουμε δύο απ' αυτά τα φτερά,
65 τετραγωνικά μέτρα.
65 τετραγωνικά μέτρα.
05:12
We have two of these wings,
65 square meters.
65 square meters.
95
300090
4201
Φυσικά έπειτα, όταν φτάνουμε στον κομήτη,
05:16
Now later on, of course,
when we got to the comet,
when we got to the comet,
96
304291
3019
05:19
you find out that 65 square meters of sail
97
307310
3529
διαπιστώνουμε ότι 65 τ.μ. φτερών
δίπλα σ' ένα σώμα που εκτοξεύει αέρια
δεν είναι και η πιο εύχρηστη επιλογή.
δεν είναι και η πιο εύχρηστη επιλογή.
05:22
close to a body which is outgassing
is not always a very handy choice.
is not always a very handy choice.
98
310839
5642
05:28
Now, how did we get to the comet?
99
316481
2044
Πώς φτάσαμε όμως στον κομήτη;
Διότι έπρεπε να φτάσουμε εκεί για
τους επιστημονικούς στόχους της Ροζέτα
τους επιστημονικούς στόχους της Ροζέτα
05:30
Because we had to go there
for the Rosetta scientific objectives
for the Rosetta scientific objectives
100
318525
3668
πολύ μακριά - τέσσερις φορές
την απόσταση της Γης από τον ήλιο -
την απόσταση της Γης από τον ήλιο -
05:34
very far away -- four times the distance
of the Earth to the sun --
of the Earth to the sun --
101
322193
3808
και με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα
από αυτήν που θα πετυχαίναμε με καύσιμα,
από αυτήν που θα πετυχαίναμε με καύσιμα,
05:38
and also at a much higher velocity
than we could achieve with fuel,
than we could achieve with fuel,
102
326001
4110
γιατί θα έπρεπε να πάρουμε καύσιμα
έξι φορές όσο το βάρος του σκάφους.
έξι φορές όσο το βάρος του σκάφους.
05:42
because we'd have to take six times as
much fuel as the whole spacecraft weighed.
much fuel as the whole spacecraft weighed.
103
330111
4319
Τι κάνουμε λοιπόν;
05:46
So what do you do?
104
334430
1410
Χρησιμοποιούμε το φαινόμενο
της βαρυτικής σφεντόνας
της βαρυτικής σφεντόνας
05:47
You use gravitational flybys, slingshots,
105
335840
3483
05:51
where you pass by a planet
at very low altitude,
at very low altitude,
106
339323
3367
όπου περνάτε δίπλα από έναν πλανήτη
σε πολύ χαμηλό υψόμετρο,
σε πολύ χαμηλό υψόμετρο,
για λίγες χιλιάδες χιλιόμετρα
05:54
a few thousand kilometers,
107
342690
1765
κι έτσι αποκτάτε την ταχύτητα αυτού του
πλανήτη γύρω από τον ήλιο χωρίς κόστος.
πλανήτη γύρω από τον ήλιο χωρίς κόστος.
05:56
and then you get the velocity
of that planet around the sun for free.
of that planet around the sun for free.
108
344455
4713
Το κάναμε αυτό μερικές φορές.
06:01
We did that a few times.
109
349168
2043
Χρησιμοποιήσαμε τη Γη, τον Άρη,
ξανά τη Γη δυο φορές,
ξανά τη Γη δυο φορές,
06:03
We did Earth, we did Mars,
we did twice Earth again,
we did twice Earth again,
110
351211
2479
06:05
and we also flew by two asteroids,
Lutetia and Steins.
Lutetia and Steins.
111
353690
3968
και πετάξαμε επίσης δίπλα από δύο
αστεροειδείς, τη Λουτησία και τον Στέινς.
αστεροειδείς, τη Λουτησία και τον Στέινς.
Έπειτα, το 2011, βρεθήκαμε τόσο μακριά
από τον ήλιο που αν είχαμε κάποιο πρόβλημα
από τον ήλιο που αν είχαμε κάποιο πρόβλημα
06:10
Then in 2011, we got so far from the sun
that if the spacecraft got into trouble,
that if the spacecraft got into trouble,
112
358318
4665
06:14
we couldn't actually
save the spacecraft anymore,
save the spacecraft anymore,
113
362983
3809
δεν θα μπορούσαμε πια
να σώσουμε το σκάφος,
να σώσουμε το σκάφος,
έτσι βάλαμε το σκάφος σε χειμερία νάρκη.
06:18
so we went into hibernation.
114
366792
1973
Τα πάντα ήταν σβηστά εκτός από ένα ρολόι.
06:20
Everything was switched off
except for one clock.
except for one clock.
115
368765
3338
Εδώ, σε άσπρο, βλέπετε την τροχιά
και το πώς λειτουργεί όλο αυτό.
και το πώς λειτουργεί όλο αυτό.
06:24
Here you see in white the trajectory,
and the way this works.
and the way this works.
116
372103
3511
Βλέπετε ότι από τον κύκλο που αρχίσαμε,
06:27
You see that from
the circle where we started,
the circle where we started,
117
375614
2443
η άσπρη γραμμή βασικά γίνεται
ολοένα και πιο ελλειπτική
ολοένα και πιο ελλειπτική
06:30
the white line, actually you get
more and more and more elliptical,
more and more and more elliptical,
118
378057
3816
06:33
and then finally we approached the comet
119
381873
2949
και τέλος πλησιάσαμε τον κομήτη
τον Μάιο του 2014
τον Μάιο του 2014
06:36
in May 2014, and we had to start
doing the rendezvous maneuvers.
doing the rendezvous maneuvers.
120
384822
4365
κι έπρεπε έπειτα να αρχίσουμε
τις μανούβρες συνάντησης.
τις μανούβρες συνάντησης.
06:41
On the way there, we flew by Earth and we
took a few pictures to test our cameras.
took a few pictures to test our cameras.
121
389187
4597
Καθώς πηγαίναμε εκεί,
περάσαμε δίπλα από τη Γη
περάσαμε δίπλα από τη Γη
και τραβήξαμε φωτογραφίες
για να ελέγξουμε τις κάμερες.
για να ελέγξουμε τις κάμερες.
06:45
This is the moon rising over Earth,
122
393784
2178
Εδώ είναι το φεγγάρι
που ξεπροβάλλει στη Γη,
που ξεπροβάλλει στη Γη,
06:47
and this is what we now call a selfie,
123
395962
1955
ενώ αυτήν την αποκαλούμε σέλφι,
λέξη που παρεμπιπτόντως
τότε δεν υπήρχε ακόμη. (Γέλια)
τότε δεν υπήρχε ακόμη. (Γέλια)
06:49
which at that time, by the way,
that word didn't exist. (Laughter)
that word didn't exist. (Laughter)
124
397917
3692
06:53
It's at Mars. It was taken
by the CIVA camera.
by the CIVA camera.
125
401609
2971
Είναι στον Άρη, από την κάμερα CIVA.
06:56
That's one of the cameras on the lander,
126
404580
2182
Είναι μία από τις κάμερες
στον προσεδαφιστή,
στον προσεδαφιστή,
06:58
and it just looks under the solar arrays,
127
406762
2415
και κοιτάει ακριβώς κάτω
από τα ηλιακά πάνελ
από τα ηλιακά πάνελ
και βλέπετε τα ηλιακά πάνελ
και τον Άρη στο βάθος.
και τον Άρη στο βάθος.
07:01
and you see the planet Mars
and the solar array in the distance.
and the solar array in the distance.
128
409177
4273
07:05
Now, when we got out
of hibernation in January 2014,
of hibernation in January 2014,
129
413450
5668
Όταν βγήκαμε από τη χειμερία νάρκη
τον Ιανουάριο του 2014,
τον Ιανουάριο του 2014,
είχαμε αρχίσει να φτάνουμε σε απόσταση
07:11
we started arriving at a distance
130
419118
1785
δύο εκατομμυρίων χιλιομέτρων
από τον κομήτη τον Μάιο.
από τον κομήτη τον Μάιο.
07:12
of two million kilometers
from the comet in May.
from the comet in May.
131
420903
2833
Ωστόσο, η ταχύτητα που είχε αναπτύξει
το σκάφος ήταν πολύ μεγάλη.
το σκάφος ήταν πολύ μεγάλη.
07:15
However, the velocity
the spacecraft had was much too fast.
the spacecraft had was much too fast.
132
423736
4109
Πηγαίναμε με 2.800 χιλιόμετρα την ώρα
γρηγορότερα από τον κομήτη,
γρηγορότερα από τον κομήτη,
07:19
We were going 2,800 kilometers an hour
faster than the comet, so we had to brake.
faster than the comet, so we had to brake.
133
427845
6061
οπότε έπρεπε να φρενάρουμε.
Χρειάστηκαν οχτώ μανούβρες
07:25
We had to do eight maneuvers,
134
433906
1857
κι όπως βλέπετε εδώ,
κάποιες ήταν πολύ μεγάλες.
κάποιες ήταν πολύ μεγάλες.
07:27
and you see here,
some of them were really big.
some of them were really big.
135
435763
2577
07:30
We had to brake the first one
by a few hundred kilometers per hour,
by a few hundred kilometers per hour,
136
438340
6024
Έπρεπε αρχικά να φρενάρουμε για μερικά
εκατοντάδες χιλιόμετρα την ώρα
εκατοντάδες χιλιόμετρα την ώρα
κι αυτό κράτησε επτά ώρες
ενώ ξοδεύτηκαν 218 κιλά καύσιμα,
ενώ ξοδεύτηκαν 218 κιλά καύσιμα,
07:36
and actually, the duration of that
was seven hours,
was seven hours,
137
444364
4310
07:40
and it used 218 kilos of fuel,
138
448674
2948
07:43
and those were seven nerve-wracking
hours, because in 2007,
hours, because in 2007,
139
451622
3950
ήταν επτά εξαιρετικά αγχωτικές ώρες,
διότι το 2007 υπήρχε μια διαρροή
στο σύστημα προώθησης της Ροζέτα
στο σύστημα προώθησης της Ροζέτα
07:47
there was a leak in the system
of the propulsion of Rosetta,
of the propulsion of Rosetta,
140
455572
3190
07:50
and we had to close off a branch,
141
458762
2147
κι έπρεπε να σβήσουμε ένα τμήμα,
έτσι το σύστημα στην πραγματικότητα
λειτουργούσε με τέτοια πίεση
λειτουργούσε με τέτοια πίεση
07:52
so the system was actually
operating at a pressure
operating at a pressure
142
460909
2578
07:55
which it was never designed
or qualified for.
or qualified for.
143
463487
3298
για την οποία δεν ήταν
σχεδιασμένο ή κατάλληλο.
σχεδιασμένο ή κατάλληλο.
07:59
Then we got in the vicinity of the comet,
and these were the first pictures we saw.
and these were the first pictures we saw.
144
467795
4909
Έπειτα πλησιάσαμε τον κομήτη κι αυτές
είναι οι πρώτες εικόνες που είδαμε.
είναι οι πρώτες εικόνες που είδαμε.
Η αληθινή διάρκεια περιστροφής
του κομήτη είναι 12,5 ώρες
του κομήτη είναι 12,5 ώρες
08:04
The true comet rotation period
is 12 and a half hours,
is 12 and a half hours,
145
472704
2573
08:07
so this is accelerated,
146
475277
2089
οπότε αυτό είναι επιταχυμένο,
08:09
but you will understand that
our flight dynamics engineers thought,
our flight dynamics engineers thought,
147
477366
3251
όμως μπορείτε να καταλάβετε
γιατί οι μηχανικοί πτήσης πίστεψαν
γιατί οι μηχανικοί πτήσης πίστεψαν
08:12
this is not going to be
an easy thing to land on.
an easy thing to land on.
148
480617
3854
ότι δεν θα ήταν μια εύκολη προσεδάφιση.
Ελπίζαμε ότι θα ήταν κάτι
που θα έμοιαζε με πατάτα
που θα έμοιαζε με πατάτα
08:16
We had hoped for some kind
of spud-like thing
of spud-like thing
149
484471
4644
όπου είναι εύκολο να προσεδαφιστείς.
08:21
where you could easily land.
150
489115
2166
Είχαμε όμως μια ελπίδα:
ίσως να ήταν ομαλή.
ίσως να ήταν ομαλή.
08:23
But we had one hope: maybe it was smooth.
151
491281
3291
08:26
No. That didn't work either. (Laughter)
152
494572
3738
Όχι. Δεν ήταν έτσι.
(Γέλια)
(Γέλια)
Σε αυτό το σημείο, λοιπόν,
ήταν ξεκάθαρα αναπόφευκτο:
ήταν ξεκάθαρα αναπόφευκτο:
08:30
So at that point in time,
it was clearly unavoidable:
it was clearly unavoidable:
153
498310
2693
08:33
we had to map this body
in all the detail you could get,
in all the detail you could get,
154
501003
3531
έπρεπε να χαρτογραφήσουμε το αντικείμενο
με κάθε πιθανή λεπτομέρεια,
με κάθε πιθανή λεπτομέρεια,
γιατί έπρεπε να βρούμε μια επίπεδη
περιοχή με 500 μέτρα διάμετρο.
περιοχή με 500 μέτρα διάμετρο.
08:36
because we had to find an area
which is 500 meters in diameter and flat.
which is 500 meters in diameter and flat.
155
504534
5153
Γιατί 500 μέτρα; Αυτό είναι το όριο λάθους
που έχουμε στην προσεδάφιση.
που έχουμε στην προσεδάφιση.
08:41
Why 500 meters? That's the error
we have on landing the probe.
we have on landing the probe.
156
509687
4599
08:46
So we went through this process,
and we mapped the comet.
and we mapped the comet.
157
514286
3181
Οπότε ξεκινήσαμε και
χαρτογραφήσαμε τον κομήτη.
χαρτογραφήσαμε τον κομήτη.
Χρησιμοποιήσαμε μια τεχνική
που λέγεται φωτοκλινομέτρηση.
που λέγεται φωτοκλινομέτρηση.
08:49
We used a technique
called photoclinometry.
called photoclinometry.
158
517467
2367
08:51
You use shadows thrown by the sun.
159
519834
2230
Χρησιμοποιεί τις σκιές
που προκαλούνται από τον ήλιο.
που προκαλούνται από τον ήλιο.
08:54
What you see here is a rock
sitting on the surface of the comet,
sitting on the surface of the comet,
160
522064
3087
Εδώ βλέπετε έναν βράχο
επάνω στην επιφάνεια του κομήτη
επάνω στην επιφάνεια του κομήτη
08:57
and the sun shines from above.
161
525151
2926
κι ο ήλιος λάμπει από πάνω.
Από τη σκιά, εμείς, με το μυαλό μας,
09:00
From the shadow, we, with our brain,
162
528077
2159
09:02
can immediately determine
roughly what the shape of that rock is.
roughly what the shape of that rock is.
163
530236
3644
μπορούμε αμέσως να προσδιορίσουμε
περίπου το σχήμα του βράχου.
περίπου το σχήμα του βράχου.
09:05
You can program that in a computer,
164
533880
2042
Μπορείτε να προγραμματίσετε
τον υπολογιστή,
τον υπολογιστή,
09:07
you then cover the whole comet,
and you can map the comet.
and you can map the comet.
165
535922
4254
να καλύψετε έπειτα όλον τον κομήτη
και στο τέλος έχετε τον χάρτη του κομήτη.
και στο τέλος έχετε τον χάρτη του κομήτη.
Γι' αυτόν τον λόγο, πετάξαμε σε μερικές
ειδικές τροχιές, από τον Αύγουστο.
ειδικές τροχιές, από τον Αύγουστο.
09:12
For that, we flew special trajectories
starting in August.
starting in August.
166
540176
3680
09:15
First, a triangle
of 100 kilometers on a side
of 100 kilometers on a side
167
543856
2909
Πρώτα, ένα τρίγωνο
με πλευρά 100 χιλιόμετρα
με πλευρά 100 χιλιόμετρα
σε απόσταση 100 χιλιομέτρων,
09:18
at 100 kilometers' distance,
168
546765
1663
κι επαναλάβαμε το ίδιο στα 50 χιλιόμετρα.
09:20
and we repeated the whole
thing at 50 kilometers.
thing at 50 kilometers.
169
548428
3004
Σε εκείνο το σημείο, είχαμε δει
τον κομήτη απ' όλες τις γωνιές
τον κομήτη απ' όλες τις γωνιές
09:23
At that time, we had seen the comet
at all kinds of angles,
at all kinds of angles,
170
551432
3647
09:27
and we could use this technique
to map the whole thing.
to map the whole thing.
171
555079
4673
και μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε
αυτήν την τεχνική για τη χαρτογράφηση του.
αυτήν την τεχνική για τη χαρτογράφηση του.
09:31
Now, this led to a selection
of landing sites.
of landing sites.
172
559752
3267
Αυτό οδήγησε στην επιλογή
σημείων προσγείωσης.
σημείων προσγείωσης.
Όλη αυτή η διαδικασία,
από τη χαρτογράφηση του κομήτη
από τη χαρτογράφηση του κομήτη
09:35
This whole process we had to do,
to go from the mapping of the comet
to go from the mapping of the comet
173
563019
4260
στο να βρούμε τελικά ένα σημείο
προσεδάφισης, διήρκησε 60 μέρες.
προσεδάφισης, διήρκησε 60 μέρες.
09:39
to actually finding
the final landing site, was 60 days.
the final landing site, was 60 days.
174
567279
3565
Δεν είχαμε παραπάνω.
09:42
We didn't have more.
175
570844
1386
Για να σας δώσω μια ιδέα,
μια συνήθης αποστολή στο Άρη
μια συνήθης αποστολή στο Άρη
09:44
To give you an idea,
the average Mars mission
the average Mars mission
176
572230
2120
09:46
takes hundreds of scientists
for years to meet
for years to meet
177
574350
3784
χρειάζεται εκατοντάδες επιστήμονες
που για χρόνια μελετάνε
που για χρόνια μελετάνε
09:50
about where shall we go?
178
578134
2067
το πού θα προσεδαφιστούν.
Εμείς είχαμε 60 μέρες, ούτε μία παραπάνω.
09:52
We had 60 days, and that was it.
179
580201
2158
09:54
We finally selected the final landing site
180
582359
3043
Επιλέξαμε τελικά το σημείο προσεδάφισης
και οι διαταγές προς τη Ροζέτα
για την εκτόξευση του Φιλέα ήταν έτοιμες.
για την εκτόξευση του Φιλέα ήταν έτοιμες.
09:57
and the commands were prepared
for Rosetta to launch Philae.
for Rosetta to launch Philae.
181
585402
5053
10:02
The way this works is that Rosetta
has to be at the right point in space,
has to be at the right point in space,
182
590455
4375
Η Ροζέτα πρέπει να βρίσκεται
στο κατάλληλο σημείο στο διάστημα
στο κατάλληλο σημείο στο διάστημα
και να στοχεύει προς τον κομήτη
διότι ο προσεδαφιστής είναι ακίνητος.
διότι ο προσεδαφιστής είναι ακίνητος.
10:06
and aiming towards the comet,
because the lander is passive.
because the lander is passive.
183
594830
2823
10:09
The lander is then pushed out
and moves towards the comet.
and moves towards the comet.
184
597653
3677
Ο προσεδαφιστής έπειτα ωθείται έξω
και κινείται προς τον κομήτη.
και κινείται προς τον κομήτη.
Η Ροζέτα έπρεπε να γυρίσει
10:13
Rosetta had to turn around
185
601330
1790
και να θέσει τις κάμερες έτσι ώστε
να βλέπει τον Φιλέα καθώς αποχωρεί
να βλέπει τον Φιλέα καθώς αποχωρεί
10:15
to get its cameras to actually look
at Philae while it was departing
at Philae while it was departing
186
603120
4557
10:19
and to be able to communicate with it.
187
607677
2469
και να έχει δυνατότητα
επικοινωνίας μαζί του.
επικοινωνίας μαζί του.
Η διάρκεια προσεδάφισης
όλης της τροχιάς ήταν επτά ώρες.
όλης της τροχιάς ήταν επτά ώρες.
10:22
Now, the landing duration
of the whole trajectory was seven hours.
of the whole trajectory was seven hours.
188
610146
4574
10:26
Now do a simple calculation:
189
614720
2787
Κάντε έναν πρόχειρο υπολογισμό:
10:29
if the velocity of Rosetta is off
by one centimeter per second,
by one centimeter per second,
190
617507
4039
εαν η ταχύτητα της Ροζέτα είναι λανθασμένη
κατά ένα εκατοστό το δευτερόλεπτο
κατά ένα εκατοστό το δευτερόλεπτο
10:33
seven hours is 25,000 seconds.
191
621546
4342
επτά ώρες είναι 25.000 δευτερόλεπτα.
10:37
That means 252 meters wrong on the comet.
192
625888
4365
Αυτό οδηγεί σε ένα λάθος 252 μέτρων.
10:42
So we had to know the velocity of Rosetta
193
630253
3344
Έπρεπε λοιπόν να ξέρουμε
την ταχύτητα της Ροζέτα
την ταχύτητα της Ροζέτα
πολύ καλύτερα από
ένα εκατοστό ανά δευτερόλεπτο
ένα εκατοστό ανά δευτερόλεπτο
10:45
much better than
one centimeter per second,
one centimeter per second,
194
633597
2507
και την τοποθεσία της στο διάστημα
καλύτερα από 100 μέτρα,
καλύτερα από 100 μέτρα,
10:48
and its location in space
better than 100 meters
better than 100 meters
195
636104
4064
στα 500 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη.
10:52
at 500 million kilometers from Earth.
196
640168
3204
Είναι πολύ δύσκολο.
10:55
That's no mean feat.
197
643372
2368
10:57
Let me quickly take you through
some of the science and the instruments.
some of the science and the instruments.
198
645740
4389
Θα σας δείξω στα γρήγορα λίγη
από την επιστήμη και τα εργαλεία.
από την επιστήμη και τα εργαλεία.
Δε θα σας κουράσω με όλες
τις λεπτομέρειες όλων των εργαλείων
τις λεπτομέρειες όλων των εργαλείων
11:02
I won't bore you with all the details
of all the instruments,
of all the instruments,
199
650129
3436
όμως έχει τα πάντα.
11:05
but it's got everything.
200
653565
1649
Μπορούμε ανιχνεύσουμε αέρια,
να μετρήσουμε τα μόρια της σκόνης,
να μετρήσουμε τα μόρια της σκόνης,
11:07
We can sniff gas,
we can measure dust particles,
we can measure dust particles,
201
655214
3134
τα σχήματά τους, τη σύνθεσή τους,
11:10
the shape of them, the composition,
202
658348
2252
11:12
there are magnetometers, everything.
203
660600
2508
υπάρχουν μαγνητόμετρα, τα πάντα.
Εδώ είναι τα αποτελέσματα ενός εργαλείου
που μετρά την πυκνότητα αερίων
που μετρά την πυκνότητα αερίων
11:15
This is one of the results from
an instrument which measures gas density
an instrument which measures gas density
204
663108
3599
στην τοποθεσία της Ροζέτα,
11:18
at the position of Rosetta,
205
666707
1858
οπότε είναι αέρια προερχόμενα
από τον κομήτη.
από τον κομήτη.
11:20
so it's gas which has left the comet.
206
668565
2229
11:22
The bottom graph
is September of last year.
is September of last year.
207
670794
2484
Το κάτω γράφημα είναι
από πέρσι τον Σεπτέμβριο.
από πέρσι τον Σεπτέμβριο.
Υπάρχει μια μακροπρόθεσμη μεταβολή
που από μόνη της δεν προκαλεί έκπληξη
που από μόνη της δεν προκαλεί έκπληξη
11:25
There is a long-term variation,
which in itself is not surprising,
which in itself is not surprising,
208
673278
3297
11:28
but you see the sharp peaks.
209
676575
1881
όμως βλέπετε τις μυτερές κορυφές.
11:30
This is a comet day.
210
678456
2090
Πρόκειται για την ημέρα ενός κομήτη.
11:32
You can see the effect of the sun
on the evaporation of gas
on the evaporation of gas
211
680546
4110
Μπορείτε να δείτε τις επιπτώσεις
του ήλιου στην εξάτμιση των αερίων
του ήλιου στην εξάτμιση των αερίων
11:36
and the fact that the comet is rotating.
212
684656
2948
και στην περιστροφή του κομήτη.
Υπάρχει λοιπόν κάποιο σημείο,
11:39
So there is one spot, apparently,
213
687604
1708
11:41
where there is a lot of stuff coming from,
214
689312
2147
απ' όπου αναδύονται πολλά πράγματα,
θερμαίνονται από τον ήλιο κι έπειτα
ψυχραίνονται στην πίσω πλευρά.
ψυχραίνονται στην πίσω πλευρά.
11:43
it gets heated in the Sun,
and then cools down on the back side.
and then cools down on the back side.
215
691459
3297
Μπορούμε να δούμε
τις μεταβολές στην πυκνότητα.
τις μεταβολές στην πυκνότητα.
11:46
And we can see
the density variations of this.
the density variations of this.
216
694756
3506
11:50
These are the gases
and the organic compounds
and the organic compounds
217
698262
4133
Αυτά είναι τα αέρια και
οι οργανικές χημικές ενώσεις
οι οργανικές χημικές ενώσεις
τα οποία έχουμε ήδη μετρήσει.
11:54
that we already have measured.
218
702395
1695
Θα δείτε ότι είναι μια εντυπωσιακή λίστα
11:56
You will see it's an impressive list,
219
704090
1788
κι έχουμε πολλά ακόμη γιατί
υπάρχουν περισσότερες μετρήσεις.
υπάρχουν περισσότερες μετρήσεις.
11:57
and there is much, much,
much more to come,
much more to come,
220
705878
2484
12:00
because there are more measurements.
221
708362
1946
Βασικά, αυτή τη στιγμή πραγματοποιείται
στο Χιούστον ένα συνέδριο
στο Χιούστον ένα συνέδριο
12:02
Actually, there is a conference
going on in Houston at the moment
going on in Houston at the moment
222
710308
3348
όπου παρουσιάζονται
πολλά από αυτά τα αποτελέσματα.
πολλά από αυτά τα αποτελέσματα.
12:05
where many of these results are presented.
223
713656
2461
12:08
Also, we measured dust particles.
224
716827
1621
Επίσης, μετρήσαμε σωματίδια σκόνης.
12:10
Now, for you, this will not
look very impressive,
look very impressive,
225
718448
2802
Για εσάς δεν είναι κάτι το εντυπωσιακό
όμως οι επιστήμονες ήταν
κατενθουσιασμένοι όταν το είδαν.
κατενθουσιασμένοι όταν το είδαν.
12:13
but the scientists were thrilled
when they saw this.
when they saw this.
226
721250
3273
Δύο σωματίδια σκόνης:
12:16
Two dust particles:
227
724523
1417
το δεξί ονομάζεται Μπόρις
και του έριξαν ταντάλιο
και του έριξαν ταντάλιο
12:17
the right one they call Boris,
and they shot it with tantalum
and they shot it with tantalum
228
725940
2994
12:20
in order to be able to analyze it.
229
728934
2114
για να είναι σε θέση να το μελετήσουν.
12:23
Now, we found sodium and magnesium.
230
731048
2391
Βρήκαμε νάτριο και μαγνήσιο.
12:25
What this tells you is this is
the concentration of these two materials
the concentration of these two materials
231
733439
4249
Αυτό μας δίνει τη συγκέντρωση
των δύο αυτών υλικών
των δύο αυτών υλικών
τη στιγμή σχηματισμού
του ηλιακού μας συστήματος,
του ηλιακού μας συστήματος,
12:29
at the time the solar system was formed,
232
737688
2716
12:32
so we learned things about
which materials were there
which materials were there
233
740404
3367
έτσι μαθαίνουμε πράγματα
για το ποια υλικά υπήρχαν εκεί
για το ποια υλικά υπήρχαν εκεί
όταν σχηματίστηκε ο πλανήτης.
12:35
when the planet was made.
234
743771
3088
Φυσικά, ένα από τα σημαντικότερα
στοιχεία είναι οι εικόνες.
στοιχεία είναι οι εικόνες.
12:38
Of course, one of the important
elements is the imaging.
elements is the imaging.
235
746859
2718
12:41
This is one of the cameras of Rosetta,
the OSIRIS camera,
the OSIRIS camera,
236
749577
3366
Αυτή είναι μία από τις κάμερες
της Ροζέτα, η OSIRIS,
της Ροζέτα, η OSIRIS,
12:44
and this actually was the cover
of Science magazine
of Science magazine
237
752943
2995
που ήταν εξώφυλλο του περιοδικού Science
στις 23 Ιανουαρίου αυτού του έτους.
12:47
on January 23 of this year.
238
755938
2670
12:50
Nobody had expected
this body to look like this.
this body to look like this.
239
758608
3438
Κανένας δεν περίμενε ότι αυτό
το αντικείμενο θα έμοιαζε έτσι.
το αντικείμενο θα έμοιαζε έτσι.
Βράχοι, πέτρες - μοιάζει περισσότερο
με τον βράχο Half Dome του Γιοσέμιτι
με τον βράχο Half Dome του Γιοσέμιτι
12:54
Boulders, rocks -- if anything, it looks
more like the Half Dome in Yosemite
more like the Half Dome in Yosemite
240
762046
3598
παρά με οτιδήποτε άλλο.
12:57
than anything else.
241
765644
2507
13:00
We also saw things like this:
242
768151
2578
Είδαμε επίσης πράγματα όπως αυτό:
αμμόλοφους, και στην αριστερή πλευρά,
κάτι που μοιάζει σαν σκιές από άνεμο.
κάτι που μοιάζει σαν σκιές από άνεμο.
13:02
dunes, and what look to be,
on the righthand side, wind-blown shadows.
on the righthand side, wind-blown shadows.
243
770729
4922
Αυτά τα γνωρίζουμε από τον Άρη όμως
ο κομήτης αυτός δεν έχει ατμόσφαιρα,
ο κομήτης αυτός δεν έχει ατμόσφαιρα,
13:07
Now we know these from Mars,
but this comet doesn't have an atmosphere,
but this comet doesn't have an atmosphere,
244
775651
3924
είναι λοιπόν δύσκολο
να σχηματιστούν σκιές από άνεμο.
να σχηματιστούν σκιές από άνεμο.
13:11
so it's a bit difficult to create
a wind-blown shadow.
a wind-blown shadow.
245
779575
2879
Ίσως πρόκειται
για τοπικές εκπομπές αερίων,
για τοπικές εκπομπές αερίων,
13:14
It may be local outgassing,
246
782454
1985
υλικά τα οποία πετάγονται και ξαναπέφτουν.
13:16
stuff which goes up and comes back.
247
784439
2183
Δε γνωρίζουμε, οπότε έχουμε
πολλά να ερευνήσουμε.
πολλά να ερευνήσουμε.
13:18
We don't know, so there is
a lot to investigate.
a lot to investigate.
248
786622
3181
Εδώ βλέπετε την ίδια εικόνα δύο φορές.
13:21
Here, you see the same image twice.
249
789803
2090
Στην αριστερή πλευρά
βλέπετε στη μέση μια λακκούβα.
βλέπετε στη μέση μια λακκούβα.
13:23
On the left-hand side,
you see in the middle a pit.
you see in the middle a pit.
250
791893
2517
Στη δεξιά πλευρά,
εάν παρατηρήσετε προσεκτικά,
εάν παρατηρήσετε προσεκτικά,
13:26
On the right-hand side,
if you carefully look,
if you carefully look,
251
794410
2217
υπάρχουν τρεις πίδακες που ξεπετάγονται
από τον πάτο της λακκούβας.
από τον πάτο της λακκούβας.
13:28
there are three jets coming out
of the bottom of that pit.
of the bottom of that pit.
252
796627
3231
Αυτή είναι λοιπόν
η δραστηριότητα του κομήτη.
η δραστηριότητα του κομήτη.
13:31
So this is the activity of the comet.
253
799858
2297
Προφανώς, μέσα σ' αυτές τις λακκούβες
είναι οι ενεργές περιοχές
είναι οι ενεργές περιοχές
13:34
Apparently, at the bottom of these pits
is where the active regions are,
is where the active regions are,
254
802155
4017
κι όπου το υλικό εξατμίζεται στο διάστημα.
13:38
and where the material
evaporates into space.
evaporates into space.
255
806172
2763
13:40
There is a very intriguing crack
in the neck of the comet.
in the neck of the comet.
256
808935
3610
Υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ρωγμή
στον λαιμό του κομήτη.
στον λαιμό του κομήτη.
Τη βλέπετε στη δεξιά μεριά.
13:44
You see it on the right-hand side.
257
812545
1996
Έχει μήκος ένα χιλιόμετρο
και 2,5 μέτρα πλάτος.
και 2,5 μέτρα πλάτος.
13:46
It's a kilometer long,
and it's two and a half meters wide.
and it's two and a half meters wide.
258
814541
3696
Ορισμένοι πιστεύουν ότι,
13:50
Some people suggest that actually,
259
818237
2246
13:52
when we get close to the sun,
260
820483
2068
όταν φτάσουμε κοντά στον ήλιο,
ο κομήτης ίσως να χωριστεί στα δύο
13:54
the comet may split in two,
261
822551
1858
και θα πρέπει να διαλέξουμε,
13:56
and then we'll have to choose,
262
824409
1680
σε ποιον κομήτη θα πάμε.
13:58
which comet do we go for?
263
826089
2252
14:00
The lander -- again, lots of instruments,
264
828341
3173
Ο προσεδαφιστής -
κι αυτός έχει πολλά εργαλεία,
κι αυτός έχει πολλά εργαλεία,
κυρίως παρόμοια εκτός από εκείνα
που σφυροκοπούν και τρυπούν το έδαφος κλπ.
που σφυροκοπούν και τρυπούν το έδαφος κλπ.
14:03
mostly comparable except for the things
which hammer in the ground and drill, etc.
which hammer in the ground and drill, etc.
265
831514
5341
Όμως σχεδόν τα ίδια με τη Ροζέτα
κι αυτό γιατί θέλετε να συγκρίνετε
κι αυτό γιατί θέλετε να συγκρίνετε
14:08
But much the same as Rosetta, and that is
because you want to compare
because you want to compare
266
836855
3877
14:12
what you find in space
with what you find on the comet.
with what you find on the comet.
267
840732
3506
αυτά που βρίσκετε στο διάστημα
με αυτά που βρίσκετε στον κομήτη.
με αυτά που βρίσκετε στον κομήτη.
Ονομάζονται εργαλεία μέτρησης
του αληθινού εδάφους.
του αληθινού εδάφους.
14:16
These are called
ground truth measurements.
ground truth measurements.
268
844238
2693
14:18
These are the landing descent images
269
846931
3231
Αυτές είναι οι εικόνες από την προσεδάφιση
14:22
that were taken by the OSIRIS camera.
270
850162
2048
τις οποίες τράβηξε η κάμερα OSIRIS.
14:24
You see the lander getting further
and further away from Rosetta.
and further away from Rosetta.
271
852210
4226
Βλέπετε τον προσεδαφιστή να απομακρύνεται
όλο και περισσότερο από τη Ροζέτα.
όλο και περισσότερο από τη Ροζέτα.
14:28
On the top right, you see an image
taken at 60 meters by the lander,
taken at 60 meters by the lander,
272
856436
3808
Επάνω δεξιά, βλέπετε μια φωτογραφία
τραβηγμένη από τον προσεδαφιστή,
τραβηγμένη από τον προσεδαφιστή,
60 μέτρα από την επιφάνεια του κομήτη.
14:32
60 meters above the surface of the comet.
273
860244
2856
14:35
The boulder there is some 10 meters.
274
863100
2414
Ο βράχος εκεί είναι περίπου 10 μέτρα.
14:37
So this is one of the last images we took
before we landed on the comet.
before we landed on the comet.
275
865514
4714
Αυτή είναι μία από τις τελευταίες εικόνες
που τραβήξαμε πριν την προσεδάφιση.
που τραβήξαμε πριν την προσεδάφιση.
Εδώ βλέπετε τις ίδιες σκηνές,
από διαφορετική όμως προοπτική
από διαφορετική όμως προοπτική
14:42
Here, you see the whole sequence again,
but from a different perspective,
but from a different perspective,
276
870228
3558
14:45
and you see three blown-ups
from the bottom-left to the middle
from the bottom-left to the middle
277
873786
4185
και βλέπετε τρεις μεγεθύνσεις
από κάτω αριστερά προς το μέσον
από κάτω αριστερά προς το μέσον
14:49
of the lander traveling
over the surface of the comet.
over the surface of the comet.
278
877971
4185
του προσεδαφιστή που ταξιδεύει
πάνω από την επιφάνεια του κομήτη.
πάνω από την επιφάνεια του κομήτη.
Έπειτα στην κορυφή, υπάρχουν δύο εικόνες,
πριν και μετά την προσγείωση.
πριν και μετά την προσγείωση.
14:54
Then, at the top, there is a before
and an after image of the landing.
and an after image of the landing.
279
882156
4186
14:58
The only problem with the after image is,
there is no lander.
there is no lander.
280
886342
3927
Το μόνο πρόβλημα στη δεύτερη εικόνα είναι
ότι δεν υπάρχει προσεδαφιστής.
ότι δεν υπάρχει προσεδαφιστής.
15:02
But if you carefully look
at the right-hand side of this image,
at the right-hand side of this image,
281
890269
3271
Εάν όμως παρατηρήσετε προσεκτικά,
στη δεξιά πλευρά της φωτογραφίας,
στη δεξιά πλευρά της φωτογραφίας,
15:05
we saw the lander still there,
but it had bounced.
but it had bounced.
282
893540
4029
θα δείτε ότι ο προσεδαφιστής
είναι ακόμη εκεί, αλλά έχει αναπηδήσει.
είναι ακόμη εκεί, αλλά έχει αναπηδήσει.
Έχει αναπηδήσει από την επιφάνεια.
15:09
It had departed again.
283
897569
1661
Μια κωμική σημείωση εδώ,
15:11
Now, on a bit of a comical note here
284
899230
3087
η Ροζέτα αρχικά είχε σχεδιαστεί
με προσεδαφιστή που θα αναπηδούσε.
με προσεδαφιστή που θα αναπηδούσε.
15:14
is that originally Rosetta was designed
to have a lander which would bounce.
to have a lander which would bounce.
285
902317
4620
Αυτό απορρίφθηκε λόγω υψηλού κόστους.
15:18
That was discarded because
it was way too expensive.
it was way too expensive.
286
906937
2573
Εμείς το ξεχάσαμε,
ο προσεδαφιστής όμως όχι.
ο προσεδαφιστής όμως όχι.
15:21
Now, we forgot, but the lander knew.
287
909510
2274
(Γέλια)
15:23
(Laughter)
288
911784
1604
Κατά τη διάρκεια της πρώτης αναπήδησης
στα μαγνητόμετρα,
στα μαγνητόμετρα,
15:25
During the first bounce,
in the magnetometers,
in the magnetometers,
289
913388
2507
βλέπετε εδώ τα δεδομένα τους,
από τρεις άξονες - χ, ψ και ω.
από τρεις άξονες - χ, ψ και ω.
15:27
you see here the data from them,
from the three axes, x, y and z.
from the three axes, x, y and z.
290
915895
3830
Στα μισά της διαδρομής
βλέπετε μια κόκκινη γραμμή.
βλέπετε μια κόκκινη γραμμή.
15:31
Halfway through, you see a red line.
291
919725
2206
15:33
At that red line, there is a change.
292
921931
1834
Σε αυτήν την κόκκινη γραμμή
υπάρχει μια αλλαγή.
υπάρχει μια αλλαγή.
15:35
What happened, apparently,
is during the first bounce,
is during the first bounce,
293
923765
3925
Αυτό που συνέβη είναι ότι προφανώς,
κατά τη διάρκεια της πρώτης αναπήδησης,
κατά τη διάρκεια της πρώτης αναπήδησης,
15:39
somewhere, we hit the edge of a crater
with one of the legs of the lander,
with one of the legs of the lander,
294
927690
4726
κάπου χτυπήσαμε την άκρη ενός κρατήρα
με κάποιο πόδι του προσεδαφιστή
με κάποιο πόδι του προσεδαφιστή
και η ταχύτητα περιστροφής
του προσεδαφιστή άλλαξε.
του προσεδαφιστή άλλαξε.
15:44
and the rotation velocity
of the lander changed.
of the lander changed.
295
932416
2820
15:47
So we've been rather lucky
296
935236
1973
Είμαστε λοιπόν πολύ τυχεροί
15:49
that we are where we are.
297
937209
2276
που βρισκόμαστε εκεί που βρισκόμαστε.
Αυτή είναι μία από τις συμβολικές
εικόνες της Ροζέτα.
εικόνες της Ροζέτα.
15:51
This is one of
the iconic images of Rosetta.
the iconic images of Rosetta.
298
939485
3669
15:55
It's a man-made object,
a leg of the lander,
a leg of the lander,
299
943154
3923
Είναι ένα αντικείμενο
φτιαγμένο από άνθρωπο,
φτιαγμένο από άνθρωπο,
το πόδι του προσεδαφιστή
που πατάει επάνω στον κομήτη.
που πατάει επάνω στον κομήτη.
15:59
standing on a comet.
300
947077
1951
Αυτή, για μένα, είναι από τις καλύτερες
εικόνες της επιστήμης του διαστήματος.
εικόνες της επιστήμης του διαστήματος.
16:01
This, for me, is one of the very best
images of space science I have ever seen.
images of space science I have ever seen.
301
949028
5131
(Χειροκρότημα)
16:06
(Applause)
302
954159
5181
Κάτι που μας έχει μείνει ακόμη να κάνουμε
είναι να βρούμε τον προσεδαφιστή.
είναι να βρούμε τον προσεδαφιστή.
16:11
One of the things we still have to do
is to actually find the lander.
is to actually find the lander.
303
959340
3851
16:15
The blue area here
is where we know it must be.
is where we know it must be.
304
963191
3696
Υποθέτουμε ότι πρέπει να βρίσκεται
σε αυτήν την μπλε περιοχή εδώ.
σε αυτήν την μπλε περιοχή εδώ.
Δεν έχουμε καταφέρει να τη βρούμε
ακόμη, η έρευνα όμως συνεχίζεται,
ακόμη, η έρευνα όμως συνεχίζεται,
16:18
We haven't been able to find it yet,
but the search is continuing,
but the search is continuing,
305
966887
3618
όπως και οι προσπάθειές μας να κάνουμε
τον προσεδαφιστή να δουλέψει ξανά.
τον προσεδαφιστή να δουλέψει ξανά.
16:22
as are our efforts to start getting
the lander to work again.
the lander to work again.
306
970505
3765
Ακούμε κάθε μέρα
16:26
We listen every day,
307
974270
1742
κι ελπίζουμε μέχρι περίπου τον Απρίλη
16:28
and we hope that between now
and somewhere in April,
and somewhere in April,
308
976012
2558
ο προσεδαφιστής θα ξαναξυπνήσει.
16:30
the lander will wake up again.
309
978570
1738
Αυτά που βρήκαμε στον κομήτη:
16:32
The findings of what
we found on the comet:
we found on the comet:
310
980308
2137
Αυτό εδώ θα μπορούσε
να επιπλεύσει στο νερό.
να επιπλεύσει στο νερό.
16:35
This thing would float in water.
311
983795
2456
Έχει τη μισή πυκνότητα του νερού.
16:38
It's half the density of water.
312
986251
2624
Μοιάζει με έναν πολύ μεγάλο βράχο,
όμως δεν είναι.
όμως δεν είναι.
16:40
So it looks like
a very big rock, but it's not.
a very big rock, but it's not.
313
988875
3018
Η δραστηριότητα που είδαμε
τον περασμένο Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο
τον περασμένο Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο
16:43
The activity increase we saw
in June, July, August last year
in June, July, August last year
314
991893
3646
ήταν τέσσερις φορές αυξημένη.
16:47
was a four-fold activity increase.
315
995539
2391
Μέχρι τη στιγμή που θα είμαστε στον ήλιο
16:49
By the time we will be at the sun,
316
997930
1743
16:51
there will be 100 kilos
a second leaving this comet:
a second leaving this comet:
317
999673
4573
ο κομήτης θα χάνει
100 κιλά το δευτερόλεπτο:
100 κιλά το δευτερόλεπτο:
από αέρια, σκόνη, οτιδήποτε.
16:56
gas, dust, whatever.
318
1004246
1556
Δηλαδή 100 εκατομμύρια κιλά την ημέρα.
16:57
That's 100 million kilos a day.
319
1005802
2531
Τέλος, η ημέρα προσεδάφισης.
17:01
Then, finally, the landing day.
320
1009603
2375
Δεν θα ξεχάσω ποτέ - πραγματική τρέλα,
250 τηλεοπτικές ομάδες στη Γερμανία.
250 τηλεοπτικές ομάδες στη Γερμανία.
17:03
I will never forget -- absolute madness,
250 TV crews in Germany.
250 TV crews in Germany.
321
1011978
5388
17:09
The BBC was interviewing me,
322
1017366
2019
Έδινα συνέντευξη στο BBC,
ενώ μια άλλη ομάδα
που με ακολουθούσε όλη την ημέρα,
που με ακολουθούσε όλη την ημέρα,
17:11
and another TV crew
who was following me all day
who was following me all day
323
1019385
2972
17:14
were filming me being interviewed,
324
1022357
2136
τραβούσε τη συνέντευξή μου,
κι όλη η μέρα πήγε κάπως έτσι.
17:16
and it went on like that
for the whole day.
for the whole day.
325
1024493
2438
Οι ρεπόρτερ του Discovery Channel
17:18
The Discovery Channel crew
326
1026931
1811
με πιάσανε τη στιγμή που έβγαινα
από το δωμάτιο ελέγχου
από το δωμάτιο ελέγχου
17:20
actually caught me
when leaving the control room,
when leaving the control room,
327
1028742
2322
17:23
and they asked the right question,
328
1031064
2113
κάνοντάς μου την κατάλληλη ερώτηση
17:25
and man, I got into tears,
and I still feel this.
and I still feel this.
329
1033177
3625
και ξέσπασα σε κλάματα, έτσι νοιώθω ακόμη.
Για ενάμιση μήνα,
17:28
For a month and a half,
330
1036802
1683
δεν μπορούσα να σκεφτώ την ημέρα
προσεδάφισης χωρίς να κλάψω
προσεδάφισης χωρίς να κλάψω
17:30
I couldn't think about
landing day without crying,
landing day without crying,
331
1038485
2834
κι ακόμη κρατώ αυτό το συναίσθημα.
17:33
and I still have the emotion in me.
332
1041319
2715
Θα ήθελα να σας αφήσω
με αυτή την εικόνα του κομήτη.
με αυτή την εικόνα του κομήτη.
17:36
With this image of the comet,
I would like to leave you.
I would like to leave you.
333
1044034
2949
Ευχαριστώ.
17:38
Thank you.
334
1046983
2113
(Χειροκρότημα)
17:41
(Applause)
335
1049096
4879
ABOUT THE SPEAKER
Fred Jansen - Space explorerAs manager of the Rosetta mission, Fred Jansen is in charge of the project that could be instrumental in uncovering clues to the origins of life on Earth.
Why you should listen
Fred Jansen manages the European Space Agency’s Rosetta mission, which guided a probe into orbit around a comet and dispatched a lander to its surface -- both firsts in space exploration. Although the lander Philae could not accomplish its full mission before going into hibernation, the data it’s already gathered will immeasurably multiply our knowledge of comets and their contributions to the ingredients of life on Earth.
In addition to his work with the Rosetta Mission, Jansen oversees the ESA’s XMM-Newton, an orbiting x-ray space observatory delving into the most elusive secrets of the universe, including black holes and dark matter.
Fred Jansen | Speaker | TED.com